E-book Detox met superfood.pdf - Sonnevelt Opleidingen

© Detox met Superfoods 

door Albert Sonnevelt 2012 

1

Detox 

met 

Superfoods 



2

Copyright 2012 © door Albert Sonnevelt en Superfood.nl. 

Alle rechten voorbehouden. 

Reproductie en distributie op enigerlei wijze, mate, of vorm is verboden. Geen enkel deel van dit Ebook of begeleidend 

materiaal mag worden gereproduceerd, opgeslagen in een systeem, of verzonden op enige andere wijze, hetzij elektronisch, 

mechanisch, kopieerapparaat, opname of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. 

Auteursrechtelijk beschermde materialen die zijn aangehaald in deze cursus worden hier weergegeven voor 

onderwijsdoeleinden 

Gebruik is alleen toegestaan onder de bepalingen van Nederlandse Copyright wet. 

Deze publicatie is ontworpen zodat accurate en gezaghebbende informatie met 

betrekking tot het onderwerp wordt gedekt. Het wordt verkocht of gratis verstrekt met dien verstande dat de auteur niet 

betrokken is bij het renderen van juridische, boekhoudkundige of andere professioneel advies. 

Als juridisch advies of andere professionele hulp nodig is, dan dienen de diensten van een bevoegde beroepsgroep gezocht. 

Albert Sonnevelt, Jesse van der Velde en Superfood.nl zijn individueel of als organisatie niet aansprakelijk voor eventuele acties 

waar derden partijen bij zijn betrokken 



3

Hoofdstuk 1 Je lichaam wordt belast 

Inleiding 

Als moderne mens sta je onder niet aflatende invloed van belastingen van binnenuit en van 

buitenaf die zich in je lichaam kunnen ophopen. Hierdoor is het lichaam niet meer in staat z’n 

functies goed uit te oefenen en zo kunnen ziekten ontstaan. Ziekte en dan vooral chronische 

vormen ontstaan over het algemeen niet zomaar, maar zijn een proces van langere tijd. 

Welke soorten belasting bestaan er: 

- Van binnenuit: 

restproducten van stofwisseling en spijsvertering, verkeerde voedingsgewoonten (bv. te snel 

eten), medicijngebruik, ontstekingshaarden in het lichaam (bv. achterblijfsels na 

wortelkanaalbehandelingen), Amalgaamvullingen (grijze vullingen) bevatten o.a. kwik en als 

kwik vrijkomt uit de vullingen wordt het opgenomen in diverse organen. Het kan daar 

gedurende vele jaren opgeslagen blijven. Dit geldt ook voor lood en andere zware metalen. 

Vaccins bevatten vaak metalen als conserveringsmiddel, bijvoorbeeld aluminium of kwik. 

verzuring, negatieve gedachten, te weinig ontspanning en stress 

- Van buitenaf: 

verkeerde voedingsmiddelen (wordt later nog op ingegaan), gifstoffen uit het milieu (bv. 

bestrijdingsmiddelen), stoffen die de werking van het lichaam hinderen als deodorant en 

verkeerde cosmetica, ziekteverwekkende organismen, straling, verkeerde kleding. Waarmee 

belasten we ons lichaam? 

Enkele voorbeelden: 

Onderzoekers vinden in gebieden ver van de bewoonde wereld (gletsjertoppen, Noord- en 

Zuidpool, tropische eilandjes) dioxinen, pesticiden en andere sporen van onze industrie. In 

drinkwater worden soms resten aangetroffen van hormoonpreparaten en antidepressiva. In 

sommigen landen wordt nog DDT gebruikt als bestrijdingsmiddel en resten daarvan krijgen 

we binnen met de bespoten voedingsmiddelen. Dit wordt opgeslagen in vetweefsel en 

organen. 

Maar ook in ons voedsel bevinden zich vele gifstoffen. Denk maar eens aan al die kleuren 

waarmee het snoepgoed gekleurd is. Om ons voedsel langer houdbaar te maken voegen we 

allerlei additieven toe. Verder vind je in veel producten zowel suiker als zout 

(smaakvervlakking). En zit er geen suiker in het voedsel, dan is bv aspartaam of een ander 

chemisch zoetmiddel een bestanddeel. Koffie, cafeïne, alcohol, verzadigde vetten en 

witmeelproducten bevatten veel belastende stoffen voor ons lichaam. 

Al met al is het dus eigenlijk onmogelijk helemaal te voorkomen dat we met toxische stoffen 

in aanraking komen. Geleidelijk zal er dus in de loop van ons leven een zekere mate van 

vervuiling van het lichaam plaatsvinden. In de organen en vooral ook in het systeem van 

Pischinger, het waterige milieu in het onderhuidse bindweefsel dat alle organen omgeeft, 

worden veel afvalstoffen opgehoopt die het gezonde herstelvermogen van het lichaam 

kunnen gaan blokkeren. 

Belangrijk is om te zorgen dat het lichaam de opgehoopte afvalstoffen (gifstoffen) weer kwijt 

kan door het stimuleren van de uitscheidingsorganen. Zo kan het lichaam weer in staat 

worden gesteld om z’n natuurlijke functies vrij uit te kunnen oefenen waardoor genezing kan 



4

plaatsvinden en gezondheid kan worden bevorderd. In dit kader passen de begrippen 

reinigen en ontgiften. 

Wat is reiniging? 

Reinigen betekent opruimen, zuiveren, schoonmaken. Het lichaam doet dit continu door 

onder andere te zweten, urineren, ontlasten, ademen en bij vrouwen menstrueren. Voor het 

lichaam is het van groot belang dat dit soort processen ongehinderd kunnen verlopen. 

Reinigen is vooral ondersteuning van de uitscheidingsorganen. De belangrijkste zijn: 

• lever 

• nieren 

• darmen 

• huid 

• longen 

• slijmvliezen 

Deze organen vormen een samenspel, is er één belast dan proberen de anderen dat op te 

vangen. 

1.1 DE LEVER 

De lever (hepar) is de grootste en zwaarste klier in ons lichaam met vele onmisbare functies 

en weegt 1,5 tot 2 kilo. Hij ligt aan de rechterkant achter de ribben, tegen de koepel van het 

middenrif aan. Het bloed met opgenomen voedingsstoffen uit de darmen komt via de 

poortader de lever binnen. In de lever wordt dit bloed nagekeken en de stoffen die er in zitten 

worden verwerkt. Het gezuiverde bloed komt via de onderste holle ader terecht in de rechter 

boezem van het hart. Gifstoffen kunnen afgevoerd worden via de gal. 

De lever is een hardwerkend orgaan en wordt vaak 

vergeleken met een grote chemische fabriek. Hierin 

worden veel stoffen omgezet of afgebroken, opgeslagen 

of gemaakt. 

Naast 'chemische fabriek' zou je de lever ook kunnen zien 

als 'controlestation'. 

De lever heeft veel onmisbare functies, waaronder vele taken in de ingewikkelde 

stofwisseling van eiwitten, koolhydraten en vetten: 



5

Functies die te maken hebben met de suiker- of koolhydratenstofwisseling. 

Glucose is een van de belangrijkste energiebronnen voor de lichaamscellen 

De lever controleert het glucosegehalte van het bloed. De lever kan het teveel aan 

glucose bewaren in de vorm van glycogeen. 

Functies die te maken hebben met de eiwitstofwisseling. 

De lever is actief bij de eiwitvertering. 

De eiwitten in o.a. vlees, melkproducten worden afgebroken en omgezet tot 

aminozuren (bouwstoffen vd cellen). 

Functies die te maken hebben met de vetstofwisseling. 

De lever kan vetzuren onverzadigd maken, zodat ze omgezet kunnen worden in 

lichaamsvet (in de vetdepots) of verbrand kunnen worden voor de energielevering. 

Ontgiften 

De lever is in staat van tal van voor het lichaam schadelijke stoffen de werking te 

verzwakken. Dit geldt voor zowel lichaamsvreemde (bv geneesmiddelen) als door het 

lichaam zelf geproduceerde afvalstoffen. De laatste taak van de lever was vroeger 

maar een bijzaak, nu, in onze maatschappij ziet dat er behoorlijk anders uit. Een 

kleine opsomming van gifstoffen waar de lever regelmatig mee te maken heeft: 

• nicotine, drugs, 

• cafeïne, 

• alcohol, 

• hormonen uit vlees, de pil, hormoonzalf enz, 

• synthetische medicijnen, 

• geur, kleur en smaakstoffen, 

• conserveringsmiddelen, stabilisatoren, emulgatoren, 

• inkt uit tatoeages, 

• zware metalen als kwik uit tandvullingen, vis enz, 

• gifstoffen van bijvoorbeeld bespoten groente en fruit. 

• 

Productie van warmte. 

In de lever is de temperatuur zo'n 2 graden hoger dan in de rest van ons lichaam. Dit 

komt doordat er veel chemische processen plaatsvinden, waarbij warmte vrijkomt. De 

lever kan de warmte kwijt aan het bloed dat door de lever stroomt. Vooral in rust is de 

lever de belangrijkste warmtebron voor het handhaven van de lichaamstemperatuur. 

Opslag van ijzer, afkomstig van de bloedafbraak. 

De lever kan vetten en glycogeen opslaan. Ook kan de lever een aantal vitaminen (A, 

D, K, vit B) opslaan en is de lever een opslagplaats voor ijzer. 

Galproductie. 

De lever produceert per etmaal 500 - 1000 ml. gal. De gal kan rechtstreeks afgevoerd 

worden naar de 12 vingerige darm maar kan ook opgeslagen worden in de galblaas. 

De galblaas zit achter de lever. 



6

Wat belast de lever: 

- teveel en verkeerd eten 

- in de ochtend stimuli gebruiken als cafeïne en nicotine (de lever zit dan nog in de 

detoxfase) 

- gebruik van stimulantia als koffie, zwarte thee, chocola en energieboosters 

- alcoholgebruik 

- niet natuurlijke voedingsstoffen als kleur-, geur en smaakstoffen en zoetstoffen 

- stress 

- huishoud chemicaliën 

- cosmetica en schoonheidsproducten 

- medicijngebruik 

- bestrijdingsmiddelen 

- negatieve emoties als boosheid, woede, irritatie en onrust 

Dé SUPERFOOD die de lever ondersteunt: 

Spirulina: 

Wat is Spirulina en waar komt het vandaan? 

Spirulina is naar schatting ongeveer 3.6 miljard jaar geleden ontstaan en vormde een 

evolutionaire brug tussen het bacterie- en planten leven. Spirulina, ook wel ‘Tecuitlatl’ 

genoemd door de oude Azteken, is tevens al eeuwenlang (naar schatting zo’n 5000 jaar) één 

van de meest complete voedsel- en met name proteïnebronnen. 

Oorspronkelijk werd deze superfood hoofdzakelijk gebruikt door de Azteken, maar 

tegenwoordig wordt spirulina wereldwijd gekweekt en verkocht als een uiterst gezond 

voedingssupplement. De Azteken wisten als geen ander wat de ware waarde was van deze 

bijzondere blauwgroene alg, die al sinds de oer geschiedenis één van de allereerste 

schakels vormt in onze wereldwijde voedselketen. 

Naast de Azteken, stonden ook de stammen rondom het Tsjaad-meer in Nigeria bekend om 

hun intensieve gebruik van Spirulina. Bovendien bestaat er in Hawaï eveneens een soort 

spirulina die op dit moment grote bekendheid geniet onder de superfood freaks, maar er is 

tot nu toe nog niet achterhaald of er in deze streken ook een oude traditie bestaat omtrent 

het gebruik van Spirulina, zoals in bijvoorbeeld Nigeria of Mexico. 

Spirulina behoort tot de eencellige blauwgroene microalgen en er zijn op dit moment zeker 

35 soorten spirulina bekend wereldwijd. Deze superfood groeit van nature in mineraalrijke 

meren en de grootste concentraties natuurlijk voorkomende spirulina zijn tegenwoordig te 

vinden in het Texcoco-meer in Mexico, rond het Tsjaad-meer in Centraal Afrika en langs de 

Grote Rif Vallei in Oost Afrika. 

De meeste commerciële spirulina wordt vandaag de dag echter gekweekt in speciale 

buitentanks, meestal in delen van Noord-Amerika en Azië, maar ook al bij bijvoorbeeld onze 

oosterburen in Duitsland. Deze bijzonder alg dankt haar naam met name aan de eigenschap 

om op microscopisch klein niveau spiraalvormige strengen te vormen en de groene kleur 

wordt gevormd door het rijkelijk aanwezige chlorofyl en de licht aanwezige blauwe tint door 

het aanwezige phycocyanin pigment. 

Spirulina wordt vaak beschouwd als ’s werelds no.1 superfood (samen met rauwe cacao) en 

is tevens ook één van de meer bekendere superfoods in het westen. Sinds de jaren 70 is er 

uitvoerig wetenschappelijk onderzoek verricht naar de helende eigenschappen en 



7

nutritionele voordelen van spirulina en ondertussen zijn er meer dan 100.000 studies en 

artikelen gepubliceerd wereldwijd. 

De Verenigde Naties riepen deze superfood al in 1974 uit tot “The best food for the future” 

en NASA gebruikt spirulina zelfs om hun astronauten te voeden tijdens ruimte expedities, dit 

omdat het zo extreem voedzaam is. 

Wat doet Spirulina? 

Algen en met name microalgen, vormen zoals eerder genoemd de basis van onze oeroude 

voedselketen en zijn in staat om door het simpelweg ontvangen van zonlicht zich om te 

vormen in een onuitputtelijke bron van voedingsstoffen. Zo ook Spirulina, wat tot aan de nok 

gevuld is met proteïnen, enzymen, zouten, 11 vitaminen (waaronder A (bètacaroteen), B1, 

B2, B6, B12, E, K), 10 mineralen (met name Fosfor), aminozuren (18 stuks), 

sporenelementen, vetzuren, chlorofyl, koolhydraten en natuurlijk een stevige hoeveelheid 

antioxidanten. Tevens bestaat het voor 50% uit gemakkelijk opneembare plantaardige 

eiwitten en is het de voedselbron met d Spirulina heeft sterke ontstekingsremmende 

kwaliteiten en is zeer positief qua invloed op ons zenuwstelsel. 

- Het begeeft zich laag op de voedselketen, waardoor het een voedingsmiddel is wat een 

lage opstapeling kent qua gifstoffen in vergelijking tot producten hoog in de voedselketen, 

zoals dierlijke producten. 

- De hoge hoeveelheden antioxidanten hebben een sterk remmende werking op oxidatie 

processen in ons lichaam (door vrije radicalen) en op het zich vormen van cel mutatie in ons 

lichaam. 

- Spirulina bevordert het aanmaken van onze stamcellen en versterkt onze weerstand op 

diep cellulair niveau. 

- Spirulina is één van de rijkste bronnen aan GLA (Gamma Linolenic Acid), dit is een stof die 

met name ook in moedermelk rijkelijk aanwezig is en zorgt draagt voor ons groeiproces als 

kind. 

- De hoge hoeveelheid GLA in spirulina zorgt voor een gave huid en sterk en gezond haar. 

- Spirulina heeft een gezond effect op allergieën. 

- De grote hoeveelheid fosfor in spirulina draagt bij aan een versneld helingsproces, een 

gezonde huid en gezond haar en ondersteunt de werking van onze nieren en lever bij het 

ontgiften van het lichaam van bijvoorbeeld zware metalen. 

- Spirulina heeft als één van de weinige voedingsbronnen een werend, remmend en zelfs 

helend effect op radioactieve straling. 

- Spirulina bezit de hoogste concentratie vitamine A van alle bekende voedingsmiddelen 

wereldwijd. 

- Het is het enige voedsel dat maar liefst 96 verschillende sporenelementen bevat in een 

natuurlijke, synergetische balans. 

Voor recepten met spirulina: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit e-book. Voor 

verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van spirulina ga naar 

de website www.superfood.nl 

Wat kan je daarnaast nog doen voor je lever? 

- consumptie van bittere voedingsmiddelen: witlof, spruitjes, andijvie, rucola, keukenkruiden 

als tijm, munt, koriander, hysop, gember en geelwortel, kruidenbittertjes (alcohol), aloë vera 

sap, tamarinde, artisjok, cichoreikoffie 

- grapefruitsap (maar pas op interactie met geneesmiddelen) 

- beetje onverzadigd vet bij elke maaltijd 

- beweging 

- uiten van emoties die bij de lever horen 

- een leverpakking 



8

Detox van de lever 

De lever heeft het erg druk met het wegwerken van alle toxines, die je dagelijks binnenkrijgt. 

De mate van giftigheid van de verschillende stoffen varieert en het is dus de taak van de 

lever om deze gifstoffen af te breken tot bestanddelen die het lichaam veilig kan verwerken. 

De schadelijke in vet oplosbare stoffen worden omgezet tot water oplosbare stoffen en 

uiteindelijk uitgescheiden middels de nieren (urine), de huid (zweet), de longen (uitgeademde 

lucht) en de darmen (ontlasting). Het is erg belangrijk voor een goede gezondheid om deze 

uitscheidingsorganen te onderhouden en te ondersteunen, zodat de werking van deze 

organen optimaal blijft. 

Eenvoudig de lever ontgiften. 

Een heet water kuur helpt de lever met het detoxproces. Dit is een vrij simpele maar zeer 

effectieve methode. 

Kook 1 liter bronwater (zonder bubbels) en giet dit in een thermoskan. Drink dit vervolgens 

verdeeld over de dag zo heet mogelijk op. Je kunt er behoorlijke reacties op krijgen, vandaar 

dat het verstandig kan zijn eerst te beginnen met een halve liter per dag. 



9

1.2 DE NIEREN 

De nieren zijn 2 boonvormige organen, ongeveer zo groot als een vuist. Ze liggen hoog in de 

buikholte tegen de achterwand links en rechts van de wervelkolom. Een normale nier is 

ongeveer 10-12 cm lang, 5-7 cm breed, 4-5 cm dik. De nier van een volwassen man weegt ± 

150 gram en die van een volwassen vrouw ± 130 gram. 

De kleinste functionele eenheid van het nierweefsel is het nefron. Dit is de 

zuiveringsinstallatie van de nier. 

Een nefron is 3-6 cm lang en ligt deels in het niermerg en deels in de nierschors. Elke nier 

heeft ca. 1 miljoen nefronen. 

De opbouw van de nieren: 

• Nierkapsel: buitenste laag (velletje). 

• Nierschors: buitenste smalle laag = 

gespikkeld. 

• Niermerg: binnenste brede laag = streperig. 

Piramidevormige uitstulpingen/weefsel. In 

deze piramiden liggen de verzamelbuisjes, 

hiermee wordt de urine naar het nierbekken 

vervoerd. 

• Nierbekken: opvangplaats/holte waarin de 

urine wordt verzameld en via de urineleider 

naar blaas wordt afgevoerd. 

• nierslagader: zuurstofrijk bloed komt hierdoor 

de nier binnen. 

• nierader: zuurstofarm bloed verlaat nier. 

• urineleider: afvoerbuis naar blaas. 

Steeds stroomt bloed door de nieren, zo'n liter per minuut. De nieren reinigen en filtreren het 

bloed en zorgen dat het bloed ontdaan wordt van schadelijke stoffen. De nier maakt een 

selectie uit stoffen die moeten/mogen blijven en stoffen die eruit moeten. Als 50% vd 

nefronen niet werkt, kunnen de nieren hun taak nog goed verrichten. 

Van al het vocht dat door de nieren gaat wordt er 180 ltr voorurine gemaakt. Via een 

ingenieus systeem wordt ca. 178,5 liter geresorbeerd = teruggewonnen. 

De functies van de nieren: 

filtratie en terugresorptie van bruikbare stoffen 

excretie = uitscheiding 

De uiteindelijk gevormde urine komt terecht in het nierbekken en wordt door de 

urineleiders naar de blaas getransporteerd. 

De hoeveelheid geproduceerde urine is afhankelijk van de hoeveelheid opgenomen 

water. Hoe meer men drinkt, hoe meer urine er gevormd kan worden. Natuurlijk hangt 

de urineproductie ook af van de hoeveelheid vocht die men op een andere manier 

kwijtraakt zoals transpiratie, diarree. 



10

Wat belast de nieren: 

- hoge bloeddruk 

- medicijngebruik 

- te weinig drinken of juist teveel drinken 

- inname van cafeïne: maakt dat nieren netto extra vocht uitscheiden 

- te hoge zoutconsumptie 

- scherpe specerijen 

- teveel suiker 

- teveel eiwitten in de voeding 

- emotie angst 

Dé SUPERFOOD die de nieren ondersteunen: 

Camu Camu Bessen 

Wat zijn Camu Camu bessen en waar komen ze vandaan? 

Camu camu bessen, ook wel kortaf camu bes genaamd, zijn oorspronkelijk afkomstig van 

het Zuid-Amerikaans continent, waar zoveel fantastische superfoods uit afkomstig zijn en 

waar Moeder Natuur blijkbaar een enorm arsenaal aan de meest uitzonderlijke 

voedselbronnen heeft opgeslagen voor het welzijn van haar bewoners. Deze keer is het 

wederom Peru waar deze verrukkelijke bessen uit afkomstig zijn en waar de plaatselijke 

Indianenstammen deze bes al gedurende mensenheugenis gebruiken als dagelijks voedsel 

en daarnaast ook om hun gezondheid te garanderen. Deze worden meestal in het voorjaar 

geplukt, om vervolgens de rest van het jaar als voedsel te dienen. De bessen worden 

opgeslagen in grote manden waarna ze vaak tot een poeder verwerkt worden, omdat het 

product op die manier veel langer houdbaar is. De kleur van de bessen en het poeder wordt 

uiteindelijk licht beige, terwijl de bes oorspronkelijk rood, paars of groen van kleur is. De 

camu bes heeft de grote van een kers, maar de vorm van een veenbes en hebben een 

zurige smaak. De bomen groeien meestal in een moerasachtige omgeving, waar het 

ongeveer 5-8 jaar duurt voor ze uiteindelijk volwassen genoeg zijn om vruchten af te werpen. 

Elk jaar worden de regio’s waarin ze voorkomen door rivieren overstroomt, die een perfecte 

jaarlijks terugkerende voedingsbron in de vorm van rivierslib aanbrengen. Hierdoor wordt 

uitputting van de bodem voorkomen en wordt tevens een gezonde voedingsbodem vol 

mineralen gegarandeerd. Daarnaast wordt deze bes tegenwoordig ook buiten z’n natuurlijke 

habitat gekweekt, met name dankzij het feit dat de boom erg gemakkelijk groeit onder 

redelijk uiteenlopende omstandigheden. 

Wat doen Camu Camu bessen? 

De camu bes is één van de meest bijzondere en voedzame soorten fruit op de planeet, al 

geniet ze weinig bekendheid buiten de raw food en superfood wereld. De camu bes is een 

echte opslagplaats als het gaat om de hoeveelheid vitamines, mineralen (calcium, thiamine 

(B1), niacine (B3), riboflavine (B2), fosfor, ijzer), aminozuren (o.a. serine – goed voor 

mentale kracht en welzijn van het zenuwstelsel), antioxidanten (betacaroteen) en bio 

flavonoïden. Camu bessen zijn met name bekend omdat ze de fruitsoort zijn met de 

allerhoogste vitamine C inhoud van alle botanische bronnen ter wereld. Ondanks vele 

geruchten over guave en kiwi’s als grootste bron van vitamine C is de camu bes de absolute 

winnaar als het gaat om het gehalte ascorbinezuur (vitamine C) wat aanwezig is in een 

fruitsoort. Om een indicatie te geven om hoeveel vitamine C het hier gaat hebben we een 

aantal voorbeelden opgezocht. Sinaasappels staan bekend om hun hoge dosering vitamine 



11

C. Een sinaasappel bevat gemiddeld zo’n 1.000 ppm vitamine C en soms zelfs tot 3.000 of 

4.000 ppm vitamine C, wat echter zeer ongebruikelijk is. Camu bessen bezitten gemiddeld 

50.000 ppm aan vitamine C, wat ongeveer 25-50 keer de dosis is van een gemiddelde 

sinaasappel. Volgens Dr. James Duke, een U.S.D.A. wetenschapper in de Verenigde Staten 

is er geen enkele fruitsoort ter wereld die zo’n uitstekende bescherming biedt tegen allerlei 

soorten verkoudheid en andere kwalen die in verband kunnen worden gebracht met een 

vitamine C tekort. 

Tot slot bezit deze wonderbaarlijke camu bes nog een eigenschap die vele mensen het leven 

een stuk kan veraangenamen. Camu bessen bezitten namelijk sterke migraine remmende 

kwaliteiten. Migraine ontstaat vaak door toxische stoffen in ons eten, al bestaat er de 

overtuiging binnen de holistische geneeskunst dat het vaak te maken heeft met 

geboortetrauma’s en het onbewust herbeleven hiervan. Deze toxische stoffen beschadigen 

ons centrale zenuwstelsel, waar we eerder al over zijn uitgeweid, waardoor er onjuiste 

elektronische signalen worden gestuurd door ons zenuwstelsel. Deze onjuiste signalen 

kunnen zich uiten door middel van overspanning in de desbetreffende zenuwbanen, 

waardoor extreme vormen van hoofdpijn en migraine kunnen ontstaan. Camu camu staat 

bekend als een zogenaamde ‘neuroprotective food’ en is daarmee mogelijk een oplossing 

voor dit vaak terugkerende en uiterst pijnlijke fysieke verschijnsel. Ook staat deze 

overheerlijke bes bekend om nog een aantal zeer bijzondere kwaliteiten zoals het 

beschermen tegen en verhelpen van hypertensie, het ontgiften van de nieren, het aanmaken 

van meer witte bloedlichaampjes, het weren tegen herpes, hoge bloeddruk, maagzweren en 

andere gerelateerde spijsverteringsproblematiek. Ter afsluiting moet nog gewaarschuwd 

worden tegen een te hoge inname van de camu camu bes, wat gepaard zal gaan met 

diarree, maar verder geen enkel ander schadelijk effect of bijverschijnsel oplevert. 

Voor recepten met camu camu bessen: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit ebook. 

Voor verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van camu 

camu bessen ga naar de website www.superfood.nl 

Wat kan je daarnaast nog doen voor je nieren? 

- voldoende drinken (ong. 1.5l per dag) 

- voeding: natte/jonge/verse voeding (bv. rauwkost) 

- vochtafdrijvende voeding: selderijsap (ook toepasbaar bij zwangerschap), peterselie, rauwe 

ui, jeneverbes 

- vochtafdrijvende kruiden: guldenroede, koemis koetjing, berk, brandnetel, groene thee (pas 

op meeste kruiden niet bij zwangerschap) 

- saunagang: stimuleert afvoer afvalstoffen via de huid en ondersteunt zo de nieren 

– therapievormen die angst helpen omzetten 



12

1.3 DE DARMEN 

Deze bestaan uit een deel dunne darm en een deel dikke darm. 

Grofweg regelt de dunne darm vooral de opname van 

voedingsstoffen en de dikke darm de uitscheiding van de 

ontlasting, de heropname van vocht en de productie van 

sommige B-vitaminen. De dunne darm en vooral de dikke darm 

bevatten darmflora die bestaat uit goedaardige bacteriën die 

helpen bij de spijsvertering. 

De darmen bevatten een wijd netwerk van zenuwen waardoor het zenuwstelsel in nauwe 

verbinding staat met het darmstelsel. De darmen hebben een soort eigen brein en een sterke 

neiging om de reageren op stress. 

Via de ontlasting wordt veel onnodigs uitgescheiden en bij niet goed werkende darmen 

kunnen er belastende stoffen in het lichaam worden toegelaten die er niet thuis horen. Ook 

kunnen bij een slecht functionerende vertering er afvalstoffen achterblijven (“slakken”) of 

teveel gasvorming plaatsvinden. 

Wat belast de darmen: 

- stress & zenuwen 

- te snel eten, niet goed kauwen 

- emotionele gesprekken tijdens het eten 

- misbruik van laxerende middelen als bijvoorbeeld senna 

- geen tijd nemen voor ontlasting 

- strakke kleding 

- vezelarme voeding als witbrood, witte pasta, witte rijst 

- onveiligheid en kwetsbaarheid 

Dé SUPERFOOD die de darmen ondersteunen: 

Hennep: 

Wat is Hennep en waar komt het vandaan? 

Hennep is één van de oudst bekende medicinale planten ter wereld en het gebruik ervan 

gaat vermoedelijk terug tot zelfs in het stenen tijdperk. Bewijzen dat het hier in ieder geval 

gaat om één van de langst gebruikte superfoods zijn wel duidelijk geleverd in de vorm van 

afdrukken die gevonden zijn in aardewerk van zelfs 7000 jaar oud. Ook zijn er duidelijke 

aanwijzingen gevonden waaruit vermoedelijk blijkt dat de handel in en het gebruik van 

hennepzaad al minstens 10.000 jaar wereldwijde traditie is. Voor zover op dit moment 

bekend is komt deze krachtige medicinale plant oorspronkelijk uit Centraal-Azië en geniet 

deze hennep wereldwijd grote bekendheid om het feit dat ze een helend en geneeskrachtig 

effect heeft op ongeveer 200 verschillende soorten lichamelijke ziekten en hun 

verschijnselen. Verder is het gebruik van Hennep wereldwijd in allerlei culturen terug 

gevonden, welke variëren van de oude Indiërs, Mesopotamiërs, Sumeriërs, Perzen, 

Egyptenaren tot zelfs de volkeren diep in Centraal-Amerika. Hennep behoort tot de familie 

van de moerbei, welke familie fameus is om z’n genetische kracht en chromosomale 



13

complexiteit, wat naar alle waarschijnlijkheid reden is waarom deze planten in zo goed als 

alle weers- en klimaatomstandigheden, alsook in elk ecosysteem kunnen overleven. De plant 

is in elke situatie en omgeving in staat om gezond te blijven, zonder enige vorm van 

bescherming door middel van kunstmatige pesticiden en herbiciden. Hennep is zeer gewild 

en er is momenteel wereldwijd ontzettend veel vraag naar, waardoor het voor boeren ook 

een zeer gewild gewas is om te verbouwen ter kostwinning. China is op dit moment het land 

met de hoogste hennepproductie, gevolgd door Chili en Europa. 

Wat doet Hennep? 

Hennep is een zeer rijke bron aan natuurlijke voedingsstoffen en valt daarmee ook terecht 

binnen de categorie ‘superfoods’. Volgens toonaangevende wetenschappers is hennep één 

van de meest rijke voedingsbronnen ter wereld als het gaat om plantaardige proteïnen en 

bevat ook nog eens de hoogste hoeveelheid essentiële vetzuren van alle zaden ter wereld. 

Alleen algen zoals Spirulina, Chlorella en AFA blauwgroen alg bevatten meer plantaardige 

proteïnen dan hennepzaad. Deze proteïnen zijn absoluut noodzakelijk om spierkracht, 

uithoudingsvermogen, een uitgebalanceerde bloedsuikerspiegel, snelle geneeskracht, sterke 

botten en tanden en het ontgiften van ons lichaam te kunnen garanderen. Ook bevatten ze 

tevens meer dan 20 soorten mineralen (o.a. magnesium, kalium, calcium, ijzer, mangaan, 

zink, koper, platina, fosfor, zwavel, borium, nikkel, germanium, tin, jodium, chroom, zilver en 

lithium) en sporenelementen die essentieel voor het menselijke lichaam zijn. Hennepzaden 

bevatten tevens alle essentiële aminozuren en een flinke hoeveelheid enzymen en 

antioxidanten, zoals vitamine E en lecithine, welke beide belangrijke elementen zijn voor een 

gezonde hersenchemie. Er is wereldwijd geen enkele plant bekend die alle aminozuren 

bevat en tevens zo licht verteerbaar is. Daarnaast zijn de vetzuren zo perfect 

uitgebalanceerd in hennepzaad, dat hierdoor onze dagelijkse lichamelijke behoeften 

compleet worden voorzien. 

Voor recepten met hennepzaad: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit e-book. 

Voor verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van hennepzaad 

ga naar de website www.superfood.nl 

Wat kan je daarnaast nog doen voor je darmen? 

- in rust eten 

- beweging 

- gebruik van vezels (prikkelen darmen om te bewegen): 

- voldoende drinken 

- nuttigen van prebiotica en probiotica voor de darmflora 

- voeding: vezelrijk en vers dus veel groente, fruit en volkoren producten 

- havermoutpap bij stress op de maag 

- keukenkruiden: venkel, anijs, karwij, kardemom, gember, tijm , oregano, basilicum 

- kruidenthee: citroenmelisse en kamille bij stress, zoethout, engelwortel 



14

1.4 HET ADEMHALINGSSTELSEL 

Het ademhalingsstelsel heeft als taak om zuurstof uit de buitenlucht in contact te brengen 

met het bloed. Daarnaast voert het ademhalingsstelsel het door het lichaam geproduceerde 

koolzuurgas weer af. 

Het ademhalingsstelsel bestaat uit de volgende 

delen: 

neusholte 

keelholte 

strottenhoofd 

luchtpijp 

longen en bronchiën 

middenrif 

De lucht wordt door de neus of de mond ingeademd. 

De lucht komt daarna in de neus- of mondholte 

terecht. Via de keelholte en het strottenhoofd komt de 

lucht in de luchtpijp. De luchtpijp kan worden 

afgesloten door het strotklepje en de huig sluit de 

neusholte af. Dit gebeurt als je voedsel inslikt. 

De luchtpijp vertakt in 2 hoofdbronchiën, één naar de rechter en één naar de linker long. De 

hoofdbronchiën vertakken zich in steeds kleiner wordende bronchiën (luchtpijptakje). Deze 

eindigt in een luchtpijptakje en die weer in de longblaasjes of alveoli. 

De longblaasjes vormen de functionele eenheden van de long: hier vindt de uitwisseling van 

zuurstof en koolstofdioxide plaats. 

Het totale oppervlak van alle longblaasjes noemt men het ademhalingsoppervlak. Dit is ca. 

70 m² als de long in rust is. 

Ademhalen lijkt iets heel gewoons, iets natuurlijks waar je nauwelijks bij stil staat. De 

ademhaling is het enige systeem in ons lichaam wat zowel willekeurig (bewust) als 

onwillekeurig (onbewust) plaats vindt. 

Onbewuste ademhaling: 

Het ademhalingscentrum zit aan de onderkant van de hersenen, in het verlengde merg. Dit 

centrum zet het middenrif ertoe aan om samen te trekken. Hierdoor ontstaat er een vacuüm: 

de druk in de longen wordt lager dan buiten het lichaam. Hierdoor wordt de lucht in de 

longen gezogen. Andere zenuwcentra zorgen voor ontspanning, waardoor de lucht uit de 

longen stroomt: je ademt uit. Dit samentrekken van het middenrif gebeurt zo’n 15 x per 

minuut. 

Bewuste ademhaling: 

• bij ontspanningstherapie 

• bij meditatie 

• bij rebirthing therapie 

• bij pijn hantering 

• emotionele ontlading 

De ideale ademhaling verloopt laag in het onderlichaam (buikademhaling), laag qua 

frequentie (aantal) en laag in arbeid (moeite). 



15

Wat belast de longen: 

- luchtvervuiling 

- roken 

- oppervlakkige ademhaling 

- strakke kleding 

- overmatige slijmvorming of juist te weinig 

- blokkades door bv. CARA 

- temperatuurwisselingen 

- inademen door de mond (vooral bij te koude lucht) 

- huisdieren/huisstofmijt: allergie komt veel voor 

- junkfood 

- overdreven hygiëne maakt longen minder weerbaar en de emotie verdriet 

Dé SUPERFOOD die de longen ondersteunen: 

Bijen Propolis: 

Wat is propolis en waar komt het vandaan? 

Propolis, ook wel Kithars genaamd, betekent letterlijk voor (pro) stad (polis) en is één van de 

vier superfood producten waarvoor de bijen bekend en geliefd zijn wereldwijd. Propolis is de 

substantie die de bijenkorf afsluit en de bouwstof die bescherming biedt tegen de 

buitenwereld voor de hele kolonie. Naast dat de korf er mee wordt afgesloten, is zelfs de 

hele binnenkant van de korf met een dun laagje propolis bedekt, wat het tot één van de aller 

sterielste plekken maakt die de natuur kent. Het bestaat uit een viertal hoofdbestanddelen, 

deze zijn: hars (plusminus de helft), bijenwas (plusminus een kwart), etherische oliën en 

pollen. Naast de puur praktische functies zoals het afdichten en het verstevigen van de korf, 

functioneert propolis ook als algemeen immuunsysteem voor het hele bijenvolk door de sterk 

antivirale, antibacteriële en desinfecterende eigenschappen. De oude Egyptenaren 

behoorden tot de één van de eerste volken ter wereld die bijen hielden en hun traditie is 

voortgezet door de oude Grieken en Romeinen, die allen via veel symboliek de bijen 

vereerden als een brenger van heil, voorspoed en gezondheid. Propolis heeft dus 

wereldwijd een lange geschiedenis als helend voedselsupplement en werd zelfs hoog 

aangeprezen door de magische alchemisten. 

Aangezien de bijenvolkeren wereldwijd voorkomen, is hun populatie niet tot een bepaalde 

streek beperkt. Of het nu in Europa, Noord- of Zuid-Amerika, Afrika of welk andere continent 

ook is, altijd zijn er, althans tot op heden, wel bijenvolkeren te vinden in de omgeving. Helaas 

dreigt de huidig heersende milieuproblematiek hier een drastisch einde aan te maken. 

Bijenvolken worden over de hele wereld met uitsterven bedreigt, wat tot gevolg heeft dat het 

hele globale natuurlijke equilibrium in gevaar komt. De bij is namelijk verantwoordelijk voor 

de bestuiving van het overgrote deel van alle flora wereldwijd, wat inhoudt dat er zonder 

onze vliegende vrienden bijna helemaal geen bestuiving en dus geen voortplanting meer zal 

bestaan. De gevolgen hiervan zullen voor een ieder overduidelijk zijn en dit kan uiteindelijk 

zelfs leiden tot het uitsterven van alle levensvormen op Moeder Aarde. Dit is hoe essentieel 

dit kleine, maar oh-zo-belangrijke dier is voor onze voedselketen en ons aller voorbestaan. 



16

Wat doet propolis? 

Eén van de meest bijzonder kwaliteiten van propolis is dat propolis alle tweeëntwintig 

aminozuren bevat die er bestaan. Dit maakt het meteen tot één van de meest complete 

superfoods ter wereld. Naast alle aminozuren bevat propolis tevens vitamine B9, C & E, 

provitamine A en B complex en een enorme bron aan antioxidanten. Propolis bezit een 

enorm breed scala aan kwaliteiten die bescherming bieden tegen allerlei ziektebeelden die 

ons in de huidige maatschappij mogelijkerwijs bedreigen. Het is een sterk natuurlijk 

antibiotica en heeft daarnaast ook een krachtige ontstekingsremmende, antischimmel en 

antivirale werking op ons lichaam. Dit komt o.a. door de hoge dosis bio flavonoïden 

(antioxidanten) in propolis. Zo is dus te zien dat de werking die propolis binnen de bijenkorf 

heeft, ook voor ons lichaam geld als we het middel consumeren. In tegenstelling tot 

bijvoorbeeld penicilline, is propolis puur natuurlijk en is het een middel zonder bijwerkingen 

is, in grote tegenstelling tot alle chemische varianten Ook is propolis bekend om z’n positieve 

uitwerking op allerlei ziektebeelden zoals verschillende bloedziekten (hypertensie, 

arteriosclerose), hart- en vaatziekten, prostaatklachten, artritis, reuma en andere 

gewrichtspijnen. stoornissen in maag- en darmkanaal, huidproblemen (eczeem, acne, 

psoriasis, (gordel)roos, herpes, allergieën e.a.), alle soorten infecties, met name ook mond-, 

tand(vlees)-, keel- en luchtweg infecties, verkoudheid, griep, keelpijn, 

ademhalingsproblemen en tot slot brandwonden. Daarnaast activeert het ons afweer- en 

immuunsysteem, bevordert het de opslag van glycoside (een energierijke stof in de spieren, 

vooral de hartspier), bevordert het weefsel- en celgroei en herstel, verbeterd het de werking 

van de klieren (vooral van de alvleesklier, die verantwoordelijk is voor onze insuline 

productie), verstevigt het onze bloedvaten en bezit het dus sterk antibacteriële, antivirale en 

desinfecterende eigenschappen. 

Voor recepten met propolis: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit e-book. Voor 

verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van propolis ga naar 


Wat kan je daarnaast nog doen voor je luchtwegen? 

- diepe/rustige ademhaling (te leren bij bv. yoga) 

- door neus ademhalen 

- vochtige lucht 

- voeding: vooral fruit (appels, peren), groenten, volkoren producten, slijmvormende 

producten (bv. lijnzaad, arabische gom), voldoende vitamine C en E, vette vis (omega-3) 

- kruidenthee van kruiden met slijmstoffen als longkruid, ijslands mos, lijnzaad, heemst, 

weegbree, malva (kaasjeskruid), heemst, fenegriek (ook keukenkruid) 

- huilen en ervaren van vrijheid 

- buitenlucht 



17

1.5 DE HUID 

De huid zou je het visitekaartje van de mens kunnen 

noemen. De huid laat namelijk zien of je oud of jong bent, 

of je het koud of warm hebt, tot welk ras je behoort, of je 

verlegen of opgewonden bent, of je 's winters de zon of de 

zonnebank hebt opgezocht. Voor veel mensen is de huid 

een erg belangrijk orgaan. Kijk maar eens hoeveel zorg, 

tijd en geld we eraan spenderen! 

De huid heeft verschillende functies: 

het beschermen tegen invloeden van buitenaf 

bv tegen bacteriën, chemische middelen zoals zeep, olie ed., straling bv ultraviolet 

licht, warmte- en waterverlies. 

Uitscheiding 

Via de huid wordt water (zweet) verdampt en worden zouten uitgescheiden. Per 

etmaal wordt tussen de 0,25 en 6 liter zweet geproduceerd. Gemiddeld genomen 

scheiden de zweetklieren 0,75 liter zweet uit. 

Wat belast de huid: 

- dichtsmeren met o.a. deodorant (aluminiumbevattende) 

- zeepgebruik 

- stoffen als sodium laureth sulfaat (schuimmiddel in bijna alle 

shampoos en douchegels) die de pH van de huid veranderen 

- teveel zon 

- te lang in water 

- te heet douchen 

Dé SUPERFOOD die je huid ondersteunt: 

Aloë Vera: 

Wat is Aloë Vera en waar komt het vandaan? 

Aloë Vera, ook wel bekend onder de Latijnse namen ‘Aloë Barbadensis’ of ‘Aloë Ferox’ is 

een plant die oorspronkelijk uit Afrika afkomstig is, maar tegenwoordig over de gehele plant 

groeit, mits het klimaat subtropische is. Ook staat de plant wel bekend als ‘Burn Plant’, dit in 

verband met haar helende en verlichtende krachten betreffende brandwonden en andere 

huidirritaties en problematiek. Aloë Vera kent 200 verschillende varianten en deze prachtige 

cactusachtige plant is tot een ieders verassing ook nog eens familie van de Lelie. Aloë Vera 

is een van de meest voedzame en heilzame planten ter wereld, met name dankzij de 

fantastische heilzame gel die verscholen gaat in de lange stekelige bladeren van deze 

geneeskrachtige plant. 

De krachtige heilzame werking van aloë vera werd voor het eerst ontdekt door de oude 

Egyptenaren. Dit volk kweekte aloë vera op grote schaal en de verhalen rondom Cleopatra’s 

oneindige schoonheid berusten volgens de mythes en legenden voor een groot deel op het 

intensieve gebruik van aloë vera door deze Egyptische heerseres. De Essenen, een Joodse 

stam, hebben deze prachtige plant geërfd van de Egyptenaren en hebben er een gewoonte 

van gemaakt aloë vera rondom het Dode Zee gebied te cultiveren. Er zijn vele legenden die 

vertellen over de extreem hoge leeftijd die dit volk wist te bereiken, die vaak boven de 100 

jaar lag, dit terwijl de gemiddelde levensverwachting in die tijd rond de 40 jaar lag. Ook de 



18

Grieken kenden Aloë Vera en droegen haar hoog in het vaandel en ook Alexander de Grote 

was een groot liefhebber van deze krachtige medicinale plant. Hij heeft zelfs destijds het 

eiland Socotra veroverd, deel van het tegenwoordige Yemen, puur en alleen om de 

voorraden Aloë Vera voor hemzelf en zijn troepen weer aan te kunnen vullen. 

Wat doet Aloë Vera? 

Aloë vera is een plant die tegenwoordig bekend staat om het feit dat haar geneeskrachtige 

eigenschappen op meerdere vlakken toepasbaar zijn. De meest bekende toepassing is wel 

het feit dat aloë vera een verfrissend en helend effect heeft op menselijke huid. Elke vorm 

van huidirritatie (eczeem, psoriasis, acne, ontstekingen, enz.), inclusief brandwonden en 

zonnebrand, kunnen behandeld worden met aloë vera. Tevens is aloë vera een plant die ons 

uitstekende bescherming biedt tegen uitdroging in hete gebieden, dit dankzij de 

hydraterende kwaliteiten van aloë vera, wat haar tot een pracht reisgezel in dorre en hete 

streken maakt en voorkomt dat we door teveel zon uitdrogen. Dit kan natuurlijk tot lelijke 

problemen lijden, zoals een verbrande huid, maar ook huidproblematiek is iets waar aloë 

vera, zoals net vermeld, goed op is voorbereid. 

Naast deze prachtige en krachtige eigenschappen voor de huid, is aloë vera in staat om ons 

te helpen bij het bestrijden van nog veel meer ziektebeelden, waaronder bijvoorbeeld artritis, 

oedeem , stralingsziekten en allerlei ontstekingen. Ook blijkt aloë vera een wondermiddel wat 

betreft het helen van beschadigd weefsel en het normaliseren en reguleren van onze 

bloedsuikerspiegel, wat met name voor diabetici een pracht oplossing is. Dit reguleren en 

tevens stabiliseren van onze bloedsuikerspiegel komt met name door het feit dat aloë vera 

een adaptogeen is, net als maca en daarmee is aloë vera uitermate geschikt om ons 

bloedsuiker te reguleren en stabiliseren, net zoals maca onze hormoonhuishouding aanpast 

en reguleert. Aloë vera beschikt ook over een arsenaal aan vitaminen (A,C & E), mineralen 

(calcium, magnesium, zink, selenium, chroom, zwavel), vezels, aminozuren, enzymen, 

sterolen, lignine, antioxidanten en polysachariden. Met name de laatste groep blijkt een 

enorme impact te hebben op onze lichamelijk gesteldheid, met name wat betreft ons 

immuunsysteem. Deze polysachariden blijken een zeer positieve invloed te hebben op de 

soepelheid van onze gewrichten, op onze huid, ons centrale zenuwstelsel en onze 

hersenchemie 

Voor recepten met aloë vera: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit e-book. Voor 

verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van aloë vera ga naar 


Wat kan je daarnaast nog doen voor je huid? 

- gebruik puur natuurlijke cosmetica 

- massage: vergroot doorbloeding 

- insmeren met olie 

- scrubben 

- beschermen tegen zon 

- voldoende drinken 

- saunagang 

- wisseldouche 

- baden met kruidenextracten (max. 15min) 

- zorgen voor goede conditie darmflora 



19

- chlorofyl: zuiverend zit veel in groene groenten en in de algen spirulina en chlorella 

- voeding: antioxidanten, goede vetten (bv. teunisbloemolie, tarwekiemolie) en volkoren 

producten i.v.m. B-vitamines en silicium 

- kruidenthee: vlierbloesem, linde, brandnetel, kliswortel, driekleurig viooltje 

\ 



20

Hoofdstuk 2 Hoe groot is de vervuiling in je lichaam? 

Iedere vorm van vervuiling is een belasting voor het lichaam. Zeker wanneer er sprake is van 

een jarenlange opstapeling van toxinen kan je hormonale systeem uit balans raken. 

Hormonen zijn uiterst gevoelig en reageren op direct op de eerste beste verandering in de 

binnen,- of buitenwereld. Wanneer er sprake is van een chronische verstoring kan dat een, 

bijna oneindige, reeks van klachten geven: 

Onderstaande tabellen komen uit de opleiding Trainer Hormoonfactor die ir. Ralph Moorman samen 

met Sonnevelt Opleidingen in Nederland verzorgt. 

http://www.sonneveltopleidingen.nl/opleidingen/trainer-hormoonfactor 

Bijnieruitputting: 

- Vermoeidheid 

- Angst 

- Nervositeit 

- Algehele zwakte 

- Niet goed om kunnen gaan 

met stress 

- Ongeduldig 

- Snel geïrriteerd 

- Licht in het hoofd 

- Duizeligheid 

- Moeite met slapen en met 

opstaan 

- Misselijk bij stress 

- Beverig 

- Hypoglykemie (lage 

bloedsuikerspiegel) 

Insulineresistentie: 

- Voornamelijk vet op lovehandles 

- Vermoeidheid na maaltijden 

(bloedsuikerdip) 

- Prediabetes of diabetes 2 

- Gewrichtsklachten 

(ontsteking/glycatie) 

- Oogcomplicaties/staar (glycatie) 

- Acetongeur 

Teveel cortisol tov testosteron, DHEA, groeihormoon: 

- Vet vooral op de buik 

- Spierafbraak 

- Te sterke onderdrukking 

ontstekingsreacties (nooit ziek) 

- Hoge bloeddruk 



- Snel zweten 

- Drang naar zout-zoet 

- Spierzwakte 

- Lage bloeddruk 

- Gevoelig voor scherp licht, 

sterke geuren en harde geluiden 

- Verminderd libido 

- Donkere cirkels onder de ogen 

- Allergie en auto-immuunziekten 

- Vet op buik 

- Sterke drang naar zoetigheid 

- Gewichtstoename bij het eten 

van koolhydraten 

- Altijd dorst 

- Droge mond 

- Slechte wondheling voeten/enkels 

- Bol gezicht Bisonnek 

- Dunnere haren (keratine-afbraak) 

- Dunne huid (collageenafbraak) 

- Hoge ademhaling 

21

Schildklier: 

- Vermoeidheid 

- Overgewicht (nb. niet altijd) 

- Chronische obstipatie 

- Vocht vasthouden 

- Onvruchtbaarheid 

- Terugkerende infecties 

- Hoofdpijn 

- Spierzwakte 

- Osteoporose 

- Mentale klachten (depressie) 

- PMS klachten 

- Verzwakt afweersysteem 

- Slaapproblemen 

- Temperatuur direct na wakker 

worden lager dan 36.6 graden 

(Barnes test) 

- Hoog cholesterol 

- Lage of juist te hoge bloeddruk 

- Arthritis 

- Lethargie 

- Spierkrampen en gewrichtspijn 

- Versnelde veroudering 

- Opgeblazen gezicht 

- Gezwollen tong 

- Opgezette schildklier (krop in 

de nek) buitenste derde deel 

- Wenkbrauwen dun of geheel 

uitgevallen 

- Dun breekbaar haar 

- Vervroegd grijs worden 

- Droge huid en/of haar 

- Onregelmatige tanden 

- Platte neus 

- Vochtophoping onder de ogen 

- Oranjegele kleur eelt op 

handen en voetzolen 

- Ruwe huid elleboog 

- Bultjes achterkant bovenarm 

(foliculaire keratose) 

- Koude gezwollen handen/voeten 

- Breekbare nagels 

- Hypermobiele gewrichten 

- Kleine handen en vingers 

- Afwijking in de ruggengraat 

(scoliose of extreem holle rug) 



- Gezwollen kuiten en voeten 

- Gebarsten huid op de hielen 

- Platvoeten 

- Terugkerende candida-infecties 

- Impotentie 

- Verminderde reflexen 

- Slecht zien 

- Kortademigheid 

- Moeite met slikken 

- Fibromyalgie 

- Spataderen 

- Hese, krakende stem 

- Couperose 

- Nagelschimmel (voeten) 

- Slecht gehoor 

- Veel oorsmeer 

- Angina pectoris 

- Hartritme stoornis 

- Fibromyalgie 

- Carpaal Tunnel Syndroom 

- Geheugenverlies 

- Amalgaamvullingen 

- ADHD 

- Bloedarmoede 

- Bleke lippen 

- Bedplassen als kind 

- Traagheid 

- Epilepsie 

- Pfeiffer gehad 

- Klachten ontstaan na zwangerschap 

- Leverproblemen (omzetting vrije T3) 

- Lipoedeem 

- Lipoom 

- Vaak blauwe plekken 

- Lage rusthartslag 

- Dikke nek 

22

Groeihormoontekort: 

- Vetophoping op de buik (bij hoge 

cortisol) 

- Droge, dunne, slappe, rimpelige huid 

- Weinig spiermassa 

- Osteoporose 

- Gewrichtsproblemen 

- Indien aangeboren smalle 

kaaklijn 

- Dunne lippen 

Te veel oestrogeen ten opzichte van progesteron 

- Pijnlijke en gespannen borsten bij 

vrouwen 

- Stemmingswisselingen 

- Vocht vasthouden 

- Slaapstoornissen 

- Meer vetopslag in kuiten, 

bovenbenen en billen 

- Depressies 

- Hoofdpijn/migraine 

- Cellulitis 

- Prikkelbaar 

Te weinig testosteron 

- Dikker worden bij mannen op buik 

Vrouwelijke borstvorming 

- Spiermassaverlies 

- Lage potentie 

- Erectiestoornissen 

- Vaginale droogheid 

- Onvermogen spiermassa aan te 

zetten, met name op benen en armen 

- Verlies van lichaamshaar bij mannen 

(vooral kuiten) 



- Indien aangeboren kleine 

lichaamslengte 

- Dun haar 

- Weinig wenkbrauwhaar 


- Weinig energie en 

concentratievermogen 

- Krom lopen 

- Prostaatkanker 

- Vleesbomen in de uterus 

- Acné 

- Osteoporose 

- Menstruatie korter dan vier dagen 

- Menstruatiecyclus korter dan 28 

dagen 

- Candida-infectie 


- Borstkanker 

- Baarmoederkanker 

- Depressiviteit 

- Bij mannen meer uitgesproken 

vrouwelijke uiterlijke kenmerken 

- Bleek gezicht 

- Slappe huid 

- Droge ogen 

- Angina pectoris 

- Botontkalking 

- Varicocele 

Veel van deze problemen zijn te voorkomen door drie belangrijke keuzes te maken: 

1. Je lichaam niet langer meer te vervuilen met belastende stoffen 

2. Je lichaam te ondersteunen in het reinigen van gestapelde afvalstoffen 

3. Je lichaam uitsluitend te voeden met volwaardige zuivere voedingsstoffen. 

23

Hoofdstuk 3 Voordelen van detox met Superfoods 

Wanneer je gaat reinigen dan heeft dat voordelen. Die doen zich niet alleen voor op 

lichamelijk gebied, maar ook op mentale en emotionele delen van je persoonlijkheid. 

Zodra je lichaam schoner wordt, ga je dat zelf merken, maar je omgeving ook. 

We zetten de voordelen nog eens op een rijtje: Je: 

• bent beter geconcentreerd 

• maakt makkelijk keuzes 

• stelt minder uit 

• kan duidelijk prioriteiten stellen 

• leef je met jouw aandacht in het hier en nu 

• hebt minder behoefte aan eten 

• zal minder makkelijk een verslaving krijgen 

• hebt minder medicatie nodig 

• leeft met meer passie 

• hebt meer geduld 

• kan meer genieten van het leven 

• hebt een betere doorbloeding 

• spijsvertering werkt optimaler 

• de temperatuur blijft regelmatiger 

• eetgewoontes worden beter 

• slaapt rustiger 

• transpireert minder 

• hebt minder last van spierpijn 

• adem ruikt frisser 

• sportprestaties worden beter 

• krijgt meer zelfvertrouwen 

• hebt minder last van allergieën 

• voelt meer motivatie 

• lacht makkelijker 

• hebt meer respect voor de (leef)omgeving 

• bent je bewuster van relaties 

• voelt veel meer enthousiasme 

• straalt jeugdigheid uit 

• bent kalmer en bij jezelf 

• stapelt minder snel vet 

• valt sneller af 

• hebt meer conditie 

• ervaart veel meer energie 



24

Hoofdstuk 4 Detox met gezond verstand 

Waar let je op bij het ontgiften van het lichaam? 

Het ontgiften van het lichaam is voor veel mensen aanlokkelijk omdat het op een natuurlijke 

manier zorgt dat het lichaam weer in balans komt. Er schuilt echter ook gevaar wanneer het 

lichaam zich ontdoet van alle toxines. 

Als je voor de eerste keer gaat vasten kun je dat het beste doen onder begeleiding van een 

arts of natuurgeneeskundige, die hierin gespecialiseerd is. 

Het is beter allereerst een dokter te raadplegen voor je eraan begint. 

Daarnaast is het belangrijk om te weten, dat er neveneffecten kunnen optreden. Voor 

sommige mensen is het beter geen detoxkuur te doen of pas na overleg met de arts. Soms 

is het wel mogelijk een milde(re) reinigingskuur te volgen. 

Geen (strenge) kuur: 

• Kinderen en ouderen. 

Bij veel ouderen is het immuunsysteem al zwak. 

Kinderen zijn in de groei en hebben voldoende bouwstoffen nodig. 

• Tieners 

Zij hebben goede voeding nodig en in diëten waarbij gevast wordt, ontbreekt de 

nodige voeding. 

• Mensen met eetstoornissen 

Sommige diëten, zoals een detox, kunnen verslavend worden. 

• Mensen met diabetes, een lage bloedsuikerspiegel, epilepsie. 

• Zwangeren en zogende moeders. 

Door de detox kunnen de toxines juist in de moedermelk en bij het ongeboren kind 

terecht komen. 

• Mensen die voorgeschreven medicijnen gebruiken. Zij kunnen het beste eerst advies 

inwinnen bij een arts. Het detoxprogramma kan het vermogen van het lichaam om 

medicatie op te nemen belemmeren. Bovendien is het mogelijk dat resten van 

medicatie uit het verleden opgeslagen zijn in de vetcellen. Tijdens het 

detoxprogramma kunnen die resten in de bloedstroom terechtkomen. 

De neveneffecten. 

• Hoofdpijn 

Vooral stoppen met cafeïne en suiker kan de eerste dagen hoofdpijn veroorzaken. 

Het beste kun je suiker en cafeïne houdende producten eerst beperken. 

• Vermoeidheid 

Door vermindering van de toevoer van natuurlijke voedingsstoffen in het lichaam kan 

vermoeidheid tijdens het ontgiften optreden. 

• Geïrriteerdheid 

• Misselijkheid 

Kruidenpreparaten en vasten kunnen aanleiding geven tot braken of misselijkheid. 

• Problemen met de ingewanden 

Detox kan verschillende problemen met de ingewanden veroorzaken, van diarree tot 

maagkrampen. 



25

Enkele tips: 

• Als je de eerste keer een detoxdieet volgt, begin er dan rustig aan. Indien mogelijk 

onder begeleiding van een deskundige. 

• Bouw goed en rustig af en na de vasten kuur bouw je weer rustig op. 

• Houd het detoxdieet maximaal twee weken aan. Je riskeert anders voedingstekorten, 

met name van eiwitten en calcium. 

• Naast het dieet kun je vitaminen- en voedingssupplementen gebruiken voor de 

ondersteuning van de reinigende werking van het lichaam. 

• Beweging is belangrijk: doe dagelijks oefeningen zoals 

ademhalingsoefeningen,rustige ontspanningsoefeningen, maak gebruik van 

hydrotherapie en de sauna. 

• Drink minimaal acht glazen water per dag om afvalstoffen uit het bloed te spoelen. 

• Drink niet rond de maaltijden. 

• Kauw je voedsel goed. 

• Eet tijdens de opbouwfase (en indien mogelijk langer) lichte maaltijden. 



26

Hoofdstuk 5 Reinig je lichaam 3 stappen 

volgens het principe van de 3 O’s 

1. ONTGIFTEN 

Voor ontgiften wordt ook wel de term drainage gebruikt, of detox als een afkorting van 

detoxificatie. 

Ontgiften, detoxificatie, drainage of detox, het zijn manieren om toxines of gifstoffen, die je 

uit voeding en leefmilieu in het lichaam opslaat, uit het lichaam te verwijderen. Het doel is 

een betere algemene gezondheid te bekomen. 

Ontgiften is een van de grondslagen van de complementaire geneeskunde. Binnen de 

complementaire geneeskunde gaat men ervan uit, dat een gezond lichaam een 

zelfherstellend vermogen heeft. Een ziek lichaam betekent dan ook dat er in het lichaam een 

verstoring is opgetreden en dat het natuurlijk evenwicht uit balans is geraakt. Hierdoor is het 

zelfherstellend vermogen min of meer geblokkeerd. Belasting met toxische stoffen kan een 

van de belangrijke oorzaken zijn van dit uit balans raken en kan daarmee de basis vormen 

voor vele ziekten. 

Tijdens het detoxproces worden onzuiverheden uit het bloed en de lever verwijderd, 

waardoor het lichaam de opgehoopte afvalstoffen zo goed mogelijk zal uitscheiden. 

Er zijn veel detoxprogramma's met een verschillend doel of uitwerking. 

Sommige detoxprogramma's werken alleen op de darmen, andere zorgen voor reiniging van 

de lever of het bloed en weer andere ondersteunen de functies van de nieren of de huid. 

Als het lichaam de gifstoffen kan verwijderen, wordt de 

algehele gezondheid hersteld en zullen energie en 

levenslust terugkeren. Dit betekent vaak ook, dat klachten 

verdwijnen of minder worden. 

Elk detoxprogramma zal de gezondheid verbeteren, waarbij 

ook gekeken moet worden naar factoren zoals voeding, 

water, lichaamsbeweging, rust, zon en frisse lucht. 

Manieren om te ontgiften. 

Je kunt op verschillende manieren je lichaam van 

afvalstoffen ontdoen. 

• voeding 

• vasten 

• gebruik van supplementen, detoxapparaten e.d. 

• kuren 

Superfoods om te ontgiften 

Voeding is erg belangrijk tijdens het ontgiften, omdat voeding het lichaam op heel veel 

manieren kan helpen bij de verwijdering van gifstoffen. 

Het is belangrijk juist gebruik te maken van die voedingsmiddelen, die vitaminen, 

antioxidanten en bouwstoffen leveren. Deze heeft het lichaam nodig voor detoxificatie. 

Daarom wordt de voorkeur aan superfoods gegeven. 

Reinigen doe je vooral via de uitscheidingsorganen. Superfoods bevatten de vezelstoffen die 

nodig zijn voor een goede ontlasting. Verder bevat het de juiste dosering vitamines, die de 

darmen, de lever en de andere uitscheidingsorganen, voeden en verzorgen. Deze 100% 



27

natuurlijke producten hebben een hoge concentratie aan stoffen die je lichaam écht voeden. 

Doordat de planten vaak op extreme plaatsen groeien; hoog in de Himalaya ’s, diep in de 

jungle of in woestijnen, hebben ze een bijzonder hoge concentratie natuurlijke afweerstoffen 

in zich. Die vormen het immuunsysteem van de plant. 

Deze bessen, bonen, vruchten of zaden worden daarom sinds mensenheugenis gebruikt als 

medicijn en als superbrandstof voor het lichaam. 

Door superfoods te eten ondersteun je jouw eigen afweersysteem om je lijf gezond en gifvrij 

te houden. 

Superfoods zijn onbewerkt en worden nooit hoger verhit dan 47 graden Celcius daarom 

bevatten ze nog alle waardevolle enzymen, vitaminen en mineralen.. 

Voeding is de basis van elk detoxprogramma. 

Alle voedingsmiddelen, die problemen kunnen veroorzaken met de vertering en uitscheiding, 

zijn in ontgiftende voeding weggelaten. 

Belangrijk is dat je voor voldoende anti-oxidanten (o.a. vit C, vit E, bètacaroteen, selenium, 

glutathion) in de voeding zorgt. Zij breken de vrije radicalen af of binden de vrije radicalen 

aan zich, zodat je lever minder belast wordt. 

Een korte periode zonder vlees bevordert de detox. Dit komt omdat vlees nogal zwaar te 

verteren is en veel enzymen verbruikt. Daarom is vegetarische voeding een reinigende 

voeding. Het lichaam wordt zo geholpen bij het verwijderen van de gifstoffen. Door 

verandering van voeding kun je je stukken beter voelen en veel meer energie tot je 

beschikking hebben. 

Welke voedingsmiddelen kun je beter vermijden? 

• Tarweproducten (vanwege de gluten, ook witmeelproducten) 

• Granen die gluten bevatten zoals spelt, gerst, rogge 

• Zuivelproducten 

• Gist 

• Geraffineerde suiker, sucrose, dextrose, bruine suiker, 

glucosestroop en artificiële dus chemische zoetstoffen 

• Vlees 

• Koffie, zwarte thee en cafeïnedranken zoals cola, red bull 

• Geraffineerde, bewerkte producten waar Voedingsadditieven en 

bewaarmiddelen in zitten (alles uit blik, pakje e.d.) 

• Alcohol 

• Vetrijke producten zoals gefrituurde en gebakken producten, 

gebak 

Welke voedingsmiddelen vooral wel gebruiken? 

De 6 belangrijkste superfoods op een rijtje: 

Supervoeding is voeding die enorme hoeveelheden vitaminen en voedingsstoffen aanbiedt, 

die noodzakelijk zijn voor een goede gezondheid. Heel wat van deze supervoeding ligt aan 

de oorsprong van het RawFood principe, en helpt dus aan een fantastische gezondheid. Niet 

iedereen gelooft in de term ‘supervoeding’, maar er is absoluut geen twijfel mogelijk – de 

volgende 6 zaken zullen jouw levenskwaliteit doen toenemen. Hier is het lijstje van zes, 

inclusief wat ze voor jouw gezondheid kunnen betekenen. 

1 | Rauwe chocolade 



28

Heel wat mensen houden van chocolade, maar slechts een minderheid weet af van het 

bestaan van rauwe chocolade. In tegenstelling van de verwerkte melkchocolade die je 

terugvindt in de meeste snoeprepen, bevat rauwe chocolade heel wat voordelen, en slechts 

enkele ‘nadelen. 

Rauwe chocolade bevat massa’s magnesium. Magnesium staat bekend omwille van haar 

kracht om nervositeit te temperen. Je vindt er tevens serotonine in terug – een stof die ervoor 

zorgt dat jouw hersenen optimaal functioneren. Rauwe chocolade bevat tevens meer 

antioxidanten dan groene thee of bosbessen. 

Rauwe chocolade bevat geen cafeïne, maar is wel rijk aan theobromine – een stof die je 

helpt beter te ademen, het is enorm heilzaam voor astmapatiënten. 

Voor recepten met rauwe chocolade: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit ebook. 

Voor verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van rauwe 

chocolade ga naar de website www.superfoodleven.nl 

2 | Magische gojibessen 

Afkomstig uit Tibet, voorzien deze heerlijke bessen je met massa’s vitamine C en vezels. Met 

ongeveer 21 mineralen vormen ze de ideale voedingsbron. Magische gojibessen zitten 

boordevol antioxidanten en aminozuren – ze zijn zelfs efficiënter dan spinazie of wortels. 

De combinatie van talrijke voedingsstoffen in de gojibessen, wordt verondersteld een 

fantastische boost te zijn voor jouw immuun stelsel. Jouw lichaam kan zich beter verweren 

tegen bacteriën. De voedingsstoffen bestrijden tevens slapeloosheid, diabetes, hoge 

bloeddruk en een te hoge cholesterol. Met andere woorden, gojibessen doen wonderen. 

Voor recepten met magische gojibessen: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit ebook. 

Voor verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van 

magische gojibessen ga naar de website www.superfoodleven.nl 

3 | Maca 

Maca is afkomstig van Peru, ziet eruit als een radijs, maar is enorm zoet. De vrucht leent 

zich echt tot het RawFood principe, want het is een bron van eiwitten en vitaminen. 

Maca verricht mirakels door energie boosts te geven. Het heeft tevens de reputatie van 

afrodisiacum, en helpt zowel bij mannen als bij vrouwen het libido op peil te houden. 

Wanneer het niet bezig is met even snel te werken als chemische medicatie, zorgt maca 

ervoor dat je lichaam wordt verstevigd, en dat de voordelen blijven duren. De vrucht wordt 

soms ook voor homeopathische doeleinden gebruikt, om de bloeddruk te reguleren, alsook 

om de fysische en emotionele stress in lichaam en geest te elimineren. 

Voor recepten met maca: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit e-book. Voor 

verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van maca ga naar de 

website www.superfoodleven.nl 

4 | Bijenpollen 

Bijenpollen bevat een concentratie van 96 verschillende en essentiële voedingsstoffen. Heel 

wat experts beschouwen dit dan ook als geweldige RawFood! Bijenpollen promoten energie, 

bevatten massa’s eiwitten, en helpt jouw lichaam om gifstoffen te elimineren. Enkele 

capsules per dag zouden jouw leven zodanig beïnvloeden! 

Voor recepten met bijenpollen: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit e-book. Voor 

verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van bijenpollen ga 

naar de website www.superfoodleven.nl 



29

5 | Hennep zaad 

Rauw hennep zaad voorziet je lichaam van omega 3 en omega 5 vetzuren, die u helpen 

jouw cholesterol te verlagen, en je bloedsomloop te verbeteren. Ze bevatten geen massa’s 

voedingsstoffen, maar hebben wel een complementaire werking bij de andere bronnen. Het 

zaad is makkelijk verteerbaar, en dus geniet je van de voordelen binnen een mum van tijd! 

Voor recepten met hennepzaad: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit e-book. 

Voor verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van hennepzaad 

ga naar de website www.superfoodleven.nl 

6 | Tarwegras 

Chlorofylrijk en boordevol mineralen! Tarwegras is een uitstekende bron van magnesium, 

ijzer, calcium en zink. Het is tevens het perfecte alternatief voor zuivelproducten. Tarwegras 

kan ook worden verwerkt als een sapje – en zit vol met alle voedingsstoffen die je elke dag 

nodig hebt om gezond te zijn. De mengeling van voedingsstoffen helpen je lichaam om zich 

niet te overeten, en voorziet je lichaam van alle voeding die het nodig heeft. 

Voor recepten met tarwegras: ga naar de 12-daagse kuur aan het eind van dit e-book. Voor 

verkrijgbaarheid, nog meer recepten en overige toepassingsgebieden van tarwegras ga naar 

de website www.superfoodleven.nl 

Wat kan je daarnaast nog eten wat goed voor je is? 

Welke voedingsmiddelen zijn niet belastend? 

• Alle soorten vers fruit 

• Alle soorten verse groenten, bij voorkeur broccoli, bloemkool, 

bieten, rode en groene groenten, radijsachtigen (rettich, 

tuinkers, rammenas, waterkers), lookachtigen (prei, bosui, 

bieslook, ui), asperges, artisjok 

• Rijst, met name bruine en basmatirijst en afgeleiden zoals 

pasta op basis van rijst, rijstcake of rijstcrackers 

• Granen zoals quinoa, boekweit en gierst 

• Peulvruchten, onder meer linzen, erwten, kikkererwten, 

bonen (kidneybonen, mungbonen, pintobonen, adukibonen) 

• Noten en zaden, en dan vooral ongezouten (geen pinda's), zoals walnoten, 

cashewnoten, amandelen, zonnebloempitten, sesamzaad, pompoemzaden, vlaszaad 

• Kruiden en specerijen in de vorm van zeezout, sojasaus en azijn 

• Water, rijstmelk of 100% natuurlijke fruit- en groentesappen aangelengd 

met de helft water 

• Cafeïnevrije kruidenthee of groene thee (vooral Mariadistel, Cichorei, Paardenbloem, 

Solidago en Artisjok) 

• de juiste vetten (olijfolie, kokosolie, visolie) 

• eventueel: Verse vis (alle soorten en maten) 

Voeding met anti-oxidanten: 

Vitamine C in o.a. verse groenten en fruit 

Vitamine E in o.a. olijfolie, tarwekiemen en amandelen 



30

Bètacaroteen of provitamine A in o.a. wortelen, abrikozen, pompoen 

Selenium (een mineraal) in o.a. zilvervliesrijst, champignons 

Glutathion (een aminozuur) in asperges, meloen en avocado 

Detoxdiëten brengen een proces op gang, zodat toxines geneutraliseerd of geëlimineerd 

worden. Ze worden getransformeerd tot minder schadelijke bestanddelen en worden 

uitgescheiden via de urine of de stoelgang. 

Het blijkt, dat veel mensen meer energie, een zuiverdere huid, een betere spijsvertering, 

meer concentratie en helderheid, en een regelmatigere stoelgang hebben na een detoxdieet. 

2. ONTHOUDEN 

Vasten (oftewel onthouding) is zo oud als de mensheid en werd al vroeg in de 

volksgeneeskunde gepraktiseerd. 

Als je ziek bent, heb je intuïtief, vaak een afkeer van voedsel. Vooral kinderen trekken zich 

terug als ze ziek zijn en willen even niets eten. Ook dieren onthouden zich van voedsel als 

ze ziek zijn. 

Er is een groot verschil tussen hongeren en vasten. 

Bij genezend vasten is de vrijwilligheid een voorwaarde. De mentale instelling is belangrijk 

voor het leiden van de stofwisselingsprocessen van het hele organisme. Bij vrijwillig vasten 

vindt tegelijkertijd een sterke reiniging, afbraak en opbouw plaats. Het zieke weefsel wordt 

als eerste afgebroken, daarna het overbodige en onnodige en pas na lang vasten gezond 

weefsel. 

Hongeren zorgt voor een innerlijke dwang, die via het centrale zenuwstelsel tot een 

verkeerde leiding aan de voeding van de weefsels en aan het functioneren van organen 

geeft. Juist de onontbeerlijke weefsels en substanties worden bij hongeren het eerste 

aangetast en afgebroken, terwijl wat afgebroken moet worden blijft bestaan. 

Bij gezond vasten geeft een innerlijke stem aan wanneer het genoeg is en het beter is het 

vasten te beëindigen. Bij bv een hongerstaking of bij anorexia nervosa wordt het 

hongergevoel genegeerd er ontstaat onherstelbare schade aan het lichaam. 

Als iemand bewust genezend vast, komen er allerlei processen op gang, die erop gericht zijn 

het organisme te ontdoen van allerlei afvalproducten (ook wel slakken genoemd) die zich 

o.a. hebben opgehoopt in het bindweefsel. Overtollig vetweefsel verdwijnt en ziek weefsel 

wordt afgestoten. 

Na enkele dagen merk je dat je lichaam afvalstoffen aan het uitscheiden is: vieze stinkende 

donkere urine, donkere ontlasting of juist diarree, zweten, vieze adem, beslagen tong, 

sterkere menstruatie, kleine steentjes of gruis uit de galblaas, verkoudheid, loopneus of 

loopoor e.d. Dit zijn allemaal natuurlijke en onschuldige methoden van het lichaam om zich 

te reinigen. 

De intensiteit van deze reacties verschilt van persoon tot persoon. 

Andere reacties die meestal na een paar dagen kunnen optreden zijn: misselijkheid, 

hoofdpijn, duizeligheid, hartkloppingen, een flauw gevoel, zweterigheid tot lichte koorts, 

kouwelijkheid, moeheid, langzamere polsslag, daling van de bloeddruk en psychische 

symptomen als lusteloosheid, labiliteit, geïrriteerdheid, depressiviteit. De bloedsuikerspiegel 

is gedaald en er is een tijdelijke opeenhoping van afvalstoffen. Dit zijn voorbodes van de 

zogenaamde vastencrisis, je ziet het dan even niet meer zitten en de reiniging van het 

lichaam draait op volle toeren. Belangrijk op dat moment is, dat je ervoor zorgt dat je de 

afvalstoffen nog sneller kunt afvoeren bv door naar de sauna te gaan, massages te 

ondergaan, veel wandelen, veel (water) drinken enz. Als de voorbereiding op het vasten 

goed is geweest is de crisis meestal milder. 



31

De voorbereiding, zowel mentaal als fysiek, is erg belangrijk. Neem de tijd voor het vasten en 

doe het niet zo maar even tussendoor. 

Het is prettig als je het vasten in een wat rustiger periode kunt doen en eventueel in een 

natuurrijke omgeving. Reinigingsperiodes bij uitstek zijn de lente en de herfst. Hoe lang je 

wilt vasten en in welke vorm is voor iedereen verschillend. Vasten is ook een tijd van rust en 

bezinning, je bent veel bezig met jezelf en vaak zet je dingen op een rijtje. Het kan gebeuren 

dat er tijdens het vasten ingrijpende veranderingen of reacties plaatsvinden. 

De fysieke voorbereiding gebeurt zo'n drie dagen voor het echte vasten. 

Je bouwt in deze dagen af, dat betekent, niet roken, geen koffie, alcohol, vlees, vis, eieren, 

vette spijzen, zoetigheid of sterke kruiden meer gebruiken maar licht verteerbare voeding in 

de vorm van granen, brood, fruit, kwark, weinig jonge kaas, groentes, kruidenthee enzovoort. 

Soms is het beter al langer van te voren met afbouwen te beginnen bv roken, koffie, suiker 

en alcohol. In de voorbereidingstijd kun je eventueel meer gebruik maken van de sauna e.d. 

Na het afbouwen begint het echte vasten. 

Het breken van het vasten. 

Elke dwaas kan vasten, alleen een verstandig mens kan het vasten breken (Otto Buchinger). 

Het is erg belangrijk te voelen, wanneer je met het vasten moet stoppen en vooral ook: hoe. 

3. OPBOUWEN 

Weer rustig aan gaan eten na een korte vastenperiode 

Net zoals het vasten wordt opgebouwd, moet het ook worden afgebouwd. Als je te abrupt 

weer begint met van alles te eten, kunnen ernstige maag- en darmklachten ontstaan. Het 

lichaam moet geleidelijk wennen aan de grotere voedselopname. 

Eén ding staat vast: stop nooit in één keer en ga er dan op los eten. Je maakt meer kapot 

dan dat het goed voor je is. 

De eerste dag na het vasten begin je met een stukje fruit bv een halve rijpe (biologische) 

appel. Je eet deze appel langzaam en goed kauwend (zo'n 30 keer) op, proef alle smaken 

die erin zitten. Meng de hap met je speeksel, maak er een papje van en kauw tot je haast 

niets meer in je mond hebt. 

Een volgende maaltijd kan een zelfgemaakte, niet zoute, groentesoep gegeten worden, 

eventueel met een rijstwafel. 

Daarna kun je wat verse groenten eten met wat gezonde vetten en volwaardige plantaardige 

eiwitten. Let erop, dat je goed kauwt! Later op de dag herhaal je dit. Je kunt het eventueel 

uitbreiden met goed gaar gekookte granen en gekookte groentes. 

Zo bouw je langzaam op in een tijd die de helft van de vastentijd bedraagt. Indien mogelijk 

doen je er net zolang over als de vastentijd zelf. 

De dagen die volgen gebruik je om langzaam naar een gezonde voeding over te schakelen 

(zie belangrijke goede voedingsmiddelen). 

Ben voorzichtig met vers brood, wacht een tijdje met het eten van vlees en eet geen vette 

spijzen en voorlopig even geen zwaar verteerbare groentes (kool, uien) of peulvruchten. Laat 

de koffie en zoetigheden staan en eet geen scherpe specerijen of kruiden. 

Alle moeite zou namelijk voor niets zijn geweest, als je daarna weer snel begint aan het 

gewone vette en ongezonde eten, inclusief de gebruikelijke lekkernijen en snoeperijen. 



32

Hoofdstuk 6 In twaalf dagen naar een gezonder lichaam 

De detoxkuur – 12 dagen 

Dextoxen is dé manier om het lichaam te ontdoen van schadelijke afvalstoffen en overtollige 

vetten die in het lichaam zijn achtergebleven en opgeslagen. Regelmatig intensief reinigen 

helpt ook om snel af te vallen, maar dit moet geen doel op zich zijn. Want in eerste instantie 

verlies je ook aardig wat vocht en soms zelf essentieel spierweefsel. Op de weegschaal zie 

je er dan lichter uit, maar daarmee ben je nog niet het hardnekkige vet kwijt. 

Daarvoor is meer nodig; spierversterkende oefeningen, voldoende nachtrust, minder stress 

en regelmatig cardiotraining. 

Twee keer per jaar een detoxkuur is voldoende. Tussen twee kuren moet minimaal 6 

maanden zitten. 

De 12 daagse detoxkuur is ideaal voor iedereen die zijn lichaam van binnenuit grondig wil 

reinigen. Het is de start van een vitaal leven, waarbij je tot op celniveau je lijf weer in balans 

kunt gaan brengen. 

De 12-daagse detoxkuur start met een zevendaagse voorbereiding, gevolgd door de een 

één-daagse vastendag om de darmen helemaal tot rust te brengen. Daarna volgen weer vier 

opbouwdagen om weer in het dagelijkse ritme te komen. Alle drie de onderdelen van de 

detoxkuur zijn even belangrijk. Dus stel je er op in dat je in die twaalf dagen ook echt de tijd 

neemt om aandacht aan je gezondheid te besteden. 

Ontgiften (Voorbereiding 7 dagen) 

De zeven voorbereidingsdagen zijn er voor bedoelt dat je; 

• Je lichaam niet langer meer te vervuilen met belastende stoffen 

Daarvoor ga je in die 7 dagen bewust wat minder eten en met veel meer aandacht. 

Vervangt je koffie, zwarte the en alcoholische dranken door kruidenthee en mineraal- 

of bronwater. 

Wanneer je dat nog niet doet, dan mag je in deze periode ook gaan starten met 

vegetarisch eten. Je mag gedurende deze zeven dagen vlees en vis inruilen voor 

vleesvervangers gebruiken. 

Daarnaast ook geen tarweproducten gebruiken vanwege de gluten, dus zeker geen 

witmeelproducten, pasta’s brood enz. 

Zuivelproducten in de vorm van melk, kaas, kwark, toetjes enz. mag je ook laten 

staan 

Geraffineerde suiker, sucrose, dextrose, bruine suiker, glucosestroop en artificiële 

dus chemische zoetstoffen zijn al helemaal uit den boze 

Je zou kunnen zeggen alles wat in plastic verpakt zit, bewerkt is in een fabriek en 

waar chemische geur, kleur, smaak of conserveringsmiddelen aan toegevoegd zijn. 

• De uitscheidingsorganen (lever, nieren, darmen, longen en huid helpt met het 

versnelt afvoeren van gestapelde afvalstoffen 

We gaan in deze fase je lichaam prikkelen en stimuleren om de vervuilende stoffen 

los te gaan laten. Hiervoor zetten we de meest geschikte superfoods in. 

• Jouw lichaam uitsluitend voedt met zuivere superfoods 

Reinigen kost energie. Daarvoor is het in de voorbereidingsdagen al van belang dat 

de voeding die je eet, volwaardig en hoogwaardig is. Superfoods geven je in deze 

fase precies de juiste brandstof die nodig is. 



33

Onthouden (Eén dag vasten) 

Wanneer je een dag niet eet heeft dit grote gevolgen voor je lichaam. 

Je bloedsuikerspiegel gaat dalen, je metabolisme (grondstofwisseling) gaat op een laag pitje, 

je stemming kan veranderen en je krijgt een hongergevoel. 

Daarom is het van belang om ook dit proces zo goed mogelijk te ondersteunen. 

Hiervoor hebben we een speciale detoxmoothie samengesteld, die jou helpt om deze dag 

goed en gezond door te komen. 

Tijdens deze 1-daagse vastenperiode drink je verdeeld over de dag in 8 porties van deze 

detoxmoothie. Je start in de ochtend al met het drinken van 200 ml. Vervolgens drink je 

iedere 2 uur steeds 200 ml van deze detoxmoothie. 

Dit drinken doe je met bewuste aandacht en met kleine slokjes. Je zou er bij wijze van 

spreken op kunnen ‘kauwen’. Hierdoor worden ook je speekselklieren aangezet. Dit heeft 

een positieve werking op je algehele spijsvertering. 

Drink voldoende water 

Om tijdens deze vastendag extra goed te reinigen moet je ongeveer 30 milliliter water per 

gram lichaamsgewicht drinken. Als je bijvoorbeeld 68 kilo weegt, dan is de rekensom: 68 kilo 

x 30 milliliter = 2040 milliliter. Dat is dus iets meer dan 2 liter per dag. Dit komt overeen met 

acht glazen. 

Het is de kunst om het drinken van water in te passen in je dagelijkse leefstijl. Begin 

’s morgens bij het opstaan met twee grote glazen water op de nuchtere maag. Dit is zeer 

goed voor je stoelgang. Bovendien vult het je waterreserve aan, waarvan ’s nachts in bed 

een deel is verdampt. De volgende twee glazen drink je dan in de ochtend, liefst zo’n 

anderhalf uur na het ontbijt. Dan ’s middags vanaf drie uur nog twee glazen. De laatste twee 

zijn dan voor de avond. 

Als je voldoende water drinkt, houd je letterlijk een verzadigd gevoel. Hierdoor heb je ook 

minder de neiging om tussendoor een hongergevoel te ontwikkelen. 

Opbouwen (in 4 dagen weer naar een ‘normaal’ voedingspatroon) 

Nadat je darmen even op vakantie zijn geweest, moeten ze weer langzaam opgang komen. 

Daarvoor eet je licht verteerbare producten. 

Om de werkdruk voor je spijsvertering goed te reguleren, is het beter om gedurende de dag 

kleinere porties te eten. Denk daarbij aan 5 tot 6 kleine maaltijden per dag. Dit zal ook voor 

het ‘her-ijken’ van je bloedsuiker beter zijn. Eet zeker nog geen vlees, verzadigde vetten of 

zuivelproducten. 

De aandacht moet vooral liggen op het herstel van je darmflora en het verder afvoeren van 

de toxinen die door het vasten zijn vrijgekomen in je bloedbaan. 



34

Dag 1 – 7 = Ontgiftingsdagen 

Voorbeeldmenu’s: 

Dag 1 

Ontbijt 

KUURSCHEMA 12 DAGEN 

• Eet uitsluitend zuiver, volwaardig, onbewerkt en liefst onverhit voedsel. Dus 3 

tot 4 vegetarische maaltijden per dag 

• Drink geen alcohol, koffie en zwarte thee en vervang deze door zuiver 

bronwater of kruidenthee 

• Gebruik de volgende superfoods om je ontgifting te ondersteunen: 

- Spirulina 

- Hennepzaad 

- Tarwegras 

Vitamine C-amu smoothie 

Ingrediënten: 

- 2 stengels bleekselderij. 

- 2 theelepels camu camu bessen poeder. 

- 2 theelepels kokos schilfers of poeder. 

- 1 theelepel maqui bessen poeder. 

- 1 theelepel açai bessen poeder. 

- ½ bakje bramen. 

- ½ bakje bosbessen. 

- ½ citroen. 

Bereiding: 

Voeg alle ingrediënten toe in een blender en mix het geheel tot het een mooie egale 

substantie is geworden. Giet de inhoud daarna uit in 1 of meerdere bekers en garneer het 

eventueel met een snufje rauwe cacao en een paar goji bessen en laat het smaken! Weet je 

niet waar je de voor dit recept benodigde superfoods kan bestellen? Kijk dan eens op 

rawfoodsuperfood.com! 

Lunch 

Spirulina guacamole dip 


- 2-3 avocado’s (in blokjes gesneden of geprakt). 

- 1 tomaat (in blokjes gesneden). 

- 1 kleine rode ui (in kleine blokjes gesneden). 

- 1 handvol verse koriander (fijn gesneden). 

- 1 eetlepel spirulina. 

- 1 snufje Himalaya zout of zeezout. 

- 1 limoen (hiervan het sap uitpersen). 

Bereiding: 

Roer het geheel voorzichtig met een houten (geen metaal) salade vork door elkaar, voeg 

eventueel naar behoefte nog wat extra knoflook toe en geniet ervan! Serveer de 



35

guacamoledip met reepjes rauwe wortel, bleekselderij en stukjes ongekookte broccoli. 

Heerlijk! 

Avondmaaltijd 

Groene smoothie met bladgroenten en kiemen 


- 1 grote hand wilde spinazie 

- 1 handje eikenbladsla 

- ½ uitgeperste citroen 

- 1 appel 

- 1 dadel (ontpit) 

- 1 klein kommetje alfalfa kiemen 

- ½ l bronwater 

Bereiding: 

Doe alle ingrediënten in de blender en giet er wat water bij. Zet vervolgens de blender aan 

en maak er een heerlijke groene smoothie van. Eventueel kun je in het begin het sap van 

een hele citroen toevoegen, dan kun je geleidelijk aan de smaak wennen. Bovendien is 

citroen heel erg ontzurend en maakt je bloed basisch, dus het is ontzettend gezond om het 

toe te voegen. Uiteraard kun je ook met de ingrediënten variëren. 

Dag 2 

Ontbijt 

Banaan en citrus smoothie 


- 1 banaan. 

- 2 mandarijnen. 

- 1 eetlepel gemalen lijnzaad. 

- ½ theelepel citroensap. 

- 1 kop vers sinaasappelsap. 

- 1 theelepel bijenpollen. 

Bereiding: 

Plaats alles in een keukenblender en mix het geheel tot je een crème-achtige substantie, 

oftewel een heerlijke smoothie hebt gemixt. Je kunt als vervanging van het citroenen 

sinaasappelsap ook bijvoorbeeld amandelmelk of rijstmelk gebruiken. Eventueel kun je zelfs 

nog een lik amandelboter toevoegen voor extra energetische waarde. 

Lunch 

Maaltijdsalade met Maca Thai dressing 

Maak eerst een royale salade van groene bladgroenten. Maak daarna de dressing: 


- 1 theelepel basilicum. 

- 1 limoen of citroen (uitgeperst). 

- ½ – 4 eetlepels maca 

- ½ kop kokosboter of kokosvlees. 



36

- ½ kop hennepolie. 

- ½ kop bronwater. 

- ½ theelepel verse pepers. 

- een snuf Himalaya of (Keltisch) zeezout. 

Bereiding: 


substantie is geworden. Voeg het als dressing aan de salade toe en garneer het eventueel 

met zeewier en komkommer stukjes. Weet je niet waar je de voor dit recept benodigde 

superfoods kan bestellen? Kijk dan eens op rawfoodsuperfood.com! 

Avondmaaltijd 

Wilde groene smoothie 


- 1 kom brandnetels 

- 1 kom zevenblad 

- 1 kom boerenkool (optioneel) 

- 1 ananas 

- Water 

Bereiding: 

Doe alle ingrediënten in een blender en maak er een gladde groene smoothie van. Voeg 

eventueel wat extra water toe als de smoothie te dik wordt. 

Dag 3 

Ontbijt 

Purple Aloë Vera Appetizer Smoothie 


- 1 klein doosje blauwe bessen. 

- 1 klein doosje bramen. 

- 1 Mexicaanse cactusfruit. 

- 1 handvol blauwe druiven. 

- 1 handvol kokosschilfers. 

- 1 stronk bleekselderij. 

- 1 eetlepel açai bessen poeder. 

- 1 eetlepel maqui bessen poeder. 

- 1 eetlepel lecithine granulaat. 

- 1 eetlepel psyllium vezels. 

- 1 eetlepel lucuma poeder. 

- 1 eetlepel aloë vera gel. 

- 1 flinke scheut biologische vanille yoghurt. 

- 1 flinke scheut biologisch druivensap. 

Bereiding: 

Voeg alle ingrediënten toe in een blender en mix het geheel tot het een mooie paarse 

geleiachtige substantie is geworden. Giet het geheel uit over een aantal bekers, garneer dit 

eventueel met wat rauwe cacao en een gojibes en smul maar raak! 



37

Lunch 

Olijventapenade 


- 50g zwarte olijven zonder pit 

- 50g groene olijven zonder pit 

- ½ rode ui 

- ¼ rode peper 

- 2 el shoyu 

- 3 takjes peterselie 

Bereiding: 

In de keukenmachine puls je de olijven met shoyu en peterselie tot een grove substantie. 

Schep het daarna in een kom. Snipper het uitje, snijdt de rode peper in kleine dunne plakjes 

en meng deze door de tapenade. Schep de tapenade op een plakjes komkommer en reepje 

bleekselderij. 

Avondmaaltijd 

Gemarineerde paddenstoelen met pesto 


- 6 kastanjechampions of 2 grote portobello’s 

- 1/2 kop peterselie of koreanderblad 

- 2 takjes basilicum 

- 1 teen knoflook 

- 1 el olijf olie 

- 1 kop Europese pijnboompitten, geweekt 

- 1 tl zout en 1/2 tl peper. 

Bereiding: 

Week de paddenstoelen in een bakje met een mengsel van olijfolie en shoyu. Doe de 

overige ingrediënten in een blender en maak er een fijne smeuïge saus van. Vul de 

paddenstoelen met de pesto en garneer het met een paar plakjes tomaat en een blaadje 

basilicum 

Dag 4 

Ontbijt 

Cacao-banaan smoothie 


- 2 bananen. 

- 1,5 kop amandelmelk of rauwe melk. 

- 1 theelepel vanille-extract. 

- 1 a 2 eetlepels biologische rauwe cacaopoeder. 

- een snufje Himalaya zout. 

- een paar ijsblokjes. (optioneel) 

Bereiding: 

Doe dit alles in een keukenblender, mix het tot het een mooie gelei-achtige substantie is 

geworden en je hebt een heerlijke softdrink voor elk moment van de dag. 



38

Lunch 

Groene salade met Irish Moss 

Ingrediënten voor de dressing: 

- 1 scheut sojasaus of kikkoman. 

- 1 scheut kokosolie. 

- ½ theelepel chlorella. 

- ½ theelepel spirulina. 

- 1 snufje koriander, rozemarijn, tijm, dille, bieslook, citroenmelisse en peterselie. 

Ingrediënten voor de salade: 

- 2 eetlepels Irish moss. 

- 2 biologische tomaten. 

- 1 krop biologische rucola sla. 

- 1 biologische avocado. 

- 1 handvol pijnboompitten. 

- 1 handvol geplette walnoten. 

- 1 handvol sesamzaad. 

- 1 handvol zelf gedroogde uitjes. 

- 1 handvol kiemen naar eigen keuze. 

Bereiding: 

Neem een schaaltje of saladebeker voor het voorbereiden van de dressing. Voeg hier alle 

dressing-ingrediënten aan toe, schud of roer het geheel met een plastic lepeltje tot het een 

mooie gemixte dressing bevat. Voeg alle salade-ingrediënten in een saladekom, voeg de 

saladedressing toe en roer het geheel met saladebestek om tot het een mooi kleurrijk en 

bevochtigd geheel is geworden. Serveer daarna de salade op een aantal borden en geniet 

ervan! 

Avondmaaltijd 

Frisgroene peterseliesmoothie 


1 stronk verse selderij 

1 grote bos peterselie 

4-5 kleine appels 

2-3 grapefruits 

1-2 handjes verse spinazie 

1-2 komkommers 

1 cm verse gemberwortel 

Bereiding: 

Was de peterselie, groenten en fruit en snijd de komkommer, appels en selderij in stukjes. 

Schil de gemberwortel en snijd de verse gember heel fijn. Doe alles samen in een blender en 

pureer alles totdat je een heerlijke frisgroene smoothie hebt. 

Tip: je kunt naar smaak wat meer of minder van bepaalde ingrediënten gebruiken. In plaats 

van verse spinazie kun je ook bijvoorbeeld eens paksoi of een andere groene bladgroente 

proberen. 



39

Dag 5 

Ontbijt 

Mighty-maca-master-smoothie 



- 1 peer. 

- 1 appel. 


- 1 stuk gember (gesneden). 

- 2 eetlepels maca (1 eetlepel voor beginners). 

- 1 eetlepel bijenpollen. 

- 1 eetlepel chlorella. 

- 1 eetlepel spirulina. 


- stevia of lucuma naar smaak. 

Bereiding: 


substantie is geworden. 

Lunch 

Pittige Harissa Spread 


1 kop zongedroogde tomaat (geweekt) 

1/4 kop koudgeperste olijfolie 

1/4 tl chili 

1/4 tl cayenne 

1 tl koriander poeder 

1 tl komijnzaad heel 

1 teen knoflook 

1 bakje tuinkers 

Bereiding: 

Doe alle ingrediënten in een blender. Zorg dat alles goed mengt tot een zachte puree, 

eventueel kun je tussendoor even schudden tot alle ingrediënten fijngehakt zijn. Doe de 

spread in een schaaltje en garneer het met tuinkers. Heerlijk op plakjes komkommer, reepjes 

bleekselderij en strookjes wortel. 

Avondmaaltijd 

Wrap met curry van tomaten en zonnebloemzaden 


1 kop droge zonnebloempitten 

¼ kop zongedroogde tomaten 

2 tomaten 

¼ tl paprika poeder 

1 tl komijn 

1 tomaat in blokjes 

½ bos fijngehakte koriander 



40

omaine sla bladeren 

3 tl chili poeder 

2 el olijfolie 

½ el zeezout 

1 ½ kop water 

Bereiding: 

Vermaal de zonnebloempitten in een blender el leg ze apart. Doe dan de zongedroogde 

tomaten, tomaten, paprikapoeder en komijn in de blender en maak er een stevige saus van. 

Meng vervolgens gemalen zonnebloempitten erdoor. Laat de saus daarna even in de 

koelkast opstijven. Leg wat romaine slabladeren op een bord en schep de saus erin. Garneer 

het met de tomatenblokjes en fijngehakte koriander en rol het geheel dan op tot een stevige 

wrap. 

Dag 6 

Ontbijt 

Shake-a-delic-super-stevia-smoothie 



- 1 appel. 

- 1 bakje blauwe bessen. 

- 1/2e honingmeloen. 


- 2 theelepels chlorella. 

- 1 theelepel bijenpollen. 

- 1 theelepel açai poeder. 

- 1 theelepel maca. 

- 1 pipet propolis. 

- een handvol pepermunt of citroenmelisse bladeren. 

- een paar druppels stevia (naar eigen behoefte toevoegen). 

Bereiding: 

Voeg alle ingrediënten samen in een blender, start deze en blend het geheel tot het een 

mooie dunne geleiachtige substantie is geworden. Giet het geheel uit, top het af met een 

snufje rauwe cacao en een paar gojibessen en enjoy! Weet je niet waar je de voor dit recept 

benodigde superfoods kan bestellen? Kijk dan eens op rawfoodsuperfood.com! 

Lunch 

Vegetarische yacon salpicon salade 


- 3 tomaten (gesneden). 

- 2 avocado’s (gesneden of geprakt). 

- 2 Serrano pepers (in stukjes gesneden).| 

- 1-2 theelepels oregano. 

- 1 handvol pijnboompitten. 

- 1 ui (gesneden). 

- 1 snufje zeezout (naar behoefte). 

- 1 snufje peper (naar behoefte). 

- 1 handvol gedroogde uitjes. 



41

- 1/3 kop yacon schijfjes of 1 dikke eetlepel yacón poeder. 

- 1/3 kop olijf olie. 

- 1/4 kop biologische azijn. 

Bereiding: 

Voeg de olijfolie, azijn, oregano, zout en peper in een grote kom samen en meng deze door 

elkaar. Voeg daarna de tomaten, de in stukjes gesneden ui en de pepers erbij en meng het 

geheel wederom goed door elkaar. Zet de salade dan aan de kant voor een paar minuten om 

het geheel even te laten marineren en klaar is de salade! 

Avondmaaltijd 

Romige rauwe koriandersoep 


- 1 courgette 

- 1 bosje verse koriander 

- 1 rode paprika 

- ½ appel 

- ¼ ui 

- ½ chilipepertje 

- 1 zachte avocado 

- 1 citroen 

- snufje Himalayazout 

Bereiding: 

Was alle groenten en snijd vervolgens de courgette, paprika, appel en ui in kleine stukjes. 

Spoel daarna de verse koriander, verwijder de steeltjes en stop deze samen met alle 

gesneden groenten en fruit in de blender. Houd een klein handje korianderblaadjes apart, 

deze zijn later voor de garnering. Doe een scheutje bronwater erbij en een snufje 

Himalayazout, en maal dan alles fijn totdat je een zachte massa krijgt. Schil daarna de 

avocado, verwijder de pit en stop het zachte vruchtvlees ook in de blender en pureer dit even 

kort mee. Giet er eventueel wat extra bronwater bij als de soep te dik wordt. Serveer de soep 

in een diep bord, besprenkel er wat versgeperste citroensap en versgemalen zwarte peper 

overheen en garneer het met een plukje verse koriander. Je kunt de soep maximaal 24 uur 

in de koelkast bewaren. 

Dag 7 

Ontbijt 

Quantum limonade met munt en citroen 


- 1 à 2 theelepels Sun Warrior Ormus Supergreens. 

- 1 à 2 verse citroenen. 

- ½ liter kokoswater. 

- ½ liter (gezuiverd) water. 

- 1 druppel vitamine D3 serum. 

Bereiding: 

Voeg alle ingrediënten samen in een cocktail shaker en schud het tot alle ingrediënten zich 

keurig vermengd hebben. Voeg eventueel nog wat verse pepermunt toe voor het versterken 

van de munt smaak. Mogelijk is het raadzaam hiervoor een blender te gebruiken. Voeg 



42

indien daar behoefte aan is een verfrissend blokje ijs toe. Weet je niet waar je de voor dit 

recept benodigde superfoods kan bestellen? Kijk dan eens op rawfoodsuperfood.com! 

Lunch 

Kinetic-kick-ass-koko-smoothie 


- 1 a 2 handen vol blauwe druiven. 

- 1 a 2 handen vol aardbeien. 


- 1 cactusvrucht (Mexicaans). 

- 1 mandarijn. 

- 1 eetlepel açai poeder. 

- 1 eetlepel maca. 

- 1 eetlepel spirulina 

- 1 eetlepel chlorella. 

- 1 eetlepel lecithine. 

- 1 eetlepel bijenpollen. 

- 1 half pak kokoswater. 

- 1 flinke scheut amandelmelk. 

- 1 flinke scheut biologische vanille yoghurt. 

- ¼ venkel wortel. 

Bereiding: 

Voeg alle ingrediënten toe in een blender, mix het geheel tot het een mooie substantie wordt 

en verdeel de inhoudt over een aantal bekers. Garneer het geheel met een snufje rauwe 

cacao, een paar kokosschilfers en een paar goji bessen en laat het smaken! 

Avondmaaltijd 

Broccolisalade met koriander 


- 1 stronk broccoli 

- ½ courgette 


- 2 takjes verse peterselie 

- 1 ui 

- 1 citroen 

- 1 chilipepertje 

- 3 teentjes knoflook 

- snufje Himalayazout 

- versgemalen zwarte peper 

Bereiding: 

Was de broccoli en snijd hem in kleine roosjes. Was daarna de courgette en snijd deze in 

hele dunne reepjes of plakjes met een kaasschaaf. Snipper vervolgens de ui en meng deze 

samen met de broccoliroosjes en courgetteplakjes in een slakom. Schil en pers daarna de 

teentjes knoflook fijn en snijd het chilipepertje in hele kleine stukjes. Spoel de verse kruiden 

af en verwijder de steeltjes. Doe de knoflook, chilipeper en verse kruiden in een kommetje en 

knijp een citroen erboven fijn. Meng alles goed door elkaar en voeg eventueel een snufje 

Himalayazout en versgemalen zwarte peper naar smaak toe. Besprenkel de dressing over 

de salade en mix het nog eens goed door elkaar. Klaar! 



43

Tip: wil je de salade nog meer verschillende smaken geven dan kun je ook nog een eetlepel 

verse tijm en een eetlepel verse dille toevoegen. 

Dag 8 = Onthoudingsdag 

Superclean 1-daagse in 4 vitale stappen: 

1. Maak je voldoende Detoxsmooties voor één dag: 

Boodschappenlijstje: 

Groenten, fruit, kruiden, overige: 

- 3 stronken bleekselderij. 

- 1 venkel wortel. 

- 1 stukje verse gember 

- 1 bosje pepermunt of citroenmelisse bladeren. 

- 1 zakje brandnetels 

- 1 zakje zevenblad 

- 1 boerenkool (optioneel) 

- 1 courgette 


- 1 rode paprika 

- 1 ui 

- 1 chilipepertje 

- 1 zachte avocado 

- 1 ananas 

- 1 bakje bramen. 

- 1 bakje bosbessen. 

- 4 citroenen. 

- 2 bananen. 


- 1 sinaasappel 

- 1 bakje aardbeien 

- 1 doosje blauwe bessen. 

- 2 mexicaanse cactusvruchten 

- 1 tros blauwe druiven. 

- 1 peer. 

- 2 appels. 

- 1 pak biologische vanille yoghurt. 

- 1 pak biologische druivensap. 

- 1 pak amandelmelk of rauwe melk. 

- 1 flesje vanille-extract. 

Superfoods (online te bestellen bij bijvoorbeeld rawfoodsuperfood.com): 

- 1 zakje camu camu bessen poeder. 

- 1 zakje maqui bessen poeder. 

- 1 zakje acaipoeder. 

- 1 zakje lijnzaad 

- 1 zakje bijenpollen 

- 1 zakje Sun Warrior Ormus Supergreens. 

- 1 potje lecithine granulaat. 

- 1 zakje psyllium vezels. 

- 1 potje lucuma poeder. 

- 1 pakje aloë vera gel. 



44

- 1 liter kokoswater. 

- 1 flesje vitamine D3 serum. 

- 1 zakje biologische rauwe cacaopoeder. 

- 1 potje Himalaya zout. 

- 1 zakje maca 

- 1 potje chlorella 

- 1 flesje spirulina 

- 1 potje stevia of lucuma 

- 1 flesje propolis 

2. Spoelen maar! 

Drink naast je Detoxsmoothies voldoende bronwater 

Dat komt voor een gemiddeld persoon neer op 8 glazen van 200 ml 

Dit is het Superclean Schema voor deze dag: 

07.00 u. 200 ml bronwater 

08.00 u 200 ml detoxsmoothie: het smoothierecept (ontbijt) van dag 1 

09.00 u 200 ml bronwater 





14.00 u 200 ml detoxsmoothie: het smoothierecept (lunch) van dag 7 


16.00 u 200 ml detoxsmoothie: het smoothierecept (avondmaaltijd) van dag 2 


18.00 u 200 ml detoxsmoothie: het rauwe soeprecept van dag 6 





3. Zorg voor je darmen 

Om je darmen nog beter te ondersteunen: 



45

- is het verstandig om aan het begin en einde van de dag 2 tot 3 eetlepels 

hennepzaad te gebruiken. Dit doe je door ze te kneuzen in een blender en 

vervolgens te vermengen met je bronwater van 07.00u en 21.00u. 

- gebruik HF Intestinal Movement Formule 120 Vcaps 

4. Lekker licht bewegen 

Beweging geeft je immuunsysteem een oppepper 

Je kunt de reiniging extra ondersteunen door licht te bewegen. Vooral je 

lymfesysteem is van essentieel belang voor het afvoeren van toxinen. 

Wist je dat je driemaal zoveel lymfevocht in je lichaam hebt als bloed? Dit 

lymfesysteem heeft echter geen eigen pomp, zoals het bloedvatenstelsel dat wel 

heeft in de vorm van het hart. Als het lymfevocht onder invloed van de 

zwaartekracht naar beneden zakt, kan het niet uit zichzelf weer naar boven 

stromen. Er zijn maar twee manieren waarop lymfevocht kan gaan circuleren in het 

lichaam: 

• Bewegen, waardoor onder invloed van spiersamentrekking het lymfevocht 

langzaam naar boven wordt gestuwd. 

• Buikademhaling, doordat de grootste ademhalingsspier van het lichaam, 

het middenrif, soepel kan bewegen, ontstaat er een soort vacuüm dat 

ervoor zorgt dat lymfevocht naar boven toe wordt aangezogen. 

Als je lichamelijk actief bent, stimuleer je dus spiersamentrekking en een optimale 

ademhaling onder alle omstandigheden. Overdrijf op de Superclean 1-daagse 

echter niet met sporten, want overmatige lichaamsbeweging kan juist het 

tegenovergestelde effect hebben op ons immuunsysteem. Overmatig sporten kan 

dus weer schadelijk zijn voor je gezondheid. 

Een halfuur per dag is al voldoende om je immuunsysteem optimaal te activeren. 

Dag 9 – 12 = Opbouwdagen 

Om weer rustig aan in je dagelijkse ritme te komen, krijg je nu een opbouwschema. 

Dit helpt je om op een verantwoorde manier met een super schoon lichaam verder door het 

leven te gaan! 

Dag 9 

Ontbijt 

Groene Superfood Smoothie met Eiwit poeder 


- 1 kopje bronwater 

- 2 middelgrote bananen, in stukjes 

- ½ kopje bosbessen (gewassen) 

- ½ verse mango, in blokjes gesneden 

- 1 handvol spinazie (gewassen) 

- 1 handvol eikenbladsla (gewassen) 

- 1 eetlepel fijngemalen chiazaadjes 

- 1 scoop eiwit poeder 



46

Bereiding: 

Giet het kopje water in de blender. Doe daarna de bananen, bosbessen (goed voor de 

antioxidanten!) en mango erbij. Vervolgens breek je de spinazie en eikenbladsla in stukjes 

en voegt deze ook toe aan de blender. Bladgroenten zijn erg voedzaam en zitten vol 

vitamines en mineralen. Je kunt ook andere soorten bladgroenen gebruiken, of naar buiten 

gaan en zelf brandneteltopjes plukken. Voeg daarna de fijngemalen chiazaadjes toe. Je kunt 

deze malen met een Magic Bullet, maar een koffiemolen werkt ook uitstekend. Je kunt de 

chiazaadjes ook eventueel ongemalen toevoegen, maar als je ze maalt komen de 

voedingsstoffen nog beter vrij. In chiazaadjes zitten ook hele fijne vetzuren, dus daarmee 

wordt je smoothie nog voedzamer. Tenslotte doe je de eiwitpoeder erbij. Deze is gemaakt 

van gekiemde bruine rijst, wat lekker vult en goed is voor je spieren. Zet daarna de blender 

aan. Als het mengsel te dik wordt voeg dan nog een klein beetje water toe. Als het goed is 

krijg je na het blenden ongeveer 1 liter smoothie, schenk deze uit in een mooi glas. Je kunt 

de smoothie ook makkelijk in een fles meenemen naar je werk. 

Lunch 

Lunchsalade met falafelballetjes 

(bron: Annemieke’s Keuken) 


- biologische Italiaanse slamix 

- 6 biologische falafelballetjes 

- 5 cherrytomaatjes 

- ½ avocado 

- 2 el pijnboompitjes 

- voor de dressing: olijfolie gemengd met een ½ el biologische pesto (zonder suikers!) 

Bereiding: 

Verwarm een kleine koekenpan met kokosolie en leg daar de falafelballetjes in, schud de 

pan een paar keer zodat de balletjes aan alle kanten een beetje kokosolie hebben, dit is 

tegen het aanbranden, bak ze op laag vuur gaar, voeg aan het einde nog een halve minuut 

de pijnboompitjes toe. Was ondertussen de sla en leg die op het bord. Snij de tomaatjes in 

vieren en de avocado in reepjes en drapeer die op de slamix. Leg de balletjes op of bij de 

salade en strooi de pijnboompitjes hierover heen. Maak af met de dressing. 

Tip: je kunt eventueel nog wat paprikapoeder over de avocado strooien voor meer smaak 

Avondmaaltijd 

Kelpnoodle salade 

Ingrediënten voor de dressing: 

- Water (1/3 cup) 

- Kokosolie (eerst verwarmen zodat het vloeibaar wordt 1/3 cup) 

- Citroensap (twee eetlepels) 

- Koriander poeder (1 theelepel) 

- Halve rode peper 

- Witte amandelboter (2 eetlepels) 

- Tamari of Shoyu (1 eetlepel) 

Ingrediënten voor de noedels: 

- Kelp noodles (halve verpakking) 

- Basilicum in reepjes (1/4 cup) 



47

- 1 kleine geraspte wortel 

- 1 handje Alfalfa of taugé 

Bereiding: 

Doe alle ingrediënten voor de dressing in een kommetje en roer alles goed door elkaar. Kook 

daarna de kelp noodles zoals aangegeven op de verpakking en meng de basilicum, wortel 

en alfalfa of taugé er doorheen. Giet nu de dressing erover. 

Blijf veel drinken: ca. 2,5 liter vocht, bij voorkeur sappen, water, kruidenthee. 

Dag 10 

Ontbijt 

Superfood Cacao, Hennep zaad & Lucuma Smoothie 


- 125 gram hennep zaad (gepelde hennep zaadjes) 

- 2 eetlepels rauwe cacao poeder 

- 1 tot 2 eetlepels lucuma poeder (natuurlijke zoetstof) 

- 1 maatschep Sunwarrior Protein (eiwit poeder van bruine rijst) 

- 1 theelepel vanille poeder 

- 1 banaan 

- Halve avocado 

- Halve liter water 

Bereiding: 

Doe alle ingrediënten in een blender en maak er een heerlijke smoothie van. Weet je niet 

waar je de voor dit recept benodigde superfoods kan bestellen? Kijk dan eens op 


Tip: Voeg Colostrum voor de opbouw en versterking van je immuunsysteem en het 

herstellen van een eventueel lekkende darm 

Lunch 

Gezonde maaltijdsalade 



- rucola-slamix 

- cherrytomaatjes 

- uitje (lente-ui of sjalotje) 

- 3 of meer plakjes lichtgezoute rookvlees 

- ½ groene appel 

- handje walnoten 

- geraspte geitenkaas of blokjes 

Bereiding: 

Leg de sla op je bord. Snipper de uit en snij de appel en cherrytomaatjes in stukjes, leg deze 

boven op de sla. Daarbovenop komen de plakjes rookvlees en de geraspte geitenkaas. 

Maak af met een smeuïge dressing: meng hiervoor een scheutje balsamico, olijfolie, witte 

wijnazijn en koudgeslingerde honing. 



48

Tip: verhit een theelepel kokosolie in de pan en leg daar de plakjes rookvlees 15 seconden 

in, als je die vervolgens op de salade legt en daar meteen de geraspte geitenkaas overheen 

strooit smelt die nog een klein beetje 

Tip: je kunt natuurlijk de noten en het vlees aanpassen aan wat jij lekker vindt 

Avondmaaltijd 

Krokante aardappel-zalm-burgers 



- 2 zoete aardappelen + 2 a 3 wortels 

- 1 pak gerookte zalmfilet 

- 1,5 teentje knoflook 

- snufje zout en peper 

- 4 el. Quinoameel 

- 1 kopje pijnboompitten 

- 1 kopje ongebrande, ongezouten macademianoten of cashews 

- ½ citroen uitgeperst 

- bieslooksprieten 

- kokosolie 

Bereiding: 

Schil de aardappels en boen de wortels schoon (je kunt ze eventueel even 5 minuutjes 

stomen). Maak ondertussen een lekkere salade voor bij de burgers. Dep de aardappels en 

wortels droog en laat ze even afkoelen. Rasp beide voedingsmiddelen fijn en voeg daarbij 

zout en peper en het uitgeperste teentje knoflook, roer daar doorheen het ei en de 

quinoameel. Meng in een keukenmachine de pijnboompitten en macademianoten fijn. Voeg 

daar de citroensap, een snufje zout, het halve knoflookteentje en de geknipte bieslook aan 

toe en blender tot het een romig papje is geworden, voeg eventueel nog een paar eetlepels 

water toe. Leg de plakjes zalm op een bord, smeer hier het notenpapje in een dun laagje 

over en daarbovenop het geraspte mengsel van de aardappel en wortel. Verhit een 

koekenpan met een ruime eetlepel kokosolie en leg de creaties met de aardappelkant naar 

beneden, besmeer dan de bovenkanten met weer een laagje van de notenpap en 

daarbovenop weer het geraspte mengsel. Laat op middelmatig vuur 5 minuutjes garen en 

draai de partjes dan om voor nog 3 minuutjes totdat het geheel goudbruin is geworden. 

Garneer met wat tomaat erop en wat komkommer en 2 sprietjes bieslook voor de sier, 

serveer met een verse salade erbij. Eet smakelijk! 

Blijf veel drinken: ca. 2,5 liter vocht 

Dag 11 

Ontbijt 

Chia Chi Kung Smoothie 


- 1 banaan. 

- 1 peer. 

- 1 avocado. 

- 1 flinke schijf meloen. 

- 1 handvol aardbeien. 

- 2 eetlepels chia zaad. 

- 1 eetlepel bijen pollen 



49

- 2 theelepels rauwe cacao. 

- 1 theelepel spirulina of maca. 

- 1 handvol goji bessen. 

- 1 pipet propolis. 

- 1 flinke scheut rauwe yoghurt. 

- 1 scheut mangosap. 

Bereiding: 

Voeg alle ingrediënten samen in een blender en zet deze aan. Mix het geheel tot het een 

prachtige dunne geleiachtige substantie wordt, top het eventueel af met een snufje rauwe 

cacaopoeder en een paar goji of açai bessen en laat het je smaken! Weet je niet waar je de 

voor dit recept benodigde superfoods kan bestellen? Kijk dan eens op 


Lunch 

Hartige gezonde pannenkoekjes 


- 150 gram boekweitmeel 

- 2 eieren 

- dungesneden courgetteplakjes (1/2 courgette) 

- 3 zalmplakken in stukjes gesneden 

- 1 grote eetlepel biologische pesto 

- 1/2 el wijnsteenbakpoeder 

- 1 uitgeperst knoflookteentje (haal eerst het groene steeltje eruit) 

- 25 ml water 

- snuf Himalayazout 

Bereiding: 

Meng alle ingrediënten in een kom, als het nog te dik is kun je een klein beetje water 

toevoegen, klop het goed luchtig. Verhit een lepeltje kokosolie in een pan en bak daarin de 

pannenkoekjes lichtbruin. 

Tip: Als je wat luchtiger pannenkoekjes wilt, kun je i.p.v. water kokosmelk gebruiken. Ze zijn 

erg lekker bij een salade 

Avondmaaltijd 

Oven gegaarde scholfilet met tomaten & olijven 

(Dit heerlijke recept komt van Chef Kok Sander Wijnstra) 


- 1 scholfilet 

- 1 handje olijven 

- 2 tomaten 

- 2 takjes rozemarijn 

- 1/2 dl olijfolie 

- 1/2 limoen 

- 1 sjalotje 

- 1 teentje knoflook 

- 1 handje peterselie 

Bereiding: 



50

Snijd de olijven, de tomaten fijn. Doe dit ook met het sjalotje, de knoflook en de peterselie. 

Fruit deze aan in een pan met olijfolie en voeg al snel de tomaten en olijven toe. Breng licht 

op smaak met limoensap, zout en peper. Voeg ook wat fijngehakte rozemarijn toe. Plaats de 

scholfilet op een met olijfolie ingevette bakplaat en snijd deze in op de graat zodat de vulling 

erin past, rollen is ook een optie (iets eenvoudiger). Bestrooi en besprenkel de scholfilet met 

zout, peper, olijfolie, rozemarijn en limoensap /part en gaar het voor 8 à 10 minuten in een 

voorverwarmde oven van 160 graden. 

Eet smakelijk! 


Dag 12 

Ontbijt 

Zoete quinoa 



- 60 gram quinoa (bij voorkeur rode) 

- 120 ml water 

- 1 el kaneel 

- handje blauwe bessen 

- handje gojibessen 

- 1 el rozijnen 

- 1 el zonnebloempitten 

- 2 el ongebrande pecannoten 

- eventueel als versiering wat kokossnippers 

Bereiding: 

Was de quinoa grondig, het buitenste laagje is bitter en breng het daarna met het water aan 

de kook. Laat de quinoa ongeveer 12 minuten op laag vuur doorgaren (af en toe even 

roeren) tot de korrels zacht zijn geworden. Schep de quinoa in een kom en roer de kaneel 

erdoor, voeg vervolgens de rest van de ingrediënten toe. I.p.v. water kun je ook kokosmelk of 

amandelmelk gebruiken. 

Lunch 

Havermout-banaan torentjes 


- 75 gram (of naar behoefte) havervlokken 

- 1 banaan 

- handje zonnebloempitten 

- vruchten: pitloze rode druiven, blauwe bes, gedroogde of verse cranberry’s 

Bereiding: 

Leg de havervlokken in de week (dat scheelt kooktijd op het moment dat je ze nodig hebt). 

Prak de banaan en cranberry’s tot een papje. Breng de havervlokken in een laagje water aan 

de kook en meng daarna de banaan erdoor. Doe het mengsel in een kommetje, strooi de 

zonnebloempitten en vruchten erover en eet smakelijk! 



51

Avondmaaltijd 

Rijkbelegde crackers 



- quinoa-, amaranth- of kastanjecrackers 

(merk: Les pain des Fleurs) 

- 2 a 3 plakjes kipfilet 

- rauwkost: komkommer, tomaatjes, alfalfa, sla, radijs (net wat je lekker vindt) 

- voor de saus: avocado, ½ sjalotje, chilipeper, pijnboompitjes, peper en zout (eventueel een 

scheutje chilisaus) 

Bereiding: 

Snipper het sjalotje en prak in een kommetje de ingrediënten voor de saus door elkaar, voeg 

als laatste de pijnboompitjes toe. Smeer de saus rijkelijk over de crackers, leg vervolgens de 

kipfilet en rauwkost naar keuze daarbovenop, maak af met een salade erbij. 


Extra tips 

Nog enkele tips voor: 

- doorlopende detox (chlorella) 

- het creëren van een goede darmflora (probiotica) 

- een sterk immuunsysteem (colostrum) 

Probiotica 

Probiotica zij voedingsmiddelen die levende organismen bevatten, meestal zijn dit bacteriën 

of gisten en zij helpen de darmflora in balans te brengen of te houden. De meeste probiotica 

die je in de winkel kunt kopen bevatten melkzuurbacteriën, bijvoorbeeld Lactobacillus of 

Bifidobacterium. Daarnaast kun je soms ook probiotica en probioticasupplementen vinden 

die andere soorten bacteriën en gisten bevatten. Probiotica vormen een waardevolle 

aanvulling op je voedingspatroon als je onlangs een antibioticakuur hebt gehad of last hebt 

van de schimmelinfectie Candida. Ook kunnen probiotica het immuunsysteem versterken. 

Probioticasupplementen zijn online verkrijgbaar bij rawfoodsuperfood.com 

Colostrum 

Colostrum is een supplement dat wordt gemaakt van de biest van de koe, de eerste melk die 

de moederkoe produceert als haar kalf geboren is. Deze melk bevat heel veel 

infectieremmende en immuunsysteem bevorderende stoffen. Daarnaast bevordert colostrum 

de spieropbouw en helpt het bij allergieën, auto-immuunziekten, artritis, pijn en wondheling. 

Vanaf dag 9 kun je dagelijks een beetje colostrum aan je smoothies toevoegen. 

Chlorella 

Chlorella wordt gemaakt van groene algen en is rijk aan eiwitten en meervoudig 

onverzadigde vetzuren. Chlorella staat bekend als een krachtige ontgifter; daarnaast helpt 

het bij gewichtsverlies en beschermt het tegen kanker. Chlorella is een ideaal supplement 

dat je als tussendoortje kunt nemen en vormt een voedzame aanvulling voor smoothies en 

limonades. 



52

Hoofdstuk 7 Ontspanning bevorderd de detox 

1. Massage 

Er zijn verschillende manieren van masseren. 

a) droogborstelen 

b) handen/of voetreflexzonetherapie 

c) bindweefselmassage 

Bij het droogborstelen bevorder je de circulatie en dus simuleer je de inwendige organen. 

Neem hiervoor een niet te harde of te zachte borstel. Je kunt ook een sisalhandschoen 

gebruiken. Je borstelt in cirkelvormige bewegingen, in dezelfde richting als bij de 

wisseldouches. Dit is dus van de buitenkant van het lichaam, de benen en de armen naar het 

hart toe. De bedoeling is, dat je na afloop een prettig warm gevoel hebt en de huid dient er 

roze uit te zien. 

De handen/of voetreflexzonetherapie stimuleert via reflexpunten op de handen/voeten de 

inwendige organen. Tevens is het erg ontspannend. Goede ondersteunende handen/of 

voetreflexzonemassages zijn de lymfedrainage, de spijsverteringsmassage, de massage van 

de luchtwegen, de nieren blaasmassage. Laat een handen/of voetreflexzonemassage 

uitvoeren door een erkende en bij een beroepsvereniging aangesloten 

reflexzonetherapeut(e). 

De bindweefselmassage voelt vaak minder aangenaam aan. In het bindweefsel kunnen zich 

veel gifstoffen bevinden en bij een intensieve massage zorgen die ervoor dat je pijn voelt. De 

bindweefselmassage kun je het eenvoudigst toepassen door de huid met het er 

onderliggende bindweefsel op te rollen. Dit doe je ook weer richting het hart. Eventueel kun 

je de huid insmeren met een geurige massageolie. 

1. Sauna 

Tijdens de detoxkuur kun je naar de sauna gaan. Belangrijk daarbij 

is, dat je goed naar je lichaam luistert. Het is misschien beter om 

wat korter te gaan en in een niet zo hete sauna (begin onderaan in 

de sauna). Koel niet te sterk af en drink meer dan gebruikelijk, zodat 

de losgemaakte gifstoffen sneller uit je lichaam verdwijnen. 

2. Ontspanningsoefeningen 

Het is erg belangrijk tijdens het detoxproces te bewegen. Beweging 

helpt namelijk de afvalstoffen los te maken en los te laten, zodat ze 

afgevoerd kunnen worden. Rustig wandelen, fietsen en zwemmen, het liefst in de 

buitenlucht, is goed voor de afvoer van de afvalstoffen. Thuis kun je een heerlijk muziekje 

opzetten en dansen. Het is echter af te raden intensief te sporten, dat is een te grote 

belasting voor het lichaam. Zorg na de inspanning voor voldoende rust. 

De ademhaling is de grote gangmaker van verschillende lichaamsfuncties zoals de 

bloedsomloop, de spijsvertering, het zenuwstelsel en het lymfesysteem. De ademhaling 

zorgt voor activering en harmonisatie van deze lichaamsfuncties, waardoor het detoxproces 

nog beter werkt. 

Bij de volledige ademhaling, waarbij de borst, flank en buik betrokken zijn, beweegt het 

middenrif soepel. Op deze manier zorgt de ademhaling voor een rustige beweging en krijgen 

de verschillende inwendige organen een voortdurende inwendige massage. 



53

Yogaoefeningen zijn gebaseerd op natuurlijke instinctieve 

houdingen en bewegingen. 

Yoga is bevorderlijk voor de gezondheid. Hatha yoga (dit is een fysieke yogavorm) bestaat 

grotendeels uit asana's (lichaamshoudingen) en pranayama (ademhalingstechnieken). 

Meer leren over een gezonde levensstijl? 

Kijk op; 

www.Jessevandervelde.com 

www.sonneveltopleidingen.nl 



54

Dank 

Voor de samenstelling van dit Ebook over Detox met Superfoods, heb ik de 

medewerking gekregen van de docenten die lesgeven aan de opleiding 

natuurvoedingsadviseur; Marion Puimes, Mark van der Galien, Tineke Eleveld 

Caroline Slikker en docente voetreflexzonemassage www.brigittekoch.nl 

Disclaimer 

Alle informatie die in dit Ebook wordt aangeboden, inclusief informatie gerelateerd aan medische zaken, gezondheidsklachten, 

behandelingen en producten, dient alleen voor informatieve doeleinden. Zij is niet bedoeld als vervanging van het advies van 

uw eigen arts of specialist. 

De informatie in dit Ebook is niet bedoeld voor diagnose van gezondheidsproblemen of het voorschrijven van medicatie. 

Wanneer u onder medische behandeling bent of reeds medicijnen gebruikt, dient u eerst met uw arts of specialist te overleggen 

of detox met Superfoods geen nadelige invloed heeft op de medische interventie, therapeutische behandeling of andere vorm 

van medisch advies. 

Ondanks de zuiverheid van de producten die in dit Ebook staan kan er sprake zijn van optredende neveneffecten. Ieder 

persoon is immers uniek. 

Albert Sonnevelt, Jesse van der Velde en Superfood.nl stellen daarom uitdrukkelijk dat het gebruik van de geadviseerde 

superfoodproducten voor eigen risico is. 

Voordat u via dit Ebook of de webshop Superfood.nl gekochte producten gebruikt, dient u eerst de informatie die hoort bij het 

product aandachtig door te lezen. 

Superfoods dienen niet uitsluitend te worden gebruikt als vervanging van een gevarieerde voeding. 



55

E-book Detox met superfood.pdf - Sonnevelt Opleidingen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?