Programma van evangelisatie en catechese in het kader van het

Programma
van evangelisatie en catechese
in het kader van het
“Maar hoe kunnen ze God aanroepen als ze niet in Hem geloven? En hoe kunnen ze in
Hem geloven als ze niet over Hem hebben gehoord? En hoe kunnen ze over Hem horen als
Hij niet verkondigd wordt? En hoe kan iemand verkondigen als hij niet is uitgezonden? Het
is zoals geschreven staat: ‘Welkom zijn zij die goed nieuws verkondigen.’”
(Rom. 10, 14-15)
Broeders en zusters, wat baat het een mens te beweren dat hij geloof heeft, als hij geen
daden kan laten zien? Kan zo’n geloof hem soms redden? Stel dat een broeder of zuster geen
kleren heeft en niets om te eten, en iemand van u zou hun zeggen: ‘Ga in vrede, houd u
warm en eet maar goed’, zonder hun te geven wat ze nodig hebben, wat heeft dat voor
zin? Zo is ook het geloof, op zichzelf genomen, als het zich niet uit in daden, dood.”
(Jac. 2, 14-17)
Uitleg van het logo:
Het logo bestaat uit een vierkant begrensd veld waarop een boot is te zien, die de Kerk
symboliseert en die gepresenteerd wordt zeilend op een kleine golfslag. De hoofdmast van
de boot is een kruis, waaraan zeilen zijn bevestigd in de vorm van het trigram IHS. Het
monogram IHS is de weergave van de eerste drie letters van Jezus in Griekse hoofdletters
(ΙΗΣΟΣ): Iota, Eta en Sigma. De achtergrond van de zeilen wordt gevormd door een zon die,
in verbinding met het trigram, ook verwijst naar de Eucharistie.

Beste lezer,
In het “Jaar van het Geloof” wil de Parochie H. Antonius Abt Schaijk-Reek jou
graag via verschillende missionaire projecten meenemen en (bege)leiden op ‘de weg
van het geloof’.
Jij kunt kiezen uit een breed aanbod aan vieringen en activiteiten van allerlei aard,
die ‘spreken’ over het geloof in Jezus Christus, de Zoon van de levende God, onze
Heer en Verlosser.
Samen met jou willen we levend vanuit de Geest hoopvol op weg gaan, en willen
we van ‘soul to soul’ duurzaam geloven.
We hopen jou te begroeten en heten jou van harte welkom!
Zondag 6 januari 2013,
Hoogfeest van de Openbaring des Heren
Parochiebestuur H. Antonius Abt Schaijk-Reek,
Pastoraal team Parochie H. Antonius Abt Schaijk-Reek,
Pastoor H. Spiertz Diaken R. Lamers
2

Proloog
Met de missionaire projecten “Duurzaam geloven!”, “IT’s a soul world” en “Leven(d)
vanuit de Geest” pakt de “Parochie van het Jaar 2012” in 2013 eens goed uit. En dat mag
ook… We hebben de kostbare gave van het geloof niet voor niets ontvangen, we mogen
dit cadeau van God in het “Jaar van het Geloof” uitpakken.
Een totaal pakket, bestaande uit wat er in ons christelijk leven toedoet, wordt jou
aangeboden. Een prachtig geschenk van geloof, hoop en liefde. In de loop van het “Jaar”
mag je dit geschenk stapje bij beetje uitpakken, en hopelijk mag het jouw (gelovig en
geloofs-)leven verrijken en jouw kijk op God, Kerk en de wereld verruimen tot opbouw
van Gods Koninkrijk.
Wat hebben we in petto? Wat mag je uitpakken, waar mag je intens van proeven en van
genieten? Waar mag je door meegenomen worden? Wie …, nee door wie mag je geraakt
worden, en met wie mag je mee op weg gaan?
Naast de inmiddels bekende Parochiemissie en Impulsavonden worden jou in het eerste
project “Duurzaam geloven!” een behoorlijk grote variëteit aan vieringen en activiteiten
aangereikt: we kunnen denken aan leerzame programma’s die gaan over de Bijbel, het
gebed en het Tweede Vaticaans Concilie. Maar ook de kinderen hebben onze aandacht;
“Kinderen bidden voor kinderen” komt in 2013 wederom terug. Verder zullen we
speciale activiteiten organiseren omtrent onze twee parochieheiligen en willen we
nadrukkelijk laten zien dat dienstbaarheid aan God en de naaste van belang is voor ons
christelijk (geloofs-)leven. Ook komt het belangrijke en actuele onderwerp van de
(ecologische) duurzaamheid aan de orde. Steeds staat daarbij onze Heer Jezus Christus
centraal; Hem mogen onophoudelijk verkondigen in woord en liefdevolle actie. Christus
is onze hoop! En ons geloof in Hem is “de vaste grond voor wat wij hopen” (Hebr. 11, 1)!
3

Verwachtingsvol en hoopvol gaan we op weg in het reeds bekende tweede progject “IT a
soul world” waar kunst -in de breedste zin van het woord- aan bod komt; met films en
exposities hopen we iets van Gods schoonheid, waarheid en goedheid zichtbaar te
maken. Eveneens komt dit (inter)actief terug tijdens de diverse evenementen doorheen
het “Jaar”, en kun jij God van ‘soul to soul’ ontmoeten in stilte en gebed. Hopelijk mag je
Gods liefde en aanwezigheid ervaren. Dat ‘the Force’ met jou moge zijn, om helemaal
jezelf te kunnen zijn…!
In het laatste en ook nieuwe project “Leven(d) vanuit de Geest” willen we jou helpen om
te groeien in gemeenschap met God en jouw medemens(en); dit hopen we te doen via de
rijke liturgie in en buiten de Kerk en langs geloofs -en bezinningdagen. En we vragen
heel speciaal Gods Zegen voor alle gezinnen met kinderen. God zal ons -door de kracht
van zijn Geest- helpen en bijstaan!
Jezus nodigt jou uit! Het eerste woord van de Heer Jezus Christus aan de leerlingen was:
“Kom!” En Zijn laatste opdracht was: “Ga, maak alle volkeren tot leerling!” Daardoor
kunnen we niet anders dan zeggen: onze missie gaat helemaal om een ja!
Hopelijk mag jij hierbij het Bijbelse woord in herinnering houden:
“Keur alles, behoud het goede” (1 Tess. 5,21).
Maar wat drijft ons? Waarom al deze vieringen en activiteiten? Indien jij nieuwsgierig
bent naar het waarom, lees dan de epiloog achter in dit boekje.
Jij mag in dit “Jaar” het kado uitpakken, het is aan jou…, kom en zie…,
doe als ons, doe mee,…
je bent van harte welkom, gaarne tot ziens!
Werkgroep Activiteiten Schaijk-Reek
Uitleg “Jaar van het Geloof”
Op 11 oktober 2012, de vijftigste verjaardag van het begin van het Tweede Vaticaans
Concilie tot en met 24 november 2013, het Hoogfeest van Christus, Koning van het Heelal
wordt dit jaar gevierd. Deze aankondiging deed paus Benedictus XVI in zijn homilie op
zondag 16 oktober 2011 bij de afsluitende H. Eucharistie van de eerste internationale
ontmoeting over de “nieuwe evangelisatie”.
Ook kondigde de paus in die homilie de Apostolische Brief in de vorm van een Motu
Proprio aan, die op 17 oktober 2011 werd gepubliceerd. In het document “Porta fidei” zet
hij de krachtlijnen uiteen van dit "Jaar".
Paus Paulus VI hield, na afloop van het concilie, ook een “Jaar van het Geloof” vanaf het
feest van Petrus en Paulus 1967 tot en met hetzelfde feest in 1968.
4

“Duurzaam geloven!”
“Het geloof is de vaste grond voor wat wij hopen,
het bewijs van wij niet zien“ (Hebr. 11, 1)
Meer info: www.imaginationchurch.nl
””De poort van het geloof” (Hand. 14, 27), die in het leven van de gemeenschap met God
binnenleidt en het binnengaan in zijn Kerk mogelijk maakt, staat altijd voor ons open”.
(Apostolische Brief “Porta fidei” van paus Benedictus XVI, 1)
IMPULSAVONDEN
De Impulsavonden zijn avonden die een bepaald aspect van het parochiële en
pastorale leven zullen belichten. Hiervoor zullen bekende en bevlogen sprekers
worden uitgenodigd.
Bent u toe aan een nieuwe impuls? Wilt u geïnspireerd worden? Dan zijn de
Impulsavonden juist iets voor u! Van harte welkom!
Donderdag 24 januari om 20.00 uur
Thema: Geloven in een posmoderne tijd
Inleiding:
Over de vraag ‘hoe mensen christen worden’ lopen de meningen binnen de
christelijke tradities uiteen. In haar promotieonderzoek in evangelische kerken heeft
Miranda geluisterd naar bijna vijftig levensverhalen van nieuw gelovigen. In deze
verhalen wordt gesproken over geloofs-ervaringen, bijzondere ontmoetingen en over
de betekenis van muziek, die leiden tot een persoonlijke toewijding aan Christus.
Het doel van haar lezing is om meer inzicht te krijgen in de verschillende wijzen
waarop mensen tot geloof komen in de Nederlandse postmoderne samenleving. Aan
de hand van haar studie zal zij concrete aanbevelingen doen over hoe parochies
missionair kunnen zijn.
Inleider: Miranda Klaver
Miranda Klaver (1962) is antropoloog en theoloog en houdt zich
bezig met vragen over de relatie tussen cultuur en religie. Zij is als onderzoeker verbonden
aan de Vrije Universiteit Amsterdam en als docent en onderzoeker aan de Christelijke
Hogeschool in Ede bij de opleiding theologie (GPW).
Locatie: De Gasterij, Runstraat 67, Schaijk
5

Woensdag 27 februari om 20.00 uur
Thema: Van harte katholiek
Inleiding:
Corruptie in het Vaticaan, misbruikschandalen, teruglopend kerkbezoek, onbuigzame
bisschoppen... Wie de kranten vandaag de dag leest krijgt een weinig florissant beeld
van de katholieke Kerk. Als katholiek heb je wat uit te leggen: die Kerk, waarom zou
je daar bij willen horen?
Anton zal in deze lezing uitleggen waarom hij zich tóch nog altijd ‘van harte katholiek’
noemt. Hij houdt een warm pleidooi voor een vrolijk en vrijmoedig geloof, juist in deze
voor de Kerk barre tijden.
Inleider: Anton de Wit
Journalist, auteur en redacteur van beroep. Anton de Wit (1979) is
allround, met een lichte voorkeur voor levensbeschouwing, filosofie en cultuur.
Locatie: De Gasterij, Runstraat 67, Schaijk
“Wie de Kerk niet als moeder heeft, kan God niet als vader hebben”.
(H. Cyprianus)
Woensdag 10 april om 20.00 uur
Thema: Benedictus, brenger van goed nieuws
Inleiding:
Benedictus van Nursia (480-547) is de stichter van de benedictijnen. Hij heeft een
regel geschreven en wordt daarom ook wel als de ‘vader’ van het westerse
monnikenleven beschouwd. Een belangrijk kenmerk van de regel is zorgvuldige
afwisseling van bidden en werken, om daardoor zowel geestelijk en lichamelijk in
evenwicht te blijven als in het eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. ‘Ora et
labora’, ‘bid en werk’, zou het motto worden van de volgelingen van Benedictus. En
daarna ook van de cisterciënzers en vervolgens ook van de trappisten. Vooral de
stiltebeleving is voor de trappisten erg kenmerkend. In 1881 kwamen de trappisten
naar Nederland. De abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven werd hun eerste
klooster.
Benedictus werd een brenger van goed nieuws. In de chaos van zijn tijd wist hij
'onder geleide van het evangelie' een levenswijze te scheppen die in de chaos orde
en regelmaat brengt, met als doel dat 'allen in vrede zijn'. Met Benedictus willen de
trappisten hun hart door het evangelie laten raken om zo het goede nieuws in deze
wereld te verkondigen. Het goede nieuws dat in, door en met Christus allen in vrede
kunnen zijn; daar zal de abt over verhalen.
6

Inleider: Abt Bernardus
Pascal Peeters (1968) trad 1986 in de trappistenabdij
Koningshoeven in Berkel-Enschot in, en werd er eind 2005 abt.
Locatie: De Gasterij, Runstraat 67, Schaijk
Dinsdag 3 september om 20.00 uur
Thema: Welke droom hebben we voor onze Kerk?
Inleiding:
Stijn droomt van een Kerkgemeenschap van geroepenen, wat zich vertaalt in een
missionair Kerkmodel, en een Kerk die een interessante gesprekspartner voor de
samenleving is.
En misschien is het hierbij ook van belang om -na en vanuit (de teksten van) het
Tweede Vaticaans Concilie- te kijken naar het belang van het sacrament van het
Doopsel en het algemeen priesterschap.
Inleider: Stijn Van den Bossche
Stijn Van den Bossche (1965) is algemeen secretaris van de
Interdiocesane Commissie voor Catechese binnen de bisschoppenconferentie van België.
Daarnaast is hij docent aan diverse Belgische instituten en opleidingen, w.o. het
interdiocesaan seminarie Johannes XXIII. Ook is hij vrijwillig wetenschappelijk medewerker
(onderzoekseenheid Systematische Theologie) aan de Faculteit Theologie en
Religiewetenschappen van de Katholieke Universiteit te Leuven. Stijn is tevens bestuurslid
van de Equipe Européenne de Catéchèse.
Locatie: De Gasterij, Runstraat 67, Schaijk
“Alleen door te geloven, groeit het geloof en wordt het sterker”.
(Porta fidei, 7)
7

“Ooit vroeg een journalist aan hem: “Heilige Vader, kunt u in één zin het mission statement
van de Kerk samenvatten? Toen zei Johannes Paulus: “Ik kan het in één woord: verlossing”.
(…). Ook evangelisatie en nieuwe evangelisatie (…) hebben als doel uit te leggen dat het
geloof in Jezus Christus de weg naar verlossing is”.
Toespraak Mgr. F. Wiertz, bisschop van Roermond, b.g.v. symposium nieuwe evangelisatie,
12 november 2012, Grootseminarie Rolduc, Kerkrade)
Donderdag 3 oktober om 20.00 uur
Thema: Eeuwig gaat voor duurzaam
Inleiding:
Duurzaamheid geniet een groeiende belangstelling. Steeds meer mensen willen
duurzame producten, en bedrijven spelen daarop in. We willen onze natuurlijke
omgeving zo weinig mogelijk aantasten, zodat toekomstige generaties er ook nog in
kunnen leven. Op zich een nobel streven. Maar is dat de betekenis van
duurzaamheid: het hier zo lang mogelijk zien vol te houden? Of schuilt er ook een
positief levensgevoel in: dat het leven een gave is, om te delen? Franciscus van
Assisi, patroon van de ecologische beweging, leeft duurzaam omdat hij zijn
omgeving niet als zijn bezit beschouwt. Voor hem is alles een gave.
Leef daarom zoals je gelooft. Ga met nog meer vertrouwen terug naar de bron van
jouw religieuze leven. En getuig daarvan, omdat je het heil niet voor jezelf mag
houden. Het gaat om niets minder dan de volmaaktheid van de eeuwigheid!
Inleider: Willem Marie Speelman
Willem Marie Speelman (1960) studeerde muziekwetenschappen aan de
Universiteit van Amsterdam en theologie aan de Universiteit van Tilburg. Nu is hij
universitair docent christelijke spiritualiteit aan de Tilburg School of Catholic Theology en
wetenschappelijk medewerker van het Franciscaans Studiecentrum, met als
specialiteit levende spiritualiteit.
Locatie: De Gasterij, Runstraat 67, Schaijk
“Verkondig het Evangelie te allen tijde, en gebruik woorden als het
nodig is” .
(H. Franciscus van Assisi)
8

LEERZAME PROGRAMMA’S
“Bijbel in een notendop”
De Bijbel. Het bekendste en meest verkochte boek ter wereld! De Bijbel is ook
Woord van God, ofwel Heilige Schrift.
Tijdens deze cursus “in een notendop” willen we in grote lijnen bekijken wat
de Bijbel eigenlijk is, hoe hij ontstaan is maar ook wat er staat geschreven in
de twee Testamenten; het Oude Testament en het Nieuwe Testament.
Misschien is nog wel het belangrijkste dat we alleen door kennis van de
heilige Schrift Jezus Christus kunnen kennen. De kerkvader Hiëronymus
schreef eens: “De Schrift niet kennen is Christus niet kennen”. En alleen door
Jezus beter te leren kennen, kunnen we God beter leren kennen.
Van harte aanbevolen!
Dinsdag 22 januari om 19.30 uur
Onderwerp: Inleiding in de Bijbel algemeen en het Oude Testament
Inleiding:
De Bijbel bestaat niet uit maar één boek. De boeken zijn in een tijdsbestek van
ongeveer 1500 jaar geschreven. Hoe is dat gegaan? Hoe is de Bijbel ingedeeld?
Welke boeken zijn er? Wie zijn de auteurs van deze boeken? Waren dit alleen
profeten…?
Het is heel bijzonder dat ondanks die verscheidenheid de Bijbel toch een
samenhangend geheel is. Dit komt omdat de mensen die de Bijbel geschreven
hebben, dit niet op eigen gezag gedaan hebben, maar -zo geloven wij als christenen-
geïnspireerd waren door Gods heilige Geest.
We weten dat de Bijbel uit het Oude Testament en het Nieuwe Testament bestaat.
Om het ontstaan van het eerste deel van de Bijbel, het Oude Testament en haar
boeken uit te leggen, is het zinvol om een onderscheid te maken tussen de boeken
van verschillende inhoud, en het materiaal dat daarin is verwerkt.
Inleider: plebaan-deken Geertjan van Rossem
Geertjan van Rossem (1960) ging na zijn rechtenstudie naar
de priesteropleiding. Hij is in 1988 priester gewijd en behaalde daarna ook een licentiaat
theologie in Brussel. Momenteel is hij als pastoor verbonden aan de Sint Jan en de daarbij
behorende parochie H. Maria en H. Johannes in Den Bosch, deken van Den Bosch en
kanunnik van het kathedraal kapittel. Daarnaast doceert hij oa. algemene sacramentenleer,
ecclesiologie (leer over de Kerk) en mariologie (leer over Maria) aan de priesteropleiding het
Sint Janscentrum in Den Bosch.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
9

Dinsdag 29 januari om 19.30 uur
Onderwerp: Inleiding in het Nieuwe Testament
Inleiding:
Het Nieuwe Testament is een verzameling religieuze geschriften behorend tot
het christen-dom. Het vormt het tweede deel van de Bijbel. Het Nieuwe Testament
vormt daarmee de voornaamste basis van het christelijk geloof.
Hoe is dit tweede deel tot stand gekomen? Gaat dit deel alleen maar over Jezus?
Welke boeken zijn er? Waren de schrijvers allemaal apostelen…?
Inleider: vicaris-generaal Ron van den Hout
Ron van den Hout (1964) volgde na de middelbare school
de studierichting tuinbouw van de Hogere Agrarische School in Den Bosch. Na de
priesterwijding in 1993 studeerde hij Bijbelse theologie in Rome, en promoveerde
vervolgens hierin aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Sinds kort is hij vicaris-generaal
van het bisdom Den Bosch en waarnemend pastoor in de Bommelerwaard. Ook doceert hij
oa. Hebreeuws en Judaïca aan de priesteropleiding het Sint Janscentrum in Den Bosch.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
Tweede Vaticaans Concilie
Het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie of Vaticanum II werd van 1962
tot 1965 gehouden. Vaticanum II heeft een grote invloed op het kerkelijk en
gelovig leven gekregen.
Zalige Paus Johannes XXIII (1958-1963) riep tot algemene verrassing op 25
januari 1959 het Tweede Vaticaans Concilie bijeen. Op 11
oktober 1962 opende hij het concilie.
Het woord ‘oecumenisch’ slaat in dit verband niet op het streven naar eenheid
in het christendom. ‘Oecumenisch’ duidt hier op de oikoumenè, dat letterlijk
‘de bewoonde wereld’ betekent en meer in het bijzonder de Katholieke Kerk
verspreid over heel de aarde aanduidt.
Het Tweede Vaticaans Concilie leverde uiteindelijk zestien documenten op:
vier constituties, negen decreten en drie verklaringen. Wie zich serieus wil
verdiepen in het moderne katholicisme kan niet om deze concilieteksten heen.
De constituties wegen het zwaarst.
Geloven is het besluit nemen met de Heer te zijn om met Hem te leven”.
(Porta fidei, 10)
10

Dinsdag 12 februari om 19.30 uur
Thema: Vaticanum II, waar was het ook alweer om begonnen?
Rode draad en hoofdlijnen
Inleiding:
In 1959 nodigde paus Johannes XXIII het katholieke episcopaat uit om een actieve
rol te spelen in de voorbereiding van het toekomstige concilie, bekend als Vaticanum
II. Het moest een concilie van bisschoppen worden. In de vier jaar dat zij heen en
weer reisden tussen diocees en Rome hadden de bisschoppen alle kans om
meningen en houdingen onderling te vergelijken.
Maar waarom heeft Johannes XXIII een concilie bijeengeroepen? Wat is de
voorgeschiedenis en de context van Vaticanum II? Wat is er allemaal gebeurd maar
ook tot stand gekomen?
Inleider: pastoor-deken René Wilmink
René Wilmink (1974) studeerde aan de priesteropleiding en werd
in 1998 priester gewijd. Momenteel is hij pastoor van St. Jorisparochie in Eindhoven en
deken van Eindhoven. Daarnaast is hij docent kerkelijke documenten aan de
priesteropleiding het Sint Janscentrum in Den Bosch.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Paus Benedictus XVI heeft aan het volgen van een cursus/lezingencyclus
over het Tweede Vaticaans Concilie in het “Jaar van het Geloof”
een volle aflaat verbonden onder de gewone voorwaarden
van het ontvangen van het sacrament van de biecht, de heilige communie
en een gebed voor de intenties van de paus.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Woensdag 27 maart om 19.30 uur
Thema: Het concilie vanuit de media, de wandelgangen en de
waarnemers
Inleiding:
Het Tweede Vaticaans Concilie was behalve een mijlpaal in de moderne
kerkgeschiedenis tevens een media-event van ongekende omvang. Niet alleen de
concilievaders, maar ook en vooral de talloze journalisten ‘maakten’ het concilie.
Nederlandse media liepen daarbij voorop. Ze brachten niet alleen de concilie-sfeer
over naar de Hollandse huiskamers, maar zetten en passant Nederland op de
wereldkaart.
Deze lezing belicht het concilie vanuit de media, de wandelgangen en de
waarnemers.
11

Inleider: Marjet Derks
Marjet Derks (1958) is universitair docent cultuur- en
religiegeschiedenis aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Zij publiceert over katholieke
cultuur, sociale (vrouwen) bewegingen en religieuze instituten.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
Woensdag 24 april om 19.30 uur
Thema: De vernieuwing van de kijk op de Kerk
Inleiding:
Wat wilde het Tweede Vaticaans Concilie vernieuwen in de Kerk? Dat valt te lezen in
het document over de Kerk, de constitutie “Lumen Gentium”.
Het sleutelwoord en het belangrijkste inzicht is gemeenschap, in alle richtingen en
opzichten.
Waarom hebben leken een heel andere plaats gekregen binnen onze Kerk?
Wilt u uw beeld van de Kerk vernieuwen? U zult verbaasd zijn…!
Inleider: oud-deken mgr. Theo Willemssen
Theo Willemssen (1940) is in 1967 priester gewijd en heeft later pastoraal
theologie in Rome gestudeerd. Hij is oud-vicaris van het bisdom Roermond, oud-deken van
Roermond en oud-plebaan van de St. Christoffelkathedraal in Roermond. Hij is tegenwoordig
werkzaam als priester-assistent in de parochiecluster Roerkerken. Daarnaast is hij kanunnik
van het kathedraal kapittel, gedelegeerde relatie Rooms-katholieke Kerk en Jodendom in het
bisdom Roermond en docent pastoraal theologie aan diverse kerkelijke opleidingen binnen
het bisdom Roermond.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
“Om toegang te hebben tot een systematische kennis van de geloofsinhoud, kan iedereen in
de Catechismus van de Katholieke Kerkkostbare en onmisbare hulp vinden. Hij is één van
de belangrijkste vruchten van het Tweede Vaticaans Concilie” .
(Porta fidei, 11)
12

Maandag 13 mei om 19.30 uur
Thema: Vaticanum II en de liturgievernieuwing
Inleiding:
Aan de hand van de Constitutie over de Liturgie “Sacrosanctum concilium” zal het
gaan over basisgedachten van Vaticanum II over de liturgie en of en in hoeverre die
bij ons zijn gerealiseerd. Wat is er gebeurd? Wat moet er nog gebeuren?
Inleider: pastoor Cor Mennen
Cor Mennen (1945) heeft na zijn priesterwijding in 1969 nog een
licentie kerkelijk recht gehaald aan de Katholieke Universiteit van Leuven. Momenteel is hij
pastoor van de H. Willibrordusparochie in Oss en docent kerkelijk recht aan de
priesteropleiding het Sint Janscentrum in Den Bosch. Daarnaast is hij kanunnik van het
kathedraal kapittel en gedelegeerde van de liturgie en kerkelijk kunstbezit in het bisdom Den
Bosch.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
Donderdag 20 juni om 20.00 uur
Thema: Oecumene: een uitdaging!?
Inleiding:
In het document over de oecumene "Unitatis redintegratio” spreekt de Kerk op een
vernieuw (en)de manier over dit altijd actuele onderwerp.
Maar wat houdt oecumene in? Op dit moment liggen er op dit gebied nog veel
uitdagingen. Hoe ziet de toekomst eruit?
Inleider: pastoor Ton Sip
Ton Sip (1961) ging na zijn studie theologie aan de Radboud Universiteit
in Nijmegen met als specialisatie exegese en godsdienstfilosofie aan de slag als leraar
godsdienst. Eind de jaren 1990 besloot hij om priester te worden en hij werd in 2000 tot
priester gewijd. Naast zijn parochiewerk als pastoor van de parochie H. Antonius Abt van
Malden, is hij actief in het pastoraat van de Oosterse Kerken in Nederland en gedelegeerde
van de oecumene in het bisdom Den Bosch.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
13

Gebed en christelijk leven
Bidden speelt een rol in alle godsdiensten. Christenen richten zich in hun
gebed vooral tot God als Vader en ze doen dit -door de kracht van de heilige
Geest- in verbondenheid met Jezus Christus in wie God ons nabij is gekomen.
Ons bidden wordt ook bepaald door onze eigen levensomstandigheden, en
heeft daardoor van doen met ons eigen leven als christen; gebed en christelijk
leven horen bij elkaar.
We willen ons in een kort tijdsbestek systematisch verdiepen in christelijk
bidden.
Woensdag 06 maart om 19.30 uur
Onderwerp: Wat is bidden?
Inleiding:
“Mensen bidden zoals ze geloven”, schreven de Franse bisschoppen enige jaren
geleden. Daarmee gaven zij aan dat het bij bidden niet gaat over een willekeurige
vorm van geloofsexpressie, maar dat er in ons gebed een ‘lijn’ zit.
Toch is ieder mens, iedere christen, er wel van overtuigd dat juist ons gebed iets heel
persoonlijks is. En tegelijk brengen we in ons gebed ons geloof tot uitdrukking.
Maar wat is bidden? Is het een relatie? Een geloofsopdracht of toch een cadeau?
Inleider: emeritus vicaris-generaal mgr. Joris Schröder
Joris Schröder (1941) is na vicaris-generaal van het bisdom Den
Bosch te zijn geweest, nu al enige jaren spirituaal (geestelijk directeur) van en docent oa.
kerkgeschiedenis aan de priesteropleiding het Sint Janscentrum in Den Bosch.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
Woensdag 13 maart om 19.30 uur
Onderwerp: Bidden in het Oude Testament en Nieuwe Testament
Inleiding:
Ook al doen ze het op talloze wijzen, mensen zoeken naar God. De wegen
waarlangs ze gaan en de namen die ze Hem geven verschillen, maar in feite ‘bidden’
ze tot Hem.
Al beseft de mens het niet: eigenlijk is God aan het woord en in het gebed is de
mens degene die Hem antwoordt geeft.
God openbaart zich telkens weer, doorheen de geschiedenis, en gaat in gesprek met
de mens. Hij gaat steeds opnieuw de dialoog aan met de mens, als in een gebed.
“Het geloof is een levensgezel die het mogelijk maakt met een steeds nieuwe blik de
wonderen waar te nemen die God voor ons tot stand brengt ”.
(Porta fidei, 15)
14

Inleider: pastoor-deken Theo van Osch
Theo van Osch (1960) heeft na de middelbare school de priesteropleiding
gevolgd en is in 1989 priester gewijd. Sinds 2003 is hij pastoor in Uden en vanaf 2009 deken
van Oss-Uden-Ravenstein.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
Woensdag 17 april om 19.30 uur
Onderwerp: Bronnen en vormen van gebed
Inleiding:
Natuurlijk moet ons gebed uit ons hart komen. Het moet een zekere spontaniteit
hebben. Maar je moet ook willen bidden. Daar is een zekere leerschool voor nodig.
De Heilige Schrift kan ons daarbij helpen. Ze is de basis van alle overlevering, van
alle christelijke gebedstradities. De Heilige Geest zorgt voor de ‘levende herinnering’
en leidt ons naar Jezus Christus.
Echt christelijk leven is, zoals men kan vermoeden, leven met God als centrum.
Omdat gebed de verbindingslijn met God is, is bidden onmisbaar voor ons christelijk
bestaan. In zijn ritme wordt zo’n bestaan erdoor bepaald. Veel mensen bidden bij het
opstaan, eten of slapen gaan. De zondag is ook een dag van gebed. Het kerkelijk
jaar bepaalt mede de ‘kleur’ van ons bidden.
Inleider: pastoor H. Spiertz
Harald Spiertz (1968) heeft na de middelbare school de priesteropleiding
afgerond en is in 2001 priester gewijd. Hij is al enige jaren pastoor van de parochie H.
Antonius Abt Schaijk-Reek.
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
15

SPECIALE ACTIVITEITEN
Feest van H. Antonius Abt
Zondag 20 januari
10.00 uur Plechtige H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk,
met zegening van het Antoniusbrood,
in aanwezigheid van Antonius Abt
m.m.v. Herenkoor
Aansluitend gezellig napraten onder het genot van een kop koffie/thee/warme
chocolademelk.
H. Valentijn - Uitreiking van het “Valentijntje”
Op donderdag 14 februari om 14.00 uur zal voor de eerste keer de uitreiking
plaatsvinden van de bijzondere diaconale onderscheiding het “Valentijntje”.
Deze onderscheiding zal -namens de parochie- worden gegeven aan een inwoner
van Schaijk of Reek, parochiaan van de Parochie H. Antonius Abt Schaijk-Reek,
op grond van de onbaatzuchtige inzet en dienstbaarheid vanuit de liefde tot God
en de naaste die deze persoon gedurende talloze jaren heeft getoond, en waarmee
hij zichtbaar heeft gemaakt wat Jezus ons heeft gezegd: “Alles wat je voor één van
deze minsten hebt gedaan, heb je ook voor Mij gedaan“(Mt. 25, 40).
DiaconAction
Op zaterdag 16 maart zal vanuit het H. Vormsel een activiteit worden
georganiseerd, waarbij tieners in actie komen voor en liefdevol dienstbaar zijn aan
de omgeving, bijv. aan (oudere) medemensen in Reek en Schaijk.
Mensen die in Jezus Christus geloven willen hun geloof ook op die manier
vormgeven. Eén van de belangrijke dingen om het geloof in daden om te zetten is
de aandacht voor andere mensen, wat diaconie heet.
Feest van H. Donatus te Reek
Zaterdag 13 juli / Zondag 14 juli
19.00 uur Plechtige H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Reek
m.m.v. Donatuskoor
11.30 uur Plechtige H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Reek
m.m.v. Donatuskoor
12.30 uur Gezellige activiteit met een tentoonstelling over H. Donatus
I.s.m. met het Donatuskoor en de ZLTO Landerd
15.00 uur Plechtig Lof met Aanbidding in de kerk te Reek
m.m.v. Donatuskoor
16

Activiteit i.v.m. de afsluiting van “Jaar van het Geloof”
Op zondag 24 november zal op een speciale manier dit “Jaar” worden afgerond.
Eén van de dingen die we willen organiseren is een hulpactie voor de armen.
“Armoede is geen schande voor wie arm is, maar voor wie armoede
veroorzaakt”.
(H. Franciscus van Assisi)
DUURZAME PROJECTEN
Campagne omtrent de Hoogfeesten
Met de Hoogfeesten van Kerstmis en Pasen wordt met een eigentijdse poster
reclame gemaakt voor de Persoon van Jezus Christus.
Bedevaart
We onderzoeken de mogelijkheid om in 2013 naar Rome (Stoel van Petrus) te
gaan.
Bezoek aan een recyclinginstallatie
Om ook aandacht te schenken aan ecologische duurzaamheid, wordt op zaterdag
15 juni om 14.00 uur een bezoek gebracht aan het ITC in Oss. Er wordt een
rondleiding met uitleg in de recyclinginstallatie van het bedrijf verzorgd.
“Caritas Christi urget nos” (2 Kor. 5, 14): het is de liefde van Christus die ons hart
vervult en ons aanspoort om te evangeliseren. Vandaag, evenals toen, zendt Hij ons op de
wegen van de wereld om Zijn Evangelie aan alle volken van de aarde te verkondigen”.
(Porta fidei, 7)
ACTIVITEIT VOOR KINDEREN
Kinderen bidden voor kinderen
(www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl)
Op woensdag 30 oktober zal een activiteit
voor kinderen worden georganiseerd: Kinderen bidden voor kinderen.
Locatie: Kerk, Pastoor van Winkelstraat 3, Schaijk
Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
17

AD EXTRA
Vertel (jij aan ons) jouw verhaal…
Vind jij naar een bijzonder en attractief verhaal komen luisteren hartstikke leuk? Dat
is dit juist iets voor jou! Echt?!
In de loop van het jaar zullen namelijk een aantal bekende en minder bekende
(verhalen)vertellers langs komen, en niet alleen dat… ze komen ook hun verhaal
vertellen aan ons, aan jou.
Een boek gaat open… van het verhaal van het leven, zijn leven, hun leven, ons leven,
en… jouw leven. Spannend, hé!?
Het verhaal dat jij te horen krijgt, is een ‘real-life story’ (= een waar gebeurd verhaal).
Elk verhaal duwt de wereld om ons heen in een structuur. En onze bereidheid om te
geloven is grenzeloos. Verhalen delen is fantastisch, en raakt je, raakt je meer aan…
Het wordt eigenlijk ook ‘jouw’ verhaal. Het voldoet aan onze honger naar diepgang,
zingeving en betekenis geven aan ons leven. De verhalen zeggen ook wie we zijn,
welke verlangens en wensen we hebben, en ook welke dromen. Ze verbinden ons
met elkaar en geven vorm aan ons dagelijks leven.
Laat je fantasie werken. Leven is uiteindelijk: leven én geloven!
Kom jij ook? Kom jij op een middag of avond gezellig ‘buurten’?
Data volgen in de loop van het jaar.
We groeten jou hartelijk en begroeten jou met veel plezier!
18

Tien tips voor het “Jaar van het Geloof”!
De bisschoppen in Amerika hebben tien tips opgesteld voor het “Jaar van het
Geloof”. De tien punten zijn deels ontleend aan de aanbevelingen van de
Congregatie voor de Geloofsleer bij de apostolische brief “Porta fidei”.
Daarnaast zijn er punten die bij het katholieke leven horen.
1. Neem deel aan de heilige Eucharistie
Het “Jaar van het Geloof” wil de persoonlijke ontmoeting met Jezus aanmoedigen. Dit
gebeurt bovenal in de Eucharistie. Regelmatig naar de Eucharistie gaan versterkt het geloof
door de Schriftlezingen, de geloofsbelijdenis, andere gebeden, sacrale muziek, de homilie,
het ontvangen van de communie en deel zijn van de geloofsgemeenschap.
2. Ga te biecht
Katholieken putten kracht en groeien steeds dieper in hun geloof door deelname aan het
sacrament van boete en verzoening. De biecht moedigt je aan om tot God terug te keren,
berouw te tonen voor hun tekortkomingen en je leven open te stellen voor de kracht van
Gods genezende genade. Het vergeeft de wonden van het verleden en geeft kracht voor de
toekomst.
3. Verdieping in het leven van de heiligen
De heiligen zijn tijdloze voorbeelden van hoe een christelijk leven te leiden en bronnen van
onuitputtelijke hoop. Niet alleen waren zij zondaren, die bleven proberen om dichter tot
God te komen, maar zij zijn ook voorbeelden van hoe God te dienen: door onderricht,
missiewerk, liefdadigheid, gebed en simpelweg altijd proberen God te behagen in de
gewone handelingen en besluiten van het dagelijks leven.
“Zwijgen is de grootste kwelling: de heiligen hebben nooit gezwegen”.
(Plaise Pascal)
4. Lees dagelijks de Bijbel
De Heilige Schrift is de primaire toegang tot het Woord van God en vertelt ons het verhaal
van de verlossing van de mens. Door middel van lectio divina (bezinnend lezen van de Bijbel)
of een andere methode, kun je steeds meer in harmonie gaan leven met het Woord van
God.
5. Lees de documenten van Vaticanum II
Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) luidde een grote vernieuwing in. Wanneer wij als
Kerk de 50ste verjaardag van dit Concilie vieren, bezinnen wij ons op de wijze hoe het de
heilige Eucharistie heeft beïnvloed, de rol van de leken, hoe de Kerk naar zichzelf kijkt en
haar relatie met andere christenen en niet-christenen. Om deze vernieuwing voort te zetten
moeten katholieken begrijpen wat het Concilie leert en hoe het leven van de gelovigen
daarmee verrijkt wordt.
19

6. Bestudeer de Catechismus
Precies dertig jaar na de start van het Tweede Vaticaans Concilie werd de Catechismus van
de Katholieke Kerk uitgegeven (1992). De Catechismus omvat de geloofsleer, de moraalleer,
de leer over het gebed en de sacramenten van de Katholieke Kerk in één boek. De
Catechismus is een waardevolle bron om te groeien in het geloof.
7. Vrijwillige inzet in de parochie
Het “Jaar van het Geloof” kan niet alleen maar draaien rond studie en bezinning. Een gezond
begrip van de Bijbel, het Concilie en de Catechismus moet vertaald worden in handelen. De
parochie is de beste plaats om te beginnen. De talenten van elke persoon dragen bij aan de
opbouw van de parochiegemeenschap. Er zijn verschillende taken en functies te vervullen in
de parochie en elke gelovige moet zich tot inzet uitgenodigd weten.
8. Hulp aan de mens in nood
De Kerk moedigt katholieken aan om te geven aan liefdadigheid en zich vrijwillig in te zetten
om de armen te helpen gedurende het “Jaar van het Geloof”. Dit betekent dat wij Christus
persoonlijk ontmoeten in de armen, de gemarginaliseerden en de kwetsbaren. In het helpen
van de medemens kom je oog in oog te staan met Christus en geef je zo een voorbeeld aan
de rest van de wereld.
9. Nodig een vriend of vriendin uit voor de heilige mis
Het “Jaar van het Geloof” mag dan een mondiaal bereik hebben, waarbij de aandacht wordt
gericht op vernieuwing van het geloof en evangelisatie voor heel de Kerk, maar de werkelijke
verandering vindt plaats op lokaal niveau. Een persoonlijke uitnodiging kan een wereld van
verschil betekenen voor iemand die is afgedreven van het geloof of zich vervreemdt voelt
van de Kerk. Iedereen kent zulke mensen, dus iedereen kan een hand van liefdevolle
verwelkoming uitstrekken.
10. Maak de Zaligsprekingen tot deel van het dagelijks leven
De Zaligsprekingen (Mat. 5,3-12) bieden ons een rijk en duidelijk program voor het christelijk
leven. Hun wijsheid kan allen helpen om meer nederigheid, geduld, rechtvaardigheid,
transparantie, liefde, vergevingsgezindheid en vrijheid te tonen. Het is precies het voorbeeld
van een geleefd geloof dat nodig is om mensen tot de Kerk aan te trekken in dit “Jaar”.
“Het Jaar van het Geloof is een jaar om naar God te luisteren, naar de geest die in ons hart is
uitgestort. Anders gezegd: onze Kerk draait niet om een organisatie maar om een levende
persoon, Christus. De evangelies vertellen hoe Jezus steeds opnieuw op allerlei manieren
mensen de vraag voorhield: "Wie zegt gij dat Ik ben?". Andere godsdiensten hebben
misschien een boek, een geweldige levensleer of zoiets. Wij christenen hebben dat niet,
althans niet als kern van ons geloof: wij hebben de persoon van Jezus Christus”.
(Inleiding van Mgr. J.W.M. Liesen, bisschop van Breda, b.g.v. de opening van het “Jaar van
het Geloof”, 11 oktober 2012, H. Antoniuskathedraal Breda)
20

PAROCHIEMISSIE
"Duurzaam geloven!" "Geloven is …”. (Hebr. 11,1)
Maandag 27 mei t/m Zondag 02 juni
Meer info: www.imaginationchurch.nl
Programma:
- Maandag
07.00 uur- Aanbidding in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
08.00 uur
10.00 uur- Huisbezoeken in Reek en Schaijk
12.00 uur
14.00 uur Een spetterende start van de Parochiemissie
door een “groene” auto te laten rondrijden in Reek en Schaijk...
14.00 uur- Huisbezoeken in Schaijk en Reek
17.00 uur
18.30 uur H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
- Dinsdag
10.00 uur Leuke activiteit met en voor dementerende bewoners van Vierhoven
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
10.00 uur- Huisbezoeken in Schaijk en Reek
12.00 uur
14.00 uur Een bezoek aan een boerderij,
met een rondleiding en uitleg over het 'boerenleven'
Locatie: Boerderij van de familie Van Casteren,
Heijtmorgen 21, Reek
14.00 uur- Huisbezoeken in Reek en Schaijk
17.00 uur
18.00 uur Aanbidding in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
18.30 uur H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
20.00 uur Lezing over het jaarthema "Geloven is ... " (Hebr. 11, 1)
Inleider: Mirjam Spruit,
medewerker catechese van het bisdom Haarlem-Amsterdam
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
21

- Woensdag
07.00 uur- Aanbidding in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
08.00 uur
09.00 uur H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
10.00 uur- Huisbezoeken in Schaijk en Reek
12.00 uur
14.00 uur- “Open Kerk” te Schaijk en Reek
16.00 uur
14.00 uur- Huisbezoeken in Reek en Schaijk
17.00 uur
15.30 uur- “Duurzaam koken” met kooklessen om duurzaam te leren koken,
20.30 uur verzorgd i.s.m. een kok en aansluitend lekker gezellig samen eten
Locatie: Compostella, Fransciscushof 1, Zeeland
- Donderdag
10.00 uur- Huisbezoeken in Reek en Schaijk
12.00 uur
14.00 uur Ziekenmiddag i.s.m. de Parochiële Bezoekgroep
Locatie: Wapen van Reek, Nieuwe Heijtmorgen 20, Reek
14.00 uur- Huisbezoeken in Schaijk en Reek
17.00 uur
18.00 uur Aanbidding in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
18.30 uur H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
20.00 uur Impulsavond:
Het belang van (ecologiche) duurzaamheid in relatie tot ondernemen
en wat ook kerken hierin kunnen doen
Inleider: Hans van der Spek
van de Vereniging FME-CWM (en Cleantech Holland)
Locatie: De Gasterij, Runstraat 7-9, Schaijk
- Vrijdag
07.00 uur- Aanbidding in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
08.00 uur
09.00 uur H. Eucharistie in de kerk va H. Antonius Abt te Schaijk
10.00 uur- Huisbezoeken in Schaijk en Reek
12.00 uur
22

14.00 uur- Huisbezoeken in Reek en Schaijk
17.00 uur
18.00 uur Lezen uit eigen werk
door oa. Gert van Boxtel uit Schaijk en Anneke Engbers uit Reek
met tussendoor livemuziek
Locatie: Van Spijkplein-Runstraat (tijdens de Koopavond)
- Zaterdag
07.00 uur- Aanbidding in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
08.00 uur
10.00 uur- Huisbezoeken in Reek en Schaijk
12.00 uur
13.00 uur- Fietstocht doorheen de regio met bezinningsmomenten
16.00 uur
14.00 uur- Huisbezoeken in Schaijk en Reek
17.00 uur
17.30 uur H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
m.m.v. Seniorenkoor
19.00 uur H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Reek
- Zondag
10.00 uur H. Eucharistie in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk
m.m.v. Herenkoor
Aansluitend Opening expositie rond Bijbelse thema’s, ed. (zie “World of art”)
11.30 uur Activiteit omtrent het jaarthema,
met een eenvoudige broodmaaltijd...
Met de “Hoopvol ontmoeten”-activiteit!
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
14.00- Aanbidding in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk!
15.00 uur
“Nu komt het er op aan om wel of niet te geloven: je zelf toevertrouwen aan God. Met Hem
de weg gaan. Wanneer u gelooft, belijdt dan openlijk dit geloof in de Vader, de Zoon en in
de Heilige Geest. God zal voor je zorgen. Hij zal je leven geven. Belijd je geloof in de Kerk.
Blijf niet alleen. Participeer, zoals het Concilie dit vraagt, in het kerkelijk leven. De
Eucharistie is de bron en het hoogtepunt van het kerkelijk leven. Wees er bij, iedere zondag.
Verdiep je in de Liturgie, in de H. Schrift en vergeet nooit de armen te dienen. Geloven dient
zich te uiten in daden”.
(Preek Mgr. A.L.M. Hurkmans, b.g.v. de opening van het “Jaar van het Geloof”, 11 oktober
2012, Sint Janskathedraal Den Bosch)
23

Geloofsbelijdenis
Ik geloof in God, de almachtige Vader,
Schepper van hemel en aarde.
En in Jezus Christus, zijn enige Zoon, onze Heer,
die ontvangen is van de heilige Geest, geboren uit de maagd Maria,
die geleden heeft onder Pontius Pilatus,
is gekruisigd, gestorven en begraven,
die nedergedaald is ter helle, de derde dag verrezen uit de doden,
die opgestegen is ten hemel,
zit aan de rechterhand van God de almachtige Vader,
vandaar zal Hij komen oordelen de levenden en de doden.
Ik geloof in de heilige Geest; de heilige katholieke Kerk,
de gemeenschap van de heiligen; de vergeving van de zonden;
de verrijzenis van het lichaam; het eeuwig leven.
Amen.
Christenen geloven in God. Samen met vele andere mensen en godsdiensten verheugen ze
zich in God, maar ze hebben wel een originaliteit: alles wat ze weten over God, alles wat ze
hopen en verwachten, passeert door Christus.
Al heel lang spant de mens zich in om wat hij al altijd heeft vermoed, ook te bewijzen,
namelijk dat God bestaat. De rationele Godsbewijzen van de filosofen zijn amper sluitend,
maar er zijn gelukkig nog zoveel andere wegen naar God naast de weg van de waarheid en
de rede. Paulus zegt zelfs dat, hoewel de mens in staat is God te vinden door zijn denken
alleen, die niet wil zeggen dat hij Hem daarom al heeft gevonden. De blikrichting is goed,
maar het oog ziet onzuiver.
Het lijkt voor de hand te liggen dat de moderne mens werkt in de hypothese dat God niet
bestaat. Hoe staat het met de mens als God niet bestaat? Maar misschien is het even juist
de andere hypothese te maken: wat is er met de mens als God wel bestaat? Leven in deze
hypothese maakt vaak vreugdevol, leven in die eerste maakt meestal ernstig en bezorgd.
God is er en het heelal is geen koude streng van sterren en planeten. De natuur is niet
zomaar een reuzengrote machine, met raderwerken en tandwielen die netjes geprogrammeerd
draaien. Als God er is, leeft het heelal: het is als één groot menselijk organisme,
bezield van leven en energie die opborrelen uit Gods scheppende schoot, doordrongen van
zijn Geest. Geen bouwdoos, wellicht nog niet helemaal uitgepakt, maar een lego-spel met
alle stukken erin.
Het heelal is een "lichaam" bezenuwd met goddelijke aanwezigheid. De dingen trillen onder
Gods adem: ze worden door God bewoond, al vallen ze nooit samen met Hem. Zonder God
is het universum leeg en triest, dood als een onbewoond huis. Christenen geloven dat God
overal is, dat Hij een unieke Bewoner is, veel meer dan een kundig architect. Hij is een leven
gevende bron die nooit uitdroogt en waardoor alles leeft. Hij houdt alles in stand, maar Hij
kent ook alles. Hij kent alle dingen en ook ons: 'Heer, U doorgrondt mij en kent mij, U kent
mijn zitten en opstaan, al van verre doorziet U mijn gedachten', zingt psalm 139. Wij zijn
nooit alleen: er is Iemand die naar ons kijkt.
Als God er is, is het heelal vervuld van verwondering en bewondering, ook de mens. Hij leeft
niet alleen van die koude blik van de pure kennis of van de loutere gedrevenheid tot ethisch
handelen. Alles wat hij denkt en doet, baadt in een sfeer van niet-vanzelfsprekendheid, van
bewondering en verwondering voor het geheim. Alles - de mens incluis - houdt de adem in:
'Waar is Hij aan wie we altijd denken, die wij zo diep in ons voelen en die ons staande
houdt?
(Uit: De vreugde van te geloven - Het Credo Kardinaal Godfried Danneels)
24

IT'S A SOUL WORLD"
Meer info: www.soul-world.nl
"World of the cinema" (film)
In deze wereld kun je helemaal jezelf zijn,
van hart tot hart, van “soul to soul”!
Hier kun je genieten van grandioze films!
Even wegdromen in een ‘andere’ wereld.
Eventjes “iets anders”,
“iets extra’s”,
dat je niettemin tot in je diepste raakt.
Het is mogelijk,
juist in deze “wereld van de film”.
In deze wereld krijg je de gelegenheid
om de wereld vanuit een ander perspectief te bekijken!
Kom naar de ‘parochiebioscoop’
en voel je welkom;
de oorspronkelijke betekenis van ‘bioscoop’ is trouwens ‘kijken naar het leven’.
In deze wereld worden films met artistieke en spirituele diepgang getoond!
Deze bijzondere films laten je kijken naar en nadenken over het leven.
Ze gaan over mensen,
levend in vreugde en verdriet.
Ze spreken over hoe om te gaan met succes en crisis.
Ze laten mensen zien die laten zien waar ze voor staan en gaan,
hoe ze geloven of wellicht helemaal niet geloven.
Er komen mensen in beeld,
die soms de zin van hun leven op het spoor komen,
die intens geraakt worden.
Deze films nodigen uit tot contact met jezelf en met medekijkers.
In deze wereld mag je ontdekken wie jezelf ten diepste bent!
Ervaar It live!
Daarom nodigen we jou van harte uit om de films te komen bekijken!
Je bent welkom vanaf 18.00 uur voor een broodmaaltijd.
Aanmelding is vanwege organisatorische redenen verplicht.
Maar je kunt ook om 18.30 uur aansluiten voor de film,
met daaraan voorafgaand een korte inleiding over de film, het onderwerp, etc..
Dan is aanmelding niet vereist.
25

We heten jou van harte welkom!
Veel kijkplezier!
Ervaar It live!
Jij bent nu in de “World of the cinema”.
Vrijdag 22 februari (18.00 uur-21.45 uur)
Into great silence
Into Great Silence is een documentaire film, geregisseerd
door Philip Gröning, die voor het eerst werd uitgebracht in 2005. Het is een intiem portret
van het dagelijks leven van kartuizer monniken van de Grande Chartreuse, hoog in de Franse
Alpen (Chartreuse gebergte).
De film heeft geen commentaar, noch geluidseffecten toegevoegd, uitsluitend bestaande uit
beelden en geluiden van het ritme van het monastieke leven. Uniek!
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
Vrijdag 14 juni (18.00 uur-21.45 uur)
Vision - Het leven van Hildegard van Bingen
De Duitse benedictijnse abdis Hildegard von Bingen (1098-1179)
was een veelzijdig wetenschapper en kunstenares die nog altijd sterk tot de verbeelding
spreekt. Zoals de ondertitel al suggereert gaat de biografische film van Margarethe von
Trotta meer over het leven dan over het fascinerende werk van Hildegard.
Vision uit 2009 is een portret van een vrouw die te veel kanten heeft om op een
bevredigende manier in een film samenbald te worden. Een zeer onderhoudende film!
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
26

Vrijdag 30 augustus (18.00 uur-21.45 uur)
Mother Teresa of Calcutta
Moeder Teresa van Calcutta is een 2003 biografische tvfilm
gebaseerd op het leven van Moeder Teresa, de stichter van de Missionarissen van
Naastenliefde, een religieus instituut.
Gewapend met een geloof dat bergen kon verzetten, heeft moeder Teresa haar roeping
gevolgd, en is de armen, zieken, verlaten kinderen in de sloppenwijken van Calcutta (India)
gaan helpen. Navolgenswaardig!
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
Vrijdag 29 november (18.00 uur-21.45 uur)
Sophie Scholl
Sophie Scholl - die letzten Tage van regisseur Marc Rothemund
(2005), is een film die zich gebaseerd is op de verslagen van de verhoren van de christen
Sophie Scholl door de Gestapo van het Nazi-regime, voordat ze werd geëxecuteerd.
Sophie was een studente aan de universiteit van München (Duitsland), en lid van de
verzetsbeweging “Die weisse Rose”. Intrigerend!
Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
“Sta op voor waar je in gelooft, ook al sta je alleen”.
(Sophie Scholl)
27

"World of art" (kunst in de kerk)
In deze wereld kun je helemaal jezelf zijn,
van hart tot hart, van “soul to soul”!
Hier kun jij je laten beroeren door magnifieke kunst!
Laat je verrassen!
Laat je verbeelding spreken!
Het is mogelijk,
juist in deze “wereld van de kunst”.
In deze wereld krijg je ‘het sublieme’ in al zijn facetten te zijn!
Zijn het de zachte kleuren en speelse vormen die je aanspreken?
Is dat wat jij onder subliem verstaat?
Of heb je meer met strenge, rechte lijnen, donkere tonen,
zwart, bruin en bloedrood, alsmede harde materialen?
Wat laat jouw adem stokken?
In deze wereld kun je ook intens genieten van ‘het schone’!
Wat veroorzaakt een liefdesgevoel?
Is het juist het kleine, het tere, het zachte, het lichte, het liefelijke
dat jou raakt?
In deze wereld word je opgetild naar een ‘hogere’ wereld;
het “iets extra’s”,
het wordt hier zichtbaar.
Ervaar It live!
Daarom ben jij van harte welkom om naar de kunst te komen kijken!
Op elke zondagochtend voor en na de Eucharistieviering van 10.00 uur
en in de maanden mei t/m september
op elke woensdagmiddag tussen 14.00 uur-16.00 uur,
wanneer de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk is geopend,
en m.n. tijdens de exposities,
kun jij je door de kunst laten verrassen,
en je daardoor laten beroeren.
Maar ook op andere gezette tijden doorheen het jaar is dat mogelijk.
Ervaar It live!
Van harte welkom!
IT’s soul to soul!
Ervaar It live!
28

Zondag 02 juni t/m Vrijdag 7 juni
Expositie: thema’s uit de Bijbel, ed.
Zondag 10 november t/m Zondag 17 november
Expositie: thematisch omtrent de heilige Nicolaas van Mira (Sinterklaas)
- Met lezing: - Donderdag 14 november om 19.30 uur;
- Inleider: pastoor Marcus Vankan (zie elders)
- Locatie: Parochiecentrum, Pastoor van Winkelstraat 7-9, Schaijk
"World of small talk" (Aanbidding)
In deze wereld kun je helemaal jezelf zijn,
van hart tot hart, van ‘soul to soul’!
Hier kun je over koetjes en kalfjes praten,
maar evenzeer over heel serieuze zaken,
gewoon over alles wat jou heel persoonlijk bezighoudt.
Het is mogelijk,
juist in deze “wereld van God”!
In deze wereld kun je met God praten en luisteren!
Dan kun je met heel je hart, geest én ziel bij Hem zijn.
In deze wereld kun jij je met heel je persoon in Gods tegenwoordigheid stellen.
Dan kun je in alle stilte, rust en intimiteit tot Hem bidden.
In deze wereld kun je God loven en prijzen, eren en danken, vragen en smeken!
Realiseer je bovenal dat God jou als Vader liefheeft,
dat Hij in jou is,
dat Hij je bestaan draagt,
dat Hij je hoort en ziet,
dat Hij er van harte wil zijn voor jou!
God is in het diepste van je hart!
Probeer daar zelf ook te komen:
maak het stil in je,
geef je over aan Hem.
Neem hiervoor de tijd.
Bij God zijn… het maakt jou vrij,
het schept ruimte,
het geeft jou lucht.
het “iets extra’s”.
In deze wereld wacht God op jou… in al zijn goedheid!
Ervaar It live!
Bij God zijn… is het voornaamste van bidden!
29

Daarom geven we jou elke dinsdag en donderdag om 18.00 uur
de mogelijkheid om een half uur bij God te zijn.
Bij God zijn… het kan in de Aanbidding van het Allerheiligste.
Het is de mogelijkheid om in stilte te bidden bij het uitgestelde Allerheiligste;
dit is het Eucharistische Brood.
Het is de ontmoeting bij uitstek,
de unieke ontmoeting met Jezus Christus zelf,
persoonlijk, intens en goddelijk!
Ervaar It live,
in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk!
Tijdens de Parochiemissie van maandag 27 mei t/m zondag 2 juni
zal er ook op maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag van 07.00 uur tot 08.00 uur
en op zondag 2 juni (tijdens het einde van de Missie op Sacramentszondag)
van 14.00 uur tot 15.00 uur Aanbidding zijn.
(Oproep van Paus Benedictus XVI om i.v.m. "Jaar van het Geloof” op
Sacramentszondag Aanbidding te houden.)
Ook op vrijdag 22 november zal er van 14.30 uur tot 15.30 uur Aanbidding zijn.
Ervaar It live,
in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk!
"World of the masterjedi" (evenement)
Jij bent nu in de "World of the masterjedi"!
In deze wereld kun je helemaal jezelf zijn,
van hart tot hart, van “soul to soul”!
Hier kun je opgaan in de grootste mysteries,
word je meegenomen naar ‘Galactische’ en ‘hogere’ sferen.
Laat je initiëren in de rijkdom van het geloof en geloven!
Laat je meeslepen door de verhalen van God met de mens,
en boeien door de gebruiken, gewoontes en rituelen
van een religie, een traditie én een cultuur!
Het is mogelijk,
in deze wereld van “the masterjedi”.
In deze wereld heb je de mogelijkheid om kennis te maken
met diverse ‘masterjedi’s‘.
Spreken zij jou over hetgeen waar ze helemaal vol van zijn?
Komt Meester Yoda jou dat vertellen?
Voeren zij jou naar de wereld van de ongekende mogelijkheden?
En helpt Obi-Wan Kenobi je daarbij?
30

Of hebben we het over andere ‘masterjedi’s’?
Laten ze jou kennismaken met het echte leven, het goddelijk leven,
dat jij nu nog niet kent?
Laten ze jou binnentreden in de wereld van het geluk zonder einde?
Hopelijk word je er ‘vurig’ van!
Jij bent immers ook geroepen!
In deze wereld word je helemaal waartoe je geschapen bent:
een geliefd kind van God!
Ervaar It live!
Daarom ben jij van harte uitgenodigd en mag ook jij ‘meedoen’!
In de maanden mei en oktober zal een masterjedi aanwezig komen.
Deze masterjedi’s zijn bekwame geloofsgetuigen,
vol van de heilige Geest,
dus vol van God.
Vol van ‘the Force’!
Maandag 27 mei t/m Zondag 2 juni Parochiemissie Schaijk-Reek
(zie “Duurzaam geloven!”)
“Wat is mijn droom voor ons bisdom? Ik wil Christus dienen, Hem navolgen in zijn liefde
voor de mensen en voor God. Ik zou willen dat alle gelovigen hun geloof zouden verdiepen,
te beginnen met onszelf. Ik zou willen dat in elke parochie mensen geraakt worden door
Christus en dat met elkaar gaan beleven in hun eigen omgeving en zich instellen op de
Eucharistie. Ik zou willen dat mensen durven kiezen voor God en trouw zijn aan hun keuze.
Ik zou willen dat mensen de ervaring opdoen dat ze bij Christus opnieuw mogen beginnen,
niet omkijken naar wat achter hen ligt, maar zich uitstrekken naar wat met Christus
mogelijk is in de tijd die voor ons ligt”.
(Inleiding van Mgr. J.W.M. Liesen, zie eerder)
Woensdag 30 oktober Kinderen bidden voor kinderen
(zie “Duurzaam geloven!”;
www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl)
31

“LEVEN(D) VANUIT DE GEEST”
“Blus de Geest niet uit.
Keur alles, behoud het goede”
(1 Tess. 5, 19, 21)
Meer info: www.dewereldisnietgenoeg.nl
“Uit geloof hebben in de loop der eeuwen mannen en vrouwen van alle leeftijden (…)
beleden hoe mooi het is om Christus te volgen, daar waar zij werden geroepen om getuigenis
te geven van hun christen zijn: in het gezin, in het beroep, in het openbare leven, in het
uitoefenen van hun charisma en het dienstwerk waartoe zij werden geroepen”.
(Porta fidei, 13)
Aanbidding van het Allerheiligste Sacrament (zie “IT’s a soul world”)
Gebedsgroep “Hoopvol op weg”
- Eerste donderdag van de maand om 19.00 uur (in principe)
- Locatie: Pastorie, Pastoor van Winkelstraat 1, Schaijk
Gebed i.v.m. het “Jaar van het Geloof” (zie achterin), thuis en in de kerk
- Doorheen het “Jaar van het Geloof”
- Zal worden gebeden voorafgaand aan en tijdens de Parochiemissie:
- Zaterdag 18 mei t/m Zondag 2 juni
Extra gebed tot de heilige Geest (zie achterin), thuis en in de kerk
- Zal worden gebeden voorafgaand aan het Hoogfeest van Pinksteren:
- Zaterdag 11 mei t/m Zondag 19 mei
“Laten we dan beseffen dat er in ons binnenste een paleis is,
onschatbaar rijk, heel en al gebouwd in goud en edelgesteente. … In
dit paleis woont deze grote Koning die het voor lief nam je Vader te
zijn. Hij zetelt op een kostbare troon en deze troon is je hart. …”.
(H. Teresa van Avila)
32

Om persoonlijk thuis te bidden: het Rozenkransgebed
De rozenkrans is immers een sleutel die de deur tot het geloof voor ons opent. In
dit gebed neemt Maria ons bij de hand en wijdt ons in de geheimen van het geloof
in. Ze leert ons hoe we onder alle omstandigheden Jezus Christus moeten volgen
en onvoorwaardelijk op Zijn Woord moeten vertrouwen. Door de rozenkrans
kunnen we er ons in dit “Jaar van het Geloof” meer dan ooit van bewust worden
dat we aan Christus toebehoren.
“Het is in de stilte van het hart dat God spreekt”.
(Z. Moeder Teresa)
Mogelijkheid tot het volgen van een “Geloofsdag” op 2 de Pinksterdag
- Maandag 20 mei van 10.00 uur t/m 16.30 uur (vertrek: 8.30 uur)
- Spreker: Mgr. E. de Jong, hulpbisschop van Roermond
- Thema: Bidden we de Heilige Geest om een nieuw Pinksteren
- Locatie: Foyer “Marthe Robin”, Onder de Bomen 2, Thorn
- Aanmelding is verplicht, en is mogelijk via pastoor Spiertz,
e-mail: pastoorspiertz@gmail.com of tel. +31486461220
N.B. – Dag is met Eucharistieviering en Lunchpakket zelf meenemen
“De missionaris, de verkondiger, moet een persoon van vreugde zijn. “Vreugde is het
onfeilbare teken van Gods aanwezigheid”, beweert Leon Bloy. Toen ik aartsbisschop van
New York werd, vertelde een priester me, “Je kunt maar beter stoppen met glimlachen als je
door de straten van Manhattan loopt, of ze arresteren je!” Een man die stierf aan AIDS in het
Gift of Peace Hospice, bediend door de Missionaries of Charity in Kardinaal Donald Wuerls
Aartsbisdom van Washington, vroeg gedoopt te worden. Toen de priester om een
verwoording van zijn geloof vroeg, fluisterde de stervende man: “Ik weet alleen dat ik
ongelukkig ben, en deze zusters zijn heel gelukkig, zelfs als ik hen vervloek en bespuug.
Gisteren vroeg ik hen eindelijk waarom ze zo gelukkig waren. Ze antwoordden “Jezus”. Ik
wil deze Jezus zodat ik eindelijk gelukkig kan zijn”. Een echte geloofsdaad, of niet? De
nieuwe evangelisatie word bereikt met een lach, niet met een frons. (…) gaat helemaal om
een ja voor al het fatsoenlijke, goede, ware, mooie en edele in de mens. De Kerk draait om
een ja, niet om een nee!”.
(Kardinaal T. M. Dolan, aartsbisschop van New York, 18 februari 2012, Rome)
33

“Wanneer geloof bezield is, wortelt het altijd in de aarde van
verwondering en vragen. Het is niet een defensief en angstig
vasthouden van bepaalde geloofsvoorwerpen, omdat in een volledig
tot rijping gekomen geloof plaats kan worden gemaakt voor twijfel, als
de schaduw ervan”.
(H. Thomas More)
Bezinningsavonden
Dinsdag 17 september om 19.30 uur
Onderwerp: “De spiritualiteit van het sacrament van het Doopsel"
Inleider: pastoor Marcus Vankan
Marcus Vankan (1974) is in 2002 priester gewijd en sinds een
aantal maanden pastoor van de parochies Heythuysen e.o.. Hij is een verzamelaar van alles
rond de H. Nicolaas (zie “World of art”)
Locatie: Pastorie, Pastoor van Winkelstraat 1, Schaijk
Woensdag 23 oktober om 19.30 uur
Onderwerp: De spiritualiteit van het sacrament van de Eucharistie
Inleider: pater Eugène van Heijst s.s.s.
Eugène van Heijst (1960) studeerde eerst wiskunde aan de Technische
Universiteit van Eindhoven en vervolgens theologie aan de Katholieke Universiteit Utrecht.
Ingetreden bij de paters Sacramenten en in 1998 priester gewijd, is hij nu viceprovinciaal en
rector van de Begijnhofkapel in Amsterdam. Ook is hij freelancermedewerker aan het
Centrum voor Parochiespiritualiteit in Nijmegen.
Locatie: Pastorie, Pastoor van Winkelstraat 1, Schaijk
34

Sacrament van Boete en Verzoening
“Als we ingaan op de uitnodiging van Jezus”, concludeerde hij, “dan beginnen we met het
sacrament van boete en verzoening. Dit is het sacrament van de nieuwe evangelisatie”.
(Kardinaal T.M. Dolan, aartsbisschop van New York, Bisschoppensynode over de nieuwe
evangelisatie, 9 oktober 2012, Rome)
Voor een gesprek i.v.m. dit sacrament kunt u contact opnemen met pastoor
Spiertz, tel. +31486461220 of pastoorspiertz@gmail.com.
(Het kan nu weer -mocht je daar behoefte aan hebben- in de nieuw ingerichte
biechtstoel in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk)
“Hoe kan ik oprecht zijn, als ik mijn innerlijk leven voortdurend
verander om het in overeenstemming te brengen met de schaduw van
wat ik meen dat anderen van mij verwachten? Anderen hebben geen
recht om van mij te verlangen dat ik iets anders ben, dan wat ik
moet zijn in Gods ogen”.
(Thomas Merton)
Speciale zegening van gezinnen met kinderen
Op zondag 14 april zal na de H. Eucharistie van 10.00 uur een speciale zegening
plaatsvinden van gezinnen met kinderen.
Alle gezinnen zijn van harte welkom!
De gezinnen met kinderen mogen ervaren dat de goede God hen nabij wil zijn en
veel van hen houdt. God wil graag met hen meegaan op hun levensweg.
Op voorspraak van onze moeder Maria vragen wij om Gods bescherming en
leiding en wensen hen het allerbeste toe!
De zegen is iets groots en moois!
De gezinnen zijn de kerkjes die als kleine beekjes het zuiverste water aanbrengen,
bronnetjes van levend water tot het wordt een machtige stroom.
“Het geloof van uw hart brengt de gerechtigheid en de belijdenis van uw mond het heil”
(Rom. 10, 10).
(Porta fidei, 10)
35

Gebedsmiddag ”Jaar van het Geloof”
Programma:
- Aanbidding in de kerk van H. Antonius Abt te Schaijk,
met het gebed “Jaar van het Geloof”
- Aansluitend:
Meditatie door en geloofsgesprek o.l.v. een inspirerende en geïnspireerde
spreker
- De middag wordt afgesloten wordt met een broodmaaltijd
- Vrijdag 22 november vanaf 14.30 uur t/m 18.00 uur
- Locaties: Kerk, Pastoor van Winkelstraat 3, Schaijk
Pastorie, Pastoor van Winkelstraat 1, Schaijk
“Een keer mocht ik paus Benedictus XVI ontmoeten. Toen was ik net bisschop en we waren
met z’n honderdvijftigen op cursus. We mochten hem allemaal een hand geven en toen zei
hij: Die Kirche lebt weil Gott die Kirche liebt, de Kerk leeft omdat God van de Kerk houdt.
Dat is iets om voor open te staan, ons niet op de borst te kloppen maar wel om moed te
houden en te vertrouwen”.
(Preek Mgr. J.H.J. Van den Hende, bisschop van Rotterdam, b.g.v. de opening van het “Jaar
van het Geloof”, 11 oktober 2012, Basiliek H. Liduina en Onze Lieve Vrouw van de
Rozenkrans te Schiedam)
36

Gebed “Jaar van het Geloof”
Onze Vader,
wij willen tot U bidden in dit “Jaar van het Geloof”.
Geef ons een verlangen om te groeien in de relatie met U.
Laat dit jaar van geloof een genade zijn,
dat veel mensen de weg vinden naar U en Uw Kerk.
Jezus, onze Verlosser en Broeder,
versterk ons geloof in U.
Heilige Geest, onze Trooster,
geef ons de kracht en de moed om ons geloof te delen met anderen.
Eer aan de Vader en de Zoon en de heilige Geest,
zoals het was in het begin en nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen.
Amen.
Maria,
Moeder van God, Moeder van de Kerk,
bid voor ons en onze parochiegemeenschap en voor alle activiteiten en vieringen
die in het kader van het “Jaar van het Geloof” plaatsvinden.
Door Christus onze Heer.
Amen.
37

Gebed tot de heilige Geest
Uit de sequentie van Pinksteren:
Kom o Geest des Heren kom,
uit het hemels heiligdom,
waar Gij staat voor Gods gezicht.
Kom der armen troost, daal neer,
kom en schenk uw gaven, Heer,
kom wees in de harten licht.
Kom, o trooster, heilige Geest,
zachtheid die de ziel geneest,
kom verkwikking zoet en mild.
Kom o vrede in de strijd,
lafenis voor het hart dat lijdt,
rust die alle onrust stilt.
Licht dat vol van zegen is,
schijn in onze duisternis,
neem de harten voor U in.
Zonder uw geheime gloed,
is er in de mens geen goed,
is de ziel niet rein van zin.
Was wat vuil is en onrein,
overstroom ons dor domein,
heel de ziel die is gewond.
Maak weer zacht wat is verstard,
koester het verkilde hart,
leid wie zelf de weg niet vond.
Geef uw gaven zevenvoud,
ieder die op U vertrouwt,
zich geheel op U verlaat.
Sta ons met uw liefde bij,
dat ons einde zalig zij,
geef ons vreugd die niet vergaat.
KOM HEILIGE GEEST!
38

“Wij geloven met vaste zekerheid dat de Heer Jezus het kwaad en de dood overwonnen
heeft. In dit vaste vertrouwen, geven wij ons aan Hem over: aanwezig in ons midden,
overwint Hij de macht van de boze en de Kerk, zichtbare gemeenschap van zijn
barmhartigheid, blijft in Hem bestaan als teken van de definitieve verzoening met de
Vader. Vertrouwen wij deze tijd van genade toe aan de Moeder van God, die “zalig”
genoemd wordt “omdat zij geloofd heeft” (Lc. 1, 45)”.
(Porta fidei, 15)
“Overal heb ik rust gezocht, en ik heb ze slechts gevonden, in een
hoekje met een boekje”.
(Thomas a Kempis)
39

Overzicht 2013
Noteer deze data in je agenda!
Van harte aanbevolen! Van harte welkom!
Datum Onderwerp Blz.
Zondag 20 januari Feest van de H. Antonius Abt 14
Dinsdag 22 januari Bijbel in een notendop:
Bijbel algemeen en inleiding in het Oude Testament 7
Donderdag 24 januari Impulsavond: Geloven in een postmoderne tijd 3
Dinsdag 29 januari Bijbel in een notendop:
Inleiding in het Nieuwe Testament 8
Dinsdag 12 februari Lezing Vaticanum II: Rode draad en hoofdlijnen 9
Donderdag 14 februari Uitreiking van het “Valentijntje” 14
Vrijdag 22 februari Film: “Into great silence“ 23
Woensdag 27 februari Impulsavond: Van harte katholiek 4
Woensdag 06 maart Gebed en christelijk leven: Wat is bidden? 12
Woensdag 13 maart Gebed en christelijk leven:
Bidden in het Oude Testament en Nieuwe Testament 12
Zaterdag 16 maart DiaconAction 14
Woensdag 27 maart Lezing Vaticanum II: Vanuit de media, de wandelgangen 9
en waarnemers
Woensdag 10 april Impulsavond: Benedictus: Brenger van goed nieuws 4
Zondag 14 april Zegening van gezinnen met kinderen 32
Woensdag 17 april Gebed en christelijk leven: Bronnen en vormen van gebed 13
Woensdag 24 april Lezing Vaticanum II: Over de Kerk 10
Maandag 13 mei Lezing Vaticanum II: Over de Liturgie 10
Maandag 20 mei Geloofsdag 30
Maandag 27 mei Parochiemissie “Duurzaam geloven!” 18-20
t/m Zondag 02 juni
Dinsdag 28 mei Lezing Parochiemissie: “Geloven is…”(Hebr. 11,1) 18
Donderdag 30 mei Impulsavond: Ecologische duurzaamheid 19
Zondag 02 juni Expositie: Thema’s vanuit de Bijbel, ed. 26
t/m Vrijdag 07 juni
Vrijdag 14 juni Film: “Vision - Het leven van Hildegard van Bingen” 23
Zaterdag 15 juni Bezoek Recyclinginstallatie ITC 15
Donderdag 20 juni Lezing Vaticanum II: Over de Oecumene 11
40

Zaterdag 13 juli/ Feest van de H. Donatus te Reek 14
Zondag 14 juli
Vrijdag 30 augustus Film: “Mother Teresa of Calcutta” 24
Dinsdag 03 september Impulsavond: Welke droom hebben we voor onze Kerk? 5
Dinsdag 17 september Bezinningsavond: De spiritualiteit van het Doopsel 31
Donderdag 03 oktober Impulsavond: Eeuwig gaat voor duurzaam 6
Woensdag 23 oktober Bezinningsavond: De spiritualiteit van de Eucharistie 31
Woensdag 30 oktober Kinderen bidden voor kinderen 15
Zondag 10 november Expositie: H. Nicolaas 26
t/m Zondag 17 november
Donderdag 14 november Lezing: De H. Nicolaas(verering) 26
Vrijdag 22 november Gebedsmiddag i.v.m. “Jaar van het Geloof” 33
Zondag 24 november Speciale afsluiting “Jaar van het geloof” 15
Vrijdag 29 november Film: “Sophie Scholl” 24
N.B.
Onderwerp Tijdstip Blz.
Gebedsgroep “Hoopvol op weg” Elke eerste donderdag van de maand 29
Aanbidding Elke dinsdag en donderdag 29
Gebed i.v.m. “Jaar van het Geloof” 34
Gebed tot de heilige Geest 35
Bedevaart naar de “Stoel van Petrus” In 2013 15
Campagne Kerst en Pasen In 2013 15
Info: www.imaginationchurch.nl
www.soul-world.nl
www.dewereldisnietgenoeg.nl
Meer info: www.jaarvanhetgeloof.nl
www.annusfidei.va
www.volghetconcilie.be
www.rkevangelisatie.nl
www.catechesesite.nl
www.vatican.va
“Heb lief en doe dan wat je wilt”.
(H. Augustinus)
41

Epiloog Een “missionaire parochie” gaan worden…
Analyse
Inleiding
We hebben eigenlijk wel door dat de Kerk heden ten dage een ingrijpende periode
doormaakt. “Het lijkt erop alsof we in een cruciale tijd zijn terechtgekomen, een tijd in
welke de beslissingen die we nemen en de richting die we kiezen van strategische
betekenis kunnen zijn“. 1 Het gaat om een veranderingsproces. Dit proces heeft te maken
met ingrijpende culturele en maatschappelijke veranderingen. Ongekend in de
geschiedenis van de Kerk en het christendom.
De Romeinse keizer Constantijn heeft met het Edict van Milaan (314) het christendom
tot staatsgodsdienst gemaakt. Vanaf die tijd heeft de Kerk en daarmee ook het christendom
heel actief deelgenomen aan de opbouw van de cultuur, en werd deze cultuur een
christelijke cultuur. “Niet dat iedereen ook in zijn of haar leven consequent christen was
en getuige van het evangelie. Maar men dacht en voelde vanuit de christelijke denkkaders”.
2
Door de opkomst van de moderne cultuur is daaraan een einde gekomen. De cultuur
evolueerde behoorlijk snel naar een postmoderne en steeds meer seculiere cultuur. De
hedendaagse cultuur werd eerst sterk beïnvloed door de Reformatie en daarna door de
Verlichting; tegelijk zijn hierbij ook de industrialisatie, de globalisering, de technische
ontwikkeling en de opkomst van sociale media in de 20 e eeuw van belang geweest. Er is
een einde gekomen aan een maatschappij die in haar geheel doordrongen was van het
christendom.
Waar vroeger iedereen als vanzelfsprekend christen was, is dit nu niet meer zo. De
maatschappij is ook veranderd; ze is pluralistisch en multireligieus geworden. Het
christendom en de Kerk hebben hun vanzelfsprekende maatschappelijke betekenis
verloren. “Het gaat om het einde van een visie op de wereld als gestructureerd door de
religie. Het einde ook van een opvatting waarin de godsdienst alle sectoren van het
publieke en private leven doordrenkt. (…). En precies aan deze alomvattende „politieke‟
functie van religie is definitief een einde gekomen (…)‟. 3 We maken dus in die zin in
deze dagen geen onweer mee, maar een klimaatverandering.
Huidige situatie
Maar wat betekent dit voor het christendom en de katholieke Kerk? Hoe gaan we om
met al deze veranderingen en of dienen wij zelf te veranderen?
"De christelijke situatie in de huidige tijd, vanaf vandaag tot morgen, is te karakteriseren
als een diaspora. […]. Het christendom kan niet of slechts in geringe mate steunen op het
institutionele, nl. op heersende zeden en gebruiken, burgerlijke wetgeving, traditie,
publieke opinie, tendens tot navolgen.
1 Alan Hirsch and Dave Ferguson, On the Verge, A journey into the apostolic future of the
church, Michigan 2011, p. 18
2 Mgr. Jozef De Kesel, Kerk zijn vandaag en de toekomst van de parochies, Pastorale
brief, Brugge 2012, p. 4
3 Ernest Henau, Hoe kunnen wij zingen op vreemde grond, Over de Kerk als minderheid,
Nijmegen 2004, p. 1
42

Het christelijke evolueert van een traditie- naar een keuze-christendom". 4
We hebben als Kerk in deze tijd twee mogelijkheden. Zoals in elke sociale structuur zijn
een logica van zending en van zelfbehoud aan het werk. Uit onderzoek blijkt dat bij
instabiliteit of verandering in een organisatie al snel de neiging ontstaat om de logica
van zelfbehoud te laten doorwegen. Juist in crisistijd is men dan ook geneigd vooral
maatregelen te nemen om zichzelf in stand te houden, en niet om beter de essentie van
zijn missie te vervullen.
Wellicht kunnen we hierbij telkens in herinnering houden: "De roeping van de monnik
in de wereld (. . .) is niet te overleven, maar profetie. We zijn allemaal druk bezig om
onze huid te redden”. 5 En in het verlengde hiervan mogen we zonder meer stellen: “Een
Kerk die niet missionair is, is demissionair”. 6
Nog sterker, we mogen zeggen dat missioneren ofwel evangeliseren de oorsprong, het
doel en de bestemming van de Kerk is. Er bestaat een intieme band tussen Kerk en
evangelisatie. “Evangeliseren is (…) de eigen genade en roeping van de Kerk. Zij vindt
daarin haar diepste identiteit. Zij bestaat om te evangeliseren, (…) om te preken en
onderricht te geven, het kanaal te zijn voor de gave van de genade, (…)”. 7
Alles wat we authentiek als christenen zijn, zal begrepen dienen te worden vanuit het
perspectief van het evangelie en daarmee ook van evangelisatie.
Maar wij komen uit een tijd waarin de Kerk overal zichtbaar was; er was toen geen
noodzaak om feitelijk en actief in de wereld te missioneren, van het Evangelie te
getuigen. Die tijd van toen komt evenwel nooit meer terug!
Kortom, in een tijd waarin niemand meer in onze maatschappij als vanzelf christen
wordt, geldt het adagium van Tertullianus (3 e eeuw): “Je bent niet als christen geboren,
je moet het worden”. Maar dan dienen we dit wel te accepteren. Kunnen we het
massachristendom opgeven en de secularisatie aanvaarden?
“Wat de christen tot christen maakt, is de bewuste keuze voor degene die we Christus
noemen”. 8 Met andere woorden, we moeten beseffen dat het christelijk geloof niet meer
natuurlijk wordt overgedragen, maar men eerst tot geloof komt door een persoonlijke
‘keuze’, binnen en of door een gemeenschap van gelovigen. We kunnen niet zomaar
meer uitgaan van ‘overerving’ van het christelijk geloof binnen het katholieke milieu
door socialisatie. Dit milieu verkeert in staat van ontbinding en is eigenlijk al grotendeels
uiteengevallen. We zullen duidelijk moeten kiezen voor een andere weg.
4 Karl Rahner, Theologische Deutungen der Position des Christen in der modernen
Welt“, 1954, abgedruckt in: ders., Sendung und Gnade. Beiträge zur Pastoraltheologie,
Innsbruck 1959, pp. 13-47
5 Laatste brief van Thomas Merton aan Jean Leclercq, 23 juli 1968
6 B. Putter, De bedienaren van de “munus docendi” van de Kerk, in: Voor een missionaire
Kerk, Verzamelde opstellen, Vogelenzang 2010, pp. 95-114
7 Paus Paulus VI, Postsynodale apostolische exhortatie Evangelii Nuntiandi, Rome 1975,
nr. 14
8 Johan Konings, in: Wij christenen. Van verhaal tot belijdenis, 2006
43

We noemen deze weg de weg van de permanente initiatie, waarbij er ook aandacht is
voor permanente catechese, die zeer zeker intergenerationeel dient te zijn. ‘Geloof als
weg’, voor iedereen. Het leven van de gelovige gemeenschap is in deze de map. Zo’n
perspectiefwijziging vraagt tijd en bezinning, moed en volharding. Je realiseert zoiets
niet van vandaag op morgen.
Naar een “missionaire parochie”
Inleiding
Voor ons ligt nu een grote uitdaging, namelijk de uitdaging hoe we als Kerk, als geloofsgemeenschap
ter plekke, present kunnen zijn en kansen scheppen opdat mensen in alle
vrijheid en vreugde kunnen kennismaken met authentiek christelijk geloof.
Hoe kunnen we een Kerk worden die mensen ‘aanspreekt’, in de meervoudige betekenis
van het woord? Een Kerk die in de wereld durft te getuigen van het evangelie, van de
Boodschap van Gods liefde en Hem bij de mensen aankondigt. En die dat ook nog op een
aantrekkelijke en aansprekende wijze weet te doen.
Waar we echter rekening mee dienen te houden is dat de Kerk aan zg. missionerings’
atrofie lijdt. Met het missionair handelen van de Kerk is het als met iemand die bedlegerig
was en lange tijd niet bewogen heeft. Op het moment dat hij dan weer opstaat,
kan hij niet meer stappen. Zijn spieren zijn -zeg maar- ‘afgestorven’. Hij moet ze opnieuw
ontwikkelen. De Kerk is het ronduit verleerd hoe ze God op een aansprekende en
aantrekkelijke manier bekend kan maken in de wereld en maatschappij. Eeuwenlang
was dat ook niet nodig. De hele cultuur ademde het christendom. Vandaag de dag echter
niet meer. Wij als Kerk, als gemeenschap van gelovigen, zullen de bekwaamheid om
missionair te zijn opnieuw moeten leren. 9
Iets wat we ook niet uit het oog moeten verliezen, is dat het geheim in de yoghurt zit.
Wie een potje yoghurt eet, ligt niet wakker van het bedrijf Danone en denkt niet aan de
bedrijfsresultaten, de cao’s, etc.. Die geniet gewoon van dat potje yoghurt. In de Kerk
gebeurt het tegenovergestelde. Iedereen is bezig met de fabriek -de Kerk- en niemand
praat nog over de yoghurt -het evangelie. We zullen weer aandacht moeten hebben voor
ons ‘product’. De wereld heeft zo’n behoefte aan ‘n stukje Blijde Boodschap.
Eveneens mag opgemerkt worden, dat zoals de Duitse bisschop Joachim Wanke uit
Erfurt het uitdrukt: “Onze katholieke kerk (…) mist de overtuiging, om nieuwe
christenen te kunnen winnen”. 10
Er komt derhalve een einde aan het sociaal christendom. Er is alleen nog plaats voor een
zelfgekozen en geëngageerd christen-zijn. De Kerk van de toekomst zal een andere Kerk
zijn, dient een missionaire Kerk te worden. De huidige nog aanwezige Kerkgestalte krijgt
een museale waarde. Het is om die reden geen drager meer van een vitale toekomst.
9 cf. Paul M. Zulehner, Kirche umbauen, nicht totsparen, Ostfildern 2004, p. 61
10 Brief eines Bischofs aus den neuen Bundesländern über den Missionsauftrag der
Kirche für Deutschland, 20 december 2000
44

Waarom veranderen, hoe te veranderen?
Op veel plaatsen is de geloofsgemeenschap nochtans verworden tot een organisatie, die
zichzelf in stand probeert te houden. Er wordt alleen gekeken naar: wie regelt wat, wie
doet wat, worden de sacramenten bediend, worden (mede)parochianen bezocht, komt
er genoeg geld binnen, hoeveel kerkgangers hebben we op zondag? En dan is het goed.
Het gaat slechts om aantallen en kwantiteit, en niet (meer) over God, het evangelie en
hoe die Boodschap handen en voeten in deze wereld geven, hoe Jezus’ Woord in de
praktijk brengen: “Jullie zijn het zout van de aarde. Maar als het zout krachteloos wordt,
waar moet je het dan mee zouten? Het deugt alleen maar om weggegooid en door de
mensen vertrapt te worden. Jullie zijn het licht van de wereld. Een stad kan niet
verborgen blijven als ze boven op een berg ligt. Je steekt een lamp niet aan om haar
onder de korenmaat te zetten, maar je zet haar op de kandelaar, en dan schijnt ze voor
allen in huis. Laat zo jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede werken
zien en jullie Vader in de hemel verheerlijken” (Mt. 5,13-16). Een gemeenschap met
alleen organisatie heeft geen toekomst!
“In de verandering van de Kerkgestalte bestaat er een gevaarlijke bekoring. (…). “Meer
van hetzelfde”“. 11 Daarentegen roept (daadwerkelijke) verandering weerstand op. Het is
ook normaal dat je er bang van wordt. We zijn als mens van nature conservatief, we
willen conserveren, wij willen vasthouden wat (wij denken dat) goed is, wat wij goed
(denken te) vinden. Maar verandering is momenteel broodnodig, alhoewel natuurlijk
niet elke verandering noodzakelijk en verstandig is of zal blijken te zijn.
Hoe kunnen we veranderingen doorvoeren? “Geboren worden organisaties uit de kracht
van een visie”. 12
Wat vereist is, is een passende, oriënterende en motiverende visie die voldoende
krachtig is. Zonder visie vaart men namelijk blind. Deze visie dient steeds weer
uitgedragen te worden, zodat deze visie zachtjes een gemeenschappelijke visie wordt.
Maar daar moet het niet bij blijven. Een volgende stap is van belang, echt een vereiste. Er
is een programma van activiteiten nodig die deze visie concretiseert. Een visie die niet
vertaald wordt in concrete projecten blijft luchtfietsen. Tenslotte is van betekenis dat er
een goede structuur en organisatie staat. De structuur en organisatie dient zodanig te
zijn dat ze voortvloeit uit de visie, en tegelijk voldoende ruimte schept voor een
missionair programma en voor projecten. Ook tot opbouw van de gemeenschap, locaal
of territoriaal.
In de pastorale praktijk zal de aandacht wisselend gericht zijn op één van de vier: visie,
programma of structuur (re-organisatie) of gemeenschap. We moeten daarbij de
samenhang van deze vier niet uit het oog verliezen. Elk kan startpunt zijn van reflectie.
Bij het programma en vooral bij nieuwe projecten speelt de vraag van bondgenoten en
partners in de geplande onderneming. Wat betreft de structuren geldt dat horizontale
netwerken minstens zo belangrijk zijn als hiërarchische lijnen, zeker in zake de
gemeenschapsvorming. 13
11 Paul M. Zulehner, Kirchenvisionen, Orientierung in Zeiten des Kirchenumbaus,
Osfildern 2012, p. 9
12 Paul M. Zulehner, ibidem, p. 11
13 cf. Paul M. Zulehner, ibidem, p. 13-16
45

Voor een missionair pastoraat zijn derhalve twee lijnen bruikbaar. Eerst moet er tijd en
ruimte worden vrijgemaakt voor programmatisch en projectmatig werken, met een
duidelijke focus op de gemeenschap van gelovigen en het aanbieden van geheel traject
aan mogelijkheden voor geloofverdieping -en vernieuwing. Maar ook binnen het
traditionele, cyclische pastoraat zijn volop missionaire kansen, zelfs binnen de reguliere
sacramentenpastoraat.
Het doel is de rijkdom van het geloof in Jezus Christus, met haar zingeving, haar
levenswijsheid, haar verhalen, haar rituelen én met haar gemeenschap, locaal en
universeel toekomst te geven. Met in het achterhoofd: een christen is -vanuit zijn
Doopsel- levenslang leerling, heel zijn leven bewust bezig met zijn geloof, maar altijd
binnen een gemeenschap van gelovigen, de Kerk. Hij is daarbij geroepen tot
verkondiging.
Gemeenschapsvorming en geloofsverkondiging
“Communio en missie, gemeenschap en zending, zijn altijd twee kanten van dezelfde
medialle; zij bedingen en bevruchten elkaar”. 14
Daarom zullen we heel actief dienen in te zetten op gemeenschapsvorming, op het
ontmoeten van en optrekken met mensen, binnen maar ook buiten de ‘grenzen’ van
onze geloofsgemeenschap, onze christelijke gemeenschap. Op deze manier kunnen we
bouwen aan relaties, een band opbouwen met vele mensen. Zo kunnen we wederzijdse
betrokkenheid scheppen en hopelijk groeien in gemeenschap met elkaar. Ontzettend
belangrijk is het bouwen aan onderlinge gemeenschap; wij allemaal zijn immers
gemeenschapsmensen, gemaakt om God en onze medemens(en) lief te hebben. De
christelijke gemeenschap staat centraal in de christelijke missie. God is namelijk een
missionaire God. Voor zijn missie gebruikt hij zijn mensen, gewone mensen die gewone
dingen doen. We zullen ons ook moeten afvragen: “Waar zijn de plekken en activiteiten
waar je mensen kunt ontmoeten (‘de missionaire ruimtes’)? Waar ervaren mensen
gemeenschap? Zijn er bestaande sociale netwerken waarbij we ons kunnen aansluiten,
of moeten we zelf manieren vinden om een gemeenschap te creëren in een buurt? (….)
Welke patronen en dagritmes zijn er in onze buurt (‘de missionaire ritmes’)? Op welke
momenten kun je met mensen in contact komen (‘de missionaire momenten’)?”. 15 Dit
veronderstelt uiteraard van ons een open houding voor wat ontdekt mag worden en een
welwillendheid om verder te kijken. De ervaring leert dat mensen dikwijls tot de
gemeenschap van gelovigen aangetrokken worden, voordat zij tot de christelijke
boodschap worden aangetrokken.
Daarom dient er met name ook gekozen te worden voor gastvrije presentie. Een plaats
hebben en of creëren voorbij aan “die Ortlosigkeit des Christlichen” 16 is van levensbelang.
14 Die Deutsche Bisschofe, Nr. 68: Zeit zur Aussaat” - Missionarisch Kirche sein
(26.11.2000), Bonn 2000, p. 5
15 Tim Chester & Steve Timmis, Midden in het leven, De Kerk als levende gemeenschap,
2011, p. 53
16 G. Lohfink, Braucht Gott die Kirche? Freiburg 1998, p. 391
46

We mogen anders gezegd vaststellen dat we dienen te kiezen voor aanwezigheid en
zichtbaarheid, maar wel op een aantrekkelijke en aansprekende wijze. “(…) mensen
vormen zich namelijk een mening over Christus aan de hand van wat ze waarnemen bij
hen die zich naar Hem noemen”. 17 We dienen derhalve als Kerk in de wereld plaats van
gemeenschap van gelovigen te zijn.
“Kortom, om het huis te zijn dat voor allen openstaat en dat ten dienste van allen staat,
of, zoals Paus Johannes XXIII graag zei: “De fontein van het dorp waar alle mensen naar
toe komen om hun dorst (naar gemeenschap) te lessen””. 18
Bisschop Wanke meent: “Ik heb een visie van een Kerk, die zich instelt op het feit dat ze
weer nieuwe christenen welkom heet”. 19 Daarom hebben we een visie nodig van “een
cultuur van het hartelijk uitnodigen”. 20
De geloofsgemeenschap heeft een plaats of meerdere plaatsen nodig, waar het goed
toeven is, waar men zich welkom weet, het liefst binnen of zo dicht mogelijk bij de woon
-en leefwereld en of werkomgeving van mensen. Met als doel: proberen zo Kerk te zijn
dat mensen van buiten de Kerk er zich (ook) thuis kunnen voelen. “De echtheid van het
evangelie laten zien”! 21
Het evangelie moet dan ook vóór alles verkondigd worden door getuigenis. Neem eens
in eerste instantie een christen of gewoonweg een handjevol christenen. “Temidden van
de gemeenschap van mensen tussen wie zij leven, geven zij er blijk van in staat te zijn tot
begrip en tonen zij zich gastvrij; leven en levenslot delen zij met de anderen, en solidair
met hen zetten zij zich met allen mee in voor al wat edel en goed is. Zij stralen bovendien
op een eenvoudige en spontane manier uit dat zij geloven in enkele waarden die uitgaan
boven de gangbare, en dat zij hopen op iets dat onzichtbaar is en waar zij zich geen
voorstelling van zouden durven maken. Dan wekken deze christenen, met een dergelijk
getuigenis zonder woorden, in de harten van hen die hen zien leven onweerstaanbaar
vragen op: Waarom zijn zij zo? Waarom leven ze op die manier? Wat of wie is het die
hen inspireert? Waarom zijn zij temidden van ons? Welnu, een dergelijk getuigenis is
reeds verkondiging van de Blijde Boodschap, stilzwijgend maar heel krachtig en
werkzaam”. 22
Bijgevolg is naast een interne focus op de eigen gemeenschap van gelovigen een externe
kijk op de wereld nodig. Het gaat er tevens om, om te “zoeken naar manieren om
contacten te leggen met de wereld buiten de muren van het kerkgebouw en
programma”. 23
17 Tim Chester & Steve Timmis, Total Church, Evangelie en gemeenschap, 2007,
Voorwoord
18 Paus Johannes Paulus II, Postsynodale apostolische exhortatie Christifideles Laici,
Rome 1988, nr. 27
19 Brief eines Bischofs aus den neuen Bundesländern über den Missionsauftrag der
Kirche für Deutschland, 20 december 2000
20 ibidem
21 Tim Chester & Steve Timmis, ibidem, p. 50
22 Paus Paulus VI, ibidem, nr. 21
23 Alan Hirsch and Dave Ferguson, ibidem, p. 13
47

Wat zodoende echt ‘aanspreekt’, is authenticiteit. Waar het om gaat is een waarachtig en
aanwezig christelijk geloof: naar buiten uitstralen wie we van binnen zijn, de innerlijke
warmte van onze christelijke overtuiging laten zien. Uitnodigend gastvrij én zichtbaar
present! Mensen zijn waarin God zelf op een aansprekende manier tot spreken komt. We
hebben ongetwijfeld nu behoefte aan “(…) een Kerk die uitstraling heeft omdat door de
gelovigen ervaren wordt als gedreven door geloof in de levende God en door de
buitenwereld als bezield, authentiek en opmerkelijk humaan”. 24
“Binnen en buitenkerkelijk de houding van dialoog praktiseren is geen oproep tot
vrijblijvendheid, (…). Ze is de vanzelfsprekende vrucht van priesters, diakens,
catechisten en geëngageerde lekengelovigen die hun roeping in Christus ten volle leven
(…)”. 25
Het zichtbare leven van de Kerk zelf en haar aanwezigheid in de wereld dienen we
daarmee te beschouwen als het beginpunt van evangelisatie.
Wat eveneens een uitdrukking hiervan is -en vaak vergeten en al te vaak onderschat
wordt- dat is de eucharistie, en het conciliaire inzicht dat dit sacrament de bron en het
hoogtepunt van het christelijk en kerkelijk leven is. “De gemeenschap met het
eucharistische lichaam van Christus betekent en bewerkt, d.w.z. sticht, de innige
gemeenschap van alle gelovigen in het lichaam van Christus dat de Kerk is (1 Kor. 10,
16)”. 26 Dit staat immer ten dienste van de evangelisatie: “aangezien haar doel de
communio van de mensen en in Hem met de Vader en met de heilige Geest is”. 27
De sacramentele en biddende gemeenschap is immers de ‘sine qua non’ van
evangelisatie: de Kerk is geroepen om de Blijde Boodschap te delen en hen te ontvangen
die hebben geantwoord op het evangelie. De viering van de Eucharistie maar ook van de
andere sacramenten is in zichzelf een missionaire activiteit, waarbij de “Missio Dei”
zichzelf openbaart.
Wat houdt “Missio Dei” in? De missie komt voort uit het leven van de Drie-ene God en is
Gods werk die alles en allen verzameld in Christus. De heilige Geest is daarbij de
primaire evangelist. Het doel van de missie is dan ook niet de Kerk per se maar het
Koninkrijk van God. De Kerk is het sacrament hiervan, en alle vieringen en activiteiten
moeten aan de opbouw van dit Rijk meewerken.
24 M. Wagemaker, Respect voor Gods werk in de ander als voorwaarde voor effectieve
evangelisatie, Bouwstenen voor voortgaande missionaire vorming, in: Voor een
missionaire Kerk, Verzamelde opstellen, Vogelenzang 2010, pp. 43-61
25 ibidem
26 Paus Johannes Paulus II, ibidem, nr. 19
27 ibidem, nr. 22
48

Daarbij heeft beslist de verkondiging voor de missie ofwel voor de evangelisatie een
prioriteit. “De Kerk kan zich niet onttrekken aan de uitdrukkelijke opdracht van de Heer
en de Blijde Boodschap niet onthouden aan de mensen die door God bemind en gered
worden.
De evangelisatie zal altijd -als fundament en centrum en toppunt van heel haar
dynamische kracht- ook deze duidelijke stelling bevatten: in Jezus Christus (...) wordt
het heil aangeboden aan iedere mens als een gave van genade en barmhartigheid van
God zelf. Alle vormen van missieactiviteit zijn gericht op deze verkondiging die inzicht
geeft en binnenleidt in het mysterie dat van eeuwigheid verborgen was en geopenbaard
is in Christus, die in het centrum staat van de missie en van het leven van de Kerk als spil
van heel de evangelisatie”. 28
Onderkend moet worden dat de primaire zending van de Kerk is: “(…) de armen hebben
honger naar God en niet alleen naar brood en vrijheid. De missieactiviteit moet voor
alles getuigen van het heil in Christus, dit verkondigen en plaatselijke kerken stichten,
die dan werktuig voor de bevrijding in alle betekenissen zijn”. 29
Het Tweede Vaticaans Concilie heeft namelijk de Kerk beschreven als het universele
sacrament van het heil. “Uit de doden verrezen (cf. Rom. 6, 9) heeft Christus over zijn
leerlingen zijn levende Geest uitgezonden en door Hem, zijn lichaam, dat is de Kerk, tot
het universeel sacrament van het heil ingesteld”. 30 Dit impliceert dat God alle mensen
onvoorwaardelijk liefheeft en zoekt naar de liefdesantwoord van de mens. Het Doopsel
is de bezegeling van dit menselijke antwoord. De Kerk is slechts instrument, Zij is het
werkzame heilsteken van Gods liefde.
Omdat God van alle mensen houdt, zonder onderscheid, zijn ze allemaal binnen de
‘muren’ van de Kerk welkom, welke bindingsgraad zij ook hebben met de gemeenschap
van gelovigen. Pluraliteit van de geloofsbeleving is vanuit dit conciliaire inzicht toe te
juichen. Iedereen mag zich aangesproken voelen om mee te gaan op de (levens-)lange
weg van het geloof, de geloofsverdieping -en vernieuwing. Een gedifferentieerd aanbod
op het gehele gebied van de missie, met projecten -in de breedste zin van het woord- kan
daarbij zeker helpen. De één voelt zich meer ‘op afstand’ thuis bij de Kerk en heeft alleen
contact vanuit ‘functionele’ overwegingen. Een ander neemt heel concreet deel aan het
leven van de gemeenschap van gelovigen, de Kerk.
28 Paus Johannes Paulus II, Encycliek Redemptoris Missio, Rome 1990, nr. 44
29 Paus Johannes Paulus II, ibidem, nr. 83
30 Constitutie Lumen Gentium, Vat. II 1962-1965, nr. 48, cf. nr. 1
49

Veranderend pastoraat
- Inleiding
Om die reden zal een andersoortig pastoraat noodzakelijk zijn. In ieder geval zullen we
(meer) oog dienen te hebben voor degenen die ‘op afstand’ een band hebben met de
Kerk, en tegelijk voor hen die hun zending binnen de gemeenschap van gelovigen, de
Kerk, beseffen en hun roeping tot missie en daarmee ook tot getuigenis en verkondiging
in medeverantwoordelijkheid omzetten. 31 Dit soort pastoraat zou onze aandacht moeten
vragen binnen een regulier cyclisch sacramentenpastoraat en bovendien binnen een
projectmatig, programmatisch missionair pastoraat.
- Belang van de eucharistie
Rond de eucharistie kan het gehele pastoraat en vooral het pastoraat voor de betrokken
gelovigen gebouwd worden. Het adagium “De Kerk bouwt de eucharistie op en de
eucharistie de Kerk” kan hier van toepassing zijn. Naar voren mag eveneens komen dat
de eucharistie ook verbonden is met de “kerygmatische dienst” 32 , de dienst van de
verkondiging van de kern van ons christelijk geloof: Jezus Christus heeft geleden, is
gekruisigd en is verrezen. Ons geloof vieren, belijden en beleven vraagt om een christologische
concentratie: ons geloof draait immers om een concrete persoon, Jezus Christus.
Ons dient het te gaan om een initiëren in een vriendschap met en navolging van Christus,
dus ook bij de eucharistie.
De eucharistie dient tevens ‘koinonia-stichtend’ gevierd te worden, waarbij rekening
gehouden wordt met leeftijd, achtergrond en levenssituaties van de meevierenden.
Alleen dan kan de Kerk voelbaar als ‘communio’, als gemeenschap, ervaren worden.
Daarnaast is het van belang dat de eucharistie met eerbied gecelebreerd wordt; dat dit
sacrament met een duidelijke inhoud en diepgang gevierd wordt, zodat helder de
symboolkracht hiervan tastbaar kan worden ervaren. 33
Goed gevierde liturgie, met grote muzikale diversiteit, met momenten van stilte (voor
innerlijk gebed), met het verschil tussen de doordeweekse en de Zondagse viering, en
met een goede taakverdeling en prediking is van onschatbare waarde. 34
De gemeenschap van gelovigen mag aldus beschouwd worden als “familia Dei”. 35 Er
groeit langzaam een familieband tussen gelovigen, er ontstaat een ‘kleine christelijke
gemeenschap’ wanneer zij regelmatig bijeenkomen, en zich geroepen weten om het
geloof (en het leven) te vieren rond Woord en Sacrament.
31 cf. Medard Kehl SJ, Missionarisch Kirche sein, Angesichts des gegenwärtigen
kulturellen und kirchenlichen Entwickelung, in: Geist und Leben 75, 2002, pp. 339-342
32 Medard Kehl SJ, Perspektiven für den priesterlichen Dienst in der gegenwärtigen
Glaubenssituation, in: Auf neue Art Kirche sein, Wirklichkeiten-Herausfondererungen-
Wandlungen, Festschrift für Dr. Josef Homeyer, 1999, 167-177
33 cf. Medard Kehl SJ, ibidem
34 cf. Medard Kehl SJ, Pfarreeingemeinschaft als Weg in die Zukunft, Ein Weg wohin? Ein
Weg mit uns, Vortrag beim Priestertag des Bistums Würzburg am Tag der Priester und
Diakone, Heidenfeld 2008, pg. 8
35 cf. Lumen Gentium, ibidem, nr. 6
50

Van hieruit zal er als vanzelf dienstbaarheid getoond worden. Dan kan de gelovige
zichtbaar laten zien, dat hij niet alleen gelooft in God maar ook vanuit Hem leeft,
liefdevol, bescheiden, humaan en onbaatzuchtig. Naast het “sacrament van de eenheid”
kunnen ook andere vormen van liturgie worden gevierd, die meer passen bij de band
met en mogelijkheid tot deelname aan het leven van de Kerk; we denken aan
Woordvieringen, Taizé-gebed, Aanbidding, Getijdengebed en Rozenkransgebed. Hierbij
kunnen gelovigen en maar juist ook degenen die meer ‘op afstand’ staan betrokken
worden. 36
- Belang van actieve presentie en persoonlijk getuigenis
Zij die minder frequent participeren, en geen echte band met de Kerk hebben, zullen
misschien eerder meedoen met andere vormen van liturgie dan de eucharistie.
Daarbij zullen wij, juist in de zeldzame ontmoetingen, binnen en buiten het kerkgebouw,
uitnodigend dienen te zijn. Iedere mens is op zoek, en wij moeten hem helpen om zijn
weg door het leven en met het geloof te vinden. Wij als gemeenschap van gelovigen
zullen zonder voorbehoud ten dienste en tot vreugde van hen present dienen te zijn.
Binnen deze context is het van niet te onderschatte waarde dat “iedere gelovige zich in
zijn of haar levensstaat, in de eigen unieke situatie en met de geschonken talenten en
geaccepteerde beperkingen, zich persoonlijk laat kennen als gelovige; meer door zijn
dan zeggen, meer door doen dan spreken”. 37 We zijn “voorbestemd (…) om kinderen van
God te zijn, geroepen tot genade, geroepen tot liefde”. 38 We hebben momenteel binnen
en buiten onze gemeenschap van gelovigen “rolmodellen” 39 van geloof nodig!
Daarenboven zullen wij als gemeenschap van gelovigen, als Kerk, onze aandacht moeten
verleggen van ‘Kom’ naar ‘Ga’. Kortom, niet (af)wachten maar (zelf) in beweging
komen… Een “missionaire parochie” gaan worden… Als Kerk moeten we weg uit de
‘rode oceaan’ van de bekende ‘markt’ naar de ‘blauwe oceaan’, de ‘markt’ van de nieuwe
‘klanten’. Ga en vis: leef, dien, getuig. Wees innovatief! Ontdek een enorme potentiële
‘markt’ aan mensen, die ontdekt moet worden. Jezus moet steeds meer mens worden in
ons, zodat wij Hem meer zichtbaar kunnen maken in de wereld. 40 Anders gezegd, in ons
dient een cultuur van “het geloof in de incarnatie” 41 op te lichten. Ga erop uit zoals
Christus ons bereikte door mens te worden, zo kunnen wij andere mensen alleen
bereiken door hén op te zoeken. 42 Ga op missie!
36 cf. Medard Kehl SJ, ibidem, p. 9
37 M. Wagemaker, ibidem
38 ibidem
39 ibidem
40 cf. Alan Hirsch and Dave Ferguson, ibidem, pp. 29-30
41 M. Wagemaker, ibidem
42 cf. Alan Hirsch and Dave Ferguson, ibidem
51

Om mensen te bereiken, zullen we evenzeer de sociale structuren en patronen dienen
te ‘zouten’. Investeer tijd en energie, ‘zout’ deze opnieuw met religieuze betekenis. Zorg
ervoor dat er plaatsen zijn, zg. “proximity spaces” (=relatiesferen) waar we kunnen
samen-zijn met andere mensen, die weinig of niets met God, (christelijk) geloof en de
Kerk hebben. Waar we levend vanuit een doorleefd geloof zowel leven als geloof kunnen
delen, doen we als gemeenschap van gelovigen aan ‘relatie-evangelisatie’. 43 De trappisten
uit de bekende film “Des hommes et des Dieux” van Xavier Beauvois uit 2010
geven een goed voorbeeld! Met hun leven en met hun dood verkondigen door simpelweg
aanwezig te zijn! Ze waren er, heel eenvoudig. De monniken stonden de (islamitische)
dorpelingen met raad en daad terzijde. Geloofwaardig present! Hebben we in onze
(naaste) leefomgeving en of woonomgeving contactplaatsen voor het uitoefenen van een
hobby of in ieder geval vergelijkbaar? Dit is de ultieme kans voor een contactmoment ‘in
waarde en in geloof’!
Hartelijke aanwezigheid op één of meerdere plaatsen binnen en buiten de ‘muren’ van
de Kerk is ongetwijfeld raadzaam. Kiezen voor alleen een gebouw dat met de Kerk
verbonden is, is niet verstandig.
Wees present op andere (gecreëerde) plekken! We kunnen wat betreft de hartelijke
aanwezigheid als voorbeeld nemen de figuur van Vianne in de speelfilm “Chocolat” van
Lasse Hallström uit 2000. Langzaamaan ‘smelt’ iedereen voor Vianne en uiteindelijk
komt er door haar aanwezigheid leven en vreugde, en groeit er verzoening en gemeenschap
in onderlinge vrede. Hebben wij tijd en zin om een eetentje voor te bereiden, voor
bijv. de buren of medegelovigen?
Binnen de context van een maaltijd heeft Jezus dikwijls de beste gesprekken gevoerd,
vertelt dat God van alle mensen houdt en wat Hij voor Hem betekent. Het liefdesverhaal
van God de Vader met zijn Zoon werd telkens aanschouwelijk gemaakt; door de kracht
van beider heilige Geest openbaarde Jezus God als redder, heiland en geneesheer. God
liet zich kennen: Hij wilde aanwezig zijn in het leven van de mens, zodat deze zonder
meer vrij, in vrede en gelukkig kan leven. De Kerk is zijn instrument!
Ook al voelen we ons misschien veelvuldig marginaal aanwezig, toch kunnen we iets
bewerken; tegelijk dienen we ons bewust te zijn: de grootste wonderen gebeuren in het
geheim… We zouden onze aanwezigheid kunnen omschrijven als “bescheiden en
overtuigend - (…) als een vorm van ‘positieve dissidentie’”. 44 Zoals de zalige Charles de
Foucauld tijdens zijn leven heel concreet heeft gedaan: hierin kan hij een echte en grote
inspiratiebron zijn. Aanwezig zijn, leven in overgave, en open staan voor de ander, uit
liefde tot God en de naaste.
- Belang van binnen -en buitenkerkelijke coöperatie
Van enige importantie is eveneens “inter-domein samenwerking met andere sectoren” 45 ,
dichtbij of verder weg.
43 cf. Alan Hirsch, The Forgotten Ways, ibidem, pp. 37-38
44 Mgr. Joris Schröder, Geloven maakt anders, in: Katholiek Nieuwsblad 48, 2012, p.19
45 Alan Hirsch and Dave Ferguson, ibidem, p. 13
52

Daarbij kunnen we denken aan samenwerking met (locale) verenigingen en organisaties
op het gebied van met name diaconale activiteiten, hulp van een andere club bij bijv. een
actie of omgekeerd dat wij helpen, of het samen organiseren van bijv. een lezing of een
cursus die (heel dicht) raakt aan Kerk en samenleving. Bewegingen als de overbekende
St. Egidiusgemeenschap 46 , acties als “Nederland zoekt” 47 of initiatieven van organisaties
als de Stichting “Zingeving Zuidas” 48 zijn de moeite waard om nagevolgd te worden.
Nu maar zeker naar de toekomst toe zal het van niet ondergeschikt (levens)belang zijn,
om ook contacten te leggen met en samenwerking te zoeken tussen verschillende
gemeenschappen van gelovigen, als een soort (sociaal) netwerk.
“Medewerking aan de missie betekent niet alleen geven maar ook weten te ontvangen.
Alle particuliere kerken, jonge en oude, zijn geroepen om te geven en te ontvangen voor
de universele zending. Geen enkele kerk moet zich in zichzelf opsluiten: “Dank zij deze
algemeenheid brengen de afzonderlijke delen hun eigen gaven aan ten gunste van de
andere delen en van de gehele Kerk. Zo groeit het geheel en groeien de afzonderlijke
delen, die alle met elkaar in gemeenschap blijven en voor de volheid in de eenheid
samenwerken (...). Zo ontstaan tenslotte tussen de verschillende delen van de Kerk de
banden van een innige gemeenschap waardoor zij geestelijke schatten, apostolische
arbeiders en tijdelijke hulpmiddelen uitwisselen”. 49 “In die gemeenschap gaat het erom
elkaar te ondersteunen, samen te vieren en elkaar te bevestigen, door naar voren te
halen wat in ons al begonnen is. (…): het is samen zijn, verenigd rond een belofte, ter
bevestiging van wat er onder ons gebeurt”. 50
46 http://www.santegidio.be; ”De Gemeenschap van Sant’Egidio is een christelijke lekengemeenschap
(…) in (…) alle continenten (…). Die komen samen voor het gebed en
knopen vriendschap aan met de armsten van de eigen stad. Op wereldschaal zet Sant’
Egidio zich in voor de dialoog tussen godsdiensten en de vreedzame oplossing van
conflicten”
47 www.nederlandzoekt.nl; “Nederland zoekt… heeft twee speerpunten. Als variant op
'verander de wereld, begin bij jezelf' willen we bewustwording en bezinning op gang
brengen rond: 'beginnen bij de wereld verandert jezelf en de kerk'. (…) Als tweede wil
Nederland zoekt… de ontwikkeling en introductie stimuleren van een model dat vorm
kreeg vanuit de Anglicaanse kerk St. Thomas´ Church Philadelphia in Sheffield. Dit model
van 'Mission Shaped Communities' is veelbelovend, aanvullend op bestaande vormen
van gemeente zijn. Het is een structuur, het zijn gemeenschappen die doordacht werden
vanuit bewogenheid met wat er in de samenleving gebeurt. Dat resulteerde in een
andere manier van denken en organiseren met als resultaat: Groeiende gemeenschappen
met een open cultuur en een pallet aan maatschappelijke activiteiten die van
uit die gemeenschappen vorm krijgen”
48 http://www.zingevingzuidas.nl; “Zingeving Zuidas wil de Nederlandse samenleving
menselijker maken. De stichting is een platform voor iedereen die te midden van het
bedrijvige bestaan op zoek is naar reflectie en menselijke maat. Alle activiteiten worden
georganiseerd vanuit het hart van het grootste zakencentrum van Nederland: de Zuidas”
49 Paus Johannes Paulus II, ibidem, nr. 85
50 Henri Nouwen, Pelgrimage, Zoektocht naar een spirituele manier van leven, 2000, p.
96
53

Als gemeenschap van gelovigen zijn we ‘op weg’, pelgrims als we zijn op aarde.
Bedevaarten, pelgrimages, dagtochten naar heilige (cultuur -en cultus-)plaatsen in
binnen -en buitenland, met medewerking van ‘interne’ en ‘externe’ (ervarings-)
deskundigen -in de breedste zin van het woord- kan een gemeenschap doen ‘groeien’, in
onderlinge verbondenheid, en in geloof. Naar de Wereld Jongeren Dagen gaan, een
bedevaart naar Rome of Lourdes houden of ‘meedoen -en vieren’ in Taizé zijn de
bekendste voorbeelden. Op deze plekken is -op de een of andere manier- de hoop
voelbaar dat in God altijd toekomst is; naar Hem zijn we immers ‘op weg’.
Steeds meer waarde wordt ook gehecht aan de zg. ”biotopen van het geloof”. 51 Bedoeld
zijn zulke (gebeds -of geloofs)groepen, (nieuwe) gemeenschappen, nieuwe bewegingen,
spirituele initiatieven, spirituele centra, etc. die verbanden zoeken tussen en met andere
gemeenschappen van gelovigen, in de context van geleefde christelijke gastvrijheid.
Deze ‘cellen’ van geloof, plaatsen van hoop, proberen authentiek van het geloof te
getuigen, dit aansprekend en aantrekkelijk te verkondigen, in gemeenschap en
persoonlijk.
- Belang van persoonlijke relatie met Jezus Christus en spirituele verdieping
Via verschillende wegen wordt het voor de gemeenschap van gelovigen mogelijk, om
-getuigend van de hoop die in hen leeft- mensen tot en bij Jezus te brengen. Hen te
‘(bege-)leiden’ naar een leven met God. Daarbij hebben degenen die ‘volgen’ hiervoor
(zelf) nadrukkelijk gekozen. Ze willen geëngageerd (gelovig) christen-zijn binnen een
gemeenschap, ledemaat van het Lichaam van Christus, de Kerk, beseffende dat dit
betekent: levenslang leerling van Christus zijn. Eveneens houdt dit in: groeien in
gelijkenis met Hem, “imitatio Christi”.
Hieruit volgt dat “(…) de missionaire effectiviteit van de Kerk ligt in de kwaliteit van de
relatie die iedere gelovige heeft met de Heer die zich persoonlijk met Hem heeft
verenigd”. 52
Kwaliteit gaat boven kwantiteit. Daarentegen hebben we nog steeds de neiging om, om
te kijken naar het verleden met de volle kerken en de grote ‘massale betrokkenheid’, en
te vervallen in een bepaalde manier van “zelfgenoegzaamheid van het geloof” 53 , en niet
te willen ‘groeien’. Maar roept het evangelie ons op om curatoren te zijn van wat antiek
heet, wat oud en versleten is? Van de zalige paus Johannes XXIII is de veelzeggende
uitspraak: “We zijn niet op aarde om een museum te beheren, maar om een bloeiende
tuin te verzorgen”. Telkens gaat het ook Jezus om de vernieuwing van ons geloof. Dit is
de enige optie, er is geen andere om het geloof toekomst te geven, persoonlijk maar ook
gemeenschappelijk. We zullen ‘de tuin’ van onze eigen leven, van ons eigen hart en van
onze eigen ziel goed moeten verzorgen. Onze spirituele identiteit dient (steeds meer)
versterkt te worden, om (als getuige) geloofwaardig te kunnen zijn. Om die reden zullen
we ‘Paasmensen’ dienen te worden, die telkens kiezen voor innerlijke vernieuwing; en
die in Gods Naam een bron van 'nieuw leven' doet ontspringen in het hart van mensen.
Het Paasmysterie van het lijden, sterven en verrijzen van Jezus wordt in hen zichtbaar!
51 Die Deutsche Bischofe, ibidem, p. 25
52 M. Wagemaker, ibidem
53 Kurt Koch, Mission oder De-Mission der Kirche?, p. 43
54

We moeten evenwel oppassen dat onze gemeenschap niet langzaamaan verzandt in
alleen maar organiseren, ook al heeft deze gemeenschap alles in huis: een perfect
doordachte structuur, met schitterende activiteiten, ja zelfs met een echte toekomstvisie.
Het gevaar bestaat dat we denken: we hebben alles onder controle, het is goed. We
hebben alles goed ‘doorgerekend’, het ‘product’ kan snel, effectief en efficiënt aan de
man gebracht worden. De Kerk lijkt op deze wijze steeds meer op de wereld… Er heeft -
om het in huidige termen te zeggen- een “McDonaldisatie” van de Kerk plaats. Als het zo
zou worden, waarom zouden mensen dan nog kiezen voor de Kerk? Is niet spirituele
verdieping meer kenmerkend voor de Kerk dan een rationeel antwoord?
Onze gemeenschap dient een “gebedsschool” 54 te worden. Net als de leerlingen van Jezus
in het evangelie moeten we leren bidden (cf. Lc. 11, 1). Hoe kan een (levendige)
persoonlijke relatie met Jezus Christus opgebouwd worden? Het gaat om begeestering,
passie, hartstocht en vreugde aan God. Een persoonlijke relatie vraagt -gelijk elke
vriendschap en zeker elke ‘navolging van’-, dat we de ander (leren) kennen. Naast de
viering van de sacramenten, en vooral de eucharistie, kan ons aanbidding (in stilte en
gebed) en deelname aan een (locale) gebedsgroep binnen en of buiten de gemeenschap
van gelovigen helpen.
Kortom, als gemeenschap maar evenzeer persoonlijk zullen we ‘onze koers’ enigszins
moeten wijzigen. Niet slechts ‘meedoen’ maar ook ‘leven vanuit en met’. Niet zoals wij
willen, maar zoals Jezus. Het gaat erom om vanuit een verdiept en vernieuwd geloof
Jezus op een zodanige manier te verkondigen, dat andere mensen geraakt worden.
De Kerk dient een ’resonantieruimte’ van de melodie van het evangelie 55 te worden, de
eerste levens -en ervaringsruimte van het geloof. De lof en dank aan God mag blijven
klinken!
- Belang van initiatie en catechese
De kunst van de tegenwoordige geloofsverkondiging en dus om te evangeliseren zal erin
bestaan dat we -voor een groot deel- tastend en zoekend onze weg moeten gaan,
ondersteund met nieuwe impulsen en initiatieven.
Initiatie staat voorop. Initiatie ofwel christen worden vindt plaats door een bepaalde
Kerkervaring. De gemeenschap van gelovigen is altijd de Kerk. De initiatie dient in zich
een persoonlijke ontmoeting met Jezus Christus te bevatten, en dat kan alleen via de
gemeenschap die zich begrijpt als Lichaam van Christus. Initiatie in het geloof is
derhalve invoering in het leven van de gemeenschap van gelovigen, de Kerk. En
evangeliseren kan alleen een Kerk die zelf geëvangeliseerd is, die zelf leeft vanuit de
ontmoeting en gemeenschap met Jezus Christus, omdat ze het leven met Hem deelt.
Nodig is een “geloofsschool”. 56 We zullen opnieuw moeten leren om de taal van het
geloof te spreken in het leven van alledag.
54 Walter Kasper, Neue Evangeliserung, p. 31
55 cf. Bischof Joachim Wanke, Bitte keine werbung einwerfen. Dürfen Christen heute
missionieren?, in: Gul. 77 (2004) pp. 321-332
56 Walter Kasper, ibidem
55

“Als gemeenschap van gelovigen, als gemeenschap van geleefde en gedeelde hoop, als
gemeenschap van broederlijke liefde, heeft zij het nodig steeds weer te horen wat zij
moet geloven, de redenen van haar hoop, het nieuwe gebod van de liefde. Als volk van
God dat helemaal in de wereld staat (…) heeft zij het steeds weer nodig de "grote werken
van God" (cf. Hand. 2, 11) te horen verkondigen, (…), en moet zij steeds weer opnieuw
door Hem worden samengeroepen bijeengebracht. Zij heeft, (…), het steeds nodig zelf
geëvangeliseerd te worden, wil zij de frisheid, het vuur en de kracht behouden om het
evangelie te verkondigen. (…).
De Kerk is de schatbewaardster van de Blijde Boodschap die verkondigd moet worden.
(…) De inhoud van het Evangelie en dus van de evangelisatie, bewaart zij als een levende
en kostbare schat, niet om deze verborgen te houden, maar om ze mee te delen.
Zelf gezonden en geëvangeliseerd, zendt de Kerk op haar beurt mensen uit die evangeliseren.
Zij legt hen het woord in de mond dat heil brengt, legt hen de boodschap uit die
zij zelf in bewaring heeft, geeft aan hen de opdracht die zij zelf heeft ontvangen en zendt
hen uit om te prediken (…)”. 57
Het geloof doorgeven aan komende generaties kan enkel wanneer we zelf sterk in het
geloof staan. “Ik heb geloofd, daarom heb ik gesproken” (2 Kor. 4, 13). Het verlangt
getuigen, die vervuld zijn van de heilige Geest (cf. Lc. 24, 48). De Geest is de primaire
evangelist, de eigenlijke promotor van het evangelie. Hij is het die Jezus in herinnering
brengt, Hem verinnerlijkt en universeel maakt. Hij alleen maakt een nieuw Pinksteren in
onze Kerk mogelijk; tot Hem kunnen we daarom bidden en smeken.
Een eerste kennismaking met het Woord van God, de Bijbel, kan een eerste zet in de
goede richting zijn om wederom te leren over het geloof te spreken. De heilige
Augustinus memoreerde reeds: "Wie niet van binnenuit het Woord van God beluistert,
wordt een vergeefse prediker van het Woord naar buiten toe”. Degene die in de Bijbel
thuis is, kan niet snel van streek gebracht worden.
De Kerk dient dan ook van “Gods werkelijkheid te getuigen en indien mogelijk alle
mensen met Jezus Christus, met zijn evangelie in aanraking brengen”. 58 De heilige
Franciscus van Assisi vroeg in zijn tijd van de Kerk: “Ik wil alleen volgens het evangelie
kunnen leven”. 59 Het evangelie is het evangelie van Jezus Christus!
De evangelisatie begint bij het evangelie maar zeer zeker bij ons, bij jou en mij. Aan de
zalige Moeder Teresa werd eens gevraagd wat er veranderen moest in onze Kerk. Ze
antwoordde: “Jij en ik”. Enerzijds gaat ze ervan uit: de Kerk zijn we allemaal, vanuit ons
Doopsel en onze verbondenheid met Christus. Anderzijds is er blijkbaar reden om te
veranderen. Veranderen in onze kijk op God en naar de naaste, om -vanuit de liefde- de
nood en de problemen te kunnen zien.
57 Paus Paulus VI, ibidem, nr. 15
58 Bischof Joachim Wanke, ibidem
59 Achim Buckenmaier, Is das noch unsere Kirche? Die Zukunft der christlichen
Gemeinde, Regensburg 2012, p. 64
56

De gelovige “(…) weet wanneer het tijd is om over God te spreken, en wanneer het tijd is
om over Hem te zwijgen en maar eenvoudig de liefde te laten spreken”. 60 De liefde is de
beste getuige van God, in Wie we geloven en Die ons aanzet om lief te hebben. 61 Dit is
dus evenzeer initiëren in het geloof…
De gemeenschap van gelovigen is uiteraard zelf ook een belangrijke geloofsgetuige en
initiator in het geloof. “Elke christelijke gemeenschap, (…), “draagt het evangelie (uit)”
door zich in te spannen om de gelovigen te verzamelen, door al haar leden uit te nodigen
hun bestaan bloot te stellen aan de kracht tot verandering van het Evangelie, door bij
haar leden aan te dringen dat zij in gesprek treden met de mensen in hun omgeving en
verantwoording afleggen over hun geloof, door de liturgie te vieren”. 62
De Kerkgemeenschap is de beste initiator, de eerste catechese. Zij is levende catechese.
Daarmee is de hele gemeenschap van gelovigen verantwoordelijk!
Mogelijkheden van initiatie zijn er zodoende genoeg. Welke concrete mogelijkheden zijn
er bij ons? Hoe kunnen we mensen laten kennismaken met God, het (christelijk) geloof
en de Kerk? Op zoek naar methoden die op een laagdrempelige, eigentijdse en beproefde
manier de kernpunten van het geloof uitleggen, komen we uit bij parochiemissies, CaFE,
WeG, Kinderen bidden voor kinderen, Kisikids, de Alphacursus 63 , de internetcursus
WaarJezus-rk.nl en zoveel andere initiatieven. Ze helpen om het hart te openen voor God
en laten de mensen Hem ontdekken en de waarde van de gemeenschap van gelovigen
zien, en daarmee het belang van de Kerk concreet. Centraal staat altijd Jezus Christus!
Daarenboven is er de reguliere cyclische sacramentenvoorbereiding, horende bij de
sacramentenbediening -en viering, die wellicht door de geloofsinitiatie geholpen kan
worden, om mensen beter binnen te leiden in (de beleving van) het sacrament.
Daarbij kan het van betekenis zijn om de catechese meer zichtbaar te verbinden met het
leven van de gemeenschap. De eucharistie zou een ‘ruimte’ hiervoor kunnen zijn, want
juist hier wordt het geloof gevierd, beleden en beleefd. En rondom de viering van dit
sacrament zou een gastvrije ‘ruimte’ gecreëerd worden voor de nieuwkomers, met een
maaltijd of iets dergelijks waar ontmoeting kan plaatsvinden tussen hen en de betrokken
gelovigen, die al leven vanuit de Gods ontmoeting. En -voor en na de doordeweekse
en zondagse viering en op andere tijden- kan een geopend kerkgebouw wonderen doen!
Heel eenvoudig kunnen de mensen bij het binnenkomen kennismaken met God, die
reeds op hen wacht. Geduldig uit oneindige liefde, die Hij wil schenken aan iedere mens.
60 Paus Benedictus XVI, Encycliek Deus caritas est, Rome 2006, nr. 31
61 cf. Paus Benedictus XVI, ibidem
62 Texte national pour l'orientation de la catéchèse en France et des Propositions pour
l'organisation de l'action catéchétique en France, Parijs 2006, pp. 26-27
63 http://www.alpha-cursus.nl; “Eten, ontmoeten, praten, lachen, leren en luisteren. De
Alpha-cursus geeft heldere en aansprekende uitleg over het christelijk geloof”
57

We mogen trouwens niet verzuimen om extra programma’s op het gebied van (volwassen)
catechese te organiseren voor hen die God al kennen. Verdieping in het geloof rond
onderwerpen als gebed, de Bijbel, de sacramenten, etc. blijft belangrijk. De gemeenschap
van gelovigen blijft ‘groeien’ in de mate dat wij ‘groeien in geloof’, en wij anderen
‘meenemen’ op de ‘weg’ van het geloof, op weg naar Gods Koninkrijk.
- Belang van de verbeelding
Een “missionaire parochie” gaan worden… Kan dat? De toekomst zal het uitwijzen. We
kunnen alleen maar pogen, zoekende en tastende als gelovige, wetende dat in God altijd
toekomst is. “Wie anders is onze hoop…” (1 Tess. 2, 19a).
Wat kunnen we (doen)? Menselijkerwijs alleen dromen! En hoe doe je dat? Het vraagt
om ‘imagination’, verbeelding, en dat is de sleutel tot verandering. We kunnen met de
ogen van de verbeelding kijken. Zien we nu al een stukje hemel?
Jezus geloofde zelf in menselijke verbeelding: met zijn gelijkenissen en parabels wilde
Hij de verbeelding van de toehoorders aanspreken. We moeten “reframen” en een
‘ander’ verhaal van de Kerk gaan vertellen 64 , nu van het Lichaam van Christus, de
gemeenschap van gelovigen, die vanuit het Doopsel verantwoordelijk is om als levende
geloofsgetuige het evangelie van Jezus te verkondigen, het verhaal van de Levende.
Nodig is dat we het perspectief veranderen, zoals een tekening van Escher 65 . We mogen
daarbij de hulp van de heilige Geest inroepen, de grote inspirator. Hij is Degene die alles
en iedereen kan veranderen, om de Kerk te kunnen gaan zien, zoals door Jezus gewild.
Wat ‘dromen’ we zelf voor de kerk, voor elke gemeenschap van gelovigen? Dat Zij in de
spiegel kijkend een nieuwe werkelijkheid creëert. Dat Zij altijd -door de kracht van de
heilige Geest- in contact staat met de persoon van Jezus Christus. Dat Zij een plaats is
waar de geestelijke werkelijkheid de zichtbare wereld (aan)raakt en omvormt. Dat de
Kerk een plaats is waar mensen voor elkaar bidden en God kunnen ontmoeten. Dat Zij
een plaats is waar ze vertrouwen hebben in de medemens, om hun vrienden en buren
uit te nodigen een kijkje te nemen in hun leven met God. Zie je al een beetje hemel? We
hopen dat de Kerk een voorafschaduwing van het Koninkrijk van God kan zijn. De Kerk
is hiermee de wereld van morgen, waar in deze eindige tijd op aarde reeds een deeltje
van de hemelse eeuwigheid te zien is.
Imagine! Stel je voor!
Pastoor H. Spiertz
64 cf. Alan Hirsch and Dave Ferguson, ibidem, p. 56-57
65 cf. ibidem, p. 62
58