BIOGRAFIE VAN DE STAD RAVENSTEIN

Fase Fase 3 3 Omvorming Omvorming tot tot vesting vesting (1614 (1614-1675)
(1614 1675)
De grootste metamorfose van de
vestingwerken vond plaats in de eerste
kwart van de 17de eeuw. Het nieuwe
verdedigingsstelsel werd vormgegeven
volgens het Oudnederlands stelsel.
Vestingen die ontworpen werden volgens dit
verdedigingssysteem dat was ontstaan in de
praktijk van de Tachtigjarige Oorlog, kregen
aarden wallen en bastions met
teruggetrokken flanken. De vorm van
vestingwerken werd bepaald volgens de
toen moderne wetenschappelijk
onderbouwde methode. 39 De
vestingbouwkundige grondvorm van
Ravenstein werd een onregelmatige vijfhoek
met natte gracht. ‘Op de plattegrond van
Merian uit circa 1630 staat de vesting
afgebeeld als een volgens het
Oudnederlandse stelsel versterkte vijfhoek.
Rivierzijde: 16de-eeuwse werken
deel van de vesting
De rivierzijde van de stad werd beschermd
door een lange muur met aan beide
uiteinden een rondeel. Deze worden gedekt
door een op een halve maan gelijkend werk
en een hoornwerk. De rondelen dateerden
uit het begin van de 16de eeuw; de muur
was aan de binnenzijde vermoedelijk
voorzien van een aarden versterking. 40 De
muur valt ongeveer samen met de huidige
loop van de Maasdijk; restanten van deze
muur zijn echter nauwelijks teruggevonden, waardoor de exacte locatie van de muur
nog onbekend is.
21
Landzijde: sloop voor bouw
Om het nieuwe verdedigingsstelsel te realiseren waren aan de andere randen van de
stad grote ingrepen nodig. Een aanzienlijk deel van de bestaande bebouwing werd
gesloopt om het herstel van de vestingwerken mogelijk te maken. Monumenten Advies
Bureau (2000):
‘De stukken omschrijven het werk aldus: ”In anno 16 en 21, den 25 mert, so hebbe die
Staten van Hollant Ravensteyn begonst te sterken en hebben daer 9 comppenien
folckx (9 compagnieën soldaten) in geleet, waer van den heer van Stina daer oversten
korronel van was; en den korenel liet terstont af breken die voerstat 25 huys (25
huizen in de voorstad) en 4 huys tot Huysselinc aen den Schafdries, met groet misbaer
van krijten en van kermen”. Het protest en verdriet van het slopen van bebouwing ten
39 Van Rooijen 1990, p. 44
40 Monumenten Advies Bureau 2000, p. 11
Afbeelding 2.2g Kaart van de vesting
Ravenstein, door M. Merian omstreeks 1630