V A K B L A D 4 - Tropenbos International

Draagt boscertificering bij aan het
behoud van biodiversiteit?
Groeiende zorg over het voortbestaan van onze bossen heeft in de jaren ’90 van
de vorige eeuw geleid tot het ontstaan van bos- en houtcertificering. De invoering
van dergelijke schema’s wordt wereldwijd gezien als een belangrijk instrument voor
duurzaam bosbeheer en behoud van de hiermee geassocieerde biodiversiteit. Sinds
de introductie ervan worden momenteel ruim 300 miljoen hectare (ha) bos beheerd
onder dergelijke schema’s, waarvan het merendeel in de gematigde en boreale
regio’s. Minder dan 20 miljoen ha is gelegen in de tropen, voor het overgrote deel
gecertificeerd volgens de criteria van het Forest Stewardship Council (FSC). Hiervan
is bijna 90.000 ha te vinden in Suriname: 65.266 ha van Suma Lumber en 23.858
ha van E-Timber Suriname (www.fsc.org). Anno 2010 is het certificeren van bos de
hoeksteen van bosbeleid, zowel nationaal als internationaal. Maar werkt het ook?
Draagt certificering daadwerkelijk bij aan behoud van bos en biodiversiteit? Het zou
toch mogelijk moeten zijn om daarover, nu 15 jaar na de uitgifte van het eerste certificaat,
een uitspraak te kunnen doen.
Sietze van Dijk en Marijke van Kuijk
Eind 2009 publiceerde Tropenbos
International de resultaten
van een studie waarin de effecten
van gecertificeerd bosbeheer vergeleken
zijn met conventionele
houtwinning wat betreft het behoud
van biodiversiteit (Van Kuijk,
M., Putz, F.E. and Zagt, R.J. (2009)
Effects of forest certification on biodiversity.
Tropenbos International,
Wageningen, the Netherlands).
Eenvoudig was dit niet. Hoewel in
dit onderzoek 67 studies zijn geanalyseerd,
bleek er nauwelijks
onderzoek te zijn gedaan waarin de
effecten van gecertificeerd bosbeheer
direct worden vergeleken met
conventionele bosbouwpraktijken.
Het onderzoek heeft zich daarom
vooral gericht op de effecten van
een reeks van verbeterde beheermaatregelen
die voorgeschreven
26 Vakblad bos & natuur, no. 4 – themanummer biodiVersiteit
BEELD: ASTRA SINGH
worden door de verschillende certificeringsystemen:
• De introductie van schadebeper-
kende houtoogst technieken;
• De instelling van rivierbegeleidende
bufferzones;
• Het handhaven van ecologische
verbindingen;
• Het aanwijzen van beschermde
gebieden binnen concessies en
kapvakken;
• Het identificeren en beschermen
van biodiversiteit ‘hotspots’.
Uit het onderzoek blijkt dat het niet
eenvoudig is om de stelling dat
certificering aantoonbaar bijdraagt
aan behoud van diversiteit te onderbouwen.
Hoewel de beheerders
van gecertificeerde bossen in de
meeste gevallen wel degelijk informatie
verzamelen over de status
en dynamiek van de biodiversiteit,
gebeurt dit niet volgens vooraf
vastgestelde protocollen omdat
die vaak ontbreken. Het vergelijken
van deze verzamelde informatie