maandblad - Vereniging tegen de Kwakzalverij

„MAGISCH EN MAGNETISCH"
Talisman: de werkelyke waarde
is onberekenbaar klein
IN de Wereldkroniek van 4 februari
vond ik onderstaande advertentie, waarover
wel het een en ander is te zeggen.
„Het mooist denkbare Geschenk, wat
U een ander en U zelf zoudt kunnen
geven is de SATOR-TALISMAN.
Deze gemagnetiseerde Talisman, geladen
met magische kracht trekt het geluk
aan, weert onheil af en heeft een genezende,
heilzame werking. Zijn werking
is wonderbaarlijk, vele dankbare
attesten. Vraagt kosteloos inlichtingen
of bestel nog heden deze sierlijke en zinvolle
Porte-Bonheur per brief of per
postwissel en U ontvangt Uw talisman
met verklarende beschrijving franco per
post thuis. Voor het buitenland airmailporto.
Uitgevoerd in fraai onvergankelijk
pleet ƒ 7,50; in prachtig duurzaam
doublé f 9,50. De werkelijke waarde is
onberekenbaar groot. Richt Uw aanvraag
met vermelding van Uw geboortedatum
aan het Talman Genootschap
afd. W.Z., van Bleiswijkstraat 268, Den
Haag.
Wat baat het of Gij jaagt, U af slooft en
verhit?
De Sator-Talisman helpt méér wanneer
Gij die bezit."
ANADROOM
WIJ hebben hier te maken met het bekende
Sator-anadroom, dat reeds heel
spoedig na Christus werd vervaardigd
en bij uitgravingen later werd gevonden.
Het is een merkwaardige figuur,
want men kan in verschillende richtingen
steeds dezelfde woorden terugvinden.
Allerlei verklaringen zijn ervoor
gegeven, waarvan ik alleen maar noem
die van W^ehling-Schücking. Hij begint
met de veronderstelling, dat in de letterschikking
de Drie-eenheid tot uiting
is gebracht. Daarbij wordt het vierkant
aanvaard als symbool van de Vader-
(zaaier). Als symbool van de Zoon is
de driehoek gekozen en deze driehoek
denkt W-S zich getrokken door beginen
eindletter van Arepo en de T, de
middelste letter van Rotas. Wij krijgen
dan een figuur, welke in de T het symbool
bezit van het kruis en voor Christus
staat. De A en de O zijn de alpha en
omega. Met de N, de middelste letter
van het Tenetkruis, kan worden be-
DUBBEL FIAT
HET ARTIKEL van de Rotterdamse
hoofdcommissaris van politie, waarmee
wij dit oktobernummer openen, is een
overdruk van twee artikelen, welke in
het Algemeen Dagblad (Rotterdam)
zijn verschenen. Schrijver en redactie
verleenden ons toestemming tot herdruk,
waarvoor wij gaarne onze erkentelijkheid
betuigen.
doeld Nazarenus, Nike (overwinningsroep)
of Numen, godheid. Het woord
Arepo zou van weinig betekenis zijn,
maar Opera duidt op werken, van God
of van de Zoon. Rotas zijn de raderen,
Tenet nemen wij in de betekenis van
„hij behoudt". Wij hebben nu slechts
twee van de drie hoofdsymbolen in de
anadroom verwerkt; het derde symbool
is dat van de Heilige Geest, voorgesteld
door de cirkel. W-S trekt die cirkel
door de vier A's en de vier O's, welke
in de letterschikking voorkomen.
Wederom staan hier A en O voor Alpha
en Omega.
Nog vele andere oplossingen van het
anadroom zijn mogelijk. Het bovenstaande
wordt alleen gegeven als een
voorbeeld, hoe men de rangschikking
van de 25 letters zou kunnen lezen.
UW GELD KWIJT
OVER het mogelijke nut van de „talisman"
behoeven we niet veel te zeggen.
Deze uiting van bijgeloof staat op één
lijn met andere verschijnselen van angst
en misplaatst vertrouwen, die wij herhaaldelijk
tegenkomen. Ik noem maar
enkele: het niet onder een ladder door
willen lopen, de vrees om met 13 man
aan een tafel te moeten zitten, het afkloppen
als men zegt nog nooit een ongeval
te hebben gehad, het kettinggebed,
dat men in drievoud moet overschrijven
en doorzenden en dat alleen
maar effect kan sorteren als de stroom
niet wordt verbroken. Daarnaast denk
ik aan de bekende armbanden tegen de
rheumatiek, aan het Baken Anti-Rheuma,
de kastanje die men in de zak moet
dragen, de ui in de wieg van een kind
dat aan stuipen lijdt, het broodje met
luizen tegen geelzucht!
Als wij zo vaak lezen van de goede
gevolgen van de Zending in onontwikkelde
landen en van de opluchting, die
de bewoners daar krijgen als zij worden
verlost van vrees en angsten door
allerlei op animisme berustende geloofsuitingen,
dan denk ik eraan dat wij,
moderne mensen uit beschaafde landen,
toch heus niet zo ver van deze primitieven
af staan in onze talloze uitingen, die
Lief doktertje m
IEDERE JOURNALIST kent het verschijnsel:
een lezer schrijft een felle
brief, tart de redactie hem te antwoorden,
geeft duidelijk blijk van zijn twijfel
aan de redactionele moed zulks te doen
— en blijkt achteraf zich zelf in anonymiteit
te verhullen.
Door een dergelijke schichtigheid
schijnt ook drs K. te zijn bevangen,
wiens boze briefje „Lief doktertje" wij
vorige maand publi- en repliceerden.
Ons redactie-secretariaat zond hem,
naar goede zeden, twee exemplaren van
het september-nummer, doch de P.T.T.
te Haarlem retourneerde ze met de kanttekening,
dat de door drs K. opgegeven
straat niet bestaat. Aangezien wij drs
K.'s naam in het telefoonboek niet aantroffen,
bestaat de mogelijkheid, dat inzender
behalve zijn straatnaam ook zijn
geslachtsnaam heeft gefingeerd. Waartoe
dat dubbele schuilevinkje spelen?
Belangrijker echter dan pseudonaam
en pseudostraat is de aangeroerde kwestie
zelf. Een arts deelt on§ hierover nog
mede, dat bij meningsverschil tussen
medicus en patient over een nota de
zaak aan de plaatselijke Afdelingsraad
van de Kon. Ned. Mij. ter bevordering
der Geneeskunst kan worden voorgelegd.
De voorstelling van zaken, als zou
een patiënt ten aanzien van een te hoog
geachte rekening rechteloos staan, is
derhalve geheel onjuist, aldus onze
zegsman.
toch feitelijk op dezelfde stervensangst
berusten. Is het niet een grote
schande, als wij de talloze advertenties
van helderzienden en psychometristen
in onze dagbladen aantreffen als een
bewijs, dat dit beroep bijzonder lucratief
moet zijn?
Of het Talman-Genootschap veel
Sator-Talismannen verkoopt, kan ons
eigenlijk koud laten. Prof. Pel placht te
zeggen, als hij een patiënt meemaakte
die abnormaal dik gekleed was: „Dat
is goed voor de man die al die kleren
maakt en verkoopt, wie ze draagt heeft
er de last van." Zo is het ook hier: de
maker en de verkoper van de naar onze
mening volkomen waardeloze, zij het
nog zo sierlijke, voorwerpen varen er
wel bij, degeen die ze draagt is zijn geld
kwijt, maar zal geleidelijk ook zijn vertrouwen
moeten prijsgeven. Deze met
magische kracht (wat wordt er toch
raar met die kracht omgesprongen!)
geladen, geluk aantrekkende talisman
is van alle werking ontbloot en van een
genezende heilzame kracht is geen
sprake.
Uit dit alles zien wij wederom, in
welk een dwaze wereld wij leven!
R. E. W.