Limburgs Schutterstijdschrift

Leuke vondst
MELICK – Regelmatig zoeken leden van Schutterij-
Broederschap St.-Andreas in en rond het schootsveld
naar verschoten kogels. Tijdens een van deze
zoektochten vond een van onze leden een penning met
aan de voorzijde de tekst ‘Ludwig II Kœnig von Bayern’
en een afbeelding van deze koning. Een jaartal wordt
niet vermeld. De achterzijde van de munt is onleesbaar.
Mij werd gevraagd of ik opheldering kon verschaffen
op de vraag hoe een munt uit Beieren in Melick terecht
kon komen. Het antwoord maakt alles nóg interessanter.
Hier volgen de onderzoeksresultaten.
Ludwig II
Ludwig II was koning van
Beieren in de periode 864-
886. Daarmee is al de eerste
indicatie gegeven over de
ouderdom van deze munt.
Daarmee is echter nog geen
antwoord gegeven op de vraag
hoe deze munt in Melick
terecht is kunnen komen.
Duitse Bond
In de periode 839- 867 was
Nederlands-Limburg verplicht
lid van de Duitse Bond.
Een van de consequenties
hiervan was dat Limburg
g Voor- en achterzijde van de
munt van koning Ludwig II
van Beieren.
een contingent militairen (in
842 bestond het Limburgs
Bondscontingent o.a. uit militairen
met de naam Limburgse
Jagers) ingezet zou kunnen
worden wanneer er problemen
dreigden of waren, ergens binnen
het gebied van de Duitse
Bond. Ook Beieren was lid van
de Duitse Bond.
Om de staat en de geoefendheid
van de militaire
eenheden van de Duitse
Bond te controleren en te
testen, werden er regelmatig
inspecties uitgevoerd. Zo
bezochten in 846 voor het
eerst een aantal inspecteurs
Limburg om de Limburgse
troepen voor de Duitse Bond
te inspecteren. De inspectie
zou centraal in de provincie
dienen plaats te vinden. Als
plaats voor deze inspectie werd
de Melickerheide gekozen.
Daarna volgden daar vaker
soortgelijke inspecties.
In de periode 860- 875 is
het op veel plaatsen in Europa
onrustig (Krim, Schleswig-
Denemarken, Oostenrijk,
Italië, Frankrijk-Duitsland
etc). Om tijdig en goed voorbereid
te zijn op oorlogen,
gaf de Duitse Bond opdracht
aan haar leden om legers ter
beschikking te stellen. Zo kreeg
het Limburgs Bondscontingent
in 864 opdracht om zich
gereed te maken en te houden
voor inzet in het Noord-
Duitse Schleswig in 866.
Voordat de Limburgse
troepen ingezet zouden
gaan worden, zou weer een
inspectie gehouden worden.
In een militair verslag van
deze inspectie lezen we dat
er in het inspectieteam ook
officieren uit Beieren waren
opgenomen. De mogelijkheid
bestaat dus dat een van
de Beierse inspecteurs deze
munt heeft verloren in de
periode 864- 866 op de
Melickerheide of tijdens een
uitstapje in Melick.
Terug naar de munt
De meeste munten die als
betaalmiddel werden gebruikt,
waren van zilver. Zo ook deze
munt van Koning Ludwig II
van Beieren. Aan de voorzijde
is de munt heel duidelijk leesbaar,
aan de achterzijde is de
munt zodanig bewerkt dat het
opschrift niet meer te lezen is.
Op de achterzijde is wel een
pennetje op de munt bevestigd,
waarschijnlijk met het
doel om op de een of andere
wijze dienst te doen. Deze
laatste mogelijkheid wordt
versterkt door het feit dat de
munt verguld is.
Omstreeks 900 zien we dat
veel (belangrijke) zilveren
munten en penningen verguld
worden om er zo een nog grotere
waarde of belang aan toe
te kennen. Zie ook de medailles
van o.a. de voorlopers van
het OLS uit die periode. Door
de bewerking die de achterzijde
van de munt heeft ondergaan,
zal het moeilijk zijn om
de munt in de oorspronkelijke
staat terug te brengen.
Samenvattend
Deze zilveren munt dateert
g Ludwig II van Beieren was
de legendarische sagen- en
sprookjesminnende koning, die
Schloss Neuschwanstein liet
bouwen, maar nadien wegens
geestesziekte onder voogdij
werd geplaatst en verdronk in
de Starnbergersee, waarvoor
hij een zwaantjesboot had
laten bouwen.
van omstreeks 865. De relatie
tussen Beieren, de inspectieplaats
Melickerheide en de
vindplaats Melick wordt (door
het lidmaatschap van Limburg
én Beieren in de Duitse Bond)
mijn inziens eveneens zeer
aannemelijk. Door het vergulden
en de bewerking aan de
achterzijde acht ik de waarde
als munt niet al te groot. Wel is
het zo dat door het bewerken
én het laten vergulden, deze
munt mogelijk als pronkstuk
voor een dame gediend heeft
(bijvoorbeeld als broche of als
speld).
Mijn volgende stap zal zijn
om uit te zoeken wie de eigenaar
van het stuk land was
omstreeks 900 waar de munt
werd gevonden. Mogelijk dat
op die manier een lang verloren
gewaand familiestuk weer
terugbezorgd kan worden.
Wim Pijpers
Limburgs Schutterstijdschrift 78 32
Maart 2008