Jaarverslag NIP 2006

Jaarverslag NIP 2006
Geacht NIP-lid,
Het ‘lot’ van een jaarverslag is dat er altijd wordt teruggekeken op een periode die inmiddels
al een tijdje is afgelopen en afgesloten. Dat is met het jaarverslag 2006 niet anders. Toch is
het interessant om eens te kijken op deze website. U treft hier een terugblik aan op wat we
gerust kunnen omschrijven als een grote stap voorwaarts voor de beroepsvereniging. De
modernisering en de professionalisering kregen vorm in onder meer nieuwe statuten en een
gewijzigde organisatiestructuur.
De vereniging is vitaler dan ooit tevoren, het aantal leden groeit gestaag en de blik wordt
steeds meer naar buiten gericht. Vooral dit laatste is een goede zaak. Mede dankzij een nieuw
bestuursmodel is er meer en meer ruimte om naast de gebruikelijke en o zo noodzakelijke
belangenbehartiging voor leden, de psychologie bij het grote publiek onder de aandacht te
brengen.
Het ideaal om het NIP ‘spreekbuis’ te laten zijn voor alles en iedereen op het gebied van de
psychologie in Nederland, komt stapje voor stapje dichterbij. De contouren hiervan kunt u in
dit jaarverslag lezen.
Ik wens u, namens het bestuur en het hele NIP-bureau, veel leesplezier toe.
Dr. Jan Boelhouwer
Voorzitter NIP
1

Inhoudsopgave
Het NIP in 2006: veranderingen met grote impact 3
Bestuurszaken 3
Beleid 4
Bureau 5
Bureaugegevens in 2006 6
Service 6
Communicatie 7
Voorlichting: het spreekuur 8
De Psycholoog 8
Belangenbehartiging 9
Ethiek 9
Cotan 10
Stichting Training en Scholing NIP 11
Ledengegevens 2006 12
Ledental per sectoren/secties 13
Sector Arbeid & Organisatie 14
Arbeid & Gezondheid 14
Beroepskeuze & Loopbaan 15
HRM 15
Management & Organisatie 16
Psychologen Sociale Werkvoorziening 16
Training & Opleiding 17
Sector Gezondheidszorg 18
Forensische Psychologie Volwassenen 18
Psychologen in de Ouderenzorg 19
Zorg voor Mensen met een Verstandelijke
Handicap 20
Revalidatie 21
Sector Jeugd 22
Werkgroep Auditief Gehandicapten 22
Het Jonge Kind 23
Forensische Psychologie Jeugd 23
Schoolpsychologen 24
Adolescentie 25
Intersector 26
Interculturalisatie 26
Lichaamsgericht Werkende Psychologen 27
Mediation 28
Neurofeedback 28
Wetenschappelijke Onderzoekers in de
Psychologie 29
Psychologiedocenten 29
Psychologiestudenten 30
Studentenpsychologen 31
Colofon 32
2

Het NIP in 2006: veranderingen met grote impact
Door mr. Rein Baneke, directeur
Voor het NIP als vereniging was 2006 een belangrijk jaar. Op 1 januari traden de nieuwe
statuten in werking die een aantal essentiële veranderingen in gang zetten. Niet alleen de
organisatiestructuur van de vereniging wijzigde ingrijpend, ook de manier van omgaan en
communiceren met elkaar.
De instelling van een Ledenraad als hoogste orgaan van de vereniging heeft grote impact
gehad. In plaats van de tamelijk willekeurige opkomst van een aantal geïnteresseerde leden bij
de Algemene Ledenvergadering, kreeg de vereniging een zestigtal gekozen afgevaardigden.
Deze afgevaardigden zijn meer betrokken bij de gang van zaken en in staat om, met een
ambtstermijn van drie jaar, lijn aan te brengen in hun handelen als controlerend orgaan van
het bestuur. Na een overgangsperiode kwam de nieuwe Ledenraad op 23 november voor het
eerst bijeen.
Sector- en sectiekeuze
Om de afgevaardigden van de Ledenraad te kunnen kiezen, was het belangrijk dat ieder lid
van het NIP opnieuw aangaf welke sector of sectie zijn of haar eerste voorkeur had. Op grond
hiervan werden de verhoudingen in de Ledenraad bepaald. De respons was behoorlijk, circa
70% van de leden gaf zijn of haar eerste keuze. Het Algemeen Bestuur kon vervolgens de
sectoren en secties oproepen het aantal afgevaardigden voor de nieuwe Ledenraad te
benoemen.
Het kiezen van de afgevaardigden vanuit de secties en sectoren ging gepaard met het kiezen
van nieuwe besturen van deze sectoren en secties. Een verjonging van het NIP-kader was het
resultaat. Een hoop nieuwe energie in de betreffende gelederen, dus.
Huishoudelijk Reglement
Ook werd in 2006 een nieuw Huishoudelijk Reglement opgesteld. Naast de gebruikelijke
reglementaire zaken regelt dit HR de invoering van een planning & controlcyclus, een voor
het NIP tot dan toe niet vanzelfsprekende zaak.
Met de lancering van de Kaderbrief 2007 in maart 2006, werd het startschot gegeven voor
een samenhangend geheel van beleidsplanning, budgettering en governanceregels die de
sturing en verantwoording van de vereniging aan leden sterk verbetert. Aan het eind van 2006
voltooiden alle sectoren en secties hun plannen en begrotingen, waarmee men per januari
2007 aan de slag kon.
Bestuurszaken
Een ander uitvloeisel van de statutenwijziging is de samenstelling van het bestuur van het
NIP. Het oude Dagelijks Bestuur en Hoofdbestuur werden samengevoegd tot een nieuw,
compact Algemeen Bestuur.
In het eerste deel van 2006 fungeerde een overgangsbestuur dat het samenstellen en werven
van het nieuwe Algemeen Bestuur tot belangrijkste taak had. Naast een duidelijk profiel voor
3

Beleid
de bestuursleden werd de nieuwe statutaire mogelijkheid benut om van buiten de vereniging
bestuursleden aan te trekken. Het Nationaal Register van Commissarissen en Toezichthouders
kreeg de opdracht aan de hand van een NIP-profiel een voorzitter en vice-voorzitter te zoeken.
Aan het eind van het jaar droeg het overgangsbestuur twee kandidaten voor aan de Ledenraad.
Samenstelling bestuur
Het Algemeen Bestuur kende tot 23 november 2006 de volgende samenstelling:
Prof. dr. Jules Pieters, voorzitter
Dr. Frans Albersnagel, secretaris
Dr. Jan Henk Kamphuis, penningmeester
Prof. dr. Henk van der Molen, bestuurslid-oud-voorzitter
Drs. Miriam Cloïn-Brouwers, bestuurslid namens sector G
Drs. Hans Schutz, bestuurslid namens sector G
Drs. Jaap van der Pol, bestuurslid namens sector G
Dr. Annematt Collot D’Escury-Koenigs, bestuurslid namens sector J
Drs. Evert Hummelen, bestuurslid namens sector A&O
Drs. Giovanni Timmermans, bestuurslid namens de Intersector
Drs. Casper Koene, bestuurslid en voorzitter Raad van Advies in Beroepsethische Zaken
Op 23 november koos de Ledenraad een nieuw Algemeen Bestuur, echter met uitzondering
van de voorzitter en vice-voorzitter. Deze twee werden begin 2007 benoemd. Eind 2006 zag
het Algemeen Bestuur er als volgt uit:
Prof. dr Jules Pieters, wnd voorzitter
Dr. Jan Henk Kamphuis, penningmeester
Dr. Wim de Waal, bestuurslid namens sector G
Drs. Evert Hummelen, bestuurslid namens sector A&O
Drs. Jeroen Schepman, bestuurslid namens sector J
Drs. Frank Nelwan, bestuurslid namens de Intersector
Op 28 december 2006 droeg het Algemeen Bestuur de voorzitter en vice-voorzitter aan de
Ledenraad voor: dr. Jan Boelhouwer en drs. Nelly Altenburg.
Het Algemeen Bestuur is erop ingericht om het beleid dat sectoroverstijgend is en zich leent
voor een centrale aanpak ter harte te nemen. Belangrijke onderwerpen in 2006 waren:
• Tweejarige master
Het zorgen voor een internationaal goed aansluitende bachelor- en masteropleiding in de
psychologie. De huidige opleiding is een jaar te kort (3+1) om deze aansluiting te vinden. In
september bepleitte het NIP bij de Commissie Levelt een psychologiebrede, tweejarige
masteropleiding. In november adviseerde de commissie echter aan de NVAO (het
accreditatieorgaan van de overheid) om vooralsnog alleen voor de
gezondheidszorgpsychologie een tweejarige master te erkennen. Hierbij werd niet uitgesloten
dat andere werkterreinen in de toekomst zouden kunnen volgen. Het NIP ondersteunt de
plannen hiervoor. De universiteiten zullen waarschijnlijk in 2008 de Gz-masters starten.
4

Bureau
• Registerpsycholoog NIP
Door een commissie werd het voorstel gedaan om het NIP-standpunt uit 1996, dat een
zesjarige opleiding (inclusief postdocdeel) de standaard diende te zijn voor de zelfstandig
werkende psycholoog, verder te operationaliseren door invoering van een dienstmerk. Met
behulp van een uniform begrip (Registerpsycholoog NIP) kan het NIP uitdrukking geven aan
dit vakbekwaamheidniveau. Later in het jaar kwam van de zijde van de Kamer
Gezondheidspsycholoog en het Centraal College GZ-psychologen bezwaar tegen deze
uniformering. Voor de individuele gezondheidszorg dienden de BIG-geregistreerde
psychologen geprofileerd en gepositioneerd te worden.
• Project zorgverzekering
De bovenstaande discussie was van invloed op het project zorgverzekering dat het Algemeen
Bestuur startte om de in het NIP verenigde psychologen een goede positie te verschaffen bij
de implementatie van de nieuwe Zorgverzekeringswet. Door politieke druk werd de beoogde
overheveling van de GGZ per 1 januari 2007 verschoven naar 2008. Dit biedt het NIP meer
ruimte om aan productontwikkeling te doen. Deze ruimte kon niet worden benut door de
voortdurende onzekerheid over de positionering van de Registerpsycholoog NIP, dan wel de
BIG-psychologen. In 2007 zullen hierover knopen moeten worden doorgehakt. Door een
expertgroep werd een goed hanteerbaar stelsel van productbeschrijvingen opgezet.
• Behartiging en ethiek
De doorlopende goede behartiging van de belangen van de individuele leden op het gebied
van de ethiek, de CAO’s, zelfstandige vestiging en collectieve verzekeringen was ook in 2006
een belangrijk punt van aandacht.
Het concept van een geheel herziene beroepscode werd bij de Ledenraad ingediend, die daar
begin 2007 over zal besluiten.
• Communicatie
De communicatie naar de leden en naar derden, niet alleen door de uitgave van De
Psycholoog, maar ook door de bemensing van de helpdesk, perscontacten en andere
geschreven publicaties, is een van de pijlers van het NIP. De website van het NIP wordt als
toegankelijk en informatief beoordeeld met ongeveer 11.000 hits per maand.
• Kwaliteit
De kwaliteitsbevordering kreeg impulsen door de verschillende registratieregelingen van het
NIP en door de deskundigheidsbevordering vanuit de Stichting Training & Scholing NIP.
Deze stichting is speciaal opgezet om de leden te voorzien van een adequaat BNS-aanbod dat
aansluit op de registratieregelingen.
De veranderingen in de vereniging noopten tot aanpassing van de bureauorganisatie. De
statutaire verankering van de sectoren van het NIP, voorzien van een grotere autonomie op
bestuurlijk en financieel terrein, zorgde voor de mogelijkheid zogeheten eigen sectorbureaus
te creëren.
5

Managementteam
Ook in het Managementteam (MT) van het bureau werd de positie van de sectoren tot
uitdrukking gebracht in de deelname van de sectorsecretarissen aan dit team. Hiermee
veranderde het karakter van het MT tot een bestuurlijk coördinatieorgaan. Een van de
belangrijkste taken is de afstemming van het beleid tussen de sectoren en het Algemeen
Bestuur. Het MT startte in juni 2006 met de werkzaamheden. De nieuwe functie van Hoofd
Communicatie kon in 2006 niet worden ingevuld, waardoor het MT in een onvolledige
samenstelling opereerde. De overige wijzigingen in de samenstelling van het bureau betroffen
in 2006 vooral de staffuncties.
Cotan
Na een dienstverband van 35 jaar werd met een geslaagd symposium afscheid genomen van
Jacqueline van Vliet-Mulder. Zij was al die jaren het gezicht van de Cotan, de commissie die
de psychologische tests beoordeelt en hierover publiceert. De goede naam van de Cotan en de
testkwaliteit in Nederland zijn grotendeels aan haar inzet te danken. Van Vliet-Mulder wordt
opgevolgd door drs. Rinske Frima.
Voorts traden nieuwe stafmedewerkers aan voor de collectieve belangenbehartiging en voor
kwaliteit en opleiding in de personen van Monique Jansen en Anneke Haringsma.
In 2006 werd het tien jaar oude functiewaarderingssysteem van het bureau herzien.
Bureaugegevens in 2006
Service
Werknemers uit dienst 6
Werknemers in dienst 8
Aantal fte’s per 31/12/2006 26,8
Werknemers in dienst 42
M/V 10 M/ 32 V
Fulltime 5
Parttime 37
Het bureau van het NIP is de operationele en professionele spil van de vereniging. Bij het
bureau komen jaarlijks de meest uiteenlopende vragen binnen. De professionals van het NIPbureau
bedienen in de eerste plaats de leden en bestuursleden van de vereniging.
Leden benaderen het NIP voor informatie, maar ook voor een advies op maat, bijvoorbeeld
over salarisonderhandelingen, postmasteropleidingen en -cursussen, zelfstandige vestiging,
beroepsethische kwesties, of consultatie van een deskundige collega. Het bureau biedt
kaderleden advies en ondersteuning bij de profilering van de psycholoog in een bepaald
werkveld, beleidsontwikkeling, belangenbehartiging, contacten met de media, het organiseren
6

van studiedagen en congressen, het uitvoeren van een registratieregeling of het versturen van
een mailing.
Daarnaast behandelt het verenigingsbureau vragen van cliënten, andere beroeps- en
belangenverenigingen, werkgevers, instellingen, maatschappelijke en politieke organisaties en
de pers. Door ook derden van dienst te zijn, zet het bureau de psycholoog bij tal van
doelgroepen op de kaart.
Communicatie
De afdeling Voorlichting & PR, die per 1 april 2007 de afdeling Communicatie zal heten,
benadrukte in 2006 het profileren van de psycholoog en de psychologie in de maatschappij en
stelt dit ook de komende jaren tot belangrijk doel.
Er verschenen zes persberichten in 2006. De onderwerpen waren:
- 23 januari 2006 Psychische klachten? Aan het werk!
- 7 maart 2006 Psychiater is niet vanzelfsprekend de baas
- 28 april 2006 Kwaliteit noodzakelijk voor 'Het kind centraal'
- 29 mei 2006 Geen eerlijke kansen voor allochtonen op de arbeidsmarkt
- 19 juli 2006 NIP verheugd: Rechtbank vernietigt besluit NMa over adviestarieven
- 14 november 2006 NIP wenst tweejarige master voor alle psychologieopleidingen
Website
Eind 2006 was de stand van bezoekers op de homepage van het NIP 204.419, een stijging van
23 procent ten opzichte van 2005. De pagina met annonces is net als voorgaande jaren de
meest bezochte pagina. De eerstvolgende 'veelbezochte pagina' is NIP-ledenservice.
Zorgverzekeraar
De komende tijd zal het NIP zich blijven inzetten om een zo breed mogelijk aanbod van
psychologische zorg in de nieuwe Zorgverzekeringswet vergoed te krijgen. In 2006
publiceerde de afdeling een uitgebreide FAQ op de website en in het septembernummer van
De Psycholoog om de leden op de hoogte te houden van de laatste ontwikkelingen. Ook werd
er een communicatieplan ontwikkeld voor het project zorgverzekeraars.
Eerste keuze sectie/sector
Alle 12.000 NIP-leden werden middels een mailing verzocht de sector en sectie van hun
‘eerste keuze’ aan te geven. Om de nieuwe Ledenraad te vormen werden in 2006
afgevaardigden gekozen vanuit de secties en sectoren. Het aantal afgevaardigden hing daarbij
af van het aantal deelnemers dat een sector of sectie als ‘eerste keuze’ opgaf. Het hele project
werd vormgegeven en begeleid door de afdeling Voorlichting & PR.
Kaderleden
Bestuursleden van alle NIP-organen kregen hun eigen rubriek op de website. Kaderleden
vinden hier praktische documenten als declaratieformulieren, handleidingen voor het maken
van een digitale nieuwsbrief of Powerpoint-presentatie en een handboek voor het schrijven
van beleidsplannen.
7

Voorlichting: het spreekuur
Tijdens het dagelijkse telefonisch spreekuur van de afdeling Voorlichting kwamen, net als in
voorgaande jaren, in 2006 veel vragen binnen. Op drukke dagen liep het aantal telefoontjes op
tot veertig; gemiddeld ligt het aantal rond de twintig vragen per ochtend. Het aantal vragen
per e-mail is ongeveer gelijk aan het aantal vragen per telefoon.
Veelgestelde vragen
De meeste vragen kwamen van NIP-leden over hun beroepsuitoefening:
• vergoedingen door zorgverzekeraars;
• registraties;
• opleiding;
• beroepsethiek;
• starten van een eigen praktijk;
• informatie over collega’s met bepaalde deskundigheden.
Hiernaast wordt vaak informatie verstrekt aan psychologen die overwegen lid te worden of
aan cliënten die een psycholoog zoeken of vragen hebben over het NIP en NIP-psychologen.
Ook de media, huisartsen, zorgverzekeraars en studenten weten het NIP te vinden met hun
vragen over psychologen en hun beroepsuitoefening.
Turks of Marokkaans
In toenemende mate zoeken bellers en mailers naar psychologen die Turks of Marokkaans
spreken. Ook onderwerpen als mediation, preventie, werken in het buitenland en de
bevoegdheden en bekwaamheden van de psycholoog kwamen vaker aan de orde dan in
voorgaande jaren.
De Psycholoog
De redactie van De Psycholoog kijkt terug op een gevarieerde eenenveertigste jaargang van
het maandblad. Naast vele bijdragen uit de klinische hoek, was er ruime aandacht voor
psycholinguïstische en neurocognitieve onderwerpen. De doelstelling van de redactie om in
deze jaargang ook bijdragen uit de sociale psychologie en de arbeids- en
organisatiepsychologie te publiceren, werd gerealiseerd. Het themanummer in november
stond in het teken van zelfregulatie, die vanuit verschillende gezichtspunten werd belicht.
In het professiedeel van het tijdschrift verscheen een vijftal beroepsportretten van
psychologen in zeer uiteenlopende werkkringen. Daarnaast leidde zowel een bijdrage over de
taakafbakening tussen psycholoog en psychiater als een artikel over de omgang met
simulerende cliënten tot een aantal discussiebijdragen.
De inkomsten van advertenties en annonces behaalden in 2006 een recordhoogte. Hierdoor
daalden de exploitatiekosten van De Psycholoog – ondanks de stijging van de oplage – ten
opzichte van het jaar daarvoor.
8

Belangenbehartiging
Ethiek
De marktwerking gaat zijn intrede doen bij de zorgverzekeringen. Voor NIP-leden met een
eigen praktijk is het van groot belang dat hun werkzaamheden door zorgverzekeraars geheel
of gedeeltelijk worden vergoed. Het NIP startte daarom in juni het project Vergoeding
Zorgverzekeringswet onder leiding van de medewerker belangenbehartiging. Het doel van het
project is de leden te faciliteren bij het verkrijgen van een contract met een of meer
verzekeraars. Een groep experts uit de vereniging werkte aan een eerste opzet voor
productbeschrijvingen.
Uitstel
Om individuele leden te ondersteunen werd een training ontwikkeld die gegeven kan worden
aan leden die moeten onderhandelen met zorgverzekeraars. Door het uitstel tot 1 januari 2008
van de overheveling van de AWBZ in de GGZ naar de Zorgverzekeringswet zullen de
trainingen in 2007 starten. Door middel van een FAQ op de website en het beantwoorden van
vragen via mail en telefoon werden de leden geïnformeerd over (actuele) ontwikkelingen.
Het bestuur van het NIP breidde mede in het belang van dit project de formatie van de
afdeling belangenbehartiging uit. Vanaf 1 november is de afdeling gesplitst in:
• dienstverlening aan leden die werken in een dienstverband en
• dienstverlening aan leden met een eigen praktijk.
De druk op de professionele zelfstandigheid van de psycholoog neemt in vergelijking tot
voorgaande jaren verder toe. Dit blijkt onder andere uit contact met secties en sectoren en de
vragen die via telefoon en mail binnenkomen op het spreekuur.
In het onderwijs en de jeugdzorg blijkt de expertise en beroepseer van gedragswetenschappers
steeds lastiger te verdedigen in een klimaat van financiële druk en een steeds luidere roep om
financiële verantwoording en controle.
Beroepsgeheim
Het beroepsgeheim is allang geen vanzelfsprekende zaak meer. De invoering van het
elektronisch patiëntendossier maakt het er voor de psycholoog niet eenvoudiger op om diens
professionele verantwoordelijkheid voor de geheimhouding van cliëntgegevens te handhaven.
De behandeling van minderjarige kinderen van gescheiden ouders levert niet zelden een
spanningsveld op voor de psycholoog tussen de hulpvraag van de minderjarige cliënt en de
zeggenschap van ouders met en zonder gezag. Kennis van de beroepsethische en juridische
aspecten van de beroepsuitoefening blijkt een onontbeerlijk onderdeel van de advisering en
voorlichting aan de leden.
Herziening Beroepscode
De Raad van Advies in Beroepsethische Zaken (Rabez) heeft de laatste hand gelegd aan de
tekst voor de herziening van de Beroepscode voor psychologen uit 1998. Het voorstel tot
herziening is aangenomen door het Algemeen Bestuur en wordt in het voorjaar van 2007 ter
vaststelling voorgelegd aan de Ledenraad van het NIP.
9

Cotan
College van Toezicht
Bij het College van Toezicht kan een cliënt een klacht indienen als hij of zij meent dat een
NIP-lid niet volgens de Beroepscode van het NIP heeft gehandeld.
In 2006 kwamen 51 klachten binnen, waarvan twee tegen twee psychologen tegelijk. Per
saldo waren er dus 53 klachten. Dit is minder dan vorig jaar. 44 zaken zijn mondeling
afgehandeld en 16 schriftelijk.
In 2006 is drs. M.W.D. Nijhoff-Huysse benoemd tot lid van het College. Drs. E . Hummelen
neemt, zolang hij zitting heeft in het Algemeen Bestuur, geen deel aan de zittingen van het
College.
In 2006 werden 53 beoordelingsprocedures van psychologische testinstrumenten uitgevoerd
door leden van de Cotan, de Commissie Testaangelegenheden, tezamen met externe
beoordelaars. Het totaal aantal beoordelingen sinds het verschijnen van het naslagwerk
Documentatie van Tests en Testresearch (2000), ook bekend als de Cotangids, komt hiermee
op 383. Voorts werd een drietal Aanvullingen op deze gids gepubliceerd in samenwerking met
Boom Testuitgevers.
Symposium
De aansturing van het informatie- en documentatiecentrum van de Cotan werd in november
door Jacqueline van Vliet-Mulder overgedragen aan drs. Rinske Frima en is sindsdien
gehuisvest op het NIP-bureau te Amsterdam. In het kader van de pensionering van Van Vliet-
Mulder werd er een symposium voor NIP-leden georganiseerd op 3 november 2006: Kwaliteit
van de Nederlandse test en de rol van de Cotan. Leden Ton Akkerman en Robbert van
Alphen de Veer namen eveneens afscheid van de Cotan, Wouter Lucassen werd het nieuwe
lid.
Cotan-leden namen deel aan diverse werk- en taakgroepen: werkgroep Advisering
Instrumentarium Indicatiestelling, werkgroep Regionale Verwijs Commissies, taakgroep
Computergestuurde tests en de taakgroep Cotan-website.
Veelgestelde vragen
Via het spreekuur en de e-mail werden vragen beantwoord van NIP-leden, cliënten van
psychologen en andere geïnteresseerden. Veel voorkomende onderwerpen waren onder
andere:
• advisering samenstelling psychodiagnostische testbatterijen;
• interpretatie en kwaliteit van intelligentietesten als de WISC en de WAIS-III, zowel
van psychologen als cliënten. Onder gebruikers is het onderwerp classificeren op basis
van de uitslag van een intelligentietest een heet hangijzer;
• verkrijgbaarheid van het instrument NEO-PI-R;
• aandragen van nieuwe instrumenten waarover zorgen bestaan ten aanzien van de
psychometrische kwaliteiten in de praktijk, zoals de WISCAT-PABO en de SIMS.
10

Stichting Training en Scholing NIP
Stichting T&S NIP is een professioneel en dienstverlenend orgaan dat de professionele
beroepsuitoefening van psychologen bevordert, faciliteert bij de bedrijfsvoering van NIPleden
en inspeelt op de behoeftes en niches in de markt. De stichting is opgericht door het
NIP, maar opereert zelfstandig.
De opleidingsactiviteiten van Stichting T&S NIP zijn te verdelen in drie categorieën:
- vakspecifieke bij- en nascholing (bijvoorbeeld de cursus WISC-III);
- dienstverlenende trainingen voor leden, zoals Zelfstandige Vestiging en Acquisitie
voor Psychologen;
- (langdurige) opleidingstrajecten in het kader van (her)registratieregelingen,
bijvoorbeeld de opleiding Neurofeedback.
Officiële aftrap
Op 2 maart 2006 vond in Stadkasteel Oudaen in Utrecht de feestelijke aftrap van de stichting
plaats, waarbij vertegenwoordigers uit sectie- en sectorbesturen, registratiecommissies en
andere NIP-organen aanwezig waren. Men was enthousiast over de meerwaarde van een eigen
opleidingsinstituut.
Nieuwe trainingen
In 2006 werd een aantal nieuwe trainingen ontwikkeld, waaronder:
- Diagnostiek van dyslexie.
- Onderhandelen met zorgverzekeraars.
- Telefoontraining voor ondersteunend personeel.
- Oefenen Proefmediation (Assessment).
- (Her)Indiceren volgens nieuwe criteria 2006.
- Neurofeedback.
- Het lichaam en de psycholoog.
De stichting heeft een duidelijke groei laten zien ten opzichte van 2005. De aantrekkende
economie, de bekendheid van T&S NIP, een beter en completer cursusaanbod en
uitgebreidere mogelijkheden om trainingen te laten accrediteren bieden een positief
toekomstbeeld.
11

Ledengegevens 2006
Totaal ledental
Leden per 1-1-2006 11659
Opzeggingen per 31-12-2006 685
Opzeggingen in de loop van het jaar 127
Nieuwe leden in 2006 1155
Ledental per 1-1-2007
incl. opzeggingen per 1-1-2007
12002
Ledenwinstsaldo 2006 343
Ledenwinstsaldo 2005 278
Ledenwinstsaldo 2004 102
Verdeling vrouwen/mannen
Vrouwen 8638 = 72%
Mannen 3363 = 28%
Registraties/kwalificaties (per 1-1-2007)
Basisaantekening Psychodiagnostiek NIP 3433
Beroepskeuze- en Loopbaanpsycholoog NIP 92
Eerstelijnspsycholoog NIP 1155
Psycholoog Trainer NIP 68
Gezondheidszorgpsycholoog (BIG) 5764
Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP 1346
Kinder- en Jeugdpsycholoog Specialist NIP 403
Klinisch Psycholoog BIG 1224
Psychotherapeut (BIG) 1969
Psycholoog van Arbeid en Gezondheid NIP 84
Lichaamsgericht Werkende Psychologen NIP 81
12

Ledental per sectoren/secties per 1-1-2007
Sectoren en secties Aantal eerste
voorkeuren
13
Totaal aantal
deelnemers
Arbeid & Organisatie 2060 2298
Arbeid & Gezondheid 913
Beroepskeuze- en
Loopbaanpsychologie
610
Human Resource Management 528
Management & Organisatie 562
Psychologen in de Sociale
Werkvoorziening
103
Training & Opleiding 545
Jeugd 2150 2551
Adolescentie 994
Auditief Gehandicapten 105
Forensische Psychologie Jeugd 366
Het Jonge Kind 762
Schoolpsychologen 696
Gezondheidszorg (totaal v.d.
secties)
5723 10359
Forensische Psychologie
Volwassenen
292 657
Geestelijke Gezondheidszorg 3657 4980
Neuropsychologie 457 1674
Psychologen in Algemene en
Academische Ziekenhuizen
384 940
Psychologen in de Ouderenzorg 530 938
Revalidatie 216 797
Zorg voor Mensen met een
Verstandelijk Handicap
187 373
Intersector (totaal v.d. secties) 536 2695
Interculturalisatie 61 419
Lichaamsgericht Werkende
Psycholoog
173 605
Mediation 90 505
Neurofeedback 46 382
Onderzoekers in de Psychologie 70 426
Psychologiedocenten 53 244
Studentenpsychologen 43 114
Psychologiestudenten 1446 1446
Leden zonder eerste voorkeur 87
TOTAAL 12002 19349

Sector Arbeid & Organisatie maakt zich sterk voor Kwaliteit
De sector Arbeid & Organisatie is in 2006 van start gegaan met een drietal meerjarige
beleidsplannen. Deze zijn gebaseerd op de vijf doelstellingen van de sector, waaronder
belangenbehartiging, de positionering en het bieden van een platform voor de leden. De
beleidsplannen behelzen:
1. Kwaliteit: het instrumentarium van de A&O-psycholoog.
Het onderzoek naar het gebruik maken van valide instrumenten en de praktische toepassing
van de resultaten van dit onderzoek staan hierbij centraal.
2. Een postmasteropleiding voor sociaal- en A&O-psycholoog, voor een goede aansluiting op
de praktijk van psychologen die net zijn afgestudeerd.
3. De toegevoegde waarde (uniciteit) van de A&O-psycholoog ten opzichte van concurrenten
in het werkveld.
De sector is van plan meer en beter in te spelen op belangrijke maatschappelijke issues via de
media, door bijvoorbeeld persberichten en opiniestukken te schrijven voor de landelijke
dagbladen.
Verzuim en Re-integratie
Mede vanwege de grote maatschappelijke aandacht voor ziekteverzuim en re-integratie
verleent de sector sinds 2002 zijn medewerking aan het project dat de psychologische
aspecten bij verzuim en re-integratie behandelt. In 2006 verschenen de richtlijnen Psychische
klachten en werk, die in januari werden gepresenteerd tijdens een conferentie in Amsterdam.
Deze richtlijn is bedoeld voor psychologen die beroepsmatig te maken hebben met
behandeling en begeleiding van cliënten die (willen) werken.
Arbeid & Gezondheid
In oktober 2006 traden drie nieuwe bestuursleden aan. Samen met de leden van het bestuur
die aanbleven heeft de sectie zich gericht op het uitvoeren van het beleidsplan. Het bestuur
organiseerde een bijeenkomst waarvoor actieve A&G-leden zich konden aanmelden. Tijdens
de bijeenkomst zijn drie werkgroepen gevormd die in 2006 diverse malen bijeenkwamen.
De thema’s van de werkgroepen zijn:
1. Professionalisering
Keuze van thema's en voorbereiding van bijeenkomsten in 2007, onder meer rond
hoogbegaafdheid en rond verzekeraars; (verder) ontwikkelen van het idee van een digitale
toolbox; uitwerken van een model voor collegiale intervisie; verder introduceren van de
Richtlijn.
2. Profilering
Verder uitwerken van folder voor A&G-geregistreerden; in samenwerking met het NIPbureau
ontwikkelen van een sociale kaart waardoor expertise van psychologen beter wordt
gecommuniceerd; voorbereiden publicatie over werkzame interventies op A&G-gebied.
3. Registratie
Overleg met NIP-bureau, sector Gezondheidszorg en het College voor Zorgverzekeringen
rond de erkenning en waardering van de A&G-registratie. Speciale aandacht voor erkenning
A&G-registratie door (zorg- en inkomens)verzekeraars in verband met vergoedingen.
Afstemming op Europese registratie.
14

Beroepskeuze & Loopbaan
HRM
De speerpunten voor het beleid van deze sectie voor de komende jaren zijn:
• het organiseren van minimaal drie bijeenkomsten per jaar, waaronder de
jaarvergadering,
• een landelijke dekking van intervisiegroepen bewerkstelligen,
• de registratieregeling inbedden in de algemene registratiecultuur van het NIP
en deze aantrekkelijker maken voor leden, en
• meer aandacht voor de B&L-psycholoog door het genereren van publiciteit.
De sectie zette zich in 2006 in voor inhoudelijke profilering van de loopbaanpsychologie. Dit
werd mede gedaan door samen te werken met de Universiteit van Amsterdam en de NSVP, de
Nederlandse Stichting voor de Psychotechniek.
De sectie was in de persoon van voorzitter Aart Kooreman nauw betrokken bij het
marktonderzoek in opdracht van het sectorbestuur van A&O en bij het hieruit voortvloeiende
communicatieplan voor de komende jaren. Dit ten behoeve van de externe profilering van de
A&O-psycholoog.
De belangrijkste doelen van de sectie Human Resource Management (HRM) waren:
- profilering van de A&O-psycholoog
- vraagbaak zijn voor sectieleden
- organiseren van regionale bijeenkomsten en een tweetal landelijke symposia
De sectie speelde een belangrijke rol bij het marktonderzoek dat werd gehouden in opdracht
van het sectorbestuur van A&O. Een sectorbrede Taskforce werkt aan het hieruit
voortvloeiende communicatieplan voor de komende jaren. Dit ter externe profilering van de
A&O-psycholoog.
Kennisnet
Eveneens leverde HRM een substantiële bijdrage aan de ontwikkeling en implementatie van
de website www.aenokennisnet.nl. Het belangrijkste doel van deze website is het bevorderen
van contact tussen de leden en het versterken van de netwerkfunctie van het NIP als
beroepsvereniging.
De organisatie van regionale bijeenkomsten is vervangen door het aanbieden van
bedrijfsbezoeken aan de leden. Gekozen is voor kleine groepen (ongeveer vijfentwintig
mensen) om een actieve uitwisseling van informatie tussen bezoekers en het bedrijf mogelijk
te maken. In juni is het LTP bezocht en in december het GITP.
Kansen en bedreigingen
In maart werd het symposium Kansen en bedreigingen van de A&O-psycholoog in zijn
werkveld georganiseerd. Vragen die aan de orde kwamen: Wat is de bijdrage van A&Opsychologen
aan organisaties? Wie zit er nu eigenlijk op de wetenschappelijk geschoolde
A&O-psycholoog te wachten?
15

In het najaar, op 17 november, organiseerde HRM een zeer goed bezocht symposium over de
ontwikkelingen en feiten rond psychologische selectie en assessments.
Management & Organisatie
De sectie Management & Organisatie besteedde in 2006 aandacht aan belangrijke thema’s op
het gebied van management en organisatie.
Zo vond in november in Amsterdam een symposium plaats over fraude aan de top. Een aantal
sprekers, onder wie econoom Kees Cools, deed verslag van onderzoek waaruit blijkt dat de
combinatie van hoge financiële “targets”halen, hoge bonussen en een “zonnekoning”
gedragsstijl (veel in de publiciteit, jonge echtgenote) een fatale combinatie kunnen vormen.
Het is de bedoeling in een volgend symposium verder aandacht te geven aan de rol van de
psycholoog in het helpen voorkomen van frauduleus gedrag.
Samenwerking
De sectie M&O gaat voort met activiteiten gericht op de toepassing van de A&O psychologie
op het gebed van management, organisatie en organisatieontwikkeling. Hiertoe zijn onder
andere afspraken gemaakt met de sectie HRM en de WAOP voor de opzet van een
gemeenschappelijke conferentie over bedrijfscultuur en -klimaat.
Een raadpleging van de leden van de sectie over hun verwachtingen en mogelijke actieve
inbreng staat op stapel.
Psychologen Sociale Werkvoorziening
De werkgroep Psychologen in de Sociale Werkvoorziening beraadde zich in 2006 op haar
positie binnen de sector Arbeid & Organisatie. De komende jaren zal in het teken staan van de
herpositionering van de werkgroep. Blijven bestaan of opgaan in een groter geheel, is hierbij
de belangrijkste vraag.
De werkgroep zal onderzoeken of opgaan in de sectie Arbeid & Gezondheid een reële optie
is. Sociale Werkvoorziening wordt in dat geval gezien als een mogelijke trede op de ladder
der re-integratie, waardoor het werkveld breder bekeken kan worden.
Het onderzoek of iemand een arbeidshandicap heeft en een aangepast werk mag doen
volgende de Wet Sociale Werkvoorziening, de WSW, ligt bij het CWI. De werkgroep
ontwikkelde een protocol voor psychologen die belast waren met de indicatiestelling. Het NIP
heeft dit protocol uitgebracht onder de naam Professionele Standaard Indicatiestelling Sociale
Werkvoorziening.
Doelen
Belangrijkste doelen in 2006 waren:
• het updaten van de professionele standaard indicatiestelling en het profileren van de
professionele standaard naar CWI
• het door het CWI bindend verklaren van de PSIW voor de werkwijze van psychologen
in het kader van de indicatiestelling
16

• psychologisch onderzoek ten behoeve van de indicatiestelling WSW wordt uitgevoerd
door de ArboUnie en wordt kritisch gevolgd door onze werkgroep
• kwaliteitsborging van de psychologische inbreng in het indicatieproces CWI
Training & Opleiding
De sectie formuleerde vorig jaar drie beleidsvoornemens voor 2007:
1. Meedenken over een opleiding tot en registratie van psycholoog-trainers.
2. Communicatie met de leden van de sectie.
3. Organiseren van inhoudelijk interessante bijeenkomsten voor de leden van de sectie.
Opleiding
De voorzitter van de sectie T&O was tevens voorzitter van een werkgroep die de
mogelijkheden van een postmasteropleiding voor A&O-psychologen onderzocht. Hiervoor
sprak hij met de directeuren van een aantal grote trainings- en assessmentbureaus,
universitaire docenten en een aantal mensen met verstand van registraties. Er werd een
werkgroep geformeerd die op de ingeslagen weg verdergaat. Deze werkgroep ijvert voor een
tweejarige master voor A&O-psychologen.
Communicatie
In het najaar van 2006 heeft de sectie T&O een enquête verspreid onder de leden van de
sectie. Er kwamen ruim 100 ingevulde enquêtes terug. De uitkomsten van de enquêtes zijn
gebruikt om de bijeenkomsten die het sectiebestuur organiseert zoveel mogelijk aan te passen
aan de wensen van de leden: met name aansluiten bij de actualiteit (een pas verschenen boek),
het behandelen van methodes en reflectie op het vak bleken populaire thema’s.
Lezing
Op 20 januari hield de sectie T&O in Utrecht een lezing over een belangrijk maar heikel
onderwerp. Psychologen moeten, zeker als ze werkzaam zijn in een competitieve omgeving,
niet alleen een goed product leveren, ze moeten dit product ook zien te verkopen. Met name
trainers, coaches en adviseurs moeten opboksen tegen concurrenten van allerlei pluimage.
Kern van deze lezing was hoe de A&O-psycholoog de klant kan overtuigen van zijn unieke
bijdrage.
17

Sector Gezondheidszorg
Samenwerking, kennisuitwisseling en slagvaardigheid
In 2006 organiseerde de sector twee beleidsdagen, te weten op 17 maart te Vught en op 19
mei te Utrecht. De besturen van de sector en secties gebruikten deze dagen om te komen tot
kennisuitwisseling, om de onderlinge samenwerking te bevorderen en de slagvaardigheid te
vergroten. Alle secties presenteerden hun plannen en activiteiten voor de komende jaren.
Besloten werd op sectorniveau, dus sectieoverstijgend, prioriteit te geven aan drie
beleidskwesties:
- Financiering van de psychologische zorg (zoals het ontwikkelen van DBC’s).
- Kwaliteitsbeleid, met name richtlijnen en registraties.
- Positionering van de gezondheidszorgpsycholoog en specialismen.
Als gevolg van de nieuwe NIP-statuten werden in het najaar binnen de secties van de sector
Gezondheidszorg twee verkiezingen gehouden:
• van de leden van het sectiebestuur;
• van de afgevaardigden van de sectie naar de NIP-Ledenraad.
De nieuwe sectiebesturen benoemden vervolgens een lid dat de sectie vertegenwoordigt in het
sectorbestuur. Het sectorbestuur besloot met ingang van januari 2007 het onderscheid op te
heffen tussen een Dagelijks en een Algemeen Bestuur en naast de sectievertegenwoordigers
een aantal ‘portefeuillehouders’ toe te voegen aan het bestuur.
Verslaving
In het midden van het jaar is een aantal leden binnen de sector G gestart met de
voorbereidingen voor een nieuwe sectie, de Verslavingspsychologie. Deze sectie wil een
platform zijn voor psychologen die in de verslavingszorg werken. Het formele besluit tot
instelling van deze sectie wordt in juni 2007 genomen door de Ledenraad.
Psychofarmaca
Op 23 juni werd in Utrecht een invitational conference gehouden over het voorschrijfrecht
van psychofarmaca door gezondheidszorgpsychologen. Een taskforce die in opdracht van het
sectorbestuur de mogelijkheden voor de Nederlandse gezondheidszorgpsycholoog omtrent dit
voorschrijfrecht onderzoekt, maakte de eerste bevindingen bekend.
Forensische Psychologie Volwassenen
De secties Forensische Psychologie van de sectoren Jeugd en Gezondheidszorg hebben in
2006 hun bestuurs- en beleidsactiviteiten gezamenlijk uitgevoerd. In dit jaarverslag staat bij
beide secties daarom hetzelfde stuk. In 2006 lag de nadruk op het professionaliseren van de
besturen. Er werd een duidelijke structuur vastgelegd met taken, verantwoordelijkheden en
bevoegdheden. De sectie maakte een meerjarenbeleidsplan voor 2006-2008 waarin
beleidsdoelstellingen werden geformuleerd.
18

Communicatie
Alle leden van de secties Forensische Psychologie worden geregeld geïnformeerd over de
voortgang van de activiteiten van de secties en relevante kwesties en onderzoek. Hiertoe werd
in 2006 onder andere de studiedag Forensische psychologie: Een wetenschap? georganiseerd.
De studiedag was gekoppeld aan een bezoek aan een forensische instelling. Het bijhouden van
de website, het organiseren van ledenvergaderingen en het publiceren van nieuwsbrieven
behoren ook tot de taken om tot informatie-uitwisseling te komen.
Opleiding
Het sectiebestuur zal een actieve bijdrage leveren aan de totstandkoming van diverse
(post)doctorale (master)opleidingen op het gebied van de forensische psychologie. Het
sectiebestuur maakte in 2006 een actueel overzicht van de diverse opleidingen en
bijscholingsmogelijkheden in de forensische psychologie (HBO en universitair) die er in
Nederland bestaan.
Het sectiebestuur zal een actieve bijdrage leveren aan de werkomstandigheden en de
arbeidsvoorwaarden waaronder veel forensische psychologen momenteel functioneren.
Media
Tot op heden werd het NIP beperkt benaderd door de media in kwesties die speelden rondom
de forensische psychologie en psychiatrie. Voorbeelden zijn de jeugdzorg, de tbs-instellingen,
de pro justitia - rapportages, getuige-deskundigen en de rechtbank. De sectie zocht in 2006
woordvoerders die namens het NIP of de sectie konden spreken.
Psychologen in de Ouderenzorg
In 2006 ging veel aandacht van het SPO-bestuur uit naar de aanpassing aan de nieuwe
bestuursstructuur van het NIP. Er is een nieuw meerjarenbeleidsplan geschreven, getiteld
Naar 2008: de horizon verbreed en de koers verlegd. In de sectieledenvergadering op 27
oktober zijn nieuwe bestuursleden gekozen, evenals afgevaardigden voor de
NIP-Ledenraad. De bemensing van het nieuwe bestuur is een gevolg van het samengaan van
de besturen van de SPO en de Vereniging Psychologie en Ouderen (VPO).
Werkgroepen
De nieuwe bestuursleden zijn portefeuillehouders van diverse aandachtsgebieden. Hun
kerntaken zijn het aansturen en coördineren van werk- en projectgroepen, evenals het
uitvoeren van het overkoepelend sectiebeleid (meerjarenbeleidsplan).
De aandachtsgebieden zijn:
• PR, voorlichting, nieuwsbrief.
• Universitair en postacademisch onderwijs.
• Belangenbehartiging.
• Kwaliteitszorg, richtlijnen.
• Congressen en symposia.
• Contacten met de regiogroepen.
De SPO organiseerde begin 2006 een invitational conference naar aanleiding van het onder
auspiciën van de SPO opgestelde document De competenties van de psycholoog in de
ouderenzorg. Op 8 juni 2006 vond in Amersfoort het symposium In gebreke(n) blijven? plaats
19

over diagnostiek en interventies bij langdurige en complexe psychiatrische problematiek bij
ouderen.
Handboek
Een mijlpaal voor de ouderenpsychologie in Nederland was het verschijnen van het Handboek
ouderenpsychologie. Op 12 december werd tijdens een feestelijk minisymposium in de
Janskerk te Utrecht het eerste exemplaar aangeboden aan Jaap van der Pol, lid van het NIPhoofdbestuur
en voorzitter van de Kamer GZ-psychologen.
Zorg voor Mensen met een Verstandelijke Handicap
Het begin van het jaar werd door de sectie ZMVH voornamelijk gebruikt om de
beleidsdoelstellingen voor de komende jaren te formuleren.
Doelstellingen
1.Ontwikkeling van richtlijnen en professionele standaarden.
2. Verbetering van het contact met de achterban, onder andere door een vernieuwde website.
3. Inventariseren van behoefte aan opleiding, bij- en nascholing.
4. Opstellen van een beroepsprofiel voor een betere positionering.
5. Inzicht krijgen in kosten van dienstverlening aan leden.
6. Ontwikkeling van een toetsingsinstrument voor het verbeteren en bevorderen van de
kwaliteit (intervisie, visitatie).
7. Verbetering van de externe contacten.
8. Versterken van contact met universiteiten om de aandacht voor gehandicaptenzorg in de
opleiding te vergroten, bijvoorbeeld door voorlichting aan studenten.
Bijeenkomsten
In samenwerking met NGBZ, de vereniging voor Deskundigheidsbevordering in de zorg voor
mensen met een verstandelijke beperking, en NVO werd een aantal activiteiten georganiseerd.
In januari een minisymposium over hechtingsstoornissen, in mei een studiebijeenkomst over
zelfbeschadigend gedrag en op 15 december een rondetafelgesprek naar aanleiding van het
proefschrift Verblijf, beeld en ervaringen van jongeren opgenomen in een orthopedagogisch
centrum voor jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking.
Op 30 maart was in Rotterdam het eerste congres Mental Health in Intellectual Disabilities
van het Nederlands-Vlaamse platform MHID. Op 29 september was in Baarn het congres
Gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking onder de maat. Hier werd
ondermeer aandacht besteed aan de vaak ongezonde en inactieve levensstijl van deze mensen.
Nieuwsbrieven
Er verschenen in 2006 vier uitgebreide nieuwsbrieven met themabijlagen over:
1. Dagbesteding.
2. Ouders van mensen met een beperking.
3. Bewegingsstimulering.
4. Niet Aangeboren Hersenletsel.
20

Revalidatie
In 2006 werkte de sectie Revalidatie aan een nieuw meerjarenbeleidsplan voor de periode
2007 tot 2012. Een belangrijk thema in het plan is de samenwerking met relevante partners,
zowel binnen het NIP (sector G en andere secties) als buiten het NIP (zoals de
brancheorganisatie Revalidatie Nederland).
Missie
De missie van de sectie is opnieuw aangescherpt en op de volgende wijze verwoord: de Sectie
Revalidatie wil de kwaliteit bevorderen van de revalidatiepsychologie in Nederland. Verder
wil zij de positie versterken van de revalidatiepsychologen werkzaam in revalidatieinstellingen
in Nederland. Tenslotte wil ze een platform zijn voor alle psychologen met
belangstelling voor revalidatiepsychologie.
Richtlijnen
De bestuurswerkgroep Richtlijnen werkte verder aan een richtlijn voor diagnostiek bij
kinderen met chronische pijn, die in 2007 gereed zal zijn. Verder beoordeelde de werkgroep
richtlijnen van de sectie neuropsychologie over whiplash en psychiatrische problematiek bij
Niet Aangeboren Hersenletsel. In het najaar is er een projectplan geschreven over het
opstellen van een nieuwe richtlijn op het gebied van orthopedie.
Brochure
Samen met een redacteur werd gewerkt aan een informatieboekje over het werk van de
revalidatiepsycholoog. De doelgroepen zijn onder andere verzekeraars, revalidatieinstellingen
en cliëntenorganisaties. Het boekje is bedoeld om de zichtbaarheid van de
revalidatiepsycholoog te vergroten en komt in 2007 uit.
De jaarlijkse najaarsconferentie op 3 en 4 november vond plaats in Utrecht met als thema:
ACTIE REACTIE INTERACTIE. Bijzondere gedragsvarianten en interventies. De sectie
publiceerde verder drie nieuwsbrieven met de thema’s: mantelzorg, seksualiteit en transitie.
Onderzoek, opleiding en ontwikkeling
De sectie wil in het universitaire onderwijs meer aandacht voor de revalidatiepsychologie en
heeft hiertoe in 2006 nieuw beleid uitgezet. De sectie wil meer aandacht en mogelijkheden
voor onderzoek, hetgeen in 2007 in concrete acties zal worden vertaald.
21

Sector Jeugd
Speerpunten voor 2006-2009
In het kader van de modernisering hield de sector Jeugd zich bezig met het maken van een
(meerjaren)beleidsplan 2006-2009, waarin de missie, visie, doelstellingen en activiteiten van
de sector werden geformuleerd. Het doel van het beleidsplan, dat in september officieel werd
vastgesteld, was een ordening en prioritering aan te brengen.
Speerpunten
De sector ontwikkelde een beleidsflyer ten behoeve van de ledenraadpleging, waarin helder en
duidelijk de speerpunten van het beleid van de sector Jeugd werden genoemd voor 2006 en
2007:
- Het kind centraal stellen bij indicatiestelling in onderwijs en jeugdzorg.
Hierover werd in juni een invitational conference georganiseerd.
- Het opzetten van een postmasteropleiding Schoolpsycholoog. Het streven is
in 2008 te starten met een eerste opleidingsgroep.
- Het product kinder- en jeugdpsycholoog sterk profileren in het kader van de
overheveling van de ggz naar de zorgverzekeringswet en de vergoedingen door
zorgverzekeraars.
- Meer aandacht besteden aan de communicatie met leden, onder andere
via de website en nieuwsbrieven laten weten wat de sector doet.
Verder
- Ter voorbereiding van de postmasteropleiding werd een beroepsprofiel
Schoolpsycholoog ontwikkeld.
- De reguliere registratieregeling Kinder- en Jeugdpsycholoog Specialist werd
in 2006 verder uitgewerkt en wordt in 2007 opengesteld.
- In 2006 werd formeel de lokale congrescommissie ISPA 2008 ingesteld, die het
internationale Schoolpsychologencongres in 2008 in Utrecht gaat organiseren.
- Op 7 december organiseerde de sector Jeugd samen met de vereniging voor
Familie- en Jeugdrecht een groot congres over Adoptie.
- Een aanzet werd gegeven voor het opzetten van een nieuwe sectie: Jeugdzorg.
Deze nieuwe sectie zal zich gaan richten op de inhoudelijke kwaliteit van zorg binnen
de kaders van de Wet op de Jeugdzorg.
- Tijdens de eerste sectorledenvergadering eind september werden vier nieuwe
bestuursleden en elf afgevaardigden voor de Ledenraad gekozen.
Werkgroep Auditief Gehandicapten
De werkgroep nam medio 2006 het besluit de naam te veranderen van Werkgroep Auditief
Gehandicapten in Werkgroep Aangaande Gehoor- en communicatieve beperkingen. De
werkgroep formuleerde een aantal doelstellingen voor de komende jaren waarbij een
spreiding van activiteiten, de regionalisering van overleg en het opzetten van actieve lokale
werkgroepen uitgangspunten waren.
22

Doelstellingen
1. Voortzetting van halfjaarlijkse bijeenkomsten, waarbij collega’s zelf vanuit een
instelling of school de organisatie op zich nemen.
2. Voortzetting en vernieuwing van de digitale nieuwsbrief.
3. Voortzetting van de werkzaamheden ten behoeve van registratie en certificering
binnen het NIP en deelname aan het bestuur van de sector Jeugd.
4. Uitbreiding van lokale intervisiegroepen ten behoeve van verdere (bij)scholing.
5. Voortzetting en intensivering van het reguliere contact met Siméa, de
branchevereniging voor onderwijs aan en zorg voor communicatief beperkten,
slechthorenden en doven.
6. Voortzetting van deelname aan het samenwerkingsverband van het NIP en NVO
op het terrein van de kwaliteit van de diagnostiek en begeleiding van het zorgaanbod.
7. Intensivering en mogelijk regulering van het contact over vakinhoudelijke zaken met
de FENAC, De Federatie Nederlandse Audiologische Centra.
8. Zorg dragen voor het behoud van het huidige karakter van de werkgroep.
Het Jonge Kind
Het doel van deze sectie is de informatieoverdracht te bevorderen op het gebied van
wetenschappelijk onderzoek, diagnostiek en behandeling van het jonge kind. Daarnaast wil de
sectie een netwerk opbouwen voor beroepsgenoten die werkzaam zijn op dit terrein en de
positie versterken van psychologen in dit zeer multidisciplinaire veld.
In het najaar van 2006 werd, samenvallend met de vergadering van de sectorleden, een
sectieledenvergadering georganiseerd in het Tropenmuseum te Amsterdam. Het bestuur van
de sectie werd officieel benoemd en het jaarplan voor de komende jaren werd gepresenteerd.
Doelen
De doelen van de sectie zijn:
– Een professioneel functionerend sectiebestuur realiseren.
– Inventarisatie van de wensen van de leden.
– Visieontwikkeling over de aansluiting van de zorg aan jonge kinderen op de rest van de
(keten)zorg en de positionering hierin van de expertise van kinder- en jeugdpsychologen.
– Overleg bevorderen met de Stichting Babywerk, de DAIMH, Dutch Association
for Infant Mental Health, en andere collega-organisaties.
– Organiseren van inhoudelijke sectiebijeenkomsten.
– Vertegenwoordiging van de sectie binnen en buiten het NIP.
– Informatievoorziening naar leden en belangstellenden via de website van het NIP.
Forensische Psychologie Jeugd
De secties Forensische Psychologie van de sectoren Jeugd en Gezondheidszorg hebben in
2006 hun bestuurs- en beleidsactiviteiten gezamenlijk uitgevoerd. In dit jaarverslag staat bij
beide secties daarom hetzelfde stuk. In 2006 lag de nadruk op het professionaliseren van de
besturen. Er werd een duidelijke structuur vastgelegd met taken, verantwoordelijkheden en
bevoegdheden. De sectie maakte een meerjarenbeleidsplan voor 2006-2008 waarin
beleidsdoelstellingen werden geformuleerd.
23

Communicatie
Alle leden van de secties Forensische Psychologie worden geregeld geïnformeerd over de
voortgang van de activiteiten van de secties en relevante kwesties en onderzoek. Hiertoe werd
in 2006 onder andere de studiedag Forensische psychologie: Een wetenschap? georganiseerd.
De studiedag was gekoppeld aan een bezoek aan een forensische instelling. Het bijhouden van
de website, het organiseren van ledenvergaderingen en het publiceren van nieuwsbrieven
behoren ook tot de taken om tot informatie-uitwisseling te komen.
Opleiding
Het sectiebestuur zal een actieve bijdrage leveren aan de totstandkoming van diverse
(post)doctorale (master)opleidingen op het gebied van de forensische psychologie. Het
sectiebestuur maakte in 2006 een actueel overzicht van de diverse opleidingen en
bijscholingsmogelijkheden in de forensische psychologie (HBO en universitair) die er in
Nederland bestaan.
Het sectiebestuur zal een actieve bijdrage leveren aan de werkomstandigheden en de
arbeidsvoorwaarden waaronder veel forensische psychologen momenteel functioneren.
Media
Tot op heden werd het NIP beperkt benaderd door de media in kwesties die speelden rondom
de forensische psychologie en psychiatrie. Voorbeelden zijn de jeugdzorg, de tbs-instellingen,
de pro justitia rapportages, getuige-deskundigen en de rechtbank. De sectie zocht in 2006
woordvoerders die namens het NIP of de sectie konden spreken.
Schoolpsychologen
De sectie maakte een uitgebreide analyse van de trends en ontwikkelingen die van invloed
zijn op de beroepsgroep, waaronder politiek-maatschappelijke ontwikkelingen en de
groeiende markt van het onderwijs. De sectie richt zich onder andere op het positioneren en
profileren van de schoolpsycholoog, bijvoorbeeld door middel van een competentieprofiel.
Thema’s
De beleidsthema’s voor de komende jaren zijn:
- Deskundigheidsbevordering.
- Kwaliteit (beroepsprofiel, inhoudelijke bijscholing, postmaster-opleiding
en indicatiestelling).
- Belangenbehartiging.
- Ledenservice.
Doelstellingen
Op basis van de omgevingsanalyse kwam de sectie tot de volgende doelstellingen:
1. Voortzetting van de reeks inhoudelijke bijeenkomsten.
2. Actieve rol landelijke ontwikkelingen passend onderwijs en operatie Jong.
3. Actieve rol bij de ontwikkelingen rond competentieprofiel en de opleiding postmaster
schoolpsycholoog.
4. Instelling werkgroepen binnen de sectie op het gebied van beleid, belangenbehartiging
en supervisie/intervisie.
5. Serviceverlening aan leden via de website.
24

In het kader van de deskundigheidsbevordering organiseerde de sectie een aantal
bijeenkomsten voor leden met inhoudelijke presentaties over onderwerpen als hulpverlening
aan KOPP-kinderen, Masterplan Dyslexie, Taal en imitatie en de toekomst van het beroep
schoolpsycholoog.
Adolescentie
Momenteel heeft de sectie Adolescentie geen formeel bestuur. Dit aandachtsgebied wordt
ondersteund vanuit het Algemeen Bestuur van de sector Jeugd totdat er een nieuw bestuur is.
25

Intersector
Profileren van de sector binnen het NIP
De Intersector stelde in 2006 in een meerjarenbeleidsplan de strategische doelstellingen voor
2006–2009 vast en de prioriteiten in de activiteiten die hieruit voortvloeiden.
Doelstellingen
De doelstellingen zijn:
1. Profileren van de sector binnen het NIP. De bekendheid van de verschillende secties
waar de Intersector voor staat is te weinig bekend bij de drie andere sectoren
(Gezondheidszorg, Jeugd en Arbeid & Organisatie). Het bestuur van de Intersector wil
meer contact met de drie andere sectoren, het Algemeen Bestuur en
bureaumedewerkers om hun eigen zichtbaarheid te vergroten.
2. Externe profilering, bijvoorbeeld lobbyen in het politieke krachtenveld en meer
contact zoeken met andere beroepsorganisaties en externen.
3. Kwalificatieregelingen, zoals een registratieregeling voor Family Mediation en
Neurofeedback en het opstellen van beroepsprofielen van een psycholoog in een
bepaald vakgebied.
4. Uitwisselen informatie binnen de secties door bijvoorbeeld symposia en voordrachten
tijdens vergaderingen.
Prioriteiten
De prioriteiten en de activiteiten waar de sector zich de komende jaren voor zal inzetten zijn:
- In de markt zetten van de psycholoog in verschillende werkvelden via de pers,
publicaties en in de Psycholoog.
- Kwaliteitsontwikkelingen, intervisie, opleidingen, bij- en nascholing.
In samenwerking met de Stichting Training & Scholing zijn trainingen op het gebied
van het lichaam en de psycholoog in het aanbod opgenomen die in september van start
zijn gegaan.
- Zichtbaarheid vergroten door het gezamenlijk met andere sectoren/secties organiseren
van studiedagen, congressen, vergaderingen.
Interculturalisatie
“De gevolgen van de globalisering en de multiculturele samenleving maken het leven niet
makkelijker, ook niet in emotioneel opzicht: angst, vervreemding, identiteitsproblemen liggen
op de loer. Dit stelt eisen aan de kwaliteit van de psychologische hulpverlening op dit
gebied”, stelt de sectie in haar beleidsplan voor de komende jaren. De doelstellingen van de
sectie zijn dan ook aandacht genereren voor interculturalisatie in de opleiding en de praktijk
én deskundigheidsbevordering voor psychologen met meer internationale stage- en
beroepsmogelijkheden.
Allochtonen
Het congres Voor een verantwoorde beoordeling van allochtonen in selectiesituaties op 1 juni
in samenwerking met het Landelijk Bureau ter Bestrijding van Rassendiscriminatie, het LBR,
was een succes. Op de dag in de Jaarbeurs te Utrecht, waarvoor ook de media waren
uitgenodigd, werden de richtlijnen voor testgebruikers gepresenteerd ten behoeve van een
eerlijke beoordeling van allochtonen bij beroepskeuze en werving en selectie.
26

Boek
Op 16 november organiseerde de sectie samen met uitgeverij Boom de studiemiddag
Psychologie en de Multiculturele Samenleving in Utrecht. Dit naar aanleiding van het
gelijknamige boek dat verscheen. Thema’s waren dilemma’s, valkuilen en uitdagingen voor
psychologen binnen de multiculturele samenleving en de aandacht voor interculturalisatie
tijdens de psychologieopleiding.
Verdere activiteiten van de sectie waren onder andere:
- Het opzetten van ‘Interculturele workshops’ voor psychologiestudenten aan de
Universiteit van Amsterdam en de Rijksuniversiteit Leiden.
- Het ontwikkelen van richtlijnen ‘Interculturalisatie’ in de 1e en 2e lijn.
- Het ontwikkelen van de aantekening/specialisatie ‘intercultureel psycholoog’.
- Plannen maken voor het samenvoegen van Interculturalisatie en Internationalisering:
het Europese psychologiediploma.
- Opzetten van een pilot voor psychologisch diagnostisch onderzoek bij asielzoekers.
Lichaamsgericht werkende psychologen
Aandachtspunten voor de sectie LWP in 2006 waren onder andere de beroepsethiek, het
verbeteren van het contact met de leden en het effectiever maken van de eigen
organisatiestructuur. Ten aanzien van de ethiek werd gewerkt aan een aanvulling op de
Toelichting op de NIP-beroepscode specifiek voor LWP‘ers in verband met het karakter van
het lichaamsgericht werken (aanraking). De Beroepscodecommissie van de LWP adviseerde
het bestuur van de sectie over het te volgen beleid op dit gebied, en er werd een
Beroepsstandaard geformuleerd. Het contact met de leden werd geïntensiveerd door onder
andere de nieuwsbrieven en de website.
Doelstellingen
De doelstellingen voor de komende jaren zijn in 2006 formeel vastgesteld:
1. Behartigen van de belangen van de lichaamsgericht werkende psychologen.
2. Zichtbaarheid vergroten door publiciteit en public relations ter bevordering van de
bekendheid van de kwaliteiten van het werkveld.
3. Entameren van wetenschappelijk onderzoek gekoppeld aan het inrichten van een
leerstoel voor de lichaamsgerichte psychologie.
4. Bevorderen van opleidingsplaatsen op dit gebied.
5. Multidisciplinaire benaderingen bevorderen.
Aanraken
Op 30 september werd in Ede de jaarlijkse sectiedag georganiseerd met als thema Aanraken.
Ruim veertig leden bezochten de dag. Naast workshops waarbij aanrakingsoefeningen en
ervaringen die dit kan oproepen centraal stonden, was er gelegenheid de laatste
maatschappelijke ontwikkelingen door te nemen, zoals de veranderingen binnen het
zorgstelsel.
27

Mediation
De sectie liet in de eerste helft van 2006 door twee studenten communicatie aan de
Hogeschool van Leiden onderzoek doen naar de interne en externe communicatie van de
sectie. Het eerste onderzoek was bedoeld om het bestuur van de sectie duidelijkheid te geven
over de corporate identity en het corporate imago van de psycholoog-mediator. De tweede
student onderzocht de tevredenheid van leden over de sectie, oftewel de interne
communicatie. De resultaten van beide onderzoeken werden gepubliceerd op de website. Ook
werd een werkgroep in het leven geroepen die in 2006 een communicatiebeleid en –plan
opstelde.
Kwalificatie
In de vergadering van 28 maart 2006 werd besloten tot het instellen van een
kwalificatieregeling voor NIP mediator. Een speciale werkgroep hield zich hier het hele jaar
intensief mee bezig. De kwalificatieregeling Familie- en GezinsMediation wordt ondersteund
door een interne opleiding. Deze acht maanden durende opleiding wordt als vervolg op de
basisopleiding Mediation door T&S georganiseerd. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de
advocaat- en notaris-familymediators.
Ook voor andere werkzaamheden van de sectie werd besloten deze uit te laten voeren door
specifieke werkgroepen. Het gaat om de volgende werkgroepen:
• Opleiding Family Mediation; In november ging de opleiding van start.
• Kwalificatieregeling NIP Family Mediator.
• Opleiding Forensische Mediation.
• PR + Publicaties.
• Businessmediation.
• Intervisie/belangstellenden.
• Kenniscentrum jeugdmediation + interculturele mediation.
• Redactie Nieuwsbrief.
• Bij- en nascholing (studieavonden, congressen).
In oktober werd een nieuw sectiebestuur gekozen in Utrecht.
Neurofeedback
De populariteit van neurofeedback als behandelingsmethode neemt toe. De kwaliteit van de
opleiding en profilering van neurofeedback als methode zijn daarom de hoofddoelen van de
sectie voor de komende jaren. Andere psychologen, cliënten, verwijzers, onderzoekers en
verzekeraars vormen hierbij belangrijke doelgroepen.
Voor de kwaliteit ligt de prioriteit bij de realisering van een opleidingsmodel. Dit model dient
te voldoen aan de eisen van de Amerikaanse ISNR, International Society for Neuro
Regulation, de BCIA, Biofeedback Certification Institute of America en de SAN, Society of
Applied Neuroscience, de Europese equivalent van de ISNR. Deze opleiding start zodra de
registratiecommissie het opleidingsplan geaccrediteerd heeft. Dit zal naar verwachting eind
2007 gebeuren.
28

Doelen
De werkgroep stelt zich verder de komende jaren ten doel:
• Neurofeedback onder de aandacht brengen bij psychologen door middel van
voorlichtingsbijeenkomsten en het ontwikkelen van trainingen.
• Het ontwikkelen van behandelingsprotocollen.
• Het entameren van onderzoek.
• Het onder de aandacht brengen van de methode bij potentiële gebruikers
(patiënten/cliënten) en ziektekostenverzekeraars.
Verder heeft de werkgroep Neurofeedback de doelen vertaald in concrete activiteiten tot
2009. Zo zal de sectie zich in 2007 bezighouden met het ontwikkelen van een nieuwsbrief en
een forum op internet voor leden, samenwerking met andere beroepsorganisaties op Europees
niveau en door middel van lezingen, symposia en publicaties de wetenschappelijke
achtergrond van Neurofeedback bekender maken.
Wetenschappelijke Onderzoekers in de Psychologie
In oktober werd een nieuw bestuur gekozen en in november veranderde de naam van de
werkgroep in Sectie Wetenschappelijke Onderzoekers in de Psychologie (SWOP).
Voor de jaarwisseling trad een driemanschap aan dat zeer gemotiveerd is van de sectie ‘het
onderzoeksgezicht’ van het NIP te maken. Het bestuur wil de psychologie als wetenschap een
solide plaats laten innemen binnen de beroepsorganisatie.
Het bestuur zette de onderzoekslijn uit in twee richtingen:
1. Wat missen de onderzoekers bij het NIP?
2. Wat is de plaats van de wetenschap binnen onze beroepsorganisatie?
Platform
De sectie heeft in 2006 verschillende doelen geformuleerd. Er wordt beoogd een platform te
creëren waarmee het uitwisselen van informatie, kennis, ervaringen en materiaal tussen
onderzoekers wordt vergemakkelijkt. Daarnaast wil de sectie discussie over ontwikkelingen
op het gebied van onderzoek structureren en stimuleren, en wil de sectie een basis creëren
voor het formuleren van heldere en praktische richtlijnen voor psychologisch onderzoek in de
toekomst.
Deskundigheid
De SWOP moet een plek zijn waar de leden ervaring en kennis kunnen uitwisselen. Dit vindt
bijvoorbeeld plaats in de vorm van een studiemiddag. Een andere manier om de leden
dichterbij elkaar te brengen is het deskundigheidsbestand. In dit bestand zullen (vrijwillig) de
namen, e-mailadressen en vakgebieden/specialisaties van de SWOP-leden weergegeven
worden, zodat zij onderling informatie kunnen uitwisselen. Dit bestand wordt op de website
van het NIP onder de sectie van de WOP geplaatst.
Psychologiedocenten
Het algemene doel van de sectie Psychologiedocenten is het ondersteunen van (beginnend)
docenten psychologie. Dit geschiedt door de leden van de sectie met elkaar in contact te
brengen en kwaliteitseisen vast te leggen waaraan het onderwijs moet voldoen. De sectie
29

houdt zich in het licht van dat laatste bezig met bijscholing. Bovendien wordt contact
onderhouden met masteropleidingen om bevoegdheden af te stemmen.
Ondersteuning
De werkzaamheden van de sectie bestaan uit het beantwoorden van individuele vragen en het
ondersteunen van NIP-leden die als docent psychologie actief zijn. Verder heeft de sectie als
doel om intern en extern duidelijk te maken dat de bevoegdheid tot het lesgeven in de
psychologie opgeëist dient te worden door gekwalificeerde psychologen. Deze houden zich
aan de NIP-beroepscode. Vaak wordt dit onderwijs namelijk gegeven door niet-psychologen.
Ten slotte heeft de sectie als taak de werkwijze van de docenten psychologie en de
beroepscode onder de aandacht te brengen van leerlingen en studenten.
Op dit moment is er geen actief bestuur binnen de sectie. Naar aanleiding van de enquête
hebben 59 leden hun eerste keuze op de sectie laten vallen. In totaal zijn er 364 deelnemers
van de sectie.
Psychologiestudenten
Tijdens een van de twee beleidsweekeinden in 2006 stelde het Landelijk Bestuur van de sectie
de doelstellingen voor de komende jaren vast:
1. Het ledenaantal en de naamsbekendheid vergroten.
2. Het verder ontwikkelen en bekend maken van de diensten die de SPS biedt.
3. Uitbreiding PR-activiteiten: één gezicht van de SPS richting de studenten.
4. Interne communicatie verbeteren.
5. Actiever informatie vergaren.
6. Bevorderen van de samenwerking tussen platforms en universiteiten.
7. Goede functieoverdracht bij bestuurswisselingen, zodat geen kennis verloren gaat.
8. Het continueren van de huidige contacten binnen het NIP en de VSNU.
Opleiding
Belangrijke onderwerpen voor de sectie waren het invoeren van het Europees Diploma, een
tweejarige masteropleiding en de numerus fixus aan de universiteiten. De SPS sprak zich uit
vóór de invoering van numerus fixus, omdat het voor een natuurlijke filtering zorgt van
studenten die niet echt gemotiveerd zijn, vindt de sectie. Bovendien kunnen de opleidingen de
kwaliteit van het onderwijs beter waarborgen als er meer aandacht is voor de individuele
student.
Op 12 mei 2006 vond het landelijke congres voor psychologiestudenten plaats aan de
Erasmus Universiteit in Rotterdam. Negen maanden lang werkte de congrescommissie aan het
thema Profileren = PsychoLOGISCH!. Op deze dag, die druk werd bezocht, kregen studenten
informatie over het vakgebied en kansen op de arbeidsmarkt.
Praag
Van 30 april tot en met 7 mei bezocht het voltallige bestuur het jaarlijkse Internationale
Psychologiestudenten Congres, dat plaats vond in Praag. Ieder jaar wordt er door een land dat
lid is van de EFPSA, the European Federation of Psychology Students’ Associations, een
congres georganiseerd voor Europese psychologiestudenten.
30

Studentenpsychologen
Evenals in de voorgaande jaren heeft de sectie vijf keer een landelijke vergadering belegd.
Tijdens deze vergaderingen stond de cyclus ‘van aanmelding tot follow-up’, het
behandeltraject, centraal. Als resultaat zijn een aantal aanbevelingen opgesteld met betrekking
tot de werkwijze die gevolgd kan worden door collega’s. Deze aanbevelingen worden
gepubliceerd op de website.
Doelstellingen
Een rode draad tijdens de besprekingen waren de beleidsdoelstellingen zoals geformuleerd in
het Beleidsplan Sectie Studentenpsychologen 2006-2007, te weten:
- Informatievoorziening aan de leden.
- Professionalisering en kennisuitwisseling.
Om de doelstellingen te bereiken zijn een aantal werkgroepen ingesteld die zich bezighouden
met:
- Een keer per twee maanden organiseren van een themabijeenkomst.
- Herschrijven van het ‘blauwe boekje’, een onder auspiciën van het NIP vervaardigde
brochure over de werkzaamheden van de Studentenpsycholoog.
- Het organiseren van een landelijke studiedag.
- Een aanzet maken tot een eenduidige registratie van aanmeldingsklachten.
- Beslisboom/richtlijnen ontwikkelingen met betrekking tot veel voorkomende
problemen bij studenten.
Diversiteit
Op 29 september werd de succesvolle landelijke studiedag georganiseerd door collega’s van
de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht. Het thema van deze dag was Diversiteit in
de spreekkamer van de Studentenpsycholoog. De centrale vraag luidde: Is bijzondere hulp aan
allochtone of internationale studenten nodig? Een aantal van de lezingen is in te zien op de
website.
31

Colofon
Uitgave
Nederlands Instituut van Psychologen
Amsterdam
Teksten
Rein Baneke
Judith Flier
met medewerking van het NIP-bureau, secties en sectoren
Eindredactie
Judith Flier
Correctie
Ria Hegteler
Ontwerp
Laressa Mulder (Eindeloos), Den Haag
Webdesign
Ed van den Heuvel, Den Haag
Foto dr. J. Boelhouwer
Herman Wouters
© NIP 2007
32