Financiën, belastingskohieren - Felix Archief

_________________________________________________________
Selectielijst
4 Financiën
2.1 Belastingkohieren en
invorderingsstaten
Voormalige gemeente Berchem 1947-1982
Stad Antwerpen 1982-2003
Roeland Verhaert
Goedgekeurd door het Algemeen Rijksarchief, Departement Vlaanderen, op 11/09/2003.
Stadsarchief Afdeling Toezicht - Venusstraat 11, 2000 Antwerpen
Tel.: 03 206 9419 - Fax: 03 206 9410
E-mail: archieftoezicht@stad.antwerpen.be
eFLORIS-internet: http://stadsarchief.antwerpen.be

Inhoud
Inhoud.......................................................................................................................................................... 2
Woord vooraf ............................................................................................................................................... 2
Totstandkomen van de selectielijst............................................................................................................ 2
Afbakening van de selectielijst .................................................................................................................. 2
Problematiek van het selecteren van belastingkohieren en aanverwante documenten............................... 2
Soorten belastingen en retributies ......................................................................................................... 2
Kohieren en invorderingsstaten ............................................................................................................. 3
Structuur van de selectielijst ..................................................................................................................... 4
Bibliografie ............................................................................................................................................... 4
Selectielijst................................................................................................................................................... 6
Kohieren, ook (belasting)rollen (directe) en invorderingsstaten (indirecte)..................................................... 6
Afval......................................................................................................................................................... 6
Bedrijven en arbeid................................................................................................................................... 6
Reclame................................................................................................................................................... 6
Huis en straat ........................................................................................................................................... 6
Dieren ...................................................................................................................................................... 7
Vermaak en horeca .................................................................................................................................. 7
Vervoer .................................................................................................................................................... 8
Toelichting en Info van lokaal belang............................................................................................................ 9
Woord vooraf
Totstandkomen van de selectielijst
Voorliggende lijst is een samenvatting van selectieoperaties en onderzoek bij de stad Antwerpen. De
oorspronkelijke bedoeling was om een exhaustieve lijst op te stellen van alle verschillende soorten
belastingen die we tegenkwamen en daaraan een selectiecriterium toe te kennen. We waren daarbij gestart
met een uitgebreide literatuurstudie. Deze werd aangevuld met een praktijkonderzoek van belastingkohieren
in stad Antwerpen en de voormalige gemeente Berchem.
In april 2002 werd deze lijst dan voorgelegd aan de werkgroep selectielijsten van de VVBAD. De lijst werd
nagelezen, maar daarbij kwamen tal van problemen aan het licht, waaruit bleek dat de lijst niet volledig was
en nooit volledig zou kunnen worden.
Zo is de inhoud van een kohier sterk afhankelijk van gemeente tot gemeente, waardoor geen algemene
regels kunnen opgelegd worden. Men moet elk kohier apart beoordelen.
Daarom werd besloten om de lijst in te perken tot de belastingkohieren die we in Antwerpen (1982-2003) en
Berchem (1947-1982) hebben gezien. Hij is dan ook niet exhaustief en niet bindend. Hij kan enkel dienen als
voorbeeld en referentie. Bij het selecteren van een reeks kohieren zal men moeten uitgaan van de inhoud.
Afbakening van de selectielijst
De selectielijsten voor hoofdstuk 4 Financiën zijn als volgt ingedeeld:
1 Comptabiliteit. Secretariaat en ontvanger 1947-1990
2 Fiscaliteit. Belastingen 1947-2003
2.1 Belastingkohieren en invorderingsstaten: Berchem 1947-1982; Antwerpen 1982-2003
2.2 Verwerking van belastingen 1947-2003
3 Comptabiliteit 1990- (af te wachten)
Problematiek van het selecteren van belastingkohieren en aanverwante documenten
Soorten belastingen en retributies
Er waren in de loop der tijden een aantal verschillende onderverdelingen in belastingen.
- Directe belasting: Een belasting die geheven wordt op voortdurende of permanente toestanden. Zij wordt
per dienstjaar ingekohierd, bijvoorbeeld benzinepompen.
- Indirecte belasting: De belasting verschuldigd ter gelegenheid van daden of gebeurtenissen van
toevallige of voorbijgaande aard 1 , bijvoorbeeld bouwen en verbouwen.
- Verhaalbelastingen: Dit zijn belastingen die worden gevestigd ter vergelding van een door de overheid
opgelegde dienst. Zij laten aan de gemeenten toe om uitgaven voor het uitvoeren van bepaalde werken,
1
Zie: Leidraad bij de gemeentefinanciën, Antwerpen, 1971, p. 45
2
Selectielijst financiën/ 2.1 Belastingkohieren en invorderingsstaten. 1945-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

zoals rioleringswerken te "verhalen" op de aanpalende eigenaars 2 . Deze belastingen werden dan
gespreid over bepaalde perioden, meestal 20 jaar, maar er zijn er ook bekend tot 60 jaar. Gedurende die
perioden moesten de eigenaars dan een stukje betalen. In Antwerpen lopen er nog 1 of 2, waarbij het
innen meer kost dan de opbrengst.
Daarnaast bestonden en bestaan ook retributies
- Dit zijn geen belastingen, maar vaak zijn ze er moeilijk van te onderscheiden. Retributies zijn
vergoedingen voor door de gemeente geleverde diensten of prestaties, waarbij het particulieren vrij staat
om daar al dan niet gebruik van te maken 3 . Momenteel heeft Antwerpen een retributie voor het parkeren.
Het onderscheid tussen de verschillende soorten is steeds heel vaag geweest en er is vaak ook betwisting
geweest. Het onderscheid was vooral van belang voor de invorderings- en vervolgingsprocedure en de
verjaring 4 .
Twee voorbeeldjes van de verschillen:
- Afhalen en verwerken van bedrijfsvuil, was in Antwerpen een retributie omdat het ging om een dienst
van de stad waarvan de bedrijven gebruik konden, maar niet moesten maken. In Berchem daarentegen
was het een ingekohierde belasting.
- Beerruimen wordt door Maréchal 5 aangegeven als zijnde een voorbeeld van een retributie, maar in
Berchem was dit een belasting. In de kohieren vinden we de locatie van de put en het aantal hectoliter.
De wet van 24 december 1996 betreffende de vestiging en de invordering van de provincie- en
gemeentebelastingen maakt enkel nog het verschil in invordering tussen inkohiering of contante betaling van
een belasting.
Het onderscheid tussen de verschillende soorten belastingen en retributies komt in onderstaande lijst dan
ook niet echt meer terug. We hebben hier enkele de onderwerpen opgenomen van de in Antwerpen en
Berchem voorkomende belastingen of retributies en hun belang ingeschat. Waar we het duidelijk kunnen
onderscheiden, hebben we het wel aangegeven. We hebben daarbij gekeken naar de kohieren of
invorderingsstaten, dus in principe zijn er geen retributies bij.
In de selectielijst met betrekking tot de invordering van de belastingen wordt het onderscheid nog gemaakt
tussen ingekohierde en contant te betalen belastingen, verhaalbelastingen en retributies.
Kohieren en invorderingsstaten
Kohieren of (belasting)rollen voor de directe belastingen en invorderingsstaten (voor de indirecte en
verhaalbelastingen) zijn lijsten met de personen die een bepaalde directe belasting moeten betalen. Ze
worden opgesteld door het gemeentebestuur en door de ontvanger ingevorderd.
Het zijn verantwoordingsstukken bij de rekening. Dat houdt in dat ze minstens 30 jaar moeten bewaard
blijven en dat er dan een selectie wordt gemaakt van een aantal jaren. In de praktijk worden er bijna altijd
aparte reeksen aangelegd, los van de reeks verantwoordingsstukken 6 .
De inhoud van kohieren en invorderingsstaten kan voor onderzoekers van groot belang zijn. Ze bevatten
vaak zeer specifieke gegevens over individuele belastingbetalers, bijvoorbeeld over hun bezittingen, locaties
van installaties, of organisaties van feesten 7 .
We hebben dus een lijst opgesteld met de kohieren en invorderingsstaten uit Antwerpen en Berchem die als
voorbeeld zou kunnen dienen voor een selectie. Het opstellen van een volledige lijst van voorkomende
2
Maréchal I, p. 85-86
3
Maréchal I, p. 86
4
De staat voor indirecte belastingen moest enkel door het college goedgekeurd worden, de kohieren voor directe
belastingen moesten eerst door de Bestendige deputatie invorderbaar verklaard worden Zie: Leidraad bij de
gemeentefinanciën, Antwerpen, 1971, p. 45 en 60
5
Maréchal I, p. 86
6
Indien dit niet het geval is en de kohieren toch in de reeks verantwoordingsstukken zitten, wordt het selectiecriterium
voor die verantwoordingsstukken toegepast. Het kan niet de bedoeling zijn om de kohieren uit die reeks te halen.
Criterium houdt in: Vernietigen na 30 jaar, maar bewaren van de jaren: 1950, 1956, 1968, 1975-1983, 1992-
7
B. Lacomble-Masereel, de standpunten van de vorsers, tijdschrift van het Gemeentekrediet 129 (1979), p. 201 Noemt
belastingen op piano's "aangename verrassingen".
3
Selectielijst financiën/ 2.1 Belastingkohieren en invorderingsstaten. 1945-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

elastingen was onmogelijk wegens te veel belastingen 8 en te grote lokale verschillen wat betreft inhoud en
toepassing van de belasting.
Deze lijst kan dus enkel als voorbeeld dienen. Bij selectie van kohieren en invorderingsstaten of bij
onderzoek ernaar moet men rekening houden met enkele factoren.
- Een kohier voor het innen van belastingen op "hinderlijke, gevaarlijke en ongezonde inrichtingen" bevat
in gemeente X misschien een beschrijving van de installatie, wat bewaring verantwoordt. Een kohier met
dezelfde naam uit gemeente Y bevat die beschrijving helemaal niet.
- Aan de heffing van bepaalde belastingen waren soms voorwaarden verbonden. Dit heeft tot gevolg dat
men niet zeker weet of een kohier bijvoorbeeld alle in een bepaalde periode gehouden bals of
bestaande brouwerijen bevat. Daarvoor moet de onderzoeker de beraadslagingen in verband met de
invoer van een bepaalde belasting raadplegen om de volledigheid van de gegevens na te gaan. Hij zal
daarbij ook moeten nakijken of er vrijstellingen in het belastingreglement zijn opgenomen.
Ga dus bij de beoordeling van de waarde van een kohier of invorderingsstaat uit van de inhoud:
- Komen deze gegevens elders voor?
- Zijn ze bruikbaar voor wetenschappelijk onderzoek?
- Zijn ze volledig?
Structuur van de selectielijst
De velden in de selectielijst zijn deze zoals ze ook in het datamodel voor de selectielijsten, goedgekeurd
door de werkgroep gemeentearchieven van de VVBAD, werden voorgesteld:
- Lokale serie/document: geeft aan of het gaat om een serie dossiers of een document dat typisch is
voor de Antwerpse administratie. Indien 'nee' werd aangeduid, gaat het om theoretisch in alle
gemeentelijke administraties voorkomende documenten; 'ja' betekent dat het om alleen in
Antwerpen gebruikt document gaat, wat overigens niet betekent dat gelijkaardige stukken elders niet
gekend zullen zijn.
- Code: geeft een unieke aanduiding van de selectieregel en haar plaats in de hiërarchische structuur
van de lijst.
- Naam serie/document: geeft de benaming van de serie of het type document in de lijst dat
aanleiding geeft tot een selectiebeslissing.
- Bewaartermijn: geeft de minimale termijn van bewaring voor de beschreven eenheid, wat bewaring
voor een langere termijn niet uitsluit. Deze termijn is tot stand gekomen op basis van juridische,
administratieve en historische criteria. Als er een termijn werd opgegeven dan betekent dit dat de
stukken mogen vernietigd worden in het: jaartal van de stukken + termijn + 1. Indien een beschreven
eenheid permanent bewaard moet worden, werd "permanent" vermeld. Indien een bewaartermijn
niet relevant is (bijv. omdat het om een titel en geen eenheid gaat), wordt "nvt" vermeld.
- Bestemming: geeft de selectiewaardering aan (vernietigen of bewaren). Eventueel kan deze
aanduiding (V of B) gevolgd worden door de voorwaarden verbonden aan de bestemming. Ook hier
kan de aanduiding "nvt" gegeven worden als het gaat om een eenheid waarvoor geen eenduidige
selectiewaardering kan gegeven worden.
- Opmerkingen: hier wordt informatie gegeven die essentieel is voor het nemen van
selectiebeslissingen en die niet in voorgaande velden kan opgenomen worden.
- Toelichting: in dit veld, dat in een aparte lijst werd opgenomen om de hanteerbaarheid van de
selectielijst niet in het gedrang te brengen, wordt achtergrondinformatie verschaft bij de gegeven
selectierichtlijn. Hier worden de geformuleerde richtlijnen verantwoord en wordt informatie gegeven
die kan bijdragen tot een beter begrip van de archiefstukken. Naast motivatie zal men hier juridische
gronden vinden, een historiek van de beschreven serie of stukken en alle mogelijk relevante info
terzake. De corresponderende code waaraan elke toelichting verbonden is, werd herhaald. Het veld
toelichting bevat eveneens bibliografische verwijzingen, daar waar nodig.
Bibliografie
- Besluit van de Regent houdende algemeen reglement op de gemeentelijke comptabiliteit van 10 februari
1945 (B.S. 31 maart 1945) (verwijzing: A.R.G.C., art…)
- G. Maréchal, Bewaring en vernietiging van gemeentearchieven. Richtlijn en advies. Deel I (Miscellanea
Archivistica XLI), Brussel, 1986 (verwijzing: Maréchal I)
8
Een collega had alle belastingen van de gemeenten van de provincie Oost-Vlaanderen opgevraagd en kwam op een
totaal van 1104 verschillende benamingen voor belastingen. Het is evident dat het onmogelijk is om deze allemaal op te
nemen en te bespreken.
4
Selectielijst financiën/ 2.1 Belastingkohieren en invorderingsstaten. 1945-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

- G. Maréchal, Bewaring en vernietiging van gemeentearchieven. Richtlijn en advies. Deel II (Miscellanea
Archivistica Studia 7), Brussel, 1990 (verwijzing: Maréchal II)
- Omzendbrief van de minister van Binnenlandse zaken van 02/05/1946, gepubliceerd in Mémorial
administratif de la Province de Liège, vol. CXXX 2 sem. 1946, nr. 6690, p. 33-136. (verwijzing: Min.
Omz., p….)
- C. Ketelaer, De gemeentebelastingen, Antwerpen, 1949 (verwijzing: Ketelaer, p….)
- Gemeentebelastingen, modellen van typebelastingen en retributiereglementen, SEVI-dossier, 1983
(verwijzing: SEVI-dossier, nr…)
- K. Mees, Gemeentebelastingen, Administratief Lexicon, Brugge, 1960 (verwijzing: Administratief
Lexicon, nr…)
- Stad Antwerpen, Centraal bestuur, 1 e directie, Leidraad bij de gemeentefinanciën, Antwerpen, 1971
(verwijzingen: Leidraad, p…)
- Stad Antwerpen, Belastingtypes sinds 1990, Antwerpen, 2001 (niet uitgegeven) (verwijzing:
Belastingtypes 2001)
- http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen Belastingen 1998-2003, versie 23/04/2003
(verwijzing: http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen)
5
Selectielijst financiën/ 2.1 Belastingkohieren en invorderingsstaten. 1945-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

Code Naam Bewaarter
mijn
Selectielijst
Bestem
ming
Opmerkingen
04_02_01 Kohieren, ook (belasting)rollen (directe) en
invorderingsstaten (indirecte)
nvt nvt
04_02_01_01 Kohieren of invorderingsstaten voor afval nvt nvt
04_02_01_01_01 Kohieren of invorderingsstaten voor afhalen en verwerken
van huisvuil
30 V
04_02_01_01_02 Kohieren of invorderingsstaten voor afhalen en verwerken
van bedrijfsvuil, ook handels- en nijverheidsvuil
30 V
04_02_01_01_03 Kohieren of invorderingsstaten voor beerruimen 30 V
04_02_01_01_04 Kohieren of invorderingsstaten voor lozen van afvalwater Permanent B
04_02_01_01_05 Kohieren of invorderingsstaten voor sluikstorten 30 V
04_02_01_01_06 Kohieren of invorderingsstaten voor milieuheffing 30 V
04_02_01_02 Kohieren of invorderingsstaten voor bedrijven en arbeid nvt nvt
04_02_01_02_01 Kohieren of invorderingsstaten voor verhuurde kamers, ook:
logementhuizen
Permanent B
04_02_01_02_02 Kohieren of invorderingsstaten voor hinderlijke, gevaarlijke
en ongezonde inrichtingen; ook: vergunningsplichtige
inrichtingen
30 V Op voorwaarde dat de dossiers hinderlijke bedrijven bewaard zijn
04_02_01_02_03 Kohieren of invorderingsstaten voor terrassen en
uitstallingen van koopwaar op de openbare weg
30 V
04_02_01_02_04 Kohieren of invorderingsstaten voor benzinepompen; ook:
autobrandstoftoestellen of autobrandstofapparaten
30 V
04_02_01_02_05 Kohieren of invorderingsstaten voor drijfkracht Permanent B
04_02_01_02_06 Kohieren of invorderingsstaten voor vestigingen Permanent B
04_02_01_02_07 Kohieren of invorderingsstaten voor tewerkgesteld personeel Permanent B
04_02_01_02_08 Kohieren of invorderingsstaten voor dienstboden Permanent B
04_02_01_03 Kohieren of invorderingsstaten voor reclame nvt nvt
04_02_01_03_01 Kohieren of invorderingsstaten voor maken van reclame op
de openbare weg
30 V
04_02_01_03_02 Kohieren of invorderingsstaten voor uithangborden,
reclames, lichtreclames, aanplakborden voor
publiciteitsdoeleinden
30 V
04_02_01_03_03 Kohieren of invorderingsstaten voor huis-aan-huis
verspreiding van reclamebladen en gelijkgestelde producten
Permanent B
04_02_01_04 Kohieren of invorderingsstaten voor huis en straat nvt nvt
04_02_01_04_01 Kohieren of invorderingsstaten voor opcentiemen op de
onroerende voorheffing
30 V In theorie geen documentvorming bij de gemeente
6 Selectielijst financiën/ 2 Belastingen en retributies. Deel 1. 1947-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

Code Naam Bewaarter
mijn
04_02_01_04_02 Kohieren of invorderingsstaten voor niet-bebouwde gronden,
gelegen in het woongebied van een goedgekeurd plan van
aanleg en op de braakliggende industriegronden en beide
palende aan een openbare weg die voldoende is uitgerust
04_02_01_04_03 Kohieren of invorderingsstaten voor niet-bebouwde percelen,
gelegen in een niet vervallen verkaveling
30 V
30 V
Bestem
ming
Opmerkingen
04_02_01_04_04 Kohieren of invorderingsstaten voor bouwvallige verlaten
en/of leegstaande woningen en gebouwen in vervallen
toestand, ook: krotbelasting, krotwoningen
30 V
04_02_01_04_05 Kohieren of invorderingsstaten voor meubilair 30 V Tenzij ze specificaties geven van het soort meubilair
04_02_01_04_06 Kohieren of invorderingsstaten voor bovenverdiepingen
(balkons, loggia's, erkers…)
30 V
04_02_01_04_07 Kohieren of invorderingsstaten voor in- en uitritten 30 V
04_02_01_04_08 Kohieren of invorderingsstaten voor kelderopeningen, ook:
trottoirkelders
30 V
04_02_01_04_09 Kohieren of invorderingsstaten voor bouwen en verbouwen Permanent B
04_02_01_04_10 Kohieren of invorderingsstaten voor afsluitingen en hekken 30 V
04_02_01_04_11 Kohieren of invorderingsstaten voor straatbelasting (onder
meer: riolen, bestrating, trottoirs en zate)
Permanent B
04_02_01_04_12 Kohieren of invorderingsstaten voor verzamelbekkens voor 30 V
afvalwater, ook collectors of zuiveringsstelsels (-stations)
04_02_01_05 Kohieren of invorderingsstaten voor dieren nvt nvt
04_02_01_05_01 Kohieren of invorderingsstaten voor duivenhokken Permanent B
04_02_01_05_02 Kohieren of invorderingsstaten voor honden Permanent B
04_02_01_06 Kohieren of invorderingsstaten voor vermaak en horeca nvt nvt
04_02_01_06_01 Kohieren of invorderingsstaten voor drankslijterijen en Permanent B Indien bij politie de dossiers en inschrijfregisters worden bewaard
slijterijen van sterke dranken
kunnen deze worden vernietigd.
04_02_01_06_02 Kohieren of invorderingsstaten voor tapperijen van gegiste Permanent B Indien bij politie de dossiers en inschrijfregisters worden bewaard
dranken, ook: cafés
kunnen deze worden vernietigd.
04_02_01_06_03 Kohieren of invorderingsstaten voor terrassen en
30 V
uitstallingen van koopwaar op de openbare weg
04_02_01_06_04 Kohieren of invorderingsstaten voor diensters, ook
barmeiden, gezelschapsdames, dienstmeid-diensters,
zangeressen, danseressen
04_02_01_06_05 Kohieren of invorderingsstaten voor muziekinstrumenten,
radiotoestellen
Permanent B
Permanent B
04_02_01_06_06 Kohieren of invorderingsstaten voor privé-clubs Permanent B
04_02_01_06_07 Kohieren of invorderingsstaten voor rendez-voushuizen Permanent B
7 Selectielijst financiën/ 2 Belastingen en retributies. Deel 1. 1947-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

Code Naam Bewaarter
mijn
04_02_01_06_08 Kohieren of invorderingsstaten voor voorstellingen en
vermakelijkheden, ook: vertoningen
Permanent B
04_02_01_06_09 Kohieren of invorderingsstaten voor speelapparaten, biljarten Permanent B
04_02_01_06_10 Kohieren of invorderingsstaten voor spelen en
weddenschappen, behendigheidsspelen, agentschappen,
speelzalen
Permanent B
04_02_01_07 Kohieren of invorderingsstaten voor vervoer nvt nvt
04_02_01_07_01 Kohieren of invorderingsstaten voor taxidiensten Permanent B
04_02_01_07_02 Kohieren of invorderingsstaten voor vervoer van dronken
personen
30 V
Bestem
ming
Opmerkingen
8 Selectielijst financiën/ 2 Belastingen en retributies. Deel 1. 1947-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

Code Toelichting
Toelichting en Info van lokaal belang
04_02_01 HISTORIEK/ INHOUD: De algemene regel is vernietigen na 30 jaar behalve de jaren: 1950, 1956, 1968, 1975-1983, 1992-. Elk onderwerp van belasting krijgt
echter een apart selectieoordeel.
04_02_01_01
04_02_01_01_01 BRONNEN: Belastingtypes 2001 ("afgeschaft in 1996"); Fiches archief financiën Berchem, 1956-1973; Administratief Lexicon, nr 206, SEVI-dossier, nrs.49-51
HISTORIEK/ INHOUD: Berchem: geeft enkel bedragen. In Antwerpen afgeschaft in 1996.
04_02_01_01_02 BRONNEN: Fiches archief financiën Berchem, 1964-1976 (WVN: V na 10 jaar); SEVI-dossier, nr. 51. HISTORIEK/ INHOUD: was in Antwerpen een retributie
omdat het ging om een dienst van de stad waarvan de bedrijven gebruik konden, maar niet moesten maken.
04_02_01_01_03 BRONNEN: Fiches archief financiën Berchem, 1957-1976; SEVI-dossier, nr.41.HISTORIEK/ INHOUD: Berchem: geeft locatie put + aantal hectoliter. Kan ook
soms een retributie zijn, met name wanneer men niet verplicht is om van deze dienst gebruik te maken.
04_02_01_01_04 BRONNEN: Belastingtypes 2001 ("afgeschaft in 1996"). HISTORIEK/ INHOUD: Mogelijk van belang voor OVAM
04_02_01_01_05 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2002 HISTORIEK/ INHOUD: "Weghalen en verwijderen van huishoudelijke en/of daarmee
gelijkgestelde, respectievelijk vergelijkbare afvalstoffen, gestort of achtergelaten op niet-reglementaire plaatsen of tijdstippen, of in niet-reglementaire
recipiënten"
04_02_01_01_06 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2002 HISTORIEK/ INHOUD: Gaat om opcentiemen op de gewestelijke milieuheffing.
04_02_01_02
04_02_01_02_01 BRONNEN: Ketelaer, p. 219-221; Belastingtypes 2001 ("niet meer in gebruik"). HISTORIEK/ INHOUD: Was een belasting op het verhuren van vertrekken in
gebouwen waar personen voor een beperkte tijd verbleven.
04_02_01_02_02 BRONNEN: Maréchal I, p. 84; Fiches archief financiën Berchem, 1936-1976; Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. REDENEN
BEWARING OF VERNIETIGING: Normaal is deze informatie terug te vinden in de dossiers "hinderlijke bedrijven". Indien die reeks niet bewaard bleef zijn
deze wel te bewaren. Op zich bieden deze lijsten niet meer informatie. Ze bieden wel het voordeel dat de aantallen en locaties van deze bedrijven zeer
makkelijk terug te vinden zijn. Voorzichtigheid blijft wel geboden.
04_02_01_02_03 BRONNEN: Fiches archief financiën Berchem, 1945, 1950, 1961-1963; Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD:
volgens oppervlakte en klasse van de straat (Berchem (1947) aantal m2, prijs m2). Te bewaren bij stedenbouwkundige vergunningen.
04_02_01_02_04 BRONNEN: Fiches archief financiën Berchem, 1936-1977; Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD: Zowel het
adres van de belastingschuldige als het adres waar de pompen staan en hun aantal worden in de rollen vermeld. Te bewaren bij stedenbouwkundige
vergunningen.
04_02_01_02_05 BRONNEN: Maréchal I, p. 84; Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003; Fiches archief financiën Berchem, 1950-1971. HISTORIEK/
INHOUD: Belasting op het gebruik van motoren bij beroepsbezigheden. Met een aantal uitzonderingen.
04_02_01_02_06 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003 HISTORIEK/ INHOUD: Is in Antwerpen een belasting, zowel voor vestigingen van
personen als van bedrijven. Het gaat hier om een belasting die in de plaats kwam van een aantal andere belastingen, zoals bijvoorbeeld "lozen van
afvalwater", "ophalen van bedrijfsvuil"…
04_02_01_02_07 BRONNEN: Belastingtypes 2001 ("afgeschaft in 1996"); Maréchal I, p. 84; Ketelaer, p. 231-235; Fiches archief financiën Berchem, 1930-1973; SEVI-dossier,
nr. 5; Administratief Lexicon, nr. 165. HISTORIEK/ INHOUD: Mocht onder bepaalde voorwaarden. Berchem, op wedden (1947): geeft beroep, bedrag
bedrijfsbelasting, bedrag speciale belasting. Berchem (op tewerkgesteld personeel): geeft ook aantal bedienden en arbeiders.
04_02_01_02_08 BRONNEN: Ketelaer, p. 193-194; Fiches archief financiën Berchem, 1957-1966.. HISTORIEK/ INHOUD: in Berchem (1963) ook onderscheid gemaakt tussen
inwonende meid - niet inwonende werkvrouw - gouvernante.
04_02_01_03
9 Selectielijst financiën/ 2 Belastingen en retributies. Deel 1. 1947-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

Code Toelichting
04_02_01_03_01 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD: reclame op de openbare weg, door middel van personen,
voertuigen, toestellen, panelen en verdeling van prospectussen. Te bewaren bij stedenbouwkundige vergunningen.
04_02_01_03_02 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003; Fiches archief financiën Berchem, Lichtreclames 1962-1972; Fiches archief
financiën Berchem, Uithang- en reclameborden 1946-1961. HISTORIEK/ INHOUD: reclame op de vaste inrichtingen. Te bewaren bij stedenbouwkundige
vergunningen.
04_02_01_03_03 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD: Geeft in Antwerpen aan welke firma's reclamebladen
verspreid hebben. Het is overigens ook verplicht om een specimen van de reclame mee in te dienen.
04_02_01_04
04_02_01_04_01 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD: De gemeente kan opcentiemen krijgen op deze belasting
van het Vlaamse gewest (vroeger: het Rijk). Het gewest stort deze dan door aan de gemeente. Hiervan is enkel een reglement te vinden in de besluiten van de
gemeenteraad, geen verdere documentvorming.
04_02_01_04_02 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003 HISTORIEK/ INHOUD: Te bewaren bij stedenbouwkundige vergunningen,
Selectielijst 1.12.
04_02_01_04_03 BRONNEN: Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003 HISTORIEK/ INHOUD: geldt in Antwerpen enkel voor percelen voor woningen in
verkavelingen, in tegenstelling tot het vorige. Te bewaren bij stedenbouwkundige vergunningen, Selectielijst 1.12
04_02_01_04_04 BRONNEN: SEVI-dossier, nr.55;Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003 HISTORIEK/ INHOUD: geldt in Antwerpen ook voor
leegstaande bedrijfsgebouwen. Te bewaren bij stedenbouwkundige vergunningen, Selectielijst 1.12
04_02_01_04_05 BRONNEN: Ketelaer, p. 221-222; Fiches archief financiën Berchem, 1935-1962. HISTORIEK/ INHOUD: Berchem: lijsten geven enkel een bedrag en
eventueel "belastbare elementen", maar geen bijzonderheden over de inhoud.
04_02_01_04_06 BRONNEN: Ketelaer, p. 174-176; Maréchal I, p. 84; Fiches archief financiën Berchem, 1936-1972; SEVI-dossier, nr.13 (Uitbouwen van bovenverdiepingen);
Administratief Lexicon, nr. 152. HISTORIEK/ INHOUD: Lijken niet interessant, behalve misschien voor bouwhistorisch onderzoek. Voor Antwerpen kan
daarvoor beter verwezen worden naar de bouwdossiers.
04_02_01_04_07 BRONNEN: Fiches archief financiën Berchem, 1962HISTORIEK/ INHOUD: Lijken niet interessant, behalve misschien voor bouwhistorisch onderzoek. Voor
Antwerpen kan daarvoor beter verwezen worden naar de bouwdossiers.
04_02_01_04_08 BRONNEN: Fiches archief financiën Berchem, 1936-1972; Administratief Lexicon, nr.214HISTORIEK/ INHOUD: Lijken niet interessant, behalve misschien
voor bouwhistorisch onderzoek. Voor Antwerpen kan daarvoor beter verwezen worden naar de bouwdossiers.
04_02_01_04_09 BRONNEN: Ketelaer, p. 186-191; Fiches archief financiën Berchem, 1910-1973; SEVI-dossier, nr. 32; Administratief Lexicon, nr. 162;
Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003 HISTORIEK/ INHOUD: Wordt berekend op m3 van het gebouw, geeft soms ook beknopt de aard
van de verbouwing (b.v. Berchem, 1974: "zomerhuisje"). Kan een aanvulling zijn op de informatie van de bouwdossiers.
04_02_01_04_10 BRONNEN: Ketelaer, p. 208; Fiches archief financiën Berchem, 1935-1955, Fiches archief financiën Berchem, ook "schutsels", 1957-1975; Administratief
Lexicon, nr. 162; Belastingtypes 2001 ("afgeschaft in 1992") HISTORIEK/ INHOUD: Was een belasting op afsluitingen langs de openbare weg bij werken.
Werd beschouwd als een voordeel van het gebruik van de openbare weg. Zie ook balkons, loggia's en inrijpoorten. In Berchem (1947) worden hier ook locatie,
aantal dagen, oppervlakte en prijs per dag gegeven.
04_02_01_04_11 BRONNEN: Ketelaer, p. 248-261; Administratief Lexicon, nr. 193-200; SEVI-dossier, nr. 17-18, 65-66 en 75-78; Fiches archief financiën Berchem, 1900-1976
(ook verwerving van de zate - landgoed); Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD: Betalers van dergelijke
belasting waren de aangrenzende eigendommen.
04_02_01_04_12 BRONNEN: Fiches archief financiën Berchem, 1927-1973; Administratief Lexicon, nr.205HISTORIEK/ INHOUD: Lijken niet interessant, behalve misschien
voor bouwhistorisch onderzoek. Voor Antwerpen kan daarvoor beter verwezen worden naar de bouwdossiers.
04_02_01_05
10 Selectielijst financiën/ 2 Belastingen en retributies. Deel 1. 1947-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03

Code Toelichting
04_02_01_05_01 BRONNEN: Ketelaer, p. 202; Fiches archief financiën Berchem, 1936-1949; Administratief Lexicon, nr. 149. HISTORIEK/ INHOUD: Gezien de sociale
relavantie van duivensport te bewaren. Geven in Berchem ook aantal duiven weer.
04_02_01_05_02 BRONNEN: Ketelaer, p. 208-210; Fiches archief financiën Berchem, 1931-1941; Administratief Lexicon, nr.144. HISTORIEK/ INHOUD: Zijn meestal
opcentiemen op de provinciale belasting. Indien ze toch meer informatie geven, wel bewaren.
04_02_01_06
04_02_01_06_01 BRONNEN: Maréchal I, p. 84; Ketelaer, p. 194-202; Fiches archief financiën Berchem, 1946-1968; Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen
2003. HISTORIEK/ INHOUD: Gaat nu in Antwerpen om "elke in de stad gevestigde inrichting tot verkoop van sterke dranken aan niet-handelaars."
04_02_01_06_02 BRONNEN: Maréchal I, p. 84; Ketelaer, p. 194-202; Fiches archief financiën Berchem, 1946-1968; Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen
2003. HISTORIEK/ INHOUD: Gaat nu in Antwerpen om "elke inrichting waar gegiste dranken verkocht en ter plaatse verbruikt worden in een voor het publiek
toegankelijke plaats." Tapperijen zijn cafés (géén restaurants).
04_02_01_06_03 BRONNEN: Fiches archief financiën Berchem, 1945, 1950, 1961-1963; Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD:
volgens oppervlakte en klasse van de straat (Berchem (1947) aantal m2, prijs m2). Te bewaren bij stedenbouwkundige vergunningen.
04_02_01_06_04 BRONNEN: Ketelaer, p. 176-177; SEVI-dossier, nr. 15 (barmeiden) en 56 (diensters); Fiches archief financiën Berchem, 1948-1952; Belastingtypes 2001
("afgeschaft in 1996"). HISTORIEK/ INHOUD: Worden genoemd: diensters, dienstmeid-diensters, zangeressen en danseressen. Ging om een soort
"gezelschapsdames in bars", die de consumptie moesten bevorderen.
04_02_01_06_05 BRONNEN: Ketelaer, p. 222-224; Administratief Lexicon, nr. 182; Fiches archief financiën Berchem, 1924-1974; SEVI-dossier, nr.63;Belastingtypes 2001
("afgeschaft in 1998"). HISTORIEK/ INHOUD: Gaat om "muziektuigen en radiotoestellen" gebruikt voor vermakelijkheden.
04_02_01_06_06 BRONNEN: Maréchal I, p. 84; Fiches archief financiën Berchem, 1968-1976; Administratief Lexicon, nr. 178; SEVI-dossier, nr.67;
Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD: Gaat om belasting op "elke onderneming, waar drankgelegenheid wordt
geboden en waarvan de toegang onderworpen is aan het vervullen van zekere formaliteiten of voorbehouden is aan zekere personen".
04_02_01_06_07 BRONNEN: Maréchal I, p. 84; Administratief Lexicon, nr. 178; SEVI-dossier, nr.67;Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003.
HISTORIEK/ INHOUD: Gaat om belasting op "een plaats (kamer, appartement, salon e.d.) die al dan niet tegen vergoeding, ter beschikking wordt gesteld voor
een intieme ontmoeting tussen personen, zonder dat het de bedoeling is om er, zoals in een erkend hotel, pension, logementshuis of gelijkaardige instelling te
overnachten".
04_02_01_06_08 BRONNEN: Ketelaer, p. 268-273; Fiches archief financiën Berchem, 1924-1974; Administratief Lexicon, nr. 184; SEVI-dossier, nr. 23;
Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003. HISTORIEK/ INHOUD: In Antwerpen nu nog onder meer op filmprojecties, dans, lunaparken,
foren, concerten, sport, beurzen, eroteken, peepshows…
04_02_01_06_09 BRONNEN: Ketelaer, p. 245-246; Fiches archief financiën Berchem, 1957-1963; Administratief Lexicon, nr.158. HISTORIEK/ INHOUD: was belasting op de
apparaten die handigheid vergen. Niet op de apparaten die enkel geluk vereisetn (dat was een rijksbelasting).
04_02_01_06_10 BRONNEN: Maréchal I, p. 84; Ketelaer, p. 246-247; Fiches archief financiën Berchem, agentschappen waar weddenschappen worden afgesloten 1947-1951;
Fiches archief financiën Berchem, spel en weddenschappen 1949; Fiches archief financiën Berchem, weddenschappen 1945-1946. HISTORIEK/ INHOUD:
slechts op een beperkt aantal spelen - de andere spelen vielen onder de rijksbelasting.
04_02_01_07
04_02_01_07_01 BRONNEN: Ketelaer, p. 172-174; Fiches archief financiën Berchem, 1949-1976; SEVI-dossier, nr.9;Administratief Lexicon, nr. 179;
Http://stadsbestuur.antwerpen.be/gemeentebelastingen 2003
HISTORIEK/ INHOUD: Belasting op taxidiensten met of zonder standplaats op de openbare weg. Indien standplaats op de openbare weg is die gewoonlijk
hoger.
04_02_01_07_02 BRONNEN: Belastingtypes 2001 ("afgeschaft in 1996")
HISTORIEK/ INHOUD: Moest worden betaald wanneer de politie dronken personen naar huis bracht.
11 Selectielijst financiën/ 2 Belastingen en retributies. Deel 1. 1947-2003
Stadsarchief Antwerpen, 11/27/03