Geïntegreerde dienstverlening in de keten van Werk en ... - AIAS

3.
Geïntegreerde dienstverlening in de keten van Werk en Inkomen
1900-WOII: groeiende rol van de
overheid
Tot 1900 had de overheid slechts een aanvullende rol gespeeld binnen de inkomensvoorziening en geen
enkele binnen de arbeidsvoorziening. Vanaf 1900 begonnen gemeenten de vakbondskassen voor werk-
loosheidsregelingen te subsidiëren. 1 Ook werden de eerste gemeentelijke arbeidsbeurzen opgericht. Op na-
tionaal niveau stelde de overheid inkomensvoorzieningen in voor een derde partij: de arbeidsongeschikten.
Arbeidsongeschikten werden voortaan volgens de ongevallenwet uit 1901 en later de invaliditeitswet uit
1919 van inkomen voorzien door de nieuw opgerichte Rijksverzekeringsbank (RVB), Raden van Arbeid, en
particuliere verenigingen 2 .
De overheid begon zich met de coördinatie van de inkomens- en arbeidsvoorziening te bemoeien, toen
zij na enkele crisisperioden (gepaard gaande met grote werkloosheid) een Staatscommissie voor Werkloos-
heid in 1909 installeerde (Tepe, 1914). Het eindrapport dat de commissie in 1914 presenteerde, leunde
sterk op het werk van de Engelsman Beveridge (1909). Net als Beveridge beschouwde de commissie ar-
beidsbemiddeling en werkloosheidsverzekeringen als de belangrijkste middelen in de strijd tegen werkloos-
heid. De commissie pleitte voor een gecoördineerde beleidsmatige aanpak van werkloosheid gebaseerd op
overleg en samenwerking tussen arbeidsbemiddeling en werkloosheidsverzekering; ‘het is zeer gewenscht
dat er tusschen arbeidsbeurs en verzekeringsfonds een geregeld verband bestaat’. Dit betekende dit niet dat
er integratie, of in de woorden van de commissie ‘samensmelting’ van de uitvoering, zou moeten zijn. Zij
gebruikte hiervoor twee argumenten. Arbeidsbeurzen zouden bij samensmelting kunnen worden aangezien
voor een ‘zuiver aanmeldingsbureau voor werkloozen’. Bovendien vereiste een arbeidsbeurs volgens de
Commissie een ‘paritätisch’ (werkgevers en werknemers) beheer, terwijl in het verzekeringsfonds het bestuur
samengesteld zou moeten zijn uit vertegenwoordigers van de overheid en van verzekerden.
In het Werkloosheidsbesluit van 1917 werd, zoals Beveridge voor ogen had gehad, de samenwerking
wettelijk vastgelegd met een inschrijvingsplicht voor uitkeringsontvangers bij de arbeidsbeurzen. Zo zouden
werklozen worden geholpen bij het zoeken naar werk en tegelijkertijd worden gecontroleerd op het zoeken
naar werk. Hiertoe werd de Rijksdienst voor Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling opgericht,
1 Dit had als doel het aantal mensen dat gedekt werd door de werkloosheidskassen te verhogen, zodat er minder mensen afhankelijk
zouden zijn van de gemeentelijke armenzorg.
2 In verband met de uitvoering van de ongevallenwet werd de Rijksverzekeringsbank (RVB) opgericht. Omdat werkgevers zich
verzetten tegen de uitvoering door de RVB, werd bij wijze van compromis besloten dat werkgevers de wet ook zelf mochten
uitvoeren, via particuliere verenigingen.
Page ● 13