Doorzetter - Hospice Thuis van Leeghwater

22
Doorzetter
“Mijn zus is heel jong getrouwd,
achttien was ze. Toen ze trouwde
was ik zestien en mijn zwager
Peter was 22. Dat leeftijdsverschil
lijkt misschien niet zo groot, maar
als je 15, 16 bent is iemand van
22 die gaat trouwen met je zus,
iemand naar wie je ontzettend
opkijkt. Door de jaren heen is hij
een soort tweede vader van me
geworden. We hadden een heel
goede band en dat kwam extra tot
uiting in de laatste maanden van
zijn leven.” Peter is 52 wanneer hij
te horen krijgt dat hij niet lang
meer te leven heeft. Frits: “Hij had
de hele tijd zo’n last van z’n benen.
Wij hadden zoiets van: ‘stel je niet
zo aan’. Je weet hoe dat gaat als
mannen onder elkaar. Zeker na
je vijftigste heb je iedere dag als je
opstaat wel ergens pijn, maar na
een tijdje trekt dat weer weg en
niets is uiteindelijk ernstig. Bij
Peter bleek dit anders. Hij was heel
erg bang voor dokters en stelde een
bezoek altijd zo lang mogelijk uit.
Toen hij uiteindelijk toch ging was
het al te laat. Hij bleek botkanker

Door het overlijden van zijn zwager
– die hij in de laatste maanden voor
zijn dood intensief begeleidde – beseft
Frits Dix hoe belangrijk een ‘thuis’ kan
zijn. Van zijn eigen geld liet hij het
Thuis van Leeghwater bouwen, een
hospice voor mensen die ongeneeslijk
ziek zijn en snel zullen overlijden.
‘We willen ze
dat gevoel van
thuis geven’

Tekst Jan Koning Foto’s Paul Tolenaar, privécollectie
Doorzetter
te hebben en het was al zover uitgezaaid
dat er eigenlijk niets meer
aan te doen was. De voorspelling
was dat hij nog één à twee dagen
te leven had. Hij wilde per se naar
huis om daar te sterven en gelukkig
was mijn zus sterk genoeg om dit
mogelijk te maken. De eerste avond
heeft de hele familie afscheid van
hem genomen en bleef ik slapen
om mijn zus bij te staan. Tot mijn
grote verbazing hoorde ik hem de
volgende morgen gewoon babbelen
in de kamer. Ik schrok wakker en
het flitste door mijn hoofd: hè, hij
moet toch... dood zijn?”
‘Hij deed alleen nog tukjes
van een paar minuten’
Peter had een enorme wilskracht
die hem in leven hield en was zo
bang voor de dood dat hij weigerde
om te sterven. Frits kan zich de
laatste maanden goed herinneren.
“Omdat hij zo vreselijk bang was om
dood te gaan, heeft hij de laatste
twee maanden niet meer geslapen.
Tenminste, niet langer dan een
tukje van een paar minuten. Hij
was een fervent roker en daarom
moest er steeds iemand bij hem
blijven om ervoor te zorgen dat de
boel niet in de fik zou vliegen als
hij wegviel. Daarnaast was hij
bang om alleen te zijn, dus in die
periode ben ik twee of drie keer in
de week – na kantoortijd – naar
Almere gereden om bij hem te zijn.
T
‘Toen Peter eindelijk
ging slapen, ben ik
anders in het leven
gaan staan’
Ik deed het niet alleen. Samen met
mijn zus, zijn zus en een vriend van
hem wisselden we de beurten af.
Een intense periode. Om 1.00 uur
’s nachts maakte ik mijn zus wakker
die dan de hele nacht opbleef. Ik
ging weer terug naar Purmerend
en sliep nog een paar uurtjes voor
het werk.” De gesprekken in de
laatste periode verschillen van
ernst. De ene keer is het onderwerp
Ajax en een andere keer komen de
emoties van Peter aan bod. “Hij
heeft nooit echt verteld waar hij
nou zo bang voor was. Toch moest
het iets vreselijks zijn, want op een
gegeven moment kreeg hij zo’n hoge
dosis morfine toegediend dat de
artsen het ook niet meer begrepen.
Ze zeiden letterlijk: ‘Hier gaat een
olifant van om’. Peter bleef gewoon
leven. Ik heb hem meerdere keren
gevraagd: ‘Jongen, ga nou gewoon
slapen. Je bent zo verschrikkelijk
100%NL
moe’. Maar hoe erg ik mijn best
ook deed, slapen ging hij niet.
In de eerste weken was hij nog
behoorlijk bij en viel er genoeg te
praten over sport, politiek en alles
wat hem nog bezighield, maar later
vertelde hij iets meer over zijn
jeugd. Een moeilijke tijd waarin
hij zijn vader nooit heeft gekend.
Hij wilde graag weten wat voor een
man het was, of er een stuk van
zichzelf in hem zat. Hij heeft ooit
nog geprobeerd hem te vinden,
maar omdat zijn moeder weigerde
hem er iets over te vertellen is
dat nooit gelukt. Veel later is hij
erachter gekomen dat zijn vader
al was overleden en dat is iets
wat hij zijn moeder altijd kwalijk
heeft genomen. Zij was ontzettend
afstandelijk en liet niets los. Pas op
het einde, toen het heel erg slecht
ging met Peter, vertelde zij hem dat
ze van hem hield... Het waren heel
ingrijpende momenten en nadat het
achter de rug was – en Peter eindelijk
ging slapen – ben ik anders in
het leven gaan staan, anders tegen
dingen aan gaan kijken.”
‘Het meubilair is als thuis, je
kunt schilderijen meenemen’
Wat Frits tijdens deze laatste periode
voor het overlijden opvalt is hoe
belangrijk het ‘thuis zijn’ voor

zijn zwager is. “Ik zit bij de Rotary
Purmerend en op een gegeven
moment was er een presentatie
van Astrid Koot. Een fantastische
vrouw die vertelde over het idee om
een ‘hospice’ te bouwen. Daarin
creëer je een thuissituatie voor
mensen die ongeneeslijk ziek zijn
en op korte termijn overlijden.
Wat Astrid ook probeerde bij
banken, financiële instellingen en
particuliere investeerders, ze kreeg
geen geld bij elkaar om het hospice
te realiseren. Dat was voor mij het
moment om te zeggen: ‘Dan bouw
ik het wel’. En dus liet ik het Thuis
van Leeghwater bouwen. In dit
hospice logeren mensen voor
wie geen hoop meer voor is, die
– heel hard gezegd – doodgaan.
We spreken in het Thuis niet van
patiënten, maar van gasten. Zij
kunnen om wat voor reden dan ook
de laatste dagen niet in hun eigen
huis doorbrengen. De partner kan
het – emotioneel of lichamelijk –
niet aan, ze wonen op drie hoog,
of de gast zelf wil niet thuis sterven
omdat hij of zij de kinderen niet te
veel wil belasten. Er zijn allerlei
redenen op te noemen, maar het
gaat er om dat het hospice het gevoel
van thuis evenaart. Het meubilair
ziet eruit als het meubilair dat je
thuis hebt. Je kunt schilderijen
meenemen en noem het maar op.
W ‘We spreken
in het Thuis
niet van
patiënten,
maar van
gasten’
Frits en Astrid
voor hun hospice.
Het grote verschil is alleen dat alles
is aangepast aan de lichamelijke
gesteldheid van de gasten. Zo kan
het bed versteld worden en hebben
we – omdat veel gasten niet meer
goed ter been zijn – een soort
kraansysteem ingebouwd. Er is
een speciale badkamer ingericht,
we hebben familieslaapkamers
en een keuken waar ze zelf hun
eten kunnen koken. Daarnaast
zijn er 24 uur per dag vrijwilligers
aan wezig in het huis. Zij doen geen
verzorgingstaken, maar zijn een
soort ‘buddy’s’ en kunnen altijd
bijspringen. Ik verhuur het gebouw
nu aan de Stichting Hospice Thuis
van Leeghwater voor een symbolisch
bedrag en verdien er niets
aan, het kost alleen, maar dingen
als dit zijn belangrijker dan geld.
De credits voor dit project moeten
ook niet naar mij uitgaan, maar
vooral naar mensen als Astrid
Koot. Zonder haar was het hospice
er nooit gekomen. Ze heeft al een
lintje van de gemeente Beemster
ontvangen voor haar bijdrage voor
de gemeenschap, maar wat mij
betreft wordt dit heel snel een
Nationaal lintje.”
100%NL
‘Een man uit
duizenden’
Astrid Koot: “Zonder de grote
betrokkenheid en inzet van Frits
was het Thuis van Leeghwater
simpelweg niet tot stand gekomen.
Bijna vier jaar heeft hij ruimte in
zijn bedrijf beschikbaar gesteld
voor het trainen van vrijwilligers
en het organiseren van themabijeenkomsten
en door zijn
toedoen zijn er diverse succesvolle
sponsoracties georganiseerd.
De zoektocht naar een geschikte
locatie voor het hospice was
moeizaam, maar Frits maakte
hier — met de aankoop van het
voormalige Groene Kruisgebouw
in Middenbeemster — abrupt een
einde aan. Het is echt een man uit
duizenden. Het vertrouwen dat hij
heeft in het Thuis van Leeghwater
en het gevoel dat we dit initiatief
samen dragen zijn een enorme
steun in de rug. Dit moet gewoon
een groot succes worden!”
25