na zes jaar stopt Sam Custers (28) als centrumverantwoor<strong>de</strong>lijke in <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong>. hij heeft zijn doelen bereikt, het is tijd voor iets an<strong>de</strong>rs. Samen met ons blikt hij terug op <strong>de</strong> mooie jaren in <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong>, alvorens plaats te nemen in <strong>de</strong> zetel als theatermanager van Kinepolis Kortrijk. 2 Centrumverantwoor<strong>de</strong>lijke Sam Custers verlaat <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> Een nieuwe uitdaging lonkt © Tine De Wil<strong>de</strong>
We spreken af in <strong>de</strong> foyer van <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> en nemen plaats aan een tafeltje naast Magda Calleeuw en Liliane Hertens. Meteen mag ik van <strong>de</strong> dames vernemen hoe spijtig ze het vin<strong>de</strong>n dat Sam weg gaat. En ook voor mij is het een speciaal interview. Toen Sam zes jaar gele<strong>de</strong>n centrumverantwoor<strong>de</strong>lijke werd, interview<strong>de</strong> ik hem voor Het Nieuwsblad, en hier zit ik dan, voor een afscheidsgesprek. Een komen en gaan. Sam werkte ongeveer een jaar als stafme<strong>de</strong>werker jeugd en sport bij <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong>, toen hij in september 2007 centrumverantwoor<strong>de</strong>lijke werd. Hij nam <strong>de</strong> scepter over van Hil<strong>de</strong> Weygaerts. Zij was een van <strong>de</strong> eerste centrumverantwoor<strong>de</strong>lijken in <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong>, en zorg<strong>de</strong> ervoor dat het gemeenschapscentrum aanvaard werd in Kraainem. ‘In <strong>de</strong> beginjaren werd <strong>de</strong> Vlaamse overheid gezien als een indringer. Hil<strong>de</strong> bouw<strong>de</strong> relaties op, die ik ver<strong>de</strong>r kon uitbouwen, zodat <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> algemeen aanvaard werd.’ Sam bouw<strong>de</strong> het avondprogramma uit en haal<strong>de</strong> beken<strong>de</strong> namen naar Kraainem. Denk maar aan <strong>de</strong> Kreuners, Daan en Wim Mertens. ‘We merkten dat een beken<strong>de</strong> naam veel volk op <strong>de</strong> been brengt, uit verschillen<strong>de</strong> gemeenten. Het was belangrijk om Kraainemnaren naar <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> te krijgen. Door kin<strong>de</strong>ren naar hier te lei<strong>de</strong>n, volg<strong>de</strong>n <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs naar <strong>de</strong> voorstellingen en taallessen. De uitbreiding van het jeugdprogramma heeft daar veel mee te maken, wat een verdienste is van onze stafme<strong>de</strong>werkster Maryse’, vertelt Sam. Klassieke muziek Sam is ook trots op zijn hulp aan regionaal talent, in het bijzon<strong>de</strong>r aan Kraainemnaar Philippe Raskin. ‘Hij gaf hier al concerten, maar samen met <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> hebben we met Philippe ook eigen producties op poten gezet, die hij later in binnen- en buitenland speel<strong>de</strong>. Kraainems talent promoten is geweldig.’ Philippe zorg<strong>de</strong> ervoor dat Sam klassieke muziek ont<strong>de</strong>kte en leer<strong>de</strong> appreciëren. ‘Ik ken<strong>de</strong> heel weinig van klassieke muziek en ik had geen i<strong>de</strong>e van Philippes internationale bekendheid. Ik ben blij dat we zijn carrière hebben kunnen helpen uitbouwen.’ En toch heeft Sam ook spijt omdat sommige dingen níét gelukt zijn. ‘We krijgen in <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> vaak internationale gezelschappen over <strong>de</strong> vloer. Zo hebben we met <strong>de</strong> programmeringscommissie geprobeerd om een samenwerkingsverband te sme<strong>de</strong>n met een Griekse toneelkring, maar we kon<strong>de</strong>n ze niet bij onze activiteiten betrekken. Een enkeling beland<strong>de</strong> in het aquarel-atelier of in <strong>de</strong> taallessen, maar dat is niet voldoen<strong>de</strong>. Toch zijn we erin geslaagd om er niet alleen te zijn voor <strong>de</strong> Vlamingen, maar voor alle Kraainemnaren, van alle nationaliteiten.’ vrijwilligers ‘Het was heel apart om met vrijwilligers te werken’, lacht Sam. ‘Ie<strong>de</strong>reen heeft zijn eigen karakter. Je moet uitzoeken wiens interesse waar ligt, en wie je dan waarvoor kan engageren. Het is spijtig dat ik al enkele generaties vrijwilligers heb zien verdwijnen. De vrijwilligers van <strong>de</strong> jeugdraad zijn in principe <strong>de</strong> opvolgers voor <strong>de</strong> cultuur- en <strong>de</strong> sportraad. Maar omdat <strong>de</strong> jongeren door <strong>de</strong> hoge woningprijzen verhuizen, komt die opvolging er niet.’ Sam heeft het werken met vrijwilligers altijd positief ervaren. ‘Ie<strong>de</strong>reen werkt mee voor zijn plezier, en werd door ons geapprecieerd, dus kan het niet an<strong>de</strong>rs dan leuk zijn. Voor sommige evenementen waren <strong>de</strong> vrijwilligersshifts zelfs overbevolkt en moesten we mensen weigeren.’ <strong>de</strong> Rand en <strong>de</strong> foyer De aanwezigheid van een organisatie als vzw ‘<strong>de</strong> Rand’ in <strong>de</strong> faciliteitengemeenten kan Sam alleen maar toejuichen. ‘Er is trouwens een enorm verschil met zes jaar gele<strong>de</strong>n. De vzw is verdubbeld in omvang, al volgen <strong>de</strong> budgetten spijtig genoeg niet altijd. Eerst was ik <strong>de</strong> enige om alles in goe<strong>de</strong> banen te lei<strong>de</strong>n, maar gaan<strong>de</strong>weg kon ik me omringen met me<strong>de</strong>werkers die zich toeleg<strong>de</strong>n op bijvoorbeeld <strong>de</strong> taallessen en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>rstaligen.’ Sam vindt het spijtig dat er een gebrek aan zalen is in <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong>. ‘Er wordt vaak gezegd dat het verenigingsleven achteruit gaat, maar toch is er niet altijd plaats voor alle verenigingen in <strong>de</strong> grote zaal of <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>rzalen. Een contradictie.’ Het succes van <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> hangt volgens Sam nauw samen met <strong>de</strong> foyer. Wie komt verga<strong>de</strong>ren of naar een voorstelling komt kijken, kan achteraf nog iets eten, een pintje drinken en bijkletsen. ‘In dat opzicht is <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> uniek, met zo’n goed draaien<strong>de</strong> foyer. Ik heb hier mensen leren kennen van alle slag. Ik ken<strong>de</strong> Kraainem voordien helemaal niet, want ik kom uit Hoeilaart. En vergeet niet dat er een bos ligt tussen Hoeilaart en Kraainem, hè (lacht). Buiten mijn dagtaak was ik ook ’s avonds vaak in <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> om te verga<strong>de</strong>ren. Dat maakt dat ik mijn engagementen in <strong>de</strong> Druivenstreek heb opgegeven en meer tijd in Kraainem doorbracht. In een an<strong>de</strong>re job zou ik nooit zo veel mensen en verschillen<strong>de</strong> karakters ontmoet hebben.’ <strong>de</strong> balans Als het allemaal zo leuk is bij <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong>, waarom ga je dan weg? ‘In <strong>de</strong> zomer heb ik <strong>de</strong> balans opgemaakt van mijn werk. In 2009 hebben we met <strong>de</strong> programmeringscommissie een beleidsplan opgesteld, over waar we wil<strong>de</strong>n staan in 2014. Blijkbaar had<strong>de</strong>n we al die doelen verwezenlijkt. Volgens mij kunnen we niet nóg meer ontwikkelen, want we hebben er <strong>de</strong> plaats niet voor. Bovendien ben ik ervan overtuigd dat het gezond is voor een gemeenschapscentrum dat er af en toe een nieuwe wind waait. Na zes jaar is het tijd voor een nieuwe uitdaging.’ Sam wordt theatermanager van Kinepolis Kortrijk, een hele ommezwaai. ‘Ik moet ervoor zorgen dat het complex draait. De omgeving gaat nog steeds over entertainment en cultuur, maar het zijn geen socioculturele en gemeenschapsvormen<strong>de</strong> activiteiten meer.’ Sam kiest bewust voor een nieuwe sector. ‘Ik wil<strong>de</strong> niet hetzelf<strong>de</strong> gaan doen in een an<strong>de</strong>re gemeente. De band met <strong>de</strong> mensen in Kraainem is zo fijn, dat het niet goed zou voelen hetzelf<strong>de</strong> ergens an<strong>de</strong>rs proberen op te bouwen.’ Sam wil <strong>de</strong> band met Kraainem behou<strong>de</strong>n. Je zal hem nog regelmatig in <strong>de</strong> <strong>Lijsterbes</strong> en <strong>de</strong> foyer vin<strong>de</strong>n. ‘Bij voorstellingen, zeker bij <strong>de</strong> concerten van Philippe Raskin, en ook op <strong>de</strong> nieuwjaarsrecepties en <strong>de</strong> 11 julivieringen. Ik zal me altijd welkom voelen. Want dat is hoe ik Kraainemnaren zie: zodra ze iemand in het hart gesloten hebben, geraak je er niet meer uit. Dat is bij mij net zo.’ Marijke Pots 3