Module 7: Anatomie - Keurmeesters

Keurmeestersvereniging Zangkanaries
Opleiding keurmeester Zangkanaries
Module 7: Anatomie
5. De zang.
De zang van de kanarie is historisch gezien verantwoordelijk voor de domesticatie van de wilde kanarie en het
ontstaan van een wereldwijde belangstelling voor deze vogel. Toch heeft de kanarie ondanks de fraaie toeren die
worden gezongen geen stembanden. Ook het gezegde "elk vogeltje zingt zoals het gebekt is" gaat voor de meeste
zangvogels niet op omdat de vorm van de snavel geen of maar heel weinig invloed heeft op de zang.
De wijze waarop de zang tot stand komt is eigenlijk een eenvoudig. voudig. De lucht wordt via de in in- of uitwendige neusgaten
ingeademd, gaat door de mondholte naar het bovenste strottenhoofd welke de Larynx wordt genoemd. In dit
strottenhoofd zitten geen stembanden; dit strottenhoofd maakt geen geluid. Vanuit de Larynx stroomt de lucht in
de luchtpijp. Deze luchtpijp is zodanig geconstrueerd dat de buis onder alle omstandigheden open blijft,
bijvoorbeeld als de hals naar achteren wordt gedraaid om de bevedering te verzorgen. Aan het einde van de
luchtpijp bevindt zich een vertakking naar de beide longhelften. Deze twee vertakkende buizen zijn de bronchiën.
Volgens de Griekse mythologie was Syrinx de dochter van de Arcadische riviergod Ladon, zoon van Okeanos en
Thebe, de vader van Daphne. Syrirx werd echter door de god Fan achtervolgd en veranderd in een
oeverrieisiengel (syrirx betekent in het Grieks: riet). De wind ontlokte aan dit riet zoet- zoet-klagende, zangerige
weemoedige tonen. Pan sneeed vervolgens van dit riet 7 tot 9 kleine rietpijpjes, de ene steeds kleiner dan de
andere dere en maakte daarvan een zogenaamde "panfluit". Dat deed hij door de kleine pijpjes met bijenwas aan elkaar
te hechten. De geleerde, die aan dit soort strottenhoofd de naam Syrinx gaf moet haast wel gedacht hebben aan
deze mythologische achtergrond.
luchtpijp vanaf de Lyrinx
vrijdag 14 maart 2008
Op het punt waar de luchtpijp zich vertakt in de twee dunnere bronchiën bevindt zich het onderste strottenhoofd dat
wordt aangeduid als Syrinx. Deze Syrinx is het geluidsorgaan van de kanarie. Afhankelijk van de vogelsoort
komen diverse vormen voor.
Op de plaats waar de luchtpijp zich vertakt in de beide bronchiën voor de twee longhelften steekt een klein benig
stukje weefsel (pessulus) in de luchtpijp omhoog. Dit stukje weefsel is bekleed met een aan elastisch beenweefsel
rijke membraan. Door de lucht vanuit de longen langs deze membraan naar buiten te persen ontstaat een fluitend
geluid.
De kanarie kan de luchtdoorgang door de bronchiën en luchtpijp regelen door een samenspel van spieren die de
opening van de bronchiën en de luchtpijp uchtpijp nabij de Syrinx kan verkleinen. Hierdoor kunnen de verschillende tonen
ontstaan, die kenmerkend zijn voor de toeren van het kanarielied. Door de bijzondere bouw van de vogellongen en
het ademhalingssysteem kunnen die toeren soms erg lang aangehoud aangehouden worden.
¦¨