Koninklijke - Vereniging Rembrandt

Oude vrouw en
jongen met kaarsen
Peter Paul Rubens
(1577-1640)
Ca. 1616-1617. Olieverf
op paneel, 79 x 61 cm
MAURITSHUIS, DEN HAAG
VOORWOORD
Een ‘Koninklijke’geste
Het aanbod op de kunstmarkt is zo wispelturig dat het zich niet in
het keurslijf van een budget laat dwingen. Zo stond jarenlang op
het verlanglijstje van het Van Gogh Museum een schilderij van
Monet, gemaakt tijdens één van zijn reizen in Nederland in de
periode van het vroege impressionisme. In oktober 2000 deed zich
een kans voor. Het schilderij Molens in het Westzijderveld bij
Zaandam, gemaakt in 1871 tijdens de eerste reis van Monet in
Nederland, kwam op de Amerikaanse markt. John Leighton was
zeer geïnteresseerd en vroeg of de Vereniging Rembrandt en de
Stichting Nationaal Fonds Kunstbezit steun konden verlenen, aangezien
de vraagprijs ver boven het eigen aankoopbudget uitging.
Op het moment dat dit schilderij naar Nederland werd gehaald om
het beter te kunnen beoordelen, kwam er een tweede schilderij
van Monet, gemaakt in 1874 tijdens zijn tweede reis in Nederland,
op de Franse kunstmarkt, Gezicht op de Prins Hendrikkade en de
Kromme Waal. De thema’s, de aanpak, maar ook de prijzen van de
twee werken waren zo verschillend dat het moeilijk viel een keuze
te maken. Ook al werd het budget van het Van Gogh Museum en
alle fondsen die aangesproken werden met één Monet al zeer op
de proef gesteld, toch werd besloten te proberen ze beide aan te
4 VERENIGING REMBRANDT VOORJAAR 2006
kopen. Dit is gelukt, mede dankzij onder meer de Koninklijke Shell
Groep, die voor deze aankopen een substantieel bedrag aan het
Nationaal Fonds schonk.
Afgelopen jaar bleek weer de onmogelijkheid een jaarbudget voor
kunstaankopen vast te stellen. Terwijl het Mauritshuis druk doende
was een reële kans te creëren om op een Londense veiling een
paneel van Jacob van Ruisdael te verwerven, kwam een uitzonderlijk
figuurstuk van Peter Rubens, Oude vrouw en jongen met kaars,
op de markt. Mede dankzij een schenking van de Vereniging
Rembrandt en het Nationaal Fonds kon de directeur van het
Mauritshuis, Frits Duparc, eind juli 2005 schrijven: Het is fantastisch
dat het gelukt is beide topstukken naar Nederland te halen. Keer op
keer blijken kleine wonderen mogelijk te worden als velen de handen
ineenslaan. Het zijn wonderen die blijvend aan de wanden van
musea nooit stoffig zullen worden.
Royal Dutch Shell, de Koninklijke, heeft in een jarenlange traditie
van betrokkenheid met het Nederlands openbaar kunstbezit steeds
weer begrip getoond voor deze wispelturigheid in het aanbod op
de kunstmarkt. Mede dankzij de Koninklijke konden kansen gegrepen
worden en werden kleine wonderen werkelijkheid. Nu de
Koninklijke, door een juridische fusie, is opgegaan in Shell
Petroleum N.V., en als zelfstandige vennootschap is verdwenen,
schrijft zij nog één maal Nederlandse geschiedenis door een bedrag
van anderhalf miljoen euro te schenken aan het Nationaal
Fonds Kunstbezit. Dit bedrag is bedoeld voor een kans die zich
zeker weer zal voordoen om de Nederlandse schatkamer, het
Rijksmuseum, met een wonder te verrijken. Een waarlijk
Koninklijke geste!
Mr Jan Maarten Boll
Voorzitter van de Vereniging Rembrandt