Module 7: Anatomie - Keurmeesters
Module 7: Anatomie - Keurmeesters
Module 7: Anatomie - Keurmeesters
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Keurmeesters</strong>vereniging Zangkanaries vrijdag 14 maart 2008<br />
Opleiding keurmeester Zangkanaries<br />
<strong>Module</strong> 7: <strong>Anatomie</strong><br />
7. De bloedsomloop.<br />
De taak van het bloed in de kanarie is drieledig:<br />
1. het opnemen van zuurstof vanuit de longen,<br />
2. het vervoeren van voedsel vanuit het maagdarmkanaal,<br />
3. het op peil houden van de lichaamstemperatuur.<br />
Om deze taken optimaal te kunnen vervullen wordt het bloed rondgepompt door het hart. Het hart wordt gevormd<br />
door een uit spieren bestaande dubbele pomp welke is opgebouwd uit een linkerboezem met een linkerkamer en<br />
een rechterboezem met een rechterkamer. Boezem en kamer zijn gescheiden en tegelijk met elkaar verbonden<br />
door hartkleppen. De taak van de linkerkant is de behandeling van het zuurstofrijke bloed, de rechterkant<br />
behandelt uitsluitend zuurstofarm bloed. Zo wordt het uit de longen afkomstige zuurstofrijke bloed niet vermengd<br />
met het uit het lichaam komende zuurstofarme en koolzuurrijke bloed. Het hart van de kanarie slaat sneller dan dat<br />
van een mens en zorgt zo voor een snelle stofwisseling en een hoge lichaamstemperatuur.<br />
De bloedsomloop vormt in de kanarie een gesloten systeem. Het bloed stroomt vanuit het lichaam in de<br />
rechterboezem, vandaar in de rechterkamer. Door de longslagader gaat het bloed naar de longen. In de haarvaten<br />
van de longen vindt een uitwisseling van zuurstof en koolzuurgas plaats waarna het bloed in een zuurstofrijke<br />
samenstelling weer terugstroomt in de linkerboezem van het hart. Vanuit de linkerkamer wordt het bloed via een<br />
grote lichaamsslagader in het bloedvatenstelsel gepompt. Door bloedvaten en haarvaten vervoert het bloed<br />
zuurstof en voedingsstoffen naar alle levende cellen.<br />
De afvalstoffen worden vanuit de cellen afgevoerd. Koolzuur gaat naar de longen, de overige afvalstoffen worden<br />
uit het bloed in de nieren gezuiverd.<br />
De bloedstroom regelt ook de lichaamswarmte. Een kanarie heeft een lichaamstemperatuur van ongeveer 41 °C.<br />
Dit ontstaat mede door een snelle stofwisseling veroorzaakt door het snelle hartritme: Als de kanarie te warm wordt<br />
zal meer bloed gepompt worden naar de pootjes. Daar kan de warmte dan afgegeven worden aan de lucht. Ook<br />
kan warmte worden afgegeven aan de longen en luchtzakken.<br />
8. De voortplantingsorganen.<br />
Het voortplantingsorgaan van de mankanarie wordt gevormd door twee testes. Deze liggen dicht bij de nieren aan<br />
de buikzijde. Ze worden met de cloaca verbonden door twee buisjes, de zaadleiders. In de cloaca komen ook de<br />
urineleider vanuit de nieren en de einddarm samen. Bij een broedrijpe mankanarie zal de cloaca als een duidelijke<br />
uitstulping te zien zijn. Dit is bij een broedrijpe popkanarie niet het geval.<br />
Een popkanarie heeft een wat gecompliceerder voortplantingsorgaan. De eieren worden geproduceerd in de<br />
eierstok. De eierstok bezit aan de oppervlakte een reusachtig aantal vlezige blaasjes waarin zich kleine eitjes<br />
bevinden. Slechts enkele daarvan worden tegen de broedtijd rijp. Als een eitje rijp is geworden en vrijgekomen uit<br />
het omhullende blaasje, dan wordt het opgevangen door de trompetvormige opening die zich aan de eileider<br />
bevindt. Als gevolg van een spierwerking en trilhaarslag zal het zich naar de cloaca begeven. Tijdens die afdaling<br />
wordt vanuit het middengedeelte van de eileider een laag eiwit rond de dooier gelegd. Daaromheen moeten nog<br />
schaalvliezen en een kalkschaal worden gelegd. Bij de volwassen popkanarie is alleen de linker eierstok tot<br />
ontwikkeling gekomen. De rechter eierstok is slechts rudimentair aanwezig.<br />
Buiten het broedseizoen zullen de voortplantingsorganen maar klein zijn en nauwelijks een functie vertonen.<br />
Uitwendig zijn dan bij de mankanarie en de popkanarie nauwelijks verschillen te zien.<br />
Geslachtsrijping en bevruchting.<br />
Door het stijgen van de temperatuur en het lengen van de dagen, dat wil zeggen het aantal uren (dag)licht, wordt<br />
bij de geslachtsrijpe kanarie, die tenminste 10 maanden oud zal zijn, een kliervormig aanhangsel van de hersenen,<br />
de hypofyse, actief. Deze hypofyse begint daardoor de voortplantingsorganen van de vogel te activeren.<br />
Bij de popkanarie worden hormonen geproduceerd die verantwoordelijk zijn voor het broedrijp worden. De eierstok<br />
zal in omvang toenemen en overgaan tot het produceren van eicellen. Op de buik van de vogel ontstaat de<br />
zogenaamde "broedplek", die wordt gevormd door het verliezen van de buikbevedering waardoor de<br />
lichaamstemperatuur via de huid rechtstreeks overgebracht wordt op de broedeieren.<br />
Bij de mankanarie begint de productie van de zaadcellen ook onder invloed van door de hypofyse aangestuurde<br />
hormonenproductie. Duizenden zaadcellen worden opgeslagen in de cloaca. Bij de paring van de mankanarie met<br />
de popkanarie wordt het buitenste deel van de cloaca naar buiten gestulpt waarna de beide randen stevig op<br />
elkaar worden gedrukt. Aangetrokken door een chemische stof zullen de zaadcellen zich nu naar boven in de<br />
¦¨