10-11 Superrijken moffelen hun centen goed weg - LBC-NVK - ACV
10-11 Superrijken moffelen hun centen goed weg - LBC-NVK - ACV
10-11 Superrijken moffelen hun centen goed weg - LBC-NVK - ACV
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
© foto: IMAGEGLoBE<br />
Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel<br />
<strong>11</strong>7de jaargang | nummer 1 | januari 2013<br />
12-13<br />
VEEL JONGEREN<br />
ZONDER WERK<br />
28<br />
ALDI PAST<br />
OPENINGSTIJDEN AAN<br />
<strong>10</strong>-<strong>11</strong><br />
<strong>Superrijken</strong><br />
<strong>moffelen</strong> <strong>hun</strong><br />
<strong>centen</strong> <strong>goed</strong> <strong>weg</strong>
© foto: IMAGEGLoBE<br />
INhOUD<br />
RUBRIEKSNAAM<br />
Standpunt<br />
Industrie<br />
ANPCB<br />
Begroting<br />
Begroting<br />
In de marge<br />
Fiscaliteit<br />
Crisis<br />
Over de grenzen<br />
Service<br />
Welzijn<br />
Arbeids-gericht<br />
Luchtvaart<br />
Inbox<br />
Sociale Zekerheid<br />
Leeftijd<br />
Film<br />
Film<br />
Boek<br />
Distributie<br />
Privacy<br />
De lezer schrijft<br />
Uitbetaling vakbondspremie<br />
Indexaanpassingen<br />
Achterklap<br />
Vanmol<br />
2 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
8<br />
9<br />
9<br />
<strong>10</strong><br />
12<br />
14<br />
15<br />
16<br />
18<br />
19<br />
19<br />
20<br />
21<br />
21<br />
22<br />
24<br />
26<br />
26<br />
27<br />
28<br />
29<br />
30<br />
30<br />
30<br />
30<br />
31<br />
32<br />
Beter statuut voor alle werknemers: teller loopt<br />
Herstructureren gaat maar door bij alcatel-Lucent<br />
Colruyt group Services zoekt voortdurend naar achterpoortjes<br />
regering toont zich erg hardvochtig<br />
Lonen blokkeren of dividenden bevriezen?<br />
Ledenbijdrage stijgt in januari<br />
duizenden miljarden euro’s verborgen in belastingparadijzen<br />
jongerenwerkloosheid scheert hoge toppen in europa<br />
Loonbrief onder de loep genomen<br />
armoede is ook opdracht voor lokale besturen<br />
Lees Ons recht digitaal!<br />
Belastinggids 2013<br />
Stroef overleg bij VLM airlines<br />
Centrum voor Loopbaanontwikkeling, tot je dienst!<br />
“regionalisering kinderbijslag wordt erg moeilijke klus”<br />
Heel wat werknemers lijden onder stereotypen<br />
Kill List<br />
The Perks of Being a Wallflower<br />
Kennis is geluk<br />
aldi verruimt zijn openingstijden vanaf 1 april<br />
Mag de werkgever e-mails van werknemers lezen?<br />
nieuwe loongrenzen 2013<br />
De recente maatregelen van<br />
de regering-Di rupo zijn<br />
géén sociale maatregelen. Je<br />
kunt alleen maar afwijzend<br />
reageren wanneer er wordt<br />
beslist om de lonen minstens<br />
twee jaar lang te blokkeren<br />
en zo <strong>goed</strong> als zeker geen<br />
loonsverhogingen toe te<br />
kennen in de komende zes jaar.<br />
Dit is geen herstelbeleid maar<br />
pure afbraakpolitiek. Het ergste<br />
van dit alles is dat alleen de<br />
werknemers worden getroffen.<br />
Ferre Wyckmans doet het hele<br />
verhaal uit de doeken op p. 6-7.
standpunt. Sinds<br />
Van een ‘harmonisering<br />
naar boven’ willen<br />
de werkgevers niet<br />
weten. alles wat er<br />
verbeterd wordt voor<br />
de arbeiders, moet<br />
worden afgepakt bij<br />
de bedienden. een<br />
onbespreekbaar<br />
scenario.<br />
Beter statuut voor alle<br />
werknemers: teller loopt<br />
1 januari scheidden er ons nog<br />
196 dagen van een noodzakelijk nieuwe<br />
wet die de discriminatie tussen arbeiders<br />
en bedienden moet <strong>weg</strong>werken.<br />
Zo luidde in 20<strong>11</strong> het verdict van het<br />
Grondwettelijk Hof, dat stelde dat de<br />
kwestie tegen 8 juli 2013 moest worden<br />
afgerond. Al sinds 2003 zit het<br />
<strong>ACV</strong> op dezelfde lijn. Een standpunt dat<br />
op 18 november 2008 nog eens klaar<br />
en ondubbelzinnig werd bekrachtigd<br />
door de algemene raad van het <strong>ACV</strong>.<br />
Maar sindsdien leverde het sociaal overleg jammer<br />
genoeg geen millimeter vooruitgang op. Het<br />
is dan ook redelijk onthutsend dat de werkgeversvereniging<br />
VBO net voor de jaarwisseling verkondigde<br />
dat deze tijdbom moest worden ontmijnd<br />
en dat het tijd werd dat de vakbonden en de regering<br />
afspraken zouden maken. “Hoe sneller, hoe<br />
beter. Er mag geen kostbare tijd verloren gaan”,<br />
klonk het. Wat een hypocrisie.<br />
Nog onthutsender wordt het wanneer de werkgevers<br />
zeggen dat de harmonisering van de statuten<br />
voor hen geen extra kosten mag veroorzaken.<br />
Van een ‘harmonisering naar boven’ willen<br />
ze niet weten. Met andere woorden: alles wat er<br />
verbeterd wordt voor de arbeiders, moet worden<br />
afgepakt bij de bedienden. Laat er niet de minste<br />
twijfel over bestaan: voor ons is zoiets een onbespreekbaar<br />
scenario.<br />
eisen <strong>ACV</strong><br />
Bij de start van dit nieuwe jaar willen we bij u<br />
zeker geen verwarring creëren. Graag herhalen we<br />
kort en krachtig de eisen van het <strong>ACV</strong>. Die eisen<br />
komen erop neer dat alle werknemers een beter<br />
statuut moeten krijgen.<br />
1. Wij willen een wettelijke sokkel die werknemers<br />
beter beschermt, waarbij collectieve<br />
onderhandelingen de aanvullende individuele<br />
bescherming bieden.<br />
2. De proefperiode kan, maar moet niet, voor elke<br />
werknemer worden afgesloten. Die proeftijd<br />
bedraagt, afhankelijk van het loon, minimaal<br />
één maand en maximum zes maanden. En elke<br />
voorafgaande tewerkstelling bij de werkgever<br />
met een contract van bepaalde duur of als uitzendkracht<br />
maakt een nieuw proefcontract<br />
onnodig en onmogelijk.<br />
3. De loonbetaling gebeurt per maand, eventueel<br />
op basis van een voorschot. En de loonberekening<br />
is gebaseerd op de arbeidsprestaties, dat<br />
wil zeggen dat de arbeidstijden ook moeten<br />
worden geregistreerd.<br />
4. Voor de jaarlijkse vakantie pleiten we voor een<br />
eenvormige berekening en betaling. De vakantiedagen<br />
worden bepaald op basis van een<br />
wettelijke vakantietabel waarin staat wat het<br />
RUBRIEKSNAAM<br />
aantal vakantiedagen is in functie van gepresteerde<br />
en gelijkgestelde dagen. Het enkel<br />
vakantiegeld – dat is het loon voor de dagen<br />
dat je vakantie neemt – wordt, zoals nu voor<br />
de bedienden, betaald door de werkgever. Het<br />
dubbel (aanvullend) vakantiegeld kan worden<br />
betaald door paritaire vakantiekassen en wordt<br />
berekend op alle betaalde bestanddelen van het<br />
loon.<br />
5. Economische werkloosheid kan voor alle werknemers,<br />
maar niet in ondernemingen zonder<br />
handelsfinaliteit, in niet-conjunctuurgevoelige<br />
bedrijven en van de overheid afhankelijke sectoren.<br />
Er dient een gedegen controle en aanvraagprocedure<br />
te zijn. En het inkomen van de<br />
werknemers moet worden gegarandeerd door<br />
een aanvulling bovenop de werkloosheid door<br />
de werkgever (of een sociaal fonds).<br />
6. Bij ziekte moet de werknemer kunnen rekenen<br />
op een gewaarborgd maandloon, dat wil ook<br />
zeggen dat de ‘carenzdag’ wordt afgeschaft.<br />
7. Op het gebied van opzeg moet vooraf alles worden<br />
gedaan om ontslagen te vermijden. Dat wil<br />
zeggen dat er ontslagprocedures moeten zijn,<br />
maar ook een recht op vorming en op outplacement.<br />
De opzegtermijn wordt bepaald in functie<br />
van de dienstjaren en stemt overeen met<br />
één maand per begonnen jaar met een minimum<br />
van drie maanden. Het spreekt ook voor<br />
zich dat rechten van werknemers die momenteel<br />
gunstiger zijn op basis van de huidige wetgeving,<br />
niet kunnen worden teruggebracht tot<br />
lagere nieuwe rechten.<br />
Paritaire comités<br />
Dat zijn onze klare eisen. Uiteraard zal nog een<br />
hele reeks andere aspecten moeten worden geregeld.<br />
Onze huidige overlegstructuren voorzien<br />
immers in sommige gevallen in onderscheiden<br />
paritaire comités voor arbeiders en bedienden. Als<br />
dat onderscheid <strong>weg</strong>valt, zal dit ook betekenen<br />
dat er een hertekening van die paritaire comités<br />
moet komen. Maar zoiets zal echt wel de nodige<br />
tijd vergen.<br />
En nog meer tijd zal er nodig zijn om al de honderden<br />
cao’s die de afgelopen tientallen jaren rechten<br />
hebben opgebouwd in loon- en arbeidsvoorwaarden<br />
op elkaar af te stemmen. Dat alles harmoniseren<br />
is geen werk dat zomaar en met de vingerknip<br />
wettelijk kan worden geregeld. Er zal daarover uitgebreid<br />
moeten worden overlegd, te beginnen bij<br />
het inventariseren van de aard van de verschillen.<br />
Overigens zijn niet alle verschillen te beschouwen<br />
als discriminaties.<br />
We geven op één punt het VBO absoluut gelijk: er<br />
is nu geen tijd meer te verliezen. Het <strong>ACV</strong> staat al<br />
jaren klaar met een duidelijk en uitgewerkt standpunt.<br />
Nu moeten de besprekingen dringend echt<br />
van start gaan. 8 juli 2013 nadert met rasse schreden.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 3
INDUStRIE<br />
herstructureren gaat maar<br />
door bij Alcatel-Lucent<br />
management heeft flink wat steken laten vallen<br />
De slechte resultaten van Alcatel-Lucent hebben ook te maken met de eurocrisis en de besluiteloosheid van het management.<br />
PEGGy SCHuErmAnS<br />
De directie van Alcatel-Lucent<br />
kondigde op 18 oktober voor de<br />
tweede keer in 2012 een reorganisatie<br />
aan. In België moesten<br />
290 jobs sneuvelen, in heel<br />
Europa een veelvoud daarvan.<br />
Op 26 november klonk het dat<br />
er in ons land uiteindelijk 280<br />
banen zouden verdwijnen.<br />
Alcatel-Lucent is een leverancier van communicatiesystemen<br />
die volledig gebaseerd<br />
zijn op software. De afgelopen jaren verschoof<br />
de klemtoon richting netwerken en<br />
internet. Maar de glorie lijkt langzaam te<br />
verbleken door de krimpende marges en<br />
bikkelharde concurrentie uit China. Het<br />
bedrijf verkoopt ook diensten aan gsm-operatoren<br />
als Base en maakt IP-gerelateerde<br />
producten.<br />
Ooit telde Alcatel-Lucent, toen nog Bell,<br />
15.000 werknemers. Vandaag zijn dat er nog<br />
1.630, van wie 1.514 in Antwerpen en <strong>11</strong>6 in<br />
Namen. Zoals de kaarten nu liggen, dreigen<br />
er tegen eind dit jaar 280 mensen minder in<br />
dienst te zijn.<br />
Besluiteloosheid<br />
De slechte resultaten hebben niet alleen te<br />
maken met de concurrentie uit het oosten.<br />
Ze zijn deels ook te wijten aan de eurocrisis<br />
en de besluiteloosheid van het management.<br />
Sinds de fusie van Alcatel en Lucent in 2006<br />
liet het management flink wat steken vallen<br />
op het gebied van commercieel, financieel<br />
en strategisch beleid.<br />
4 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
Meer en meer wordt er vanuit Parijs en vanuit<br />
de internationale divisies buiten België<br />
gedirigeerd. Het lokale management heeft<br />
almaar minder greep op de tewerkstelling in<br />
België. De plaatselijke directie zegt voor de<br />
Belgische jobs te knokken maar veel effect<br />
heeft het allemaal niet. Parijs beweert de<br />
Belgische werknemer naar waarde te schatten<br />
maar toch scoort België het hoogst qua<br />
aantal ontslagen. Iets meer dan 17 procent<br />
van alle werknemers in ons land moet <strong>weg</strong>.<br />
Mooie waardering.<br />
Voor de vestiging in Namen vreest de vakbond<br />
het ergste. Die vestiging krijgt geen<br />
Waalse subsidies meer en begin 2014 loopt<br />
de huurovereenkomst voor het gebouw<br />
daar af. Algemeen directeur Ben Verwaayen<br />
wil niet alleen jobs schrappen maar ook<br />
het aantal vestigingen verminderen. Dat<br />
belooft dus weinig <strong>goed</strong>s. Verwaayen heeft<br />
als hobby om lonen te bevriezen en kosten<br />
te besparen. Over zijn riante salaris of zijn<br />
meerwaarde voor het bedrijf wordt weinig<br />
of niets gezegd.<br />
Overheid reageert niet<br />
De overheidssubsidies die de onderneming<br />
opstrijkt dragen maar weinig bij tot de<br />
werkgelegenheid. Ook nu reageert de overheid<br />
niet op de verdere ontmanteling van<br />
een belangrijk hoogtechnologisch bedrijf<br />
als Alcatel-Lucent. De regering heeft de<br />
mond vol van reconversie maar laat wel<br />
onderzoek en ontwikkeling zomaar <strong>weg</strong>sijpelen<br />
uit België.<br />
‘Wat zal de toekomst nog brengen voor<br />
Alcatel-Lucent?’, vraagt de vakbond zich<br />
af. Onrechtstreeks krijgt de vakbond wel<br />
wat informatie. Het aanvoelen is dat de<br />
© foto: IMAGEGLoBE<br />
Europese markt stilaan minder belangrijk<br />
wordt. Wanneer activiteiten in de vitrine<br />
worden gezet, bevestigt dit de bange vermoedens.<br />
Voor de werknemers valt het te<br />
hopen dat de vakbond zich vergist.<br />
Momenteel focust de vakbond op de<br />
lopende besparingsronde. Bij vorige reorganisaties<br />
lukte het veel werknemers aan<br />
boord te houden via interne mutaties. Met<br />
de nieuwe herstructurering is die mogelijkheid<br />
echter heel beperkt. Het jobverlies kan<br />
zelfs nog groeien omdat de ‘managed services’<br />
(het onderdeel dat gsm-masten installeert<br />
en onderhoudt) en de ‘contractors’<br />
(externen aan wie werk wordt uitbesteed)<br />
nog niet in het aangekondigde cijfer zitten.<br />
Alle werknemers zitten in hetzelfde schuitje.<br />
Al doet het management er alles aan om de<br />
solidariteit te dwarsbomen door te verkondigen<br />
dat er in sommige afdelingen geen<br />
ontslagen zullen vallen.<br />
De vakbond tracht de mensen degelijk te<br />
informeren en hen voor te bereiden op wat<br />
zal komen. Elke job bij Alcatel-Lucent is<br />
misschien wel bedreigd, nu of op korte of<br />
middellange termijn.<br />
Voor de jaarwisseling werden pamfletten<br />
uitgedeeld en werd een symbolische begrafenis<br />
gehouden om de ernst van de situatie<br />
uit te leggen. Oplossingen zullen niet<br />
op een gouden schoteltje worden aangeboden.<br />
De vakbond zal hoogstwaarschijnlijk<br />
moeten vechten voor fatsoenlijke afspraken.<br />
Hiervoor is de steun van het personeel<br />
noodzakelijk.<br />
Hoe dan ook is de vakbond strijdlustig. We<br />
zullen tot het uiterste gaan om een aanvaardbare<br />
oplossing af te dwingen.
Colruyt Group Services zoekt<br />
voortdurend naar achterpoortjes<br />
Directie past regels graag aan zonder enig overleg<br />
rOBErt VEEkmAn<br />
Bij Colruyt Group Services, een<br />
vennootschap uit de Colruyt-groep,<br />
lopen ze niet warm voor sterk bindende<br />
spelregels. Het bedrijf is<br />
voortdurend op zoek naar achterpoortjes<br />
die het mogelijk maken<br />
om de loonkosten te drukken.<br />
Colruyt Group Services werd in 2008 opgericht<br />
en is een samensmelting van alle<br />
ondersteunende diensten van de Colruytgroep.<br />
Door de nieuwe structuur te creëren<br />
deed Colruyt een groot deel van zijn werknemers<br />
in het paritair comité 218 terechtkomen.<br />
Voor de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> is het duidelijk dat de<br />
distributiegroep PC 218 vooral wil gebruiken<br />
om de collectief onderhandelde voordelen<br />
zo beperkt mogelijk te houden. Het personeelsbeleid<br />
komt erop neer dat de directie<br />
beslissingen neemt op basis van adviezen<br />
van juristen.<br />
De ervaring leert dat Colruyt Group Services<br />
weinig voelt voor sterk bindende spelregels.<br />
Investeren in een degelijk sociaal overleg is<br />
geen prioriteit. Meestal zoekt de directie<br />
haar toevlucht in allerhande ‘bedrijfspolicies’.<br />
Het grote voordeel voor de directie is<br />
dat ze die regeltjes te pas en te onpas kan<br />
aanpassen zoals het uitkomt. Zonder enige<br />
vorm van overleg.<br />
Een legertje bedrijfsjuristen is permanent<br />
op zoek naar achterpoortjes om de wetten<br />
anders toe te passen of te interpreteren. Het<br />
bedrijf gaat zo te werk om zoveel mogelijk te<br />
kunnen besparen op de loonkosten. Moeten<br />
we daar echt verbaasd over zijn? Niet echt<br />
misschien. Voor zijn winkels werkt Colruyt<br />
tenslotte ook met een prijsbarometer die<br />
voortdurend vergelijkt met de concurrenten.<br />
En toch.<br />
Via ons vakbondsnetwerk weten we dat<br />
Colruyt in werkgeverskringen het nodige<br />
aanzien geniet. De vroegere personeelsdirecteur<br />
werd soms gevraagd om op infosessies<br />
het beleid van zijn onderneming uit<br />
te leggen. Als een bedrijf zo’n status heeft,<br />
moeten de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> en haar zustervakbond<br />
CNE dan ook nauwlettend erop toezien dat<br />
Colruyt de wetgeving – in de ruimste zin<br />
van het woord – stipt toepast.<br />
Dovemansgesprek<br />
Onze vakbondsmilitanten trachten altijd via<br />
intern overleg meningsverschillen bij te leggen.<br />
Spijtig genoeg draaien gesprekken heel<br />
vaak uit op een dovemansgesprek. Meer dan<br />
eens is de directie overtuigd van haar grote<br />
gelijk en moet de vakbond het daar maar<br />
mee doen. Bovendien heeft Colruyt de kwalijke<br />
gewoonte om niet of erg laat te reageren<br />
op brieven van de vakbond.<br />
Kortom, bij Colruyt Group Services zijn de<br />
werknemers en <strong>hun</strong> vertegenwoordigers al<br />
heel wat gewend. Niet zo lang geleden was<br />
er echter een provocatie die kon tellen.<br />
Wat was er aan de hand? Daarvoor moeten<br />
we terugkeren naar 20<strong>10</strong>. Het conflict<br />
draaide rond de toepassing van de regels<br />
voor feestdagen. Maandenlang werd er<br />
gediscussieerd over de manier waarop feestdagen<br />
moesten worden berekend voor werk-<br />
de ervaring leert dat<br />
Colruyt group Services<br />
weinig voelt voor sterk<br />
bindende spelregels.<br />
nemers die <strong>hun</strong> 36-urige werkweek presteerden<br />
in vier dagen. Colruyt Group Services<br />
stelde zich zo stug op dat de vakbond wel<br />
gedwongen werd om de sociale inspectie in<br />
te schakelen.<br />
Sociale inspectie<br />
ANPCB<br />
In november 2012 kregen de vakbondsafgevaardigden<br />
in de ondernemingsraad een<br />
korte verklaring die erop neerkwam dat<br />
de sociale inspectie het standpunt van de<br />
<strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> onderschreef. Extra toelichting<br />
werd daarbij niet gegeven. Bij de vakbond<br />
heerste grote euforie. Logisch, want het had<br />
van de militanten veel tijd, energie en doorzettingsvermogen<br />
gevergd om de discussie<br />
over de feestdagen geen stille dood te laten<br />
sterven. Meteen stuurde de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> een<br />
ludiek vakbondsbericht naar het personeel.<br />
De directie reageerde enkele dagen later met<br />
een bericht waarin ze opriep om ‘correcte<br />
informatie te geven’. Schoorvoetend gaf<br />
het bedrijf toe dat de sociale inspectie de<br />
vakbond gelijk had gegeven en dat er een<br />
correctie moest komen voor zowat 70 werknemers.<br />
In één adem werd ook op een belerende<br />
toon gezegd dat Colruyt aan de studiediensten<br />
van de overheid zou vragen om<br />
het dossier te analyseren. Volgens Colruyt<br />
zou de inspectie niet consequent redeneren<br />
en handelen.<br />
De <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> had gedacht dat Colruyt Group<br />
Services voor één keer zijn ongelijk zou<br />
erkennen. Niet dus. Het bedrijf toont zich<br />
gewoon een slechte verliezer.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 5
FErrE WyCkmAnS<br />
De recente regeringsmaatregelen<br />
zijn géén sociale maatregelen. Ook<br />
al beweren sommigen graag van<br />
wel. Je kunt alleen maar afwijzend<br />
reageren wanneer er wordt beslist<br />
om de lonen minstens twee jaar<br />
lang te blokkeren en zo <strong>goed</strong> als<br />
zeker geen loonsverhogingen toe<br />
te kennen in de komende zes jaar.<br />
Zoiets heeft niets meer te maken met een<br />
herstelbeleid. Dit is pure afbraakpolitiek.<br />
Het meest schrijnende van dit alles is dat<br />
alleen de werknemers worden getroffen. Er<br />
is geen andere inkomensgroep waarvoor<br />
er een wettelijke maatregel komt die de<br />
inkomsten blokkeert. De Belgische overheid<br />
begeeft zich daarmee op het gevaarlijke pad<br />
van het ‘wettelijk verbod op collectief loonoverleg’.<br />
Het wordt vakbonden en werkgevers<br />
bij wet verboden om nieuwe loonafspraken<br />
te maken. Dat zijn praktijken die<br />
je in halve dictaturen mag verwachten maar<br />
toch niet in een parlementaire democratie.<br />
6 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
Regering toont zich<br />
erg hardvochtig<br />
maatregelen komen neer op pure afbraakpolitiek<br />
De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO),<br />
een orgaan van de Verenigde Naties, heeft<br />
een hele reeks ‘conventies’ gemaakt, waarvan<br />
veruit het grootste deel ook door België<br />
werd onderschreven. In conventie nr. 98 uit<br />
1949 staat ondubbelzinnig het recht op vrije<br />
loononderhandelingen opgenomen. Die<br />
conventie wordt op een schabouwelijke<br />
manier naar de prullenmand verwezen. Zo<br />
worden de werknemers in <strong>hun</strong> koopkracht<br />
geraakt. En, we herhalen het graag, alleen<br />
zij worden getroffen.<br />
Meteen wordt ook geraakt één van de essentiële<br />
onderdelen van het vakbondswerk. De<br />
regering zegt nu dat de vakbonden zes jaar<br />
lang niet meer mogen onderhandelen over<br />
de lonen. Volgens de minister van Economie,<br />
Johan Vande Lanotte (sp.a), hebben de vakbonden<br />
‘nog andere taken genoeg dan over<br />
loonsverhogingen te discussiëren’. Werk<br />
genoeg, inderdaad. De bonden moeten de<br />
sociale afbraak bestrijden en werken aan<br />
een socialer en rechtvaardiger samenleving.<br />
Van ‘sociale politici’ mag je verwachten dat<br />
ook zij die strijd voeren. Maar stilaan wordt<br />
duidelijk dat de vakbonden hoe langer hoe<br />
minder op de steun van de politiek moeten<br />
rekenen.<br />
meer flexibiliteit<br />
De regeringsmaatregelen blokkeren niet<br />
alleen de lonen van de werknemers. Ook<br />
op andere vlakken wordt geprobeerd om<br />
de werkgevers ter wille te zijn. Zo vindt<br />
de regering het prima dat de bonden met<br />
de werkgevers praten over ‘meer flexibele<br />
arbeid’. In het jargon van de regering wordt<br />
dat ‘de modernisering van het arbeidsrecht’<br />
genoemd. Dat is codetaal voor meer flexibiliteit<br />
in de vorm van langere werkdagen,<br />
langere werkweken, meer overuren.<br />
Eigenlijk zouden de werkgevers liever niet<br />
meer willen overleggen met ondernemingsraden<br />
of vakbondsafvaardigingen. Ook hier<br />
is het dus eens te meer de bedoeling om de<br />
vakbonden buitenspel te zetten.<br />
Minder regels voor flexibiliteit en geen<br />
loonsverhogingen volstaan nog niet.<br />
Tegelijkertijd komt er een nieuwe ‘fiscale<br />
amnestie’. De derde keer dat zoiets gebeurt.<br />
Net als bij de twee vorige keren wordt er
de lijst van<br />
maatregelen ter<br />
bestrijding van sociale<br />
fraude is drie keer<br />
langer dan die van de<br />
maatregelen tegen de<br />
fiscale fraude.<br />
© foto: IMAGEGLoBE<br />
gezegd dat ‘dit echt wel de laatste keer zal<br />
zijn’. Fiscale amnestie verlenen wil zeggen<br />
dat belastingen, belastingschulden en boetes<br />
deels worden kwijtgescholden en dat er<br />
geen gerechtelijke vervolging komt wanneer<br />
inkomsten eerst niet zijn aangegeven<br />
en uiteindelijk toch worden gemeld. Didier<br />
Reynders (MR) is dan misschien niet meer<br />
de minister van Financiën, hij slaagde er<br />
toch grandioos in om de maatregel te laten<br />
uitvoeren door zijn collega-ministers.<br />
De overheid geeft nog maar eens amnestie<br />
aan belastingfraudeurs. Ongetwijfeld tot groot<br />
genoegen van de liberaal Didier Reynders (MR),<br />
ook al is die dan geen minister van Financiën<br />
meer.<br />
De staatssecretaris voor Fraudebestrijding,<br />
John Crombez (sp.a), verklaarde op zeker<br />
ogenblik dat hij ontslag zou nemen als de<br />
regering met Zwitserland een deal zou sluiten<br />
over de regularisatie van zwart geld. Het<br />
dreigement maakte weinig indruk en bleek<br />
bovendien erg loos. België besliste gewoon<br />
om nog maar eens fiscale amnestie te geven.<br />
Wie zijn belastingen niet correct betaalde,<br />
wordt dus niet bestraft maar extra beloond.<br />
Dat is geen fraudebestrijding maar fraudebeloning.<br />
Grote vermogens<br />
België haalt 53,9 procent van de belastinginkomsten<br />
uit arbeidsinkomens en maar 7,3<br />
procent uit grote vermogens. Het vermogen<br />
van alle Belgische gezinnen is heel ongelijk<br />
verdeeld. De 1,6 procent allerrijkste Belgen<br />
bezitten al een vijfde, de rijkste tien procent<br />
heeft twee derde van de Belgische gezinsrijkdom.<br />
Bij gebrek aan een vermogenskadaster<br />
zijn dat trouwens onderschattingen.<br />
Uit onderzoek van PriceWaterhouseCoopers<br />
– zeker geen linkse club – blijkt dat de<br />
inkomsten uit vermogen veel minder<br />
worden belast dan in onze buurlanden.<br />
Daardoor liggen de belastingen op arbeid<br />
veel te hoog. Je zou dus echt wel verwachten<br />
dat deze cijfers van de Nationale Bank van<br />
België toch op een regeringstafel belanden.<br />
Niet echt, zo blijkt.<br />
Op het vlak van belastinghervormingen<br />
leiden de regeringsmaatregelen tot geen<br />
enkele trendbreuk. Haast integendeel.<br />
Voor meerwaarden van holdings, die voordien<br />
helemaal waren vrijgesteld, wordt nu<br />
een belasting ingevoerd van – hou je vast<br />
– 0,4 procent. In feite blijven die meerwaarden<br />
dus zo <strong>goed</strong> als vrijgesteld. De uiterst<br />
minieme heffing moet 95 miljoen euro opleveren<br />
in 2013. Er blijven gigantische meerwaarden<br />
over die niet worden belast.<br />
Opnieuw zal de fiscale en sociale fraude<br />
krachtig worden aangepakt. De fiscale<br />
fraude aanpakken moet 127 miljoen euro<br />
aan inkomsten opleveren. Ook de fiscale<br />
amnestie wordt gezien als bestrijding van<br />
fraude. Daar staat de teller voor 2013 op<br />
513 miljoen euro. Nog eens 93 miljoen moet<br />
worden gerealiseerd door de sociale fraude<br />
te bestrijden.<br />
Werklozen<br />
De lijst van maatregelen ter bestrijding van<br />
sociale fraude is drie keer langer dan die<br />
van de maatregelen tegen de fiscale fraude.<br />
Niet de kapitaalbezitters worden door de<br />
regering in het vizier genomen. Wel de<br />
BEGROtING<br />
werklozen, de zieken, de leefloontrekkers,<br />
de OCMW-uitkeringen, de werknemers, de<br />
lage looninkomsten. Stuk voor stuk staan<br />
ze in het lijstje. En ja, de vakbonden krijgen<br />
hier een specifieke rol toebedeeld; deze<br />
regering is dan ook dol op de vakbonden.<br />
Zoals bekend keren de vakbonden ook uitkeringen<br />
uit aan <strong>hun</strong> werkloze leden, naast<br />
de hulpkassen voor werkloosheidsuitkeringen<br />
voor wie dat niet via de vakbond wil<br />
geregeld zien. Voor zieken is er een gelijkaardig<br />
systeem via de ziekenfondsen.<br />
De uitbetalingsinstellingen werken daarbij<br />
met volledig afzonderlijke en – terecht<br />
– door de overheid gecontroleerde structuren<br />
en boekhoudingen. Vakbonden krijgen,<br />
net zoals de ziekenfondsen, voor <strong>hun</strong> werk<br />
een ver<strong>goed</strong>ing. Moesten die uitbetalingsinstellingen<br />
er niet zijn, dan zouden de uitkeringen<br />
moeten worden betaald via een veel<br />
groter uit te bouwen hulpkas.<br />
Binnen de regering werd besloten om nog<br />
maar eens, en flink, te snoeien in de administratiekosten<br />
van de uitbetalingsinstellingen.<br />
Tegelijkertijd kunnen de vakbonden<br />
en de OCMW’s ‘bonussen’ verdienen als ze<br />
meewerken aan de bestrijding van sociale<br />
fraude. De vakbonden krijgen dus het verzoek<br />
om minder de belangen van werklozen<br />
te verdedigen en een apparaat van controle<br />
en sociale fraudebestrijding te worden.<br />
Als uitkeringsinstelling krijg je minder geld<br />
om werkloosheidsuitkeringen uit te betalen<br />
maar dat kan je dus compenseren door<br />
werklozen te controleren, uit te sluiten en<br />
aan te geven. Perfider hebben we het eigenlijk<br />
nog nooit gelezen of meegemaakt.<br />
Arme bejaarden<br />
Van tergend gesproken. Bij diegenen die<br />
moeten leven op basis van de inkomensgarantie<br />
voor ouderen (IGO) wordt 24 miljoen<br />
euro bespaard in 2014. De inkomensgarantie<br />
voor ouderen is een uitkering die toegekend<br />
wordt aan bejaarde personen die te<br />
weinig financiële middelen hebben. Of een<br />
bejaarde er recht op heeft, hangt af van<br />
andere bestaansmiddelen en inkomsten die<br />
er zijn. Het gaat dus niet om een uitkering<br />
die automatisch wordt toegekend.<br />
Het basisbedrag van die inkomensgarantie<br />
voor ouderen bedraagt 661,24 euro per<br />
maand en is maximaal 991,86 euro per<br />
maand. In 2012 werd in het kader van de IGO<br />
455 miljoen uitbetaald aan <strong>10</strong>4.000 gerechtigden.<br />
En in 2014 wordt daarop 24 miljoen<br />
bespaard, in het kader van de bestrijding<br />
van sociale fraude. Dat is een inlevering<br />
van 5,3 procent voor een groep die van het<br />
minimum moet leven. Zo ben je zeker dat<br />
de armoede zal groeien.<br />
Bij arme bejaarden 5,3 procent bezuinigen<br />
en holdings bedenken met een prulbelasting<br />
van 0,4 procent. Kan je de wanverhouding<br />
waar de regeringsmaatregelen van<br />
getuigen nog beter illustreren?<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 7
BEGROtING<br />
Lonen blokkeren of<br />
dividenden bevriezen?<br />
Vakbondsafgevaardigden <strong>LBC</strong>-nVk geven <strong>hun</strong> mening<br />
mArIJkE PErSOOnE<br />
De federale regering heeft eind<br />
november haar begrotingsakkoord<br />
voor 2013 bekendgemaakt.<br />
Premier Elio Di rupo leek een<br />
tevreden man. “We bespaarden<br />
18 miljard euro in één jaar. nooit<br />
eerder ging een regering zo’n<br />
uitdaging aan”, luidde het. De<br />
minister van Financiën, Steven<br />
Vanackere, voegde er geruststellend<br />
aan toe dat ‘de regering de<br />
burgers maximaal gespaard had’.<br />
Een kleine rekensom toont dat de ene burger<br />
wat meer ontzien wordt dan de andere.<br />
De afgevaardigden van de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> uitten<br />
hierover <strong>hun</strong> ongenoegen op de bestuurlijke<br />
raad van 9 december. Een greep uit<br />
<strong>hun</strong> reacties.<br />
De militanten uit de distributie pikken het<br />
niet dat de begroting geen ruimte laat voor<br />
onderhandelingen over loonsverhogingen<br />
buiten de index en baremaverhogingen. Het<br />
winkelpersoneel heeft lage lonen. Bijna niemand<br />
kan een voltijds contract bemachtigen.<br />
Velen moeten de laatste dagen van<br />
iedere maand gespannen tellen om de eindjes<br />
aan elkaar te knopen. In de sector werken<br />
veel alleenstaande vrouwen met kinderen.<br />
Een groep met veel verdoken armoede.<br />
Het Jaarboek Armoede leert dat de kloof<br />
tussen arm en rijk nooit groter was in ons<br />
land. Eén op de zeven Belgen is arm. En van<br />
de eenoudergezinnen leeft 38 procent in<br />
armoede. De vakbondsafgevaardigden kennen<br />
de schrijnende situaties maar al te <strong>goed</strong>.<br />
Onze lonen worden bevroren, om te beginnen<br />
voor twee jaar, misschien wel voor zes<br />
jaar. De voorbije vier jaar waren de loonsverhogingen<br />
ook al niet veel soeps. En op onze<br />
index wordt 0,4 procent bespaard, omdat<br />
wij zuinig leven met witte producten en<br />
koopjes. Die twee maatregelen zullen ons<br />
in de komende jaren miljarden kosten.<br />
Lagere lasten<br />
En de werkgevers? Die krijgen nog maar<br />
eens een lastenverlaging. Nu al meer dan<br />
tien miljard euro per jaar. En ze kunnen<br />
vrolijk blijven genieten van de notionele<br />
interestaftrek, die maar lichtjes wordt verminderd.<br />
Voor de rijken is er nog maar eens<br />
fiscale amnestie. Die bevolkingsgroep hoeft<br />
nog altijd niet te vrezen voor een vermogensbelasting.<br />
8 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
De afgevaardigden uit de internationale<br />
handel wijzen op de hoge productiviteit<br />
en flexibiliteit in <strong>hun</strong> sector. Maar voor de<br />
werkgevers is het blijkbaar nooit genoeg.<br />
Ze willen nog meer <strong>goed</strong>kope overuren,<br />
de berekening van de arbeidstijd op jaarbasis,<br />
gesplitste shiften en meer van dat<br />
fraais. Voor veel werknemers is de combinatie<br />
werk-gezin nu al onhoudbaar. Langer<br />
werken in zulke omstandigheden is niet<br />
menselijk. En daar bovenop nog een loonstop<br />
en een <strong>goed</strong>kopere indexkorf is totaal<br />
onaanvaardbaar. Dat zou <strong>goed</strong> zijn voor<br />
de economie. Oh ja? Wie zal de producten<br />
nog kunnen kopen als de koopkracht van<br />
de werkende bevolking blijft krimpen? We<br />
moeten dringend de ongelijkheid in beeld<br />
brengen van wie inlevert en wie de kassa<br />
hoort rinkelen.<br />
Acht miljard euro<br />
Vanuit de Leuvense regio komt een sterke<br />
oproep voor een actieplan om een vermogensbelasting<br />
af te dwingen. De regering<br />
moet ermee ophouden om het geld bij ons<br />
te halen. Een progressieve vermogensbelasting<br />
op fortuinen boven één miljoen euro<br />
kan de staatskas elk jaar acht miljard euro<br />
opbrengen. Daar is een breed maatschappelijk<br />
draagvlak voor; 75 procent van de Belgen<br />
is voor een belasting op grote vermogens.<br />
Het is bijzonder ergerlijk te lezen dat de<br />
regering zonder probleem in staat is een<br />
‘kadaster van de arme vermogens’ aan te<br />
leggen. Ze wil in 2013 en 2014 respectievelijk<br />
twaalf en 24 miljoen euro besparen op<br />
het ‘gewaarborgd inkomen voor bejaarden’.<br />
Hoe wil de regering dat klaarspelen? “Door<br />
een inkomensonderzoek, rekening houdend<br />
met het vermogen op basis van informatie<br />
van de fiscus en notarissen”.<br />
Een kadaster van de arme vermogens staat<br />
in de begrotingsmaatregelen 2013 ingeschreven<br />
maar een kadaster van de rijkste<br />
vermogens kan niet. “Dat kunnen we toch<br />
niet laten gebeuren”, zeggen de afgevaardigden.<br />
Het <strong>ACV</strong> moet dwars liggen. “Alleen<br />
door dwarsliggers kunnen treinen rijden”,<br />
stellen de militanten uit Leuven.<br />
De toon bij onze 165 raadsleden was verontwaardigd<br />
en strijdbaar. Gewoon maar laten<br />
betijen kan niet. De werknemers kunnen<br />
de politiek van sociale afbraak en groeiende<br />
ongelijkheid een halt toeroepen. We<br />
moeten de mensen voorrekenen wat ze zullen<br />
inleveren en wat anderen opstrijken aan<br />
bonussen, dividenden, onbelaste meerwaarden<br />
en winsten. Of, zoals een afgevaardigde<br />
het treffend verwoordde: “Ze moeten niet<br />
de lonen maar de dividenden bevriezen”.<br />
Wie zal de producten nog kunnen kopen als de koopkracht van de werkende bevolking<br />
blijft krimpen?<br />
© foto: IMAGEGLoBE
Ledenbijdrage<br />
stijgt in januari<br />
FErrE WyCkmAnS<br />
De Algemene raad van het<br />
<strong>ACV</strong> heeft op dinsdag 23 oktober<br />
een verhoging van de ledenbijdrage<br />
<strong>goed</strong>gekeurd. In feite<br />
gaat het om een indexering.<br />
De vorige bijdrageverhoging<br />
dateert van twee jaar geleden.<br />
Sinds 1 januari 2013 is het <strong>ACV</strong>-lidgeld verhoogd<br />
met 0,90 euro per maand (dat is minder<br />
dan een halve kop koffie) voor wie een<br />
baan heeft en met 0,45 euro voor niet-actieven.<br />
Een bijdrageverhoging is nooit plezierig,<br />
maar deze keer, vonden de raadsleden,<br />
kwam het moment wel erg ongelegen. Het is<br />
crisis, de werkloosheid stijgt en veel werklozen<br />
zullen een lagere uitkering krijgen.<br />
Maar de verhoging zou natuurlijk niet worden<br />
voorgesteld worden als ze niet nodig<br />
was. Zoals gezegd wordt door deze bijdrageverhoging<br />
alleen een aanpassing aan de<br />
gestegen prijzen doorgevoerd. Bijna 75 procent<br />
van onze kosten bestaat uit loonkosten,<br />
die zijn niet door loonsverhogingen gestegen,<br />
wel door de indexering ervan. Maar ook<br />
andere kosten nemen uiteraard toe. Ook<br />
voor ons geldt dat de brandstof- en energieprijzen<br />
zijn gestegen. Drukwerk, verzending,<br />
verzekering, telefoon- en andere<br />
secretariaatskosten. Het hoeft geen betoog<br />
dat slechts weinig van de gebruiks<strong>goed</strong>eren<br />
in prijs dalen.<br />
We doen het echt wel zuinig aan en diverse<br />
uitgaven zullen tegen het licht worden<br />
gehouden. Maar we willen en kunnen<br />
uiteraard niet inboeten aan dienstverlening<br />
en strijdvaardigheid. Onze ledeninkomsten<br />
vormen 93 procent van onze inkomsten, we<br />
hebben er dus alle belang bij onze leden te<br />
verzorgen.<br />
Bijdrage per 1 januari 2013 (in euro)<br />
Vanaf 21 jaar 15,92<br />
jeugd - 21 jaar 14,43<br />
Brugpensioen <strong>10</strong>,68<br />
Zieken (+1jaar) 6,01<br />
Werklozen 9,93<br />
Zieken (-1 jaar) 9,93<br />
Loopbaanonderbreking<br />
zonder verg./onthaalouders<br />
Vol. loopbaanonderbreking<br />
met ver<strong>goed</strong>ing<br />
Beschutte en soc.<br />
werkplaats - omkadering<br />
Beschutte en soc.<br />
werkplaats +21 j<br />
Beschutte en soc.<br />
werkplaats - 21j<br />
Studenten met<br />
wachtver<strong>goed</strong>ing<br />
4,03<br />
7,33<br />
14,92<br />
7,20<br />
7,15<br />
7,33<br />
Part-time <strong>10</strong>,80<br />
deeltijdse leerplicht<br />
en leercontract<br />
4,15<br />
IN DE MARGE<br />
WF<br />
RUBRIEKSNAAM<br />
Wisconsin aan<br />
de Noordzee<br />
australische vakbondscollega’s vertelden<br />
een aantal jaar geleden haast onbegrijpelijke<br />
verhalen over het ‘wettelijk verbod’ om<br />
cao’s te sluiten waarin loonsverhogingen<br />
werden opgenomen. We geloofden onze<br />
ogen en oren niet, maar we werden met<br />
ondubbelzinnige bewijzen geconfronteerd.<br />
Bij de aussies riskeerden werkgevers die<br />
zo’n cao sloten met een vakbond gevangenisstraf,<br />
net zo <strong>goed</strong> als vakbondsbestuurders<br />
die zich niet aan de wet hielden.<br />
Ondernemingen konden bovendien ook<br />
nog fikse boetes krijgen als ze deze wet<br />
overtraden.<br />
in de amerikaanse staat Wisconsin, waar<br />
de vakbonden buitenspel zetten en werklozen<br />
bestraffen zowat het waarmerk is<br />
van de republikeinse meerderheid, gelden<br />
gelijkaardige regels. en die smet verspreidt<br />
zich over meerdere staten in de VS.<br />
Het model om het collectief overleg te<br />
fnuiken is ondertussen ook een europese<br />
verworvenheid geworden. en Brussel kan<br />
als europese hoofdstad blijkbaar niet achterblijven.<br />
de regering-di rupo zal de<br />
kwalijke en erg twijfelachtige eer genieten<br />
om als eerste recente Belgische regering<br />
ooit een formeel en wettelijk verbod in te<br />
stellen op het voeren van loononderhandelingen.<br />
daarmee wordt dus niet alleen een<br />
trend gevolgd die zich ook europees aftekent,<br />
maar wordt België een gidsland van<br />
het ‘niet sociaal overleg’.<br />
Bedrijven die gigantische winsten maken<br />
en nauwelijks of geen belastingen betalen<br />
– niet toevallig zijn dat vaak dezelfde<br />
soort bedrijven – mogen dus <strong>hun</strong> aandeelhouders<br />
rijkelijk belonen, maar het wordt<br />
hen verboden om de lonen te verhogen. in<br />
werkgeverskringen knipperen ze nog met<br />
de ogen, want van zoveel politieke dienstbaarheid<br />
hadden ze daar zelfs niet kunnen<br />
dromen. België aast op <strong>goed</strong>e punten op<br />
het europese scorebord, waarop werknemersrechten<br />
niet vermeld staan en waarbij<br />
alles wijkt voor ‘de concurrentiekracht’. de<br />
beste leerling van de klas in het vak sociale<br />
afbraak. de proclamatie lonkt.<br />
Ondertussen is onze Belgische belastinginspectie<br />
met een nooit geziene ijver<br />
druk bezig om fraude op te sporen in de<br />
voetbalkantines waar jonge spelertjes een<br />
bonnetje voor een drankje krijgen, wat<br />
beschouwd wordt als ‘betalen in het zwart’.<br />
Terwijl het echte zwartgeldcircuit in de<br />
hogere voetbalregionen blijkbaar ongekend<br />
was. evenwichtige maatregelen op<br />
fiscaal en sociaal vlak, ze blijven ver <strong>weg</strong> in<br />
ons land.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 9
© foto: IMAGEGLoBE<br />
RUBRIEKSNAAM<br />
<strong>10</strong> | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
Duizenden miljarden<br />
euro’s verborgen in<br />
belastingparadijzen<br />
Superrijke elite weet haar vermogen<br />
<strong>goed</strong> <strong>weg</strong> te <strong>moffelen</strong><br />
rEnILDE DE BuSSCHOP<br />
Het Financieel Actie netwerk (FAn), een netwerk van vakbonden,<br />
sociale groeperingen en noord-Zuid-be<strong>weg</strong>ingen,<br />
ijvert al geruime tijd voor een rechtvaardige fiscaliteit.<br />
Overal, en dus ook in België, dragen vooral mensen met<br />
kleine en gemiddelde inkomens de zwaarste fiscale lasten,<br />
constateert het FAn. Het grote geld ontsnapt aan de<br />
fiscus. Dat is nog maar eens aangetoond in een recente<br />
studie over het verborgen geld in belastingparadijzen.
Belastingparadijzen staan bekend om <strong>hun</strong> discretie,<br />
een stevig bankgeheim en erg liberale<br />
regels voor allerhande commerciële en financiele<br />
activiteiten.<br />
Op het niveau van de Europese Unie groeit<br />
het besef dat het niet volstaat om alleen<br />
nationaal te vechten tegen belastingfraude<br />
en –ontwijking. Gezamenlijk optreden is<br />
noodzakelijk.<br />
James Henry, een vooraanstaand adviseur<br />
van het Britse Tax Justice Network, maakte<br />
een nauwgezette schatting van het geld dat<br />
wereldwijd voor de belastingautoriteiten<br />
wordt verborgen in meer dan 80 ‘offshore<br />
centra’. Dat zijn landen of gebieden die speciale<br />
belastingvoordelen geven aan buitenlanders;<br />
soms gaat het zelfs om een complete<br />
vrijstelling van belastingen.<br />
De offshore centra staan bekend om <strong>hun</strong><br />
discretie, een stevig bankgeheim en erg liberale<br />
regels voor allerhande commerciële en<br />
financiële activiteiten. Voor banken uit de<br />
VS en Europa is het nogal eenvoudig om ‘offshore’<br />
een filiaal of bijkantoor op te richten.<br />
De omvang van het verborgen geld is gigantisch:<br />
in 20<strong>10</strong> ging het wereldwijd om 17.000<br />
miljard euro. En die schatting slaat dan nog<br />
alleen op het financieel vermogen. Heel wat<br />
vast<strong>goed</strong>, jachten, renpaarden en goud zit<br />
eveneens in offshore structuren zodat het<br />
onmogelijk is de uiteindelijke eigenaars te<br />
kennen.<br />
rol banken<br />
Bijna de helft van het financieel vermogen,<br />
verstopt in die offshore centra, is in handen<br />
van een superrijke elite. James Henry wijst<br />
ook op de onfrisse rol die grote internationale<br />
banken spelen. Uit een analyse van<br />
de top-50 van de internationaal opererende<br />
privébanken blijkt dat zij eind 20<strong>10</strong> samen<br />
9.300 miljard euro aan financieel vermogen<br />
in het buitenland beheerden voor privéklanten,<br />
onder meer via ‘trusts’ en stichtingen.<br />
Vaak gaat het om banken die door de belastingbetaler<br />
tijdens de financiële crisis moesten<br />
worden gered omdat ze te groot waren<br />
om ze te laten failliet gaan.<br />
Henry hoopt dat zijn studie een aansporing<br />
is om creatief na te denken over de<br />
vraag hoe deze misbruiken in de toekomst<br />
kunnen worden voorkomen. Zelf doet hij<br />
het voorstel om landen vaker automatisch<br />
gegevens te laten uitwisselen en om beter<br />
te registreren wie uiteindelijk profiteert van<br />
financiële opbrengsten.<br />
De Brit wil ook dat er wordt nagedacht over<br />
de vraag hoe je de grote hoeveelheden onbelast<br />
vermogen en onbelaste inkomsten het<br />
best kan gebruiken. Zelf pleit hij ervoor om<br />
in de landen van de OESO een bescheiden<br />
belasting te heffen op het vermogen dat op<br />
anonieme wijze wordt beheerd door de top-<br />
50 van de privébanken. De opbrengst van<br />
zo’n belasting kan dienen om aan ontwikkelingssamenwerking<br />
te doen en het klimaatprobleem<br />
aan te pakken.<br />
Kwestie van billijkheid<br />
Belastingfraude en -ontwijking zijn een<br />
groot probleem omdat overheden daardoor<br />
belangrijke inkomsten mislopen. Volgens de<br />
Europese Commissie moet de strijd hiertegen<br />
niet alleen worden opgevoerd omdat het<br />
extra inkomsten oplevert maar ook omdat<br />
zoiets niet meer dan billijk is. De overgrote<br />
meerderheid van de belastingplichtigen in<br />
de EU komt zijn fiscale verplichtingen na. In<br />
deze economisch moeilijke tijden mogen die<br />
eerlijke belastingplichtigen niet nog eens de<br />
dupe zijn wanneer er extra belasting wordt<br />
geheven om het verlies door belastingfraude<br />
te compenseren, zegt de Commissie.<br />
In maart 2012 kwamen de staatshoofden en<br />
regeringsleiders van de EU-lidstaten overeen<br />
dat concrete maatregelen tegen belastingfraude<br />
en -ontwijking voorrang moeten<br />
krijgen. De Europese Commissie gaf al aan<br />
op welke niveaus actie zal moeten worden<br />
ondernomen.<br />
Betere samenwerking<br />
De Commissie wil dat de lidstaten <strong>hun</strong><br />
belastingdiensten beter doen werken om<br />
belastingen beter te kunnen innen. Er is<br />
ook nood aan een nauwere samenwerking<br />
tussen de belastingdiensten uit de lidstaten.<br />
Verder moeten de vastgestelde leemtes in de<br />
Europese Spaarrichtlijn worden <strong>weg</strong>gewerkt.<br />
De Spaarrichtlijn regelt hoe rente wordt<br />
belast die in een lidstaat wordt betaald aan<br />
inwoners uit een andere lidstaat. Uit evaluaties<br />
blijkt dat er vaak vennootschapsstructuren,<br />
gevestigd in offshore centra,<br />
worden geplaatst tussen de uitbetalende<br />
FISCALItEIt<br />
instelling en de werkelijke genieter van de<br />
rente. Zo kan de werkelijke genieter van de<br />
rente buiten het toepassingsgebied van de<br />
Spaarrichtlijn blijven. Bovendien ontwikkelden<br />
financiële instellingen nieuwe producten<br />
die net niet onder de Spaarrichtlijn<br />
vallen.<br />
De lidstaten zijn het in essentie eens over<br />
de aanpassingen die nodig zijn. Volgens de<br />
Commissie moeten die aanpassingen zo vlug<br />
mogelijk worden <strong>goed</strong>gekeurd. Dezelfde<br />
aanpassingen zullen nodig zijn in de overeenkomsten<br />
die met Zwitserland, Andorra,<br />
Monaco, Liechtenstein en San Marino werden<br />
afgesloten. Die overeenkomsten regelen<br />
hoe rente wordt belast die daar wordt uitgekeerd<br />
aan inwoners van de EU.<br />
Volgens de Commissie moet de automatische<br />
uitwisseling van informatie worden<br />
opgevoerd. Ze wil ook meer samenwerking<br />
tussen belastingdiensten, financiële inlichtingendiensten,<br />
instanties van de sociale<br />
zekerheid en het gerecht, zowel nationaal<br />
als internationaal.<br />
Samen met het FAN voeren de vakbonden<br />
al geruime tijd campagne voor een rechtvaardige<br />
fiscaliteit. Een van de belangrijkste<br />
eisen uit die campagne is een doorgedreven<br />
strijd tegen belastingfraude en -ontwijking<br />
als middel om de kloof tussen de overheidsinkomsten<br />
en -uitgaven te dichten. Die eis<br />
krijgt nu steun uit onverdachte hoek want<br />
de Europese politieke leiders willen er iets<br />
aan doen. Een eerste stap. In een tweede<br />
stap moeten nu concrete maatregelen worden<br />
uitgewerkt en doorgevoerd.<br />
Lees meer over de campagne voor<br />
een rechtvaardige fiscaliteit op<br />
www.hetgrotegeld.be<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | <strong>11</strong>
RUBRIEKSNAAM<br />
Jongerenwerkloosheid scheert<br />
hoge toppen in Europa<br />
Commissie maakt geen werk van ernstig relancebeleid<br />
LIEVEkE nOrGA<br />
Jongeren die werk zoeken zijn<br />
de eerste slachtoffers van de<br />
crisis die Europa in haar greep<br />
houdt. Een generatie jongeren<br />
heeft op onze arbeidsmarkt<br />
niets dan afwijzing en teleurstelling<br />
gevonden. De Internationale<br />
Arbeidsorganisatie (IAO) pleit<br />
voor een beleid dat banen<br />
creëert zodat de vraag naar<br />
arbeid groeit. In een recente nota<br />
van de Europese Commissie werd<br />
12 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
alleen wat gemorreld aan de<br />
aanbodkant.<br />
De mantra van ‘langer werken’ domineert<br />
nog altijd het debat over de werking van<br />
onze arbeidsmarkt. Maar sinds enkele jaren<br />
loopt de jongerenwerkloosheid als een alarmerende<br />
rode draad door de tewerkstellingscijfers<br />
in de eurozone. Tegenover elke<br />
vier jongeren met werk in België staat er<br />
één die zonder job zit. Met een dramatische<br />
jeugdwerkloosheidsgraad van net geen<br />
20 procent scoort ons land nog iets beter<br />
dan het Europese gemiddelde van 22,4 procent.<br />
Ook al dient gezegd dat het cijfer in<br />
een stedelijke agglomeratie als Antwerpen<br />
boven het Europese gemiddelde ligt.<br />
Het vreselijkst is de situatie in landen als<br />
Griekenland en Spanje. Slechts de helft van<br />
de jongeren die daar werk zoeken komt aan<br />
de bak.<br />
Duitsland<br />
Duitsland kan fraaie statistieken voorleggen<br />
met maar 7,9 procent van de jongeren<br />
die werkloos zijn. Bij de kwaliteit van de<br />
jobs van de jonge Duitsers die wel werken<br />
kan je vermoedelijk heel wat vraagtekens<br />
plaatsen. Zo is er in Duitsland het systeem
van de ‘één euro’-jobs, waarbij werkzoekenden<br />
worden verplicht om tegen mini-lonen<br />
kleine, deeltijdse banen te aanvaarden. Dat<br />
resulteert in een nefaste, neerwaartse druk<br />
op het gemiddelde loon.<br />
Van de jonge werklozen in de eurozone is<br />
maar liefst één derde al langer dan twaalf<br />
maanden werkzoekend. Dat zo’n achterstand<br />
nog moeilijk in te halen is, laat zich<br />
raden. De persoonlijke schade voor de miljoenen<br />
jongeren waarover het gaat, is dan<br />
ook onherstelbaar en groot. Eurofound, een<br />
onderzoeksinstituut van de Europese Unie,<br />
berekende ook de economische kosten. Elk<br />
jaar zou de EU maar liefst 150 miljard euro<br />
mislopen door de betaalde uitkeringen,<br />
gemiste inkomensbelastingen en verspilde<br />
productiviteit.<br />
Ook hooggeschoolden<br />
© foto: IMAGEGLoBE<br />
Bij laaggeschoolde jongeren scheert de<br />
werkloosheid recordcijfers. Opvallend is<br />
Griekenland is één van de landen waar de werkloosheid<br />
heel diepe wondes slaat. Maar de helft<br />
van de jongeren die werk zoeken komt daar<br />
aan de bak. Dat leidt uiteraard tot veel onvrede.<br />
dat daarnaast de werkloosheid in de voorbije<br />
jaren het sterkst steeg bij jongeren die<br />
hoger opgeleid zijn. Wie wel werk vindt,<br />
moet het vaak stellen met een weinig stabiel<br />
contract van korte duur onder het niveau<br />
van de gevolgde opleiding. Dat verkleint<br />
dan weer nog meer de kansen voor laagopgeleiden,<br />
die worden geconfronteerd met<br />
buitenissige werkgeversverwachtingen die<br />
niet in verhouding staan tot de eigenlijke<br />
inhoud van jobs. Het meest somber zijn de<br />
vooruitzichten voor de 14 miljoen mensen<br />
onder de 30 die op dit moment geen job hebben,<br />
maar evenmin één of andere opleiding<br />
of stage volgen.<br />
Net voor de zomer besteedde de IAO op haar<br />
congres extra aandacht aan het probleem<br />
van de jongerenwerkloosheid. Het probleem<br />
doet zich niet alleen voor in Europa maar<br />
ook in de rest van de wereld.<br />
Via een reeks aanbevelingen wil de IAO landen<br />
tonen hoe ze uit deze vicieuze cirkel<br />
met gigantische maatschappelijke gevolgen<br />
voor de toekomst kunnen geraken. De IAO<br />
wil dat landen vooral groei aanmoedigen die<br />
werk creëert; ze moeten dus uitdrukkelijk<br />
kiezen voor de creatie van jobs. Overheden<br />
kunnen de vraag aanzwengelen en investeren<br />
in arbeidsintensieve infrastructuurprogramma’s.<br />
Een andere aanbeveling bestaat erin om<br />
loon- en opleidingssubsidies toe te kennen.<br />
België had zo het ‘win-win-plan’ maar dat<br />
werd ondertussen afgevoerd.<br />
Als de overheid ingrijpt langs de vraagkant,<br />
kan de economie zodanig worden gestimuleerd<br />
dat er jobs bijkomen in plaats van te<br />
verdwijnen. Zo kan je een negatieve cyclus<br />
omzetten in een opwaartse be<strong>weg</strong>ing.<br />
OeSO<br />
Ook de Organisatie voor Economische<br />
Samenwerking en Ontwikkeling (OESO),<br />
een samenwerkingsverband van 36 landen,<br />
trekt aan de alarmbel en wijst erop dat de<br />
jongerenwerkloosheid diepe wonden slaat.<br />
Individuen worden getroffen en de maatschappij<br />
als geheel net zo <strong>goed</strong>.<br />
Volgens de OESO moet er meer worden geïnvesteerd<br />
in ondersteuning bij het zoeken<br />
naar werk. In Vlaanderen heb je het dan<br />
over de VDAB. De OESO raadt ook aan het<br />
sociale vangnet te versterken zodat jonge<br />
werklozen de lastige periode van werkloosheid<br />
fatsoenlijk kunnen overbruggen, ook<br />
als die langer dan enkele maanden duurt.<br />
Zo vermijd je dat jongeren in het zwarte of<br />
grijze circuit belanden om de touwtjes aan<br />
elkaar te kunnen knopen.<br />
In België besliste de regering vorig jaar<br />
CRISIS<br />
– ondanks luid protest van de vakbonden<br />
– om de wachttijd voor een uitkering te<br />
verlengen en de voorwaarden te verstrengen.<br />
Alsof de dramatische toestand op de<br />
arbeidsmarkt de individuele verantwoordelijkheid<br />
zou zijn van jonge schoolverlaters.<br />
De OESO waarschuwt tot slot ook voor stageplaatsen<br />
en opleidingen die weinig resultaat<br />
opleveren omdat ze jongeren geen<br />
echte kans geven om door te stromen naar<br />
een volwaardige job.<br />
europese aanpak<br />
Op 5 december stelde de Europese<br />
Commissie een pakket aan adviezen voor<br />
waarmee ze de EU-lidstaten wilde aanmoedigen<br />
in de strijd tegen de gigantische<br />
jeugdwerkloosheid. Spijtig genoeg is in de<br />
adviezen weinig terug te vinden van de<br />
opbouwende ideeën van de IAO en de OESO.<br />
Van de jonge werklozen<br />
in de eurozone is<br />
maar liefst één derde<br />
al langer dan twaalf<br />
maanden werkzoekend.<br />
De adviezen van de Commissie gaan onder<br />
meer over maatregelen om het aantal stage-<br />
en opleidingsplekken te vergroten en de<br />
kwaliteit ervan te verbeteren. Verder wordt<br />
gezocht naar middelen om de geografische<br />
mobiliteit op de Europese arbeidsmarkt op<br />
te krikken zodat ook jongeren uit afgelegen<br />
en achtergestelde gebieden kunnen meedingen<br />
naar jobs die er in regio’s met meer<br />
bedrijvigheid wel zijn.<br />
Van jobcreatie door de Europese overheid is<br />
géén sprake. Er worden geen middelen uitgetrokken<br />
om mensen aan de slag te zetten<br />
waar de maatschappelijke noden het<br />
grootst zijn. Financiële sancties voor landen<br />
die niet genoeg vooruitgang boeken in<br />
de strijd tegen de jongerenwerkloosheid?<br />
Ook daar is geen spoor van terug te vinden.<br />
Op andere beleidsdomeinen, die vermoedelijk<br />
hoger scoren op de prioriteitenlijst van<br />
de eurocraten, zwaaide de Commissie eerder<br />
wél met mogelijke sancties. Denk maar<br />
aan de vermindering van de loonkosten en<br />
de inkrimping van de begrotingstekorten.<br />
Almaar meer internationaal gerenommeerde<br />
economen delen ondertussen de<br />
overtuiging dat zo’n streng besparingsbeleid<br />
de werkloosheidsproblemen alleen<br />
maar groter maakt. Van een relancebeleid<br />
dat overheden aanmoedigt om te investeren<br />
in de economie, is op Europees niveau<br />
jammer genoeg geen sprake.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 13
OVER DE GRENZEN<br />
AnnICk AErtS<br />
Explosie uitzendarbeid in<br />
industrie<br />
Al geruime tijd voert IndustriAll, de mondiale<br />
industrievakbond, campagne tegen<br />
precaire arbeid. In zijn recente rapport ‘The<br />
Triangular Trap’ waarschuwt de vakbond<br />
voor de wereldwijde explosie van uitzendarbeid.<br />
Volgens Ciett, de mondiale spreekbuis<br />
van de uitzendsector, zijn de jaarlijkse<br />
verkoopopbrengsten gestegen van 83 miljard<br />
euro in 1996 naar 203 miljard euro in<br />
2009. In dezelfde periode verdubbelde het<br />
aantal uitzendkrachten.<br />
In landen zoals Mexico werkt in de elektronica-industrie<br />
60 procent van de werknemers<br />
met een uitzendcontract. Bij Nokia<br />
China werkt 30 procent van de werknemers<br />
als uitzendkracht. Er is een enorme groei<br />
van het aantal uitzendkrachten in Europa.<br />
Tegelijkertijd blijven grote uitzendkantoren<br />
en Ciett lobbyen om alle wettelijke beperkingen<br />
op uitzendarbeid te schrappen.<br />
Hierbij vergeten ze de negatieve gevolgen<br />
van uitzendwerk te belichten.<br />
Eén van de mythes is dat uitzendwerk een<br />
<strong>goed</strong>e manier is om een vaste baan te vinden.<br />
Uit een onderzoek bij de leden van de<br />
Australische vakbond blijkt dat 54 procent<br />
van de uitzendkrachten meer dan twee jaar<br />
lang in dezelfde positie blijft. Een andere<br />
mythe die Ciett in stand houdt, is dat uitzendarbeid<br />
geen vervanging is voor vaste<br />
contracten. Voorbeelden uit landen als<br />
Turkije, Rusland en Colombia tonen het<br />
omgekeerde aan.<br />
Is uitzendarbeid een bewuste levensstijl<br />
voor de werknemer in kwestie? Uit een<br />
enquête van het Nederlandse bureau Somo<br />
in de elektronicasector blijkt dat uitzendkrachten<br />
vooral uitkijken naar een vast contract.<br />
IndustriAll vindt het belangrijk dat de<br />
mythes worden ontkracht. Wereldwijd<br />
wil de bond actie blijven ondernemen en<br />
uitzendarbeid in het sociaal overleg op de<br />
agenda zetten.<br />
Wil je meer weten over deze campagne?<br />
www.industriall.org<br />
DhL turkije saboteert<br />
vakbond<br />
De mondiale transportvakbond ITF is misnoegd<br />
over de anti-vakbondsacties die<br />
DHL in Turkije onderneemt. Een uitvoerig<br />
rapport over de aanvallen werd opgesteld<br />
door de Amerikaanse professor John<br />
Logan. Het rapport wijst op een gecoördineerde<br />
en geraffineerde anti-vakbondsactie<br />
bij DHL Turkije. De hoogste niveaus<br />
van het management zijn erbij betrokken.<br />
Er is sprake van onwettige ontslagen,<br />
14 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
Brand in Bangladesh<br />
In Bangladesh verloren op 24 november<br />
meer dan 120 arbeiders het leven toen de<br />
Tazreen Fashions-fabriek in vlammen op<br />
ging. Het gaat om één van de vele textielbedrijven<br />
die in de regio werken voor<br />
grote westerse winkelketens. Tazreen<br />
Fashions werkte onder meer voor C&A,<br />
Enyce, Ace en Dickies.<br />
De concurrentie tussen de textielbedrijven<br />
is hevig. Vertegenwoordigers van de<br />
winkelketens komen elk jaar <strong>hun</strong> bestelling<br />
plaatsen en bepalen de maximale<br />
productieprijs. Elk jaar wordt er opnieuw<br />
beknibbeld op de prijzen. Op <strong>hun</strong> beurt<br />
klagen de winkelketens over de moordende<br />
concurrentie in <strong>hun</strong> sector. Maar<br />
dat mag niet langer het excuus zijn om<br />
de veiligheidsproblemen te blijven negeren.<br />
De ketens zijn mee verantwoordelijk<br />
voor het tragische en onnodige verlies<br />
aan levens.<br />
Om die reden organiseerde de Schone<br />
Kleren Campagne een actie voor de C&Awinkel<br />
in Brussel. Ook in India, Hong<br />
Kong, Nederland, Spanje, Oostenrijk,<br />
bedreigingen en intimidaties om een klimaat<br />
van angst te creëren.<br />
Een treffend voorbeeld is het verhaal van<br />
Burcu Sonbahar. Een week voor ze ontslagen<br />
werd, moest ze naar het kantoor van de<br />
personeelsmanager komen. Die zei dat ze<br />
tevreden waren over Burcu’s werk maar dat<br />
ze de verkeerde keuze aan het maken was.<br />
Burcu was namelijk lid van de vakbond. DHL<br />
wist van het vakbondslidmaatschap omdat<br />
veiligheidsagenten alle namen moeten noteren<br />
van werknemers die een piket bezoeken.<br />
Een week later volgde haar ontslag. Een<br />
ontslagpremie krijgt Burcu alleen als ze niet<br />
naar de rechtbank stapt.<br />
Het management hield ook een personeelsbijeenkomst<br />
nadat een werknemer<br />
openlijk erop had aangedrongen om de<br />
Zwitserland en Duitsland waren er acties.<br />
Een facebookcampagne vergrootte de<br />
druk op C&A.<br />
De inspanningen hadden resultaat. C&A<br />
verklaarde zich bereid om actie te ondernemen<br />
en Schone Kleren op de hoogte te<br />
houden. Uiteraard moet dit verder worden<br />
opgevolgd. Daarom stuurde Schone<br />
Kleren meteen een bericht terug naar<br />
C&A. Schone Kleren moedigt C&A aan<br />
en vraagt om een onafhankelijk onderzoek.<br />
Eerdere audits konden de brand in<br />
Bangladesh niet voorkomen. Hoe kunnen<br />
de verbeterde audits – die C&A belooft –<br />
dat wel?<br />
Slachtoffers moeten een financiële compensatie<br />
krijgen. Geen liefdadigheid maar<br />
een echte compensatie voor de families<br />
die in samenspraak met de Bengaalse<br />
vakbonden wordt bepaald. Verder wil<br />
Schone Kleren dat C&A aansluit bij het<br />
sectorale veiligheidsprogramma, zoals de<br />
Campagne al jaren vraagt. Met dat programma<br />
werken diverse bedrijven samen<br />
om de brandveiligheid in de kledingsector<br />
te verbeteren.<br />
www.wereldsolidariteit.be<br />
© foto: IMAGEGLoBE<br />
werknemersrechten te verdedigen. “Je bent<br />
met ons of tegen ons”, zei het management<br />
op de bijeenkomst. “Wie tegen ons is, zal<br />
worden ontslagen.” DHL voerde individuele<br />
gesprekken met werknemers om een financiële<br />
ver<strong>goed</strong>ing te beloven als ze geen vakbondslid<br />
werden.<br />
Volgens het moederbedrijf in Duitsland<br />
schendt het bedrijf in Turkije geen vakbondsrechten.<br />
Ze zullen intern onderzoeken<br />
wat er waar is van de klachten. ITF wil<br />
het bedrijf onder druk blijven zetten en<br />
organiseerde op 12 december op tal van<br />
plaatsen actie. Voor ITF is het hoog tijd dat<br />
er mondiale afspraken komen rond het respect<br />
voor vakbondsrechten.<br />
Het rapport en meer informatie vind je op:<br />
www.itfglobal.org
SERVICE<br />
Loonbrief onder de loep genomen<br />
mArC WEynS<br />
Bij de betaling van het loon<br />
moet de werkgever een loonbrief<br />
geven aan alle werknemers.<br />
Sociale secretariaten en werkgevers<br />
maken die loonbrief vaak<br />
heel ingewikkeld, met vele eigen<br />
codes en omschrijvingen die niet<br />
helder zijn. Daarom publiceert<br />
Ons recht deze korte leidraad<br />
over de belangrijkste gegevens<br />
die een werknemer moet krijgen.<br />
1 Bij wie is de werknemer juist in dienst?<br />
Bij welke vennootschap? Dat is lang<br />
niet altijd even duidelijk. Daarom moet<br />
de loonbrief de naam en het adres van<br />
de werkgever vermelden.<br />
2 Verder staan op de loonbrief ook de<br />
naam van de werknemer en de voornaam<br />
– of minstens de beginletter<br />
ervan – en zijn inschrijvingsnummer<br />
bij de werkgever.<br />
3 Op welke periode slaat de loonafrekening?<br />
Ook dat staat op de loonbrief.<br />
4 De werknemer kan per uur worden<br />
betaald, of per maand, per dag of op<br />
basis van het aantal stuks dat hij heeft<br />
verwerkt. Die omvang van de arbeidsprestaties<br />
moet zijn aangeduid. Ook<br />
het basisloon – uur- , dag- of maandloon,<br />
stuk- of prestatieloon – moet<br />
terug te vinden zijn.<br />
Veel werknemers hebben een loon volgens<br />
een loonbarema dat in een cao<br />
is overeengekomen. Heel wat van die<br />
cao’s bepalen dat de werkgever de werknemers<br />
schriftelijk moet inlichten in<br />
welke klasse of looncategorie <strong>hun</strong> functie<br />
thuishoort. Zo’n afspraak werd bijvoorbeeld<br />
gemaakt in het aanvullend<br />
nationaal paritair comité voor bedienden<br />
(PC 218).<br />
Uiteraard vermeldt de loonbrief ook<br />
het loon dat verschuldigd is. Zowel het<br />
loon in geld als in natura.<br />
Het loon in geld is:<br />
• het gewone loon voor het geleverde<br />
werk<br />
• maar ook toeslagen en het loon voor<br />
overwerk, feestdagen en inhaalrustdagen,<br />
het loon bij ziekte en andere<br />
schorsingen van de arbeidsovereenkomst<br />
• het vakantiegeld (voor de bedienden)<br />
• alle premies (voor nachtwerk, late<br />
uren, weekendwerk enzovoort)<br />
( 5 )<br />
4<br />
5<br />
6<br />
3<br />
8<br />
7 9 <strong>10</strong> <strong>11</strong> 12 13<br />
6 Het loon moet in geld worden betaald,<br />
maar er zijn een paar uitzonderingen.<br />
Als er voordelen in natura worden<br />
betaald, moeten ze ook klaar en duidelijk<br />
op de loonbrief staan.<br />
7 Alle loonelementen moeten worden<br />
samengeteld en het totale brutoloon<br />
moet worden vermeld.<br />
Op het loon moet de werkgever inhoudingen<br />
doen en de loonbrief moet dat allemaal<br />
correct en gedetailleerd weergeven.<br />
• De inhoudingen voor de sociale zekerheid<br />
(normaal is dat 13,07 procent van<br />
het loon)( 8 )<br />
• Sommige bedragen zijn vrijgesteld van<br />
inhoudingen voor de sociale zekerheid<br />
(SZ). Dat moet terug te vinden zijn. ( 9 )<br />
• Het belastbaar bedrag (normaal: het brutobedrag<br />
– de SZ-inhoudingen). ( <strong>10</strong> )<br />
1<br />
2<br />
• Het bedrag dat aan bedrijfsvoorheffing<br />
ingehouden wordt volgens de belastingwetgeving.<br />
( <strong>11</strong> )<br />
• Als er bedragen vrijgesteld zijn van belastingen<br />
moeten ook die apart worden vermeld.<br />
( 12 )<br />
Na al die gegevens staat het nettoloon te<br />
lezen op de loonbrief.<br />
Misschien worden dan nog enkele bedragen<br />
afgetrokken: de voorschotten die al werden<br />
betaald of het deel van het loon waar beslag<br />
op werd gelegd door een schuldeiser. De wet<br />
zegt dat het allemaal in detail moet worden<br />
vermeld.<br />
Uiteindelijk geeft de loonbrief het bedrag<br />
weer dat werkelijk moet worden betaald.<br />
( 13 )<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 15
16 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
Armoede<br />
is ook<br />
opdracht<br />
voor<br />
lokale<br />
besturen<br />
Eén Belg op zeven<br />
leeft in armoede<br />
© foto: DANIËL RYS<br />
JAn DECEunynCk<br />
Overal te lande worden nieuwe<br />
gemeenteraden geïnstalleerd en<br />
treden nieuwe schepenen en burgemeesters<br />
aan. Het Jaarboek<br />
Armoede 2012, dat in december<br />
werd voorgesteld, bezorgt<br />
de nieuwe beleidsploegen alvast<br />
stof tot nadenken. Want armoede<br />
bestrijden is in grote mate ook een<br />
opdracht van de lokale besturen,<br />
luidt de boodschap in het boek.<br />
Laten we beginnen met het <strong>goed</strong>e nieuws:<br />
de armoedecijfers in België zijn niet flink<br />
gestegen in de voorbije jaren. Ze zijn redelijk<br />
stabiel te noemen. Maar dat brengt ons<br />
dan naadloos bij de volgende, veel minder<br />
geruststellende vaststelling: de cijfers zijn<br />
wel schrikwekkend hoog. Bijna één Belg op<br />
zeven is arm en moet rondkomen met een<br />
inkomen onder de armoededrempel. Dat<br />
ligt voor alleenstaanden op zowat 1.000<br />
euro. Voor een koppel met twee kinderen<br />
bedraagt het 2.<strong>10</strong>1 euro.<br />
Crisis slaat toe<br />
Achter de hoge armoedecijfers gaat een hele<br />
samenloop van factoren schuil. In de afgelopen<br />
jaren drukte de ernstige economische<br />
crisis een zware stempel. Sinds 2007 steeg<br />
het aantal faillissementen gevoelig. In de<br />
eerste negen maanden van 2012 tekende<br />
de RVA meer faillissementen op dan in het<br />
hele jaar 2007. Tussen 2008 en 20<strong>11</strong> nam<br />
het aantal niet werkende werkzoekenden<br />
toe met ruim 19 procent. Het aandeel van<br />
de Vlaamse volwassenen in een huishouden<br />
waar niemand werkt klom in diezelfde periode<br />
van 7,9 naar 8,6 procent.<br />
De statistieken komen erop neer dat inmiddels<br />
15 procent van de Vlamingen aangeeft<br />
problemen te hebben om elke maand de<br />
touwtjes aan elkaar te knopen. Bij eenoudergezinnen<br />
gaat het zelfs om meer dan 39<br />
procent. Onverwachte grote aankopen – bijvoorbeeld<br />
wanneer de wasmachine stuk gaat<br />
of de auto onherstelbaar blijkt – brengen<br />
meer dan 26 procent van de Belgen in de<br />
problemen.<br />
Uit het onderzoek van de Universiteit<br />
Antwerpen, dat aan de basis ligt van het<br />
Jaarboek Armoede, blijkt ook dat ‘nieuwe<br />
armen’ stevig moeten inboeten aan levensstijl.<br />
De auto blijft vaker aan de kant staan,<br />
een avondje uit of een restaurantbezoekje<br />
wordt geschrapt. Wie willens nillens de<br />
schijn probeert op te houden om ‘mee’ te<br />
zijn met de oude vriendenkring, vergroot de<br />
De kloof tussen arm en rijk was nooit groter<br />
dan vandaag. In de voorbije twintig jaar raakten<br />
de inkomens almaar ongelijker verdeeld.
schuldenberg en komt in een neerwaartse<br />
spiraal terecht.<br />
De kloof tussen arm en rijk was overigens<br />
nooit groter dan vandaag. In de voorbije<br />
twintig jaar raakten de inkomens almaar<br />
ongelijker verdeeld. De 30 procent armsten<br />
zagen <strong>hun</strong> aandeel in het totale inkomen<br />
van ons land dalen van <strong>11</strong>,2 naar 8,3 procent.<br />
Terwijl de tien procent rijksten <strong>hun</strong><br />
aandeel juist konden vergroten van 27,3 naar<br />
31,9 procent. Het leefloon en de werkloosheidsuitkeringen<br />
zijn te laag om een menswaardig<br />
inkomen te garanderen. De grotere<br />
degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen<br />
die eind vorig jaar werd ingevoerd,<br />
zal nog meer mensen in de problemen doen<br />
belanden.<br />
Wanneer de kloof tussen arm en rijk vergroot,<br />
is dat niet alleen nefast voor de<br />
‘onderkant’ van de samenleving. Zoiets<br />
treft de hele samenleving. De groeiende<br />
kloof doet bijvoorbeeld het aantal mentale<br />
problemen, gezondheidsproblemen en criminele<br />
feiten stijgen.<br />
Klassieke recepten volstaan niet<br />
Uiteraard is het gevecht tegen armoede in<br />
grote mate een opdracht voor de Europese,<br />
federale en gewestelijke overheden. Zij moeten<br />
een beleid uitstippelen dat het risico<br />
op armoede verkleint. Maar de onderzoekers<br />
merken dat de klassieke recepten<br />
niet genoeg uithalen. Het Belgische sociaal<br />
beleid kon niet voorkomen dat de problemen<br />
verscherpten. En op het vlak van<br />
armoedebestrijding botst het zogenaamde<br />
activeringsbeleid op zijn grenzen omdat de<br />
meerderheid van de mensen in armoede<br />
niet te activeren is. Zo is 31 procent van die<br />
mensen in armoede àl aan het werk, terwijl<br />
42 procent inactief is <strong>weg</strong>ens ziekte of handicap<br />
of een opleiding volgt. Slechts 25 procent<br />
is werkloos en kan dus misschien via<br />
activering weer op de benen worden geholpen.<br />
Tegelijkertijd blijkt dat 48 procent<br />
van de mensen in armoede laaggeschoold<br />
is. Werk vinden voor die groep is verre van<br />
vanzelfsprekend, al helemaal in crisistijden.<br />
Menswaardige uitkeringen blijven voor dit<br />
deel van onze bevolking dus van essentieel<br />
belang.<br />
Ook op het vlak van onderwijs slaagt de<br />
overheid er niet in het aantal vroege schoolverlaters,<br />
jongeren zonder diploma dus,<br />
terug te dringen. De voorbije jaren liep<br />
het cijfer een klein beetje terug, mogelijk<br />
omdat de arbeidsmarkt een weinig aantrekkelijk<br />
alternatief bood aan jongeren die last<br />
hadden van schoolmoeheid. Om de school<br />
ook in minder barre economische tijden<br />
attractief te houden, zal moeten werk worden<br />
gemaakt van meer flexibele, individueel<br />
aangepaste leertrajecten die te combineren<br />
zijn met een job.<br />
Lokaal beleid<br />
Vermits de armoede bleef toenemen<br />
ondanks de inspanningen van de overheid,<br />
ontstonden lokaal almaar meer initiatieven,<br />
dikwijls gedragen door vrijwilligers. Zij proberen<br />
de grootste noden te lenigen en acute<br />
problemen op te lossen. Denk maar aan initiatieven<br />
als voedselbedeling, wijkgezondheidscentra,<br />
sociale kruideniers en opvang<br />
van daklozen. Onder de noemer ‘sociale<br />
innovatie’ wijst het Jaarboek Armoede op<br />
het belang van zulke lokale initiatieven. Zij<br />
verdienen meer ondersteuning van<strong>weg</strong>e het<br />
beleid. En daarin kan het lokale niveau een<br />
belangrijke rol spelen.<br />
Almaar meer mensen moeten bij voedselbanken<br />
aankloppen voor <strong>hun</strong> dagelijkse<br />
voedingsbehoeften. Naar de voedselbank<br />
gaan helpt ook om geld uit te sparen dat<br />
kan dienen voor andere noodzakelijke uitgaven.<br />
De voedselbanken ontstonden in veel<br />
gevallen vanuit burgerinitiatieven, maar<br />
ze krijgen het steeds moeilijker. Ze worden<br />
bevoorraad op basis van de overschotten bij<br />
de voedselprodu<strong>centen</strong>, maar die bevoorrading<br />
is in tijden van crisis verre van zeker.<br />
Een verontrustende situatie voor de overheid,<br />
die toch op de voedselbanken rekent<br />
als ‘extra sociaal vangnet’. Ook op dat vlak<br />
kan en moet de overheid wellicht de nodige<br />
ondersteuning bieden.<br />
Behalve voedselbanken zien de onderzoekers<br />
ook andere sociale innovatieprojecten<br />
die lokale beleidssteun verdienen. Zoals<br />
bijvoorbeeld de ‘brede scholen’. Dat zijn<br />
projecten waarbij vanuit de school wordt<br />
gewerkt aan brede leer- en leefomgevingen<br />
voor gezinnen die in de buurt wonen. De<br />
school zorgt daarbij niet alleen voor onderwijs<br />
maar begeleidt ook jongeren en <strong>hun</strong><br />
gezinnen op maat zodat ze zich emanciperen<br />
en meer participeren. Een ‘brede school’<br />
WELZIJN<br />
betekent lokaal maatwerk, dat samenwerkt<br />
rond lokale noden en behoeften.<br />
Andere lokale initiatieven zijn de wijkgezondheidscentra.<br />
Omdat gezondheidszorg<br />
voor mensen in armoede vaak een luxeproduct<br />
blijkt, duiken er lokale initiatieven<br />
op die proberen om ziektes te voorkomen<br />
en aan gezondheidspromotie doen.<br />
Wijkgezondheidscentra bieden een laagdrempelige<br />
dienstverlening en willen niet<br />
in het minst ook mensen betrekken en de<br />
sociale samenhang in wijken en buurten<br />
versterken.<br />
middenveldorganisaties<br />
Ook op andere terreinen kan het beleid<br />
inspelen op lokale initiatieven die weerwerk<br />
bieden tegen armoede. Denk maar aan vormen<br />
van buurtsport, die een aanbod creëren<br />
naast de georganiseerde sportclubs die minder<br />
toegankelijk zijn voor kansengroepen. Of<br />
aan middenveldorganisaties die helpen om<br />
kwetsbare groepen mee op de digitale snel<strong>weg</strong><br />
te krijgen. Er zijn ook socioculturele<br />
organisaties die activiteiten hebben om mensen<br />
in armoede meer te laten participeren.<br />
Het lokaal beleid heeft dus een belangrijke<br />
rol te spelen op het gebied van armoedebestrijding,<br />
al is het dan vaak als katalysator<br />
van bestaande basisinitiatieven. Maar het<br />
mag daarbij niet blijven. Want in tijden van<br />
besparingen bestaat altijd het gevaar dat<br />
zo de eigen verantwoordelijkheid afgewenteld<br />
wordt. Zo beschouwt bijvoorbeeld de<br />
Europese Commissie initiatieven van sociale<br />
innovatie als een middel om te besparen<br />
in budgettair moeilijke tijden. Er wordt verwacht<br />
dat burgers vanuit <strong>hun</strong> persoonlijke<br />
engagement en creativiteit oppakken wat de<br />
overheid om budgettaire of andere redenen<br />
niet (meer) wil doen. En dat is uiteraard niet<br />
de bedoeling.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 17
ARBEIDS-GERICht<br />
mArC WEynS<br />
Verkeerde ontslagreden<br />
op C4<br />
Een werknemer komt in 2005 in dienst en in<br />
januari 20<strong>10</strong> wordt hij ontslagen omdat zijn<br />
gedrag niet te rijmen valt met de opdrachten<br />
die hem werden toevertrouwd. De werkgever<br />
schrijft dat ook zo op de C4. De RVA<br />
straft de werknemer omdat hij zelf schuld<br />
heeft aan zijn werkloosheid: zes weken lang<br />
krijgt hij geen uitkering. Maar de werknemer<br />
is het niet eens met de reden van zijn<br />
ontslag en vraagt uitleg bij de ex-werkgever.<br />
De werkgever herhaalt nog eens wat hij al<br />
eerder op de C4 schreef, maar voegt daar<br />
geen enkele verdere toelichting bij. De werknemer<br />
vindt de formulering op de C4 foutief<br />
en vindt dat zijn ontslag ten onrechte<br />
gebeurde. Hij wil zijn gelijk halen en stapt<br />
naar de arbeidsrechtbank.<br />
Het arbeidshof van Luik onderzocht de<br />
zaak grondig. De rechters kwamen op 20<br />
april 2012 tot het besluit dat de werkgever<br />
een overdreven en eenzijdig negatieve<br />
voorstelling had gegeven van de feiten. De<br />
werknemer legde weliswaar geen vlekkeloos<br />
parcours af, maar er waren zeker ook heel<br />
gunstige evaluaties en verklaringen over de<br />
werknemer. De mindere punten in het functioneren<br />
konden misschien wel een reden<br />
zijn om een einde te maken aan de arbeidsovereenkomst,<br />
maar de verklaring dat ‘het<br />
gedrag onverzoenbaar was met de toevertrouwde<br />
opdrachten’ was duidelijk verkeerd<br />
waardoor de werknemer een morele schade<br />
leed. En dus moest de werkgever een nieuwe<br />
en correcte C4 afleveren en werd hij veroordeeld<br />
om een symbolische morele schadever<strong>goed</strong>ing<br />
te betalen.<br />
Opzegver<strong>goed</strong>ing bij<br />
financiële moeilijkheden<br />
De werkgever kan een einde maken aan de<br />
arbeidsovereenkomst van de werknemer.<br />
Hij alleen heeft de sleutel in handen en<br />
hoeft met niemand te overleggen. De werkgever<br />
moet alleen de opzegtermijn naleven.<br />
En zelfs als hij dat niet wil doen, kan hij het<br />
contract eenvoudig verbreken en de opzegver<strong>goed</strong>ing<br />
betalen aan de werknemer.<br />
Een opzegtermijn of –ver<strong>goed</strong>ing is bedoeld<br />
om de werknemer de kans te geven een passende<br />
baan te vinden bij een ander bedrijf.<br />
Voor bedienden met een brutojaarloon van<br />
meer dan 32.254 euro moet de duur van de<br />
opzegtermijn worden bepaald in akkoord<br />
tussen de werkgever en de bediende. Die<br />
termijn mag niet minder zijn dan drie<br />
maanden per begonnen tewerkstellingsperiode<br />
van vijf jaar. Is er geen akkoord,<br />
dan kan de arbeidsrechtbank de opzegtermijn<br />
of –ver<strong>goed</strong>ing bepalen. De rechter<br />
houdt bij zijn beoordeling rekening met<br />
18 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
Zwangere werkneemster<br />
niet zomaar ontslaan<br />
Een werkneemster die haar werkgever<br />
inlicht over haar zwangerschap is<br />
beschermd tegen ontslag. De werkgever<br />
mag alleen maar een einde maken aan de<br />
arbeidsovereenkomst als hij bewijst dat<br />
het ontslag niets te maken heeft met de<br />
zwangerschap. Het volstaat niet dat de<br />
werkgever aantoont dat het economisch<br />
minder <strong>goed</strong> gaat met de onderneming, hij<br />
moet ook bewijzen dat die economische<br />
reden aan de basis ligt van het ontslag.<br />
Een schoonmaakbedrijf verloor een grote<br />
de anciënniteit, de functie, het loon en de<br />
leeftijd van de bediende. Een analyse van de<br />
rechtspraak wijst uit dat de rechters doorgaans<br />
een opzegver<strong>goed</strong>ing toekennen van<br />
één maand loon per jaar tewerkstelling in<br />
het bedrijf.<br />
Een werkgever die beweerde met financiële<br />
problemen te kampen, ontsloeg heel wat<br />
bedienden en wenste geen opzegtermijn<br />
te respecteren. Hij verbrak de arbeidsovereenkomsten<br />
en betaalde de minimale opzegver<strong>goed</strong>ing.<br />
Zijn argument was simpel: er<br />
zijn financiële problemen en dus moeten<br />
de bedienden maar tevreden zijn met de<br />
minimale ver<strong>goed</strong>ing. Zo waren de bedienden<br />
twee keer de pineut: ze verloren <strong>hun</strong> job<br />
en kregen bovendien een lagere ver<strong>goed</strong>ing<br />
klant en ontsloeg een zwangere werkneemster.<br />
Maar twee dagen voor het ontslag<br />
had die werkgever twee nieuwe uitzendkrachten<br />
aan het werk gezet op de<br />
werf waar ook de zwangere werkneemster<br />
aan het werk was. En bovendien had die<br />
werkgever niet minder dan 81 werkaanbiedingen<br />
gepubliceerd op de website van<br />
de VDAB.<br />
Het arbeidshof van Antwerpen oordeelde<br />
dan ook dat de werkgever niet had bewezen<br />
dat het ontslag niets te maken had<br />
met de zwangerschap. De onderneming<br />
werd veroordeeld om een ver<strong>goed</strong>ing van<br />
zes maanden loon te betalen.<br />
© foto: IMAGEGLoBE<br />
dan het bedrag waar ze normaal recht op<br />
hadden.<br />
Het arbeidshof van Antwerpen was in<br />
enkele arresten van <strong>10</strong> december 2012 erg<br />
duidelijk. De opzegver<strong>goed</strong>ing compenseert<br />
de schade die de bediende lijdt wanneer het<br />
contract plotseling verbroken wordt. Als de<br />
werkgever financiële problemen zou hebben,<br />
is die schade voor de bedienden niet kleiner.<br />
Door alleen de minimale ver<strong>goed</strong>ing te<br />
betalen, wentelde de werkgever het ondernemingsrisico<br />
af op de ontslagen bedienden.<br />
Een dat was helemaal niet de bedoeling van<br />
de wetgever. Het arbeidshof veroordeelde<br />
het bedrijf om de normale opzegver<strong>goed</strong>ingen<br />
te betalen.
in Ons recht van<br />
juni lanceerden we<br />
de digitale versie<br />
van Ons recht. al<br />
wie Ons recht liever<br />
online leest of wie<br />
de papierberg wil<br />
verminderen, kan zich<br />
sindsdien abonneren<br />
op een maandelijkse<br />
Ons recht-mail.<br />
de actie leverde<br />
meteen een massa<br />
digitale abonnees<br />
op. al bijna <strong>10</strong>.000<br />
Ons recht-abonnees<br />
stapten inmiddels over<br />
naar de digitale versie.<br />
uit de lijst met nieuwe<br />
digitale abonnees van<br />
november trok een<br />
onschuldige hand<br />
volgende winnares:<br />
Lutgarde Breugelmans<br />
uit Herenthout. Zij<br />
kreeg haar tablet al<br />
thuis bezorgd.<br />
Wil jij ook graag<br />
Ons recht digitaal<br />
lezen? Vul dan snel je<br />
gegevens in op<br />
http://onsrecht.<br />
lbc-nvk.be.<br />
Belasting gids 2013<br />
mArC WEynS<br />
De <strong>LBC</strong>-nVk maakte 35<br />
jaar lang een belastinggids.<br />
Het was een boek<br />
met de regels en tarieven<br />
van de bedrijfsvoorheffing<br />
en informatie over de<br />
belastingberekening. De<br />
jongste jaren was er ook<br />
een versie op cd-rom.<br />
Via de belastinggids wilde de<br />
<strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> vooral een hulpmiddel<br />
aanreiken om een juiste<br />
aangifte te doen voor de personenbelasting.<br />
Met een gedetailleerde<br />
toelichting bij de diverse<br />
fiscale aftrekposten. Het boek of<br />
de cd-rom werd bezorgd aan alle<br />
leden die de bon invulden die<br />
elk jaar werd gepubliceerd in de<br />
december- en januarinummers<br />
van Ons Recht.<br />
In 2013 wordt het anders. Alle<br />
leden zullen de belastinggids<br />
vanaf mei kunnen consulteren<br />
op de website van de <strong>LBC</strong>-<br />
<strong>NVK</strong> (www.lbc-nvk.be). Een bon<br />
invullen hoeft dus niet lager: al<br />
onze leden krijgen toegang tot<br />
de belastinggids 2013.<br />
De belastinggids van de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong><br />
wordt niet ondersteund door<br />
een berekeningsprogramma.<br />
De FOD Financiën biedt op<br />
haar website wel zo’n berekeningsprogramma,<br />
Tax-Calc, te<br />
vinden bij de online diensten<br />
op www.belgium.be/nl/belastingen/inkomstenbelastingen.<br />
Via Tax-on-web, ook vermeld<br />
onder de online diensten, kan<br />
je jouw aangifte digitaal doen.<br />
Onze belastinggids en het programma<br />
van de FOD Financiën<br />
vullen elkaar dus <strong>goed</strong> aan.<br />
Zodra de belastinggids 2013<br />
online te consulteren is hoort u<br />
het van ons.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 19
© foto: DANIËL RYS<br />
LUChtVAARt<br />
Stroef sociaal overleg<br />
bij VLM Airlines<br />
Vertragingsmanoeuvres zetten geen zoden aan de dijk<br />
PAuL BuEkEnHOut<br />
Het rommelt in het Belgische<br />
vliegwezen. Brussels Airlines<br />
blijft met veel moeite overeind<br />
na een zware looninlevering van<br />
het personeel. Het bedrijf krijgt<br />
ook steun van de federale overheid.<br />
Bij thomas Cook en Jetair is<br />
er net zo <strong>goed</strong> een neerwaartse<br />
spiraal op het vlak van loon- en<br />
arbeidsvoorwaarden. De Vlaamse<br />
trots VLm, gevestigd in Antwerpen,<br />
staat er ook niet al te best voor.<br />
VLM kwam enkele jaren geleden in handen<br />
van CityJet, dat zelf deel uitmaakt van de<br />
groep Air France-KLM. CityJet heeft het<br />
Ierse Dublin als thuishaven. De activiteiten<br />
van VLM in België en Nederland werden<br />
opgenomen in een groter geheel. Sinds de<br />
overname werden stelselmatig activa <strong>weg</strong>gehaald<br />
bij VLM. Vroeger had VLM zeggenschap<br />
over de eigen vliegtuigen, ‘slots’ en<br />
vliegroutes. Nu is dat helemaal anders. Het<br />
bedrijf hangt volledig af van andere maatschappijen<br />
in de groep.<br />
Voor de vakbond is het erg belangrijk om<br />
de transparante afspraken uit het verleden<br />
om te zetten in cao’s. De <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong>afvaardiging<br />
tracht al sinds 2008 cao’s af te<br />
sluiten voor het vliegend personeel. Maar<br />
telkens opnieuw botsen die inspanningen<br />
20 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
op vertragingsmanoeuvres en sabotagepogingen<br />
van het management. Wanneer de<br />
vakbondsafvaardiging zich bereid verklaart<br />
om zelf de teksten te schrijven, wordt de<br />
deur op een kier gezet.<br />
Het is toch de normaalste zaak van de<br />
wereld om afspraken duidelijk op papier<br />
te zetten. De bemanningen van de toestellen<br />
vragen niets meer dan wat mag, kan en<br />
moet worden gedaan volgens de regels die<br />
gelden in de luchtvaart. Sommige punten<br />
die gevoelig liggen moeten nu eindelijk duidelijk<br />
worden omschreven.<br />
Afspraken graag<br />
De vakbond vraagt om een afsprakenkader.<br />
Bijvoorbeeld voor werknemers die met de<br />
eigen auto naar VLM-stations als Eindhoven<br />
en Luxemburg rijden, over het aantal ‘night<br />
stops’ voor leden van het cabinepersoneel<br />
en over de hotels die het personeel mag<br />
gebruiken. Er wordt niet meer gevraagd<br />
dan wat vroeger al van toepassing was en<br />
wat als normaal en redelijk werd beschouwd.<br />
De jongste jaren begon VLM almaar meer te<br />
eisen van de bemanningen. Plotseling werden<br />
afspraken anders uitgelegd door eenzijdige<br />
beslissingen van de nieuwe broodheren<br />
in Ierland. Dat had ook te maken met wissels<br />
in het management en het gebrek aan<br />
schriftelijke afspraken.<br />
Vroeger werkte het cabinepersoneel tussen<br />
6.00u en 23.00u. Nu is er een evolutie naar<br />
jobs waarbij de mensen vele nachten <strong>weg</strong><br />
zijn van huis. Met alle nefaste gevolgen van<br />
dien voor <strong>hun</strong> sociaal leven. Een zoveelste<br />
reden om regels op papier te zetten.<br />
rechten en plichten<br />
Als er een duidelijk afsprakenkader komt,<br />
wordt het voor de vakbondsafvaardiging<br />
ook makkelijker om over bepaalde kwesties<br />
te praten. Het moet heel helder worden wat<br />
de rechten en plichten zijn van de werknemers<br />
en van de werkgever. De Belgische en<br />
Nederlandse bonden zitten op dat vlak op<br />
dezelfde golflengte. Alleen wordt de boodschap<br />
nog altijd niet begrepen door het<br />
nieuwe management.<br />
De penibele situatie bij Air France en KLM<br />
speelt natuurlijk ook een rol. Het noodlijdende<br />
Air France wil CityJet van de hand<br />
doen en er dienen zich enkele mogelijke<br />
kopers aan. Dat veroorzaakt onrust bij<br />
het personeel. “Wij werknemers zijn sterk<br />
begaan met onze reizigers”, was te horen<br />
op de informele informatiemomenten.<br />
“Het werk zullen we niet zo snel neerleggen.<br />
Maar de spanningen tussen de vakbondsafvaardiging<br />
en het management lopen stilaan<br />
zo hoog op dat we niets meer kunnen<br />
uitsluiten.”<br />
Verzoening<br />
Er werd een verzoening aangevraagd. Op<br />
4 december werd duidelijk afgesproken<br />
binnen welke termijn het management<br />
de voorgestelde cao’s rond werktijden en<br />
arbeidsvoorwaarden moet afwerken.<br />
De bal ligt nu in het kamp van de werkgever.<br />
Nog meer uitstellen of vertragen is<br />
niet meer aan de orde, zei het verzoeningsbureau<br />
duidelijk.<br />
Mister White, de zoveelste nieuwe manager,<br />
kan zich niet langer verschuilen achter uitvluchten.<br />
De werknemers van VLM in België<br />
en Nederland willen dat <strong>hun</strong> arbeidsvoorwaarden<br />
duidelijk op papier komen zodat<br />
ze meer zekerheid hebben wanneer er zich<br />
een nieuwe eigenaar aandient.
Centrum voor<br />
Loopbaan ontwikkeling,<br />
tot je dienst!<br />
De <strong>LBC</strong>-nVk heeft een eigen erkend<br />
loopbaancentrum, het Centrum voor<br />
Loopbaanontwikkeling. Bij het CLO<br />
kan je terecht als je individuele coaching<br />
wil krijgen rond vraagstukken<br />
in de werksituatie. De medewerkers<br />
helpen je ook om meer geschikt werk<br />
te zoeken. Ze steunen je bij het nemen<br />
van beslissingen en bij het omgaan met<br />
lastige veranderingen in de werksfeer.<br />
Sollicitatieadvies wordt ook verstrekt.<br />
En er zijn workshops over allerlei thema’s.<br />
Bijvoorbeeld over de vraag hoe<br />
je eigen competenties kan benoemen.<br />
En over de vraag hoe je een burn-out<br />
herkent en ermee omgaat. Een greep<br />
uit het aanbod in het voorjaar van 2013:<br />
Individuele loopbaantrajecten in Antwerpen, mechelen, Gent,<br />
Leuven, Hasselt, Herentals, Kortrijk. Info en inleiding krijg je op een<br />
startbijeenkomst:<br />
Gent, <strong>ACV</strong>-verbond, Poel 7, 9000 Gent<br />
Maandag 4 februari, 18.00u – 21.00u<br />
Maandag 29 april, 18.00u – 21.00u<br />
Antwerpen, <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong>, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen<br />
Vrijdag <strong>11</strong> januari, 13.30u – 16.30u<br />
Vrijdag 8 februari, 13.30u – 16.30u<br />
Leuven, <strong>ACV</strong>-verbond, Martelarenlaan 8, 30<strong>10</strong> Kessel-lo<br />
Woensdag 7 maart, 18.00u – 21.00u<br />
Woensdag 5 juni, 18.00u – 21.00u<br />
Mechelen, <strong>ACV</strong>-verbond, Onder den Toren 5, 2800 Mechelen<br />
Dinsdag 21 mei, 18.30u – 21.30u<br />
Kortrijk, <strong>ACV</strong>-verbond, President Kennedypark 16 D, 8500 Kortrijk<br />
Woensdag 6 maart, 17.30u – 20.30u<br />
Hasselt, <strong>ACV</strong>-verbond, Mgr.Broekxplein6, 3500 Hasselt<br />
Woensdag 27 februari, 13.30u – 16.30u<br />
Loopbaanprogramma in groep: driedaagse<br />
Driedaagse in Gent,<br />
telkens op vrijdag<br />
8 en 22 februari en 8 maart,<br />
9.30u tot 16.30u<br />
Workshops<br />
Een <strong>goed</strong> CV en motivatiebrief<br />
Mechelen, 22 februari, 13.30u – 16.30u<br />
Gent, 22 maart, <strong>10</strong>.00u – 13.00u<br />
Sterk naar je sollicitatiegesprek<br />
Mechelen, 12 maart, 18.30u – 21.30u<br />
Driedaagse in Antwerpen,<br />
telkens op woensdag<br />
3, 17 en 31 juli, 9.30u tot 16.30u<br />
Gent, 22 maart, 14.00u – 17.00u<br />
Burn-out, signalen herkennen en op<br />
<strong>weg</strong> naar herstel<br />
5 april, <strong>10</strong>.00u – 16.00u<br />
Info vinden en inschrijven kan via www.loopbaanontwikkeling.be<br />
of www.jeloopbaan.be. Of stuur ons een e-mail: loopbaancentrum@acv-csc.be.<br />
Nog vragen? 03 / 220 89 50.<br />
INBOx<br />
mOnIquE BrAAm<br />
<strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> Centrum voor<br />
Loopbaanontwikkeling<br />
Is één van je nieuwe voornemens voor 2013 om je<br />
carrière een ‘boost’ te geven? Is het tijd voor verandering?<br />
Heb je het gevoel dat je talenten niet genoeg<br />
aan bod komen in je huidige job?<br />
Het Centrum voor Loopbaanontwikkeling van de<br />
<strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> geeft je de kans om onder professionele<br />
begeleiding na te denken over je job, je loopbaan,<br />
opleidingen en de plaats van werk in je leven.<br />
<strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong>-leden kunnen zich gratis inschrijven voor<br />
een startbijeenkomst. Op startbijeenkomsten krijg<br />
je info over het hoe, wat en waarom van loopbaanontwikkeling.<br />
Je krijgt een beeld van wat je er wel<br />
en niet van kan verwachten. Je leert er meer over<br />
onze aanpak en de oefeningen die we gebruiken.<br />
Ben je gewonnen voor de aanpak? Dan kan je je<br />
inschrijven voor het eigenlijke traject. Een coach<br />
begeleidt je verder en samen maak je een actieplan<br />
op.<br />
Je kan ook kiezen voor een groepsaanpak. Dan<br />
schrijf je je beter in voor een loopbaanprogramma<br />
in groep. Drie bijeenkomsten leren je meer over je<br />
eigen werksituatie, je competenties en je uiteindelijke<br />
jobdoelwit.<br />
Meer info en inschrijven doe je via<br />
www.loopbaanontwikkeling.be.<br />
Folders en brochures<br />
De <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> vindt het belangrijk om haar leden correct<br />
te informeren. Via www.lbc-nvk.be kan je een<br />
breed scala aan publicaties downloaden. Sommige<br />
kan je ook in papieren vorm online bestellen. Naast<br />
een aantal voorstellingsfolders over het vakbondslidmaatschap<br />
en de diensten van de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> vind<br />
je op de site ook een flink pak sectorfolders.<br />
En, ere wie ere toekomt, het <strong>ACV</strong> (waar de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong><br />
deel van uitmaakt) beschikt over een erg uitgebreide<br />
portefeuille van wel 60 uitgaven. Vooral de folders<br />
over werkgebonden thema’s vallen bij de leden erg<br />
in de smaak: de brochure over de nieuwe regels voor<br />
het tijdkrediet en zorgverlof of folders over arbeid<br />
en zwangerschap, outplacement, uitzendarbeid,<br />
werkloosheid, studentenarbeid, vakantie… om er<br />
maar een aantal te noemen. Maar je kan ook de<br />
Visie online lezen. Vakbondsafgevaardigden vinden<br />
extra info als ze inloggen. Denk aan Vakbe<strong>weg</strong>ing<br />
online…<br />
Meer info, downloads of online bestellen:<br />
www.acv-online.be (publicaties en documentatie).<br />
<strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> en sociale media<br />
Naast onze website laten we via de sociale media<br />
onze stem horen. Via twitter, facebook en youtube<br />
klinkt onze boodschap door. Volg ons via deze<br />
media:<br />
Word fan van onze facebookpagina:<br />
www.facebook.com/vakbondlbcnvk<br />
Twitter: www.twitter.com/lbcnvk<br />
Youtube: www.youtube.com/vakbondlbcnvk<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 21
© foto: DANIËL RYS<br />
RUBRIEKSNAAM<br />
“Regionalisering<br />
kinderbijslag wordt<br />
erg moeilijke klus”<br />
Professor Bea Cantillon pleit voor meer selectief systeem<br />
DEnIS BOuWEn<br />
De uitbetaling van de kinderbijslagen<br />
zal in de komende jaren verhuizen<br />
van de federale overheid<br />
naar Vlaanderen, Wallonië, Brussel<br />
en de Duitstalige gemeenschap.<br />
Professor Bea Cantillon, die het<br />
Antwerpse Centrum voor Sociaal<br />
Beleid (CSB) runt, omschrijft de<br />
regionalisering als ‘een gigantisch<br />
moeilijke operatie die zeker<br />
meer dan twee jaar zal vergen’. Ze<br />
pleit ook voor een selectiever kinderbijslagstelsel<br />
zodat de steun<br />
meer terechtkomt bij de gezinnen<br />
die er echt nood aan hebben.<br />
België geeft elk jaar zo’n zes miljard euro uit<br />
aan kinderbijslagen. Maar het huidige systeem<br />
is verouderd en te weinig efficiënt en<br />
bestrijdt de kinderarmoede te weinig, stelt<br />
professor Cantillon.<br />
“Meer dan twintig jaar lang veranderde er<br />
niet veel meer in de kinderbijslag”, constateert<br />
de onderzoekster. “De kinderbijslagen<br />
werden niet meer aangepast aan de<br />
stijgende welvaart en het systeem werd niet<br />
hervormd. Momenteel zijn de uitkeringen<br />
ontoereikend. De kinderbijslag werd niet<br />
genoeg opgetrokken voor de groepen die er<br />
22 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
het meeste nood aan hebben. Zo werd een<br />
deel van de bevolking nog meer de armoede<br />
in geduwd.”<br />
Officieel werd de kinderbijslag in België<br />
ingevoerd door een wet uit 1930. “In de<br />
periode daarvoor waren er in België en<br />
Frankrijk ondernemers met het hart op<br />
de juiste plaats die niet blind waren voor<br />
de veel te lage lonen en de sociale onrust.<br />
Zij wilden een inspanning doen zonder de<br />
lonen echt te verhogen. Dat leidde tot het<br />
idee om extra geld te geven aan arbeiders<br />
met kinderen.”<br />
Het idee kreeg almaar meer navolging maar<br />
op zeker ogenblik ontstond er zo een vorm<br />
van ‘concurrentievervalsing’. Bedrijven met<br />
veel personeelsleden met kinderen raakten<br />
gehandicapt ten aanzien van ondernemingen<br />
waar minder werknemers met kinderen<br />
voorkwamen. Het probleem leidde tot<br />
de oprichting van ‘compensatiekassen’ die<br />
het risico moesten ‘solidariseren’.<br />
In 1930 werd de kinderbijslag dan verplicht.<br />
“Het was de bedoeling om de arbeider uit het<br />
proletariaat te halen. En de maatregel kwam<br />
ook neer op armoedebestrijding in haar zuiverste<br />
vorm”, aldus professor Cantillon.<br />
Na de oorlog werd de kinderbijslag een<br />
deel van de sociale zekerheid. Er kwamen<br />
kinderbijslagen voor ambtenaren en zelfstandigen.<br />
De bedragen werden geleidelijk<br />
opgetrokken. In de jaren 1950 en 1960 werd<br />
“de kinderbijslagen<br />
werden niet meer<br />
aangepast aan de<br />
stijgende welvaart en<br />
het systeem werd niet<br />
hervormd. Momenteel<br />
zijn de uitkeringen<br />
ontoereikend.”<br />
het systeem almaar genereuzer voor steeds<br />
meer mensen.<br />
“Meer en meer werd de kinderbijslag gezien<br />
als een maatregel om gezinnen te helpen<br />
zodat ze de opvoeding van de kinderen konden<br />
betalen. Het idee won veld dat niemand<br />
welvaartsverlies mocht lijden omdat hij kinderen<br />
grootbracht. De kinderbijslag werd<br />
een vorm van solidariteit waarbij gezinnen<br />
zonder kinderen een bijdrage leverden voor<br />
gezinnen met kinderen. Horizontale solidariteit<br />
heet zoiets.”<br />
Voor sommige groepen kwamen er verhoogde<br />
kinderbijslagen, zoals voor wezen<br />
en invaliden. Later kwamen er sociale toeslagen<br />
voor wie langdurig van een uitkering
Bea Cantillon: “Je hebt uitermate moedige<br />
politici nodig om de kinderbijslag voor ‘de middenklasse’<br />
te verminderen en zo meer geld vrij<br />
te maken voor werklozen, zieken, invaliden en<br />
leefloontrekkers met kinderen. Geen enkele<br />
Vlaamse minister zal zoiets durven te verdedigen.”<br />
moet leven. De kinderbijslag is ook hoger<br />
in functie van de ‘rang van het kind’ en van<br />
de leeftijd.<br />
Armoede<br />
OnS rECHt: Is de kinderbijslag nog een sterk<br />
wapen in de strijd tegen kinderarmoede?<br />
BEA CAntILLOn: “De kinderbijslag is daar<br />
zeker belangrijk voor maar minder dan<br />
vroeger omdat de bedragen jarenlang niet<br />
meer werden aangepast. Als we dit nog<br />
twintig jaar volhouden, wordt de kinderbijslag<br />
voor het eerste kind volkomen irrelevant<br />
en verliest het systeem aan kracht. Er<br />
moet dus een welvaartsaanpassing komen<br />
en het systeem moet ook selectiever worden.<br />
Door jarenlang de bijslagen niet te verhogen<br />
kon de overheid veel geld uitsparen. Het<br />
is ondenkbaar om dat allemaal in te halen.<br />
Dus moeten we onze pijlen meer mikken op<br />
gezinnen in armoede.”<br />
OnS rECHt: De kinderbijslag zal verschuiven<br />
naar de regio’s. Een <strong>goed</strong>e zaak?<br />
CAntILLOn: “Ik was er nooit een voorstander<br />
van om de kinderbijslag te splitsen maar<br />
de politiek heeft nu eenmaal de beslissing<br />
genomen. Het komt er nu op aan de regionalisering<br />
zo vlot mogelijk te laten verlopen.<br />
En dat ligt niet voor de hand. Er zijn<br />
nu vier stelsels, één voor werknemers, één<br />
voor ambtenaren, één voor zelfstandigen<br />
en één voor de gewaarborgde kinderbijslag.<br />
Die hebben allemaal verschillende toekenningsregels.<br />
En voor de groep van de ambtenaren<br />
is er dan nog een versnippering.<br />
Dat allemaal op een <strong>goed</strong>e manier naar de<br />
gemeenschappen verschuiven wordt gigantisch<br />
moeilijk.”<br />
“Het valt te verwachten dat de kinderbijslagen<br />
mettertijd zullen verschillen van regio<br />
tot regio. Ook al ging het in het debat over<br />
de splitsing nooit over andere verwachtingen<br />
bij Vlamingen en Walen ten aanzien<br />
van de kinderbijslag. In een eerste be<strong>weg</strong>ing<br />
zullen er zeker geen efficiëntiewinsten zijn,<br />
wel integendeel. We zullen het aantal computersystemen<br />
moeten vermenigvuldigen<br />
met vier, om maar één voorbeeld te geven.<br />
Over het Kanaal spraken Noord-Ierland en<br />
Engeland juist af om éénzelfde computersysteem<br />
te gebruiken met het oog op meer<br />
efficiëntie.”<br />
Weinig ruimte<br />
OnS rECHt: Wanneer zal de regionalisering<br />
van de kinderbijslag rond zijn? En, belangrijker,<br />
hoe moet Vlaanderen het systeem hervormen?<br />
CAntILLOn: “De hele operatie zal zeker<br />
meer dan twee jaar vergen. Er zal ook een<br />
flink prijskaartje aan hangen. We moeten<br />
ervan uitgaan dat het budget voor de kinderbijslag<br />
niet echt zal groeien. De Vlaamse<br />
overheid was van plan 25 miljoen euro uit<br />
te trekken voor een ‘kindpremie’ maar stak<br />
dat idee weer in de koelkast.”<br />
“Feit is dat de politiek weinig maneuvreerruimte<br />
heeft. Je hebt uitermate moedige<br />
politici nodig om de kinderbijslag voor ‘de<br />
middenklasse’ te verminderen en zo meer<br />
geld vrij te maken voor werklozen, zieken,<br />
invaliden en leefloontrekkers met kinderen.<br />
Geen enkele Vlaamse minister zal zoiets<br />
durven te verdedigen.”<br />
“Wel politiek haalbaar is een ingreep waarbij<br />
we een nieuw systeem bedenken voor de<br />
nieuwgeboren kinderen. Na 25 jaar zou die<br />
ingreep dan ten volle effect hebben. Hoe<br />
dan ook moeten we geen spectaculaire veranderingen<br />
verwachten.”<br />
OnS rECHt: De Gezinsbond reageerde afwijzend<br />
op uw pleidooi voor een meer selectieve<br />
kinderbijslag.<br />
CAntILLOn: “Het is normaal dat een lobbygroep<br />
als de Gezinsbond zo reageert. In<br />
de jaren 1990 hield ik een gelijkaardig pleidooi<br />
en ook toen waren er negatieve reacties.<br />
Een extreme selectiviteit hoeft er voor mij<br />
niet te komen. Maar het moet wel selectiever<br />
worden zodat we in sterkere mate de<br />
gezinnen helpen die daar echt behoefte aan<br />
hebben. De Gezinsbond zegt dat iedereen<br />
voor elk kind evenveel moet krijgen en dat<br />
de bedragen moeten stijgen. Prima, maar<br />
waar vinden we het geld daarvoor?”<br />
Goede raad<br />
OnS rECHt: Er zal in het Vlaams Parlement<br />
nog veel worden gepalaverd voor de kinderbijslag<br />
hervormd is. Heeft u <strong>goed</strong>e raad voor de<br />
politieke klasse?<br />
CAntILLOn: “Ik zou de Vlaamse parlementariërs<br />
zeker aanraden om het debat niet<br />
uit te stellen tot de bevoegdheid effectief<br />
is overgedragen. Te hooggespannen verwachtingen<br />
zijn wel uit den boze want de<br />
budgettaire ruimte is beperkt. Het zal ook<br />
nog redelijk lang duren voor de bevoegdheid<br />
over de kinderbijslag daadwerkelijk<br />
kan worden uitgeoefend.”<br />
“Er moet nu worden geïnvesteerd in de splitsing<br />
van de kinderbijslag, in samenspraak<br />
met de federale diensten die het huidige<br />
systeem <strong>goed</strong> kennen en met de andere<br />
gemeenschappen. Het is nodig om over<br />
allerlei punten <strong>goed</strong>e afspraken te maken.<br />
Maar ik ben bang dat het broodnodige overleg<br />
er nooit zal komen. Eigenlijk zouden de<br />
politici een soort ‘commissaris van de regeringen’,<br />
een manager zeg maar, moeten aanduiden<br />
om de hele operatie in <strong>goed</strong>e banen<br />
te leiden.”<br />
FErrE WyCkmAnS<br />
SOCIALE ZEKERhEID<br />
Federale aanpak is veel beter<br />
Ook voor de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> is het nooit een eis<br />
geweest om de kinderbijslagregeling te<br />
regionaliseren. Dat heeft voornamelijk<br />
te maken met het feit dat de kinderbijslag<br />
volwaardig deel uitmaakt van ons<br />
systeem van sociale zekerheid… en dat<br />
moet ook zo blijven.<br />
Uitgerekend voor de sociale zekerheid<br />
hebben we als werknemersorganisatie<br />
altijd ervoor gepleit om de federale<br />
structuur te behouden. Er is immers<br />
geen reden te bedenken waarom we<br />
voor de sociale zekerheid andere regels in<br />
Vlaanderen, Wallonië of Brussel zouden<br />
moeten hebben. Een geregionaliseerd<br />
kinderbijslagstelsel geeft geen enkel antwoord<br />
op enkele van de problemen die<br />
Bea Cantillon citeerde.<br />
De vakbond is het volmondig eens<br />
met professor Cantillon wanneer ze<br />
de nadruk legt op het probleem van<br />
de armoedebestrijding. En de sociale<br />
zekerheid kan ertoe bijdragen om dat<br />
probleem aan te pakken. Maar armoede<br />
bestrijden kan je niet reduceren tot de<br />
sociale zekerheid. De opdrachten van de<br />
sociale zekerheid bestaan erin om inkomens<br />
te compenseren bij loonverlies of<br />
om aanvullende ver<strong>goed</strong>ingen te geven<br />
om kosten te kunnen dragen, zoals bij<br />
de gezondheidszorg en inderdaad de kinderbijslag.<br />
rechtvaardige belastingen<br />
Armoede is een complex fenomeen en<br />
heeft vele oorzaken en vormen. Een<br />
mank lopende inkomensherverdeling<br />
is een essentiële oorzaak van armoede.<br />
Veel meer dan de sociale zekerheid resulteert<br />
een echte rechtvaardige fiscaliteit<br />
dan ook in een fundamentele herverdeling<br />
van rijkdom en in het bestrijden<br />
van armoede. Als de sociale zekerheid<br />
de scheefgetrokken inkomensherverdeling<br />
moet rechttrekken, betekent dit<br />
dat het de werknemers zijn die de eigen<br />
onderlinge verdeling moeten verhelpen.<br />
Dat lijkt ons een al te beperkte en vooral<br />
eenzijdige remediëring.<br />
Werknemers betonen onderling al flink<br />
wat solidariteit via de sociale zekerheid.<br />
Maar een fiscale herschikking is noodzakelijk<br />
zodat ook andere inkomens meer<br />
solidariteit opbrengen. Armoede verdient<br />
veel aandacht, veel middelen ook.<br />
Die middelen moeten worden gevonden<br />
door rijkdom te herverdelen en alle soorten<br />
inkomens genoeg te laten bijdragen.<br />
Daarvoor zijn rechtvaardige belastingen<br />
nodig. Voor personen, bedrijven en vermogens.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 23
LEEFtIJD<br />
heel wat werknemers lijden<br />
onder stereotypen<br />
CGkr brengt vooroordelen over jongeren en ouderen in beeld<br />
DEnIS BOuWEn<br />
Hans is een 52-jarige bediende<br />
op de boekhouding van een farmaceutisch<br />
bedrijf in de buurt<br />
van Zaventem. recent zag hij een<br />
promotie glansrijk aan zijn neus<br />
voorbijgaan. Zijn bazen vonden<br />
dat een man van die leeftijd ‘te<br />
sloom’ was om nog promotie te<br />
maken. Lieve is een 24-jarige<br />
vrouw uit Eeklo met nauwelijks<br />
werkervaring. Dat gebrek aan<br />
ervaring speelt haar flink parten<br />
bij het zoeken naar werk.<br />
‘Leeftijdsgebonden stereotypen’ hebben<br />
nogal wat invloed bij sollicitaties en afdankingen<br />
en in het algemeen op de arbeidsmarkt.<br />
Het Centrum voor Gelijkheid van<br />
Kansen en Racismebestrijding (CGKR) liet<br />
die invloeden recent grondiger onderzoeken.<br />
De bevindingen werden gebundeld in<br />
het rapport ‘Te jong – te oud. Stereotypen<br />
en vooroordelen met betrekking tot leeftijd<br />
op de werkvloer’.<br />
Volgens de ondervraagde werknemers zijn<br />
24 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
oudere werknemers ‘duur, minder gemotiveerd,<br />
fysiek zwakker en dus minder productief’.<br />
‘Ze staan weigerachtig tegenover<br />
veranderingen, zijn minder snel mee met<br />
hightech en zijn niet flexibel, nostalgisch,<br />
beschermd en gesloten.’ Nog steeds volgens<br />
de ondervraagden zijn ouderen ook ‘loyaal,<br />
matuur, rustig en altruïstisch’ en hebben ze<br />
vooral veel ervaring waar anderen voordeel<br />
uit halen.<br />
Jongeren worden door de ondervraagden<br />
omschreven als ‘mensen met een gebrek aan<br />
ervaring’. ‘Ze zijn lui en nonchalant, arrogant,<br />
vrij zelfzeker en veeleisend. Ze willen<br />
vooral een evenwicht tussen <strong>hun</strong> beroeps-<br />
en privéleven, zijn ambitieus en carrièregericht,<br />
onstabiel en onzelfstandig, respectloos<br />
en niet loyaal.’<br />
Daartegenover staat dat jongeren wel helemaal<br />
mee met de internettrends zijn, dynamisch,<br />
open, leergierig, creatief en innovatief.<br />
‘Ze zijn het product van een generatie<br />
die voor haar mening durft uit te komen.’<br />
Onder werkgevers leven er gelijkaardige<br />
vooroordelen, zeggen de onderzoekers. Zij<br />
beschouwen oudere werknemers vooral als<br />
‘behoudende en kritische mensen’ en vinden<br />
dat jongeren ‘te veel focussen op status en<br />
© foto: DANIËL RYS<br />
zich veel bekwamer achten dan ze in werkelijkheid<br />
zijn’.<br />
‘Jong’ en ‘oud’<br />
De ondervraagde werknemers vinden dat je<br />
op de arbeidsmarkt nog ‘jong’ bent tot 30<br />
jaar. Vanaf 55 jaar ben je ‘oud’. Ze zeggen<br />
ook dat werkgevers werknemers nog vlugger<br />
als oud afdoen door de grens op 50 jaar<br />
te leggen.<br />
Volgens de onderzoekers blijft het stereotiepe<br />
beeld bestaan van de oudere werknemer<br />
die zich moeilijk aanpast. “Maar het<br />
is wel minder nadrukkelijk aanwezig.” Het<br />
stereotype van de jongere die het evenwicht<br />
tussen werk en privéleven erg belangrijk<br />
vindt, blijft onverminderd bestaan. Maar<br />
oudere werknemers respecteren jongeren<br />
ook wanneer ze opkomen voor meer levenskwaliteit.<br />
Jozef De Witte, directeur van het CGKR, constateert<br />
dat werknemers en werkgevers beseffen<br />
dat er vooroordelen en stereotypen leven<br />
op de werkvloer. “Er wordt erkend dat er een<br />
sociale beeldvorming bestaat rond jong en<br />
oud. Om die vooroordelen te ontkrachten<br />
moeten jongere en oudere werknemers vaker<br />
met elkaar in contact komen. We moeten<br />
streven naar meer heterogene groepen op<br />
het werk. In het onderzoek valt bijvoorbeeld<br />
op oudere werknemers de wens uitspreken<br />
om nauwer samen te werken met jongeren.<br />
De werkgevers zijn zich hiervan bewust maar<br />
lijken er niet actief mee bezig te zijn.”<br />
Arbeiders, bedienden, kaderleden en werkzoekenden<br />
hebben allemaal vooroordelen<br />
over oudere werknemers. Maar die vooroordelen<br />
zijn niet altijd dezelfde.<br />
Bij arbeiders leven meer negatieve dan positieve<br />
vooroordelen. Zo vinden ze bijvoorbeeld<br />
dat ouderen zich meer permitteren<br />
omdat ze denken dat het teveel kost om<br />
hen te ontslaan. Verder zien ze ouderen als<br />
mensen die liever autonoom werken maar<br />
wel creatiever zijn, vlotter alleen beslissingen<br />
nemen, minder begeleiding vergen en<br />
bekwamer zijn dankzij <strong>hun</strong> beroepservaring.<br />
Betrekkelijk veel arbeiders gaan ervan uit<br />
dat ouderen nog voor de pensioenleeftijd<br />
<strong>hun</strong> loopbaan willen stopzetten.<br />
Bedienden<br />
Onder de bedienden leeft het idee dat ouderen<br />
meer stress hebben dan jongeren. Ook<br />
zij denken vrij vaak dat ouderen graag voor<br />
de pensioenleeftijd willen stoppen met werken.<br />
Ze geloven relatief vaak dat ouderen
Klaagzang over anciënniteitsbarema’s<br />
is op zijn minst sterk overdreven<br />
mArC WEynS<br />
Zijn anciënniteitsbarema’s een hinderpaal<br />
voor oudere werknemers<br />
die naar een nieuwe baan zoeken?<br />
De werkgevers zeggen dat wel,<br />
maar klopt <strong>hun</strong> bewering ook?<br />
De meeste bedienden zetten elk jaar of om<br />
de twee jaar een stapje vooruit met <strong>hun</strong><br />
loon. Dat gebeurt voor een flink deel van<br />
<strong>hun</strong> loopbaan op basis van de anciënniteitsbarema’s.<br />
De looncarrière van arbeiders<br />
is doorgaans anders opgebouwd; voor<br />
die groep werknemers zijn anciënniteitsbarema’s<br />
veel minder of niet van toepassing.<br />
Als anciënniteitsbarema’s echt een<br />
grote drempel zijn bij de aanwerving van<br />
oudere werknemers, dan zou je verwachten<br />
dat zoiets alleen voor de bedienden<br />
geldt en niet voor de arbeiders. Nochtans<br />
is het voor iets oudere arbeiders die <strong>hun</strong><br />
baan verliezen, een even groot probleem<br />
als voor bedienden om ander werk te vinden.<br />
De klaagzang van de werkgevers over<br />
de anciënniteitsbarema’s is onterecht of<br />
op zijn minst heel zwaar overdreven. Ze<br />
gelukkiger zouden zijn als ze <strong>hun</strong> beroepsactiviteiten<br />
afbouwen.<br />
Kaderleden denken al snel dat oudere werknemers<br />
te duur zijn in verhouding tot <strong>hun</strong><br />
‘rendement’. Ouderen zijn in <strong>hun</strong> ogen<br />
nauwkeuriger in <strong>hun</strong> werk maar hebben<br />
ook meer tijd nodig om iets nieuws te leren.<br />
Vooral bij de kaderleden leeft het geloof dat<br />
ouderen in <strong>hun</strong> functie ‘blijven hangen’ en<br />
zo geen kansen geven aan jongeren.<br />
Werkzoekenden zien ouderen als werknemers<br />
met een hoger werkverzuim die vaker<br />
depressief en sociaal geïsoleerd zijn op het<br />
werk. Ze zijn in verhouding meer de mening<br />
toegedaan dat oudere werknemers <strong>hun</strong> job<br />
moeten afstaan aan jongeren en dat ze in<br />
<strong>hun</strong> functie blijven hangen.<br />
Zelfstandigen blijken het minst bevooroordeeld<br />
ten aanzien van ouderen op de werkvloer.<br />
In verhouding met andere groepen<br />
beschouwen zij iemand pas later als ‘oud’.<br />
Discriminatie<br />
Volgens het onderzoek ervaarde ‘minstens<br />
acht procent’ van de werknemers in de voorbije<br />
vijf jaar gevoelens van discriminatie op<br />
basis van de leeftijdsgroep waartoe ze behoren.<br />
De ‘juniors’ (18-34 jaar) ervaarden dit<br />
het meeste, met name bij het nemen van<br />
belangrijke beslissingen, bij aanwervingen,<br />
willen vooral een hefboom in handen krijgen<br />
om zonder meer de lonen naar beneden<br />
te halen.<br />
In de paritaire comités sloten de sociale<br />
partners een akkoord over de loonbarema’s<br />
en de minimumlonen. Zo werd<br />
gestreefd naar een billijk loon voor alle<br />
werknemers en werd de loonongelijkheid<br />
in de hand gehouden. Veel werkgevers,<br />
gesteund door de nationale politiek en<br />
Europa, willen van de collectieve loonafspraken<br />
af. Er is een sterke tendens om het<br />
loon nog louter individueel te regelen. Als<br />
dat werkelijkheid wordt, laten de gevolgen<br />
zich wel raden: de inkomensongelijkheid<br />
zal hand over hand toenemen en de minimumlonen<br />
komen nog meer onder druk<br />
te staan. Als de onderzoekers de suggestie<br />
doen om ‘na te denken over anciënniteitsbarema’s’,<br />
zetten ze de deur open voor<br />
veel grotere ongelijkheden dan ze willen<br />
bestrijden.<br />
‘Brugpensioen’<br />
Het brugpensioen overboord gooien is<br />
een tweede suggestie van de onderzoekers.<br />
De overgrote meerderheid van de<br />
werknemers zijn in het brugpensioen<br />
arbeiders, bedienden,<br />
kaderleden en<br />
werkzoekenden<br />
hebben allemaal<br />
vooroordelen over<br />
oudere werknemers.<br />
Maar die vooroordelen<br />
zijn niet altijd dezelfde.<br />
bij promotierondes, in verband met promotiemogelijkheden<br />
en bij ontslagen.<br />
“Een vaststelling die haaks staat op de heersende<br />
opvatting dat ouderen de grootste<br />
slachtoffers zijn bij aanwerving, ontslag<br />
en opleidingen”, aldus De Witte. In ander<br />
onderzoek merkte het CGKR dat vooral<br />
45-plussers af te rekenen hebben met discriminatie.<br />
Maar zelf-gerapporteerde discriminatiegevoelens<br />
blijken toch het meest<br />
voor te komen bij jongeren.<br />
Straffe kost is dat bijna één werknemer<br />
op drie het gerechtvaardigd vindt om bij<br />
aanwervingen te discrimineren op basis<br />
van leeftijd. Nogal wat werknemers lijken<br />
– tegenwoordig spreken we van ‘stelsel<br />
van werkloosheid met bedrijfstoeslag’ of<br />
SWT – beland als gevolg van een keuze die<br />
de werkgever maakte: herstructurering,<br />
collectief ontslag, besparingen of gewoon<br />
plaats ruimen voor anderen. Die werknemers<br />
lopen bij <strong>hun</strong> sollicitaties steevast<br />
aan tegen <strong>hun</strong> leeftijdshandicap. Van de<br />
50-plussers vindt nog amper zes procent<br />
een nieuwe baan en bij de 55-plussers zakt<br />
dat tot amper twee procent. Is het dan verkeerd<br />
dat de werknemers na <strong>hun</strong> ontslag<br />
een toeslag krijgen van <strong>hun</strong> werkgever?<br />
Bovendien kunnen werknemers alleen<br />
maar met brugpensioen als ze een lange<br />
loopbaan achter de rug hebben.<br />
Nog eens het mes zetten in het brugpensioen<br />
zonder genoeg garanties dat oudere<br />
werknemers elders nog aan de slag kunnen,<br />
valt gewoon niet te aanvaarden. Als<br />
bovendien wordt verwacht dat oudere<br />
werknemers langer aan het werk blijven,<br />
moet er ook veel gebeuren om jobs ‘werkbaar’<br />
te maken. Nog niet zo lang geleden<br />
klaagde een groot sociaal secretariaat zelf<br />
aan dat de werknemers in België tussen<br />
<strong>hun</strong> 30ste en 50ste worden uitgeperst als<br />
citroenen.<br />
het discriminerend gedrag van werkgevers<br />
zelfs <strong>goed</strong> te praten. “Iets wat tot nadenken<br />
stemt.” Jozef De Witte kan niet anders dan<br />
concluderen dat er een ‘zekere tolerantie’ is<br />
ten opzichte van leeftijdsgebonden discriminatie.<br />
Aanbevelingen<br />
De onderzoekers die de enquête uitvoerden<br />
voor het CGKR pleiten ervoor om werkgevers,<br />
vakbondsafgevaardigden, werknemers<br />
en scholen bewust te maken van het<br />
bestaan van vooroordelen in het algemeen.<br />
Werkgevers en werknemers moeten ook<br />
nadrukkelijker de boodschap krijgen dat<br />
leeftijd géén rekruteringscriterium mag<br />
zijn volgens de wetgeving. Nog steeds volgens<br />
de onderzoekers is het geen slecht idee<br />
om bedrijven te stimuleren om werknemers<br />
meer in heterogene groepen te laten samenwerken.<br />
Sensibiliseringscampagnes voor<br />
werknemers en lezingen voor werkgevers<br />
worden ook aanbevolen.<br />
Veel heikeler zijn de suggesties om ‘te zoeken<br />
naar alternatieven voor het anciënniteitsgebonden<br />
beloningssysteem’ en om<br />
‘het brugpensioen te herdenken’. Ook al<br />
erkennen de onderzoekers dat werkgevers<br />
en werknemers ‘nog niet klaar zijn’ voor<br />
bepaalde discussies.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 25
FILM<br />
kArIn SEBErECHtS<br />
Verontrustende duik in het ongerijmde (Neil Maskell).<br />
Kill List<br />
Wat als mike Leigh of<br />
ken Loach op <strong>hun</strong> oude<br />
dag psychotisch zouden<br />
worden en toch zouden<br />
doorgaan met films<br />
maken? misschien kwamen<br />
zij dan wel ergens uit<br />
in de buurt van ‘kill List’.<br />
De tweede film van Ben<br />
Wheatley begint bij kibbelende<br />
echtelieden in een vrijstaande<br />
woning. Er is in geen tijd 40.000<br />
pond doorgesast, de jacuzzi in<br />
de tuin staat leeg, manlief heeft<br />
al in geen maanden nog wat<br />
uitgericht, mevrouw doet haar<br />
beklag in het Zweeds aan de<br />
telefoon. Het geliefde zoontje<br />
hoort gespannen toe. De sfeer<br />
verpietert nog wanneer een<br />
Ierse kameraad met zijn nieuwe<br />
vriendin komt aanwaaien. Het<br />
etentje onder vrienden is een<br />
fiasco; de tafelgesprekken stokken,<br />
de heer des huizes neemt<br />
een veel te groot stuk vlees op<br />
zijn bord, mevrouw serveert de<br />
saus onwelvoeglijk in een maatbeker...<br />
Aan de positieve zijde ligt er<br />
financiële beterschap in het<br />
verschiet. De vrienden, Irakveteranen<br />
met een kwalijke<br />
voorgeschiedenis in Kiev,<br />
26 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
kunnen in een hotel een vetbetaalde<br />
opdracht gaan halen. Een<br />
lijstje met om te leggen heerschappen.<br />
Tot daar de nog ‘logisch’ aandoende<br />
aanloop van een grimmig<br />
relaas met onverhoedse<br />
kronkels. Zo onverhoeds zelfs<br />
dat ‘Kill List’ onder<strong>weg</strong> niet één<br />
maar twee keer van genre verandert.<br />
Laat het ons, om geen al<br />
te grote tip van de sluier op te<br />
lichten, een onbehaaglijk sociaal<br />
drama noemen dat een duik<br />
neemt in het ongerijmde.<br />
Manipulator Wheatley vertelt<br />
onderkoeld en zet zijn gedeeltelijk<br />
geïmproviseerde scènes<br />
secuur in beeld. Tussendoor<br />
sluist hij een paar uitzinnige<br />
geweldexplosies zijn film binnen,<br />
die een uitzonderlijk<br />
sterke maag vergen. Maar het<br />
blijft aldoor biologerend kijken<br />
– én luisteren – naar deze akelig<br />
bizarre film die alvast één<br />
van de meest verontrustende<br />
bioscoopervaringen wordt van<br />
het jaar. Bevreemdend, beangstigend<br />
en alleszins niet for<br />
the fainthearted. Met sterke,<br />
authentieke vertolkingen van<br />
Neil Maskell, Michael Smiley<br />
en MyAnna Buring.<br />
‘Kill List’ komt op 9 januari<br />
2013 in de Belgische zalen<br />
in het vorig nummer van Ons recht is onder de foto en de<br />
titel The end of Watch een foute tekst geslopen. de juiste<br />
recensie kunt u lezen in de online-versie van het decembernummer<br />
van Ons recht, te vinden op www.lbc-nvk.be.<br />
the Perks of Being<br />
a Wallflower<br />
Een film die David Bowies<br />
‘Heroes’ prominent op<br />
de soundtrack en in één<br />
van zijn mooiste scènes<br />
zet, kan nooit helemaal<br />
fout zijn. Stephen<br />
Chbosky’s verfilming van<br />
zijn eigen coming of ageroman<br />
is misschien meer<br />
een geslaagd charmeoffensief<br />
dan een voldragen<br />
film. maar aanstekelijk<br />
is ‘the Perks of Being<br />
a Wallflower’ alleszins.<br />
Je moet al een erg grumpy old<br />
exemplaar van het mensdom<br />
zijn om niet een heel klein<br />
beetje overstag te gaan voor<br />
al dat jeugdig reikhalzen naar<br />
de eerste grote romantische<br />
openbaring en het navenant<br />
getrappel op de drempel van de<br />
volwassenheid. Wallflower of<br />
muurbloem van dienst Charlie<br />
stapt anno 1991 met zwaar<br />
gemoed de highschool binnen.<br />
Nog 1.384 dagen te gaan. De<br />
fragiele jongen heeft een moeilijk<br />
jaar achter de rug en vindt<br />
eerst alleen aanspraak bij zijn<br />
leraar literatuur. Maar dan<br />
neemt de extravagante laatstejaars<br />
Patrick hem op sleeptouw<br />
en leert Charlie afgezien van<br />
spacecake ook diens stiefzusje<br />
Sam kennen.<br />
Chbosky houdt zich in zijn<br />
debuut naar verluidt netjes aan<br />
zijn eigen origineel en al helemaal<br />
aan de geplogenheden van<br />
het genre. Zijn portretje van<br />
een getroebleerde adolescent<br />
laat zich bekijken als een kruising<br />
van ‘Donnie Darko’ (met<br />
Jake Gyllenhaal) en een doordeweekse<br />
highschoolfilm.<br />
Charlies jeugdtrauma weegt<br />
nogal door in deze vrij stereotiepe<br />
illustratie van teenage<br />
angst, en wordt naar verhouding<br />
uiteindelijk iets te licht<br />
afgewikkeld. Maar de empathie<br />
waarmee de nieuwe regisseur<br />
zich tussen zijn jonge personages<br />
nestelt, is aandoenlijk.<br />
En de soundtrack van <strong>hun</strong> dromen<br />
– met The Smiths, Dexys<br />
Midnight Runners, The Cocteau<br />
Twins – doet ‘The Perks’ nostalgisch<br />
kolken.<br />
Emma Watson, Logan Lerman<br />
en vooral Ezra Miller stappen<br />
over de clichés van het genre<br />
heen en zetten lieflijke vertolkingen<br />
neer. Chbosky toont<br />
in deze vertederende periodeschets<br />
dat het ook spannend,<br />
heerlijk en verwarrend was om<br />
jong te zijn zonder social networks<br />
en zonder itunes, ipad,<br />
iphone, iwhatever. Toen de<br />
telefoons nog een antenne hadden<br />
en de dieren net niet meer<br />
spraken…<br />
‘The Perks of Being a<br />
Wallflower’ is sinds 2 januari in<br />
de bioscoop te zien.<br />
Jeugdig trappelen op de drempel van de volwassenheid (Emma Watson<br />
en Logan Leman).
Kennis is geluk<br />
Joost Zwagerman<br />
De nederlandse schrijver Joost<br />
Zwagerman (49) heeft sinds<br />
twee jaar een wekelijkse column<br />
in De Volkskrant. Als hij over<br />
kunst schrijft, heet de rubriek<br />
‘Zwagerman kijkt’, als hij het over<br />
literatuur heeft ‘Zwagerman leest’.<br />
Zijn 45 beste kijk- en leesstukjes<br />
bundelde hij in ‘kennis is Geluk’.<br />
Niet iedereen zal het eens zijn met de uitspraak<br />
‘Kennis is geluk’. Sommigen vinden<br />
net dat onschuld, niet-weten, argeloosheid<br />
iemand gelukkig maken, dat te veel weten,<br />
te veel denken een mens bezwaart. Hoewel<br />
hij van zichzelf zegt dat hij ‘geen kunstkenner<br />
is, maar wel een ongeneeslijke kunstliefhebber’,<br />
zweert Zwagerman bij kennis.<br />
Dankzij boeken en artikels van anderen<br />
heeft hij meer dan eens kennis gemaakt met<br />
het werk van schrijvers en kunstenaars die<br />
hem blij maken, die hij voor altijd zal blijven<br />
volgen.<br />
Op <strong>hun</strong> beurt maken zijn enthousiaste<br />
columns ons dan weer nieuwsgierig naar<br />
de artiesten en schrijvers die hij heeft<br />
beschreven. Cindy Sherman, John Currin,<br />
Jan Sluijters, Cy Twombly waren namen<br />
die nieuw voor mij waren, maar door<br />
Zwagermans stukjes – ze zijn zelden langer<br />
dan vijf bladzijden – zijn het vanaf nu<br />
oude bekenden, over wie ik méér wil weten,<br />
van wie ik het werk zal herkennen, die ik<br />
nooit meer onverschillig voorbij zal lopen<br />
in een museum of een galerie. Kennis is nu<br />
ook voor mij geluk geworden.<br />
Cindy Sherman<br />
BOEK<br />
GutEnBErG<br />
Neem nu de Amerikaanse fotografe Cindy<br />
Sherman (geb. 1954). Ik had altijd gedacht<br />
dat Van Gogh en Rembrandt de onbetwiste<br />
kampioenen van het zelfportret waren.<br />
Van Rembrandt zijn er tachtig bekend, van<br />
Vincent ongeveer veertig. Ze maakten <strong>hun</strong><br />
schilderijen omdat ze geen geld of geen tijd<br />
hadden voor een model en <strong>hun</strong> eigen kop<br />
natuurlijk altijd beschikbaar was. Cindy<br />
Sherman daarentegen maakt uitsluitend<br />
portretten van zichzelf, alleen zien we op<br />
geen enkel portret wie ze zélf is.<br />
Sherman is net zo <strong>goed</strong> actrice als fotografe.<br />
Op elk van haar foto’s beeldt ze<br />
iemand anders uit: een clown, een filmster<br />
uit niet-bestaande films, een overdadig<br />
geschminkte vrouw op leeftijd, een sekspop,<br />
een personage uit een meesterwerk<br />
uit de Renaissance. Tegelijk maakt ze van<br />
elk zelfportret ook nog tien of twintig varianten,<br />
zodat er dit jaar letterlijk honderden<br />
‘Shermans’ te zien waren in een grote overzichtstentoonstelling<br />
in het MOMA in New<br />
York. Ze heten allemaal ‘Untitled’ en ze dragen<br />
allemaal een nummer.<br />
Joost Zwagerman doet zijn best om Cindy’s<br />
foto’s, haar ‘kunst’, te duiden. En daar gaat<br />
hij dan: “Het is het oeuvre van een vrouw<br />
die haar hele leven lang een magiër wil zijn,<br />
een tovenaarsleerling die als geen ander<br />
beseft dat de illusie die achter elke tovertruc<br />
schuilt even interessant is als de truc zelf.”<br />
massamoordenaar<br />
We zijn bereid Zwagerman te geloven op<br />
zijn woord, maar dan, in een andere column,<br />
valt het hem op dat Anders Breivik, de<br />
Noorse massamoordenaar, in een politieauto<br />
exact dezelfde rode trui aanheeft als<br />
‘De man met de roze anjer’ op het schilderij<br />
van Andrea Solario uit 1495 en dat Breiviks<br />
veiligheidsgordel er net zo uitziet als de<br />
ceintuur van de man op het schilderij. En<br />
weer heeft Zwagerman een verklaring: “In<br />
het christendom geldt rood als het symbool<br />
van het offerbloed (...) en ik heb het sterke<br />
vermoeden dat Breivik zichzelf beschouwt<br />
als een martelaar (...).”<br />
Bedoelt Zwagerman nu echt dat de moordenaar<br />
uit Noor<strong>weg</strong>en met opzet een rode trui<br />
aanhad als een symbool? Dat hij zijn autogordel<br />
heeft omgedaan om op het schilderij<br />
van Andrea Solario te lijken en niet omdat<br />
de agent naast hem hem ertoe heeft verplicht?<br />
Parijs<br />
Wie allergisch is voor dit soort kunstpraatjes,<br />
kan die passages in ‘Kennis is geluk’<br />
maar beter overslaan, want er is genoeg om<br />
wél opgetogen over te worden. Zwagermans<br />
stuk over Parijs bijvoorbeeld, waarin hij<br />
stelt dat die stad allang geen kunststad<br />
meer is, maar alleen nog ‘een Mekka voor<br />
het dwepen met het culturele verleden’. Of<br />
zijn column over de vrouwen-bij-het-raam<br />
van Johannes Vermeer en de artiesten die<br />
RUBRIEKSNAAM<br />
hem hebben geïmiteerd of gepersifleerd.<br />
Over de kunstschilders die in navolging van<br />
‘L’origine du monde’ van Courbet (1886) het<br />
vrouwelijke geslachtsdeel op <strong>hun</strong> manier<br />
hebben afgebeeld. Over het verschil tussen<br />
kunstkenners die beweren dat je – om Van<br />
Gogh te waarderen – alles over hem moet<br />
weten (predikant, arm, afgesneden oor,<br />
zelfmoord) of de anderen die volhouden<br />
dat alleen zijn werk belang heeft en anders<br />
niets.<br />
Zwagerman weet veel, is nieuwsgierig en<br />
associeert moeiteloos. Hij vraagt zich af<br />
waarom mensen sneller wenen bij het luisteren<br />
naar muziek dan bij het bekijken van<br />
een kunstwerk, hoewel hij dan weer heel<br />
interessant uitweidt over de kunst van<br />
Mark Rothko en waarom je ook daarbij tranen<br />
kan laten.<br />
Ik vind hem het sterkst als hij kijkt, maar<br />
ook in de katern ‘lezen’ geeft Zwagerman<br />
ons verhelderende inzichten mee. Lees<br />
zeker zijn columns over de reden waarom<br />
schrijvers schrijven, over hoe weduwen van<br />
bekende auteurs de biografieën van <strong>hun</strong><br />
mannen in de <strong>weg</strong> staan en waarom het<br />
geen enkele zin heeft om een schrijfcursus<br />
te volgen als je veel te weinig leest.<br />
‘Kennis is geluk’ is een verrijkende, bewonderende,<br />
enthousiaste bundel voor iedereen<br />
die van boeken, van schilderijen of van<br />
Zwagerman houdt.<br />
Kennis is geluk<br />
joost Zwagerman<br />
uitgeverij de arbeiderspers<br />
285 blz, mét illustraties<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 27
DIStRIBUtIE<br />
Aldi verruimt zijn<br />
openingstijden vanaf 1 april<br />
Vakbond onderhandelt met succes over voorwaarden<br />
FLEur nuyEnS<br />
De openingstijden in de distributie<br />
liggen al jaren onder vuur.<br />
nu verruimt ook de keten Aldi<br />
haar openingsuren vanaf 1 april<br />
2013. De winkels zullen dan<br />
open zijn van 8.30u tot 19.00u.<br />
Per week komt dat neer op zes<br />
uur extra. Het personeel was<br />
zeker geen vragende partij.<br />
Als gevolg van de maatregel veranderen de<br />
werktijden voor zowat 4.600 bedienden. De<br />
vakbonden zetten alles op alles om stevig te<br />
onderhandelen over de voorwaarden. Met<br />
succes.<br />
Winkels kunnen in België open zijn tot<br />
20.00u. Op vrijdag zelfs tot 21.00u. Diverse<br />
grote supermarktketens benutten de mogelijkheden<br />
sinds jaren en openen zelfs stelselmatig<br />
ook ’s ochtends vroeger <strong>hun</strong> deuren.<br />
Het meest recent besloten Colruyt en Lidl<br />
om <strong>hun</strong> openingsuren uit te breiden.<br />
En er komen ook voortdurend nieuwe spelers<br />
bij. Zoals Red Market van de Delhaizegroep<br />
en het Nederlandse Albert Heijn.<br />
Nieuwkomers kiezen bijna meteen voor de<br />
ruimste openingstijden. Zo stijgt de druk in<br />
de hele sector. Veranderingen in openingstijden<br />
veroorzaken immers een sneeuwbaleffect<br />
bij de concurrenten. Iedereen vecht<br />
tenslotte voor zijn deel van de koek. Maar<br />
voor de werknemers betekent het wel dat<br />
ze nog meer beschikbaar moeten zijn voor<br />
<strong>hun</strong> werkgever.<br />
Bij Aldi zag het personeel de bui al een tijdje<br />
hangen, zeker na de be<strong>weg</strong>ing die Lidl had<br />
gemaakt. Ook Aldi past dus weldra zijn openingstijden<br />
aan, zij het nog redelijk beperkt.<br />
Aldi wil zijn klanten plezieren, het marktaandeel<br />
minstens behouden en de jobs vrijwaren.<br />
Lang onderhandeld<br />
Het onderhandelingsproces bij Aldi nam<br />
bijna acht maanden in beslag. Van een leien<br />
dakje liep het zeker niet. De werknemers<br />
wilden dat de veranderingen haalbaar en<br />
werkbaar zouden zijn in de winkels. Ze verlangden<br />
ook een extra verloning.<br />
De leden van de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> stuurden de<br />
onderhandelingen duidelijk mee aan, en<br />
met resultaat. Het was al jaren geleden dat<br />
er bij Aldi nog eens kon worden onderhandeld<br />
over betere loon- en arbeidsvoorwaarden.<br />
De verwachtingen van het personeel<br />
28 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
Het was al jaren geleden dat er bij Aldi nog eens kon worden onderhandeld over betere loon- en<br />
arbeidsvoorwaarden. De verwachtingen van het personeel waren hooggespannen.<br />
waren hooggespannen.<br />
Dat er bij Aldi hard gewerkt moet worden,<br />
kan iedere klant wel vaststellen. De bezetting<br />
in de filialen is strikt afgemeten, het<br />
aantal handjes beperkt. Een Aldi-filiaal kan<br />
je dan ook niet vergelijken met een grote<br />
supermarkt. Het personeel lost gaten in<br />
de bezetting meestal collegiaal op en zoiets<br />
vraagt toch een zekere flexibiliteit. Bij<br />
Aldi is het altijd balanceren op een koord.<br />
Werkstress is soms gezond, maar lang niet<br />
altijd. Veranderingen koppelen aan <strong>goed</strong>e<br />
afspraken was absoluut noodzakelijk. Op<br />
dat punt scoorde de vakbond zeker.<br />
mooi pakket<br />
Zowel rond de kwaliteit van jobs als rond<br />
extra verloning is er hard gewerkt. In alle<br />
winkels of filialen komen er extra uren bij.<br />
De ‘vliegende ploeg’ wordt stevig uitgebreid.<br />
En het recht op vrije zaterdagen is nog versterkt.<br />
De filiaalleiders kunnen voor een vierdaagse<br />
werkweek kiezen als ze dat wensen. Vanaf<br />
<strong>hun</strong> 55ste kunnen ze zelfs één vijfde tijdkrediet<br />
opnemen.<br />
© foto: DANIËL RYS<br />
Per winkel zal de vakbondsafvaardiging<br />
bekijken wat precies de nood is qua aantal in<br />
te zetten uren. Een groot werk maar de militanten<br />
nemen <strong>hun</strong> opdracht heel ernstig.<br />
Voor elke categorie komt er ook een baremaverhoging<br />
aan. Bovendien zijn er afspraken<br />
gemaakt over hogere maaltijdcheques,<br />
een optimalisering van de premies voor<br />
assistenten, extra baremastappen voor de<br />
filiaalleiders, een betere verloning van de<br />
flexibiliteit en toeslagen voor de prestaties<br />
na 18.00u (30 procent door de week en <strong>10</strong>0<br />
procent op zaterdag).<br />
Dat de nieuwe openingstijden er komen, is<br />
en blijft een bittere pil voor de werknemers.<br />
Maar ze zijn wel tevreden over het totale<br />
pakket dat werd bereikt.<br />
Het valt te vrezen dat het verhaal van de<br />
openingstijden hiermee nog niet ten einde<br />
is. In het kielzog van Aldi zullen ook de slagerijen<br />
van Renmans langer open willen zijn.<br />
Renmans zit op dezelfde plekken als Aldi.<br />
De onderhandelingen bij die keten moeten<br />
nog van start gaan. Ook bij Renmans wordt<br />
het overleg geen makkelijke klus. Hoe dan<br />
ook is het werk van de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> in de sector<br />
nog lang niet klaar.
Mag de werkgever e-mails<br />
van werknemers lezen?<br />
Advies Privacycommissie geeft uitleg<br />
mArC WEynS<br />
Almaar meer werknemers gebruiken<br />
het internet voor <strong>hun</strong> werk en<br />
communiceren via het elektronisch<br />
informaticasysteem van de werkgever.<br />
De grens tussen beroepsmatig<br />
gebruik en privégebruik<br />
vervaagt. tijdens <strong>hun</strong> werkuren<br />
surfen of e-mailen vele werknemers<br />
wel eens voor dingen die met<br />
<strong>hun</strong> werk niets te maken hebben.<br />
Bedrijven stellen ook almaar vaker<br />
tablets, smartphones of laptops<br />
ter beschikking om het werk uit<br />
te voeren. Die draagbare toestellen<br />
kunnen de werknemers ook<br />
buiten <strong>hun</strong> werkuren gebruiken en<br />
daardoor worden de werkuren in<br />
de praktijk almaar flexibeler. Werk<br />
en vrije tijd lopen zo door elkaar.<br />
Een werkgever wil graag weten waarmee de<br />
werknemers bezig zijn en hij moet ook zijn<br />
bedrijf <strong>goed</strong> organiseren. De werknemers<br />
willen niet blootstaan aan overdreven en<br />
ongeoorloofde controles van de werkgever.<br />
Ook in de arbeidsrelatie blijft de privacy<br />
van de werknemers overeind; het Europees<br />
Hof voor de Rechten van de Mens maakte<br />
dat eerder al duidelijk in enkele belangrijke<br />
arresten.<br />
Mag de werkgever het e-mailverkeer van<br />
de werknemers controleren en mag hij de<br />
inhoud lezen van de e-mails die een werknemer<br />
verstuurt tijdens de werkuren of<br />
met een toestel van de werkgever? Het<br />
is een kwestie die volop evolueert. De<br />
Privacycommissie wordt zowat overstelpt<br />
met vragen van werkgevers en werknemers.<br />
En dus bracht de commissie een advies uit<br />
waarin de belangrijkste punten op een rijtje<br />
worden gezet.<br />
De commissie erkent uitdrukkelijk dat<br />
werknemers ook op het werk recht hebben<br />
op de bescherming van <strong>hun</strong> privacy. Maar in<br />
de arbeidsrelatie heeft de werkgever leiding<br />
en toezicht op het werk van de werknemers.<br />
Op het werk is de privacyverwachting van<br />
de werknemers bijgevolg minder groot dan<br />
wanneer ze diezelfde handelingen stellen in<br />
de privésfeer. Het gezagsrecht van de werkgever<br />
houdt in dat hij vrij is om het internet-<br />
en e-mailgebruik op het werk toe te staan<br />
of te verbieden.<br />
Basisprincipes<br />
Er zijn drie basisprincipes die de werkgever<br />
altijd in het oog moet houden als hij controles<br />
wil uitvoeren, zegt de commissie:<br />
• de controle moet een geoorloofd doel<br />
hebben en mag niet overmatig zijn. Het<br />
moet op voorhand duidelijk zijn waar de<br />
controle voor dient en hoe de gegevens<br />
nadien kunnen worden gebruikt;<br />
• de werkgever moet duidelijk aan de werknemers<br />
vertellen in welke mate het internet-<br />
en e-mailgebruik in de onderneming<br />
wordt toegelaten en op welke manier de<br />
toegang of de controle zal worden geregeld;.<br />
• binnendringen in de privacy moet zoveel<br />
mogelijk worden beperkt. De klemtoon<br />
moet liggen op preventiemaatregelen<br />
en als die onvoldoende blijken, kan de<br />
werkgever misbruiken vaststellen. De<br />
werkgever moet een stappenplan volgen<br />
zoals omschreven in cao nr. 81. Pas<br />
wanneer dat allemaal niet genoeg blijkt<br />
om een vermoed misbruik vast te stellen,<br />
mag de werkgever kennis nemen van de<br />
communicatie waar een werknemer aan<br />
deelnam.<br />
Werknemers hebben het recht in beperkte<br />
mate privécommunicatie te voeren op de<br />
werkvloer. Met het oog op <strong>hun</strong> privacy<br />
beveelt de commissie aan om beroepsmatig<br />
en privémailverkeer te scheiden.<br />
Privémails die tijdens de werkuren worden<br />
ontvangen of verstuurd, zijn niet bestemd<br />
om door de werkgever te worden vernomen<br />
of ontvangen. In geen geval mag de werkgever<br />
kennis nemen van de inhoud ervan.<br />
© foto: DANIËL RYS<br />
PRIVACy<br />
Beroepsmatige mails moeten wel gewoon<br />
kunnen worden behandeld en verwerkt, ook<br />
wat de inhoud betreft vermits die e-mails<br />
te maken hebben met de uitvoering van de<br />
arbeidstaak.<br />
Bij dubbel gebruik van het e-mailsysteem<br />
zijn de rechten en belangen van de werkgever<br />
en de werknemers moeilijk te verzoenen.<br />
De oplossing ligt volgens de commissie voor<br />
de hand: laat de werknemers <strong>hun</strong> privémails<br />
lopen via een persoonlijk e-mailadres (bijvoorbeeld<br />
een hotmailadres).<br />
Persoonlijk adres<br />
Als de werkgever het privégebruik van zijn<br />
e-mailsysteem heeft verboden, mag hij ervan<br />
uitgaan dat alle e-mails een beroepsmatig<br />
karakter hebben, zeker de verstuurde<br />
berichten.<br />
Wanneer het dubbel gebruik van het e-mailsysteem<br />
van de werkgever behouden blijft,<br />
moet de werkgever aanvaarden dat hij de<br />
elektronische postbus van de werkgever niet<br />
in zijn geheel rechtstreeks kan consulteren.<br />
Wat is het belangrijkste besluit van het<br />
advies van de Privacycommissie? Een werkgever<br />
die de basisprincipes respecteert, mag<br />
het professioneel e-mailgebruik van de<br />
werknemer controleren. Dat is een opmerkelijke<br />
versoepeling van vroegere standpunten.<br />
Wie het zelf allemaal nog eens grondig<br />
wil nalezen, kan de volledige aanbeveling<br />
nr. 08/2012 van 2 mei 2012 (53 bladzijden)<br />
terugvinden op<br />
www.privacycommission.be/nl/<br />
infobrochure-cybersurveillance.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 29
© foto: IMAGEGLoBE<br />
DE LEZER SChRIJFt<br />
Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan:<br />
redactie Ons recht · Sudermanstraat 5 • 2000<br />
Antwerpen · lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be<br />
Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van<br />
de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel<br />
gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats<br />
van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen<br />
worden <strong>weg</strong>gelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te<br />
lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie<br />
ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat<br />
de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.<br />
rOuWVerLOF<br />
ArTeVeLDeHOGeSCHOOL - GenT<br />
Als studenten postgraduaat<br />
rouw – en verliesconsulent willen<br />
wij graag onze mening kwijt<br />
over het wetsvoorstel dat de<br />
regeling rond het rouwverlof wil<br />
veranderen. We vragen ons af of<br />
dit wetsvoorstel dood en begraven<br />
is.<br />
Het gaat om een voorstel dat het<br />
rouwverlof wil uitbreiden met<br />
zeven extra verlofdagen voor<br />
werknemers die worden geconfronteerd<br />
met het overlijden<br />
van een samenwonende partner<br />
of van een kind, ongeacht of<br />
het gaat om een eigen kind dan<br />
wel om een kind van een partner<br />
met wie men samenwoont. Die<br />
verlofdagen kunnen vrij worden<br />
opgenomen in de zes maanden<br />
die volgen op de dag van<br />
het overlijden. Door verlof toe<br />
te kennen voor die bijzondere<br />
omstandigheden wordt de rouw<br />
van de werknemer erkend.<br />
Wij onderschrijven het pleidooi<br />
om te komen tot een cultuur die<br />
rouw erkent als een gezonde<br />
reactie op verlies. Het wetsvoorstel<br />
is een signaal om ‘rouw’ te<br />
accepteren. Wij geloven in een<br />
cultuur die tolerant is ten aanzien<br />
van verlies en pijn. En in<br />
een samenleving die ruimte geeft<br />
30 | januari 2013 | <strong>11</strong>7de jaargang | Ons recht<br />
om als persoon heen en weer te<br />
be<strong>weg</strong>en tussen verlies en herstel.<br />
Rouwen is niet universeel<br />
en uniform. Elke persoon rouwt<br />
op zijn of haar eigen manier en<br />
het kan voor iedereen anders<br />
zijn. Volgens ons zou dit rouwverlof<br />
en de uitbreiding ervan<br />
ook moeten gelden voor ouders<br />
van een levenloos geboren kind.<br />
Natuurlijk zijn zelfs tien dagen<br />
rouwverlof niet toereikend. Het<br />
rouwproces is niet te vatten in<br />
een tijdslijn. Rouw heeft geen<br />
eindpunt. Het is een levenslang<br />
proces van zoeken naar een betekenisvol<br />
leven zonder de overledene.<br />
Daarom is dit wetsvoorstel<br />
een belangrijk signaal naar<br />
de persoon in rouw en naar zijn<br />
werkomgeving. Wellicht biedt<br />
dit kansen aan werkgevers en<br />
werknemers om na te denken<br />
en inspanningen te leveren om<br />
een sfeer te scheppen waarin<br />
de rouwende werknemer steun<br />
mag ervaren om het ondraaglijke<br />
draaglijker te maken. Rouwen is<br />
geen ziekte maar een natuurlijk<br />
gegeven bij een verlieservaring.<br />
Wij, studenten en do<strong>centen</strong> van<br />
het postgraduaat rouw- en verliesconsulent,<br />
vragen aan de politiek<br />
om het voorstel tot de wijziging<br />
van de regeling voor het<br />
rouwverlof niet te laten sterven.<br />
UItBEtALING VAKBONDSPREMIE<br />
Uitzendkrachten<br />
Uitzendkrachten die lid zijn<br />
van de <strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong> krijgen ook nog<br />
eens een vakbondspremie wanneer<br />
<strong>hun</strong> eindejaarspremie via<br />
onze diensten wordt uitgekeerd.<br />
De vakbondspremie bedraagt<br />
95 euro en geen 90 euro zoals<br />
in Ons Recht van december ten<br />
onrechte werd vermeld.<br />
Om aanspraak te kunnen maken<br />
op de eindejaarspremie moet je<br />
65 dagen hebben gewerkt in de<br />
referteperiode, die loopt van 1<br />
juli 20<strong>11</strong> tot 30 juni 2012. Voor<br />
INDExAANPASSINGEN<br />
de 65 dagen mogen hoogstens<br />
vijf dagen tijdelijke werkloosheid<br />
– <strong>weg</strong>ens economische<br />
werkloosheid, technische werkloosheid<br />
of crisiswerkloosheid<br />
voor bedienden – als uitzendkracht<br />
worden meegeteld.<br />
Treed je als uitzendkracht in<br />
vaste dienst bij de gebruiker<br />
waarbij je onmiddellijk daarvoor<br />
als uitzendkracht was<br />
tewerkgesteld? Dan heb je al<br />
recht op een eindejaarspremie<br />
als je in de referteperiode minstens<br />
60 dagen hebt gewerkt.<br />
Nieuwe<br />
loongrenzen 2013<br />
In de Arbeidsovereenkomstenwet wordt op diverse<br />
plaatsen met loongrenzen gewerkt. Sinds 1 januari<br />
2013 zijn de geïndexeerde bedragen (in euro):<br />
Wettelijk<br />
bedrag<br />
Geïndexeerd<br />
bedrag 2012<br />
16.<strong>10</strong>0 31.467 32.254<br />
19.300 37.721 38.665<br />
32.200 62.934 64.508<br />
De loongrens van 32.254 euro is<br />
belangrijk voor het scholingsbeding,<br />
de berekening van de<br />
opzegtermijnen, de tegenopzeg,<br />
het non-concurrentiebeding en<br />
het sollicitatieverlof.<br />
De loongrens van 38.665 euro<br />
bepaalt de maximale duur van<br />
Geïndexeerd bedrag<br />
2013<br />
de proeftijd.<br />
De loongrens van 64.508 euro<br />
speelt een rol bij de opzegtermijn,<br />
het non-concurrentiebeding,<br />
de duur van de tegenopzeg<br />
en het scheidsrechterlijk beding.<br />
Meer gedetailleerde informatie<br />
vind je op www.lbc-nvk.be.<br />
2<strong>11</strong>.00 petroleumnijverheid en -handel vorige lonen x 1,02<br />
226.00 internationale handel, vervoer<br />
en logistiek vorige lonen x 1,014<br />
315.01 technisch onderhoud, bijstand<br />
en opleiding in de luchtvaartsector vorige lonen x 1,02<br />
327.01 beschutte werkplaatsen<br />
Vlaamse Gemeenschap vorige lonen x 1,02<br />
327.02 beschutte werkplaatsen<br />
Franse Gemeenschap vorige lonen x 1,02<br />
330.00 gezondheidsinrichtingen<br />
en -diensten vorige lonen x 1,02<br />
336.00 vrije beroepen vorige lonen x 1,02
Kerstcadeaus<br />
Een houten rekje met vijf streekbieren.<br />
Een boek met recepten<br />
voor 500 cocktails. Een doosje met<br />
papieren onderleggers, met op<br />
elke onderlegger een versierpraatje<br />
in het Engels (‘I want to have all<br />
of your children’). Een verzameldvd<br />
van de serie Bonanza. Een<br />
Bongobon voor een voetmassage.<br />
Ik heb er een apart rekje voor, voor al die<br />
vergezochte, van de pot gerukte, mislukte<br />
kerstcadeaus. Dit jaar zijn er weer zes bijgekomen:<br />
twee geurkaarsen en een kandelaar,<br />
een cd met fanfaremuziek en een paar<br />
lelijke sokken. De roman ‘De schaduw van<br />
de wind’ van Carlos Ruiz Zafon.<br />
Een econoom, ene meneer Waldfogel, heeft<br />
uitgerekend dat alleen al in de Verenigde<br />
Staten elk jaar met kerstmis voor miljarden<br />
dollars aan verkeerde geschenken worden<br />
uitgedeeld. Zelden, zegt hij, bereikt een<br />
cadeau de 90 procent-grens, waarmee hij<br />
wil zeggen dat geen enkel geschenk de ontvanger<br />
zoveel plezier doet als wanneer hij<br />
gewoon de tegenwaarde ervan zou gekregen<br />
hebben in geld, zodat hij zijn eigen cadeaus<br />
had kunnen kopen.<br />
Het fenomeen van de verkeerde geschenken<br />
kan ons veel leren over de Aard van de<br />
Mens. Neem nu het geval van Neef Jos. Neef<br />
Jos gaat dikwijls met vakantie naar Italië.<br />
We geven hem dus een mooie reisgids over<br />
Toscane, met foto’s van Siena, Pisa en San<br />
Gimignano (14 euro bij de Slegte). Neef Jos<br />
heeft al twintig boeken over Toscane, waaronder<br />
drie keer de reisgids in kwestie. Hij is<br />
vorig jaar voor het eerst naar de Caraïben<br />
gegaan omdat hij Toscane zo beu is als een<br />
koude pizza margherita, maar hij neemt de<br />
gids in ontvangst als was het de Nobelprijs<br />
voor de Vrede.<br />
“O fijn. Dat jullie dat nog wisten van Italië!”,<br />
zegt hij met een dankbaar gezicht. “Een<br />
reisgids, dat doet altijd plezier.”<br />
Opblaaspop<br />
AChtERKLAP<br />
WALtEr<br />
Neef Jos had veel liever een krat Johnnie<br />
Walker gekregen of een abonnement op<br />
P-magazine of een opblaaspop met één<br />
been in de lucht, maar hij is beleefd. Hij laat<br />
zich niet kennen maar hij voelt zich wel een<br />
tikje droevig en alleen. En omdat hij zo <strong>goed</strong><br />
komedie heeft gespeeld, krijgt hij volgend<br />
jaar waarschijnlijk weer een gids.<br />
En dan is zijn cadeau eigenlijk nog een pareltje<br />
van empathie. We hebben in zijn geval<br />
tenminste ‘reizen’ onthouden en ‘Italië’ en<br />
dat Neef Jos kan lezen en schrijven. Het is<br />
echt een cadeau voor hém en niet voor ons.<br />
Maar wat moeten we denken van een man<br />
die met Kerstmis sexy lingerie koopt voor<br />
zijn vrouw? Koopt hij die spulletjes voor<br />
haar of voor hem? Wil zij echt de Sexy<br />
Little Geisha van Victoria’s Secret of liever<br />
iets warms voor de winter? En hoe zit<br />
het met een vrouw die haar man een abonnement<br />
geeft op Bio-Wellness of De Natte<br />
lucht, alleen maar omdat zij zo graag naar<br />
de sauna gaat?<br />
Samenzwering<br />
Kerstgeschenken zijn een <strong>goed</strong> volgehouden<br />
samenzwering van de middenstand.<br />
Het is als met een ridderorde van het Hof:<br />
je vraagt ze niet en je weigert ze niet.<br />
Ieder jaar proberen miljoenen mensen zich<br />
in te beelden waar miljoenen anderen blij<br />
mee zouden zijn en in miljoenen gevallen<br />
zitten ze er naast. Soms veel, soms weinig,<br />
maar volgens meneer Waldfogel altijd minstens<br />
tien percent.<br />
Er zijn twee oplossingen, als we ervan uitgaan<br />
dat cadeaus verplicht en onvermijdelijk<br />
zijn, een noodzakelijk <strong>goed</strong>. Iedereen<br />
koopt een geschenk voor zichzelf en laat<br />
het afgeven door een bevriend persoon, of<br />
iedereen geeft iedereen geld.<br />
Maar er is nog een derde manier, de mooiste<br />
van allemaal en ideaal voor wie écht van<br />
Kerstmis houdt. We vragen wat onze geliefden<br />
het liefst zouden hebben, we gaan naar<br />
de winkel en noteren de prijs en op de magische<br />
avond doneren we allemaal samen onze<br />
bedragen aan een edel doel. Denk aan al die<br />
miljarden die <strong>goed</strong> terecht zouden komen<br />
bij mensen die anders nooit een cadeautje<br />
krijgen.<br />
En sta er daarna geen seconde bij stil wat<br />
zij met ons geld allemaal voor prullen aan<br />
elkaar zullen geven. Het is <strong>hun</strong> <strong>goed</strong> recht.<br />
Het is Kerstmis voor iedereen.<br />
mISSIe VAn De <strong>LBC</strong>-nVK<br />
de Landelijke Bediendecentrale – nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (<strong>LBC</strong>-nVK) is een vakbond die als deel van het algemeen<br />
Christelijk Vakverbond (aCV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). de <strong>LBC</strong>-nVK is een onafhankelijke democratische<br />
organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. nationale en internationale solidariteit is een<br />
belangrijk doel en bindmiddel. de <strong>LBC</strong>-nVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde be<strong>weg</strong>ingen<br />
wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.<br />
ONS RECht<br />
verantwoordelijke uitgever: Marc Weyns<br />
Sudermanstraat 5 • 2000 antwerpen<br />
hoofdredacteur: denis Bouwen<br />
redactiesecretaris: jan deceunynck<br />
vormgeving: Peer de Maeyer<br />
drukkerij: Corelio Printing<br />
redactie en administratie:<br />
Sudermanstraat 5- 2000 antwerpen<br />
Tel. 03/220.87.<strong>11</strong> • Fax 03/220.89.83<br />
lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be<br />
www.lbc-nvk.be<br />
<strong>LBC</strong>-<strong>NVK</strong>-SECREtARIAtEN<br />
EN -StEUNPUNtEN<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK AALST<br />
Hopmarkt 45 - 9300 aalst<br />
tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01<br />
lbc-nvk.aalst@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK AnTWerPen<br />
nationalestraat <strong>11</strong>1-<strong>11</strong>3 - 2000 antwerpen<br />
tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02<br />
lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK BruGGe-OOSTenDe<br />
Kan. dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende<br />
Steunpunt:<br />
Oude Burg 17- 8000 Brugge<br />
tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15<br />
lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK BruSSeL<br />
Pletinckxstraat 19 - <strong>10</strong>00 Brussel<br />
tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05<br />
lbc-nvk.brussel@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK DenDermOnDe<br />
Oude Vest 146 - 9200 dendermonde<br />
tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19<br />
lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK GenT-eeKLO-ZeLZATe<br />
Poel 7 - 9000 gent<br />
tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08<br />
lbc-nvk.gent@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK HALLe<br />
Vanden eeckhoudtstraat <strong>11</strong> - 1500 Halle<br />
tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06<br />
lbc-nvk.halle@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK HASSeLT<br />
Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt<br />
tel. 0<strong>11</strong>/29.09.61 - fax 03/220.88.09<br />
lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK KemPen<br />
Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout<br />
tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20<br />
lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK KOrTrIJK-rOeSeLAre-IePer<br />
President Kennedypark 16d - 8500 Kortrijk<br />
Steunpunten:<br />
H. Horriestraat 31 - 8800 roeselare<br />
St. jacobsstraat 34 - 8900 ieper<br />
tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12<br />
lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK LeuVen<br />
Martelarenlaan 8 - 30<strong>10</strong> Kessel-Lo<br />
tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13<br />
lbc-nvk.leuven@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK meCHeLen-ruPeL<br />
Onder den Toren 5 - 2800 Mechelen-rupel<br />
tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14<br />
lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK OuDenAArDe<br />
Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde<br />
tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03<br />
lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK SInT-nIKLAAS<br />
H. Heymanplein 7 - 9<strong>10</strong>0 Sint-niklaas<br />
tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18<br />
lbc-nvk.sint-niklaas@acv-csc.be<br />
• <strong>LBC</strong>-nVK VILVOOrDe<br />
Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde<br />
tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07<br />
lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be<br />
ALGEMEEN SECREtARIAAt<br />
Sudermanstraat 5 - 2000 antwerpen<br />
Tel. 03/220.87.<strong>11</strong>, Fax 03/220.89.83<br />
lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be<br />
Ons recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier.<br />
dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd<br />
materiaal.<br />
Ons recht | <strong>11</strong>7de jaargang | januari 2013 | 31
Change language