150 jaar Diergaarde Blijdorp - Vrienden van Blijdorp

Vriendennieuws op de eerste jaren teruggeblikt.
Toen, in 2003, woonden er twee
Amoerpanters in Blijdorp, Bogan en
Nouschka. Bogan was toen vier jaar. Hij is
een van de weinige nog raszuivere Amoerpanters
in gevangenschap. In het verleden
is er nogal eens gefokt met Amoerpanters
en Chinese panters. Dit heeft ertoe geleid
dat de meeste Amoerpanters niet raszuiver
zijn. Voor het fokprogramma is besloten
dat alleen raszuivere en hybride panters,
die niet meer dan 12,5% van de Chinese
panter in de bloedlijn hebben, mee mogen
doen. Nouschka is zo’n hybride die aan het
fokprogramma mag deelnemen. Nouschka
kwam vanuit Leipzig naar Blijdorp in de
hoop dat zij met Bogan voor nageslacht
kon zorgen. Het eerste contact tussen
Bogan en Nouschka verliep niet vriendelijk,
de dieren reageerden agressief op elkaar.
Als de dieren zo agressief naar elkaar bleven
reageren, zouden er andere oplossingen
bedacht moeten worden, bijvoorbeeld
het omwisselen van het vrouwtje of kunstmatige
inseminatie.
Nu, in de zomer van 2007 spreek ik met
Martin van Wees om te horen hoe het de
Amoerpanters sinds 2003 vergaan is. Met
Bogan en Nouschka is het helaas niet goed
afgelopen. Zoals al een beetje verwacht,
bleef het contact zeer agressief. Nouschka
is tweemaal kunstmatig geïnsemineerd.
Blijdorp is er zo goed als zeker van dat de
eerste keer inderdaad tot jongen heeft
geleid. De camera’s in het verblijf lieten het
afweten, waardoor er geen bewijs is. De
jongen, als ze er waren, hebben het spijtig
genoeg niet overleefd.
Een jaar later is Nouschka opnieuw geïnsemineerd,
maar ze is niet drachtig geworden.
Nouschka kreeg verschillende fysieke
complicaties waaraan ze eind 2004 is overleden.
Bogan bleef alleen over. In de zomer van
2006 zijn er twee dieren uit Engeland gekomen,
Abu (man) en zijn zus. Beide dieren
waren niet raszuiver, maar hybriden die
deel mochten uitmaken van het fokprogramma.
Het vrouwtje ging de zomer lang
aan de pil met het idee om haar in het
vroege voorjaar te insemineren. Het
publiek kon zo in ieder geval de hele zomer
van twee Amoerpanters genieten. Op 1
september van dat jaar gebeurde er iets
vreselijks. Terwijl het vrouwtje lag te slapen,
viel Abu haar zomaar uit het niets aan
en doodde haar.
En wat nu? Het fokprogramma pakte niet
uit zoals gewenst, dat was duidelijk. Er is
overwogen om dan maar met een ondersoort
te fokken. De stamboekhouder van
de Amoerpanter wilde Blijdorp echter nog
een kans geven, omdat Bogan erg belangrijk
is vanwege zijn raszuiverheid. Naast
Bogan leven er in gevangenschap slechts
twee andere raszuivere Amoerpanters, de
broer en zus van Bogan.
Gelukkig kreeg het fokprogramma in
Blijdorp in november 2006 een nieuwe
kans met de komst van Cleopatra uit
Kopenhagen. Om de kans van slagen van
de kunstmatige inseminatie zo groot mogelijk
te maken, moet de cyclus van het
vrouwtje inzichtelijk zijn. Daarom wordt
iedere dag op basis van de urine de hormoonspiegel
bepaald. Het insemineren
moet vlak voor de eisprong gebeuren.
Door urineonderzoek is dit moment nauwkeurig
te bepalen. Bovendien wordt er
gekeken naar de gedragingen van het dier.
Specifieke krolse gedragingen zijn rollen,
sproeien en bepaalde geluiden maken, die
we van onze vertrouwde huispoes zo goed
kennen! Dit gedrag wordt door middel van
camera’s gevolgd. Met al deze informatie
kan precies bepaald worden wanneer Cleopatra
het beste geïnsemineerd kan worden
om bevrucht te raken.
Het insemineren wordt ruim van te voren
gepland, want het vergt enige organisatie.
Zo moeten er mensen uit Berlijn komen
van het IZW, een organisatie die gespecialiseerd
is in het insemineren. Ook moet er
iemand van de Erasmus Universiteit zijn,
die zorgt dat de ingevroren sperma van
Bogan voorhanden is. Waarschijnlijk zal
Cleopatra in het voorjaar van 2008 (februari
- maart) voor het eerst geïnsemineerd
worden.
Het tweede mannetje in Blijdorp, Abu,
staat op een zijspoor. Het is een erg mooie
panter, maar wat genetisch materiaal
betreft niet zo belangrijk als Bogan. Voor
Abu zal een plaats in een andere dierentuin
gezocht worden, waar bezoekers deze
prachtige panter kunnen bewonderen. In
Blijdorp is alle hoop gevestigd op Bogan en
Cleopatra. Hopelijk zorgen zij voor zoveel
nageslacht dat er in de toekomst Amoerpanters
in het wild uitgezet kunnen worden
en hun aantallen zullen toenemen.
9