. De rol van de logopedist bij eetproblemen bij kinderen - Logopedie.nl

. 

De rol van de logopedist bij 

eetproblemen bij kinderen 

Lianne Remijn MSc. coördinator eetteam 

Sint Maartenkliniek, kinderrevalidatie 

Nijmegen 

NVLF-jaarconges 18 november 2011 1

• Doel presentatie 

• Praktijkuitspraken 

en dilemma’s 

• Eetproblemen bij 

kinderen 

• Wat doe je? Wat 

niet? 

. 

Introductie 


. 

Doel presentatie 

Elke logopedist die een (jong) kind met 

eetproblemen ziet, heeft in 1 sessie zicht op 

de mondmotorische vaardigheden, kind- en 

omgevingsfactoren en weet waar en hoe kind 

en ouders optimaal geholpen kunnen 

worden. 

Elke logopedist kent zijn eigen 

(on)mogelijkheden bij kinderen met 

eetproblemen. 


. 

Uitspraken van ouders 

• De logopedist wist het verder ook niet. Ze 

dacht dat het gedrag was………… 1½ jaar 

geleden. 

• Sanne heeft een half jaar logopedie gehad. 

Toen kon ze één nibitchipje eten…. 

• We hebben geleerd van de logopedist dat het 

eten leuk moet zijn. Als Pim niet meer wil 

stoppen we…..Hij eet bijna niets. 

• We hebben 2 jaar van alles geprobeerd, maar 

niets heeft echt geholpen. 


• De logopedist adviseerde om hem tijdens 

de maaltijd af te leiden. Jules eet alleen 

voor de televisie. 

• De logopedist, die we 1 malig gezien 

hebben, adviseerde ons om met nibitchips 

te oefenen. Dat hebben we 3x gedaan maar 

Lieke vond er niets aan, ze stopte het in de 

mond en haalde het er weer uit en toen zijn 

we er maar mee gestopt…… 

. 

Reactie ? 


. 

Kwaliteit 

• Kwaliteit is de mate waarin goederen en 

diensten voldoen aan de eisen, behoeften en 

specificaties van de afnemer, klant en gebruiker. 


. 

Casus Loet; 11 mnd. 

• Vanaf geboorte; slechte drinker, veel spugen 

• Kinderarts; geruststellen 

• Na 4 mnd. reflux medicatie 

• Na 6 mnd. Koemelkallergie 

• Bij 9 mnd. sondevoeding 

• UMC St. Radboud ->Laryngomalacie; assymetrische 

adductie arythenoiden; aspiratie bij dun vloeibaar 

• Advies; geen druk op orale voeding, gehomogeniseerde 

voeding -> Rust 

• Voorstel; Intensieve behandeling 

Wie wil dit kind behandelen? 


. 

Onderzoeksgegevens 

• Oraal motorisch; lichte overgevoeligheid bij aanraking, 

kokhals op helft tong, tong frequent buiten de mond 

• Ouders; druk, onzeker, van alles geprobeerd. Ondanks 

advies eetteam UMCN, toch voedsel aangeboden, ook 

dun vloeibaar 

• Onbegrip; soms wel, soms niet eten van Loet. 

• Kind; pittig karakter, 1½ jaar, accepteert voedsel 

wisselend 

• SDS lengte; -1.37 

• SDS gewicht; -0.47 

• SDS l/g; 0.76 


. 

Vragen 

• Welke logopedist pakt dit op? 

• Wat is het doel van behandelen? 

• Welke therapiefrequentie ? 

• Hoe lang heb je nodig? 


. 

Vragen 

• Welke logopedist pakt dit op? 

• Wat is het doel van behandelen? 

• Welke therapiefrequentie ? 

• Hoe lang heb je nodig? 


Eetprobleem: 

. 

Definitie 

• Problemen in de brede range van eetaktiviteiten 

met of zonder slikproblemen. 

• Kenmerken; voedselweigeren, failure to thrive, 

kokhalzen, spugen, etc. 

J. Arvedson (2008). Dev Dis Research Reviews 14 (3). 


. 

Kenmerken 

• Slechte voeding leidt tot; 

– Fysieke problemen (lange termijn) 

– Verminderd energielevel 

– Motorische cognitieve en ontwikkelingsachterstand 

– Verminderde cerebrale functie 1) 

• Langere maaltijden > 3 uur per dag 2) 

• Eetprobleem is een gezinsprobleem probleem 2) 

1. Samson-Fang et al. (2003) Effects of gastrostomy feeding in children 

with CP. 

2. Manikam & Perman (2000). Pediatric feeding disorders. 


ICF-CY 

• Oral motor 

function 

• Digestion 

• Tonus 

• Coordination 

. 

Body structures/ 

functions 

Environmental 

factors 

• Concerns of parents 

• Social network 

• Attitude 

• Knowlegde of development 

Disease 

Activities / 

Abilities 

• Swallowing 

• Chewing 

• Drinking 

• Eating from 

a spoon 

Personal 

factors 

• Temperament 

• Behaviour 

• Development 

• Experience 

Participation 

• Eating in 

different 

environment 

• Self-reliance 

World Health Organization, 2001 


Gastrooesophageale 

reflux 

. 

Multifactorieel 

Oprispingen 

oesophagitis 

Voedselvermijden Huilen, hoofd 

wegdraaien, 

voedsel uit de 

mond laten lopen, 

rumineren 

Ouderrespons Stoppen met 

voeden, andere 

textuur, dwang 


. 

Biomedisch model 

Omgevingsfactoren 

Fysieke factoren 

Kindfactoren 


. 

Aanmelding 

Multidisciplinaire 

diagnostiek 

Klinische 

behandeling 

Generalisatie 

naar thuissituatie 

Diagnostiek 

Poliklinische 


Nadere medische 

diagnostiek/ 


Specialistische thuiszorg/ 

Overdracht dagopvang 

Verwijzing 

elders 


. 

Interventie eetproblemen 

Multidisciplinaire interventie; kinderarts, 

logopedist, diëtist, orthopedagoog (Arvedson, 2008) 

Behandeling CP kinderen 5.8 weken; 6 uur per 

dag (Clawson et al., 2007) 

Gedragsmatige interventies: 2 mnd.-1 jaar 

klinisch (Williams et al., 2010) 

Taakgerelateerde therapie heeft een significante 

verbetering op bijt- en kauwvaardigheid t.o.v. 

oraal motorische training bij CP kinderen (Kei-wing 

NG, 2008) 


. 

Wat is lang/intensief? 

• Kinderen met voedsel weigeren en geen vaste 

voedselstructuur accepteren. 

• 4 weken klinisch -> 60-80 behandelingen 

-> SUCCES 

• 1½ jaar -> 40 behandelingen -> beperkt 

resultaat 


Inclusieciteria klinische behandeling 

• Reisafstand 

• Ouder-kind factoren 

• Fysieke situatie kind 

• Sondevoeding > 6 maanden 

• Wisselende orale intake 

• Overige gedragsproblemen 

. 


. 

SMK-Interventie 

• Gedragstherapie: positieve beloning / negeren van 

vermijdingsgedrag; systematisch opbouwen van de 

hoeveelheid. 

• Mondmotorische interventie; adviezen, 

stimuleren slik, aanleren kauwpatroon 

• Uitgebalanceerd menu; calorieën, vocht, 

vitamines, micronurienten 

• Ouder coaching; tijdens training, 

telefonisch consult, huisbezoek, 

follow-up na 3 mnd. 

• Therapievorm 


. 

SMK populatie 

Group 1 

“Tube 

feeding” 

Group 2 

“Limited 

solid food” 

Group 3 

“Unpredicta 

ble food 

refusal” 

Total 

N (%) 12 (35.3%) 11 (32.4%) 11 (32.4%) 34 (100%) 

Age in years (Mean 

SD) 

2.3 0.9 3.8 1.5 2.5 1.3 2.8 1.4 

Gender Girls (N) 4 3 8 15 (44.1%) 

Weight 

for 

Length 

(SD) 

Boys (N) 8 8 3 19 (55.9%) 

Mean ± SD -1.3 ± 1.3 -0.7 ± 1.8 -0.9 ± 1.4 -1.0 ± 1.5 

Range -3.2 – 1.9 -3.1 – 2.7 -3.7 – 2.1 -3.7 – 2.7 


Outpatient 

Period in 

weeks 

. 

Interventie 

Tube feeding Limited solid 

food 

Unpredictable 

food refusal 

Total 

N=0 N=5 N=0 N=5 

22.4 ± 10.7 22.4 ± 10.7 

sessions 27.4 ±16.2 27.4 ±16.2 

In-patient N=12 N=6 N=11 N=29 

Period in 

weeks 

4.3 ± 1.0 3.9 ± 1.3 4.7 ±1.9 4.3 ± 1.4 

sessions 66.9 ±14.5 51.0 ±18.1 59.2 ±17.1 60.7 ±16.2 


Amount of tube feeding 

(ml.) 

. 

1200 

1000 

800 

600 

400 

200 

0 

Sondevoeding 

Development of tube feeding 

t1 t2 t3 

Measure points 

Successful reduction 

(n=8) 

Not successful reduction 

(n=4) 


. 

Beperkt vast voedsel 

• 15% te lage calorische intake 

• 60% weigering vast voedsel (angst, onervaren) 

40% mondmotorische problemen 

Doel: 

1. Intake optimaliseren 

2. Kauwen van 1 a 2 produkten 

Resultaat t3: + 1 s.d. 


percentage of total 

amount of calories 

100% 

75% 

50% 

25% 

0% 

. 

Voedselweigeraars 

Food intake group 3 "unpredictable food refusal" 

t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 

Measurement points per child (n=11) 

Deficit 

NVLF-jaarconges 18 november 2011 25 

Calorific 

supplements 

Food intake

. 

Conclusie 

• 4.3 weken klinische behandeling is succesvol 

om de voedingstoestand/structuur te verbeteren. 

• Interdisciplinaire eetbehandeling is succesvol, 

ook bij kinderen met complex medische 

problemen. 

• Groeicurves zeggen niets over het eetpatroon. 

• Verbeteren van de kauwfunctie leidt op korte 

termijn niet tot verbetering van de voedselintake. 

• Kijk naar de mogelijkheden ! 


. 

Rol logopedist 

• Over grenzen heen kijken; gedrag, intake, 

ouder-kindinteractie,relativiteit, etc. 

• (grenzen van) deskundigheid tonen 

• Geef geen adviezen! Wat als het niet helpt? 

• Starten therapie ? Doel ? 

• Wanneer stoppen therapie ? 

• Zoeken naar een alternatief; ken je netwerk. 


. 

Toekomstdroom 

• De logopedist wist het verder ook niet. Ze dacht 

dat het gedrag was. Toen heeft ze ons geholpen 

door een instelling te zoeken die de behandeling 

wel kon bieden. 

• Sanne heeft een half jaar logopedie gehad. Toen 

kon ze een nibitchipje eten. De logopedist zag 

na 1 maand dat een intensiever aanpak nodig 

was en heeft ons doorverwezen. 

• We hebben geleerd van de logopedist dat het 

eten leuk moet zijn. Als Pim niet meer wil, 

zeggen we “nog 1 hapje”, zodat wij als ouders 

de regie houden over de maaltijd. 


• We belonen Jules als hij goed eet. Als hij zijn 

bordje leeg heeft, mag hij televisie kijken. 

• We hebben 2 jaar van alles geprobeerd, maar 

niets heeft echt geholpen. De logopedist heeft 

ons inzicht gegeven in het eetprobleem en 

een passende instelling uit haar netwerk 

gezocht. 

• De logopedist, die we 1 malig gezien hebben, 

adviseerde ons om met nibitchips te oefenen. 

Na een week lieten we op een video zien dat 

Lieke er niets mee deed. De logopedist was 

enthousiast, dat Lieke de chips probeerde, 

net als jonge kinderen. Toen zijn we 

doorgegaan. 

. 


. 

Met dank aan de leden van het 

eetteam SMK 

l.remijn@maartenskliniek.nl

. De rol van de logopedist bij eetproblemen bij kinderen - Logopedie.nl

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?