eindrapport - Gemeente Alphen-Chaam

Zwerfafval in Alpen Chaam 

Basisproject Impulsprogramma 

Zwerfafval 

Basisproject Impulsprogramma Zwerfafval

Zwerfafval in Alphen-Chaam 

Basisproject Impulsprogramma zwerfafval 

projectnr. 196605 

revisie 3.0 

5 maart 2010 

Opdrachtgever 

Gemeente Alphen-Chaam 

Afdeling Beleid en Beheer 

Postbus 3 

5130 AA ALPHEN 

datum vrijgave beschrijving revisie goedkeuring vrijgave 

5 maart 2010 Eindrapportage definitief, revisie 3.0 P. Lasterie M. v.d. Kieboom

Projectnr. 196605 Basisproject Zwerfafval Gemeente Alphen-Chaam 

5 maart 2010, revisie 3.0 

blad 1 van 26 

Inhoud Blz. 

1 Inleiding 2 

1.1 Aanleiding 2 

1.2 Doel van het project 2 

1.3 Resultaat en werkstappen 3 

1.4 Leeswijzer 3 

2 Huidige aanpak zwerfafval 4 

2.1 Beleid en organisatie 4 

2.2 Verwijderen 5 

2.3 Voorzieningen 6 

2.4 Voorlichting 7 

2.5 Participatie 7 

2.6 Handhaving 7 

3 Huidige kwaliteit 9 

3.1 Gemeten kwaliteit 9 

3.2 Hotspots 10 

3.3 Klachten en meldingen 11 

3.4 Enquête uitkomsten 11 

3.5 Objectief versus subjectief 14 

4 Analyse huidige situatie 14 

4.1 Analyse huidige situatie 14 

4.2 Quickscan Senternovem 14 

5 Plan van aanpak 14 

5.1 Visie op zwerfafval 14 

5.2 Nieuw beleid voor een schoon Alphen-Chaam 14 

5.3 Actieplan 14 

5.3.1 Verwijderen 14 

5.3.2 Voorzieningen 14 

5.3.3 Participatie 14 

5.3.4 Voorlichting 14 

5.3.5 Handhaving 14 

5.4 Inzet externe partijen 14 

5.5 Uitvoeringsagenda 14 

Colofon 14



blad 2 van 26 

1 Inleiding 

1.1 Aanleiding 

De gemeente Alphen-Chaam zet zich in voor een fraaie en goedverzorgde openbare 

ruimte. Het schoonhouden van de openbare ruimte behoort tot één van de gemeentelijke 

taken. De gemeente loopt daarbij aan tegen de groeiende irritaties bij haar burgers over 

de hoeveelheid zwerfafval. Vooral het schoonhouden van het buitengebied vraagt veel 

inspanning en tijd. Alphen-Chaam is een groene gemeente en heeft gedurende de 

zomerperiode te maken met veel recreanten. Mede hierdoor bestaat de ambitie het 

buitengebied, maar ook de dorpskernen, schoner te krijgen en te houden. 

De gemeente is hiervoor op zoek naar beleidsrichtlijnen en concrete maatregelen/ acties 

om zwerfafval terug te dringen dan wel te vóórkomen. In het kader van de 

Subsidieregeling Zwerfafval vermindering voert de gemeente Alphen-Chaam daarom het 

Zwerfafval Basisproject uit. 

1.2 Doel van het project 

Middels dit zwerfafvalproject wil de gemeente verbeterpunten voor een efficiëntere 

bedrijfsvoering formuleren om zwerfafval aan te pakken. Het doel van dit project is als 

volgt te formuleren: 

Doel van het project: huidige situatie en aanpak met betrekking tot zwerfafval in de 

gemeente in beeld brengen en het aanreiken van praktische verbeterpunten om 

zwerfafval gericht te vóórkomen door te focussen op de voornaamste probleemplekken 

en de veroorzakers van zwerfafval. Interne samenwerking en communicatie met externe 

partijen moet bijdragen aan een aanpak bij de bron. 

In de strijd tegen zwerfafval wordt gelet op de volgende vijf instrumenten, ook wel 'de 5 

knoppen' genoemd, te weten: 

1. Verwijderen: alle maatregelen waarmee het zwerfafval uit de openbare ruimte wordt 

verwijderd (beheer). 

2. Voorzieningen: de middelen waar de burger zijn zwerfafval kan deponeren 

(afvalbakken, milieuparken, etc.). 

3. Handhaving: alle maatregelen met als doel het straffen of aanpakken van de 

veroorzakers van het zwerfafval (handhaving). 

4. Communicatie en voorlichting: aandacht voor communicatie zowel binnen de 

organisatie als met externe partners en burgers, en voor gedragsbeïnvloeding van 

burgers door middel van voorlichting (onderwijsprojecten, publiciteit, etc.). 

5. Participatie: burgers betrekken bij de zwerfafvalproblematiek en samen werken aan 

een schonere gemeente. 

Voor dit project heeft de gemeente Alphen-Chaam zich naast bovengenoemd doel een 

aantal doelstellingen voorgelegd, waarmee zij onder andere zwerfafval een plek wil geven 

in de organisatie. Deze zijn als volgt:



blad 3 van 26 

1. Hoeveelheid zwerfafval verminderen: 

De gemeente wil de hoeveelheid zwerfafval verminderen en zorgdragen voor een schone 

gemeente waarbij specifieke plaatsen extra aandacht verdienen. De gemeente is daarom 

op zoek naar verbeteringen in de huidige aanpak om zwerfafval in de gemeente op een 

efficiënte manier aan te pakken. 

2. Aandachtsplekken/- gebieden 

Een aantal plekken zijn beduidend minder schoon of vervuilen sneller dan de omliggende 

omgeving en zijn soms beeldbepalend voor de beleving en de kwaliteit van de openbare 

ruimte. Deze plekken verdienen in de aanpak van de gemeente de aandacht, waarbij het 

buitengebied specifiek aandacht vraagt. 

3. Voorlichting en communicatie naar burgers: 

De gemeente Alphen-Chaam is op zoek naar een aanpak bij de bron, namelijk door te 

focussen op de veroorzaker. Zij wil door middel van afgestemde communicatie en 

voorlichting gedragsverandering stimuleren, dit gecombineerd met handhaving als stok 

achter de deur. 

1.3 Resultaat en werkstappen 

Het eindresultaat van dit project vormt een plan van aanpak ofwel actieplan waarin 

beleidsuitgangspunten zijn opgenomen en is aangegeven met welke maatregelen 

zwerfafval in de openbare ruimte is te verminderen, waarbij ondermeer wordt gefocust op 

communicatie- en voorlichtingmiddelen om diverse veroorzakers van zwerfafval op een 

doeltreffende wijze aan te pakken. 

Om een actieplan voor zwerfafval op te kunnen stellen is het noodzakelijk dat eerst de 

huidige situatie 'wat heb ik?', 'hoe doe ik het nu?' en 'wat kost dat?' in kaart wordt 

gebracht. Hieruit volgt het opstellen van verbetervoorstellen met concrete verbeteracties. 

De subsidieverlener SenterNovem spreekt daarom van twee deelproducten: een 

'nulmeting' en een 'plan van aanpak', welke in dit zwerfafvalproject in één gecombineerd 

rapport worden opgesteld. De volgende werkstappen zijn in dit project doorlopen: 

Fase A: voorbereiding projectaanpak; 

Fase B: in beeld brengen van de huidige aanpak en situatie en het bepalen van de 

verbeterpunten en aandachtsgebieden; 

Fase C: ontwikkelen van nieuw beleid en het opstellen van een plan van aanpak. 

1.4 Leeswijzer 

De huidige aanpak en situatie is vastgelegd in hoofdstuk 2, waarbij ingegaan wordt op de 

bevindingen per 'knop'. In hoofdstuk 3 volgt een beschrijving van de huidige kwaliteit, 

zowel van de gemeten kwaliteit als de kwaliteit zoals die beleefd wordt door de burger. 

Na de beschrijving van de huidige situatie wordt hoofdstuk 4 besteed aan een analyse van 

de bevindingen. Hieruit komen verbetervoorstellen naar voren om nieuw beleid te 

formuleren en om concrete verbeteracties op te stellen. In hoofdstuk 5 worden 

beleidsuitgangspunten, de verbeterpunten en de acties neergezet en toegelicht.



Uitgestrekt Buitengebied 

De gemeente beheert een 

uitgestrekt buitengebied met 

veel agrarisch terrein. 

Daarnaast ligt binnen de 

gemeentegrenzen een groot 

gebied in eigendom van 

Staatsbosbeheer. 

blad 4 van 26 

2 Huidige aanpak zwerfafval 

2.1 Beleid en organisatie 

Gemeentelijke organisatie 

De organisatie van de gemeente Alphen-Chaam bestaat uit de afdeling Beleid en Beheer, 

afdeling Publiekszaken en het Bedrijfsburo. De afdeling Beleid en Beheer is 

verantwoordelijk voor het schoonhouden van de openbare ruimte. In dit project zijn ook 

medewerkers van andere afdelingen betrokken, om het onderwerp zwerfafval breed weg 

te zetten binnen de organisatie en draagvlak voor de aanpak te creëren. De gemeente 

bestaat uit zes dorpskernen (Alphen, Bavel AC, Chaam, Galder, Strijbeek en Ulvenhout AC) 

en heeft een uitgebreid buitengebied in het beheer. 

Gemeentelijk beleid 

Hieronder wordt ingegaan op het huidige en gehanteerde beleid ten aanzien van beheer 

en meer specifiek van reiniging en zwerfafval. Hiervoor zijn de 'basisgegevens' van de 

gemeente geïnventariseerd. Er wordt kort ingegaan op het collegeprogramma, het 

milieubeleidsplan en de wet milieubeheer. 

Collegeprogramma 2006-2010 

In het huidige collegeprogramma staan de zaken en ontwikkelingen benoemd die in de 

beleidsvoering van 2006-2010 de primaire aandacht krijgen. De volgende genoemde 

speerpunten zijn in meer of mindere mate gerelateerd aan beheer en reiniging: 

Aandacht voor de afvalproblematiek in kleine kernen; 

Onderhoud openbaar groen verbeteren en het maken van een inhaalslag voor 

achterstallig onderhoud. 

In relatie tot de zwerfafvalproblematiek kan burgerparticipatie en communicatie een grote 

rol spelen. In het collegeprogramma is daarover het volgende genoemd: 

Burgerparticipatie verbeteren, evenals de communicatie in het algemeen. Daarnaast 

is een klantvriendelijke organisatie een speerpunt door onder andere de Loketfunctie 

te verbeteren. 

Milieubeleidsplan 2008-2012/ Wet milieubeheer 

Doelstellingen met betrekking tot milieu en duurzaamheid zijn opgenomen in het 

vigerend Milieubeleidsplan 2008-2012. De doelstellingen zijn concreet en meetbaar 

gemaakt door middel van het opstellen van een uitvoeringsplan van diverse projecten. 

In het plan zijn doelstellingen opgenomen met betrekking tot de afvalinzameling. 

Specifiek voor zwerfafval is als doelstelling opgenomen het opstellen van een project 

zwerfvuil in het kader van natuur- en milieueducatie. Het Basisproject Zwerfafval past hier 

binnen. Daarnaast is in het Milieubeleidsplan als doelstelling opgenomen klachten zo 

snel mogelijk in behandeling te nemen en af te handelen. 

Wet Milieubeheer 

Vanuit de Wet Milieubeheer is de gemeente verantwoordelijk voor het voorbereiden, 

uitvoeren en handhaven van beleid met betrekking tot (gescheiden) inzamelen, afvoeren 

en verwerken van huishoudelijk afval. Daarnaast is zij verantwoordelijk voor de 

voorlichting, het behandelen van klachten en het organiseren van projecten gericht op 

afval, zo ook op het voorkomen van zwerfafval.



Grofvuil vaak illegaal 

Opvallend bij de dump van 

grofvuil is dat beheerders vaak 

illegaal afval aantreffen, zoals 

hennepafval, asbest, XTC‐vaten, 

slachtafval, autobanden en 

elektrische apparatuur. 

blad 5 van 26 

Begroting 

Uit de begroting van 2009 zijn de volgende bedragen terug te vinden die direct te linken 

zijn aan zwerfafval. Voor voorlichting is geen budget opgenomen in de begroting. 

Begrotingspost Begroting 2009 

Inzet eigen personeel (378 uur) 

Inhuur Diamant groep en inzet kraan (584 uur). 

25.992,- 

Op basis van gegevens uit 2008. 9.630,- 

Inzameling huishoudelijk vuil en veegwerkzaamheden door Helma 18.350,- 

Totaal begroting € 53.972,- 

2.2 Verwijderen 

Eigen buitendienst, veel taken uitbesteed 

De gemeente Alphen-Chaam beschikt over een Buitendienst. Het betreft een ploeg van zes 

medewerkers die zorgdragen voor beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Onder 

het takenveld van deze dienst valt de lediging van afvalbakken, het service-onderhoud en 

werkzaamheden die zijn gericht op de afhandeling van meldingen. 

Een aantal taken die onder beheer en onderhoud vallen, zijn uitbesteed aan externe 

partijen. Hieronder een overzicht van taken die zijn uitbesteed. 

Vegen bestrating: Reinigingsdienst Helma 

Verwijdering onkruid op verharding (borstelen van verharding die niet in de reguliere 

veegroutes wordt meegenomen): op afroep door Reiningingsdienst Helma 

Verwijdering onkruid in groen/ prikroutes: inzet van sociale werkvoorziening 

Diamantgroep Tilburg. Diamantgroep zet bovendien BSW (Sociale werkvoorziening 

Breda) in. Uit de praktijk blijkt dat beide groepen bijna dagelijks aan het werk zijn in de 

kernen, daarbij geldt de volgende taakverdeling: 

- Diamantgroep: groenonderhoud en prikken van zwerfafval in de kern Alpen. 

- BSW: groenonderhoud en prikken van zwerfafval in de kernen Chaam en Galder. 

Schoonhouden buitengebied: de gemeente wil de Reclassering gaan inzetten voor het 

schoonhouden van het buitengebied. Deze inzet zal een structurele plaats in de aanpak 

van zwerfafval in het buitengebied krijgen. De gemeente heeft daarbij één 

schoonmaakronde per jaar voor ogen, in het voorjaar voordat het groeiseizoen begint 

waardoor zwerfafval in bermen nog goed zichtbaar is. Met de Reclassering is inmiddels 

de afspraak gemaakt dat zij in het voorjaar van 2010 een eerste schoonmaakronde 

verzorgen. In het actieplan wordt verder op dit punt ingegaan. 

Afstemming in uitvoering beperkt 

Bij het beheer en onderhoud van de openbare ruimte zijn naast de eigen Buitendienst 

zoals gezegd meerdere partijen betrokken. Iedere partij werkt volgens bestekken. De 

planningen zijn niet op elkaar afgestemd, men is niet of onvoldoende op de hoogte van 

ieders werkzaamheden. Afstemming tussen schoonmaakwerkzaamheden aan 

plantsoenen en de komst van de veegwagen vindt ter illustratie niet plaats. Hierdoor komt 

het in de praktijk voor dat de veegwagen voorbij is en vlak daarna gewerkt wordt aan de 

plantsoenen met als gevolg nieuw vuil in de goten. 

Vegen op vaste frequentie 

De veegwagens worden ingezet op vaste tijden. Flexibiliteit voor het vegen is niet 

opgenomen in het contract. Er wordt gewerkt volgens vaste veegschema's.



Benchmark aantal afvalbakken 

Gemeente 

stuks per 1000 inw. 

Alpen-Chaam 5,1 

Zoetermeer 8,0 

Reimerswaal 8,2 

Gilze Rijen 8,3 

Gennep 9,0 

Tilburg 10,5 

Vlissingen 11,0 

Middelharnis 11,3 

Roosendaal 12,1 

Maassluis 12,7 

Schiedam 14,6 

Barendrecht 15,3 

L'dam-Voorburg 15,6 

Bergen op Zoom 16,5 

Baarle-Nassau 16,6 

Goes 17,4 

Alblasserdam 18,1 

Staatsbosbeheer (SSB) 

Staatsbosbeheer heeft 20 

afvalbakken in eigen beheer die 

elke maandag worden geledigd. 

Staatsbosbeheer kiest bewust 

voor het niet plaatsen van 

nieuwe afvalbakken gezien hun 

visie dat een afvalbak juist afval 

aantrekt. Zij wil meer focussen 

op het aanpakken van het 

gedrag van de recreant. 

blad 6 van 26 

Schoonhouden en maaien van bermen in buitengebied 

De gemeente heeft een grote taak aan het schoonhouden van de bermen in het 

buitengebied. In bermen is geregeld zwerfafval te vinden. Vooral blikjes en flesjes vormen 

het probleem. Het zwerfafval vormt een obstakel bij het maaien van de bermen en brengt 

extra kosten met zich mee om het maaisel af te voeren. 

Agrariërs ondervinden ook problemen als het gaat om het maaien van de eigen bermen. 

De gemeente maait de bermen in het buitengebied, de agrariërs zijn verantwoordelijk 

voor het maaien en het verwijderen van het maaisel van de bermen op particulier terrein. 

Volgens de voorzitter van ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie) is het maaien 

van de eigen bermen voor agrariërs een last, omdat in het maaisel vaak stukjes plastic of 

blik zit. Het is niet alleen het maaien zelf dat lastig gaat. Het maaisel kan vanwege de 

snippers afval niet worden gebruikt voor bijvoorbeeld de veehouderij. 

2.3 Voorzieningen 

Aantal en type afvalbakken 

In de gemeente beschikt over ongeveer 50 afvalbakken in de gehele gemeente, exclusief 

de afvalbakken in recreatiegebieden. In verhouding tot andere gemeenten is dit zeer 

weinig, zie de tabel naast deze tekst. Alle afvalbakken zijn van hetzelfde type, namelijk de 

Bammens Capitole. Dit type komt in drie kleurvarianten voor: rood, donkerrood en groen. 

De kleur van afvalbakken bij bushaltes is afgestemd op de kleur van de bushalte. 

Afvalbakken van Stichting Nederland Schoon zijn bij een aantal winkels/ supermarkten 

aanwezig. In recreatiegebied 't Zand zijn voorzieningen voor afval getroffen door middel 

van een ring met een afvalzak. 

Van vandalisme op afvalbakken is nauwelijks sprake, gemiddeld moet er één per jaar 

worden vervangen vanwege vernieling. Met de jaarwisseling wordt uit voorzorg een aantal 

afvalbakken afgesloten. 

Lediging afvalbakken 

Lediging van de afvalbakken valt onder het takenpakket van de Buitendienst. Twee keer 

per week, op maandag en vrijdag, worden de afvalbakken geleegd. De afvalbakken op 

plekken die intensief worden gebruikt, zoals bij supermarkten, worden driemaal per week 

geleegd. De lediging vindt plaats op basis van ervaring van de eigen medewerkers. 

Plaatsing afvalbakken op inzicht 

Op het gebied van afvalbakken zijn geen specifiek beleid of plaatsingscriteria vastgelegd. 

Vervanging en plaatsing van afvalbakken vindt dan ook plaats op basis van eigen inzicht 

en ervaring van de medewerkers. De locatie van een afvalbak is niet altijd optimaal gelet 

op de effectiviteit. 

Het komt voor dat burgers een signaal afgeven indien er behoefte is aan een afvalbak 

door een plasticzak op een plek op te hangen. Afhankelijk van het beschikbare budget 

wordt ingegaan op verzoeken van burgers of overige belanghebbenden. 

Milieustraat gratis, maar veel grofvuildump 

Burgers kunnen gratis hun grofvuil kwijt in de Milieustraat, die samen met de gemeente 

Baarle-Nassau en Baarle-Hertog (België) wordt gebruikt. Ondanks deze gratis voorziening 

heeft de gemeente Alphen-Chaam veel te maken met grofvuil in het buitengebied, van 

wasmachines en overige apparatuur tot autobanden, bankstellen en bouwafval. Het groot 

aantal recreatieve bezoekers in het hoogseizoen draagt hier deels aan bij. 

Campingbezoekers uit andere gemeenten kunnen namelijk geen gebruik maken van de 

Milieustraat.



blad 7 van 26 

2.4 Voorlichting 

Voorlichting weinig gebruikt 

Het instrument voorlichting wordt weinig ingezet in de strijd tegen zwerfafval. Er is dan 

ook geen gericht voorlichtingsbeleid voor zwerfafval. De gemeentelijke website is 

recentelijk vernieuwd, maar deze wordt nog niet gebruikt voor het onderwerp zwerfafval. 

Het onderwerp blijft dan ook onderbelicht. In het kader van dit project wordt een eerste 

communicatie-actie met betrekking tot zwerfafval uitgevoerd. 

Voorlichting komt terug in Milieubeleidsplan. Als doelstelling wordt het ondersteunen van 

projecten op het gebied van natuur- en milieueducatie en biodiversiteit genoemd middels 

het geven van voorlichting aan interne en externe groepen, het jaarlijks uitvoeren van een 

specifiek project voor een bepaalde doelgroep en deelname aan een zwerfafvalproject. 

Kansen voor samenwerking met derden 

Er liggen veel kansen voor voorlichting. Er is een websitebeheerder/ communicatiemedewerker 

binnen de gemeentelijke organisatie aanwezig, wat kansen biedt voor het 

uitlichten van de problematiek. Daarnaast zijn natuurverenigingen binnen de gemeente 

actief, zoals Mark en Leij met circa 600 leden. Ook ZLTO (Zuidelijke Land- en 

Tuinbouworganisatie) stelt zich betrokken op met betrekking tot het schoonhouden van 

het buitengebied. Hun betrokkenheid biedt kansen voor een eventuele samenwerking. 

2.5 Participatie 

Samenbrengen initiatieven biedt kansen voor participatie 

Initiatieven van burgers en organisaties zijn aanwezig binnen de gemeente, zoals het 

initiatief van burgers of scholen om hun eigen woon- of schoolomgeving schoon te 

houden. Tot nu toe wordt echter op de diverse initiatieven onvoldoende ingegaan en de 

gemeente is nauwelijks actief op het gebied van participatie. 

Ambitie om burger te betrekken 

Momenteel wordt op het vlak van participatie nog weinig gedaan, maar vanuit het bestuur 

is de ambitie aanwezig om in de toekomst burgers meer te betrekken bij het beheren van 

de openbare ruimte. Dit blijkt uit een interview met wethouder Braspenning. Hij ziet 

kansen om als gemeente te faciliteren in middelen om burgerparticipatie van de grond te 

krijgen. Bijvoorbeeld aan het uitdelen van schoffels en afvalzakken. Het schoffelen van 

plantsoenen kan eventueel worden gegoten in schoffelcontracten. 

2.6 Handhaving 

Algemene Plaatselijke Verordening (APV) 

In de APV van de gemeente Alphen-Chaam zijn geen directe zaken benoemd die 

betrekking hebben op zwerfafval. Naast de APV beschikt de gemeente over een 

Afvalstoffenverordening. Hierin staan regelingen inzake het inzamelen en aanbieden van 

huishoudelijk afval. Over zwerfafval wordt in deze verordening niets gemeld. 

Capaciteit handhaving onder druk vanwege vertrek BOA 

De gemeente beschikt tot en met de zomer van 2009 over één BOA voor 16 uur per week. 

Zij wordt vooral ingezet om ergernissen in de kernen aan te pakken. Gelet op het 

onderwerp zwerfafval zet de BOA zich in om veroorzakers van zwerfafval aan te spreken



blad 8 van 26 

op hun gedrag en eigenaren van grofvuildump te achterhalen. Handhaving op zaken van 

een meer technische aard, zoals op bouwwerken en milieuzaken, vallen niet onder het 

takenveld van de BOA. Hiervoor zijn twee medewerkers werkzaam, die vooral als 

toezichthouder fungeren. Zij letten in hun totale controle echter wel op zaken die 

gerelateerd zijn aan het zwerfafval, zoals het aanspreken van snackbareigenaren. 

Vanwege het vertrek van de BOA komt de gemeente na de zomer van 2009 zonder een 

gemandateerde handhaver te zitten. Bij de zoektocht naar een nieuwe BOA kan de 

huidige samenwerking met buurgemeente Baarle-Nassau behouden blijven. De gemeente 

Alphen-Chaam wenst de capaciteit te verhogen door een BOA meer dagen per week in te 

kunnen zetten. De inzet van 16 uur is volgens diverse betrokkenen van de gemeente 

onvoldoende om onder andere zwerfafval in de gemeente aan te pakken. 

Handhaving door Staatsbosbeheer 

Staatsbosbeheer heeft voor het handhaven op eigen grondgebied drie BOA's in dienst. Zij 

zijn gemachtigd om te bekeuren, maar hebben vooral de taak om bezoekers aan te 

spreken en te waarschuwen. Overtredingen en waarschuwingen worden geregistreerd in 

een PDA, boetes worden uitgedeeld na een eerste waarschuwing. Staatsbosbeheer werkt 

veel samen met de Milieupolitie. Eens in de zoveel tijd patrouilleren ze samen om van 

elkaar te leren en kennis te delen. Samenwerking met de gemeentelijke BOA of de 

toezichthouders vindt niet plaats.



blad 9 van 26 

3 Huidige kwaliteit 

3.1 Gemeten kwaliteit 

In de gemeente is in een schouw uitgevoerd om de hoeveelheid zwerfafval op verharding 

en in groen gemeentebreed in beeld te brengen. Naast de hoeveelheid zwerfafval is ook 

onder andere gekeken naar de (technische) kwaliteit en de vulgraad van de afvalbakken. 

In bijlage 1 is de schaalbalk voor het onderdeel 'zwerfafval' opgenomen, waarmee de 

hoeveelheid zwerfafval in beeld is gebracht. 

In totaal zijn 30 locaties geschouwd. In ongeveer de helft van de gevallen was een 

afvalbak op de locatie aanwezig. Hieronder zijn de resultaten van de schouw weergegeven 

in een figuur. 

Figuur 1: Resultaten gemeten kwaliteit in augustus 2009 

100% 

80% 

60% 

40% 

20% 

0% 

zwerafval op verharding 

grof zwerfafval 

fijn zwerfafval 

natuurlijk vuil op verharding 

zwerfafval in groen 

grof zwerfafval 

fijn zwerfafval 

algemene indruk afvalbakken 

vulgraad afvalbakken 

zeer hoog 

hoog 

basis 

laag 

zeer laag 

Conclusie schouw: het is schoon in Alphen-Chaam! 

In de gemeente is weinig zwerfafval aanwezig. Slechts op plekken is meer zwerfafval 

aanwezig. Het gemiddeld beeld scoort een ruime voldoende. Enkele conclusies in detail: 

Zwerfafval op verharding scoort over het algemeen hoger dan zwerfafval in groen. Ruim 

80 procent van de plekken scoort een hoge tot zeer hoge kwaliteit, dit betekent dat er 

nauwelijks tot geen zwerfafval aanwezig is. In groen komt wat meer zwerfafval voor, 

maar nog steeds scoort 70% hoog tot zeer hoog. De lagere score voor zwerfafval in 

groen wordt vooral veroorzaakt door de hoeveelheid grof zwerfafval. Op een aantal 

plekken (4%) is in dermate veel grof zwerfafval aangetroffen dat de kwaliteit zeer laag 

scoort. 

De technische staat van afvalbakken laat een gevarieerd beeld zien. De meerderheid 

scoort een hoge kwaliteit, maar daarentegen scoort bijna één op de vijf afvalbakken 

een lage kwaliteit door beschadigingen en roestvorming. Dit is met name op de oudere 

bakken van toepassing.



blad 10 van 26 

Gelet op de vulgraad blijken alle afvalbakken hoog te scoren en dus maximaal met 80 

procent vol te zitten. Deze zijn daarmee nog steeds bruikbaar voor passanten. Er is 

echter één uitzondering: de afvalbak bij de kapel aan de Chaamseweg bleek tijdens de 

meting vol te zitten en zelfs uit te puilen met afval. 

3.2 Hotspots 

Gedurende het project zijn hotspots benoemd. De hotspots zijn plekken die vuiler zijn of 

die sneller vervuilen dan de omliggende omgeving. In onderstaand overzicht staan de 

benoemde hotspots kort beschreven naar type afval en indien specifiek naar type 

veroorzaker. 

Tabel 1: Lijst met hotspots (probleemplekken) 

Hotspots Type afval, veroorzaker 

Alphen 

't Zand Grofvuil, dump‐ en hennepafval 

Herdersweg Dump‐ en hennepafval 

Kelbaan Groot grofvuil (meubels, koelkasten, etc.) 

Visvijver Rielseweg Bouw‐ en hennepafval, langs toegangsweg 

Oosterwijksestraat, tussen Rielse weg en 

Gilzerweg 

Ulicotense baan Dump‐ en hennepafval 

Gedeelte onverlicht pad en doorsteekpad naar 't 

Zand, veel dumpafval hier 

Molenbaan/ Sint Janstraat Zwerfafval in bermen, is een school‐ en 

snoeproute voor scholieren 

Bedrijventerrein Alphen Dumpafval 

Chaam 

Sportpark Groot‐ Heivelt Dumpafval 

Ulicotenseweg ter hoogte van Korenweg Zwerfafval in bermen, is een school‐ en 

snoeproute voor scholieren 

Ulvenhout AC 

Chaamse weg Dump‐ en hennepafval 

Hondsdonkseweg Dump‐ en hennepafval 

Galder 

Moerstraat Dumpafval, mede door dagrecreanten 

Bouwerij Vuile omgeving, nabijheid van camping 

Christianen, verblijfplek van seizoensarbeiders 

(Polen en Roemenen) die in de tuinderij werken 

Strijbeek 

Heistraat ter hoogte van Retteweg Huishoudelijk afval 

Opvallend aan de lijst is dat grotendeels alle hotspots in het buitengebied van de 

gemeente liggen. Bovendien zijn er geen grote verschillen in de type zwerfafval op deze 

plekken. Er is veel sprake van dumpafval, groot grofvuil (meubels, koelkasten, etc.) en 

hennepafval. Naast deze hotspots hebben met name verouderde plantsoenen te maken 

met gevoeligheid voor zwerfafval.



Goede respons 

De gemeente verspreidde 

250 enquêtes en ontving 97 

stuks ingevuld terug. Dit 

duidt op een goede respons 

van bijna 40 procent. 


3.3 Klachten en meldingen 

De klachten en meldingen van burgers komen bij de gemeente binnen via één centraal 

Loket. Er kan zowel telefonisch als per mail een melding worden doorgegeven. Hieronder 

is een overzicht weergegeven van het aantal en type klachten en meldingen die in de 

2008 en 2009 (cijfers tot en met 19 oktober). 

Tabel 2: Geregistreerde klachten en meldingen via het Loket, 2008 en 2009 (januari-oktober) 

Alphen Bavel 

AC 

Uit de gegevens blijkt dat de meest binnengekomen meldingen gaan over 

rondslingerende plastic zakken. Het is echter niet duidelijk of het om bijplaatsing gaat of 

dat het om de dump van afvalzakken gaat. Daarnaast valt het op dat de categorie 'overig' 

veel meldingen betreft en het aantal in oktober 2009 al meer dan verdubbeld is ten 

opzichte van het gehele jaar 2008. Het type melding voor deze categorie is niet te 

achterhalen. 

3.4 Enquête uitkomsten 

Chaam Galder Strijbeek Ulvenhout 

AC 

totaal 2008 

en 2009 

grof huisvuil '08 

'09 4 4 

plastic zakken '08 4 4 2 10 

'09 4 1 1 1 1 8 

tuinafval/ '08 1 2 3 

snoeihout '09 4 4 1 9 

hennepafval '08 1 1 2 

'09 1 1 1 3 

puin/ stenen '08 4 1 1 2 8 

'09 1 1 2 

wit‐ en 

'08 1 1 2 

bruingoed '09 1 1 2 

chemisch afval '08 1 1 

'09 1 2 1 4 

asbest 

'08 1 1 

'09 1 1 2 

overig 

'08 8 1 11 1 2 23 

'09 35 10 1 4 50 

De gemeente Alphen-Chaam heeft in mei 2009 een bewonersenquête verspreid om een 

beeld te kregen hoe de burger de netheid van de leefomgeving beleeft. Zwerfafval kwam 

als centraal onderwerp in deze enquête terug. Van de 250 verspreide enquêtes heeft de 

gemeente 97 stuks ontvangen, een respons van bijna 40 procent. In de figuren op de 

volgende drie pagina's worden de uitkomsten van de enquêtevragen weergegeven. 

Rapportcijfer: netheid scoort matig, maar voldoende 

Het gemiddelde rapportcijfer voor de netheid van de openbare ruimte in de eigen wijk en 

in de gehele gemeente is respectievelijk 6,2 en 6,5. 

Zwerfafval net niet in top 3 van ergernissen 

Uit de resultaten blijkt dat meer dan de helft van de bewoners zich ergert aan onkruid in 

de openbare ruimte, waarmee onkruid ergernis nummer 1 vormt. Op een tweede en derde




plaats staan respectievelijk hondenpoep en onvoldoende onderhoud aan groen. 

Zwerfafval op straat vormt met 42 procent een belangrijke bron van ergernis, maar komt 

daarmee pas op plaats vier van grootste ergernissen. Overige onderwerpen die direct 

gerelateerd zijn aan zwerfafval scoren redelijk positief. Zo ergeren burgers zich weinig 

aan te volle afvalbakken (10%) en grofvuil/ vuilniszakken op straat (6%). 

Figuur 2: Ergernissen in de gemeente op een rij, in percentage 

kapotte lichtmasten 

graffiti/ bekladding 

geen problemen 

grof vuil/ vuilniszakken op straat 

aanplak 

schade meubilair 

volle afvalbakken 

kauwgom op straat 

hoog/ overhangend groen 

overlopende straatkolken 

losliggende tegels 

schade aan verharding 

blad 

rommel/ zwerfafval op straat 

te weinig groenonderhoud 

hondenpoep 

onkruid 

5 

5 

6 

6 

6 

7 

10 

13 

14 

18 

22 

28 

30 

0 10 20 30 40 50 60 

percentage 

Burger redelijk tevreden, maar buitengebied onvoldoende schoon 

Wat opvalt uit onderstaande resultaten is dat de burger een vrij neutrale mening heeft 

over de netheid van de openbare ruimte in hun woonplaats. Toch is zij redelijk tevreden 

over de netheid van de openbare ruimte. Zo vindt meer dan de helft de gemeente schoon 

en is bijna een derde het eens met de stelling dat er nauwelijks afval op straat ligt. 

Opvallend is des temeer dat de burger veel matiger denkt over dezelfde stelling, maar dan 

gelet op het buitengebied: slechts 7 procent is het met de stelling 'er ligt nauwelijks 

zwerfafval in het buitengebied' eens, 58 procent is het met de stelling niet eens. 

Figuur 3: Uitkomsten stellingen 'netheid openbare ruimte' in het algemeen 

Er ligt nauwelijks zwerfafval in buitengebied 

Gemeente doet voldoende voor schone OR 

Er ligt nauwelijks zwerfafval op straat 

Meer geld voor schoonhouden OR 

Gemeente is schoner dan buurtgemeenten 

Gemeente is over het algemeen schoon 

0% 20% 40% 60% 80% 100% 

42 

44 

44 

55 

mee eens 

neutraal 

mee oneens




Zwerfafval: meer voorlichting en handhaving gewenst 

Volgens de burger mag de gemeente Alphen-Chaam meer doen in de voorlichting op het 

gebied van zwerfafval. Meer dan de helft vindt dan ook dat de gemeente meer aandacht 

moet besteden aan de informatievoorziening over de zwerfafvalaanpak. Ook op het 

gebied van handhaving mag de gemeente volgens de burger veel meer doen (66%). Op de 

stelling dat er voldoende boetes worden uitgedeeld, reageert de meerderheid neutraal. 

Een verklaring hiervoor kan zijn dat burgers niet op de hoogte worden gebracht van 

boetes die zijn uitgedeeld. Tenslotte is de meerderheid van de burgers van mening dat het 

schoonhouden van de openbare ruimte de taak is van de gemeente en niet zozeer van de 

bewoners. Echter, 26 procent vindt dat (ook) de burger hier voor moet zorgen. Zie de 

resultaten in onderstaande figuur. 

Figuur 4: Uitkomsten stellingen 'voorlichting en handhaving voor zwerfafval' 

Schoonhouden van OR is taak van gemeente 

en niet van bewoners 

Gemeente moet meer handhaving gelet op 

zwerfafval uitvoeren 

Er worden voldoende boetes uitgedeeld aan 

veroorzakers zwerfafval 

Meer informatie over zwerfafvalaanpak is 

wenselijk 

Gemeente geeft voldoende voorlichting over 

zwerfafval 

0% 20% 40% 60% 80% 100% 

mee eens 

neutraal 

mee oneens 

Meningen over kwaliteit en kwantiteit afvalbakken verdeeld 

Over de netheid, vulgraad en mate van lediging van afvalbakken zijn burgers over het 

algemeen noch positief noch negatief gestemd. Op de stelling of er voldoende 

afvalbakken in de eigen buurt staan is de meerderheid het echter oneens. Dit duidt erop 

dat een betere plaatsing of meer afvalbakken gewenst is. Zie de resultaten in 

onderstaande figuur. 

Figuur 5: Uitkomsten stellingen 'voorzieningen en zwerfafval' 

Afvalbakken zijn vaak vies/ lelijk 

Afvalbakken zitten vaak vol 

Afvalbakken worden vaak genoeg geleegd 

Er staan voldoende afvalbakken in mijn buurt 

0% 20% 40% 60% 80% 100% 

mee eens 

neutraal 

mee oneens




Geen specifieke veroorzaker zwerfafval 

In onderstaand figuur zijn de veroorzakers van zwerfafval volgens de burger 

weergegeven. Er zijn geen specifieke groepen veroorzakers aan te wijzen die uit de 

resultaten springen. Volgens de burger moet 'iedereen' zich aangesproken voelen: 40% 

noemt de burger in het algemeen als veroorzaker. Wordt er wel gekeken naar specifieke 

groepen dan zijn de voornaamste veroorzakers de horecabezoekers, recreanten en 

(hang)jongeren (alle rond de 30%). 

Figuur 6: Lijst van veroorzakers van zwerfafval, in percentage 

veroorzakers 

winkelend publiek 

anders 

scholieren 

automobilisten 

uitgaanspubliek/ bezoekers 

toeristen/ recreanten 

(hang)jongeren 

klanten horeca 

geen specifieke groep/ iedereen 

9 

13 

23 

25 

25 

0 10 20 30 40 50 

28 

29 

30 

41 

percentage 

In de categorie 'anders' zijn genoemd: seizoenarbeiders, werklieden, hondenbezitters en 

fietsers/ wielrenners. Gelet op seizoenarbeiders zijn diverse keren de Polen en Roemenen 

genoemd die vooral 's avonds na werktijd en in het weekend drink-/ eetafval achterlaten. 

De Bouwerij in Galder is een voorbeeld van een dergelijke plek (zie tabel hotspots). 

3.5 Objectief versus subjectief 

In de voorgaande paragrafen is een beeld geschetst van de huidige kwaliteit van de 

openbare ruimte gelet op het aspect schoon. De kwaliteit van de buitenruimte is 

geïnventariseerd aan de hand van een schouw/ meting en het bezoek aan de hotspots. Ze 

vormen de gemeten kwaliteit ofwel de objectieve kwaliteit. De meldingenregistratie en de 

bewonersenquête schetsen eveneens een beeld van de kwaliteit van de buitenruimte. 

Hier gaat het om de kwaliteit, zoals de burger die ervaart, de subjectieve kwaliteit. 

Wat valt ons op als we objectieve met de subjectieve kwaliteit vergelijken? 

Uit de objectieve cijfers blijkt dat zwerfafval een ruime voldoende scoort. Zwerfafval in 

het groen scoort daarbij duidelijk slechter dan zwerfafval op verharding. De burgers 

ervaren de aanwezigheid van zwerfafval niet als de belangrijkste bron van ergernis, 

maar toch ergert 42 procent zich aan zwerfafval. Hieruit valt op te maken dat de 

beleving van de hoeveelheid zwerfafval duidelijk lager scoort dan de werkelijke 

hoeveelheid (let op, gegevens gebaseerd op steekproef). 

De afvalbakken scoren zowel in de objectieve meting als in de enquête een voldoende 

kwaliteit, waarbij wel enkele aandachtspunten naar voren komen. 

Veel van de opgenomen hotspots in tabel 1 zijn gerelateerd aan de dump van grofvuil. 

Kijken wij naar de binnen gekomen klachten en meldingen, dan blijkt dat deze allemaal 

zijn te relateren aan het dumpen van afval.




4 Analyse huidige situatie 

Alpen-Chaam is naar aanleiding van de geconstateerde bevindingen en waarnemingen 

een schone gemeente te noemen, waarin problemen op het gebied van zwerfafval zich 

beperken tot enkele plekken. Bewoners zijn echter niet heel positief gestemd over de 

kwaliteit van de openbare ruimte, zo blijkt onder meer uit de bewonersenquête. 

Om de gemeente schoner te maken en te houden verdienen onder andere de vuilere 

plekken in een gerichte zwerfafvalaanpak van de gemeente meer aandacht. In deze 

aanpak wordt gefocust op de prioriteiten en actiepunten die uit de inventarisatie naar 

voren zijn gekomen. Om deze inzichtelijk te hebben, wordt in dit hoofdstuk een analyse 

gemaakt van de informatie uit de twee voorgaande hoofdstukken ofwel van de huidige 

situatie (nulmeting). In hoofdstuk 5 worden de prioriteiten en actiepunten verwoord in een 

centrale ambitie, visie en richtlijnen voor nieuw beleid. Vervolgens worden concrete acties 

benoemd, resulterend in een actieplan. 

4.1 Analyse huidige situatie 

Weinig vastgelegd in beleid, focus op het 'opruimen' 

Gelet op de bedrijfsvoering is er sprake van een reactief beleid: de focus ligt op het 

opruimen en verbeteringen vinden ad hoc plaats, de focus ligt op het 'opruimen' en niet 

op het eventueel vóórkomen van zwerfafval. Beleid gericht op zwerfafval of in bredere zin 

op het aspect schoon is niet aanwezig. In de APV en overige regelgeving komt het 

onderwerp zwerfafval niet voor, terwijl het wel een irritatie vormt voor veel bewoners. 

Kwaliteitsambities niet geformuleerd, veel uitbesteed, weinig afstemming 

Een aantal beheeractiviteiten in de openbare ruimte zijn uitbesteed aan derden. Er wordt 

gewerkt volgens frequentiebestekken. Afstemming van werkzaamheden op de situatie 

buiten en tussen de betrokken partijen vindt nauwelijks plaats. Bovendien heeft de 

gemeente geen kwaliteitsambities voor de buitenruimte geformuleerd. Doordat afspraken 

over beeldkwaliteit ontbreken, is het moeilijk het resultaat van beheer en onderhoud in 

termen van wensbeeld/ beeldkwaliteit per plek af te stemmen. 

Eenvoudige beleidsregels afvalbakken wenselijk 

De kwaliteit van de afvalbakken is in orde. In vergelijking met andere gemeenten is de 

hoeveelheid afvalbakken per 1000 inwoners aan de lage kant, maar hierbij moet worden 

opgemerkt dat een groot gedeelte van de gemeente Alphen-Chaam landelijk gebied 

betreft. Afgezien van de hoeveelheid afvalbakken zijn gelet op de spreiding en de 

plaatsing van afvalbakken nog verbeteringen te maken. Zo kan meer aandacht uitgaan 

naar de afvalbakken langs de belangrijkste looplijnen in de dorpskernen. De gemeente 

vervangt en verplaatst afvalbakken naar eigen inzicht van medewerkers. Voor de 

toekomst zijn een aantal beleidregels voor het gericht plaatsen van afvalbakken een 

aanvulling op de huidige werkwijze. 

Voldoende schoon, aandacht voor specifieke plekken/ type afval 

De netheid van de openbare ruimte in de gemeente Alphen-Chaam scoort over het 

algemeen voldoende. Er is echter sprake van pleksgewijze vervuiling en daarbij is 

duidelijk een relatie te zien met het type afval. In het buitengebied komt veel illegale stort 

en grofvuil voor. Tevens wordt in het buitengebied langs de schoolroutes en toeristische




locaties veel zwerfafval (blikjes, verpakkingen fastfood) in de bermen aangetroffen. Dit 

veroorzaakt problemen bij het maaien en brengt extra kosten met zich mee om het 

maaisel af te voeren. In de dorpskernen betreft de vervuiling van de openbare ruimte 

vooral het zwerfafval in de plantsoenen. Bovendien ziet de groenvoorziening in de kernen 

er op een aantal plekken slecht verzorgd uit en is renovatie noodzakelijk. Deze plekken 

trekken zwerfafval aan doordat de drempel om zwerfafval weg te gooien lager is bij een 

openbare ruimte met een mindere kwaliteit. 

Burger vindt buitengebied onvoldoende schoon 

De burger is redelijk tevreden over de netheid van de openbare ruimte in de gemeente. 

Een meerderheid van de burgers is het dan ook eens met de stelling dat de gemeente over 

het algemeen schoon is, zo blijkt uit een burgerenquête. Opvallende uitkomst uit de 

enquête is dat het buitengebied als onvoldoende schoon wordt gezien. Dit komt overeen 

met de mening van de ZLTO, welke veel last heeft van afval in bermen en sloten. 

Kansen voor voorlichting en het betrekken van burgers 

Momenteel wordt weinig tot niets georganiseerd om burgers voor te lichten over het 

onderwerp zwerfafval of om de burger te betrekken bij het schoonhouden. Er liggen op dit 

vlak echter wel duidelijke kansen. Initiatieven van bewoners of verenigingen zijn 

aanwezig, maar tot op heden wordt hier nog beperkt op ingespeeld. De gemeente kan 

meer effect bereiken door bewoners de mogelijkheden te geven een bijdrage te leveren 

aan het beheren van de openbare ruimte en over deze mogelijkheden duidelijk te 

communiceren. Zo kan gewerkt worden aan een samenwerking en wisselwerking tussen 

gemeente en burgers. 

Er liggen ook kansen in het opzoeken van de samenwerking met diverse belanggroepen, 

zoals Staatsbosbeheer, ZLTO en natuurvereniging Mark en Leij. Samen met deze en 

andere partijen kan de gemeente onder meer voorlichtingsacties opzetten en 

schoonmaakacties organiseren. 

Handhaving onderbelicht 

In de aanpak van zwerfafval heeft het middel handhaving een ondergeschikte rol, blijkt 

zowel uit de verkenning als uit de enquête onder inwoners. Af en toe wordt getracht de 

eigenaar te achterhalen van een gedumpte afvalzak, maar voor de BOA is het aanspreken 

van burgers op gedrag gelet op zwerfafval niet specifiek als taak vastgelegd. De ambitie 

om handhaving effectief in te zetten in de strijd tegen zwerfafval is aanwezig, maar 

momenteel vormt het capaciteitstekort daarin het grootste struikelblok. Dit tekort wordt 

vergroot met het vertrek van de gemeentelijke BOA in het najaar van 2009. 

Daarnaast is er geen sprake van samenwerking met de BOA’s van Staatsbosbeheer. Een 

samenwerking biedt kansen voor een efficientere aanpak van het gedrag van bewoners en 

bezoekers aan de gemeente en biedt meerwaarde door het delen van informatie. Voordat 

deze samenwerking opgezet wordt, is het van belang continuïteit in de inzet van een BOA 

voor het onderwerp reiniging te borgen. 

4.2 Quickscan Senternovem 

Als onderdeel van de analyse van de huidige situatie is de door subsidieverstrekker 

SenterNovem ontwikkelde 'Quickscan gemeentelijke zwerfafvalaanpak' ingevuld. De 

Quickscan analyseert de gemeentelijke zwerfafvalaanpak op de samenhang tussen 

beleid, organisatie en uitvoering. Een optimale situatie betekent dat deze onderdelen met 

elkaar overeenstemmen en op elkaar afgestemd zijn.




Thematische analyse: aanpak voldoet, bijsturing biedt kansen 

In het 'spinnenwebdiagram', zijn de resultaten per thema van de Quickscan schematisch 

weergegeven. Maximaal kan de gemeente 40 punten per thema scoren. Een score onder 

de 40 betekent dat er voor dat thema nog optimalisatiemogelijkheden liggen. De 

totaalscores per thema voor de gemeente zijn in het diagram hieronder weergegeven. 

Figuur 7: analyse Quick-scan SenterNovem 

Uit het bovenstaande diagram blijkt dat in de gemeente Alphen-Chaam met name op het 

gebied van bijsturen, optimaliseren en initiëren nog kansen liggen om het een en ander te 

verbeteren en evenwicht in de aanpak te brengen. In de huidige situatie wordt vooral 

aandacht besteedt aan het feitelijk uitvoeren van de werkzaamheden (realiseren). Dit 

betreft vooral het uitvoeren van acties op operationeel niveau. Op tactisch niveau, visie en 

beleidvorming, zijn veel zaken niet vastgelegd en (nog) onderbelicht. Hieronder wordt per 

thema verder ingegaan op de bevindingen en de conclusies die hieruit zijn te trekken. 

• Initiëren: de lage score betekent dat in beperkte mate een visie, beleid en strategische 

kaders met betrekking tot het aspect schoon zijn geformuleerd. Dat betekent echt er 

niet dat het thema zwerfafval niet leeft in de gemeente. 

• Bijsturen en optimaliseren: uit de lage score voor beide thema's is te concluderen dat 

de gemeente beperkt inzicht heeft in toekomstige prestaties, waardoor ook het 

optimaliseren van huidige beleid/aanpak weinig aan bod komt. Monitoring is een 

belangrijk middel om de stand van zaken in beeld te brengen en om te evalueren of 

geformuleerde doelstellingen worden gehaald. Daarnaast vinden in de gemeente 

innovaties beperkt plaats, denk aan verbetering of vernieuwing van beleidsproducten, 

de werkwijze (integraal werkwijze) en communicatiemiddelen. 

• Organiseren: organiseren verwijst voornamelijk naar de bedrijfsvoering. Een 

gestructureerde organisatie maakt het mogelijk beleid uit te voeren. Dit is in een 

bepaalde mate van toepassing in de gemeentelijke organisatie van Alphen-Chaam. Er 

kan echter gewerkt worden aan meer structuur door ambities vast te stellen en deze te 

onderbouwen met benodigde middelen en inzet. Daarnaast dienen werkprocessen 

geborgd te zijn en dient er aandacht te worden besteedt aan planning en control. 

• Realiseren: de gemeente scoort goed als het om het realiseren gaat, ofwel de 

uitvoering van zaken die zijn opgenomen in beleid. In het implementeren van 

bestaand beleid zijn echter verbeteringen door te voeren door te werken aan een 

planmatige uitvoering van (te formuleren) zwerfafvalbeheer, adequate voorzieningen 

(afvalbakken) en voldoende aandacht voor communicatie, handhaving en monitoring.




5 Plan van aanpak 

De conclusies uit de analyse vormen de richtlijnen voor het formuleren van een visie op 

zwerfafval en het bepalen van nieuwe beleidskaders, waarop in dit hoofdstuk wordt 

ingegaan. De beleidskaders worden vervolgens vertaald naar concrete acties, neergezet 

in een actieplan. Tijdens een discussiesessie is met de gemeente en met betrokken 

externe partijen nagedacht over verbeterpunten en acties om zwerfafval aan te pakken. 

5.1 Visie op zwerfafval 

Minimaal kwaliteitsniveau afspreken 

De gemeente heeft de ambitie om beheer en onderhoud van de openbare ruimte op basis 

van beeldkwaliteit uit te voeren. Op die manier kan optimaler worden gestuurd op plekken 

die extra aandacht verdienen, omdat ze minder schoon zijn dan de omliggende omgeving. 

Alhoewel de gemeente kansen ziet in een kwaliteitsgerichte werkwijze, is hier nog niets 

over vastgelegd. De gemeente wil op termijn afspraken gaan maken over het minimale 

gewenste kwaliteitsniveau van de openbare ruimte. Deze kwaliteitsafspraken worden 

gecommuniceerd naar de partijen waaraan taken en werkzaamheden zijn uitbesteed. 

Evenwicht in instrumenten 

Om de gemeente Alphen-Chaam schoner te maken en te houden, kunnen verschillende 

instrumenten worden beetgepakt. De gemeente behaalt winst indien een zeker evenwicht 

wordt gevonden in de verschillende instrumenten. Daarbij speelt een zekere afstemming 

in de organisatie ook een rol. Het renoveren van plantsoenen valt bijvoorbeeld te 

combineren met het kwaliteitsgericht beheren en voor het verminderen van (dump)vuil in 

het buitengebied kan voorlichting als instrument worden ingezet naast de samenwerking 

met externe partijen. 

'(Zwerf-)afvalcoördinator' benoemen 

Om de zwerfafvalaanpak gestructureerd te laten plaatsvinden en toe te zien op de 

uitvoering van acties, is het aan te bevelen een (zwerf-)afvalcoördinator te benoemen. Hij 

of zij zal de acties coördineren, het aanspreekpunt zijn voor externen over het onderwerp, 

zonder overal inhoudelijk bij betrokken te zijn. Deze persoon bewaakt de voortgang van 

de aanpak, onderhoudt contacten, volgt de resultaten en kan ook zorgdragen voor het 

onderdeel communicatie, door bijvoorbeeld geregeld input (berichten) te leveren aan de 

website-beheerder. 

5.2 Nieuw beleid voor een schoon Alphen-Chaam 

Ambitie voor zwerfafval vaststellen en uitvoeren 

De gemeente ambieert een schone openbare ruimte, waarin vuile plekken niet 

voorkomen. Een helder uitgangspunt, een centrale ambitie, waarbij voor iedereen 

duidelijk is welke kwaliteit geambieerd wordt is daarbij essentieel. Daarom gaan we 

inzetten op een minimaal netheidsniveau voor zwerfafval in de gehele gemeente van 

'Hoog' tot 'Zeer hoog', waarbij ook de vulgraad van afvalbakken wordt meegenomen. 

Termen welke overeenkomen met de kwaliteitsbeelden volgens de landelijke systematiek 

beeldkwaliteit van Oranjewoud, conform CROW-catalogus 245.



A+ (Zeer hoog) A (Hoog) B (Basis) C (Laag) D (Zeer laag) 

Er is geen zwerfafval. Er ligt weinig 

zwerfafval 

stuks zwerfafval 

0 per 100 m2 


A+ A B C D 

Afvalbak leeg. Afvalbak niet vol. Afvalbak niet vol. Afvalbak nagenoeg vol. Afvalbak vol. 

vullingsgraad 

0 % stuk 

Verwijderen 

Verwijderen 

Ambitie/ wensbeeld Te laag/ niet wenselijk 


≤ 3 per 100 m2 

Ambitie/ wensbeeld Te laag/ niet wenselijk 

vullingsgraad 

≤ 80 % stuk 

Er ligt hier en daar 

zwerfafval 


≤ 10 per 100 m2 

vullingsgraad 

≤ 80 % stuk 

Er ligt veel grof 

zwerfafval 


≤ 25 per 100 m2 

vullingsgraad 

> 80 % stuk 

Er ligt zeer veel grof 

zwerfafval 


> 25 per 100 m2 

vullingsgraad 

100 % stuk 

Deze ambitie laat zien dat een kwaliteitsniveau Zeer hoog of Hoog (A+ of A) in de gehele 

gemeente gewenst is. Dit betekent dat er geen of slechts weinig zwerfafval aanwezig is en 

dat afvalbakken nooit volledig gevuld zijn. Een kwaliteit lager dan deze ambitie is niet 

wenselijk. Deze ambitie staat centraal in de toekomstige aanpak van zwerfafval voor de 

gehele gemeente, zowel binnen de kernen als in het buitengebied. Het kwaliteitsniveau 

maakt voor iedereen binnen de gemeente duidelijk kwaliteit gewenst is en wat mag 

worden verwacht. 

Herziening contracten voor beeldgericht werken 

In de praktijk blijkt dat de afstemming tussen de werkzaamheden van de uitvoerende 

partijen moeilijk gaat. Echter, door te werken op basis van beeldkwaliteit, kan deze 

beperkte afstemming deels worden opgevangen. Om te sturen op beeldkwaliteit is het 

regelen van een flexibelere inzet van de uitvoerende partijen van belang. Meer flexibiliteit 

maakt het sturen op extra vervuilde plekken en het op afroep inzetten van diensten 

mogelijk. 

De inzet van diensten zoals aannemers en reclassering kan gehandhaafd blijven, maar in 

de toekomst zal de capaciteit meer gebiedsgericht worden ingezet op basis van de 

kwaliteitsniveaus en de hoeveelheid vervuiling. Hierbij staat het realiseren van de 

(kwaliteits)ambitie centraal en wordt meer specifiek naar behoefte inzet gepleegd.



Verwijderen 

Voorzieningen 

Voorlichting 

Voorzieningen 

Participatie 


Gewenste minimale kwaliteit waarborgen middels toezicht 

Aan de hand van de kwaliteitsambitie kan eenvoudig worden getoetst of de kwaliteit in de 

openbare ruimte voldoet en of de eigen dienst en overige uitvoerende partijen zich aan de 

afspraken houden. Door middel van periodiek toezicht en monitoring worden de 

prestaties van zowel eigen dienst als overige beheerders in beeld gebracht, zodat de 

ambitie wordt getoetst aan de werkelijke situatie, waarbij tegelijkertijd inzicht ontstaat in 

de probleemplekken en mogelijke oplossingen. 

Voorzieningen onder de loep, criteria bepalen 

De gemeente moet ervoor zorgen dat vraag en aanbod op het gebied van zwerfafval en 

afvalbakken enigszins op elkaar worden afgestemd. Uit de geconstateerde bevindingen 

blijkt dat er vraagtekens zijn te zetten bij de hoeveelheid afvalbakken 1 . Alvorens te 

focussen op de hoeveelheid is het aan te bevelen eerst te kijken naar de huidige locaties 

van afvalbakken: staan de afvalbakken wel op de juiste plek gelet op het gebruik? 

Om hier antwoord op te geven is het opstellen van enkele plaatsingscriteria 

wenselijk. Aan de hand van deze criteria kan een optimale afweging worden gemaakt 

waar een afvalbak nodig is en trek je als gemeente één lijn in het plaatsen, al dan niet op 

verzoek, van afvalbakken. 

Op basis van plaatsingscriteria kan het verplaatsen van afvalbakken onder de loep 

worden genomen, aangezien uit de praktijk blijkt dat sommige afvalbakken nauwelijks 

worden gebruikt. Met het verplaatsen moet wel rekening worden gehouden met het 

fietsroutenetwerk en toeristische plekken. De gemeente moet ook een afweging en besluit 

maken met oog op het buitengebied. Uitkomst van de discussiesessie: geen afvalbakken 

in het buitengebied, maar door middel van het instrument voorlichting mensen erop 

wijzen afval zelf naar huis mee te nemen. 

Samenwerking met externen, aanpak bij de bron 

Om Alphen-Chaam schoner te maken, ziet de gemeente naast de optimalisatie van 

beheer- en onderhoudwerkzaamheden veel in een aanpak bij de bron. Om successen te 

creëren, wil zij de samenwerking opzoeken met externen, zoals ZLTO, Staatsbosbeheer, 

buurtorganisaties, natuurvereniging Mark en Leij en scholen. Om in te zetten op 

gedragsverandering worden de basisscholen als belangrijke ingang gezien. Het 

onderwerp zwerfafval en een schone leefomgeving wordt bij voorkeur elk jaar als thema 

behandeld. Staatsbosbeheer wil hier graag een rol in spelen, bijvoorbeeld door 

natuurlessen of excursies voor leerlingen te organiseren en te begeleiden. 

In verband met de grofvuilproblematiek wordt gezocht naar een samenwerking met de 

campings in de gemeente. Aangezien veel campinggasten geen gebruik kunnen maken 

van de Milieustraat is tijdens de discussiesessie de mogelijkheid besproken campings 

een voorziening te laten treffen voor het inzamelen van het vuil van de campinggasten. In 

overleg kan een regeling met de gemeente worden getroffen voor het ophalen van vuil. 

Betrek de burger bij het realiseren van een schone omgeving 

Niet alleen het betrekken van diverse partijen is belangrijk. Om draagvlak voor het 

onderwerp zwerfafval te creëren, is participatie en betrokkenheid met de burger wellicht 

nog belangrijker. Participatie kan zich ook richten op groepen bewoners, ondernemers of 

instanties. Verschillende middelen zijn in te zetten om betrokkenheid te vergroten. 

Als vertrekpunt is het aan te raden als gemeente een aantal pilots te starten die 

betrekking hebben op de zelfwerkzaamheid, bijvoorbeeld door mensen een stukje groen 

1 Uit de bewonersenquête blijkt dat meer afvalbakken in de gemeente gewenst zijn. Bovendien komen er 

geregeld verzoeken van bewoners bij de gemeente binnen voor het plaatsen van een afvalbak.



Handhaving 


of een afvalbak te laten adopteren. Of sluit als gemeente schoffelcontracten af met 

bewoners of verenigingen en bekijk het resultaat daarvan. 

Bovendien speelt communicatie een belangrijke rol. Informeer bewoners niet alleen over 

de mogelijkheden, maar zet acties die plaatsvinden in de schijnwerpers. Het is wenselijk 

een aantal acties gestructureerd te laten plaatsvinden, zoals de Landelijke Opschoondag 

en een vervolg daarop in het najaar. Het opzetten van een eenvoudig communicatieplan 

waarborgt dat acties geregeld terugkomen en dat naar het thema zwerfafval continue de 

aandacht uitgaat, aangezien zwerfafval door het hele jaar aanwezig is. 

Handhaving als preventief instrument 

Handhaving is momenteel als instrument onderbelicht, vooral sinds het vertrek van de 

BOA in het najaar van 2009. Hoewel zwerfafval voor de BOA geen vaste taak was, is uit 

deze periode wel gebleken dat de inzet van een handhaver (BOA) kleine ergernissen in de 

openbare ruimte kan aanpakken. In die zin vormt het een onmisbare schakel in de aanpak 

van diverse vervuilingsbronnen. Een aanpak waarin als uitgangspunt niet zozeer het 

strafgerichte aspect (reactief), maar meer het oplossingsgerichte aspect (preventief) een 

rol speelt. De BOA heeft vooral een signalerende en preventieve functie voor zwerfafval. 

Het aannemen van een BOA is daarom aan te bevelen, waarbij in het takenpakket ook 

zwerfafval wordt meegenomen als prioriteit. Bovendien is het een pluspunt indien voor 

een meer resultaatgerichte aanpak van vuil in het buitengebied de samenwerking met 

Staatsbosbeheer of de Milieupolitie wordt opgezocht. Een mogelijke samenwerking kwam 

ook in de discussiesessie ter sprake. 

5.3 Actieplan 

In voorgaande paragraaf is ingegaan op aanbevelingen en de verbeterpunten die tijdens 

de discussiesessie zijn genoemd om mee te nemen in de zwerfafvalaanpak. In deze 

paragraaf wordt de verbeterpunten doorvertaald naar concrete acties. Per instrument 

wordt ingegaan op specifieke acties, waarin een globale inschatting van de benodigde 

inzet en een planning is opgenomen. De acties vormen een totaalpakket voor verbetering 

van de situatie, waarbij moet worden genoemd dat de acties elkaar kunnen overkoepelen. 

Toelichting actieplan 

Per instrument staan een aantal concrete acties benoemd. Iedere actie wordt in een 

beknopte beschrijving toegelicht. De indicatie geeft het aantal uren (en de eventuele 

materiële kosten en inhuur externen) weer die medewerkers kwijt zijn aan de 

voorbereiding, uitvoering en evaluatie van de actie. De planning wordt globaal 

weergegeven door middel van het kwartaal. De kwartalen worden als volgt aangeduid: 

Q1 = 1 e kwartaal 

Q2 = 2 e kwartaal enz. 

Voorbeeld: 

Q3 2010 = in derde kwartaal 2010 

Q4 2010 - Q1 2011 = van vierde kwartaal 2010 tot en met eerste kwartaal 2011



5.3.1 Verwijderen 


nr. Verwijderen indicatie planning 

1 Kwaliteitsniveau afspreken 

Het bepalen van minimale kwaliteitsniveaus voor het 

groenonderhoud en de reiniging van de openbare ruimte, zoals 

de gewenste schoonheidsgraad, waarin zwerfafval een rol 

speelt. De kwaliteitskeuzes zijn te koppelen aan de 

onderhoudsniveaus van het openbaar groen. 

2 Kwaliteitsgericht werken introduceren bij opdrachtnemers 

Door het vaststellen van minimale kwaliteitsniveaus staat niet 

de frequentie, maar de beeldkwaliteit (het eindbeeld) centraal. 

Dit houdt een andere werkwijze en een meer flexibele inzet in 

voor de uitvoerende partijen. Om de opdrachtnemers te 

informeren en instrueren, wordt afspraken gemaakt en kunnen 

trainingen worden verzorgd. 

3 Kwaliteitsimpuls plantsoenen 

Inventariseren van de plantsoenen om te bepalen welke 

plantsoenen er slecht uitzien en vervangen dienen te worden, 

waarmee een bron van zwerfafval wordt aangepakt. 

4 Gerichte aanpak afval in bermen 

Het afval in de bermen vormt een probleem bij het maaien en is 

storend. Een oplossing is het gericht inzetten op verwijdering 

voordat er gemaaid gaat worden. Hierbij valt te denken aan 

reclassering, scouting, buurtbewoners, boeren etc. De 

gemeente heeft reeds met reclassering afgesproken dat zij 

vóór het groeiseizoen in 2010 een schoonmaakronde uitvoeren 

in het buitengebied. De gemeente wil deze inzet voor de 

toekomst structuren. De inzet van reclassering (en evt. andere 

partijen) zal vooral zijn gericht op het prikken van afval in de 

bermen die het meest last hebben van vervuiling, zoals langs 

snoeproutes, recreatieroutes en op bekende hotspots. 

5.3.2 Voorzieningen 

40 uur 

(€2.500) 

150 uur 

60 uur 

inzet 

reclassering, 

scouting etc. 

Q2-Q3 2010 

Q3 2010 - Q1 

2011 

Q3-Q4 

2010 

vóór 

maaiseizoen 

jaarlijks 

nr. Voorzieningen indicatie planning 

5 Plaatsingscriteria afvalbakken 

Opstellen en vaststellen van heldere en eenduidig te 

interpreteren plaatsingscriteria voor afvalbakken. Vervolgens 

het bestand aan afvalbakken inventariseren en toetsen aan de 

criteria. De volgende fase betreft het verplaatsen, bijplaatsen en 

verwijderen. 

6 Afspraken rondom afvalbakken in buitengebied 

Samen met o.a Staatsbosbeheer een afweging maken voor de 

afvalvoorzieningen in het buitengebied. Mogelijkheden bekijken 

om afvalbakken te verwijderen en te focussen op het voorlichten 

van de burger ('neem afval mee naar huis'). De effectiviteit kan 

middels diverse proeven op een aantal plekken onder de loep 

worden genomen. Deze actie betreft een overleg, resulterend in 

een aanpak voor de afvalbakken in het buitengebied. 

7 Voorzieningen treffen op campings 

Voorzieningen voor grofvuil op campings treffen. Startpunt is 

het initiëren van een overleg met de campingeigenaren, waarin 

ideeën en mogelijkheden worden besproken. 

30 uur 

€3.500,- 

aanschaf 

(€ 1.500,-) 

Q3 2010 

40 uur Q4 2010 

20 uur 

(excl. 

vervolgactie) 

Q2-Q3 

2010



5.3.3 Participatie 


nr. participatie indicatie planning 

8 Initiëren burgerparticipatie 

Het benaderen van o.a. (buurt)verenigingen, scholen, scouting, 

stichtingen om burgers te betrekken in de zwerfafvalbestrijding 

in de eigen omgeving. Het faciliteren in de mogelijkheden voor 

het opzetten van acties en beloningen. Diverse pilots worden 

uitgevoerd om de effectiviteit te beoordelen, zoals het aangaan 

van een schoffelcontract met natuurvereniging Mark en Leij, 

waarna de acties breder worden uitgezet. 

9 Uitvoeren veldoriëntatie 

Samenwerking met specifieke groepen, zoals bewoners of 

jongeren, vraagt om nadrukkelijk inzicht in de problematiek op 

specifieke plekken, waarmee de sleutels tot succes worden 

bepaald. Daarom is het noodzakelijk deze plekken inzicht te 

krijgen in de motivatie van het weggooigedrag door middel van 

enkele observaties. 

10 Opstellen communicatieplan 

Het opzetten van een communicatieplan om te waarborgen dat 

acties (zie ook voorlichtingsacties, paragraaf 5.3.4.) geregeld 

terugkomen en dat naar het thema zwerfafval continue aandacht 

uitgaat. Het organiseren van een tweetal schoonmaakacties per 

jaar (voor- en najaar) maakt hier deel uit. 

In het plan wordt gelet op het de doelgroepbenadering, de 

doelstellingen en te verwachten resultaten. Acties worden 

uitgewerkt naar een actiekalender. 

5.3.4 Voorlichting 

100 uur 

40 uur 

(€ 3.000,-) 

60 uur 

(€ 4.500,-) 

Q2-Q4 

2010 

Q1-Q4 

2011 

Q2-Q3 

2010 

Q3-Q4 

2010 

nr. voorlichting indicatie planning 

11 Initiëren samenwerking externe partijen 

Het opzetten van samenwerking met scholen, (buurt)verenigingen, 

Staatsbosbeheer, ZLTO, bedrijven en winkels in 

de gemeente om gezamenlijk zwerfafval te voorkomen en indien 

nodig op te ruimen (belonen). De samenwerking uit zich 

ondermeer in het gezamenlijk bedenken en uitvoeren van acties 

gericht op het voorlichten van de burgers (of specifieker). Voor 

scholieren worden bv. lesprogramma's of excursies 

georganiseerd. In samenwerking met cafetaria/supermarkten 

worden bv. de snoeproutes aangepakt. 

12 Zichtbaarheid activiteiten, publicatie, website benutten 

Bewustwording van de werkzaamheden door middel van het 

schrijven/plaatsen van artikelen in de lokale/regionale media 

en posters over het dagelijks beheer. Door het zichtbaar maken 

van de activiteiten worden inwoners bewust gemaakt van de 

geleverde inspanning en de bijkomende kosten voor de 

gemeente. Het opstellen van eerder genoemd communicatieplan 

biedt een instrument om dit proces te waarborgen. 

13 Meldingen verder categoriseren in systeem 

De categorieën van het meldingsysteem uitbreiden of 

specifieker afstemmen op het onderwerp zwerfafval, waarmee in 

de toekomst gerichter kan worden gerubriceerd. De 

stuurinformatie wordt hierdoor beter bruikbaar. 

80 uur 

50 uur 

Q2-Q4 

2010 

Q2-4 2010 

Q1-4 2011 

20 uur Q2 2010



5.3.5 Handhaving 


nr. handhaving indicatie planning 

14 Acties door pilot BOA en regelgeving 

Het inhuren of aanstellen van een BOA om kleine ergernissen in de 

openbare ruimte op te pakken (zwerfafval, hondenpoep, graffiti) 

met als strategie eerst aanspreken en indien nodig bekeuren. 

Hiervoor dient de regelgeving in de Afvalstoffenverordening 

aangepast te worden, wordt de bevoegdheid van de BOA geregeld 

en er wordt een opzet voor de pilot geformuleerd waarbij de BOA 

gedurende een half jaar proef draait, enkele dagen per week. 

15 Aanpak van grofvuildump buitengebied 

De gemeente zoekt de samenwerking op met Staatsbosbeheer en 

de Milieupolitie om overtredingen op het gebied van vuildump aan 

te pakken. Ook hier middels de strategie: eerst aanspreken en 

indien nodig bekeuren. Voorlichting is een aanvullend instrument 

om de handhavingacties kracht bij te zetten. 

5.4 Inzet externe partijen 

250 uur* 

*inclusief 

uren BOA 

30 

Q2-Q3 

2010 

Q2-Q3 

2011 

na 

aanstellen 

BOA 

Voor een aantal acties uit het actieplan, met name omtrent voorlichting en participatie, 

zijn externe partijen te betrekken. Om deze partijen te betrekken worden hieronder 

ingezoomd op die acties waarin de samenwerking met externen centraal staat. Een aantal 

komen specifieker terug in voorgaande paragrafen. Bij de stappen wordt tevens een 

globale inschatting gemaakt van de kosten. 

nr. Betrokkenheid externe partijen creëren schatting 

kostenraming 

1 Discussiebijeenkomst initiëren 

Overleg met betrokken externe partijen initiëren. In deze sessie wordt met 

een brede vertegenwoordiging van de gemeente het onderwerp 

kwaliteitsgericht werken besproken, onder begeleiding van een externe 

partij. Centraal hierin staat het schoonhouden van de openbare ruimte op 

basis van beeldkwaliteit. Vervolgens kan worden gediscussieerd over de 

mogelijkheden, ideeën en wensen. 

+/- € 2.500,- 

2 Opleiding verzorgen voor eigen medewerkers, maar ook overige uitvoerders 

Alle beheerders/ uitvoerders (Helma, Diamantgroep, BSW, etc.) komen bij 

elkaar voor een introductie op het meer kwaliteitsgericht werken. Het betreft 

een training die ingaat op de manieren waarop je als beheerder/ uitvoerder 

naar de openbare ruimte kan kijken en hoe je deze kan meten. Het kijken 

naar de beeldkwaliteit speelt een belangrijke rol. 

3 Inzet reclassering voor buitengebied 

De reclassering wordt in het voorjaar van 2010 ingezet voor een 

schoonmaakronde in het buitengebied vlak voor het groeiseizoen begint. 

Het maken van concrete afspraken met reclassering biedt kansen om het 

buitengebied in het voorjaar een schoonmaakbeurt te geven. Naast het 

buitengebied kan de inzet van reclassering eventueel ook worden gebruikt 

voor het schoonmaken van de speelplekken. De frequentie hiervan zal hoger 

liggen dan voor het buitengebied. 


De kosten voor het verwijderen van zwerfafval kan worden verminderd door 

de aanwezigheid van afvalbakken. Het gaat niet alleen om de kwantiteit, 

maar ook om de kwaliteit en vooral de locatie. Staat een afvalbak op de 

goede plek? De criteria worden in samenspraak met een brede groep 

+/- € 2.000,- 

per opleiding 

n.t.b. 

+/- € 1.500,-



nr. 


medewerkers bepaald, waarbij specifiek wordt ingespeeld op de succes- of 

faalfactoren. Het resultaat wordt een leidraad voor de plaatsing van 

afvalbakken. 


De veldoriëntatie wordt in samenspraak met de gemeente op een aantal 

plekken uitgevoerd, waarna de resultaten in een verslag worden vastgelegd 

en worden besproken als input voor vervolgacties voor participatie, 

voorlichting en handhaving. 

10 Opstellen communicatieplan 

De communicatie over het onderwerp wordt specifiek gericht op doelgroepen 

en plekken. Deze worden bepaald, waarna specifieke acties worden 

benoemd in het communicatieplan. De externe adviseur verzorgt de 

discussie en stelt in samenspraak met de gemeente het communicatieplan 

en het actieplan op. 

5.5 Uitvoeringsagenda 

+/- 3.000,- 

+/- 4.500,- 

De acties zoals genoemd in de vorige paragraaf starten in 2010, uitlopend naar 2011, 

zodat het onderwerp onder de aandacht blijft. In onderstaand schema staan de 

activiteiten in een strokenplanning weergegeven. 

In de uitvoering van de acties ligt de prioriteit in de eerste instantie bij het vaststellen van 

de ambities en het opstarten van de diverse acties. Begin 2010 wordt hiermee een start 

gemaakt. De overige acties voor het opzetten van bijvoorbeeld participatie en handhaving 

vinden vanaf het tweede kwartaal van 2010 plaats, waarna met de uitvoering gestart 

wordt. Het jaar 2010 staat in het teken van het operationeel maken en uitvoeren van de 

acties, in 2011 staan het bijsturen, evalueren, voortzetten en het structureel maken van 

beleidsacties centraal. 

Tabel 1: Planning uitvoeringsacties 2010-2011 

2010 2011 

Periode Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 

0 Basisrapportage ter goedkeuring 

1 Kwaliteitsniveau afspreken 

2 Kwaliteitsgericht werken introduceren bij opdrachtnemers 

3 Kwaliteitsimpuls plantsoenen 

4 Gerichte aanpak afval in bermen 


6 Afspraken rondom afvalbakken in buitengebied 

7 Voorzieningen treffen op campings 

8 Initiëren burgerparticipatie 


10 Opstellen eenvoudig communicatieplan 

11 Initiëren samenwerking externe partijen 

12 Zichtbaarheid activiteiten, publicatie, website benutten 

13 Meldingen verder categoriseren in systeem 

14 Acties door pilot BOA en regelgeving 

15 Aanpak van grofvuildump buitengebied




Colofon 

Projectgroep 

Mevr. K. van den Akker Gemeente Alphen-Chaam, interne projectleider 

Dhr. T. Brock Gemeente Alphen-Chaam 

Mevr. E. Martherus Gemeente Alphen-Chaam 

Dhr. A. Lauwers Gemeente Alphen-Chaam 

Dhr. J. Brummans Gemeente Alphen-Chaam 

Dhr. M. van den Kieboom Oranjewoud, adviseur Ruimtelijk Beheer 

Mevr. P. Lasterie Oranjewoud, adviseur Ruimtelijk Beheer 

Deelnemers interviews en discussiesessie 

Gemeente 

Dhr. T. Braspenning Wethouder 

Mevr. K. van den Akker Beleidsmedewerker Afd. Beleid en Beheer 

Dhr. T. Brock Voorman Buitendienst Afd. Beleid en Beheer 

Mevr. E. Martherus Frontoffice medewerker Afd. Publiekszaken 

Dhr. A. Lauwers Uitvoering afval/ milieu Afd. Beleid en Beheer 

Dhr. J. Brummans Coördinator Communicatie Afd. Bedrijfsbureau 

Mevr. Ineke van den Brand Afdelingshoofd Afd. Beleid en Beheer 

Dhr. M. Leautaud Toezichthouder Afd. Beleid en Beheer 

Dhr. H. Heesch Toezichthouder Afd. Beleid en Beheer 

Mevr. L. Oerlemans BOA Afd. Beleid en Beheer 

Extern 

Marcel Douma Staatsbosbeheer 

Gust Hendrickx ZLTO 

Sjef Langeveld Natuurvereniging Mark en Leij (alleen bij sessie)

eindrapport - Gemeente Alphen-Chaam

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?