Clubblad 134 - Amathysta

t o E R m A l I J N 18 maart 2010
lezing van Erwin Kaspers
Na de Algemene ledenvergadering
verzorgde Erwin Kaspers
een interessante lezing
over het mineraal toermalijn.
ontstaan
Toermalijn ontstaat diep in de
aardkorst door vulkanische activiteiten.
Bij stolling van het magma
ontstaan pegmatietgangen en
holtes. Pegmatieten zijn gesteenten
waarin meer edelstenen worden
gevonden dan in gesteente.
Grote hoeveelheden toermalijn,
aquamarijn, topaas, chrysoberyl
en kunziet komen juist in
pegmatieten voor. Meestal heeft
pegmatiet de vorm van een dikke
ader. Het is ontstaan uit magma,
het zeer hete, gesmolten gesteente
uit het binnenste van de
aarde. Pegmatiet bevat veel
zeldzame mineralen. Dit komt
doordat pegmatiet elementen
bevat die niet in de normale
mineralen zitten zoals kwarts,
veldspaten en mica’s. Die zeldzame
elementen, zoals beryllium,
lithium, boor, of fluor zijn
echter wel essentieel voor de
vorming van specifieke edelstenen.
Zo kan in een pegmatiet
met veel boor en lithium toermalijn
ontstaan.
vindplaatsen
De belangrijkste vindplaatsen
zijn o.a. Noorwegen, Brazilië, de
Verenigde Staten,
Sri-Lanka, Namibië
en West-Australië.
meest voorkomende soorten
● Schorl is de meest voorkomende
vorm van toermalijn.
De kleur is zwart, groenzwart
of blauwzwart.
● Elbaïet is een meerkleurige
toermalijn.
● Draviet is een bruin, groenbruin
tot bruinzwart, zelden
geel, donkerrood of grijsblauw
cyclosilicaat.
● Rubelliet is roze tot rood.
De chemische formule is AX3Y6
(BO3)3 Si6O18(O, OH, F)4.
De hardheid is 7 - 7,5.
Het mineraal is doorschijnend tot
opaak en valt onder het trikliene
kristalstelsel. De kristalvlakken
zijn trigonaal langgerekt met
driehoekige doorsneden en afgeronde
zijden. De lengtestreping
op de kristallen is kenmerkend
voor toermalijn.
Er worden wel geneeskrachtige
eigenschappen aan toermalijn
toegekend. Als insluiting komen
er soms toermalijnnaalden in
kwarts voor. Dit is erg mooi en
wordt gebruikt voor sieraden.
Erzsi Molnár
8 9