Kernkwaliteiten bij kinderen - CNV Onderwijs

Kinderen zien in hun kwaliteiten
Workshop CNV
Themadag "MaatschapJIJ, passie voor
onderwijs"
Peter Ruit
Positieve psychologie
(vanaf 2000, o.l.v. Seligman)
Kritiek: psychologie is op de verkeerde weg geraakt.
Seligman: Zet liever in op versterken van welbevinden
via de aanwezige kracht van mensen.
Nadruk op kernkwaliteiten (character strengths),
psychologisch kapitaal en veerkracht.
Fredrickson: Broaden and build model.
Kernkwaliteiten
Ofman: Kernkwaliteiten zijn onze meest ‘eigene’
eigenschappen. Ze vormen het potentieel aan
persoonlijke mogelijkheden die wij tot onze
beschikking hebben en die we al dan niet
gebruiken.
Peterson: universeel, leveren morele waardering
op en duidelijk herkenbaar.
Het doel van onderwijs is de
talenten van kinderen ontplooien.
Wat zijn kernkwaliteiten?
handig, zorgzaam, creatief, spontaan,
avontuurlijk, daadkrachtig, geduldig, eerlijk,
moedig, optimistisch, zelfstandig, bescheiden,
betrokken, flexibel, onafhankelijk, visionair,
ijverig, sportief, verantwoordelijk, liefdevol,
assertief, consequent, doelgericht, analytisch,
gevoelig, humoristisch, helder, inspirerend,
ordelijk, gepassioneerd, nauwkeurig, relativerend,
rustig, veelzijdig, gestructureerd, hulpvaardig,
betrokken, initiatiefrijk, ondernemend, praktisch,
zorgvuldig, verbindend, respectvol, muzikaal,
zelfverzekerd, vastberaden, empathisch, attent,
……..
Een fascinerend experiment
• Een kernkwaliteit inzetten op een nieuwe manier,
• leidt tot opmerkelijk langetermijneffect op
welzijn.
• Door het gebruiken van kernkwaliteiten:
voldoening
betekenisvol leven.
31-1-2013
1

Onderzoeksvraag
“Wat zijn de effecten van een interventie gericht op
vergroting van bewustwording en ontwikkeling van
kernkwaliteiten bij leerlingen in het basisonderwijs?”
Instrumenten
Voor het meten van welzijn en het benutten van
kernkwaliteiten hebben we gebruik gemaakt van:
bestaande vragenlijsten,
zelf ontwikkelde logboeken,
interviews en
rapportages van leraren.
Resultaten
Driekwart van de leerlingen blijkt goed in staat
om hun kernkwaliteit opnieuw en zelfstandig te
gebruiken, in verschillende contexten.
De activiteit
Zet gedurende een week elke dag je kernkwaliteit, die jij
gekozen hebt aan de hand van de vragenlijst, opnieuw
in en op een andere manier. Schrijf aan het eind van de
schooldag een situatie op waarbij je je kernkwaliteit
gebruikt hebt en waar jij tevreden over bent.
Resultaten
Kinderen worden zich bewust van hun
kernkwaliteit en zijn trots op hun kernkwaliteit.
Resultaten
Meest gekozen
kernkwaliteiten door de
leerlingen zijn
vriendelijkheid (83) en
dapperheid (77).
Kernkwaliteit #
Vriendelijkheid 83
Dapperheid 77
Humor 53
Liefde voor leren
(leergierigheid)
40
Enthousiasme 33
Dankbaarheid 23
samenwerken 23
Zelfbeheersing 22
Doorzettingsvermogen 19
Eerlijkheid 19
Liefde geven (liefdevol) 17
Bescheidenheid 14
31-1-2013
2

Resultaten
Kernkwaliteit #
Hoop / optimisme 10
Betrouwbaarheid 9
Nieuwsgierigheid 9
Sociale intelligentie 9
Verstandigheid 5
Vindingrijkheid 5
Waardering voor schoonheid 4
Spiritualiteit 3
Vergevingsgezindheid 3
Beoordelingsvermogen 2
Leiderschap 2
Perspectief 1
Resultaten
Er is bij veel leerlingen sprake van een langetermijneffect.
Uit de experimentele groep herinnerden zich 483
leerlingen (80,7%) hun gekozen kernkwaliteit.
Van de leerlingen uit de experimentele groep gaven 350
leerlingen (58%) aan dat ze hun kernkwaliteit nog
gebruikten.
Leerlingen ontwikkelen niet alleen een positieve kijk op
zichzelf, maar ook op hun medeleerlingen (positief
pedagogisch klimaat): “Ik zei dat Ton hard kon rennen. Dat gaf
mij een blij gevoel.”
Publicatie
Ruit, P. &. Korthagen, F.A.J. (2013).
Developing core qualities in young
students. In F.A.J. Korthagen, Y.M.
Kim, & W.L. Greene, Teaching and
Learning from Within: A Core
Reflection Approach to Quality and
Inspiration in Education (pp. 131-
147). New York/London: Routledge.
Resultaten
Het bewust inzetten van kernkwaliteiten wordt door
ruim driekwart van de leerlingen als een positieve
activiteit ervaren, wat in bijna alle gevallen een
positieve emotie geeft.
Kernkwaliteit vriendelijkheid: “Bij een medeleerling
helpen in de gymzaal, toen kreeg ik er een fijn gevoel bij.”
Kernkwaliteit spiritualiteit: “Want ik vertrouwde op God
dat Hij mij kracht heeft gegeven. De hele dag denk ik eraan
dat iedereen waardevol is en een doel heeft.”
Samenvatting
Het 'leren van binnenuit' wordt gestimuleerd.
Het bewust worden en inzetten door de leerlingen van hun
kernkwaliteit, wordt als een bron van welzijn ervaren;
Door een relatief korte en eenvoudige activiteit zien we
persoonlijke groei door voort te bouwen op het menselijk
kapitaal, kernkwaliteiten;
Het gebruik van hun kernkwaliteit is iets vanzelfsprekends
(Damasio);
Welzijn lijkt het waard te zijn om onderwezen te worden
door bewustwording en ontwikkeling van kernkwaliteiten.
Bewustwording van
kernkwaliteiten.
Gebruik van
kernkwaliteiten.
Vervolgonderzoek
3. Gedrag.
1. Welzijn
2. Diepgaand leren
4. Schoolprestaties
31-1-2013
3

Vervolgonderzoek
Het hele team wordt getraind.
Meerdere activiteiten.
Van 24 naar 20 KK.
Langdurige interventie.
Preciezer kijken naar welzijn.
Het zelfbeeld.
Leren en positieve psychologie
Aandacht voor de persoonlijke kwaliteiten van de
individuen;
Persoonlijke kwaliteiten, zoals volharding, liefde voor
leren, dankbaarheid, hoop en perspectief, hebben
een voorspellende waarde voor de schoolprestaties.
Kernkwaliteiten en welzijn
Het aanspreken van een kernkwaliteit geeft het ervaren
van vervulling (Park & Peterson, 2009);
Kernkwaliteiten zijn de basis van een gezonde, optimale
levenslange ontwikkeling en zijn van invloed op welzijn;
Kernkwaliteiten als dankbaarheid, optimisme,
enthousiasme, nieuwsgierigheid en de belangrijkste liefde
(d.i. het vermogen om nauwe relaties met andere mensen
te onderhouden), blijken belangrijke indicatoren voor
persoonlijk welzijn.
Geïnteresseerd?
Teamtraining van twee dagen.
Citaat: “Deze manier van werken raakt je hart! Je wordt
er blij van te kijken naar wat je al kunt en hoe je dit
bewust kunt inzetten om bepaalde dingen te bereiken
(competenties). Door je kernkwaliteiten te gebruiken,
krijg je energie.”
Info: p.ruit@driestar-educatief.nl
Tel.: 0642698418
31-1-2013
4