folder - Landschapsbeheer Flevoland

Een leefgebied
voor de rugstreeppad
Landschapsbeheer Flevoland
1

De rugstreeppad in de Noordoostpolder
Op zwoele avonden klinkt in het Noordoostpolder vanuit
poelen en sloten de luidruchtige roep van de rugstreeppad.
Een bijzondere pad die in Europa erg zeldzaam is, maar die
in de Noordoostpolder veel voorkomt.
Onderzoek van RAVON wijst echter uit dat de populatie in de
Noordoostpolder niet stabiel is. Ruimtelijke ontwikkelingen
worden dan ook sterk getoetst op de eventuele schade die
de rugstreeppad hiervan ondervindt.
Graag willen Landschapsbeheer Flevoland, de Provincie
Flevoland en andere partijen de ruimtelijke ontwikkelingen
makkelijker maken en dat kan door de populatie rugstreeppadden
steviger te maken: paradoxaal leiden meer padden
tot minder moeilijkheden bij nieuwe ontwikkelingen.
Vandaar dat er subsidies beschikbaar gekomen zijn om de
rugstreeppad te helpen, zodat de Noordoostpolder zich
verder kan ontwikkelen.
De ene pad is de andere niet
Rugstreeppadden zijn te herkennen aan de gelige streep over
de rug, de groenige ogen en ze lopen als een muis. De dieren
zijn vooral ’s nachts actief en lopen dan over de kale akkers,
het erf of langs de slootkanten op zoek naar voedsel.
Rugstreeppadden eten insecten en dan in het bijzonder
mieren. Overdag graaft de rugstreeppad zich in de grond
of kruipt ergens onder.
De gewone pad (Bufo bufo) lijkt
wel een beetje op de rugstreeppad.
Deze is echter veel donkerder van
kleur, heeft goudkleurige ogen, en
heeft geen gele streep over de rug.
Daarnaast hupt het dier meer dan
dat hij loopt.
Beide padden zijn heel algemeen
in de Noordoostpolder, maar de
gewone pad leeft liever in bosrijke
gebieden. De rugstreeppad huist
meer in het open, agrarische gebied.
Beide padden kunnen niet zo goed met elkaar overweg. Vooral
de ‘kikkervisjes’ zijn concurrenten van elkaar. Zelden zullen
rugstreeppadden eieren afzetten in wateren waar de gewone
pad al eieren heeft afgezet.
Om de rugstreeppad in de Noordoostpolder te stimuleren, is
het zaak om het leefgebied van de gewone pad niet te verbeteren!
Verdichting van het landschap met bossen en de aanleg
van poelen in het bos of de bosrand zijn niet gunstig voor de
rugstreeppad.
2 3

Hoe kunt u de rugstreeppad helpen?
Globaal zijn er drie manieren om de rugstreeppad te helpen:
1 aanleg en beheer van een rugstreeppadpoel
2 aanleg en beheer van rugstreeppadsloten
3 aanleg en beheer van overwinteringsplaatsen
Rugstreeppadpoelen
De poelen zijn bedoeld om de dieren in het voorjaar en vroege
zomer kansen te bieden om eieren te leggen. De poelen
moeten voldoen aan de volgende eisen:
• minimale wateroppervlak 30 m 2.
• waterdiepte niet groter dan 50 cm.
• schaars begroeide oever. De oever dus regelmatig maaien.
Het maaisel afvoeren zorgt ervoor dat er op termijn minder
maaisel vrijkomt.
• weinig waterplanten. Het water dus regelmatig schonen.
Gefaseerd beheer (dus niet alles tegelijkertijd) is daarbij het
beste. Het plantmateriaal kan het beste eerst een uurtje op
de kant liggen alvorens te verwijderen. Krijgen nog veel
dieren de kans om terug te keren naar de poel.
• geen vissen in de poel.
Rugstreeppadsloten
Sloten kunnen van betekenis zijn voor de rugstreeppad mits
de sloten in de zomerperiode ook water voeren. In de praktijk
komt dit weinig voor. Het plaatsen van een stuwtje kan helpen
om het water langer vast te houden. Gedacht kan worden
aan een plank van 30 cm hoog die 10 cm in de slootbodem
geslagen wordt. Het aanbrengen van een laag grind of puin
aan beide zijde van de plank kan uitspoeling van de grond
voorkomen. De praktijk zal uit moeten wijzen hoe hoog een
stuwtje moet zijn willen de rugstreeppadden succesvol zijn in
deze sloten. Gezien de variatie in neerslag per zomer, zal het
ene jaar ook succesvoller kunnen zijn dan het ander.
Een verdieping van de sloot ter hoogte van de stuw kan er nog
voor zorgen dat er gedurende een langere periode wat water
beschikbaar is. Hiermee nemen de kansen voor de rugstreeppad
extra toe.
4 5

Overwinteringsplaatsen
De dieren overwinteren onder de grond. Vooral mul zand
in combinatie met (puin)stenen biedt de rugstreeppad een
goede, droge maar vorstvrije plaats.
Deze plekken zijn makkelijk te maken van wat puin en zand
ergens op een plekje op het erf. Deze plek zou ook goed dienst
kunnen doen als ‘rotstuin’.
Subsidiemogelijkheden
Subsidiemogelijkheden zijn aanwezig voor het aanleggen
van poelen en het onderhoud van poelen. Voor de aanleg van
rugstreeppadsloten of overwinteringsplaatsen is geen subsidiemogelijkheid.
Deze laatste ingrepen zijn echter niet erg
kostbaar. Het maken van een overwinteringsplaats is bijvoorbeeld
goed te combineren met het graven van een poel.
Subsidie - Aanleg poel*
Er is maximaal e 1.500,= beschikbaar voor het realiseren van
een poel indien aan de volgende eisen voldaan wordt:
• de locatie ligt in de Noordoostpolder
• de locatie ligt in of grenst aan het agrarische gebied
en is niet omsloten door bos (een singel kan dus wel)
• de poel heeft een wateroppervlak van minimaal 30 m 2
en is minimaal 4 meter breed.
• De diepte van de poel is niet veel dieper dan 50 cm.
• De poel blijft minimaal 5 jaar liggen.
• Het beheer en verdere inrichting (beplanting) wordt
afgestemd op de rugstreeppad. Hoge planten rond de poel
worden gemaaid en de poel wordt jaarlijks geschoond.
• Om de poel te kunnen bezoeken verleent u medewerkers
van Landschapsbeheer Flevoland toegang tot de poel.
• U controleert zelf de poel op het gebruik door de rugstreeppad
door jaarlijks enkele keren op een mooie zomeravonden
te luisteren bij uw poel. Een korte rapportage van uw
bevindingen stuurt u op naar Landschapsbeheer Flevoland
• Kosten voor het aanleggen van de poel (inzet machines
voor grondwerk, eventueel aanbrengen folie en arbeidskosten)
kunnen gedeclareerd worden tot een maximum
van e 1.500,=. Eigen uren kunnen berekend worden op
basis van e 22,= (met overleg uurstaten)
* de definitie van een poel is ruim. Vijvers of andere constructies met water
kunnen ook onder de regeling vallen.
6 7

Er is ruimte voor subsidie van 40 poelen. Wie het eerst komt,
wie het eerst maalt. Landschapsbeheer Flevoland beslist of
er voor een nieuwe poel budget beschikbaar is.
Indien u gebruik wilt maken van deze subsidie kunt u kontact
opnemen met Jeroen Reinhold of Tiem van Veen van Landschapsbeheer
Flevoland (0320-294939). Uw plannen worden
dan op locatie doorgesproken waarna beslist wordt of u voor
subsidie in aanmerking komt. Tevens worden suggesties
gedaan hoe uw plannen het makkelijkst kan uitvoeren.
Subsidie - Beheer poel
Binnen de Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer
Flevoland van de Provincie Flevoland is in het agrarisch gebied
subsidie beschikbaar voor het beheer van poelen. Ook als de
poel op het erf ligt.
8 9

Nog enkele puntjes om rekening mee te houden:
• Een succesvolle poel levert veel gekwaak op. Leg de poel niet
onder u slaapkamerraam aan als u een onrustige slaper
bent.
• Er is geen aanleg vergunning nodig voor het bestemmingsplan
van de gemeente Noordoostpolder. Dit geldt voor
zowel het erf als voor een landbouwkavel.
• Vrijkomende grond
Vrijkomende grond dient op het eigen perceel verwerkt te
worden. Voor het afvoeren van grond buiten het perceel is
een schone grondverklaring nodig.
• Flora- en Faunawet: aanleg poel
Voor het graven van een poel is geen ontheffing Flora en
Faunawet voor de rugstreeppad noodzakelijk ook al graaft
u in het leefgebied van de rugstreeppad, tenzij aannemelijk
is dat de rugstreeppad deze locatie gebruikt als overwinteringsplaats.
Komt u bij het graven van de poel toch
rugstreeppadden in de grond tegen? Bel dan Landschapsbeheer
Flevoland (0320-294939).
• Flora en Faunawet: dempen van poel op termijn
Wilt u de poel na 5 jaar dempen én zitten er veel rugstreeppadden
in uw poel dan heeft u, met de huidige regels, een
ontheffing nodig van de Flora en Faunawet. Indien u aanbiedt
een nieuwe poel aan te leggen op een andere plaats
zal u (vrijwel) zeker een ontheffing krijgen.
• Als u gaat graven buiten uw erfkavel dan loopt u kans
uw drainage te doorgraven. Als u dat niet wilt dan kan een
slimme vormgeving uitkomst bieden.
10 11

De rugstreeppad hoort bij het open agrarische landschap van
de Noordoostpolder. De Noordoostpolder is zelfs één van de
belangrijkste gebieden van de soort in heel Europa. Desondanks
lijkt het toch niet heel erg goed te gaan: de pad legt wel op veel
plekken eieren maar dat worden zelden volwassen padden.
Reden om, samen met de Provincie Flevoland,
te werken aan een beter leefgebied van de
rugstreeppad. Voor de rugstreeppad gunstig,
maar ook om ruimtelijke ontwikkelingen in de
Noordoostpolder door te zetten. Hoe steviger
de populatie, hoe makkelijker ingrepen in zijn
leefgebied gemaakt kunnen worden.
Voor de aanleg van een speciale rugstreeppadpoel
kunt u zelfs een subsidie krijgen.
Meer informatie hierover in deze folder.
Dit project wordt mogelijk gemaakt door:
Landschapsbeheer Flevoland
Botter 14-03
8232 JP Lelystad
t: (0320) 294939
f: (0320) 294930
12
e: flevoland@landschapsbeheer.net
i: www.landschapsbeheer.net