herbergen 2012 - Lilith Ronner van Hooijdonk

lisa van wieringen
Lisa van Wieringen richt zich in haar werk voornamelijk op de reactie van groepen
mensen en familieleden die gezamenlijk gefotografeerd of gefilmd worden. Fotograferen
en filmen zijn in principe daden van interventie. Het is de verstoring die ontstaat
door haar aanwezigheid, haar camera en haar aanwijzingen die zij onderzoekt.
‘Wie de werkelijkheid bestudeert, moet zich niet bekommeren om de authenticiteit.
Net zo dwaas zou het zijn te geloven dat de mens zich onthult als hij de waarheid
over zichzelf denkt te spreken. Veel onthullender zijn vaak de leugens die hij
verspreidt. Zijn vermommingen zeggen meer over hem, dan zijn naakte lichaam.’
Dit citaat van auteur en essayist Arnon Grunberg in het NRC Handelblad (8
januari 2010) kan als leidraad worden gezien voor Van Wieringens werk. Het is deze
vermomming in zijn verschillende gedaanten, die ontstaat wanneer men zich gefilmd
of gefotografeerd weet, die zij onderzoekt.
De eerste twee edities van Herbergen toonde Lisa van Wieringen video’s waarin
zij de verbeelding van de relatie tussen familieleden onderzocht. Tijdens Herbergen
2012 toonde zij voor het eerst het werk de jongeman, bestaande uit zeventig foto’s,
waarbij de relatie tussen fotograaf en gefotografeerde centraal staat.
Van Wieringen fotografeerde de afgelopen negen jaar haar geliefde. In dit werk
onderzoekt zij de macht van de camera, het vastleggen van de tijd en de ontwikkeling
die het verstrijken van de tijd zichtbaar maakt. Het werk bestaat uit zo’n vijftig
portretten en twintig observaties, chronologisch gepresenteerd, en toont een deel van
de levenscyclus van een jongen die tot volwassenheid komt. De jongeman weet zich
op het merendeel van de foto’s overduidelijk gefotografeerd. Zichtbaar wordende
subtiele veranderingen in zijn poses, oogopslag, houding, kleding en haarstijl, waardoor
wellicht iets van zijn ontwikkeling en wisselende stemmingen te ontwaren zijn.
De combinatie van verschillende fotografische blikken en tijdslagen zorgen op
zich voor meer grip op de ontwikkeling van de jongen. Tegelijkertijd maken ze de
tekortkoming van foto’s wat betreft het weergeven van de werkelijkheid duidelijk.
De grote hoeveelheid foto’s maakt extra bewust van de tijd die niet in beeld gevangen
is en toont de steeds veranderende verschijningsvorm van de werkelijkheid en
van de vermommingen van de geportretteerde. De portretten van Van Wieringen
varen niet op drama en geven subtiel hun informatie prijs, zonder expliciet nadruk te
leggen op de wisselende stemmingen en poses van de geportretteerde. Bovenal is de
jongeman het product van specifiek deze fotograaf en deze geportretteerde, het is dat
wat er ontstaat wanneer Van Wieringen de camera op haar geliefde richt.
lisa van wieringen 15