Plein nr. 4 juni 2012 - FNV Bouw

In dit nummer:
● Corporatie stuurt
engelen de wijk in
● Elke buurt zijn eigen
team van Dudok
● Opplusplan: huis eerst
verbouwen, dan kopen
MAGAZINE VOOR LEDEN VAN
JAARGANG 5 | NUMMER 4 | JUNI 2012 | FNVWOONDIENSTEN.NL

Wij staan voor u klaar! Bel 0900 368 26 89 (lokaal tarief)

eeld Chris Pennarts
Werken in wijkteams
Om slagvaardiger en efficiënter te kunnen werken, heeft Dudok Wonen
wijkteams ingezet. “Voorheen werkte iedereen samen”, vertelt woonconsulent
Corinne de Wit. “Nu ben ik met twee collega’s verantwoordelijk
voor Hilversum-Oost, een soms wat roerige, maar gezellige wijk. Het
werken in teams betekent vooral kortere lijnen om sneller te kunnen
schakelen. Je kunt altijd op elkaar terugvallen, omdat je de wijk en de
individuele gevallen kent. Dat werkt goed.” Lees meer op pagina 16.
WEGWIJS
Leden van FNV Woondiensten kunnen met vragen of problemen bij hun bond terecht.
Dat kan persoonlijk bij de vakbondscentra en de lokale afdelingen of telefonisch op nummer
0900 368 26 89 (lokaal tarief). Dit nummer is bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot
17.30 uur. Zie verder voor servicegegevens pagina 21.
JUNI 2012
IS ONDERDEEL VAN FNV BOUW
Plein
in dit nummer
rubrieken
Inhoud
8 Woonbedrijf zet engelen in
De Eindhovens corporatie Woonbedrijf
bedacht een bijzondere manier om wijkbewoners
te betrekken bij een op handen
zijnde renovatie. Drie creatieve ‘Angels’
werden naar de wijk gestuurd om met de
bewoners de opknapbeurt voor te bereiden.
16 Elke wijk zijn eigen team
De nieuwe werkwijze van Dudok
Wonen: elke wijk zijn eigen team, bestaande
uit een woonadviseur, een woonconsulent
en een bouwadviseur. Een grote verandering
voor de medewerkers maar de bewoners zijn
blij met vertrouwde gezichten.
24 Kleine beurs, toch een huis
Een te kleine beurs om een huis te
kopen en het daarna nog eens op te knappen?
De Twentse corporatie Domijn bedacht
een list: laat het huis eerst ‘opplussen’ met
verbouwingen en koop het daarna. De extra
kosten gaan mee in de hypotheek.
4 Plaza
5 Uitgelicht
12 Kunst in de wijk
14 Kiosk
20 Sandra
21 Service
26 Bondig
29 Puzzel
30 FNV Voordeel
WEBSITE
Informatie en nieuws: fnvwoondiensten.nl
HOOFDKANTOOR
FNV Woondiensten, Postbus 520, 3440 AM
Woerden. Opzegging lidmaatschap schriftelijk
aan dit adres of naar
ledenadministratie@fnvbouw.nl.
3

4
Plaza
Mussendrama
Plein
Een heus drama voltrok zich vorige maand
in de Molenstraat in Benningbroek (Noord-
Holland). Om de daar aanwezige huurwoningen
beter te isoleren, spoten enkele
dakdekkers pur tussen de dakpannen. Het
gevolg was echter dat een mussenpaartje
daardoor niet meer bij hun kroost kon
komen. De jonge musjes stierven vervolgens
de hongerdood. De buurtbewoners waren
furieus en schakelden daarop de Milieupolitie
in en ook Stichting Witte Mus, die
zich inzet voor de mussenhuisvesting in ons
land, bemoeide zich met het mussendrama.
Woningcorporatie De Woonschakel in Medemblik,
verantwoordelijk voor de isolatie
van de woningen, is erg geschrokken van de
consternatie en heeft beloofd in de toekomst
bij onderhoudswerkzaamheden rekening te
zullen houden met de aanwezigheid van dieren.
FOTO BDU UITGEVERS
Woningcorporatiedrama
Daar waar in Noord-Holland de mussen de verliezers waren tijdens
onderhoudswerkzaamheden (zie artikel linksboven), was in Zeeland
woningcorporatie l’Escaut de pineut. Verschillende duplexwoningen
op het Eiland in Vlissingen moesten eveneens voorzien worden van
extra isolatie. Maar vlak nadat alles letterlijk in de steigers stond,
werden daar de mussennestjes wel op tijd ontdekt. Al bij het eerste
huis was het raak. En omdat de huismus een beschermde status
heeft in ons land, kon l’Escaut de steigers weer inpakken. De vogeltjes
zorgen voor een ernstige vertraging van de plannen, want het
broedseizoen duurt officieel tot augustus. Tot die tijd moet er dus
gewacht worden met de werkzaamheden. Een dure grap voor de woningcorporatie
die voortaan de daken vooraf beter gaat inspecteren.
Voordeurkleur zegt
veel over karakter
De kleur die wij hebben gekozen voor onze voordeur verraadt welk
karakter we hebben, of wie we voor anderen willen zijn. Dit laat Debbie
Zimmer, kleurexpert bij het Amerikaanse verfpromotie-instituut
Paint Quality Institute, optekenen in een persbericht.
Een blauwe deur zendt uit dat de bewoner zijn huis ziet als een
plaats voor rust, kalmte, sereniteit en ontspanning. Groen communiceert
gezondheid, veiligheid, rust en harmonie. Zwart heeft volgens
Zimmer een heel andere psychologische lading. De kleur projecteert
kracht, elegantie, macht en autoriteit. Rood is een kleur waarmee de
bewoner wil uitdrukken dat er achter de voordeur veel te beleven is.
Bruin ten slotte heeft een dubbele betekenis: enerzijds straalt het
stabiliteit en betrouwbaarheid uit, anderzijds staat de deur voor het
verlangen naar privacy. FOTO STOCK.XCHNG
JUNI 2012

tekst Job van der Mark beeld Eigen Haard
JUNI 2012
Plein
Uitgelicht
‘Wij willen behuizing betaalbaar
maken, dat is waar het om gaat’
In het NCRV-programma De Wooncorporatie zijn recent mede-
werkers van Eigen Haard gevolgd tijdens hun werkzaamheden.
Televisiekijkend Nederland heeft hierdoor kennisgemaakt met de
dagelijkse gang van zaken bij een grote corporatie.
De laatste maanden is de woningcorporatiesector
negatief in het nieuws geweest. Het
meest bekende voorbeeld is de problematiek
rond Vestia, waarbij door mismanagement
honderden miljoenen euro’s zijn verdwenen
door beleggingen die achteraf niet zo solide
en betrouwbaar bleken. Het grote publiek
heeft een beeld gekregen van woningcor-
poraties dat niet klopt met de dagelijkse
praktijk, aldus Wim de Waard, hoofd communicatie
bij Eigen Haard. “Iedere dag
staat bij ons in het teken van het mogelijk
maken van betaalbare behuizing voor mensen
met een bescheiden inkomen. Wij zijn
vooral bezig met service- en dienstverlening.
Dat lijkt het grote publiek niet te beseffen.
In deze rubriek belicht Plein bijzondere
mensen en projecten uit de sector.
Heeft u een tip voor de redactie?
Laat het ons weten via plein@bdu.nl.
Het mooie van het programma De Wooncorporatie
is dat juist dit aspect goed naar
voren is gekomen in de tien afleveringen die
zijn uitgezonden. Het camerateam van de
NCRV volgde onze mensen op de werkvloer
die betrokken zijn bij de huurders en hun
woonplezier. Dat is waar het echt om gaat
en niet de schandalen, de verdwenen miljoenen,
et cetera.”
De Waard erkent dan ook dat de timing van
het programma niet ongelukkig was. “We
kregen de kans om hieraan mee te doen
en dan moet je die met beide handen aannemen.
Want dat mensen een negatief
beeld hebben van de branche is niet zo
vreemd, er zijn namelijk zaken erg fout
gegaan. Zelfs mijn eigen moeder zei tegen
mij, na het zien van de eerste aflevering:
‘Oh, dus dat doen jullie ook’. Het werd tijd
dat een realistisch beeld van ons werk voor
het voetlicht kwam.” De collega’s die mee
hebben gewerkt, waren in het begin veelal
zenuwachtig en licht gespannen, maar dat
gevoel verdween meestal, vertelt De Waard.
“Televisiekijkers hebben kunnen zien dat we
intensief contact hebben met onze huurders
en er alles aan doen om voorkomende problemen
op te lossen. Daarbij kan het al gaan
om zoiets kleins als een kapot keukenkastje,
want ook dat kan voor mensen heel belangrijk
zijn. Wat de uitzendingen precies doen
met het imago van de branche vind ik lastig
om te zeggen, maar de reacties tot dusver
zijn zeer positief.” ●
5

Interview
Kaderlid Theo Andriessen adviseert leden over sociale voorzieningen
tekst Peter van der Aa beeld Topshots
‘Regelingen genoeg, maar je moet
er meestal wel zelf achteraan’
“Mensen laten veel geld liggen.” Theo Andriessen komt het in de praktijk vaak tegen. Hij geeft advies
over sociale voorzieningen aan leden van FNV Bouw met een laag inkomen. Soms gaat het om een
paar tientjes, maar hij heeft ook wel meegemaakt dat iemand 2000 euro van de overheid tegoed had.
“De voorlichting van gemeenten is ver onder
de maat”, zegt Andriessen boos. “Er zijn beslist
gemeenten die het goed doen, maar in
veel gevallen worden mensen slecht geïnformeerd
of zelfs op het verkeerde been gezet.
Die krijgen dan te horen dat ze geen recht
hebben op een uitkering of toeslag terwijl ze
dat wel degelijk hebben.”
Adviesservice
Theo Andriessen (65) uit het Noord-Hollandse
Venhuizen is één van de veertien
ASV’ers van FNV Bouw. ASV staat voor
‘Advies Sociale Voorzieningen’. Zo heet de
service die de bond sinds enkele jaren biedt
aan leden met een laag inkomen.Er bestaan
allerlei uitkeringen, toeslagen, aanvullingen
en kwijtscheldingsregelingen voor mensen
met lage inkomens, maar je moet ze wel
zien te vinden. Daarom blijft er in die potjes
vaak geld over. De speciaal opgeleide
kaderleden van FNV Bouw wijzen de weg.
Andriessen zat bij de eerste lichting kaderleden
die werd geschoold. “Toen ik de oproep
voor deze functie zag, heb ik meteen gereageerd.
Ik wil mensen graag helpen én ik
ben handig met de computer. De voormalige
timmerman is ook op andere terreinen actief
voor de bond. Hij heeft zitting in de bondsraad
en is kandidaat voor de deelnemersraad
van het Pensioenfonds Bouw.
Telefoon en e-mail
Leden die gebruik willen maken van de adviesservice
wenden zich in eerste instantie
tot de helpdesk van FNV Bouw (0900 368
6
Casco Plein
26 89). Die beoordeelt de aanvraag en geeft
die via internet door aan het ASV-team. “In
principe doe ik de hulpvragen van leden in
mijn eigen regio”, zegt Andriessen. “Maar
de afspraak is dat we mensen binnen tien
dagen benaderen. Dus als ik zie dat op een
verzoek uit een andere regio niet snel wordt
gereageerd, pak ik dat ook op. Zo heb ik onlangs
iemand uit Limburg geholpen. Dat is
geen probleem, want het contact loopt bijna
altijd via telefoon en e-mail. Ik ben maar
één keer bij iemand thuis geweest.”
Specifieke kennis
De ervaring leert, vertelt Andriessen, dat
elke hulpvraag anders is. Je komt er dus
meestal niet met een standaard-antwoord.
Je moet je echt in het individuele geval
verdiepen. Ook de tijd die is gemoeid met
de afhandeling van een hulpvraag is heel
divers. Soms volstaat één telefoongesprek.
Dan is het genoeg om iemand te verwijzen
naar een instantie of naar een formulier op
internet. “Ik bel na een poosje wel altijd nog
een keer terug om te informeren of het is
gelukt”, aldus Andriessen. Maar er zijn ook
ingewikkelder gevallen. Zoals die man die
door een echtscheiding en gezondheidsproblemen
zijn administratie heeft verwaarloosd
en nu flink in de schulden zit. Of zoals het
geval van José Thijssen (zie pagina 7). Andriessen:
“Daar komt meer bij kijken. Ik probeer
te doen wat in mijn vermogen ligt. En
dat is gelukkig steeds meer. Door dit werk
leer ik mensen kennen met specifieke kennis
of relevante ervaringen. Zo bouw je een
JUNI 2012

netwerk op waardoor je, als dat nodig is, ook
anderen kunt inschakelen.”
Wirwar aan regelingen
Theo Andriessen heeft de indruk dat veel
leden van FNV Bouw de ASV-service inmiddels
wel kennen. Toch loopt het nog niet
storm met de hulpvragen. “We kunnen er
best nog wat bij hebben”, zegt hij. “Het
is toch mooi als je van een uitkering rond
moet komen en je blijkt recht te hebben op
een paar tientjes per maand meer? Ik heb
het trouwens ook meegemaakt dat iemand
2000 euro aan toeslagen niet gekregen had.
Zonde om zoveel geld te laten liggen.” Dat
gebeurt soms omdat mensen de weg niet
kennen in de wirwar aan regelingen en de
JUNI 2012
vele loketten die er zijn. Maar er zijn er ook
die het geen prettig idee vinden om, zoals
ze dat noemen ‘hun hand op te houden’.
Andriessen: “Dat is een begrip van vroeger.
De wereld is veranderd. Er zijn regelingen
waar je gewoon recht op hebt. Als mensen
een terugval hebben in inkomen, krijgen ze
een hogere zorg- en huurtoeslag. En voor
bepaalde gevallen is er bijzondere bijstand
of zijn er kwijtscheldingsmogelijkheden. Bij
de Belastingdienst kun je uitstel aanvragen,
zodat je geen boete krijgt als je te laat betaalt.
Regelingen genoeg maar je moet er
meestal wel zelf achteraan. En als je niet
precies weet hoe je dat moet aanpakken, bel
je met de helpdesk van FNV Bouw. De ASVservice
helpt je dan verder.” ●
Casco Plein
Interview
José Thijssen: ‘Zorginstantie
schrijft
onterecht geld af’
José Thijssen is mantelzorger voor haar
vader. Ze was het ook voor haar moeder
tot deze dit voorjaar overleed. Haar ouders
zaten aanvankelijk in een slecht verpleeghuis,
vertelt Thijssen. De patiënten kregen
nauwelijks persoonlijke aandacht en werden
slecht verzorgd. Bij de moeder van Thijssen,
die aan een ziekte leed, werd de medicatie
stopgezet. Een klacht indienen bij het tehuis
had weinig zin, want die werd afgehandeld
door de verpleeghuisarts zelf. “Uiteindelijk
heb ik mijn ouders daar weggehaald en bij
een ander verpleeghuis ondergebracht. Daar
was de verzorging prima. Maar voor mijn
moeder was dat te laat. Door de verkeerde
behandeling en een slechte overdracht van
informatie door het oude verpleeghuis ging
het met haar gezondheid snel bergafwaarts
en overleed ze.”
Naast die persoonlijke ellende heeft José
Thijssen ook nog te maken met dure fouten
van het Centraal Administratiekantoor
(CAK). Dat is –in de eigen woorden van deze
instantie– ‘een professionele en betrouwbare
uitvoeringsorganisatie in de zorg- en
welzijnsector, die de verantwoordelijkheid
draagt voor een goede uitvoering van financiële
regelingen en informatietaken.’
Thijssen heeft een heel ander beeld van die
organisatie. Ooit gaf haar vader het CAK een
machtiging en daar wordt dankbaar gebruik
van gemaakt. Ze zegt: “Er wordt van de
rekening van mijn vader onterecht geld afgeschreven,
inmiddels al 2500 euro. Dat had
hij bestemd voor zijn begrafenis. Het CAK
laat hem onder meer betalen voor thuiszorg,
maar mijn vader krijgt geen thuiszorg want
hij zit in een verpleeghuis. Als ik het CAK
bel, zeggen ze dat ik Thuiszorg maar moet
bellen. Maar Thuiszorg zegt: uw vader is bij
ons niet in behandeling. Als ik het CAK opnieuw
bel, geven ze de schuld aan de computer.
Maar opgelost wordt er niets.” José
Thijssen klopte aan bij FNV Bouw en haar
hulpvraag kwam terecht bij ASV’er Theo Andriessen.
Die bekijkt hoe de bond kan helpen.
Want in dit geval is het probleem met
een eenvoudig advies niet uit de wereld. ●
7

In de wijk
tekst Marlous Brand beeld Woonbedrijf
Corporatie Woonbedrijf verzint creatieve methode bewonerscommunicatie
Drents Dorp Angels bereiden buurt
voor op renovatie woningen
Drents Dorp Oost, een arbeidersbuurt in Eindhoven, zal begin 2013 een renovatie ondergaan. Wat er
precies gaat gebeuren en in welke volgorde, laat corporatie Woonbedrijf grotendeels over aan de
bewoners zelf. Om hun wensen en vragen boven tafel te krijgen, kregen drie Drents Dorp Angels de
opdracht om via creatieve activiteiten de bewoners samen over de renovatie te laten nadenken.
8
Plein
JUNI 2012

Eindhoven en Philips zijn onlosmakelijk met
elkaar verbonden. Het industriële verleden
van de stad is in sommige wijken heel fysiek
aanwezig − denk aan Philipsdorp. Ook
Drents Dorp, in stadsdeel Strijp, is zo’n
Eindhovense buurt die in de jaren twintig
van de vorige eeuw speciaal voor de fabrieksarbeiders
werd gebouwd. “Philips had
een voor die tijd vooruitstrevende visie op
arbeiderswoningen”, vertelt Angelique Bellemakers,
districtmanager Strijp bij corporatie
Woonbedrijf. “De leefomstandigheden in die
tijd waren slecht en onhygiënisch, dus wilde
Philips voor zijn werknemers een gezonde
woning op loopafstand van de fabriek, met
een grote tuin om te kunnen ontspannen
en om eigen groenten in te verbouwen. In
de loop der jaren zijn de woningen verouderd,
maar mensen hechten nog erg aan de
uitstraling van de buurten. Vandaar dat we
tien jaar geleden een masterplan opstelden
om de fysieke en sociale problemen in deze
buurten aan te pakken. Drents Dorp Oost, de
laatste buurt, staat voor 2013 op de planning.”
Eigen karakter
Sloop-nieuwbouw was in Drents Dorp Oost
geen optie. Bellemakers: “In Eindhoven
hanteren we een buurtthermometer die aangeeft
hoe een wijk ervoor staat. In Drents
Dorp zien we veel sociale woningen, een
relatief hoge werkloosheid en iets meer overlast
dan we als corporatie normaal vinden.
Maar is het dan meteen een slechte buurt?
JUNI 2012
Als je 38 graden hebt, betekent dat nog
niet dat je koorts hebt.” Uit haar contacten
met huurders in de buurt, wist Bellemakers
dat zij over het algemeen tevreden zijn
en er niet weg willen. “Ook wij wilden de
woningen graag behouden, al zijn er wel
zaken die verbeterd moeten worden”, vult ze
aan. “We krijgen bijvoorbeeld klachten over
tocht en vocht, renovatie is dus nodig. Toch
wilden we niet als corporatie bij de ruim
vierhonderd huishoudens aankomen met een
uitgekristalliseerd renovatieplan. Dit komt
vooral door de ‘eigenheid’ en het volkse
karakter van de buurt. Dat karakter wilden
Buurtbewoners plakken stickers op plekken waar volgens hen verbeteringen mogelijk zijn
Plein
In de wijk
Waar Angel Wikke blogs schrijft, maakt Florike designs die in één blik vertellen wat er speelt in de wijk
we behouden, en wie weet beter welke elementen
bepalend zijn voor dat karakter dan
de bewoners zelf?” Vanwege de zeer uiteenlopende
achtergronden van de bewoners,
besloot de corporatie tot een eigenzinnige
manier van bewonerscommunicatie. “Er
wonen hier oud-werknemers van Philips,
gezinnen uit Drenthe maar ook Spanjaarden
die als één van de eerste gastarbeiders naar
ons land kwamen, en natuurlijk de hedendaagse
mix van jonge allochtone en autochtone
gezinnen”, vertelt Bellemakers. “Iedere
wijk vergt zijn eigen aanpak en na overleg
met een communicatiebureau hebben we
besloten om vanaf de start van de renovatievoorbereidingen
in september 2011 een
drietal mensen letterlijk ín de wijk te zetten.
Doordat zij dagelijks in de buurt aanwezig
zijn, komen zij sneller in contact met de
bewoners en krijgen zo een goed beeld van
de knelpunten in de woningen en in de leefomgeving.”
Tupperwareparty
Dit drietal werd niet gekozen uit het personeelsbestand
van de corporatie zelf of
van voor de hand liggende partners, zoals
de gemeente of een welzijnsinstelling.
Het werden drie dames uit de creatieve
industrie, die zich de Drents Dorp Angels
doopten. Iedere Angel heeft een eigen
vakgebied: Dorot Sobczyk is fotograaf en
theatermaker, Florike Martens is designer
en evenementenorganisator en Wikke Peters
9

10
In de wijk
Plein
is schrijver en illustrator. Vanuit hun Drents
Dorp Hoofdkwartier, dat centraal in de wijk
ligt, helpen zij bewoners om hun vragen en
wensen boven tafel te krijgen, keuzes te
maken en gevolgen te overzien. Tegelijkertijd
werken ze aan communitybuilding. “Al
bij een eerste vragenkaart waarop bewoners
hun wensen konden schrijven was de respons
onverwacht hoog”, vertelt Bellemakers.
“Vervolgens zijn we daarom als Woonbedrijf
met de Angels op pad gegaan om de mensen
thuis te spreken over de komende renovatie.
Dat hebben we gedaan volgens het concept
van de Tupperwareparty’s. We vroegen een
aantal bewoners om buren en buurtgenoten
bij hen thuis uit te nodigen om samen met
ons in gesprek te gaan. Dat leverde 32 huiskamergesprekken
op, waarbij we bewoners
informeerden over de renovatie en hen vroegen
mee te denken in dat proces. De eerste
ronde was in augustus, waarna we in november
en februari follow-ups hebben gedaan
om de voortgang te bespreken.”
Gluren bij de buren
Tegelijk wordt er door de Angels hard gewerkt
aan een betere buurt. “Via een website
(drentsdorp.nl, red.) kunnen bewoners
de Angels en elkaar ontmoeten en wordt
het leven in de wijk beschreven via foto’s
en blogs”, somt Bellemakers op, “maar ze
organiseren vooral activiteiten waar de mensen
elkaar kunnen ontmoeten. Dat kan een
Angel Florike meldt dat ze gaat verhuizen
De Angels organiseerden een avond op het Meidoornplein om de bewoners dichter bij elkaar te brengen
straatfeestje zijn, stampot- of recenter, aspergeavonden
waarop mensen samen eten,
maar vooral ook creatieve dingen. Zo zijn ze
met de kinderen graffiti gaan maken, zodat
ze aandacht krijgen voor de zorg van de
openbare ruimte, organiseren ze handwerkavonden
en ‘gluren bij de buren’, waarbij
de bewoners een kijkje konden nemen op
de nieuwbouwlocatie van een groot appartementencomplex
direct naast Drents Dorp
Oost.”
Kastanjes roosteren
Een mooi voorbeeld van het werk van de
Angels is het Meidoornplein − het kleinste
pleintje in Eindhoven. “Hier was een serieus
probleem met sociale veiligheid, omdat er
ramen werden ingegooid”, blikt Bellemakers
terug. “De Angels organiseerden eind
november een avond op het plein waar
zestig buurtbewoners bij elkaar kwamen om
kastanjes te roosteren, glühwein te drinken
en samen te praten over de situatie. Eind
december zetten ze een kerstboom neer
waar mensen kaartjes in konden hangen
met hun oplossingen voor het probleem.
Waarschijnlijk wordt de verkeersstroom
aangepast, om het meer een plek voor omwonenden
te maken en voor kinderen om
op straat te kunnen spelen.” Eenzelfde
oplossing bood een aspergeavond onder het
‘Strijps bultje’, een viaduct middenin de
wijk. Sommige buurtbewoners vonden het
een eng straatje vanwege de hangjongeren.
Bellemakers: “Dichtbouwen dat viaduct,
klonk het. Veel van de direct omwonenden
vonden het echter helemaal geen probleem,
zij zagen geen hangjongeren maar een bekende
uit de buurt en wilden niet dat het
viaduct zou worden dichtgemaakt omdat
hun uitzicht zou verdwijnen. Door de gezellige
kennismakingsavond onder het viaduct
is de angst voor het ‘bultje’ verdwenen,
maar is wel besloten om de boel wat op te
frissen voor een betere uitstraling. Het zijn
kleine aanpassingen, maar ze betekenen
veel voor de buurtbewoners.” De inzet van
de Drents Dorp Angels heeft een positiever
uitkomst dan Woonbedrijf vooraf had verwacht.
“Als corporatie heb je behalve een
beheerdersfunctie ook een sociale functie”,
vindt Bellemakers. “Wat er uiteindelijk door
het werk van de Angels gebeurt is misschien
niet wereldschokkend maar het brengt de
mensen wel samen. Zo hebben we een goed
beeld gekregen van wat er in de woningen
moet gebeuren en hebben we samen met de
bewoners een sociaal ruimtelijk plan kunnen
opzetten. Er is inmiddels niemand meer negatief
over de renovatie en tegelijk hebben
we kunnen zorgen voor veel eigen initiatieven.
We verwachtten vooraf geen wonderen,
de bewoners en de sociale problemen blijven
dezelfde, maar als we de excessen kunnen
verminderen, zijn we tevreden. En die
doelstelling hebben we behaald.” ●
JUNI 2012

tekst Peter van der Aa beeld ANP
JUNI 2012
Plein
Politiek
Kunduzcoalitie blaast moeizaam
bereikt pensioenakkoord op
De Kunduz-partijen (VVD, CDA, GroenLinks, D66 en ChristenUnie) hebben het moeizaam tot stand geko-
men pensioenakkoord opgeblazen. Tegelijk schrapte de gelegenheidscoalitie alle maatregelen die FNV
Bouw had bedongen om ook in de toekomst een fatsoenlijke AOW vanaf 65 jaar mogelijk te maken.
“Schandalig!” Bondsbestuurder Anne-Marie
Snels van FNV Bouw is woedend over de
wijze waarop de vijf partijen letterlijk op een
achternamiddag het pensioenakkoord van
tafel veegden. Een akkoord waar twee jaar
lang hard aan is gewerkt en moeizaam over
onderhandeld is door de sociale partners en
dat vervolgens ook door het kabinet als uitgangspunt
voor het beleid werd beschouwd.
“De politiek schendt afspraken en laat zien
dat ze onbetrouwbaar is”, zegt Snels. Volgens
het pensioenakkoord zou de AOW-leeftijd
in 2020 naar 66 jaar gaan en in 2025
naar 67. De Kunduz-coalitie begint al in
2013 met de verhoging van de AOW-leeftijd.
De eerste drie jaar met telkens een maand
en daarna met grotere stappen, totdat in
2019 de 66 jaar is bereikt en in 2023 de
67. Daardoor ontstaat voor velen een groot
inkomensgat. “Tienduizenden werknemers
die nu al met vroegpensioen zijn, krijgen
een financieel probleem en kunnen dat niet
meer oplossen”, waarschuwt Snels. “Die
moeten, zo zeggen de Kunduz-partijen, maar
een voorschot nemen op hun eigen AOW.”
Slimme combinatie
FNV Bouw heeft zich tot het uiterste ingespannen
om voor werknemers ook in de
toekomst een fatsoenlijke AOW vanaf hun
65e mogelijk te maken. De bond deed dat
met het oog op de vele mensen met een
zwaar beroep die al vroeg zijn begonnen met
werken. Zoals werknemers in bouw en hout.
Door een slimme combinatie van een hogere
AOW, een doorwerkbonus, de ouderenkorting
en de vitaliteitsspaarregeling was dat
gelukt. Ook die mogelijkheid is nu van de
baan, alleen de vitaliteitsspaarregeling blijft
overeind. Werknemers kunnen er niet meer
voor kiezen hun AOW flexibel op te nemen.
Ook de maatregelen om fit en gezond het
pensioen te halen, zoals de ‘mobiliteitsbonus’,
die het voor werkgevers aantrekkelijk
maakt om ouderen binnenboord te houden,
zijn geschrapt. “Dat is kwalijk, want werkgevers
staan niet te springen om ouderen
binnen te halen of te houden”, aldus Snels.
“Bovendien komt minister Kamp juist nu
met een regeling die 65-plussers goedkoper
maakt voor een bedrijf. Dat worden nu regelrechte
concurrenten van de 65-minners.”
FNV Bouw verzet zich tegen het Kunduzakkoord.
De bond gaat – FNV-breed – een
campagnetraject in. De kans is groot dat
het niet lukt het akkoord voor de zomer in
wetgeving om te zetten. “Dan”, zegt Anne-
Marie Snels, “ontstaat er een situatie dat
de kiezer het voor het zeggen krijgt. Want
op 12 september zijn er verkiezingen voor
de Tweede Kamer. De kiezers kunnen dan
met hun stem aangeven hoe ze denken over
het Kunduz-akkoord.” Als het akkoord toch
wordt omgezet in wetgeving, zal worden
geprobeerd het inkomensgat te repareren,
bijvoorbeeld in het cao-overleg. ●
Zie voor actuele ontwikkelingen fnvbouw.nl. Daar is
ook een vergelijking te vinden tussen het pensioenakkoord
en het Kunduz-akkoord.
11

Kunst in de wijk
12
Plein
tekst en beeld Marlous Brand
JUNI 2012

JUNI 2012
Plein
‘Chico y
chica’
Kunst in de wijk
Kunst moet niet alleen leuk zijn om naar te
kijken, maar kunst moet je ook blij maken.
Zo redeneerde mevrouw Ameshoff, een Rotterdamse
die op latere leeftijd neerstreek
in het Gelderse Ede. Daar waren zij en haar
man zo gelukkig, dat ze na hun dood in de
jaren negentig hun vermogen nalieten aan
een stichting die de opdracht kreeg om de
Edese bevolking blij te maken. Het bestuur
van de stichting ontwikkelde daarom een
vijfjarenplan om de kwaliteit van de openbare
ruimte in Ede verder te ontwikkelen.
In samenspraak met de commissie beeldende
kunst van de gemeente geeft het
fonds elk jaar een andere kunstenaar opdracht
tot het maken van een kunstwerk,
met als thema ‘de jeugd’. De eerste aanwinst
in 2009 was de beeldengroep ‘Chico
y Chica’. Een rennend jongetje en een
zwaaiend meisje, die samen het centrum
van Ede opfleuren. De bijna vier meter hoge
beelden zijn uit brons gegoten en vervolgens
bespoten in frisse, vrolijke kleuren. Dankzij
de stevige constructie zijn de beelden een
dankbaar speelobject voor kinderen. ●
13

Kiosk
Woningcorporaties investeren minder
Corporaties willen van 2012 tot en met 2016 39 miljard euro investeren in vastgoed
voor verhuur. Dat blijkt uit het Sectorbeeld van het Centraal Fonds Volkshuisvesting
(CFV). Het gaat om een vermindering van 5,1 miljard euro in vergelijking met de prognose
van vorig jaar en zelfs 7,9 miljard euro minder dan de voorspelling in 2010. De
corporaties verwachten niet alleen minder huurwoningen te gaan bouwen, maar ook
minder te investeren in maatschappelijk vastgoed en overig vastgoed voor verhuur. Verder
blijkt uit de prognoses ook dat corporaties veel minder koopwoningen willen bouwen
en veel minder huurwoningen gaan slopen. Bij het opstellen van deze prognoses
hebben de corporaties nog geen rekening kunnen houden met de effecten van beperkingen
in leningen, zoals die momenteel door diverse corporaties ervaren worden.
Zuinige huishoudapparaten te huur
Onlangs tekenden Bosch,
Eigen Haard en Turntoo de
intentieverklaring ‘Besparen
in huis met goede apparaten’.
In dit project krijgen
huurders van Eigen Haard
de mogelijkheid tot het
huren van energiezuinige
huishoudapparaten. Deze in
aanschaf wat duurdere apparaten
worden zo ook toegankelijk
voor huurders met
een kleine portemonnee,
waardoor een lagere energierekening
het gevolg is en het
milieu wordt ontzien.
FOTO TURNTOO
Verkiezing beste huurdersorganisatie
De Woonbond organiseert een verkiezing waaruit de beste huurdersorganisatie
en bewonerscommissie van 2012 moeten voortkomen. Per 1 juni kunnen huurdersorganisaties
en bewonerscommissies worden aangemeld. De thema’s waarop
prestaties worden gemeten, zijn servicekosten en streefhuren. Onderhandelen over
de hoogte van de gevraagde huurprijs ten opzichte van het wettelijke maximum, is
volgens de Woonbond typisch een activiteit van een huurdersorganisatie. Met het
thema servicekosten kunnen zowel bewonerscommissies als huurderorgansaties
zich bezighouden. Tot 15 augustus kunnen kandidaten worden aangemeld door
onder meer huurders, verhuurders en eigenaar-bewoners. Een huurdersorganisatie
of bewonerscommissie kan ook zichzelf aanmelden. Een onafhankelijke jury bepaalt
wie uiteindelijk de winnaar wordt. De uitslag van de verkiezing wordt in de
tweede week van oktober bekendgemaakt tijdens de ‘actieweek servicekosten’ van
de Woonbond. Zie voor meer informatie: woonbond.nl.
14
Plein
Catalogus voor
levensduur van
bouwproducten
Haico van Nunen, adviseur bij architecten-
en adviesbureau BouwhulpGroep,
liet in Plein 5-2011 optekenen dat een
woning gemiddeld 120 jaar meegaat,
in plaats van de door woningcorporaties
geschatte levensduur van vijftig
tot tachtig jaar. Om over dit onderwerp
meer duidelijkheid te geven, is de
nieuwe editie van de catalogus Levensduur
van bouwproducten verschenen.
Deze publicatie van Stichting Bouw Research
(SBR) geeft op basis van praktijkwaarden
voor 500 bouwproducten
de meest actuele levensduur. Naast de
inzet van een expertpanel is de Levensduur
verrijkt met ervaringen van het
NVTB (Nederlands Verbond Toelevering
Bouw) en is de data gesynchroniseerd
met de Nationale Milieudatabase van
SBK. De eerste editie van de catalogus
stamde uit 1998. “Nieuw in deze
uitgave is dat de catalogus nu een
methode bevat die inzicht verschaft in
de levensduur van bouwmaterialen voor
specifieke, projectgebonden situaties”,
legt SBR-projectmanager Cindy Vissering
uit. Deze methodiek is gebaseerd
op de ISO-norm 15686. Zie voor meer
informatie: sbr.nl. FOTO SBR
JUNI 2012

Britten komen leren in Almere
Een kavel kopen, een huis ontwerpen en dat vervolgens zelf bouwen.
Ziedaar het concept waarmee de stad Almere de laatste jaren succesvol
bezig is. Zo succesvol dat het internationaal de aandacht trekt. Op
14 mei brachten de Britse minister van Huisvesting, Minister Grant
Shapps, en de Britse ambassadeur, Paul Arkwright, een werkbezoek aan
het Homeruskwartier in Almere Poort. De minister toonde zich onder
de indruk van de Almeerse aanpak. Namens zijn regering presenteert
de bewindsman op korte termijn een eigen plan voor de ontwikkeling
van zelfbouw in Groot-Brittannië, the Custom Build Homes Programme.
Dit programma is sterk geïnspireerd door de aanpak in Almere. Eerder
dit jaar bezocht al een Britse parlementaire delegatie de Almeerse
zelfbouwwijken. De Engelse media berichten met regelmaat over het
systeem van zelfbouw in Almere. Volgens minister Grant Shapps begint
Almere overzee dan ook steeds bekender te worden door zijn prestaties
op het gebied van zelfbouw.
Corporaties gaan asbestdaken
vervangen door zonnepanelen
Woningcorporaties gaan waarschijnlijk op grote schaal zonnepanelen
aanbrengen op woningen. Werkgeversorganisatie Aedes heeft met de
rijksoverheid een zogenaamde ‘green deal’ gesloten om met fiscale voordelen
asbestdaken te vervangen door zonnepanelen. Corporaties hebben
naar schatting zo’n 184 duizend woningen met asbestdaken in hun
bezit. De overheid gaat dat op termijn verbieden. De green deal is bedoeld
om te stimuleren dat corporaties eerder beginnen met het saneren
van deze daken. De overeenkomst tussen Aedes en het rijk houdt in dat
corporaties fiscale voordelen krijgen voor zowel het verwijderen van asbest
als het plaatsen van zonnepanelen. Aedes werkt aan een praktische
handleiding om corporaties hierin te ondersteunen.
FOTO ANP
Plein
Kiosk
‘Banken fout bezig bij
woningcorporaties’
“Het is een slechte zaak dat banken hun probleem
met woningcorporaties uitvechten over de rug van
huurders en bouwvakkers. De bouwsector heeft het
al zo moeilijk en dit maakt de situatie alleen maar
nijpender. Commerciële banken verspelen hun laatste
krediet in de samenleving.” Dat zegt voorzitter John
Kerstens van FNV Woondiensten naar aanleiding van
berichten dat banken zeer terughoudend zijn bij het
financieren van projecten van woningcorporaties.
Aanleiding voor de onwil van de banken zijn de problemen
bij Vestia. De banken zullen daar bakzeil
halen bij een eventueel faillissement, omdat de woningen
in onderpand zijn bij het Waarborgfonds Sociale
Woningbouw. Volgens Kerstens hebben de banken
boter op hun hoofd. “Ze zijn mede verantwoordelijk
voor het enorme debacle bij Vestia. Natuurlijk is er
sprake van wanbeleid bij Vestia. Maar banken waren
maar al te gretig met de verkoop van complexe financiële
producten.” Volgens Kerstens zitten we nu in
een situatie waarin de ene organisatie zijn maatschappelijke
taak niet meer kán uitvoeren, terwijl de ander
het niet wíl. Corporaties zijn verantwoordelijk voor de
helft van de nieuwbouwproductie. Als zij niet kunnen
investeren, kan de bouw niet bouwen. Kerstens roept
banken op hun verantwoordelijkheid te nemen. “Net
als woningcorporaties hebben banken een maatschappelijke
taak. Laat ze die uitvoeren.”
FOTO ROB HUIBERS/HH
JUNI 2012 15

Werk
Dudok Wonen werkt efficiënter en slagvaardiger met wijkteams
tekst Marlous Brand beeld Chris Pennarts
Wijkteam vergroot vertrouwen in
organisatie als geheel
Communicatie wordt steeds belangrijker. Of het nu gaat om collega’s onderling, omdat men in het
kader van het nieuwe werken meer thuis en buiten de deur werkt, of om bewonerscommunicatie bij
een renovatieproject: goed communiceren voorkomt problemen. Bij Dudok Wonen introduceerden ze
wijkteams. Eén gezicht voor de bewoners in de wijk, één aanspreekpunt binnen de corporatie.
16
Plein
JUNI 2012

Kunnen sparren, bij elkaar advies inwinnen,
één aanspreekpunt hebben en samen
problemen aanvliegen. Dat zijn volgens het
driekoppige wijkteam C, zoals ze officieel
heten, dé voordelen van het samenwerken in
teams. Het team bestaat uit woonconsulent
Corinne de Wit, woonadviseur Marieke van
der Aar en bouwadviseur Jermaine La Rose.
Samen zijn ze verantwoordelijk voor ruim
1500 woningen in Hilversum Oost. Een wijk
met een wat slechter imago vanwege sociale
problemen en de relatief lagere inkomens
aldaar, maar ook een wijk waarin volop gewerkt
wordt aan vernieuwing, onder meer
aan nieuwbouwprojecten.
Korte lijnen
“Voorheen werkte, gechargeerd gezegd, iedereen
met iedereen”, legt woonconsulent
Corinne de Wit (links op foto pagina 16,
red.) uit. “Men had wel een rayon waarin
het meest gewerkt werd, maar er zat vrij veel
overlap in. Om efficiënter samen te werken
riep Dudok Wonen wijkteams in het leven,
bestaande uit drie à vier personen die zich
helemaal richten op één wijk. De bouwadviseur
is verantwoordelijk voor technische
en bouwkundige zaken, de woonconsulent
verzorgt het mutatieproces en de woonadviseur
doet bewonersparticipatie, leefbaarheid
en bewonerscommunicatie bij projecten als
groot onderhoud en renovatie. Elke week
hebben we teamoverleg, waarin we de mutatielijsten
doorlopen en belangrijke zaken
bespreken. Heeft Marieke een leefbaarheidsprobleem,
dan kan ze meteen schakelen
met Jermaine voor een technisch advies. Of
als ik een mutatie op de agenda heb, dan
JUNI 2012
Plein
Werk
Marieke van der Aar: ‘We kunnen elkaar ook aanspreken op zaken waar we het niet mee eens zijn’
plan ik met hem een bezoek. Het werken in
teams betekent dan ook vooral kortere lijnen
om sneller te kunnen schakelen.”
Eén team, één lijn
Toen het team net begon met de samenwerking,
werd het flink op de proef gesteld, herinnert
Marieke van der Aar zich. “We hadden
te maken met een heftige overlastzaak. Na
een lange tijd van bemiddelen en proberen
om eruit te komen met die bewoner en de
omwonenden, besloot de rechter tot uitzetting.
De dag voor de uitzetting heeft de
vrouw in kwestie zelfs brand gesticht en is
ze vertrokken. Bij heftige situaties is het altijd
fijn als je een team hebt waar je op kunt
terugvallen. Bij probleemgevallen ken je
allemaal de situatie en de woongeschiedenis
van de persoon, waardoor je elkaar kunt
adviseren en helpen waar nodig. Het blijven
emotionele gevallen, zeker als er kinderen
in het spel zijn. Dan is het fijn als je een
team achter je hebt staan, dat je steunt en
op dezelfde lijn zit als jij. Want soms moet
je concluderen dat je alles hebt geprobeerd.
Er zijn helaas mensen die eerst de bodem
moeten raken, voor ze weer opkrabbelen. In
het geval van de brandstichting moest Jermaine,
in plaats van een uitzetting regelen,
brandschade opnemen en zorgen dat de nodige
reparaties uitgevoerd worden zodat de
woning weer bewoonbaar wordt.”
Regelboekje
Een team betekent echter niet alleen dat je
elkaar adviseert en aanvult, je moet elkaar
ook kunnen aanspreken op zaken die beter
kunnen, vinden de dames. Van der Aar:
“We maken elkaar beter in het werk dat we
doen, scherper ook wel. We kunnen elkaar
namelijk ook aanspreken op zaken waar we
het niet mee eens zijn. Jermaine doet bijvoorbeeld
echt de technische, zakelijke kant
van het team. De man met het regelboekje,
de algemene voorwaarden in de hand. Bij
hem is nee ook echt nee − hij kan spijkerhard
zijn. Terwijl Corinne en ik vaak wat
milder zijn, meer gevoelsmensen. Zo vullen
we elkaar goed aan. Wij hebben Jermaine
geleerd wat meer met een sociale bril naar
situaties te kijken. Soms wat soepeler te zijn
met de regels. Terwijl hij ons af en toe juist
remt en op de feiten wijst. Want soms zit
er gewoon een eind aan wat je voor iemand
kunt doen.”
Vertegenwoordiging
Voor bewoners is de werkwijze van Dudok
Wonen vooral duidelijker geworden. “We zijn
het gezicht van de corporatie in de wijk”,
merkt De Wit. “Mensen leren je kennen en
krijgen daardoor ook meer vertrouwen in de
organisatie als geheel. Hetzelfde geldt voor
de collega’s intern. Gaat het over Hilversum
Oost, dan moeten ze bij ons zijn. We doen
dat overigens niet alleen. We werken ook
nauw samen met de vertegenwoordigers van
politie, gemeente, opbouwwerk en andere
corporaties in de wijk. Met hen bespreken
we probleemgevallen of situaties in een breder
perspectief, zodat we nog sneller kunnen
ingrijpen. Want je kunt het als corporatie
niet alleen.” ●
17

Bedrijf
Wooniversum van VolkerWessels inzicht in nieuwe woning
Virtuele wereld om potentiële
woningkopers te verleiden
tekst Job van der Mark beeld Wooniversum
Een huis virtueel ervaren voorafgaand aan de koop. Het Wooniversum van VolkerWessels in Nieu-
wegein maakt dit mogelijk voor potentiële kopers. Vooralsnog zet de bouwer de vinding alleen in bij
nieuwbouwprojecten, maar wellicht is het in de toekomst een handige techniek voor woningcorpora-
ties om kopers te helpen door het bestaande interieur van voormalige huurwoningen heen te kijken.
18
Plein
JUNI 2012

Het ervaren van de virtuele werkelijkheid
van de Wooniversum Experience voelt futuristisch
aan. Allereerst krijg je een rugzak
omgesnoerd en wordt een helm stevig op je
hoofd gezet. Een medewerker van het centrum
in Nieuwegein vraagt of alles comfortabel
zit en dan wordt de knop omgezet en
zie je daadwerkelijk de muren, deuren, trap
en uitbouw van de woning die je op het oog
hebt. Vooraf deel je de verschillende ruimtes
in met meubels op schaal, zodat je ook deze
tegenkomt in dit driedimensionale model. In
het begin voelt het nog vrij onwennig, maar
op een gegeven moment verdwijnt dit. Je zet
de eerste stappen door je nieuwe huis, terwijl
de fundering nog moet worden gelegd.
Van voordeur tot zolderraam, alle ruimten
kun je bekijken. Even ervaren of een uitbouw
daadwerkelijk een meerwaarde is voor
de woonkamer? Een druk op de knop en de
virtuele werkelijkheid wordt aangepast. En
past die enorme boxspring eigenlijk wel in
de master bedroom? Je komt er snel genoeg
achter. Geeft toch een andere impressie dan
de kleurrijke brochures die bij de makelaar
te krijgen zijn.
Nieuwe verkoopaanpak
Voor VolkerWessels is het Wooniversum de
volgende ontwikkeling wat betreft de verkoop
van nieuwbouwwoningen. Het begon
met de folder, daarna kwam internet en nu
wordt een virtueel schaalmodel gebouwd.
Allemaal om potentiële kopers een goed
beeld te geven, enthousiast te maken en te
inspireren, aldus Niels Wolfers, directeur
van Wooniversum. “Bij VolkerWessels zijn
we al geruime tijd bezig met onderzoek naar
wat consumenten willen en wat zij van ons,
de bouwende partij, precies verwachten”,
licht hij toe. “Hoe ervaren mensen het verkoopproces?
Daar waar wij invloed hebben,
waar wij van meerwaarde kunnen zijn, daar
willen wij ons laten gelden. De consument
van nu is goed geïnformeerd en maakt gebruik
van de enorme keuzevrijheid en informatiestromen.
Daarnaast is uit onderzoek
dat wij hebben laten uitvoeren gebleken,
dat kopers het vaak lastig vinden goed de
maten en verhoudingen in te schatten van
een nog te bouwen huis en dat ze een goed
contact met de bouwer of verkopende partij
belangrijk vinden. Mensen nemen uitgebreid
de tijd en laten zich niet makkelijk overhalen
om een nieuwbouwwoning te kopen.
JUNI 2012
Plein
In het Wooniversum betreden bezoekers een virtueel model van hun droomwoning
Terecht natuurlijk. Dat is een heel proces
en ter begeleiding daarvan hebben wij een
nieuwe verkoopaanpak opgesteld.” Want
niet alleen het Wooniversum maakt deel uit
van die nieuwe strategie, legt Wolfers uit.
“We gebruiken ook meer nieuwe media om
in contact te komen met potentiële kopers.
Niet alleen sites als Funda, maar ook social
media worden voor ons belangrijke platforms
voor contact met consumenten.” Als het
contact eenmaal is gemaakt, wil VolkerWessels
ook daadwerkelijk iets doen met de
input. “Met name voor de binnenkant van de
woning willen we keuzemogelijkheden bieden.
Bijvoorbeeld voor wat betreft het aantal
kamers, de indeling en de maatvoering
daarvan.” Co-create is het jargon hiervoor.
Consumenten betrekken bij het bouwproces,
de klant wordt weer koning en de koning
heeft het voor het zeggen. Wolfers: “We zijn
bijvoorbeeld ook erg benieuwd naar waarom
consumenten een bepaald type woning afkeuren.
Alle feedback is welkom.”
Geen interieurverkopers
De driedimensionale Experience van het
Wooniversum vormt een belangrijk onderdeel
van het centrum, maar daar houdt het niet
op, getuige de compleet ingerichte showroomopstellingen
in het pand te Nieuwegein.
“Nadat bezoekers het virtuele deel hebben
gehad, worden ze begeleid door onze interieurstylisten
die ze verder van ideeën kunnen
Bedrijf
voorzien”, aldus Wolfers. “Daarvoor hebben
we verschillende opstellingen van woonkamers,
badkamers, slaapkamers, et cetera.
Onze stylisten gaan ouderwets met stift en
papier aan de slag en werken een persoonlijk
inrichtingsadvies uit, om potentiële kopers
enthousiast te maken en te inspireren.
Ook maken wij persoonlijke pagina’s aan op
onze website, zodat de ervaringen altijd weer
teruggehaald kunnen worden. Maar let wel:
wij zijn geen interieurverkopers. Wij doen
dit ter inspiratie en informatie en we willen
consumenten ook best de gegevens geven
van de bedrijven die de opstellingen hebben
geleverd, maar wij verkopen die zelf niet.”
Inmiddels is het Wooniversum volop in bedrijf
en de eerste feedback van bezoekers
was zeer positief, aldus Wolfers. Heeft VolkerWessels
hiermee de tool in handen om
de ingezakte woningmarkt weer een boost te
geven? “Natuurlijk is door de huidige crisis
het een en ander in versnelling geraakt,
maar wij proberen als bedrijf al langer om
consumenten meer maatwerkoplossingen te
bieden. In de hele bouw moet een omslag
plaatsvinden en dit proces wordt versneld
door de crisis. De tijd dat we honderd woningen
in seriebouw in een weiland konden
zetten en die toch wel verkocht werden, is
definitief voorbij. Voor ons is dit een nieuwe
manier om de markt te bedienen en tot nu
toe krijgen we terug dat consumenten dit erg
waarderen”, besluit de directeur. ●
19

20
Column
Sandra
Plein
Sandra Vos (43) werkt aan
wijk- en dorpsvernieuwing bij
woningcorporatie Lefier. De helft
van haar tijd doet ze dat in de
functie van projectleider parti-
cipatie bij Lefier StadGroningen
en de andere helft werkt ze als
gebiedsontwikkelaar bij Lefier
Hoogezand Stadskanaal. Ook is
zij binnen de bond actief in de
landelijke sectorraad. Voor Plein
schrijft Sandra over wat haar
bezighoudt.
Betrokkenheid
beeld Bert Janssen
In mijn woonplaats ben ik vrijwilliger voor een stichting die jaarlijks een groot evenement
organiseert. Altijd weer een prachtige dag die wij met 35 vrijwilligers tot een goed einde
weten te brengen. Het is tot op heden geen probleem om vrijwilligers te krijgen. Wat wel een
probleem zal worden is de betrokkenheid. Ons bestuur betrekt de vrijwilligers namelijk niet
bij de voorbereidingen, maar wil alles alleen oplossen. Ik vermoed dat ze de vrijwilligers niet
teveel willen belasten, het zelf beter denken te kunnen of bang zijn voor teveel meningen.
Als vrijwilliger vind ik dit erg jammer. Je krijgt na een aantal jaar namelijk een houding van:
los het dan lekker zelf op. Ik ben aanwezig die bewuste dag en maak me niet druk.
Al doe ik dat natuurlijk wel. Ik wil graag meepraten over hoe het anders kan, nóg beter, nóg
leuker. Onlangs bezocht ik een workshop rond de thema’s ‘Duurzaam inzetbare medewer-
kers’ en ‘Het nieuwe werken’. Hier ging het ook over de vraag hoe je medewerkers betrekt bij
de opgave die er ligt in de sector. De opgave om de juiste medewerker op de juiste plek te
krijgen. Medewerkers die in staat zijn hun werk met plezier, passie en passend binnen hun
eigen mogelijkheden te doen. Dat vraagt iets van de medewerkers zelf, maar ook iets van het
management. Bij Lefier is het nieuwe werken nog niet geïntroduceerd. Ik heb wel de moge-
lijkheid om 4x9 uur te werken, heb enkele thuiswerkfaciliteiten en krijg een smartphone als
ik daar om vraag. Maar dat geldt niet voor alle medewerkers. Het ontbreekt nog aan een visie
op het nieuwe werken en duurzame inzetbaarheid. Daar start ook de betrokkenheid. Laat me-
dewerkers meedenken over die visie. De opdracht voor het maken van de twee gidsen ‘Duur-
zaam inzetbare medewerkers’ en ‘Het nieuwe werken’ is door werkgevers en werknemers
gezamenlijk gegeven. Ik heb vanuit de sectorraad een bijdrage geleverd. Op de workshop heb
ik kennisgemaakt met de twee gidsen. Ze staan vol met handige tips, ook voor de onderne-
mingsraden in de sector. Dit alles dankzij de betrokkenheid van ondernemingsraden en P&O-
medewerkers uit de sector. Nu hebben wij de uitdaging om de gidsen te gaan gebruiken,
kennis te delen en het gesprek te starten.
Of het goed gaat komen met mij als vrijwilliger binnen de stichting weet ik niet. Met veel
plezier ben ik de tweede zaterdag in juli weer aanwezig in de vroege ochtend. Maar voor hoe
lang nog? De dag zelf maakt veel goed. Ik denk dat ik aan het einde van de dag met een lek-
ker drankje in de hand maar eens vol passie het gesprek aan moet gaan met het bestuur. ●
JUNI 2012

John
John Kerstens
bondsvoorzitter
Niet slopen,
maar bouwen!
Vorige keer schreef ik over het ‘Kunduz-akkoord’ en
de noodzaak om daar als vakbeweging eensgezind een
vuist tegen te maken. Ik kan nu melden dat het vakbondsverzet
tegen die onzalige plannen vorm begint te
krijgen. FNV Bouw heeft daar hard aan getrokken.
Onder een motto dat u zal aanspreken, ‘Niet slopen,
maar bouwen!’, is een campagne van start gegaan,
waarin mensen duidelijk wordt gemaakt welke
gevolgen de plannen van de ‘Kunduz-coalitie’ hebben
en wat de FNV daar aan alternatieven tegenover zet.
Die gevolgen zijn vèrstrekkend en die alternatieven zijn
er.
Binnen een FNV-brede campagne richt FNV Bouw zich
op vier voor onze mensen belangrijke onderwerpen.
In de eerste plaats zullen we duidelijk maken dat de
plannen de woningmarkt niet vlot trekken, maar juist
nòg meer op slot zetten met alle gevolgen van dien voor
de werkgelegenheid. In de tweede plaats het openbreken
van het pensioenakkoord. Daardoor verdwijnt de
vorig jaar door ons bevochten fatsoenlijke AOW vanaf
65. Natuurlijk ook de verslechtering van de reiskostenvergoeding.
Volgens de politiek gaan mensen daardoor
meer thuis werken of dichter bij hun werk wonen. Ziet
u het al voor u: de bouwvakker die thuis een muurtje
metselt of elk half jaar met z’n werk mee verhuist...
Ten slotte de aangekondigde veranderingen in het
ontslagrecht. Die houden onder meer in dat de werkgever
de eerste periode van werkloosheid de uitkering
van de ontslagen werknemer moet betalen. Dat klinkt
misschien mooi, maar zal ertoe leiden dat nóg minder
vaste mensen en nóg meer fl exkrachten zullen worden
ingeschakeld. Nog meer fl ex dus, en daarvan hebben
we er in onze sectoren al meer dan genoeg. Letterlijk
en fi guurlijk.
Houdt u dus onze campagne in de gaten: Niet slopen,
maar bouwen!
JUNI 2012
Service
FNV Bouw ledenservice
Vakbondscentra
FNV Bouw heeft in het land dertig vakbondscentra. Daar kunnen
leden bij de vakbondsconsulent terecht met vragen over bedrijfstakeigen
regelingen en met vragen of problemen over werk en inkomen.
Nadere informatie bij de helpdesk van FNV Bouw: 0900 368 26 89.
Lokale afdelingen
FNV Bouw heeft, verspreid over het land, ongeveer driehonderd lokale
afdelingen. Leden kunnen bij de vraagbaak van de afdeling terecht
met vragen en problemen. Contactgegevens van de vraagbaak
zijn op te vragen via 0900 368 26 89.
Re-integratiebegeleiding
FNV Bouw heeft vrijwilligers die zijn opgeleid om leden te begeleiden
bij hun re-integratie, bijvoorbeeld tijdens ziekte, werkloosheid
of bij een (her)keuring voor een WAO/WIA-uitkering. Schakel de reabegeleider
zo vroeg mogelijk in. Bel daarvoor met 0900 368 26 89.
Advies Sociale Voorzieningen (ASV)
FNV Bouw geeft leden met een laag inkomen advies over sociale
voorzieningen. ASV’ers (geschoolde kaderleden) weten alles over bijzondere
bijstand, kwijtscheldingsregelingen, langdurigheidstoeslag,
aanvullende bijstand, zorg- of huurtoeslag. Bel 0900 368 26 89.
Contributietabel FNV Bouw
(per 1 juli 2012)
Plein
Normtarief voor werkende leden
22 jaar en ouder € 15,77
21 jaar € 13,40
20 jaar € 11,83
19 jaar € 9,46
18 jaar € 7,88
17 jaar € 6,31
15 en 16 jaar € 3,94
Aangepast tarief
voor leden met uitkering etc.* 22 jaar en ouder € 9,30
voor leden met uitkering etc.* 21 jaar en jonger € 0,00
leden van 65 jaar en ouder € 5,20
partners van overleden leden zelf niet in loondienst € 4,57
parttimers die 20 uur of minder werken € 9,30
parttimers die 21 tot en met 30 uur werken € 11,83
* leden met WW, IOAW, ZW of bijstand of samenloop met
WIA/WAO/Wajong/WAZ
leden met prepensioen en vut-uitkering
leden met verlaagd loon in het 2de ziektejaar
leden met WIA/WAO/Wajong/WAZ 65% of meer afgekeurd
huismannen (rolwisseling)
21

Project
tekst Charlie Schuurman beeld Domijn/BDU Uitgevers
Woningcorporatie Domijn maakt koopwoning voor de kleine beurs mogelijk
‘Je loopt als het ware na aanschaf
je eigen droomwoning binnen’
De Enschedese corporatie Domijn biedt sinds kort koopwoningen aan die de klant van tevoren kan
‘plussen’ met verbouwingen van bijvoorbeeld keuken of badkamer. Deze aanpassingen worden
meegenomen in de hypotheek, wat gunstig is voor starters met een kleine beurs. Maar het idee dat
tot uiting komt in een modelwoning heeft wellicht nog veel meer voordelen. Plein nam er een kijkje.
Het zijn roerige tijden voor de woningmarkt.
Door de aanhoudende onzekerheid ligt de
verkoop van woningen al tijden op z’n gat.
Er zijn genoeg starters die wel een huis
zouden willen kopen maar ze beschikken
meestal over een kleine beurs. Na aanschaf
van een woning is er doorgaans geen geld
meer over voor het verbouwen van bijvoorbeeld
de badkamer of de keuken. Daarvoor
heeft woningcorporatie Domijn een plan
bedacht: de zogenaamde ‘pluswoning’. Het
idee is dat potentiële kopers nog voor het
tekenen van de akte van levering bij de notaris
de verschillende onderdelen in het huis
kunnen laten opknappen. De kosten van
de verbouwingen worden meegenomen in
24
Plein
de hypotheek. “Op die manier worden deze
mensen toch in staat gesteld om een huis
aan te schaffen. Daarbij hoeven ze zelf niet
eens te klussen”, zegt Wilmy van der Wilk.
De makelaar van Domijn legt uit hoe het
plussen werkt: “Als koper kun je natuurlijk
eerst het huis dat je op het oog hebt bezichtigen.
Vervolgens vertellen we op welke wijze
de woning geplust kan worden. We hebben
daarvoor vier keuzemogelijkheden. Zo kun je
ervoor kiezen om de badkamer, de keuken
of het toilet te laten vervangen of het benodigde
schilderwerk uit te laten voeren. Een
combinatie van meerdere plussen is daarbij
mogelijk. Om de kopers een goed beeld te
geven van de mogelijkheden hebben we in
Enschede een modelwoning gerealiseerd.
Daar zijn alle plussen op basisniveau doorgevoerd.
Ook dat laten we de toekomstige
kopers zien. Dat doen we bewust omdat
het vaak moeilijk voor te stellen is hoe een
ruimte of woning er na een verbouwing uit
zal zien.”
Wereld van verschil
Dat er veel mogelijk is, wordt duidelijk in
de modelwoning die ook gebruikt is voor de
doorberekening van het plan. Op foto’s is te
zien hoe de verschillende ruimtes er voor de
verbouwing uitzagen. Het eindresultaat is
een wereld van verschil. De gepluste onderdelen
zien er strak en luxe uit. Van der Wilk:
JUNI 2012

“Er is in de basis al heel veel mogelijk. De
keuken wordt bijvoorbeeld standaard voorzien
van een afzuigschouw, inbouwkoelkast
en een mooie kookplaat. Mocht je als koper
toch nog extra voorzieningen wensen, dan is
ook dat te realiseren. Deze vallen dan echter
wel buiten de financiering. Bij de badkamer
kun je dan denken aan een bad, dat niet
standaard in de opknapbeurt zit. Het gaat in
alle gevallen om standaard woningen. Als er
in een oud pand een slaapkamer opgeofferd
moet worden voor extra ruimte in de badkamer,
dan wordt het maatwerk en kijken we
eventueel naar een andere oplossing.”
Kosten drukken
Op dit moment is Domijn in onderhandeling
met de eerste kopers en die zijn razend
enthousiast, zegt Van der Wilk. “Een stel
dat onlangs kwam kijken wilde in eerste
instantie alleen de badkamer doen. Maar na
het zien van de voorbeeldwoning gaan ze nu
waarschijnlijk ook de keuken en het toilet
plussen. Dat scheelt veel kluswerk. Ze lopen
dan straks als het ware direct hun droomhuis
binnen.” Daarvoor moeten ze wel eerst
langs Grando Enschede, een leverancier van
keukens en sanitair en in dit geval partner
van Domijn. Van der Wilk: “Doordat wij groot
inkopen, kunnen we de kosten voor de verbouwingen
drukken, maar dan moeten de
kopers wel zaken doen met onze partners.
Dat is uiteraard een voorwaarde in de deal.
Je hoeft je huis natuurlijk niet te plussen en
je kunt sommige onderdelen ook zelf aanpakken,
maar de kans is groot dat de kosten
dan hoger uitvallen. En als je die achteraf
zelf maakt zijn ze niet mee te financieren.”
JUNI 2012
Meer voordelen
Een mooi financieel plaatje kunnen presenteren
aan starters was de insteek van
het project. Maar gaandeweg blijk het idee
steeds meer voordelen te hebben. “Ook
middenstanders die door nieuwe wetgeving
net niet meer in aanmerking komen voor
een sociale huurwoning en voor wie huren
in de vrije sector te duur is, kunnen baat
hebben bij dit initiatief”, zegt Van der Wilk.
“Maar evenals voor de starters zal de toekomst
dat uit moeten wijzen.” Daarnaast
is het denkbaar dat de plushuizen in deze
moeilijke tijden voor de woningmarkt een
stuk aantrekkelijker zijn dan woningen waaraan
nog een hoop verbouwd moet worden,
Plein
Project
kleine beurs of niet. Tot slot worden de
schilderwerkzaamheden in de pluswoningen
uitgevoerd door ‘Stichting Brug naar Werk’
uit Hengelo. “Zij helpen mensen die ver
van de arbeidsmarkt afstaan om dat gat te
overbruggen. Op die manier zit er dus ook
een maatschappelijke kant aan dit verhaal.
Al met al denken we dat we een goed plan
hebben ontwikkeld, waar ook de notaris en
de bank achter staan. We zijn benieuwd hoe
het gaat lopen, maar hebben er alle vertrouwen
in!” ●
Zie voor meer informatie:
demakelaarvandomijn.nl.
25

Bondig
Migratietraject van Nieuwe
Vakbeweging duurt een jaar
Als alles volgens plan is verlopen is op 23 juni – na het ter perse gaan
van dit blad – De Nieuwe Vakbeweging opgericht. Op die dag is ook
de nieuwe naam onthuld. Op 11 juni presenteerde Jetta Klijnsma het
eindrapport van de kwartiermakers. Daarin zijn de reacties verwerkt die
waren binnengekomen na de presentatie van het conceptrapport. Alle
bonden konden vervolgens zelf beslissen of zij de nieuwe vakbeweging
willen oprichten door het ondertekenen van de oprichtingsakte op 23
juni. De nieuwe organisatie krijgt een interim-voorzitter en een interimbestuur.
Het migratietraject duurt één jaar. Op 1 mei 2013 moeten het
gekozen ledenparlement en de rechtstreeks gekozen voorzitter geïnstalleerd
worden. Op die datum valt dan ook het definitieve besluit om de
FNV op te heffen. Voorzitter Agnes Jongerius en vicevoorzitter Peter
Gortzak van de vakcentrale FNV zijn op 23 juni afgetreden.
Luxe ‘EK-paradijs’ van FNV Bouw
voor splinternieuw bondslid
Miljoenen Nederlanders genieten deze maand prinsheerlijk thuis voor de
buis van het EK-voetbal. Maar Bertus van de Hoef (27) uit Voorthuizen
zit er wel heel comfortabel bij. Hij bekijkt de wedstrijden op een splinternieuwe
LCD-tv met alle mogelijke toebehoren. Het toestel werd hem
net voor de aftrap van de eerste wedstrijd thuisbezorgd door marketeer
Jonathan Seelemann van FNV Bouw (zie foto). De jonge bouwvakker
was de gelukkige winnaar van de actie ‘Win een EK-paradijs’. De tv met
home cinema-set, een jaar Eredivisie Live, een Playstation 3 en nog wat
extra’s, werd verloot onder de leden die zich tijdens de actieperiode in
het voorjaar bij de bond hadden aangemeld. Hoe het in Oekraïne ook
loopt met Oranje, voor Bertus kan het EK 2012 niet meer stuk.
FOTO VICTOR JANSEN SCHIPPER
26
Casco Plein
Staat lijkt op te draaien
voor niet uitbetaalde
vakantiedagen
Mogelijk kunnen werknemers die tussen juni 2007 en
eind december 2011 na twee jaar arbeidsongeschiktheid
zijn ontslagen een schadevergoeding van de staat
krijgen omdat ze te weinig vakantiedagen uitbetaald
hebben gekregen. De Haagse rechtbank oordeelde
in februari dat de staat een Europese richtlijn niet
juist heeft geïmplementeerd. In die richtlijn uit 2004
staat dat alle werknemers – dus ook zieke – jaarlijks
recht hebben op vier weken betaalde vakantie. Nederland
had die richtlijn uiterlijk in augustus 2006
moeten implementeren maar heeft dat niet gedaan.
De vakantiewetgeving in Nederland is sinds 1 januari
aangepast aan de Europese normen. Maar tot voor
kort was de praktijk dat werknemers die arbeidsongeschikt
waren slechts over de laatste zes maanden van
hun tweejarige ziekteperiode vakantie opbouwden.
De rechter in Den Haag stelde in een zaak van twee
werknemers die de kwestie hadden aangekaart, dat de
ten onrechte indertijd niet betaalde vakantiedagen op
de staat kunnen worden verhaald. De staat heeft daartegen
hoger beroep aangetekend. De uitkomst daarvan
kan nog geruime tijd op zich laten wachten en het is
dan ook onzeker of de uitspraak bij hogere rechtscolleges
in stand zal blijven. Werknemers die denken
voor een eventuele schadeclaim in aanmerking te
komen, moeten intussen wel actie ondernemen door
zich te melden bij FNV Bouw. De bond zorgt er dan
voor dat er een aansprakelijkstelling naar de Nederlandse
staat gaat. Dat is nodig om de zaak niet te
laten verjaren. Te zijner tijd blijkt dan wel of er recht
bestaat op een schadevergoeding. Leden die in de
periode van 1 juni 2007 tot 31 december 2011 zijn
ontslagen na twee jaar arbeidsongeschiktheid, kunnen
contact opnemen met de helpdesk van FNV Bouw:
0900 368 26 89.
FOTO FRANK MULLER/HH
JUNI 2012

Cao altijd bij de hand
met de FNV Bouw-app
De cao’s voor de bouw, de afbouw en de woondiensten
zijn te vinden op de speciale FNV Bouw-app die sinds
kort gratis beschikbaar is. Wie de app downloadt in de
Apple Appstore of de Android Market beschikt vanaf
nu thuis én op zijn werk over alle cao-teksten, overzichtelijk
gerangschikt. Gebruikers van de app kunnen
ook per locatie de weersomstandigheden vinden.
Verder kunnen zij als eerste cao-nieuws ontvangen,
zich aanmelden voor de nieuwsbrief en met één klik in
contact komen met de helpdesk van FNV Bouw.
Vakbondswerk in veel
landen levensgevaarlijk
Vorig jaar werden wereldwijd 76 mensen vermoord
vanwege hun vakbondsactiviteiten. Dat blijkt uit
cijfers van het Internationaal Verbond van Vakverenigingen
(IVV). Het is in veel landen letterlijk levensgevaarlijk
om actief te zijn in de arbeidersbeweging.
De meeste doden (29) vielen afgelopen jaar opnieuw
in Colombia. In 2010 was dat ook al het geval, toen
werden daar zelfs 49 vakbondsmensen vermoord. Ook
in Guatemala is het niet veilig voor belangenbehartigers
van werkenden. Daar vonden er tien de dood. In
Azië waren dat er acht. Andere landen waar vakbondsmensen
het in 2011 moeilijk hadden waren Georgië,
Kenia, Zuid-Afrika en Botswana. Daar werden op grote
schaal vakbondsactivisten gearresteerd, onderdrukt en
gevangen gezet. In de cijfers van het IVV zijn niet de
vakbondsmensen meegenomen die vielen tijdens de
Arabische lente. Volgens de organisatie kwamen daar
enkele honderden vakbondsmensen om en werden er
duizenden gearresteerd.
FOTO REPORTERS
JUNI 2012
Allemensen!!
Op 17 april overleed
op 86-jarige leeftijd
Jan Bergsma. Van
1963 tot de vutgerechtigde
leeftijd in
1985 werkte hij bij
de voorlopers van FNV
Bouw, eerst als afdelingsbestuurder,
later
als districtsbestuurder
in Friesland.
Oud-bestuurder Joop
Bouwman overleed op
29 april. Hij werkte
vanaf 1966 bij de
bond als jeugdmedewerker.
In 1970 werd
hij districtsbestuurder
in Utrecht. Bouwman,
die in 1995 met de
vut ging, werd 75 jaar.
Louw Elzinga (50)
vertrekt bij FNV
Bouw om per 1 juli
directeur te worden
van de Algemene Nederlandse
Bond van
Natuursteenbedrijven.
Elzinga werd in 1999
regiobestuurder bij de
bond. Later werd hij
sectorbestuurder voor
achtereenvolgens de
bouw- en de afbouwsector.
Casco Plein
Bondig
‘School Animal Cops om’
“School de vijfhonderd Animal Cops om tot arbeidsinspecteurs”,
zegt FNV-bestuurder Leo Hartveld. “In
Nederland overlijden jaarlijks drieduizend mensen
door onveilig en ongezond werk. Toch hebben we
meer agenten voor dierenwelzijn dan inspecteurs die
arbeidsomstandigheden controleren. Met PVV-wensen
hoeven we geen rekening meer te houden.”
FOTO ANP
Website over bedrijven
Wie op zoek is naar een nieuwe baan, maar eerst
meer wil weten van een eventuele nieuwe werkgever,
kan terecht op de website rateyourcompany.nl. Daar
hebben (oud-)werknemers als het even meezit hun
bedrijf op een aantal punten beoordeeld. Andersom
geldt: wie zijn bedrijf beoordeelt geeft anderen de gelegenheid
daar kennis van te nemen. Inmiddels staan
er al aardig wat bedrijven op de site en dat worden er
steeds meer. De website is gemaakt door FNV Bondgenoten
maar iedereen kan meedoen. Dat gebeurt geheel
anoniem dus de waarheid kan worden gezegd.
Verklaring van Nijmegen
De gezamenlijke vakbonden in het Nederlands/Duitse
grensgebied vormen de Interregionale Vakbondsraad
Rijn-IJssel. De raad stelde op een conferentie in mei
de ‘Verklaring van Nijmegen’ vast om de economie
van de grensstreek tussen Gelderland en de Duitse
deelstaat Noordrijn-Westfalen te versterken. De Nederlandse
en Duitse vakbonden (FNV, CNV en DGB)
willen samen met hun Belgische collega’s invloed uitoefenen
op grensoverschrijdende sociaal-economische
problemen en ontwikkelingen rond werk, inkomen,
opleiding en sociale wetgeving. Ook FNV Bouw maakt
deel uit van de raad.
27

WIJ
STEUNEN
ELKAAR
IK WORD LID
Naam: m / v
Straat | Huisnummer:
Postcode | Plaats:
Telefoonnummer:
E-mail:
Geboortedatum:
Werkt bij:
Plaats:
Beroep:
STEUN OOK JOUW COLLEGA’S
WERF EEN LID!
Gun je collega ook de voordelen van het lidmaatschap van FNV Bouw.
Als dank krijg jij als werver een premie van 10 euro.
Je collega betaalt slechts 15,77 euro per maand.
BETAALWIJZE:
Automatische afschrijving (maandelijks) van rek.nr.:
Acceptgirokaart (€ 0,25 per maand duurder)
OPSTUREN IN EEN ENVELOP (POSTZEGEL NIET NODIG) NAAR: FNV BOUW t.a.v. LEDENADMINISTRATIE, ANTWOORD NUMMER 13, 3440 VB WOERDEN
Datum
Handtekening
EN BEN AANGEMELD DOOR
Naam:
Postcode
Woonplaats
Lidnummer
Maak € 10,– over op rekeningnummer:
FNV Woondiensten is onderdeel van FNV Bouw
0900 368 26 89
11-904
FNVBOUW.NL

door Douwe van der Meulen
PLEIN IS HET LEDENBLAD VAN
FNV WOONDIENSTEN
Jaargang 5 nummer 4, juni 2012
EXPLOITATIE
Koninklijke BDU Uitgevers BV
REDACTIE
Peter van der Aa (hoofdredacteur)
E peter.vanderaa@fnvbouw.nl
Marlous Brand
E m.brand@bdu.nl
Charlie Schuurman
E c.schuurman@bdu.nl
MEDEWERKERS
Djanko, Stephanie Jansen, Pieter Jansen,
Bert Janssen, Tom Janssen, Job van der Mark,
Douwe van der Meulen, Chris Pennarts,
Jeroen Poortvliet
REDACTIEASSISTENTIE
Ria van Velzen
E ria.vanvelzen@fnvbouw.nl
CONTACT
Redactie Plein
T 0342 494 851
E plein@bdu.nl
ADVERTENTIES
BDU Vak- en Publieksmedia
Nathalie Davelaar
T 0342 494 261
E n.davelaar@bdu.nl
TECHNISCHE REALISATIE
Koninklijke BDU Grafi sch Bedrijf BV
UITGAVE en COPYRIGHT
Plein is een uitgave van de Stichting FNV
Pers. Overname van teksten alleen met bronvermelding;
op beeld berust copyright.
ABONNEMENTEN
Plein verschijnt acht keer per jaar. Leden van
FNV Woondiensten ontvangen het blad gratis.
Abonnees betalen € 20,- per jaar.
FNV WOONDIENSTEN IS ONDERDEEL
VAN FNV BOUW
ISSN 1875-4864
JUNI 2012
Horizontaal: 1 stuk gereedschap 7 Door ongelijke
krimping verwrongen (hout) 13 vrouw van Jacob
14 gebrande suiker 16 vissoort 18 metaalhoudend
gesteente 20 blaasinstrument 21 koortswerend middel
22 plaats in Toscane 24 vangwerktuig 25 behaagziek
26 vergiffenis 28 het neerslaan van water 30 zij
31 manier 33 kleed 34 kookgerei 35 opbergplaats
37 voortplantingscel 39 onbepaald voornaamwoord
40 halve kilogram 41 stoot 43 jogger 45 boosheid
46 zuurdeeg 48 nachtvogel 49 bedrijf 50 vreemd,
grillig 51 papiertje 53 paling 55 gast 56 onderricht
57 windrichting 59 opbergplaats 60 huivering
61 flauw 63 bar 65 U 66 knap en wijs 68 leraar
70 gebruind 71 asvaas 73 zuil 74 droombeeld
76 slingerplant 78 verstand 79 anti 80 snack
82 vordering 83 in de lengte 84 gereedschap van
de timmerman
Oplossing: 33 - 60 - 5 - 49 - 20 - 27 - 54
Plein
Puzzel 35
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17
18 19 20 21
22 23 24 25
26 27 28 29 30
31 32 33 34
35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45
46 47 48 49
50 51 52 53 54
55 56 57 58 59
60 61 62 63 64
65 66 67 68 69
70 71 72 73
74 75 76 77 78
79 80 81 82
83 84
Verticaal: 1 rij 2 onzichtbaar blijvend 3 paardenkracht
(afk.) 4 zijden stof 5 plaats in Algerije 6 biersoort
7 sportterm 8 centiliter (afk.) 9 opplakbriefje
10 renderen 11 eenheid (Eng.) 12 drank 13 studiekosten
15 meerstemmige compositie 17 rangtelwoord
19 sikkepit 21 knaagdier 23 verloopstuk 25 weefpatroon
27 bovenmatig 29 Javaans orkest 30 zilverkleurig
visje 32 oplosmiddel 34 roofdier 36 voorspelen
als proef 38 mengsel 40 stoot 42 roofdiertje
44 meisjesnaam 45 offerrook 47 plaaggeest
49 inham van rotsige kust 50 onderkomen in de
bergen 51 insluiting 52 scheepsherstelplaats
54 vlijm, lancet 56 bloem 58 achtergrond 61 oordeel
62 poeder 64 plaats in Limburg 66 geeuwen 67 uitwateringbuisje
69 noodzakelijk 70 ambtsgewaad
72 dichtbij 75 seconde 76 smalle plank 77 drinkbakje
80 nikkel (afk.) 81 luitenant (afk.)
In elk nummer van dit magazine staat een puzzel. Stuur uw oplossing met vermelding van bankrekeningnummer
vóór 1 augustus naar: redactie bondsmagazines, postbus 520, 3440 AM Woerden of stuur een e-mail met dezelfde
gegevens naar puzzel@fnvbouw.nl. U maakt dan kans op de hoofdprijs van 100 euro of een van de prijzen van
50 euro. De oplossing van puzzel nr. 34 was: golfplaat. De eerste prijs van 100 euro is gewonnen door M. Kopijn,
Haren; de twee prijzen van 50 euro door F. Goossen, Almelo en J. Gorissen, Groningen.
29