Corrosie van ophangconstructies en ... - Sportfondsen

Corrosie van ophangconstructies en bevestigingsmaterialen in
overdekte zwembaden
Op dinsdag 1 november 2011 begaf in zwembad Reeshof in Tilburg de ophanging van
een geluidsbox. Hierdoor kwam de geluidsbox naar beneden. Helaas heeft de geluidsbox
een moeder en haar baby geraakt met fatale afloop voor het kindje. Dit heeft binnen
Nederland, maar vooral ook in de zwembadbranche, vele vragen opgeroepen over hoe dit
heeft kunnen gebeuren en hoe dit had kunnen worden voorkomen. Wat de definitieve
resultaten van dit onderzoek ook gaan opleveren, het is duidelijk dat we weer eens de
nadruk moeten leggen op het onderzoek en onderhoud van ophangconstructies en
bevestigingsmaterialen in overdekte zwembaden.
Aanleiding
Door een aantal incidenten in het verleden met zwembaden, waarbij (delen van) plafonds
in overdekte zwembaden zijn neergestort (als eerste in Zwitserland en in juni 2001 in
Steenwijk), is er sterke aandacht voor (ophang)constructies en bevestigingsmaterialen in
overdekte zwembaden. De oorzaak van deze ongevallen bleek te liggen in een
onverwachte corrosie van RVS-plafondhangers. Deze corrosie wordt veroorzaakt door de
combinatie van hoge luchtvochtigheid, chloordampen en de - relatief - hoge
temperaturen in overdekte zwembaden. In het verleden werd ervan uitgegaan dat RVS
hiertegen bestand zou zijn, waardoor RVS op grote schaal in zwembaden is toegepast.
Door de incidenten en nader onderzoek blijkt RVS echter hiertegen niet bestand te zijn.
De corrosie is vaak niet (goed) zichtbaar, waardoor constructies ‘ineens’ kunnen
bezwijken. De conclusie toen was dan ook snel gemaakt: standaard RVS-legeringen zijn
volstrekt ongeschikt voor gebruik in dragende constructies boven het bassin in overdekte
zwembaden.
Informatie
In 2004 heeft het ministerie van VROM*, in samenwerking met de zwembranche en
diverse deskundigen uit onder andere de metaalindustrie, een ‘Praktijkrichtlijn voor
inspectie en onderhoud van (ophang)constructies, bevestigingsmiddelen en
voorzieningen in overdekte zwembaden’ gepubliceerd. Deze richtlijn bevat een
uitgebreide beschrijving van de problematiek en aanwijzingen voor inspectie en
onderhoud. In 2008 heeft het ministerie van VROM* aanvullend het “Inspectiesignaal
Risico’s van stalen (ophang)constructies en bevestigingsmiddelen in overdekte
zwembaden” gepubliceerd om daarmee het onderwerp nogmaals extra onder de
aandacht te brengen bij gemeenten. Aan gebrek aan informatie heeft het ons inziens dus
niet gelegen.
Verantwoordelijkheden rond zwembaden
Ook voor openbare zwembaden is het duidelijk dat de eindverantwoordelijkheid
aangaande dit onderwerp bij de eigenaar van het gebouw ligt: in bijna alle gevallen zijn
dat de gemeenten.
Toch hebben wij, als exploitanten, onze - gedelegeerde - taak hierin, al was het alleen al
de dagelijkse controle en de controle op de verrichte werkzaamheden door derden.
Inspectie en onderhoud
Omdat corrosie van RVS-delen vrij onzichtbaar kan optreden, is regelmatige inspectie
(tenminste jaarlijks) noodzakelijk. Dit geldt ook voor andere materialen zoals verzinkt
staal (inspectietermijn 1 à 2 jaar, afhankelijk van de staat waarin het zich bevindt).
Zwembaden wordt geadviseerd een risicoanalyse uit te (laten) voeren. Knelpunt hierin is
dat dan ook alle risicopunten vastgelegd moeten worden, ook op zogenaamde
“onbereikbare” plaatsen. En dat bij herinspecties deze ook weer meegenomen moeten
worden.
Uit deze risicoanalyse volgen de op te lossen knelpunten en aanwijzingen voor een goed
beheer. Hierbij moet tenminste aan de volgende onderdelen aandacht worden besteed:
• Hangers van plafondsystemen

• Hangende delen zoals luchtkanalen, leidingen, isolatierollen, lichtarmaturen,
inclusief bevestigingsbouten
• Hoofddraagconstructie (kolommen, liggers en windverbanden)
• Draagsystemen voor (glazen) gevels en scheidingswanden
Bij de vervanging van stalen onderdelen in verband met corrosie zijn de twee meest
gebruikelijke opties:
• Verzinkt staal: de grootste levensduur wordt bereikt door het aanbrengen van een
voldoende grote laagdikte zink plus verf of poedercoating
• Een voldoende resistent type RVS, zoals 1.4529, een staalsoort met veel
elementen als nikkel, chroom en molybdeen. Dit heeft tevens als voordeel dat de
inspectietermijn teruggebracht kan worden tot eens per 2 à 5 jaar.
We adviseren u een gespecialiseerd inspectiebureau te belasten met (dit onderdeel van)
de periodieke inspectie.
*) Sinds het aantreden van het huidige kabinet is de naam van het ministerie van VROM
veranderd in ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Beide bovengenoemde stukken zijn te downloaden:
1. Praktijk richtlijn voor inspectie en onderhoud van (ophang)constructies,
bevestigingsmiddelen en voorzieningen in overdekte zwembaden
(http://www.zwembadkeur.nl/index.php?sid=47&l=ned )
2. Inspectiesignaal Risico’s van stalen (ophang)constructies en
bevestigingsmiddelen in overdekte zwembaden
(http://www.rijksoverheid.nl/documenten-enpublicaties/brochures/2008/10/01/inspectiesignaal-risico-s-van-stalen-ophang-constructiesen-bevestigingsmiddelen-in-overdekte-zwembaden.html
)
Of vraag het op bij: m.uiterwijk@sfn.nl