augustus-september - Meet- en Regeltechniek

MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER
08/09-2009
INGENIEURSMAGAZINE
Umicore Solar Team
vol vertrouwen naar
World Solar Challenge
Karel Van Eetvelt over Unizo
Ing. Luc Van Dingenen:
CEO in Dubai
Franstalige gemeenschap:
eerste industrieel ingenieurs
met vijfjarige opleiding
VIK, Herentalsebaan 643,
2160 Wommelgem
jaargang 47, nummer 8-9,
augustus-september 2009
maandelijks tijdschrift,
verschijnt niet in juli en augustus
afgiftekantoor
ANTWERPEN X- P2A8632

I-mag Ingenieursmagazine is een uitgave
van de Vlaamse Ingenieurskamer vzw
Lid van World Federation of Engineering
Organisations (WFEO) van de UNESCO.
Lid van de Unie van de Uitgevers van
de Periodieke Pers (U.P.P.)
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Ing. Bart Demol MSc,
Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem
HOOFDREDACTEUR
Ing. Noël Lagast MSc
EINDREDACTIE
Luc Vander Elst
REDACTIERAAD
Ing. I. Born MSc - Ing. B. Demol MSc
Ing. H. Derycke MSc - Ing. K. De Wever MSc
Ing. N. Lagast MSc - Ing. G. Roymans MSc
Ing. W. Samyn MSc - Ing. L. Wezenbeek MSc
REDACTIESECRETARIAAT
Francine Demaret
SECRETARIAAT VIK
Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem
Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01
Website: www.vik.be - e-mail: ing@vik.be
Doorlopend open van 08.30 uur tot 17.00 uur
LIDMAATSCHAPSBIJDRAGEN
rek.nr.: 406-0098501-56
€ 61,00
voor technisch en industrieel ingenieurs,
die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn;
voor geassocieerde leden
€ 34,00
voor hen, die 3 jaar of minder dan
drie jaar gediplomeerd zijn;
voor een samenwonend lid;
voor gepensioneerden
€ 17,00
voor studenten-industrieel ingenieur
€ 78,00
voor leden woonachtig in het buitenland
€ 580,00
voor bedrijven, scholen, instellingen, enz.
met meer dan 250 werknemers
€ 280,00
voor bedrijven, scholen, instellingen, enz.
met minder dan 250 werknemers
DRUKKERIJ & LAY-OUT
Drukkerij SLEURS nv, Overpelt
Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95
Voor de ondertekende artikels zijn alleen
de auteurs aansprakelijk.
COVER
Umicar Inspire © UMICORE SOLAR TEAM
Commentaar
Welkom en gefeliciteerd
Eind augustus, begin september begint het nieuwe werkjaar van de VIK.
Eigenlijk loopt het ‘VIK-werkjaar’ zonder pauze in het volgende over. De opvolging
van onder meer de politieke en maatschappelijke actualiteit vraagt immers
voortdurende aandacht. De Vlaamse Ingenieurskamer is begaan met de verdediging
en de behartiging van de graad en het diploma van de industrieel ingenieurs.
Dat is haar kerntaak, wat nog niet betekent dat ze minder aandacht zou
hebben voor een reeks van andere doelstellingen, zoals de voortdurende vorming
van haar leden en de netwerkvorming die de leden dichter bij elkaar brengt.
Dit jaar noteerde de VIK opnieuw talrijke nieuwe jonge leden, die zopas hun
diploma hebben behaald.
Langs deze weg houd ik er aan hen daarmee hartelijk te feliciteren en hen welkom
te heten bij de VIK. Lid zijn van de VIK is om vele redenen nodig.
Bij de uitreiking van de diploma’s heeft de VIK u via een afzonderlijke informatiebrochure
wegwijs gemaakt in de vele voordelen die u als lid geniet.
Sommigen hadden het geluk tot de VIK-prijswinnaars te behoren.
Elk jaar bekroont de VIK immers pas afgestudeerde industrieel ingenieurs.
Wellicht was die gebeurtenis ook uw eerste kennismaking met de beroepsvereniging.
U zult ongetwijfeld via de vele activiteiten die de VIK ontwikkelt de
beroepsvereniging beter leren kennen en hopelijk ook waarderen.
Dat deden trouwens velen voor u.
Natuurlijk is het diploma van industrieel ingenieur een waardevolle sleutel die u
toegang geeft tot het beroepsleven. Maar het diploma moet nog steeds een betere
internationale erkenning krijgen. Er moet een einde komen aan de internationale
betwisting. De beroepstitel van ingenieur wordt immers voorafgegaan door
een opleiding aan een faculteit of ‘school’ aan een universiteit. De opleiding
volgt de internationaal gangbare standaard van drie jaar bachelor, gevolgd door
een masterfase van twee jaar. Dat is de studieduur waarmee de Franstalige collega’s
nu in ons land afstuderen. De logica vraagt ook een integratie van de
opleiding in de universiteit. Die punten zal de VIK onverminderd onder de aandacht
brengen van de nieuwe Vlaamse minister van onderwijs en de beleidsverantwoordelijken.
Wie met zijn diploma van industrieel ingenieur internationaal gaat, wordt ongetwijfeld
geconfronteerd met die tekortkomingen in de opleiding.
VORMINGSAANBOD 2009-2010
Ing. Joseph NEYENS MSc
Algemeen voorzitter VIK
Vorming is de basis voor een efficiënte en effectieve werking!
Bekijk grondig het vormingsaanbod dat bij deze I-mag zit.
Er zitten zeker enkele cursussen en opleidingen tussen die jou
of jouw bedrijf een concurrentieel voordeel kunnen bieden.
Maak zorgvuldig je keuze!
3 I-mag augustus-september 2009

Inhoud
I-mag augustus-september 2009
Commentaar
Welkom en gefeliciteerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 03
Inhoudstafel
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04
Resoluut voor winst met zonnewagen
Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 05
Luc Van Dingenen is al zes jaar CEO in Dubai
Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 08
P41 bedenkt technologische verbeteringen
Technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Fietsen als God in Spanje
Samenleving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Crisis is scharniermoment
Centrum Onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Eerste industrieel ingenieurs met vijfjarige opleiding
Centrum Onderwijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
EUROCERTICE is start van Europees initiatief
Centrum Onderwijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
In de kijker: uniek Scala-concert
Afdeling Antwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
In de kijker: fotovoltaïsche zonnepanelen
Afdeling Leuven-Hageland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Nieuws van de afdelingen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Puzzelaar
Denken & doen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Unizo is de grootste ondernemersorganisatie van België
Netwerk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Crisis-VIK-zeilweekend
Netwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
VIK Kaderweekend
Netwerk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Activiteiten van de studiegroepen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Classification, labelling and packaging (CLP)
Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Duurzaam bouwen
Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Succes op beurzen
Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Grondverbetering met bindmiddelen
Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Cursusagenda
Vik Vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
4

technologie
Resoluut voor winst
Umicore Solar Team stelt Umicar Inspire voor
LEUVEN. Op 1 augustus stelde het Solar Team van de Leuvense
Groep T uiteindelijk zijn langverwachte zonnewagen voor. Aan de bolide
werd meer dan een jaar gewerkt, gesleuteld en verbeterd. Met het eindresultaat
mikt het derde Solar Team nog altijd resoluut op winst in de World Solar
Challenge down under. Het team reist op 10 september, meer dan een maand
voor de eigenlijke race, af naar Australië en wil duidelijk niets aan het toeval
overlaten. Concurrentie verwachten de Leuvenaars vooral uit Delft, Michigan
en Twente.
De Umicar Inspire moet de
Leuvenaars de zege bezorgen.
In december vorig jaar stelde het Umicore
Solar Team drie mogelijke concepten van
de nieuwe zonnewagen voor aan pers en
partners. Het is uiteindelijk de Umicar
Inspire, die het heeft gehaald en de
Leuvenaars de zege moet bezorgen. Maar
de TU Delft neemt alweer deel aan de
World Solar Challenge in Australië en dus
is de winnaar al vooraf bekend: Delft won
de laatste vier van de negen edities van
Umicar Inspire
De Umicar Inspire heeft vooraan twee
wielen en achteraan eentje. De wagen
dankt zijn naam aan het gegeven dat het
Solar Team met dit project mensen probeert
te laten nadenken over de milieuproblematiek
en mogelijke alternatieven
voor fossiele brandstoffen in de toekomst.
Zijn aërodynamische vorm dankt de
Inspire aan het Morelli-profiel. Ook de
koepel en de wielkappen zijn ontworpen
voor een optimale luchtstroming. De wielkappen
konden veel dunner worden
gemaakt dan vaste wielkappen, omdat ze
meedraaien met de wielen. Voor de
ophanging zocht het Solar Team inspiratie
bij de formule 1: een doublewishboneophanging
vooraan is zeer licht, maar
vangt de krachten toch goed op.
Achteraan bestaat de ophanging uit een
swingarm met twee dempers.
In het batterijpakket van 25 kg zitten allemaal
aparte lithium-ion-polymeercellen
de tweejaarlijkse race voor zonnewagens
over dik 3.000 kilometer tussen Darwin en
Adelaïde.
Tests
“Wij hebben nog altijd de ambitie om die
hegemonie te doorbreken”, zegt Thomas
Teirlinck, teammanager van het Leuvense
Solar Team. “We hebben de Umicar
Inspire gedurende meer dan een jaar
zorgvuldig opgebouwd, hebben gebruikgemaakt
van de ervaring van de vorige
die per vier een pakketje vormen. Een batterijmanagementsysteem
ziet erop toe
dat de verschillende cellen allemaal
gelijkmatig op- en ontladen.
De elektrische motor is een inwheelmotor
en bestaat uit een spoel die vast op de as
is gemonteerd met daaromheen draaiende
magneten, die op de velg bevestigd
zijn. Als er spanning op de spoel wordt
gezet, beginnen de magneten te draaien,
waardoor de velg meedraait en de wagen
vooruitgaat. Bij de velg is optimalisatiesoftware
gebruikt om de juiste verhouding
te vinden tussen gewicht en sterkte.
De draagstructuur en de rolkooi bestaan
volledig uit carbon. Dat licht en ultrasterk
materiaal vervangt het traditionele aluminium
buizenframe. De rolbar moet bij een
ongeval een kracht van vier keer het
gewicht van de wagen kunnen opvangen
om de piloot te beschermen.
TECHNOLOGIE
teams en we voerden
heel wat testen uit met de
prototypes op de ‘Lommel proving
ground’ en op het circuit van
Zolder. Wij zijn er klaar voor.”
De ambitie is er en het vorige Solar Team
heeft bewezen dat TU Delft geklopt kan
worden. Alleen door pech op een van de
racedagen werden ze naar de tweede
plaats teruggeslagen. Het kan dus.
Het zonnepaneel is opgebouwd uit 20 verschillende
modules met in totaal 2.108
germaniumarsenidecellen, goed voor een
oppervlakte van 6 m². Acht maximumpowerpointtrackers
(MPPT’s) moeten het
beste rendement uit de zonnepanelen
halen.
De wagen is 4,3 meter lang, 1,8 meter
breed en 1,04 meter hoog. Hij weegt minder
dan 180 kilogram en haalt een topsnelheid
van 140 km/uur. Met zijn verbeterde
aërodynamica scoort hij een kwart beter
inzake luchtweerstand dan zijn voorganger,
de Umicar Infinity.
De profielbanden werden speciaal door
Michelin ontwikkeld en de wagen heeft
een rolweerstand die tien keer kleiner is
dan die van een normale auto en een
luchtweerstand die twaalf keer kleiner is
dan die van een normale auto.
LVE
5 I-mag augustus-september 2009

“We zitten volledig op schema en
we vertrekken op 10 september
naar Australië om ons daar voort
voor te bereiden op de race.”
In Lommel werd de Inspire getest op remafstand,
draaicirkel, verbruik en snelheid.
De technische details, zeg maar.
Teirlinck: “In Zolder hebben we de Umicar
Inspire dan getest op de combinatie van
bochtenwerk en hoge snelheid. Bij de eerste
testen in Lommel kwamen er wel nog
enkele kleinere problemen aan het licht,
maar in de loop van de week werden die
telkens vrij vlot opgelost. We zitten dus
volledig op schema en we vertrekken op 10
september naar Australië om ons daar
voort voor te bereiden op de race.”
Op 21 oktober volgt dan de eerste statische
‘scrutineering’: een technische keuring,
waarbij de wagen voor een deel
wordt gedemonteerd. Drie dagen later –
op 24 oktober – volgt de dynamische scrutineering,
waarbij er onder andere wordt
getest op draaicirkels en andere dynamische
technische vereisten. Die dag vindt
ook de kwalificatierace plaats.
Kwalificatie
“Dat is niet zonder belang, want als je bij
die kwalificatie de eerste plaats zou kunnen
halen, dan heb je een belangrijk voordeel.
Als je geen andere teams moet inhalen,
vergroot je je kansen. Delft, bijvoorbeeld,
rijdt met een wagenkaravaan van
vier, vijf motorhomes bij zijn zonnewagen.
Als je daar voorbij moet in een nog vrij
stedelijke omgeving, dan is dat ‘hell’. De
concurrentie zal vooral komen van Delft
en Michigan, die weer een hele sterke
wagen hebben gebouwd. Ook Twente valt
deze keer niet te onderschatten, want zij
hebben een zeer innovatieve wagen
gebouwd, een sterk verbeterde versie van
hun vorige wagen. Bochum heeft gekozen
voor een meer commeriële wagen en komt
uit in een andere categorie.”
Het Umicore Solar Team is van plan om
weinig naar de concurrentie te kijken en
vooral zijn eigen race te rijden.
“We hebben meer dan een jaar aan de
Inspire gewerkt en we hebben daarnaast
ook een eigen strategie uitgewerkt. Het is
maar logisch dat we die strategie nu volgen
en niet te veel naar de concurrentie
kijken.”
In december komt er een reeks
van drie afleveringen op Canvas,
waarbij de nadruk vooral zal
liggen op het wetenschappelijke
aspect.
Netwerk
TECHNOLOGIE
Behalve de techniek, het stuurmanschap
van de chauffeurs en de ondersteuning
van het omkaderende team is er natuurlijk
altijd ook een vleugje geluk nodig tijdens
de race: gespaard blijven van technische
tegenslagen en ongelukken, 3.000 kilometer
lang alert blijven en vooral: als een
hecht team tot de finish blijven samenwerken.
Canvas
De belevenissen van het Umicore Solar
Team worden dit jaar niet gevolgd door
Jim-tv, maar door het ‘ernstige’ Canvas.
Het Umicore Solar Team met ‘mediameter’ Roos Van Acker.
In december komt er een reeks van drie
afleveringen op Canvas, waarbij de
nadruk vooral zal liggen op het wetenschappelijke
aspect en minder op het
‘rebelse’, zoals dat bij Jim het geval was.
Canvas filmt zowel de testen als de productie
van de onderdelen. De zender gaat
ook mee op avontuur in Australië om daar
een verslag te kunnen maken van de
(zege?)tocht van het Umicore Solar Team
met zijn Inspire.
Tekst: Luc VANDER ELST
Foto’s: UMICORE SOLAR TEAM
De nieuwe zonnewagen werd begin augustus voorgesteld op het circuit van Zolder.
Een racewagen op zonne-energie om deel te nemen aan de World Solar Challenge
kun je alleen maar realiseren met de hulp van een hele hoop partners. Zij dragen
allemaal hun steentje – hun zonnecelletje? – bij tot het mogelijke succes: logistiek,
financieel, knowhow, mankracht, enz. Elk van de tientallen bedrijven en partners die
al dan niet letterlijk hun duit in het zakje deden, leveren een wezenlijke bijdrage
voor het Umicore Solar Team. Bij de derde netwerkavond op 19 juni daagden liefst
120 van die partners op in de gebouwen van Umicore. Zij hadden het voorrecht om
toen al in avant-première een glimp op te vangen van de uiteindelijke racewagen.
Netwerken is belangrijk. Dat weten we allang. Ook de VIK, afdeling Leuven, steunt
het Umicore Solar Team daadwerkelijk.
7 I-mag augustus-september 2009
LVE

technologie
“ Vlamingen hebben een scherp oog
voor productiviteit en efficiëntie”
Limburgse ingenieur Luc Van Dingenen is al zes jaar CEO in Dubai
GENK. Genkenaar en industrieel ingenieur Luc Van Dingenen is sinds 2003
CEO van Gulf Advanced Lighting, een verlichtingsbedrijf van wereldniveau in
Jebel Ali in de vrijhandelszone van Dubai (Verenigde Arabische Emiraten).
Na een carrière bij Sylvania in Tienen en in Groot-Brittannië werkt hij nu als
enige westerling tussen zevenhonderd werknemers in de meest mondaine
plek van het Midden-Oosten.
Ing. Luc Van Dingenen op de werkvloer: een smeltkroes van nationaliteiten.
In 1983 is Van Dingenen begonnen als testingenieur
bij Ford, maar al vrij snel is hij
overgestapt naar lampenfabrikant Sylva -
nia in Tienen. Hij bleef er vijftien jaar,
eerst als kwaliteitsmanager, later als productmanager
en nog later als productdirecteur.
Tot slot werd hij er verkoopsdirecteur.
“Ik wou zowel de productie als de commerciële
kant kennen,” zegt hij. “Onder -
tussen had ik ook al een MBA gedaan. Ik
wilde antwoorden vinden op bedrijfseconomische
vraagstukken. Ik zit trouwens
vanaf mijn 26ste in een managementfunctie.”
“In 1999 vroeg men mij om in Engeland
een probleemfabriek van Sylvania UK uit
de rode cijfers te gaan halen. Toen die op -
I-mag augustus-september 2009
dracht goed en wel afgewerkt was, ben ik
in 2003 CEO geworden van Gulf Advanced
Lighting (GAL), een bedrijf waarmee ik bij
Sylvania al langer goede contacten had.”
Juiste strategie
“Ik ben hier de enige westerling tussen
ongeveer zevenhonderd werknemers. De
werkvloer is een echte smeltkroes van
nationaliteiten: slechts een goede tien
procent zijn plaatselijke mensen, zowat
vijftig procent zijn expats uit Indië, de rest
komt uit de Filippijnen, Pakistan, China,
Nepal, ... noem maar op. Ze werken hier
lange dagen in behoorlijk lastige werkomstandigheden.
Zo kan de temperatuur in
de zomer in de productiehal gemakkelijk
8
oplopen tot 45 graden. We gebruiken speciale
koelers die water vernevelen en zo
de lucht afkoelen in de bedrijfshal, maar
evident is dat natuurlijk niet. Onze werknemers
verdienen hier wel een veelvoud
van wat ze in hun thuisland zouden kunnen
verdienen.”
Hoe begint u als enige Europeaan in een
bedrijf in het Midden-Oosten aan zo’n
opdracht?
“Ik ben begonnen zoals ik dat ook in
Engeland gedaan had: ik heb eerst het
bedrijf afgetast en heb nagegaan welke
mensen goed meewerken en waar ik steun
kan vinden. Vervolgens probeer ik enthousiasme
te kweken voor mijn visie. Ik heb
daarbij het ‘geluk’ gehad dat het bedrijf
voor mijn komst lang break-even draaide
en na mijn start snel op winstkoers is
geraakt. Vanaf dan is het altijd de goede
richting uitgegaan en dat helpt natuurlijk
om je visie door te drukken.”
“Een bedrijf moet in eerste
instantie van binnen gezond
zijn.”
“We hebben van in het begin ook de juiste
strategie gekozen: we gaan resoluut voor
spaarlampen en metaalhalogeenlampen
van hoge kwaliteit. We doen niet zomaar
een beetje van alles. We hebben jaren geleden
een goede keuze gemaakt. De ‘global
warming’ heeft ons daarbij geïnspireerd.
Zo hebben we nooit iets met gloeilampen
gedaan. Grote concurrenten die nu de
productie van gloeilampen stopzetten
wegens de opwarming van de aarde, spreken
met een mooie term van de green
switch. Wij hebben van in het begin radicaal
andere keuzes gemaakt en moeten
die switch überhaupt niet maken.”
“Een bedrijf moet in eerste instantie van
binnen gezond zijn: niet alleen de productie
moet goed verlopen, maar bijvoorbeeld
ook de communicatielijnen tussen ondersteunende
diensten moeten goed zijn. Ik
ben als general manager verantwoordelijk
voor de hele keten van productie, ontwikkeling,
financiën, logistiek, kwaliteit, verkoop,
enz. Stap voor stap leg je accenten
in elk aspect van het bedrijf.”

Ing. Luc Van Dingenen praat elke avond
met zijn vrouw… via MSN.
Hands on
Is er een groot mentaliteitsverschil met
Vlaanderen?
“Als Vlaming hebben we een scherp oog
voor productiviteit en efficiëntie. Ik heb
zowel in Engeland als hier in Dubai ondervonden
dat Vlamingen op dat vlak een trap
hoger staan. Het heeft een tijdje geduurd
eer ik de werkvloer er hier kon van overtuigen
dat ze feiten en cijfers moeten voorrang
geven op opinies. Je ziet hier in
Dubai nog duidelijk de gevolgen van het
oude Indische kastensysteem, een sterke
vorm van ingebakken hiërarchie die weinig
objectieve basis heeft. Hogere senioriteit
krijgt in hun ogen nog te vaak de
voorkeur, ook al heeft een jongere werknemer
betere ideeën of een groter potentieel.
Het vraagt tijd om die switch te maken
in deze cultuur, maar het begint toch te
lonen. Een voordeel tegenover het Westen
is wel dat jongere medewerkers meer respect
hebben voor de ervaring van oudere
collega’s.”
“Ik geef overigens zelf het voorbeeld door
me niet boven de mensen te stellen. Ik
stap zelf naar de werkvloer en bewijs dat
ik ook van aanpakken weet. Het was voor
hen in het begin ondenkbaar dat ik in de
productiehal een lamp zou uiteendraaien
om de kwaliteit ervan te bespreken.”
Ziet u bij de ingenieurs een verschil met
Vlaanderen?
“De ingenieursopleiding heeft in Vlaan -
deren ontegensprekelijk meer oog voor
diepgang. Voorts houden wij als Vlamin -
gen altijd onze doelstellingen voor ogen.
Dat is bijvoorbeeld in Groot-Brittannië
hele maal anders: ze houden er veel
besprekingen, gooien alles in een rapport
en gaan er dan pas tegenaan. Het Britse
niveau kent minder diepgang. Ik moest in
Groot-Brittannië ieders ogen vaak weer
naar de doelstellingen richten.”
TECHNOLOGIE
“Ik moet mensen vaak leren
altijd de doelstellingen voor
ogen te houden.”
“Dat is eveneens zo voor de Indische
ingenieurs. Het zijn intelligente en harde
werkers, maar ze missen wat doeltreffendheid
en soms wat diepgang in specifieke
gebieden van verlichting. In groeilanden
is er veel vraag naar sectorgerichte
kennis, zoals verlichting, omdat de productie
er constant stijgt. Vandaar dat er
nog altijd een tekort is aan goed opgeleide
mensen.”
“Zelf hebben we binnen GAL de productiecapaciteit
verdrievoudigd gedurende de
laatste vier jaar en hebben we de ‘state of
the art’ keramische metalhalidelampen
ontwikkeld.”
Minder bureaucratie
Heeft een bedrijfsleider in de vrijhandelszone
van Dubai korte beleidslijnen?
“Je kan hier wel relatief makkelijk iets
gerealiseerd krijgen als het nodig is, hoewel
de bureaucratie stilaan begint door te
dringen. Wij zijn een privémaatschappij
die eigendom is van Al Moosa, een grote
speler in de plaatselijke vastgoedsector.
Als de bureaucratie onze ontwikkeling
toch ergens iets in de weg legt, dan kan ik
dat via onze eigenaar nogal gemakkelijk
weer op de rails krijgen.”
“Er zijn hier nog steeds minder controlerende
instanties dan in het Westen, maar
Dubai haalt zijn ‘achterstand’ op dat vlak
stilaan in. Het feit dat we hier in een vrijhandelszone
zitten en dat we dus geen inof
uitvoerrechten moeten betalen, biedt
natuurlijk veel commerciële voordelen,
maar heeft ook nadelen. Zo moet je bij de
overheidsdiensten werkelijk voor alles
betalen, alvorens iemand zijn pen wil
opnemen.”
Is er veel verloop in het bedrijf?
“Verloop van personeel is er overal, dat
hangt samen met het economisch klimaat.
Vooral de meer universele functies, zoals
financiën en logistiek ondervinden veel
last van de crisis. Voor de specifieke functies
binnen de verlichtingswereld moeten
we waakzaam blijven voor de vele nieuwe
bedrijven, die graag mensen aantrekken
vanuit GAL, omdat we de laatste technologieën
in huis hebben. Daar bestaat bij
ons ook al het gevaar voor een braindrain.
Je kan dat proberen te counteren door een
gezonde balans te zoeken in je personeelsmanagement.”
Videocall
“Wij verkopen wereldwijd aan zeventig,
tachtig landen en wij trekken van overal
materiaal aan. De productie is gebaseerd
in Dubai, maar we blijven wel zoeken naar
mogelijke prijsvoordelen bij niet-kritische
componenten elders ter wereld, bijvoorbeeld
in China. Dat maakt dat ik vaak
moet reizen. Zo vertrek ik morgen voor
tien dagen naar China.”
Hoe houdt u contact met de familie in
Hasselt?
“Europese zakenreizen combineer ik met
een familiebezoek thuis. Het is niet evident
dat ik ondertussen al meer dan zes
jaar ver van huis ben. Mijn vrouw en ik
‘praten’ (bijna) elke avond even op MSN.
Zelfs mijn ondertussen 74-jarige moeder
heeft geleerd om te chatten om contact
met mij te houden.”
Tekst: Dirk VANDER ELST
Foto’s: GAL
“Wij hebben de laatste technologieën in huis en daar bestaat het gevaar voor een
braindrain. We moeten alert blijven.”
9 I-mag augustus-september 2009

technologie
HEMIKSEM. Wat voor Ives De
Saeger (40) als hobby begon, werd
intussen een uit de hand gelopen
passie. Hij richtte in 1996 een creatieve
hobby-denkclub op. Met
enkele gelijkgestemde zielen mocht
hij van zijn toenmalige werkgever ’s
avonds de gebouwen gebruiken om
er creatief op los te denken. Vijf jaar
later was zijn eenmansbedrijfje ‘p41
Industrial Services bvba’ een feit en
nog eens acht jaar later stelt p41 tien
mensen tewerk, onder wie, jawel,
een paar hobbyisten van het eerste
uur. Wat p41 voor u kan doen? De
technologieën en processen in uw
bedrijf optimaliseren. U betaalt een
basisbedrag voor de geleverde
arbeid én pas als p41 uw doelstellingen
haalt, een bonus. Een gesprek
met de managing director, Ives De
Saeger.
“Van opleiding ben ik licentiaat fysica met
specialisatie statistische mechanica.
Nadien heb ik burgerlijk natuurkundig
ingenieur gestudeerd. Mijn thesis fysica
was theoretisch, mijn tweede eindwerk
praktisch. Ik ging op zoek naar verbeteringen
in een productiebedrijf. Hoe kan ik die
aanpakken: via trial and error, of ga ik op
ervaring zoeken naar verbetering? Lees ik
een boek, bestudeer ik theorieën? In mijn
huidige job combineer ik in feite mijn twee
studies.”
Vijf niveaus
U werkt volgens een praktisch stappenplan,
maar theoretisch onderbouwd?
“Wij onderscheiden vijf niveaus van verbetering.
Het eerste noemen we dadeling,
afgeleid van het woord ‘dadelijk’. Ik haal
verbetering door gewoon een parameter
te verbeteren. Door op de werkvloer
gewoon dingen fysiek dichter bij elkaar te
zetten of te verplaatsen, kan ik tien procent
productiviteitsverbetering halen. Het
tweede niveau noemen we de kenneling,
van het woord ‘kennis’. Je gebruikt kennis
die je vindt in je eigen sector, maar die je
zelf nog niet toepast. Als we zouden kennen
wat onze sector weet...! Je neemt
contact op met collega-bedrijven of met
overkoepelende organisaties in je sector.
In het derde niveau, de grenzeling -
‘grens’ - ga je op zoek naar oplossingen
uit een andere sector. Andere technologie
maar dezelfde functie. Zo gebruiken tandartsen
bij het frezen een bepaald patroon.
Misschien kunnen we die in de staalindustrie
wel aanwenden? We zoeken hier voornamelijk
naar wat ik ‘Brico-oplossingen’
uit de andere sector noem. Het is de
bedoeling technologie, kennis of een
manier van organiseren te vinden die met
kleine wijzigingen toe te passen is in het
bedrijf. Op niveau 4, de weteling - ‘weten’
- gaan we alle kennis, inzichten en onderzoeksdomeinen
gebruiken uit de chemie,
neurologie, psychologie, wiskunde, economie,
biologie, noem maar op. Een
wetenschappelijk hoogtechnologisch lab
is bezig met een onderzoek van een nieuwe
technologie die ik misschien in mijn
bedrijf kan toepassen. Maar de transformatie
naar het bedrijf kan wel enige jaren
duren. Dan belanden we bij het laatste
niveau, dat van de uitvinding. Er zijn 7.000
geregistreerde, wetenschappelijk erkende
effecten. Zo ver gaan we niet, in de
dienstverlening van p41 gaan we tot
niveau 3, soms tot 3,5.”
Process jump
TECHNOLOGIE
P41 bedenkt technologische verbeteringen
Een relatief klein bedrijf, internationaal
en actief in zoveel mogelijk domeinen
I-mag augustus-september 2009
Ir. Ives De Saeger is managing director van wat begon als een hobbyclub,
maar uitgroeide tot een bloeiend bedrijf.
10
Tot zover de theorie, over naar de
praktijk. Waarvoor kan ik bij uw
bedrijf allemaal terecht?

“Een eerste product is de
‘Process jump’. De klant
staat voor een probleem:
hoe kan hij het wisselen
van matrijzen in een afdeling
productiever maken?
Hij zit met een kwalitatief,
ergonomisch of onderhoudsprobleem.
We bieden
op drie maanden
oplossingen aan met een
terugbetaaltijd van maximum
een jaar. In de initiatiefase
maken we maximaal
gebruik van alle
analyses van de klant. We
vertrekken van zijn 6
Sigma-analyses, van zijn
tijdstudies, van zijn ergonomieanalyses.
Bij Johnson
Controls bijvoorbeeld bleek
uit een 6 Sigma-analyse dat op 250.000
wagens 6 fouten gemaakt worden. In fase
2 brengen we de analyse. We gebruiken
systeemfunctie-modelleren, in plaats van
oorzaak-en-gevolg-analyse, als een aanpak
om beter te begrijpen welke aspecten
die problemen veroorzaken. Fase 3 is de
conceptuele fase: we hebben een eigen
ontwikkelde database met 3.000 alternatieve
technologieën ontwikkeld. Zo kunnen
we snel zoeken. We maken ook nog
gebruik van de beschikbare ‘patent databases’
via internet en van ‘deep searches’
in bestaande websites. Laten we zeggen
dat we een honderdtal mogelijke ideeën of
‘innovation proposals’ hebben gevonden.
Dan komen we in de developfase: we gaan
scenario’s ontwikkelen. In de scenario’s
willen we dan die voorstellen herwerken
tot een combinatie van aanvaarde proposals.
Dat worden dan 5 tot 30 scenario’s
waarbij we aantonen: dit is de oplossing,
ze werkt zo en zo en dit gaat u zoveel
opbrengen en zoveel kosten. De laatste
fase is dan de toepassing, afhankelijk van
de wensen van de klant helpen we bij het
toepassen in de praktijk. We nemen een
persoon van het bedrijf mee in het project
en leiden hem op gedurende drie maanden.
Slechts één, want als hij overtuigd is
van onze plannen, dan draagt hij dat makkelijk
over naar zijn organisatie.”
Procesinnovatie
Is er meer output mogelijk met 0
investering?
“Het lijkt wel dat we alleen technologische
innovaties bedenken, maar voor ons
is procesinnovatie meer. Je kan ook innoveren,
gebaseerd op kennis of door een
UITVINDING
WETELING
GRENZELING
KENNELING
DADELING
“We hebben een eigen
ontwikkelde database
met 3.000 alternatieve
technologieën.”
andere organisatiestructuur
te gebruiken. Bij
Case New Holland hebben
we net een project
afgesloten dat hun helpt
acht procent meer efficiëntie
in de lakstraten te
halen, gebaseerd op juistere
instructies.
Voorbeeld twee: de projectleider
van een marketingbureau
gaat naar een
klant die een campagne
bestelt. De projectleider
gaat naar zijn creatieveling
en twee maanden
later is de campagne
klaar. De projectleider gaat
weer naar de klant die de
campagne al dan niet goedvindt.
Je kunt het ook zo
doen: hoeveel soorten campagnes
bestaan er? Maak gebruik van de bestaande
kennis, maak gebruik van het DNA van
de campagnes die je dan aanwendt om
sneller en vollediger alternatieven te vinden.
Voorbeeld drie: probeer je niet te veel
in je bedrijf met functies bezig te houden,
hou je meer met de inhoud van de taken
bezig. Hoeveel manieren bestaan er om
met dezelfde mensen en dezelfde middelen
betere resultaten te hebben? Bij Volvo
Trucks hebben we zo acht
procent meer output
gerealiseerd met nul
investeringen.”
De ‘Process jump’ pakt
één probleem aan, maar
wat als er grotere vissen in
de vijver zouden zwemmen?
TECHNOLOGIE
KNOWLEDGE
“Hiervoor hebben een ons tweede
product: strategische procesinnovatie.
Ook daar werken we in
vijf fasen. Het verschil met ons
eerste product? Wat kunnen we in
het productieproces van de klant
verbeteren en innoveren, zodat hij
een merkbaar strategisch voordeel
heeft tegenover zijn concurrenten?
De grotere vissen die het verschil zullen
maken, waardoor het bedrijf net iets beter
is én blijft. Stap 1 is de initiatie. We brengen
in een grafiek op productniveau in
kaart waar het onderscheid zit tussen
onze klant en zijn concurrenten. Dan volgt
de analysefase. In welke richting wil de
klant gaan: kwaliteitsverbetering of kosten
drukken? Welk aspect van zijn product
moet het beter doen: leveringstermijn?
Dat soort zaken. Stap 3 is de conceptualisering:
we gaan op zoek naar alle mogelijke
technologieën in, bijvoorbeeld, de
graad van automatisering die een klant
wil bereiken. We tonen wat zijn bedrijf nog
manueel doet, we tonen wat hij automatisch
zou kunnen doen met wat hij in huis
heeft en wat bijvoorbeeld volautomatisch
zou kunnen, mits een ingreep. We eindigen
dan in stap 4 met een brainstorm. We
stellen een team samen uit alle geledingen
van het bedrijf. Uit de brainstorm
halen we dan innovatieprojecten en een
aantal scenario’s. Hieruit volgt dan de toepassingsfase:
we stellen een definitieve
‘innovation road map’ op met een volledig
uitgeschreven investeringsdossier. Wat
heeft de klant precies nodig? Komt hij
misschien in aanmerking voor subsidies?
Daarmee moet het bedrijf de komende
drie, vier jaar aan innovatie kunnen doen
én een strategisch voordeel halen ten
opzichte van de concurrentie. Verder is
p41 ook nog actief op het vlak van tijdstudies
en de meer bekende ‘industrial engineeringstechnieken’
en we geven, altijd in
samenwerking met derden, ook opleidingen,
onder meer voor de VIK.”
Hobbyclubje
U hebt sinds 2001 een lange weg
afgelegd. Momenteel hebt u een
tiental mensen in dienst.
“Eigenlijk ligt de kiem van p41 in de denkclub
die ik in 1996 met een paar collega’s
bij Orbid heb opgericht. We
mochten toen van
onze werkgever
’s avonds
de gebouwen
gebruiken.
Een aantal mensen
is me later bij p41
gevolgd. Hoe ik eraan
begonnen ben? In 2001 als zelfstandige.
Ik had wel de toezegging dat ik
voor mijn vorige twee werkgevers
kon blijven werken. Maar in het begin
moet je natuurlijk aantonen wat je in je
mars hebt. Onze materie is vrij technisch
en gespecialiseerd, we moeten aantonen
hoe de klant daadwerkelijk resultaten
boekt. Maar dat is ons gelukt. Vergeet ook
niet dat we een basisloon vragen. Pas bij
goede resultaten krijgen wij een bonus.
Maar goed, nu hebben we een mooie portfolio
met klanten in Zweden, Roemenië,
Noorwegen, Duitsland. Daar zijn grote
multinationals klant. Die zijn zelf expert in
gangbare methodologieën als 6 Sigma en
Lean-management. Toch slagen we erin
tussen de 10 en 50 % verbetering te vinden.
Voor Johnson Controls zijn we al aan
ons negende of tiende project bezig.”
PROCESS
INOVATION
TECHNOLOGY
ORGANISATION
11 I-mag augustus-september 2009

“Procesinnovatie is meer dan alleen maar kennis of het gebruik van andere organisatiestructuren.”
Concurrentie
Als u telkens naar nieuwe oplossingen
zoekt, krijgt u dan niet te maken met het
probleem van beroepsdeontologie?
Komt concurrent Y niet naar u om te
weten wat u precies verbeterd hebt in
bedrijf X?
“Theoretisch klopt dat. Maar in alle gevallen
hebben we een non-disclosure agreement:
we mogen binnen de drie, vier jaar
geen oplossingen doorgeven aan derden.
We willen als bureau trouwens niet groot
worden. Binnen één sector trekken we liever
één, hooguit twee bedrijven aan. We
willen absoluut niet groot worden in één
sector. Integendeel, we willen een relatief
klein bedrijf blijven, liefst internationaal,
in zo veel mogelijk domeinen. Zo kunnen
we onze klanten ook de nodige snelheid
van afwerking garanderen.”
De crisis woedt in volle hevigheid. Gaan
uw klanten niet in eerste instantie
besparen op externen?
“We hebben de crisis gevoeld, zeker in
oktober 2008, in de automotivesector werd
het opvallend rustig. Het was alleszins
voor ons de uitdaging om nog mooiere
projecten te gaan bedenken. Vandaag
draait alles goed: er is werk genoeg voor
zes vaste mensen en een viertal freelancers.”
I-mag augustus-september 2009
Creativiteit
U hebt een zeer creatief beroep: u moet
altijd met nieuwe oplossingen komen
aandraven. Hebt u geen schrik dat uw
creativiteit dreigt ‘op’ te geraken?
“Nee, want de technologie staat nooit stil.
In onze terminologie: wetelingen groeien
uit tot grenzelingen, grenzelingen tot kennelingen
en uiteindelijk tot dadelingen…
Wat is er met de gsm gebeurd? In de 70’er
jaren pas gepatenteerd en nu ondenkbaar
uit het straatbeeld. Techniek en kennis
evolueren oneindig, dus ook wij kunnen
blijven doorgaan.”
“Techniek en kennis evolueren
oneindig, dus ook wij kunnen
blijven doorgaan.”
TECHNOLOGIE
Tot slot: binnenkort brengt u een boek
uit?
“Ja, samen met 9 aan p41 gerelateerde
mensen brengen we ‘Sufficient but not
enough’ uit, een psychotechnologische
businessroman (lacht). Er zit een rode
draad in: een jonge vrouw start in een productiebedrijf
en ze moet verbeteringen
aanbrengen. Ondanks de rode draad krijgt
de lezer toch telkens een andere visie van
een van de negen auteurs op zijn bord.
Het is hopelijk zowel vanuit psychologisch
oogpunt, als voor mensen in de productie
boeiend.”
Tekst: Wilfried VANDEN BOSSCHE
Foto’s: Wilfried VANDEN BOSSCHE
en P41
www.p41.be
P41 en Ives
Ives De Saeger (40) is licentiaat fysica en burgerlijk natuurkundig ingenieur
(Gent, 1992 en 1995). In 1995 gaat hij aan de slag bij Meyvaert Glas, van 1996 tot
2000 bij Orbit. Daar richt hij een hobbyclub op rond creatief denken, de latere kern
van p41. In 2000 stapt hij over naar Office Line en in 2001 begint hij met p41, eerst
als zelfstandige. Nu stelt het bedrijf tien mensen tewerk. De Saeger is er managing
director.
WVB
12

samenleving
Fietsen als God in Spanje
Gepensioneerde vrienden fietsen 2.400 kilometer
naar Santiago de Compostela
LUBBEEK. In 2003 ging Louis De Filette (66) met pensioen. Tot dan was hij
‘multinational key account manager Philips worldwide’ bij Loctite en Henkel
waar hij zijn vijfendertigjarige loopbaan begon en verschillende functies in de
verkoop uitoefende. Zes jaar later heeft Louis, zoals alle gepensioneerden,
tijd te kort. Tot voor kort was hij, meer dan dertig jaar, voorzitter van de VIKstudiegroep
Technisch-commercieel en onlangs werd hij als VIK-ambassadeur
aangesteld. Sinds 1980 is hij een verwoed fietser met als voorlopig hoogtepunt
zijn tocht naar Santiago de Compostela. Samen met zijn dorps- en
fietsgenoot Pol Demonseau (59), gepensioneerd directeur van de
Schaarbeekse dienst Bevolking en Burgerlijke Stand, maalde hij - zonder
rustdag - in 23 dagen 2.382 kilometer af. Hun verhaal van bergen, honger,
koude, wind, wind en nog eens tegenwind, maar vooral van grote tevredenheid
en trots.
“We zijn eigenlijk stoemelings op het idee
gekomen”, vertelt Louis. “Vorig jaar op
vakantie reden we voorbij de Mont
Ventoux. Pol zei: gaan we hem eens doen?”
“We geraakten alle twee boven en dan
kom je in een soort euforie”,zegt Pol.
“Hier in ’t café hebben we dan als mop
verteld dat we naar Santiago gingen fietsen.”
Louis: “Ik droomde er allang van om een
maand te fietsen en dat was de kans. Door
het idee al lachend te verspreiden wordt
dat op de duur een soort verplichting. Het
is een techniek die ik ken én die werkt.”
Camino
Zaterdag 28 maart was het zover.
Nauwelijks voorbereid, beginnen ze aan
hun tocht met het roadbook van de camino
op zak. Ze kiezen voor de westkant van
Frankrijk, via Poitiers tot in Dax, dan de
Pyreneeën over en dan via de Camino
Frances door het noorden van Spanje.
Vrienden en kennissen organiseren die
zaterdag een ontbijtbuffet. Pol en Louis
hebben een hotel geboekt voor de eerste
twee nachten. De andere overnachtingen
hopen ze ter plekke te regelen.
“We hadden wel vier doelstellingen voor
ogen”, zegt Louis. “Het moest een sportieve
tocht worden, we hoopten mensen
I-mag augustus-september 2009
van allerlei origine te ontmoeten, we wilden
landschappen en streken ontdekken
op een trage manier en de culinaire
geneugten stonden hoog in ons vaandel.”
“Qua logies wilden we alles minstens een
keer uitproberen”, weet Pol. “Minstens
een keer in een klooster en in een traditionele
‘refugio’ voor voetgangers. Voor de
rest waren we wél op ons comfort gesteld:
hotels, chambres d’hôtes of gîtes.”
De eerste dagen liep alles vlot. In
Frankrijk haalden de fietsende pelgrims
makkelijk de honderd kilometer per dag.
“We reden puur op ons gevoel tot een uur
of vier”, stelt Pol. “Als het vlot ging en als
we wisten dat we op weg waren naar een
stad met veel hotels, dan deden we er nog
vijf of tien kilometer bij.”
“We vertrokken dagelijks rond halftien”,
zegt Louis. “Stipt om twee uur hadden we
onze zestig kilometer achter de rug. We
aten dan iets en reden daarna rustig
voort: hotel zoeken, opfrissen en lekker
gaan eten.”
Plastic zakken
Moeilijkheden zijn er wel degelijk
geweest. Mechanische pannes als bij
wonder niet. “Geloof het of niet, maar we
hebben geen enkele lekke band gehad”,
zegt Louis. “We hebben onze banden zelfs
14
“Het moest een sportieve tocht
worden, we hoopten mensen van
allerlei origine te ontmoeten, we
wilden landschappen en streken
ontdekken op een trage manier
en de culinaire geneugten stonden
hoog in ons vaandel.”
niet eens moeten oppompen. Met dank
aan mijn uitstekende fietsenmaker. Maar
het weer in Spanje: dat was een ander verhaal.”
“In Frankrijk viel het weer best mee en ook
de wind waaide in de rug”, herinnert Pol
zich. “Maar over de Pyreneeën kregen we
in heel Spanje constant doorslecht weer:
regen, sneeuw en in Leon zelfs een pak
hagel. Ook de wind blies constant op kop.”
“Met doornatte voeten en verkleumde
handen als gevolg”, zegt Louis. “Ik deed
plastic zakken rond mijn kousen en rond
mijn schoenen, maar niets hielp. Elke
avond laadden we alles uit om het te kunnen
drogen: met tape de natte kleren
ophangen aan de airco, de chauffage in de
badkamer aanzetten, de haardroger
gebruiken, ...”
Een keer werden de fietsers met een
ander probleem geconfronteerd.
“In Pissos - ik zal de naam nooit vergeten
- vonden we geen slaapgelegenheid”,
zucht Pol. “Het hotel was volgeboekt, de
enige chambre d’hôtes bleek dicht
wegens verfraaiingswerken. De hoteluitbaatster
belde rond en in een straal van
dertig kilometer was er niks te vinden. Via
de brandweer en de zoon van de burgemeester
mochten we uiteindelijk in de
plaatselijke feestzaal slapen op een plank
in onze slaapzak.”

Refugio
Pol Demonseau en Louis De Filette
tijdens hun ‘fietsesbattement’.
Ook de overnachting in de refugio zal Pol en Louis nog
lang heugen.
“Ik heb eigenlijk maar één keer kapot gezeten”, zegt
Louis. “De hele dag bergop, bergaf. Rotweer. We doen
er nog vijf kilometer bij tot in het volgende dorpje.
Geen hotel te vinden. Nog eens vijf kilometer. Op de
duur wordt het een ellenlange dag. Uitgerekend die
avond vonden we nog plaats in een refugio. Met zeventig
man op een slaapzaal: ik heb geen oog dicht
gedaan.”
Maar voor de rest houden de twee vrienden niks dan
goede herinneringen over aan hun tocht. Het lukte hen
aardig om de stempels voor het caminocertificaat te
krijgen in kerken of gemeentehuizen. De Franse en
Spaanse keuken, wijn inclusief, kennen voor Pol en
Louis geen geheimen meer. Ook de rust van de tocht is
hen bijgebleven.
“Uitgerekend die avond vonden we nog
plaats in een refugio. Met zeventig man op
een slaapzaal: ik heb geen oog dicht
gedaan.”
“We fietsten buiten het seizoen”, zegt Louis.
“Wandelaars kwamen we tegen, maar we hebben maar
twee fietsers gezien. De weg vinden lukte aardig. De
camino is zeer goed aangeduid en onderhouden.”
Pol: “We hebben wel vijfduizend keer de weg gevraagd
om zeker te zijn. Een keer liep het fout: we fietsten
twintig kilometer op de autosnelweg. In onze slaapplaats
kenden ze ons al: c’était vous, les deux sur l’autoroute?
(lacht).”
“Maar het allertofste vond ik toch dat je elke avond aan
tafel zit met mensen van alle nationaliteiten”, rondt
Louis af. “Oostenrijkers, Australiërs, Denen, Zweden,
we zijn zelfs drie dagen rondgetrokken met een
Braziliaan. We zijn twee wandelende Zuid-Koreanen
van anderhalve meter groot tegen het lijf gelopen. Je
vraagt je dan of: wat doen die hier? Maar dat is nu eenmaal
de camino.”
Tekst: Wilfried VANDEN BOSSCHE
Foto’s: Louis DE FILETTE en Pol DEMONSEAU
SAMENLEVING
Snelgids voor fietsende
pelgrimas naar Santiago
Louis De Filette en Pol Demonseau hebben een paar tips
voor kandidaat-fietsers naar Santiago de Compostela.
Fiets
“Begin enkel aan de tocht met een heel goede fiets. Ideaal
lijkt mij een hybride fiets met voldoende versnellingen. Ik had
er 21, maar achteraan miste ik een groot tandwiel. Dat speelde
me parten bij het klimmen.” (Louis)
Bagage
“Twee zakken achteraan en een klein zakje aan het stuur.
Geen zakken vooraan, dat is niet goed voor de stabiliteit. Wat
neem je mee: stal al wat je wilt meenemen op tafel uit en
neem er maar de helft van mee.”
“Neem alles dubbel: twee paar schoenen, twee shirts, en zo
meer, én natuurlijk één set vrijetijdskleding.” (Pol)
Pol en Louis sleurden een gewicht mee van 15 tot 20 kilogram.
Certificaat
“Overdag zijn de kerken in Frankrijk dicht. Je moet dus aan
je stempels voor je certificaat zien te geraken in gemeentehuizen,
bij de post en bij de lokale politie.” (Pol)
Culinair
“Laat in Spanje de rode wijn meteen bij je aankomst op tafel
zetten. Spanjaarden drinken hun rode wijn gekoeld. Als hij
een uur op tafel staat, is hij op kamertemperatuur.” (Louis)
Partner
“Neem slechts één partner mee die je goed kent. Met meer
mensen vind je moeilijk slaapgelegenheid. Zelfs in het laagseizoen.
De voetgangers krijgen trouwens overal voorrang.”
(Pol)
Gevaar
“Met zijn tweeën is de tocht een stuk minder gevaarlijk. Als
er iets gebeurt, dan is je partner er nog om je te helpen.”
Traject
“Overal goed aangeduid en onderhouden. Wel geregeld de
weg vragen en dubbel checken. Wat me opviel: in Frankrijk
weten de inwoners van een dorp het dorp vijf kilometer verderop
niet liggen. Ongelooflijk.”
“Zorg ervoor dat je in Spanje een mondje Spaans kunt spreken.”
(Pol)
WVB
15 I-mag augustus-september 2009

centra
Crisis is scharniermoment
Karel de Grote Hogeschool werkt aan auto van morgen
ANTWERPEN. Kiezen voor automotive lijkt misplaatst in deze tijden
van economische crisis. Bijna twee procent van de Belgische bevolking
werkt rechtstreeks of onrechtstreeks in de autosector en zag zijn of
haar baan op de tocht staan of zelfs helemaal verdwijnen. Karel de
Grote-Hogeschool Antwerpen gelooft in de toekomst van de autosector
en maakt er een van haar speerpunten van. Het gaat dan niet om de
klassieke autoproductie van vandaag. KdG verkent de nieuwe paden
van ingebedde softwaresystemen, generische motorsturing en biobrandstoffen
en werkt gestaag aan een master in automotive engineering
als Belgische primeur.
Binnen het IWT-departement van de KdG
kent men al langer de professionele bachelor
in autotechnologie. Studenten specialiseren
zich in personenwagens, be drijfs -
voertuigen of kiezen voor auto-elektronica.
Bij de academische opleidingen be -
staat vooralsnog geen aparte masteropleiding
in automotive. De ingenieurs in
elektronica-ICT en elektromechanica kun -
nen al opteren voor de afstudeerrichting
‘automotive engineering’. Hoewel de
naam identiek is, legt elke richting uiteraard
eigen accenten.
Nieuwe master
KdG is als Belgische partner betrokken in
het CarEcology-project. Dat Europees project
zet een internationale master in automotive
engineering op, met focus op nieuwe
technologische en ecologische stan-
I-mag augustus-september 2009
daarden. Het programma werd ontwikkeld
in acht Europese hogescholen en universiteiten.
Dit academiejaar is het startjaar
voor het project en volgen de eerste dertig
Europese masterstudenten een half jaar
les in Valencia en een half jaar op de KdGcampus.
Vanuit KdG nemen er momenteel
negen studenten deel. De studenten van
volgend academiejaar wisselen de campus
in Hoboken af met de Poolse partner,
de Wroclaw University of Technology.
Voor KdG betekent dat een eerste stap in
de richting van een nieuwe studierichting
binnen de masteropleiding tot industrieel
ingenieur, namelijk ‘Master in automotive
engineering’.
Focus op innovatie
De crisis in de autosector was onafwendbaar.
Wie slim was, richtte zich dan ook op
16
nieuwe ontwikkelingen. Vaak denken we
dan eerst aan nieuwe concepten voor
energiebeheer en hybride systemen. Maar
even belangrijk zijn de systemen die de
intrinsieke intelligentie verhogen, waardoor
ook de efficiëntie van het voertuig
verhoogt. We spreken dan over de autoelektronica.
Tot 90% van de vernieuwingen
in voertuigen houdt verband met elektronica
en bijna steeds met de ontwikkeling
van nieuwe of verbetering van bestaande
software. De hoeveelheid ingebedde software
stijgt gigantisch en standaardisatie
dringt zich op.
Gestandaardiseerd
Een recent internationaal initiatief in die
richting is de ‘AUTomotive Open System
ARchitecture (Autosar). Een consortium
van constructeurs, ontwikkelaars en leveranciers
in de autosector ontwikkelt
samen een de facto open standaard. Die
standaard functioneert als een basisinfrastructuur
voor functies in toekomstige
toepassingen en standaardsoftwaremodules.
Autosar wordt hoe langer hoe meer
toegepast in de industrie en zal alleen aan
belang winnen. Maar Autosar is bijzonder
omvangrijk en bevat in feite een hele verzameling
aan standaarden die ondertussen
nog voort evolueert. De Vlaamse
industrie is nog verre van vertrouwd met
die lijvige standaarden en vraagt naar
praktische toepassingen ervan. Daarin

ziet KdG een sterke rol weggelegd voor
haar kenniscentrum en onderzoeksgroepen.
De Karel de Grote-Hogeschool begon op
1 december 2008 een Tetra-project van 2
jaar. In een eerste fase verrichten ze vooral
studeerwerk. Zo willen ze inzicht verwerven
in de complexe materie en wegwijs
geraken in de opzet van de verschillende
standaarden. In een volgende fase
zullen in kleine projecten bepaalde aspecten
uitgetest kunnen worden. In de derde
fase zullen de leden van de gebruikerscommissie
specifieke toepassingen kunnen
laten uittesten. Zo kan men begrijpen
hoe processen veranderen en welke implicaties
die veranderingen met zich meebrengen.
Gesprekspartner
Onderzoeksactiviteiten in het domein van
automotive zijn zeer divers binnen KdG.
In het kader van de professionele bacheloropleiding
gebeurt er al langer onderzoek
naar de invoering van nieuwe brandstofsystemen
en welke veranderingen dat
meebrengt voor het motormanagement.
Momenteel neemt de school ook deel aan
een Interreg-project met Nederland, dat
het gebruik van waterstof als brandstof in
een verbrandingsmotor test en analyseert.
Ze ontwikkelen ook een programma
dat in staat is de volledige motor te simuleren.
Dat programma begeleidt dure en
tijdrovende experimenten en kan de ontwikkeling
van nieuwe verbrandingsmotoren
voor waterstof ondersteunen.
KdG heeft zich als sterke gesprekspartner
voor de industrie weten te positioneren.
De hogeschool legt zich toe op concrete
toepassingen van theorie en standaarden
en dat in ruime zin. Zo is bijvoor-
ONDERWIJS
KdG heeft een uitgebreid onderzoeksteam in automotive. De hogeschool beschikt over uitgebreide testmogelijkheden.
beeld Autosar niet enkel voor de autosector
belangrijk, maar ook voor de wereld
van de mechatronica. Denk maar aan
landbouwvoertuigen, weefgetouwen,
enzovoort. Bedrijven beschouwen KdG
dan ook stilaan als een autoriteit in de
automotive-industrie en een sterke netwerkpartner,
met wie men contacten legt
en partnerships tot stand kan brengen in
een stimulerende omgeving.
Docenten staan met hun neus op de toekomstige
ontwikkelingen en werken zo
ook voortdurend het curriculum van de
opleiding bij. Studenten zijn steeds mee
met de laatste trends en willen ook participeren.
Zij kunnen eventueel hun masterproef
kaderen in een lopend onderzoek.
Niet zelden leggen ze zo belangrijke contacten
in de industrie en creëren ze hun
eigen kansen voor doorstroming naar de
arbeidsmarkt.
Ingenieursprofiel
Een van de sterktes die KdG vooropstelt,
is de kruisbestuiving onder de diverse
studierichtingen van het departement.
Wanneer men in de groep Chemie onderzoek
doet naar de haalbaarheid van een
nieuwe generatie brandstoffen, kan die
perfect getest worden in het labo van de
bachelors autotechnologie. Dat voorbeeld
illustreert wat KdG vooropstelt als profiel
van de afgestudeerde industrieel ingenieur.
Die moet immers over de grenzen van
de eigen disciplines kunnen kijken en kunnen
functioneren in een multidisciplinair
team. In het eerste jaar aan de hogeschool
volgen de ingenieurs een gemeenschappelijk
jaar. Zo kunnen ze proeven
van alle disciplines en een gefundeerde
richting kiezen. Belangrijk is ook dat ze in
het eerste jaar zo onderling nauwe con-
tacten leggen en een netwerk beginnen
op te bouwen buiten de eigen voorkeuren.
Een zeer kenmerkende en unieke aanpak
van de hogeschool is dat ze twee duidelijke
competenties onderkent in het ingenieursprofiel.
Er is enerzijds het innoverend
profiel: de student die onderzoekend is en
wetenschappelijk gericht. Anderzijds is er
het profiel van de ondernemer. Die is eerder
businessgericht en wil organiseren en
managen. Over de verschillende richtingen
heen werken zij samen. Vooral voor de
ondernemers in spe betekent dat een
waardevol netwerk voor de toekomst. KdG
stijgt met die aanpak uit boven de pure
techniciteit en wist er ook visitatiecommissies
mee te charmeren.
Grote stappen
KdG noemt de huidige economische crisis
een scharniermoment. Het is immers zo
dat de grote stappen voorwaarts net in tijden
van crisis gezet worden. Nu worden
de nieuwe ideeën voor morgen geboren.
Tekst: Lic. Diane LUYTEN
Foto’s: KDG-HOGESCHOOL
Meer weten? Interessante links zijn:
www.carecology.eu
www.autosar.org
http://project.iwt-kdg.be/
Op 16 september vindt bij KdG een internationale
conferentie plaats over Car-
Ecology. Meer informatie op:
http://www.iwt-kdg.be/carecology/conference.html
17 I-mag augustus-september 2009

centra
BRUSSEL. Eind juni promoveerden de eerste industrieel ingenieurs met een
vijfjarige opleiding. Ze studeerden af aan een van de elf ‘instituts supérieurs
industriels’, de instellingen voor industrieel ingenieur van de Franstalige
Gemeenschap. Begin december 2009 vindt in Brussel de gezamenlijke diploma-uitreiking
plaats. De studieduurverlenging van 4 naar 5 jaar leidde alvast
niet tot een vermindering van het aantal eerstejaarsstudenten. Integendeel:
de cijfers van Agoria bevestigen een stijging van 13 % eerstejaarsstudenten
industrieel ingenieur in de Franstalige Gemeenschap ten opzichte van 2007-
2008. De nieuwe generatie laat zich blijkbaar niet afschrikken door een extra
studiejaar. Ze legt immers andere accenten en heeft een ander waardepatroon.
Naar aanleiding van de eerste promotie industrieel ingenieurs met een
vijfjarig studieparcours spraken we met Ir. Georges Sironval en Dr. Catherine
Dekerckheer.
De Franse Gemeenschap telt zes hogescholen,
drie koninklijke conservatoria
(Brussel, Luik en Mons) en drie ‘écoles
supérieures artistiques’. Ze ontstonden
na een fusie in 1996 en werden geografisch
ingedeeld per provincie: Luxemburg,
Namen, Henegouwen, Luik, Brusselhoofdstad
en Waals-Brabant.
Een hogeschool bestaat uit verschillende
scholen of instituten die vaak lokaal
gespreid zijn en verschillende opleidingen
aanbieden. De ‘section technique’ is een
van die scholen. In Vlaanderen is het equivalent
een ‘departement’. Onder de ‘section
technique’ vallen de technische, professionele
en academische bachelors en
de academische masters. De instelling
noemt men ‘Institut Supérieur Industriel
(ISI). In Brussel heeft men drie ISI’s:
ECAM maakt deel uit van de Haute Ecole
Leonard da Vinci, ISIB (Institut Supérieur
des Ingénieurs de Bruxelles) maakt deel
uit van de Haute Ecole Paul-Henri Spaak
en het Institut Meurice van de Haute
I-mag augustus-september 2009
Ecole Lucia de Brouckère. De overige acht
ISI’s hebben afdelingen in Doornik, Aat,
Charleroi, Gembloers, Hoei, Bergen, Luik,
Aarlen en Virton.
In de Franse Gemeenschap studeren
meer jongeren voor burgerlijk ingenieur
dan voor industrieel ingenieur. In
Vlaanderen is dat andersom.
Ir. Georges Sironval heeft er geen verklaring
voor en ziet de grotere belangstelling
van de studies voor burgerlijk ingenieur
eerder als een ‘ingebakken traditie’. Ook
‘de miskenning van het diploma van
industrieel ingenieur in buurlanden, zoals
Frankrijk, Luxemburg en Duitsland, kan
aan de basis van die keuze liggen. De
meeste afgestudeerden komen immers in
die landen terecht.
“Een multinational kon tot op heden moeilijk
begrijpen dat een ingenieur in vier jaar
kon worden opgeleid. Het valt bovendien
ook moeilijk uit te leggen dat een industrieel
ingenieur met een universitair niveau
ONDERWIJS
Eerste industrieel ingenieurs
met vijfjarige opleiding
! Van onze hoofdredacteur
18
Ir. Sironval en Dr. Dekerckheer
over studieduurverlenging bij
Franstalige Gemeenschap
In de Franse Gemeenschap
studeren meer jongeren voor
burgerlijk ingenieur dan voor
industrieel ingenieur.
In Vlaanderen is dat andersom.
aan een hogeschool wordt opgeleid. Ik
stel met genoegen vast dat het een positief
effect heeft dat de opleiding naar vijf
jaar werd gebracht. Ook de geringe kritische
massa van het aantal studenten, met
andere woorden de kleinschaligheid van
onze instellingen, speelt een rol bij de
beoordeling van de opleiding in het buitenland.”
Hij sluit nog meer fusies van scholen of
andere vormen van samenwerking, ook
met universiteiten, niet uit.
Waarom een opleiding van vijf jaar?
Ir. Sironval: “In de loop van de geschiedenis
zijn bijna alle opleidingen aan hogescholen
en universiteiten aangepast aan
de voortdurend veranderende maatschappelijke
behoeften. Jongeren moeten tijdens
hun studies daarop worden voorbereid
en gewapend. Het onderwijsbeleid
moet daarop inspelen en mag niet achterop
hinken. Besturen is vooruitzien. Dat is
onze taak. Maar wie iets wil veranderen,
krijgt kritiek, ook al komt de verandering
het welzijn ten goede. Dat mag de
beleidsvoerders niet afschrikken of terugdringen
in een ‘cocoon’. Er zijn twee
essentiële redenen waarom we bij de
Franse Gemeenschap zijn overgegaan
naar een studieduurverlenging van vier
naar vijf jaar.”
“Eerst en vooral is er de concurrentiepositie
van onze afgestudeerden. Ze komen
vaak terecht in andere regio’s: Duitsland,
Frankrijk of elders. Welnu: de Europese
standaard voor een ingenieursopleiding is
vijf jaar. Ook de multinationals in ons land

hebben alleen oor naar een ‘volwaardige
opleiding’. Beweren dat we dat in België
in vier jaar rond krijgen, houdt geen steek,
welke argumenten we ook mogen aanbrengen.
Men kan dus niet blijven vechten
tegen de bierkaai.”
“De Europese standaard voor
een ingenieursopleiding is vijf
jaar. Ook de multinationals in
ons land hebben alleen oor naar
een ‘volwaardige opleiding’.
Beweren dat we dat in België in
vier jaar rond krijgen, houdt
geen steek, welke argumenten
we ook mogen aanbrengen.”
“Een tweede reden is de stageperiode.
Toen de opleiding vier jaar bedroeg,
deden onze studenten een stage van
hooguit drie weken tijdens hun vakantie.
C’était du bricollage! Die situatie was
verre van interessant: voor de student,
maar evenmin voor het bedrijf dat voor de
begeleiding van de stagiair ook mensen
moest vrijmaken, vaak ook tijdens de
vakantieperiode. Zo’n situatie was niet
houdbaar en dus moesten we noodgedwongen
uitkijken naar een andere oplossing.
We overlegden met de werkgeversorganisatie,
met bedrijfsleiders, studenten
en onderwijzend personeel. Er waren twee
kernvragen: hoe kunnen we het overladen
studieprogramma meer ruimte geven zon-
ONDERWIJS
Ir. Georges Sironval, Dr. Catherine Dekerckheer en onze hoofdredacteur, Ing. Noël Lagast MSc.
der de kwaliteit te schaden en hoe kunnen
we meer praktische stage inlassen?”
“Uit de bevraging van de werkgeversorganisatie
kwamen de studieduurverlenging
en een herschikking of reorganisatie van
de studieprogramma’s duidelijk naar voor.
De Bologna-verklaring was toen net van
de pers. Toen we met ons voorstel bij het
ministerie aanklopten, kregen we tegenwind.
Dat was naar ons gevoel ‘normaal’,
want men vreesde vooral voor de meerkosten.
Later kregen onze argumenten
een breder draagvlak bij het ministerie
van het hoger onderwijs en uiteindelijk
werden ze in het decreet opgenomen. De
studieduurverlenging werd een feit. De
studieprogramma’s werden herschikt en
de stage werd opgenomen in het derde
jaar van de bachelor en in het tweede jaar
van de master.”
Hoe moeten we ons de huidige opleiding
voorstellen?
Dr. Catherine Dekerckheer: “Dat de
Instituts Supérieurs Industriels (ISI’s) in
Adisif verenigd waren, heeft een overeenkomst
over de studieprogramma’s tussen
de 11 ISI’s vergemakkelijkt. Het organigram
van de opleiding omvat twee cycli,
volgens de Bologna-akkoorden. Een eerste
cyclus van drie jaar leidt tot ‘bachelier
en sciences industrielles’ en een tweede
cyclus van twee jaar wordt bekroond met
de titel van ‘master en sciences
de l’ingénieur industriel’.
De titel van industrieel
ingenieur werd dus behouden.
In september 2004
begonnen we aan alle ISI’s
met de organisatie van het
eerste jaar ‘bachelier en sciences
industrielles’ en in
september 2007 ging het eerste
jaar van de ‘master en
sciences de l’ingénieur
industriel’ van start. De eerste
studenten studeren in
juni 2009 af.”
“In het eerste jaar ‘bachelier’
krijgt de student grosso
modo 43% praktijk en 57%
theorie. Het grote volume
praktijkoefeningen maakt
het programma aantrekkelijk.
Men kiest vaak voor
industrieel ingenieur vanwege
de praktische inhoud van
de studies. Dat onderscheidt
de industrieel ingenieur
van de burgerlijk ingenieur.
Een academiejaar
omvat 735 uren, wat overeenkomt
met 60 studiepunten. Het
tweede jaar van de ‘bachelier’ omvat ruim
80% gemeenschappelijke cursussen en
een deel preoriëntatiecursussen. In het
derde jaar ‘bachelier’ wordt een vijfde van
de opleiding ingevuld met stage, 30% met
gemeenschappelijke cursussen en de
helft is bedoeld voor oriëntatiecursussen.”
“Daarna volgt het eerste jaar van de master,
de specialisatie van de gekozen studierichting.
In het tweede jaar van de
master heeft men hoofdzakelijk de stage,
de masterproef en enkele vakken, zoals
talen en bedrijfsbeleid. De gedetailleerde
programma’s vindt u voor elke ISI op de
website. De stageduur over de volledige
opleiding bedraagt twintig weken: zes
weken in het derde jaar ‘bachelier’ en
veertien weken in het tweede jaar van de
master.”
Nut van de stage
Dr. Catherine Dekerckheer: “Als de
onderneming tevreden is over het eerste
deel van de stage in het derde jaar ‘bachelier’,
komt er over het algemeen een vervolg
voor de betrokken stagiair in het
tweede jaar van de master. Het bedrijf
heeft gedurende al die tijd de stagiair kunnen
opvolgen, heeft hem kunnen evalueren
en bij positieve beoordeling krijgt hij
of zij na zijn studies onmiddellijk een job
19 I-mag augustus-september 2009

aangeboden, zonder eerst nog te moeten
solliciteren. Zo gaat er geen tijd verloren.
Onze ervaring leert dat de bedrijven best
tevreden zijn.”
Ir. Sironval: “Tweederde van de studenten
vindt onmiddellijk een job in het stagebedrijf.
Ze kunnen direct ingezet worden en
dat is een win-winsituatie voor het bedrijf
én voor de afgestudeerde. Vroeger studeerde
men af en daarna moest men vaak
gedurende enkele maanden uitkijken naar
een job. De opleiding is een optimaal leerproces
dat tegemoetkomt aan de wensen
van beide partijen. Het is een historische
omvorming. De opleiding tot industrieel
ingenieur onderscheidt zich daardoor duidelijk
van die van burgerlijk ingenieur en
accentueert nog duidelijker het complementair
karakter van beide opleidingen:
een praktisch gevormde industrieel ingenieur
versus een theoretisch gevormde
burgerlijk ingenieur. Het verschil tussen
beiden zit dus niet in het aantal studiejaren,
zoals dat vaak verkeerdelijk wordt
verondersteld, want die zijn nu gelijk. Wel
zit het verschil in de praktische invulling
van de studies, gekoppeld aan een theoretische,
wetenschappelijke vorming.
Daarmee zijn we terug bij de roots van de
opleiding van de industrieel ingenieur, die
Wie is wie?
ONDERWIJS
Ir. Sironval (°Jemappes, 1953)
studeerde in 1977 af aan de
universiteit van Luik als burgerlijk
ingenieur elektriciteitmechanica.
Hij is directeurvoorzitter
van de hogeschool
Robert Schuman met vestigingen
in Aarlen, Libramont
en Virton. Sinds juni 2004 is
hij voorzitter van Adisif, de vereniging
van directeurs van de ISI’s, met zetel in Jambes nabij
Namen en lid van de Assimilatiecommissie van de Franse
Gemeenschap voor de gelijkstelling van het diploma van de
Franstalige technisch ingenieurs met die van industrieel ingenieur.
De Assimilatiecommissie voor de Vlaamse Gemeenschap
werd in 1992 opgeheven. Hij gaf gedurende vele jaren les aan
industrieel ingenieurs, ook in het avondonderwijs in de domeinen
van de elektronica, energie, metrologie, ontvangers en signaalverwerking.
Tussen 1997 en 2004 was hij directeur van de
school voor industrieel ingenieurs van de H.E. Robert Schuman
en directeur van het onderzoekscentrum dat geassocieerd was
met de ISI. Op de palmares van het onderzoekscentrum staat
een lange lijst van onderzoeksopdrachten. In 1981 onderbrak hij
zijn onderwijsloopbaan om gedurende enkele jaren een bedrijf
in de micro-elektronica te leiden. Hij volgde eveneens een aantal
postuniversitaire opleidingen.
I-mag augustus-september 2009
begin 1900 een ‘ingénieur des arts et
métiers’ werd genoemd en dat ook was.
Hij werd toen in Wallonië in het leven
geroepen op vraag van de industrie, die
behoefte had aan een ‘practicus’ op ingenieursniveau,
naast de ‘theoreticus’, die
de ‘civil’ ingenieur was. Of hoe de
geschiedenis zich blijft herhalen.”
Kostenplaatje
Ir. Sironval: “Aan de inrichting van een
vijfde jaar hangt natuurlijk een prijskaartje,
maar dat mag geen reden zijn om de
professionele toekomst in het gedrang te
brengen. Hoeveel het kost? De financiering
vraagt een tamelijk technische uitleg,
waarvan ik u de details bespaar. We hebben
berekend dat de meerkosten oplopen
tot een derde van het bedrag waarmee
men een studiejaar financiert. Voor het
ogenblik wordt de inrichting van het vijfde
jaar gefinancierd met de middelen die
mevrouw de minister daarvoor heeft
geblokkeerd in de financieringsenveloppe
van de hogescholen. Vandaag rijzen daarbij
geen problemen, maar dat wil niet zeggen
dat de financiering niet beter zou kunnen
in de toekomst, zeker als het aantal
studenten zou toenemen. Als we voortgaan
op de stijging van het aantal
inschrijvingen dit academiejaar, is dat volgend
jaar ook best mogelijk.”
“De financiering wordt immers berekend
op basis van het aantal studenten. Elke
studieduurverlenging doorloopt als het
ware een ‘experimentele fase’. Dat geldt
ook voor de studieduurverlenging van de
industrieel ingenieurs bij de Franse
Gemeenschap. We volgen dat met Adisif
(Association des Directeurs des Instituts
Supérieurs Industriels Francophones)
van heel dichtbij op en zullen, indien
nodig, op tijd en stond moeten corrigeren.”
Doctoreren
Vergemakkelijkt het vijfde jaar voor
industrieel ingenieurs de weg naar het
doctoreren?
Dr. Catherine Dekerckheer: “Als u doctoreren
in de toegepaste wetenschappen,
zoals voor de burgerlijk ingenieurs, be -
doelt, dan heeft het vijfde jaar niets veranderd
aan de vroegere toestand. Wie als
industrieel ingenieur wil doctoreren in de
toegepaste wetenschappen, moet eerst
een bijkomend jaar aan de universiteit
volgen. Wie daarna slaagt in een predoc-
Dr. Catherine Dekerckheer
(°1970) is industrieel ingenieur
chemie en licentiate in de
toegepaste chemie aan de
ULB (Université Libre de
Bruxelles). Zij is doctor in de
wetenschappen en behaalde
met onderscheiding de prestigieuze
‘Solvay Award’ en
specialiseerde zich in het
domein van de verven en vernissen. Sinds 1998 is zij docente
aan het Institut Meurice in Brussel en wetenschappelijk medewerkster
aan de polytechnische faculteit van de ULB. Zij is
tevens lid van Adisif en bestuurder van Indutec, de interface
van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de industriële
hogescholen van de regio, gericht op de bevordering en het
beheer van innovatieve technologische projecten en de sensibilisering
en motivering van onderzoekers.
Ir. Sironval Dr. Dekerckheer
Het Institut Meurice behoort tot de ‘Haute Ecole Lucia de
Brouckère’, genoemd naar Lucia de Brouckère (1904-1982), die
in 1927 promoveerde tot doctor in de scheikunde aan de ULB en
de eerste vrouw in ons land was die les gaf aan de faculteit
wetenschappen.
20
NL

torale proef, wordt tot het doctoraat toegelaten.”
De industrieel ingenieur kan in
de wetenschappen doctoreren zonder een
bijkomend jaar aan de universiteit te volgen.
“De studierichting voor
industrieel ingenieurs is een
aparte studierichting met een
hoog wetenschappelijke
component en een erg praktisch
gedeelte, dat hoofdzakelijk
afgestemd is op de industrie.
Het is dus een wetenschappelijke
industriële studierichting.”
Ir. Sironval: “De studierichting voor industrieel
ingenieurs is een aparte studierichting
met een hoog wetenschappelijke
component en een erg praktisch gedeelte,
dat hoofdzakelijk afgestemd is op de
industrie. Het is dus een wetenschappelijke
industriële studierichting. Een geëigende
derde cyclus onderwijs – een doctoraat
– moet worden mogelijk gemaakt na de
tweede mastercyclus. We hebben dan ook
een doctoraat in de industriële wetenschappen
voorgesteld: doctor en sciences
industrielles. We vinden daarmee niets
nieuws uit. Dat bestaat al in Canada.”
Integratie?
ONDERWIJS
In Vlaanderen heeft men vijf associaties:
vzw’s van hogescholen met één universiteit.
In de Franse Gemeenschap bestaan
die niet. In Vlaanderen wordt er ook voor
gekozen om de hogeschoolopleidingen
van twee cycli te integreren in de universiteit.
In 2005 deden de hogescholen
‘Charlemagne’ en ‘Robert Schuman’ een
aanvraag tot integratie in de Universiteit
van Luik.
Ir. Sironval: “Bij de integratie van de
opleidingen aan de hogescholen - bachelors
en masters - in de universiteit zijn er
twee strekkingen. De hogescholen willen
al hun opleidingen, dus ook de professionele
bachelors, in een universiteit integreren.
Dat stuit op tegenwerking van de
universiteiten, omdat zij vinden dat de
integratie van professionele bachelors
die niet aan onderzoek doen, de internationale
‘ranking’ naar beneden zou halen.
Ze willen enkel de masters van de hogescholen
integreren. Daarbij krijgen ze
steun van de ISI’s, die instaan voor de
opleiding voor industrieel ingenieurs. De
hogescholen gaan dan weer niet akkoord
om enkel de ISI’s te integreren en niet de
overige opleidingen, zoals de professionele
bachelors.”
Les pôles
‘Polen’ zijn samenwerkingsverbanden,
hetzij tussen universiteiten onderling,
zoals ‘Le pôle académie universitaire
Wallonie-Europe’, hetzij tussen universiteiten
en hogescholen, zoals Le Pôle
Mosan of Le Pôle universitaire Européen
de Bruxelles- Wallonie.
Le Pôle Mosan omvat de universiteit van
Luik en de universitaire landbouwfaculteit
van Gembloers, samen met 25 hogeronderwijsinstellingen.
Le Pôle universitaire
Européen de Bruxelles-Wallonie heeft de
ULB als centrale universiteit in samenwerking
met 12 hogeronderwijsinstellingen.
De ‘polen’ ontstonden op vrijwillige basis
en hebben geen decretale basis.
Daardoor is hun slagkracht en impact eerder
gering. Maar er is een nieuwe vorm
van samenwerking in de maak, die een
decretale basis moet krijgen en in de toekomst
wellicht de andere ‘poolvormen’ zal
vervangen.
Tekst en foto's:
Ing. Noël LAGAST MSc

centra
EUROCERTICE
start van Europees initiatief
Europese erkenning van gerechtsdeskundige en/of consulent
De titel en het statuut van expert zijn nog altijd niet erkend. Verlangen we uiteindelijk
niet allemaal naar de erkenning van de titel gerechtsdeskundige
en/of consulent en dat op Europees vlak?
De ISO-EN 17024-norm werd enkele jaren
geleden door de Europese Commissie
aanbevolen en opgenomen in het Euro -
pees normalisatiesysteem. De toepassing
van regels met Europese draagwijdte
is onvermijdelijk, want ze stroken met de
doelstellingen van vrij verkeer van personen
en van wederzijdse erkenning van hun
kwalificaties die door de Europese Com -
missie bedoeld worden.
De ISO-EN 17024 is een internationale
norm voor certificatie van personen,
waarmee in de toekomst niet alleen de
rechtbanken, maar ook alle openbare
instellingen zullen rekening moeten houden
bij de aanstellingen van deskundigen
en consulenten. In Frankrijk is het systeem
al meer dan 5 jaar in voege. In
Duitsland is het verplicht vanaf een zekere
leeftijd. In Luxemburg zouden verzekeringsdeskundigen
niet meer aangesteld
worden zonder certificatie.
Het gaat om gerechtsdeskundigen, deskundigen
in arbitrage, deskundigen in
bemiddeling, deskundigen in verzoening
en deskundigen in verzekeringen.
Het instituut EUROCERTICE heeft nu zijn
ISO 9001 behaald om zelf te mogen certificeren.
De volgende stap is de accreditatie
door OLAS (Luxemburg). Daarom zal
de hoofdzetel van EUROCERTICE verhuizen
naar Luxemburg, in het hart van
Europa en naast het Europees hof. En uiteindelijk
geeft een ISO-certificatie de
betrokkenen een belangrijke meerwaarde.
Kandidaten die meer informatie willen of
documenten willen downloaden, vereist
voor de kandidatuurstelling, vinden de
procedures om een aanvraag voor certificatie
in te dienen op www.eurocertice.org.
Met de certificatie wil men meer kwaliteit
en ervaring kunnen garanderen aan degenen
die gebruikmaken van de diensten
I-mag augustus-september 2009
van experts en consulenten. De criteria
zijn gelijkaardig aan de criteria die gelden
om lid te kunnen worden van verenigingen
die aangesloten zijn bij FEBEX.
Algemeen
1 Bij aanvraag voor certificatie gaat de
kandidaat akkoord met de procedures,
bepaald door EUROCERTICE.
2 Het certificaat is gericht op een of
meerdere types van activiteiten en
een of meerdere technische specialisaties.
Met type van activiteiten bedoelt men
de verschillende soorten van opdracht
waarvoor een expert aangeduid kan
worden: gerechtelijke expertise, arbitrage,
bemiddeling of verzoening.
Met technische beroepsspecialisatie
bedoelt men de technische gebieden
waarin de deskundige zijn activiteiten
uitoefent.
3 De kandidaat moet het type van activiteiten,
alsook de beroepsspecialisatie
waarvoor hij zijn certificatie aanvraagt,
opgeven.
4 De kandidaat bevestigt de taal of de
talen waarin men opdrachten kan uitoefenen.
Voorwaarden die de kandidaat moet
vervullen bij zijn vraag tot certificatie
1 Beroepservaring en vorming:
1.1 Een beroepservaring aantonen van
minstens 5 jaar in de specialisatie
waarvoor hij de certificatie aanvraagt.
1.2 De kandidaat moet een basisopleiding
volgen in het type van activiteiten,
aanvaard door EUROCERTICE. Wie
minstens 5 jaar ervaring kan voorleg-
22
ONDERWIJS
gen in die bepaalde activiteiten, is
vrijgesteld van die basisopleiding.
1.3 De kandidaat moet permanente vorming
volgen voor de technische specialisaties
en voor het type van activiteiten
dat hij laat certificeren.
2 De kandidaat moet zich op eer verbinden
onderstaande regels te eerbiedigen.
2.1 De deontologische regels, vastgelegd
door EUROCERTICE, om de opdracht
in volledige onafhankelijkheid en
onpartijdigheid (behalve voor de consulent),
in eer en geweten en met respect
voor de nodige vertrouwelijkheid
te kunnen uitvoeren.
2.2 De specifieke deontologische regels,
verbonden aan zijn professionele activiteiten,
zoals naleving van de termijnen,
die worden opgegeven.
2.3 Zijn erelonen op een objectieve en
redelijke wijze aanpassen aan de
barema's van hun kwalificaties en
ervaringen naargelang de moeilijkheidsgraad
en de aard van de uit te
voeren opdracht.
2.4 Een permanente vorming volgen in de
te certificeren beroepsspecialisaties.
3 De kandidaat geeft aan EUROCERTI-
CE de toestemming om bij klachten of
bij hernieuwing van de certificatie, de
voorgelegde informatie en documenten,
de naleving van de verbintenissen
of het verloop van zijn activiteiten te
controleren.
Tekst: Eddy VLEESCHDRAGER
Bron: Tijdschrift van deskundigen
KGSO - april 2009

afdelingen
ACTIVITEIT IN DE KIJKER > ANTWERPEN
UNIEK SCALA-CONCERT VOOR MUZIEKMINNENDE INGENIEURS
De Koninklijke Vlaamse
Ingenieursvereniging (K
VIV) en de Vlaamse
Ingenieurskamer (VIK)
werken al geruime tijd
samen. Bij de beide
Antwerpse afdelingen
werd in september 2008
voorgesteld samen culturele
activiteiten te organiseren. Een optreden van
Scala wordt de eerste gezamenlijke activiteit.
Misschien kent u Scala wel van op tv of zag u een clip van dit
succesvolle meisjeskoor? Of hoorde u misschien Scala’s versie
van ‘With or without you’ (U2) op uw favoriete radiozender?
Scala voorstellen hoeft niet echt meer.
Het Vlaamse meisjeskoor, onder de leiding
van Steven en Stijn Kolacny, is nog
steeds een groot succes met diverse
internationale prijzen op de palmares.
Via de Vlaamse Ingenieurskamer kunnen
u en uw familie, vrienden, collega’s,
Fotovoltaïsche zonnecellen zetten
licht rechtstreeks om in elektriciteit.
Zowel voor particulieren als bedrijven behoren
zonnepanelen tot de beste investeringen van vandaag.
Je kunt je woning of gebouw zelf voorzien van elektriciteit
en je ben niet langer afhankelijk van de fluctuerende
energieprijzen.
Futech is een spin-off van het Solar Team (www.solarteam.be). Op
basis van de kennis en ervaring die men met dat project
opdeed, besloten enkele teamleden Futech (www.futech.be) op te
richten: een team gespecialiseerde ingenieurs die iedere situatie
afzonderlijk beoordelen, waardoor het rendement van je
zonnepanelen maximaal is. Ze staan ook in voor alle formaliteiten
om subsidies te krijgen van de provincie en voor het groenestroomcertificaat
van de Vlaamse overheid. Sommige
gemeenten en netbeheerders doen daar nog een premie
bovenop. De federale overheid zorgt voor een belastingvermindering.
FOTOVOLTAÏSCHE ZONNEPANELEN
zaterdag 24 oktober 2009
mee genieten van een uniek optreden in een uniek kader. We
kozen voor een akoestisch optreden in kleine bezetting waarbij
15 zangeressen onder begeleiding van de broers Kolacny klassieke
en hedendaagse nummers brengen gedurende een 75
minuten durend concert.
Snel inschrijven is de boodschap, want het totaal aantal plaatsen
is beperkt tot maximum 250 deelnemers!
PRAKTISCH
Plaats: Kapel van ’t Elzenveld, Lange Gasthuisstraat 45,
Antwerpen.
Datum: zaterdag 24 oktober 2009 om 20 uur.
Kostprijs: 20 euro per persoon voor leden VIK en K VIV en
hun gezinsleden; niet-leden betalen 30 euro.
Inschrijving vereist: eerst inschrijven bij het VIKsecretariaat
(via de website of mail), daarna uiterlijk op 15
oktober 2009 betalen op rekening 406-0098501-56 van de VIK in
Wommelgem met de vermelding ‘Scala’. De inschrijving is
pas definitief na ontvangst van de betaling. Er zijn geen
genummerde plaatsen. Deelnemers kunnen plaatsnemen in
de kapel, nadat zij zich gemeld hebben aan de inkom.
Referte: CAAWN11009
ACTIVITEIT IN DE KIJKER > LEUVEN-HAGELAND
dinsdag 15 september 2009
De lezing is een must voor wie interesse heeft om zonnepanelen
te plaatsen of zich daarover wil informeren.
PRAKTISCH
Plaats: Cultureel Centrum Begijnhof (aula Geertrui Cordeys),
Infirmeriestraat 2/N, Diest.
Datum: dinsdag 15 september 2009 om 20 uur. Ontvangst
vanaf 19 uur. Achteraf wordt een receptie aangeboden.
Sprekers:Thomas Teirlinck, Solar Team en Pieter Van Geel,
Futech.
Kostprijs: 5 euro voor VIK-leden en hun partner,
bedrijfsleden betalen 7,5 euro per persoon, niet-leden 10 euro.
Bedrag te betalen op rekening 431-0647591-86 van de
VIK-afdeling Leuven-Hageland met vermelding
‘Zonnepanelen 15/9’.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met het engagement
zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid uiterlijk 24 uur vooraf
te verwittigen.
Referte: VOLVN10909.
23 I-mag augustus-september 2009

afdelingen
ANTWERPEN
6-sep-09 Bezoek Zoo, Antwerpen, 13 uur
17-sep-09 Bezoek Diamantcentrum met wandeling
diamantwijk, Antwerpen, 16 uur
24-sep-09 Bezoek Evonik, Antwerpen, 13.30 uur
24-okt-09 Uniek Scala-concert voor muziekminnende
ingenieurs, Antwerpen, 20 uur
17-jan-10 AKO-nieuwjaarsconcert en -receptie,
Antwerpen, 11 uur
11-jun-10 Regionale ledenvergadering
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten
Achter de schermen van de Antwerpse zoo
zondag 6 september 2009
Een bezoek achter de schermen belicht de hele zoo-infrastructuur:
een kijkje in de dienstingangen, de keukens, de filterzalen,
… Kortom: overal waar de gewone bezoeker nooit
toegang krijgt. Alle vragen over de dagelijkse werking van een
dierentuin met 6.000 dieren krijgen een antwoord. Wat eten
die dieren, waar halen de verzorgers al het voedsel vandaan,
wat met zieke dieren, wat is een stamboek en hoe werkt dat?
Om veiligheidsredenen kunnen kinderen niet deelnemen.
PRAKTISCH
Plaats: Zoo, Koningin Astridplein 26, Antwerpen.
Datum: zondag 6 september 2009 om 13 uur stipt.
Samenkomst om 12.45 uur achter kassa/verkooppunt.
Kostprijs: normaal tarief; betalen aan de kassa van de zoo.
Als u na inschrijving toch verhinderd bent, gelieve ons
dan tijdig te verwittigen. Het bezoek is bestemd voor
volwassenen (vanaf 16 jaar) en eventueel kinderen vanaf
12 jaar onder toezicht van hun ouders. Het aantal
deelnemers is beperkt tot 40 personen (twee groepen).
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: BBAWN10909.
Diamantcentrum en Diamantwijk
donderdag 17 september 2009
Tijdens het bezoek aan het interactieve Diamantmuseum
worden bijna alle zintuigen geprikkeld om kennis te maken
met diamant. De gids begeleidt je door het diamantverhaal.
Daarbij staat vooral de mens centraal: de vindplaatsen, de
exploitatie, de verwerking, de toepassingen. Tijdens ons
bezoek is er een diamantslijper aanwezig. In de schatkamers
mag je je ten slotte voluit vergapen aan unieke diamantcreaties
voor eigentijdse en historische diamantjuwelen. Tijdens
een slenterende wandeling langs de winkelstraten in het hart
van de Diamantwijk herbeleef je de hoogdagen, de bijnaondergang
en tot slot de heropstanding van de Antwerpse
diamantnijverheid in de 19de eeuw.
PRAKTISCH
Plaats: Diamantwijk, Centraal Station.
Datum: donderdag 17 september 2009 van 16.15 uur tot 18.15
uur. Verzamelen om 16 uur aan het Diamantmuseum,
Koningin Astridlaan 19-23, Antwerpen.
I-mag augustus-september 2009
24
Kostprijs: 8 euro voor VIK-leden, niet-leden betalen
10 euro. Bedrag vooraf te betalen op rekeningnummer
414-3146851-13 van de VIK-afdeling Antwerpen, met
vermelding ‘Diamant’.
Inschrijving vereist:VIK-secretariaat. Aantal deelnemers
beperkt tot 20 personen.
Referte: BBAWN20909.
Evonik (vroeger Degussa)
donderdag 24 september 2009
Op donderdag 24 september bieden wij u een bezoek aan de
site van de chemische fabriek Evonik aan, bij velen beter
bekend onder zijn oude naam Degussa.
De 109 ha grote productiesite werd in oktober 1968 aangelegd
op een kunstmatig aangedamd eiland tussen de Schelde en
de Antwerpse haven. Met slib werd het terrein negen meter
opgehoogd. Eind van de jaren zestig steeg de vraag naar
waterstofperoxide (bleek- en oxidatiemiddel), natriumperboraat
(bleekmiddel), cyanuurchloride (basisstof voor o.a. agrochemicaliën
en optische witmakers voor wasmiddelen) en
Aerosil®, dat o.a. de eigenschappen van lakken, pasta's,
poeders en verf verbetert. Die stijgende vraag lag aan de
basis van een nieuwe grote productievestiging buiten
Duitsland. In 1969-1970 begon Evonik in Antwerpen met
ongeveer 400 medewerkers. Nu zijn er 1.019 tewerkgesteld.
De fabriek beschikt onder meer over een AC/MC-eenheid,
waar acroleïne en methylmercaptaan geproduceerd worden.
Die twee stoffen worden uitsluitend binnen de fabriek verwerkt
en vormen samen met blauwzuur de basiscomponenten
voor het aminozuur methionine. De grondstoffen voor de
twee producten zijn propeen, respectievelijk zwavel, methanol
en waterstof.
Ons programma ziet er als volgt uit:
13.30 uur: ontvangst met koffie/thee/frisdranken
+ presentatie Evonik Degussa Antwerpen nv
14.00 uur: bezoek aan de Biologie (waterzuiveringsinstallatie)
15.00 uur: bezoek aan de AC/MC-eenheid
16.00 uur: afsluitend drankje en hapje
17.00 uur: einde bezoek
PRAKTISCH
Plaats: Evonik, Tijsmanstunnel West, Antwerpen.
Samenkomst in de ontvangstruimte: rij voorbij de eerste
ingang (goedereningang) en neem de tweede ingang
(hoofdingang). Parkeer de wagen op de bezoekersparking
en meldt u aan bij de portiers. Vandaaruit wordt u verder
geleid naar de ontvangstruimte.
Datum: donderdag 24 september 2009 om 13.15 uur.
Kostprijs: wij vragen een reservatiewaarborg van 10 euro
per persoon. Bij de start van het bezoek krijgt u die som
volledig terugbetaald.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Eerst inschrijven,
na bevestiging secretariaat het verschuldigde bedrag vooraf
betalen op rekening 414-3146851-13 van de VIK-afdeling
Antwerpen met vermelding “bedrijfsbezoek Evonik”.
Referte: BBAWN30909.
Het aantal inschrijvingen is beperkt tot 25 personen, dus
wees er snel bij!

KEMPEN
3-okt-09 Stadsbezoek, Geel
22-okt-09 Regionale ledenvergadering en bedrijfsbezoek,
Nike Belgium, Vorst-Laakdal, 14.30 uur
21-nov-09 Muziekconcert, Gierle, 19.30 uur
3-dec-09 Lezing 4° generatie kerncentrales, Geel, 19.30 uur
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten
Nike
donderdag 22 oktober 2009
Het Europees logistiek centrum
van Nike coördineert alle logistieke
activiteiten tussen de productiefabrieken van Nike tot
de levering aan de klanten. Het ELC bevoorraadt alle sportwinkels
en atleten in Europa met sportkleding (apparel),
sportuitrusting (equipment) en sportschoenen (footwear).
In september 1994 opent Nike EMEA Logistics (toen
Customer Service Center) in Laakdal officieel zijn deuren.
Vanaf dat moment wordt elke klant in Europa systematisch
vanuit één centrale locatie bevoorraad met sportkleding. In
1995 start Nike ook met de distributie van sportschoenen
vanuit Laakdal.
Het bedrijf breidt twee keer uit door de enorme groei van het
merk. Die groei is toe te schrijven aan het imago, de sportauthentieke
en innovatieve producten, de creatieve marketing
en de efficiënte service. De laatste uitbreiding, het distributiecentrum
voor sportuitrusting,
werd midden
2007 in gebruik
genomen.
Nike EMEA Logistics
is uitgegroeid tot het
logistieke kenniscentrum
van Nike EMEA.
Alle logistieke activiteiten
tussen 200
fabrieken en 30.000
klanten worden vandaaruit gecoördineerd. Nike ELC beheert
de magazijnen, de transportmiddelen, de informatie- en communicatiesystemen
en biedt innovatieve logistieke oplossingen
aan op maat van de klant.
Gemiddeld zetten zowat 1700 medewerkers zich in voor een
optimale service aan Nikes klanten, de sportwinkels. Daarbij
kunnen de medewerkers in een ergonomische werkomgeving
gebruikmaken van ver geavanceerde technologie om goederen
te ontvangen, te behandelen en te verzenden.
In al die activiteiten maakt Nike concreet werk van duurzaam
ondernemen, o.m. door afvalvermindering, rationeel energiegebruik
(zonnepanelen, spaarlampen,...) en een windmolenpark
dat heel het bedrijf van groene stroom voorziet. 96% van
de binnenkomende containers komt via het kanaal en multimodaal
transport wordt actief onderzocht.
Het bedrijfsbezoek zal toegespitst worden op enerzijds het
nieuwe logistieke centrum en anderzijds op de toegepaste
duurzame technieken.
ACTIVITEITEN
Aansluitend op het bedrijfsbezoek volgt de regionale ledenvergadering
met volgende agenda:
welkomstwoord door de voorzitter
verslag van de penningmeester
overzicht van de activiteiten door de secretaris
verkiezing ondervoorzitter
verkiezing secretaris
aanduiding van de stemgerechtigde leden
voorstelling van het jaarprogramma 2009-2010
Kandidaturen voor een van de functies kunnen worden ingediend
bij Ing. Guido Hendrikx MSc, voorzitter VIK-afdeling
Kempen via e-mail: GuidoHendrikx@telenet.be
PRAKTISCH
Plaats: Nike EMEA Logistics, Nikelaan 1, Laakdal.
Datum: donderdag 22 oktober 2009. Bezoek om 14.30 uur,
regionale ledenvergadering om 17 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden en partner; niet-leden
betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: BBKPN11009.
Muziekconcert
zaterdag 21 november 2009
De 111-jarige Koninklijke Harmonie ‘De Vriendenkring’ uit
Gierle geeft dit jaar haar 40ste muziekconcert. Elk jaar is dat
steeds een absoluut hoogtepunt, maar dit jubileumjaar wordt
het nog specialer. De gebrachte muziekuitvoeringen zijn stuk
voor stuk absolute toppers in hun muziekgenre. Zo voeren zij
zowel klassieke stukken uit als ‘Tritsch-Tratschpolka’ of ‘ballet
Egyptien’ als filmmuziek, zoals ‘Batman’ en ‘Terminator’,
concertmarsen, pop, modern en zelfs symfonische rock,
zoals Queen en Genesis. Een echte aanrader voor elke
muziekliefhebber en voor elk wat wils!
Voor meer info zie website: www.khdevriendenkring.be
PRAKTISCH
Plaats: Parochiezaal, De Nefstraat, Gierle.
Datum: zaterdag 21 november 2009 om 19.30 uur.
Kostprijs: 5 euro per persoon.
Inschrijving vereist: eerst inschrijven via het secretariaat,
daarna de betaling doen. De inschrijving is pas definitief na
betaling voor 17.11.2009 op rekening 789-5076950-85 van
Ing. Geert Geens MSc, 2275 Lille, met de vermelding
‘muziekconcert’. Uw kaarten liggen dan aan de inkom klaar
en er wordt een plaats gereserveerd aan de voorbehouden
VIK-tafel(s).
Referte: CAKPN11109.
Myrrha en generatie IV-kernreactoren
donderdag 3 december 2009
Alternatieve energiebronnen, zoals zonne-energie, wind,
waterkracht en biomassa zullen nooit volstaan om volledig te
voldoen aan de groeiende vraag naar energie in het algemeen
en naar elektriciteit in het bijzonder. Daarom blijft
25 I-mag augustus-september 2009

kernenergie een onderdeel van de toekomstige energiemix.
De huidige vermogenreactoren van de tweede en de derde
generatie hebben nog grote beperkingen, zoals het lage
effectieve gebruik van uranium als brandstof (0,7%) en het
hoogradioactief afval, waarvoor een technologisch en maatschappelijk
aanvaarbare oplossing noodzakelijk is. De kernreactoren
van de vierde generatie brengen oplossingen voor
die gangbare problemen.
Sinds 1998 werkt het studiecentrum voor kernenergie
(SCK CEN) in Mol in het kader van het Myrrha-project aan de
ontwikkeling en de realisatie van een onderzoeksfaciliteit die
de weg moet effenen voor de technologie, die nodig is voor de
bouw van snelspectrumreactoren. Tijdens de voordracht
gaan we in op het ontwerp en het R&D-programma van
Myrrha en bekijken we enerzijds het belang van het project
op de ontwikkeling van kernreactoren van de vierde generatie
in het algemeen en op transmutatiemachines in het bijzonder
en anderzijds de impact van Myrrha op de Kempen als
regio.
PRAKTISCH
Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat 4,
Geel.
Datum: donderdag 3 december 2009 om 19.30 uur
Spreker: Paul Schuurmans, SCK CEN.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden en partner; niet-leden
betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOKPN11209.
LEUVEN-HAGELAND
15-sep-09 Lezing: fotovoltaïsche zonnepanelen, Diest, 20 uur
2-okt-09 Bezoek LMS, Leuven, 15 uur
20-nov-09 Bezoek Coil, Landen
4-dec-09 Bowling, 21 uur
27-feb-10 Winterwandeling, Averbode
9-mrt-10 Lezing: geldigheid en privacy e-mail
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten
LMS
vrijdag 2 oktober 2009
Onder het motto ‘Toptechnologie
in Vlaanderen’ nodigen de VIKafdeling
Leuven-Hageland en
LMS u uit voor een bezoek aan
LMS.
LMS International werd in 1980 opgericht als spin-off van de
K.U.Leuven. Het bedrijf is op 25 jaar tijd gegroeid van een
nicheonderneming tot een wereldmarktleider in simulatie- en
testsoftware en dito consultancydiensten voor de mechanische
industrie.
De oplossingen die het Leuvens bedrijf uitwerkt, ondersteunen
design- en engineeringafdelingen bij de verbetering van
I-mag augustus-september 2009
26
hun producten in elke fase van het ontwikkelingsproces – van
de vroege conceptfase tot en met de finale prototypetesten.
LMS maakt het mogelijk om de ontwikkelingskosten en de
doorlooptijden drastisch in te perken en tegelijkertijd hogere
kwaliteitsstandaarden te realiseren op het vlak van prestatievermogen,comfort,
geluidskwaliteit,
duurzaamheid en veiligheid.
LMS is een strategische
partner voor gerenommeerdeconstructeurs
en toeleveranciers
in de automobielsector
en de lucht- en
ruimtevaartindustrie.
Daarnaast is er ook een
lange lijst van referenties
in consumentenelektronica,
robotica,
machinebouw, zware
mechanische industrie
en energieproductie.
Het bedrijf is ISO9001
gecertificeerd en heeft
internationaal meer
dan 30 vestigingen,
onder meer in Frankrijk, Duitsland, het VK, Italië, Rusland,
Roemenië, de VS, Japan, China, India en Korea.
PROGRAMMA
15.00 uur: ontvangst van de bezoekers
15.15 uur: start van bezoek met een praktische toepassing
16.15 uur: presentatie van LMS-activiteiten en -toepassingen
17.15 uur: receptie, aangeboden door LMS, en netwerking
18.00 uur: einde bezoek
PRAKTISCH
Plaats: LMS, Interleuvenlaan 68, Leuven.
Datum: vrijdag 2 oktober 2009 om 15 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden en partner; 2,5 euro voor
bedrijfsleden; niet-leden betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tot
25 september 2009 met het engagement zeker aanwezig
te zijn en bij afwezigheid tijdig het VIK-secretariaat te
verwittigen. Maximum 20 deelnemers.
Referte: BBLVN11009.
LIMBURG
24-sep-09 Whisky-proefavond
8-okt-09 Lezing: Israël: een vreemde eend in de bijt?,
Lummen, 20 uur
22-okt-09 VIK-Space, Stayen, Sint-Truiden, 19 uur
2-apr-10 Reis naar Peru (tot 18 april 2010)
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten

Israël: vreemde eend in de bijt?
donderdag 8 oktober 2009
Soms is er oorlog, bijvoorbeeld in Gaza. Soms zijn er aanslagen,
bijvoorbeeld in Tel-Aviv. Sinds de stichting van de staat
Israël in 1948 is het land nooit door zijn buren geaccepteerd.
Dat heeft alles te maken met het lot van de Arabische
Palestijnen. Want zelf heeft Israël ook nooit enige verantwoordelijkheid
geaccepteerd voor de honderdduizenden
Arabieren die juist door de oprichting van de joodse staat
have en goed zijn kwijtgeraakt en die tot ongewenste vreemdelingen
werden verklaard in het land waar ze hadden
gewoond.
Mark Ooms heeft het dossier bijna twintig jaar gevolgd voor
de VRT-radio en vertelt over een stukje geschiedenis en over
de belangrijkste knelpunten in het conflict. Voorts is er aandacht
voor het religieuze discours in de gewone politiek, en
de joodse en islamitische uitwassen van extremisme die
daarmee samenhangen. Uiteindelijk lijkt zich één ultieme
keuze op te dringen: ofwel een staat voor de Palestijnen,
naast een staat voor de Joden, ofwel één enkele staat, waarin
beide groepen met gelijke rechten samenwonen.
PRAKTISCH
Plaats: Intermotel, Klaverbladstraat 7, Lummen.
Datum: donderdag 8 oktober 2009 om 20 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat en te bevestigen
door overschrijving van het juiste bedrag op rekening
451-8527851-34 van de VIK-afdeling Limburg, 3500 Hasselt.
Referte: VOLBG11009.
VIK SPACE 22 oktober 2009
Tweede editie van VIK Space
donderdag 22 oktober 2009
powered by VIK
Na het succes van de eerste editie op 23 oktober 2008 organiseert
de VIK-afdeling Limburg voor de tweede keer haar ingenieu(r)sconcept.
VIK Space, dóór en vóór ingenieurs is ‘the space to be’ voor
economisch, politiek en academisch Limburg en Vlaanderen.
VIK Space wil ‘ruimte’ creëren voor
een bredere kijk op de ingenieur: “wat is zijn/haar plaats
in onze globaliserende wereld?”
een creatieve kijk op de ingenieur: “enkel de ingenieur die
naar de ruimte wil vliegen, krijgt het idee om een raket te
ontwerpen.”
een toekomstgerichte kijk op de ingenieur: “the sky is not
the limit!”
ACTIVITEITEN
een realistische kijk op de ingenieur: “welke verantwoordelijkheden
moet zij/hij in tijden van economische crisis
opnemen?”
Dit netwerkevent heeft plaats op donderdag 22 oktober 2009
om 19 uur in de feestzaal van het nieuwe complex ‘Stayen’ in
Sint-Truiden.
Hou de datum vrij in uw agenda!
Meer nieuws kortelings op de website en in de volgende uitgave
van I-mag.
MECHELEN
19-sep-09 Familie-uitstap, Bornem, 09.30 uur
5-okt-09 Bezoek Betca, Rumst
23-okt-09 Bezoek Volkssterrenwacht Urania, Hove, 20 uur
15-nov-09 Brunch KVIM
19-nov-09 Bezoek hyperbare kamer, Antwerpen, 19 uur
24-jan-10 Nieuwjaarsreceptie/aperitiefconcert VIK/KVIM
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten
Familie-uitstap in Bornem
zaterdag 19 september 2009
In de voormiddag bezoeken wij met een gids het imposante
kasteel van de graaf de Marnix de Sint-Aldegonde aan een
oude Scheldearm. Na dat bezoek lunchen wij samen in een
restaurant aan de oude Schelde.
Na de middag brengen wij een geleid bezoek aan de Sint-
Bernardusabdij in Bornem. Om 16 uur vertrek naar
Buitenland/Weert (facultatief, vrije keuze). Om 17 uur sluiten
wij de familie-uitstap af met een drinkstop in het streekmuseum
‘De Zilverreiger’.
Volledige tekst in I-mag juni of op www.vik.be.
PRAKTISCH
Plaats: Samenkomst op de parking van het kasteel van
Marnix de Sint-Aldegonde. De inschrijvers krijgen na
betaling van hun bijdrage een routeplan.
Datum: zaterdag 19 september 2009 om 9.30 uur op de
bovenvermelde parking.
Kostprijs: 30 euro per persoon, zowel voor VIK-leden
als niet-leden Alle betalingen bij de inschrijving per
overschrijving of storting op rekeningnummer 405-0106331-
50 van de VIK-afdeling Mechelen, met vermelding van de
referte. In de kostprijs is begrepen: inkomgelden en
gidsen voor kasteel en abdij, middagmaal, uitgezonderd
de dranken.
Lunch: 12.30 uur met volgend menu: hapjes, tomatenroomsoep
met balletjes; rundsgebraad met champignons,
groenten en kroketten, dessert.
Voorwaarden voor deelname: inschrijven bij het secretariaat
en betalen voor 10 september 2009. Bij de inschrijving van
meerdere personen alle namen van de deelnemers
vermelden.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: CAMLN10909.
27 I-mag augustus-september 2009

Volkssterrenwacht Urania
vrijdag 23 oktober 2009
Het is dit jaar een bijzonder jaar voor de sterrenkunde en
voor de Volkssterrenwacht Urania vzw. Naar aanleiding van
het 400-jarig bestaan van de telescoop is het jaar 2009 uitgeroepen
tot het internationaal jaar van de astronomie. Het was
Galileo Galilei die in 1609 voor het eerst met een kleine sterrenkijker
naar de hemel keek en de hemellichamen bestudeerde.
In juli 1969 werd Urania opgericht naar aanleiding van de eerste
maanlanding in juli 1969. Een bezoek aan de
Volkssterrenwacht Urania is altijd de moeite waard. Wij hebben
geopteerd voor een presentatie over het zonnestelsel en
een korte film van 10 minuten over ruimtevaart in het auditorium.
Nadien volgt een rondleiding in de tentoonstellingszaal
en een bezoek aan de observatietoren.
Tijdens een pauze van ongeveer een half uur bieden wij de
deelnemers een drankje aan in de Astrobar.
PRAKTISCH
Plaats: Volkssterrenwacht Urania, Jozef
Mattheessensstraat 60, Hove.
Datum: vrijdag 23 oktober 2009 om 20 uur.
Kostprijs: 8 euro voor VIK-leden, KVIM-leden en VAMleden.
Niet-leden betalen 10 euro.
Alle betalingen bij de inschrijving doen per overschrijving
of storting op de rekeningnummer 405-0106331-50 van de
VIK-afdeling Mechelen, met vermelding van de referte.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat voor 15 oktober
2009. Wie voor meerdere personen inschrijft, vermeldt ook
de naam van die mensen.
Referte:BBMLN11009.
Hyperbare Kamer Antwerpen
donderdag 19 november 2009
De Eenheid voor Hyperbare Geneeskunde van het
Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) heeft met meer
dan 4.000 behandelde patiënten een ruime expertise op het
vlak van hyperbare zuurstoftherapie.
De eenheid groeide de
afgelopen tien jaar uit tot een
referentiecentrum voor hyperbare
zuurstoftherapie.
In de hyperbare kamer ademen
patiënten zuivere zuurstof in bij
een druk van 2,5 bar. Dat is vergelijkbaar
met de druk die duikers
ondervinden bij een duik
naar vijftien meter onder de
zeespiegel. De combinatie van
zuivere zuurstof en verhoogde omgevingsdruk zorgt voor een
rijkelijke aanvoer van zuurstof in het bloed en in zuurstofarme
weefsels. Daardoor versnelt onder andere de wondheling,
terwijl bij CO-vergiftiging hyperbare zuurstoftherapie zorgt
voor een snellere ontgifting van de weefsels. Voor patiënten
met een luchtbel in de bloedbaan (gasembolie) is de verkleining
van die bel onder hyperbare druk levensreddend.
I-mag augustus-september 2009
28
Sinds de start van de hyperbare kamer kregen meer dan 4.000
patiënten in het UZA een behandeling met hyperbare zuurstoftherapie.
Meer dan een kwart van de patiënten werd
behandeld voor gehoorsverlies en ruim duizend mensen kregen
hyperbare zuurstoftherapie, nadat ze slachtoffer waren
geworden van een CO-vergiftiging. Een zeventigtal mensen
kregen in de hyperbare kamer een behandeling voor een
wekedeleninfectie en bijna 900 patiënten voor diabetische of
vasculaire wonden. In een aantal gevallen kan hyperbare
zuurstoftherapie een amputatie voorkomen, bijvoorbeeld bij
patiënten met een diabetische voet.
Het UZA geniet bij duikers grote faam voor een snelle en
correcte opvang en behandeling van duikongevallen.
Wanneer duikers te snel overgaan van de overdruk onder
water naar de vrije buitenlucht, vormen zich in de bloedvaten
stikstofbelletjes die de bloedsomloop hinderen. Het gevolg
is hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, verwardheid en
soms verlammingen en bewusteloosheid. Er werden al meer
dan driehonderd duikers behandeld.
PRAKTISCH
Plaats: Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat
10, Edegem.
Datum: donderdag 19 november 2009 om 19.30 uur.
Kostprijs: 5 euro 'inschrijvingswaarborg' voor VIK- en
KVIM-leden. Voor de aanwezige VIK- en KVIM-leden wordt
de 5 euro waarborg terugbetaald via overschrijving.
Niet-leden betalen 5 euro, Vam-leden betalen 2,50 euro.
Alle betalingen vinden plaats bij de inschrijving via
overschrijving op rekening 405-0106331-50 van de VIKafdeling
Mechelen met vermelding van de referte.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: BBMLN11109.
NOORD-WEST-VLAANDEREN
17-sep-09 Bezoek Vanheede, Roeselare, 18.30 uur
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten
Vanheede Environment Group
donderdag 17 september 2009
Vanheede Environment Group is
een geïntegreerd milieubedrijf met
40 jaar ervaring. Met de ophaling
van zowel recycleerbaar als nietrecycleerbaar
afval is Vanheede
Environment Group uitgegroeid tot
een solide bedrijvengroep met 9
sites die meer dan 400 mensen
tewerkstelt. Selectief en integraal
afvalbeheer is de kernactiviteit.
Dat omvat ophaling en verwerking van huishoudelijk- en
bedrijfsafval, sorteren van verpakkingsafval, opslag van
gevaarlijke afvalstoffen, glasrecyclage, valorisatie van voedingsstoffen,
… Daarnaast maken ook milieuadvisering en
engineering voor derden deel uit van de bedrijfsactiviteiten.

PRAKTISCH
Plaats: Vanheede, Moorseelsesteenweg 32, Roeselare
(Rumbeke).
Datum: donderdag 17 september om 18.30 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden, niet-leden betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat - max. 35 deelnemers.
Referte: BBNWV10909.
OOST-VLAANDEREN
5-sep-09 Familiedag 2009, Beervelde
11-sep-09 VIK-sailing, t.e.m. 13 september 2009,
Nieuwpoort, 20 uur
18-sep-09 Bezoek Bioro, Gent, 09.30 uur
2-okt-09 Bezoek Imec, Leuven, 19.15 uur
23-okt-09 Bezoek mechatronica in de melkveestapel,
Kruibeke, 14 uur
9-nov-09 VikaFEE over alternatieve energie, Gent, 20 uur
17-jan-10 Nieuwjaarsconcert en -aperitief, Gent, 10 uur
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten
Familiedag
zaterdag 5 september 2009
U en uw hele familie - van kleinkinderen tot grootouders - zijn
welkom op 5 september 2009 op onze eerste familiedag. Het
wordt een toffe dag vol sport, spel en amusement die we
afsluiten met een BBQ en een gezellig samenzijn. Reserveer
nu alvast deze dag in uw agenda en schrijf u meteen in.
Voor de junioren en senioren:
windsurfinitiatie (1 uur theorie + 1 uur praktijk).
Voorwaarde: 1,2 meter groot zijn
windsurfen voor gevorderden
zwemmen en waterpret vanaf een vlot onder begeleiding
van een redder
beachvolley en petanque
tafeltennis, kicker en darts
Voor de kleintjes:
springkasteel
schommel
kinderanimatie met clown
‘Aardbei’ met grime, dans en
nog veel meer.
De minder actieven kunnen een wedstrijd met telegeleide
modelbootjes aanschouwen, wandelen rond de vijver of rusten
op de ligweide.
Drank & versnapering zijn ter plaatse te krijgen tegen zeer
democratische prijzen.
PRAKTISCH
Plaats: Windsurfing, Rivierstraat 57a, 9080 Beervelde.
Datum: zaterdag 5 september 2009 van 13 uur tot 21 uur.
Kostprijs:
Watersport: leden en familie 5 euro, niet-leden 10 euro
(prijzen inclusief initiatieles, materiaal, surfpak en
gebruik van douches; eigen zwemgerief en handdoek
meebrengen).
ACTIVITEITEN
Barbecue: 3 formules, alle inclusief groenten, frietjes en 2
consumpties. Senior 15 euro, junior (5 - 12 jaar) 10 euro en
kind (- 5 jaar) 5 euro.
Andere activiteiten: gratis.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat met vermelding van
de namen van alle deelnemers. Betalingen vooraf op rekening
van de VIK-afdeling Oost-Vlaanderen: 443-0628601-50
met vermelding van aantal surfers en deelnemers aan de
barbecue. Maximum 100 personen kunnen inschrijven.
Referte: FEOVL10909.
Bioro
vrijdag 18 september 2008
Bioro is een van de eerste biodieselraffinaderijen
in België.
Het bedrijf in de haven van
Gent is de enige installatie in
België, waar men van koolzaad
tot biodiesel overgaat op een
en dezelfde site.
Bioro heeft eind 2007 een volledig nieuwe biodieselinstallatie
afgewerkt met een capaciteit van 250.000 ton biodiesel per
jaar. Het bedrijf gebruikt daarvoor plantaardige olie als
grondstof.
Bioro is een joint venture van Biodiesel holding nv, groep
Vanden Avenne bvba en Cargill. Het project heeft een grote
economische impact. Daarvoor zorgen o.a. de ombouw van
de sojaverwerkingsfabriek van Cargill, zodat die ook koolzaad
kan verwerken met een jaarcapaciteit van 1 miljoen ton,
de bouw door Cargill van een nieuwe plantaardige olieraffinaderij
van 400.000 ton per jaar en de bouw door de joint venture
Bioro van een nieuwe biodieselfabriek van 250.000 ton
per jaar.
Volledige tekst in I-mag april en op www.vik.be.
PRAKTISCH
Plaats: Bioro, Moertvaartkaai 1, Gent
Datum: vrijdag 18 september 2009 om 9.30 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden en partner; niet-leden
betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: BBOVL10909.
Maximum 30 deelnemers.
Imec
vrijdag 2 oktober 2009
Imec is het grootste onafhankelijk
onderzoekscentrum in Europa in nanotechnologie
en nano-elektronica. Meer
dan 1.750 medewerkers van over heel de wereld werken
samen in het Leuvense bedrijf. Imecs onderzoek vindt zijn
toepassing o.a. in een betere gezondheidszorg, slimme elektronica,
hernieuwbare energie en veilig vervoer.
Imecs ‘More than Moore-onderzoek’ wil transistoren, de
bouwstenen van de chip, verder verkleinen met kritische
29 I-mag augustus-september 2009

afmetingen beneden de 32 nanometer, zodat er meer transistoren
op een chip kunnen en de chips dus ook meer rekenkracht
en functionaliteit krijgen. Met zijn ‘More than Mooreonderzoek’
ontwikkelt Imec technologie voor draadloze communicatie,
draadloze sensornetwerken, biomedische elektronica,
zonne-energie, organische elektronica en vermogenelektronica.
De VIK, afdeling Oost-Vlaanderen, brengt een bezoek aan de
cleanroom, waarna u enkele demo’s in het bezoekerscentrum
en een introductie in de nanotechnologie krijgt.
Volledige tekst in I-mag april en op www.vik.be.
PRAKTISCH
Plaats: Imec, Kapeldreef 75, Leuven.
Datum: vrijdag 2 oktober 2009 om 19.15 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden en partner.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: BBOVL11009.
Maximum aantal deelnemers: 20 personen, enkel voor
VIK-leden en partners.
Mechatronica in de melkveestal
vrijdag 23 oktober 2009
Ook de landbouw ontsnapt niet aan de trend naar schaalvergroting.
Meer bepaald in de melkveehouderij, waar zoiets
essentieels als koeien melken zonder automatisering al snel
een viertal uur van de landbouwer kost. Het spreekt dan ook
voor zich dat meerdere bedrijven zich al geruime tijd toeleggen
op de automatisering van dat werk. We stellen de oplossing
voor van Lely, de marktleider voor die toepassing. Het
bedrijf heeft rond 1992 een eerste versie op de markt
gebracht. Men spreekt van een melkrobot, maar dat mag niet
in de klassieke voorstelling worden opgevat. Want ook hier
komt de modernste ontwerpmethode voor machines om de
hoek kijken: de mechatronische methode. Als resultaat daarvan
zijn er in de machine toepassingen van de relatief onbekende
servopneumatica voor de arm, laserscanning met triangulatie
voor het zoeken van de spenen en geleidingsmeting
voor opsporen van ziektes via de melk. De machine is op
haar beurt gekoppeld aan het beheersprogramma op de pc
van de landbouwer, die zo een krachtig hulpmiddel wordt om
de gezondheid van het melkvee te beheren.
Eerst krijgen we een inleiding over het bedrijf Lely, daarna
een korte bespreking van de machine. Ten slotte gaan we
alles in de praktijk ontdekken.
Na een bezoek aan de stal met Lely Astronaut melkrobot en
de melkerij is er een mogelijkheid om de producten te proeven.
PRAKTISCH
Plaats: Hollebeekhoeve, Hondenstraat 24, Kruibeke.
Datum: vrijdag 23 oktober 2009 om 14 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden en partner; niet-leden
betalen 10 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: BBOVL11009.
Maximum aantal deelnemers: 40 personen.
I-mag augustus-september 2009
30
WAASLAND
13-sep-09 Fietstocht door de haven, 13 uur
1-okt-09 Bestuursvergadering + presentatie
'Incidentenonderzoek', Sint-Niklaas, 20 uur
5-nov-09 Bestuursvergadering + presentatie
'Consequenties bij de keuze voor een digitale
media provider', Sint-Niklaas, 20 uur
19-nov-09 Bezoek aan het milieulabo van de gemeente
Beveren-Waas, 19 uur
26-nov-09 Bezoek Composittrailer, Lokeren, 19 uur
3-dec-09 Bestuursvergadering + presentatie
'Brandveiligheid', Sint-Niklaas, 20 uur
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten
Fietsen in de haven van Antwerpen
zondag 13 september 2009
Wij vertrekken in Doel en nemen de overzet naar Lillo. Ook in
Lillo kan men aansluiten. Vanuit Lillo fietsen we - althans volgens
de Fietsersbond Vlaanderen - over het mooiste en veiligste
fietspad van Vlaanderen langs de Schelde richting
Boudewijn- en Van Cauwelaertsluis. Wij bekijken het
Marshall-dok om zo verder te fietsen langs de op één na
grootste chemiecluster ter wereld naar een gedeelte van het
distributiecentrum aan kaai 353. Zo bereiken wij het teloorgegane
dorp Oosterweel, waarvan enkel de kerk nog overblijft.
Van op de Oosterweelbrug krijgen wij een mooi uitzicht
op het vijfde Havendok en het Amerikadok.
De haven in renovatie is hier duidelijk aanwezig. Wij rijden
langs de Schelde van aan de Zeevaartschool tot in Lillo terug
naar het veer. Op de Schelde hebben wij dan nog de mogelijkheid
om een kijk te nemen in het Deurganckdok.
Afstand ongeveer 30 km. Graag bij uw inschrijving vermelden
of u vertrekt vanuit Doel of aansluit in Lillo. En wees
stipt, de overzet wacht niet.
PRAKTISCH
Plaats: verzamelen aan overzet Doel – Lillo
(in Doel een eindje rechts naast de molen).
Datum: zondag 13 september 2009 om 13 uur
(vertrek overzet).
Kostprijs: gratis voor leden, partner en kinderen,
niet-leden betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: SAWLD10909.
Milieulabo Beveren-Waas
donderdag 19 november 2009
De groeipool van de haven van Antwerpen ligt duidelijk op de
Linkerscheldeoever en meer specifiek op het grondgebied
van de gemeente Beveren-Waas. Door de vele Sevesobedrijven
die daar gevestigd zijn, is de gemeente niet alleen
sterk betrokken bij de milieuvergunningsproblematiek, maar
moet er ook veel aandacht besteed worden aan veiligheid en
volksgezondheid. Om die taak te volbrengen heeft de
gemeente een uitgebreid laboratorium opgericht en beschikt

ze over de nodige mobiele apparatuur om metingen ter plaatse
te kunnen uitvoeren. Tijdens de rondleiding in het laboratorium
krijgen we informatie over de analyses die er uitgevoerd
worden en over de evolutie door de jaren heen van de
gemeten waarden naar luchtkwaliteit, waterkwaliteit en
geluid. Ook wordt stilgestaan bij belangrijke aandachtspunten
in zo’n uitgebreid haven- en industriegebied.
PRAKTISCH
Plaats: Dienst milieubescherming, Gravendreef 5a,
Beveren-Waas.
Datum: donderdag 19 november 2009 om 19 uur.
Kostprijs: gratis voor leden en partner, niet-leden betalen
5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: BBWLD11109.
Composittrailer
donderdag 26 november 2009
In 1993 al begon Composittrailer met de ontwikkeling van
composiettrailers. Dat er voor trailers werd geopteerd is
eenvoudig te verklaren: het bedrijf is immers gegroeid uit
Carrosserie Stevens dat sinds 1870 zijn roots in trailerbouw
heeft. De nieuwe ontwikkeling leidde in 2000 tot de eerste
geproduceerde trailer die uitsluitend uit composietmateriaal
bestond. Behalve de trailers moesten ook de composieten
zelf worden ontwikkeld: ze moesten namelijk zware dynamische
lasten kunnen dragen op alle soorten ondergrond. Een
driedimensionele structuur werd ontwikkeld, gepatenteerd
en gecommercialiseerd, o.a. ook voor windturbinebladen en
luchtvaartonderdelen.
Vandaag werken er een dertigtal werknemers bij Compo -
sittrailer. Onder hen ook een engineeringteam van 6 personen.
In de fabriek in Lokeren worden naast trailers ook containers
en andere grote composietstructuren gemaakt. Ook
de bewerking van de composieten is cruciaal om tot goede
eindproducten te komen. Ook daarvoor zijn de noodzakelijke
ontwikkelingen in huis uitgevoerd.
Composittrailer en de VIK-afdeling Waasland verwelkomen u.
PRAKTISCH
Plaats: Composittrailer, Wolfsakker 2, Lokeren.
Datum: donderdag 26 november 2009 om 19 uur.
Kostprijs: gratis voor leden en partner, niet-leden betalen
5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat
Referte: BBWLD21109.
ZUID-WEST-VLAANDEREN
14-sep-09 Bezoek ACD, Roeselare, 18.30 uur
5-okt-09 TVH - GroupThermote & Vanhalst, Waregem, 18 uur
16-okt-09 Wijndegustatie, Roeselare, 20 uur
13-dec-09 Ingenieurshappening (PIV HUVLUV)
Inschrijven voor alle activiteiten: www.vik.be/activiteiten
ACTIVITEITEN
ACD
maandag 14 september 2009
Onder het motto “Enterprise… where VIKj has not yet gone
before…” brengen we een bezoek aan ACD nv.
ACD werd opgericht in 1987 en groeide sindsdien uit tot een
van de meest leidinggevende fabrikanten van hobbyserres in
de Benelux en Frankrijk. In 2006 werden overkappingen aan
het assortiment toegevoegd. Hun zeer hoge klantenservice,
de topkwaliteit van hun producten, gecombineerd met de
zeer voordelige prijzen, zorgden voor een expansieve groei.
Vanuit de 5.500 m² grote fabriekshal worden jaarlijks duizenden
klanten bediend. ACD wil zijn kwaliteit continu verbeteren
om zo de tevredenheid van de klanten en medewerkers te
verhogen. Daarom werd besloten alle procedures en structuren
aan te passen om zo binnenkort het ISO 9001-kwaliteitssysteem
te halen.
Na een korte bedrijfsvoorstelling leidt een ingenieur u rond
in het bedrijf.
Kortom, alweer een bezoek om zeker niet te missen !
PRAKTISCH
Plaats: ACD nv, Zwaaikomstraat 22, Roeselare.
Datum: maandag 14 september 2009 om 18.30 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden en partner; niet-leden
betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tot
maandag 7 september 2009 met het engagement zeker
aanwezig te zijn en bij afwezigheid zeker tijdig telefonisch
te verwittigen 0472 24 58 81 (Frederik Delobelle).
Referte: BBZWV10909.
TVH – Group Thermote & Vanhalst
maandag 5 oktober 2009
Onder het motto “Enterprise… where VIKj has not yet gone
before…” brengen we een bezoek aan TVH - Group Thermote
& Vanhalst.
TVH – Group Thermote & Vanhalst is een wereldwijde leverancier
met klanten in meer dan 162 verschillende landen. Als
‘onestopshop’ biedt de onderneming een full service aan in
heftrucks, onderdelen, accessoires, verhuur, herstellingen en
handling equipment met garantie op een snelle levering aan
een concurrentiële prijs. Van het eenvoudigste steekwagen -
tje tot de zwaarste heftruck, van het kleinste moertje tot het
complete chassis. Ongeacht merk, type of bouwjaar van de
heftruck. De ongeëvenaarde knowhow van TVH vindt u in een
bestand van 12 miljoen artikelnummers waarvan ruim 450.000
referenties op voorraad zijn.
De grootste onestopshop in heftrucks bestaat uit vijf divisies,
nl. parts division, forklift division, handling equipment
division, rental equipment division en service & repair division.
Wat kunt u verwachten van dit drie uur durend bedrijfsbezoek?
Na het onthaal en een korte introductie nemen we een
kijkje in de kantoren, waar dagelijks 15.000 binnenkomende
oproepen worden behandeld in 31 verschillende talen. We
31 I-mag augustus-september 2009

zien ook het spectaculaire en unieke volautomatische onderdelenmagazijn
van dichtbij. De rondleiding wordt afgesloten
met een bezoek aan de stock heftrucks, het atelier, de draaierij
en de ververij.
Met andere woorden, een bedrijfsbezoek dat u zeker niet mag
missen!
PRAKTISCH
Plaats: TVH - GroupThermote & Vanhalst, Brabantstraat
15, Waregem.
Datum: maandag 5 oktober 2009 om 18 uur.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden en partner; niet-leden
betalen 5 euro.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat uiterlijk tot zondag
20 september 2009 met het engagement zeker aanwezig te
zijn en bij afwezigheid zeker tijdig telefonisch te verwittigen
0472 24 58 81 (Frederik Delobelle). Maximum 35 personen.
Referte: BBZWV11009.
Wijndegustatie
vrijdag 16 oktober 2009
Wijnhuis Vanden Bulcke is een familiebedrijf waar momenteel
de derde generatie de scepter zwaait, terwijl de vierde
generatie stilaan aantreedt.
In oorsprong was het een productiebedrijf dat uitgroeide tot
een distributiebedrijf voor groot- en kleinhandel door zich
telkens opnieuw soepel aan te passen. Door die evolutie
heeft het veel kennis en ervaring in huis. Vanden Bulcke
ACTIVITEITEN
geniet bekendheid om zijn uitstekende prijs-kwaliteitverhouding.
Je kunt er voor een fles sympathieke landwijn al terecht
vanaf 3,50 euro, maar je bent net zo goed aan het juiste adres
voor een kist prestigieuze kasteelwijn. In elke prijsklasse
houden de wijnen de reputatie van het huis hoog, wat trouwens
geregeld onderstreept wordt door de onderscheidingen
die de wijnen in de wacht slepen. Het gamma omvat vaste
waarden uit Frankrijk, maar wordt voortdurend aangevuld
met nieuwe ontdekkingen uit het Mediterrane Zuiden en de
‘nieuwe wereld’. Je wordt met informatie en deskundig
advies bijgestaan voor de keuze van de juiste wijnen bij een
(feest)maaltijd of voor een (relatie)geschenk, dat bovendien
nog leuk oogt. Meestal is er gelegenheid tot proeven voor wie
zijn wijnkelder aanvult, zelfs speciaal uitgebreid tijdens de
openflesdagen in het najaar.
De gerenoveerde site van een voormalige brouwerij tegenover
de gebouwen van de post herbergt vandaag de gezellige
kelderwinkel en de magazijnen, waar de wijnen in prima
‘natuurlijke’ omstandigheden bewaard worden.
PRAKTISCH
Plaats: Wijnhuis Vanden Bulcke, Hugo Verrieststraat 92,
Roeselare.
Datum: vrijdag 16 oktober om 20 uur.
Kostprijs: 9 euro per persoon voor het proeven van 8 tot 10
wijnen, met kaasblokjes en stukjes brood tussendoor om de
smaakpapillen alert te houden.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: FEZWV11009.

denken & doen
Puzzelaar 92 De 24 uren van Le Mans
In een zeker jaar nemen slechts drie merken deel aan de 24 uren van Le Mans: Ford,
Jaguar en Maserati. Als men denkt dat Ford verliest met een kans van 2 op 2, en
Jaguar met 5 tegen 1, met hoeveel moet men dan de kans op verlies inschatten van
Maserati?
Opmerking: ‘verlies’ betekent hier ‘niet winnen’.
Bijvraag:
Hoeveel juiste antwoorden zullen we ontvangen?
Stuur uw antwoorden naar Roland Mebis, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen of mail naar
roland.mebis@scarlet.be voor 15 oktober 2009. Ook nu weer zullen we twee boekenbonnen
ter waarde van 25 euro schenken aan de winnaars.
Oplossing VIK-puzzelaar 90 De wijzers van mijn uurwerk
Gezien de compacte en goed begrijpbare oplossing van collega
Patrick Goes, heb ik die integraal overgenomen. Bedankt, Patrick.
Zij α = de hoek van de uurwijzer met de verticale in uurwijzerzin.
12 uur = 0°.
Zij β = de hoek van de minutenwijzer met de verticale in
uurwijzerzin. 0 minuten = 0°.
Hoeken zijn verder telkens uitgedrukt in 360-delige graden.
1ste positie:
tijd begrepen tussen 3 uur 20 minuten en 3 uur 25 minuten.
De hoek β van de minutenwijzer = β 1
α1 = 90 +
360 12
β1 β1 . 30 = 90 +
Dan is
2de positie:
grote en kleine wijzer van plaats verwisseld
Dan is β 2 = α 1
α 2 = α 1 + 360 - β 1 + α 1 . 30 = 360 - α 1 + β 1
360 12
Voorwaarde: α 2 = β 1
dus:
:
β1 = 90 + β1 1
+ . (360 -β1 + 90 + β1 )
12 12
12
β 1 = 144 . (90 + 450 ) = 128,3916
143 12
en
Dat is 8,3916° voorbij cijfer 4
van het uurwerk (ligt binnen
de grenzen van de opgave).
8,3916° komt overeen met 1
min en 24 seconden.
Het is dus 3 uur 21 minuten en
24 seconden.
PUZZELAAR
We hebben op deze niet zo moeilijke
puzzel achttien inzendingen kunnen noteren,
namelijk van: Bart Goossens, Beerse (150); Bart Laermans, Rumst (12);
David De Smet, Sint-Denijs-Westrem (10); Francois De Graaf,
Brecht(13); Ken De Norre, Zottegem (12); Koen Matthysen, Stekene
(24); Ludo Moons, Antwerpen (25); Patrick Goes, Roeselare (12); Piet
Frissen, Rekem (14); Stefan Erpels, Merchtem (11); Theo Renckens,
Hamont (12); Theofiel Demets, Evergem (9); Jeroen Verhoeve,
Zwijnaarde (29); Jozef Ooms, Stekene (9); Lieven Hautekeete,
Ooigem(14) en van de winnaars Stephan Orban, Kerkstraat 84, 9111
Belsele (17) (goed voor een boekenbon van 25 euro) en Jan Doornaert,
Bremstraat 9, 9032 Wondelgem (15); Karel van den Boogaert, Frans de
Schutterlaan 11, 2890 Boom (15); (beiden delen en ontvangen ieder een
boekenbon van 12,50 euro).
Ing. Roland MEBIS MSc
33 I-mag augustus-september 2009

netwerk
Unizo is grootste
ondernemersorganisatie van België
Karel Van Eetvelt: “Synergieën voor ingenieurs
behoren tot de mogelijkheden.”
BRUSSEL. De VIK draagt netwerking hoog in het vaandel. En heel
wat van onze leden net zo goed. Maar als we informeel polsen naar
de kennis over Voka, Agoria, Unizo of Serv, dan blijkt de kennis van
die organisaties redelijk beperkt te zijn. We vatten daarom het idee
op om die organisaties een voor een voor het voetlicht te brengen in
I-mag. Zo leren onze leden ze beter kennen en leren zij de VIK beter
kennen. We bijten de spits af met Karel Van Eetvelt van Unizo.
I-mag augustus-september 2009
34
Unizo is vooral bekend als de organisatie
die diensten verleent aan en op de barricaden
staat voor kleine en middelgrote
ondernemingen, de talrijke kmo’s die dit
land rijk is. Maar Unizo is zeker even
bekend door de twee voormannen die de
organisatie de laatste jaren leidden: Kris
Peeters, inmiddels Vlaams minister-president,
en Karel Van Eetvelt, die wekelijks
meermaals het nieuws haalt met uitgesproken
standpunten over economie en
ondernemen.
“Om het plastisch uit te drukken:
ofwel vragen onze leden om een
bepaalde wet uit te leggen, ofwel
vragen ze om een bepaalde wet af
te schaffen of in te voeren.”
Karel Van Eetvelt: “Eigenlijk noemen wij
onszelf een beweging. De gilden zijn de
eerste voorlopers van wat wij nu doen. In
het begin van de 20ste eeuw ontstonden
lokale zelfstandigenorganisaties. Pas in
de jaren ’30 is er een nationale koepel ontstaan.
Het is onze corebusiness om
ondernemers samen te brengen: lokaal,
sectorgebonden, themagebonden. Wij
organiseren netwerkmeetings, waar we
ervaringen uitwisselen en waar we leren
van elkaar. Naast die corebusiness hebben
we twee afgeleiden: advies geven en
lobbywerk. Om het plastisch uit te drukken:
ofwel vragen onze leden om een
bepaalde wet uit te leggen, ofwel vragen
ze om een bepaalde wet af te schaffen of
in te voeren.”
Welke ondernemers kunnen aansluiten
bij Unizo?
“Voor ons is een ondernemer iemand die
een risico neemt en met eigen geld in de
zaak zit. Of dat nu een eenmanszaak is of
een multinational, dat maakt voor ons niet
veel uit. Het moeten wel familiale bedrijven
zijn. Er is zelden of nooit iemand
geweigerd als lid van Unizo.”
Lokaal verankerd
Hoe is Unizo gestructureerd?
“In heel Vlaanderen hebben we zowat
3.800 bestuursleden, van lokale tot nationale
besturen. Dat zijn allemaal zelfstandigen.
Je zult bij ons geen veredelde

edienden vinden of CFO’s en CEO’s van
grote bedrijven. Dat willen we zuiver houden.
Vroeger hadden wij een lokale en een
sectorgerichte werking: bouw, distributie,
drukkers. De klassieke ambachten met
een sectorfederatie. De laatste tijd werken
we ook meer en meer themagebonden.
Door bijvoorbeeld een werking op te
zetten rond cleantechnology groeperen
we bedrijven in milieutechnologie of energietechnologie.
Het ene zit dan bij Agoria,
het andere kan misschien voor een stuk in
de landbouw zitten. We proberen die sectoren
wat te laten vervagen en meer themagebonden
bedrijven bijeen te brengen
om de kennis onder elkaar in dat segment
te verhogen. We proberen dus ook rond
groei-economieën bedrijven bijeen te krijgen.
Onze structuur is langs de ene kant
redelijk vast, maar anderzijds toch ook
flexibel genoeg om in te spelen op nieuwe
trends.”
Hoe zit de hiërarchie bij Unizo in elkaar?
“De afdelingen vallen onder een regio. Wij
hebben elf regio’s in Vlaanderen. Die
vaardigen mensen af naar een regiobestuur
en die regio’s hebben mandaten in
onze algemene vergadering. De voorzitter
van elke regio is automatisch lid van het
bestuur van Unizo. Dat is de hiërarchische
lijn. Je hebt een beetje hetzelfde bij
de sectoren. Zes grotere sectoren, zoals
de bouw en de distributiesector, zijn vertegenwoordigd
in de raad van bestuur.
Daarnaast hebben wij een doelgroepenwerking:
trajectbegeleiding van start tot
finish voor een onderneming. Die doelgroepenwerking
heeft ook enkele mandaten
in de raad van bestuur.”
De lokale werking bestaat nog altijd?
“Uiteraard. In bijna elke gemeente is er
een afdeling van Unizo. Vroeger waren dat
Ook (hoog)technologische kmo’s sluiten aan bij
Unizo. Synergie met de VIK behoort daar tot de
mogelijkheden.
de bakker, de beenhouwer en een kleine
kruidenier. Die zijn er nu nog, maar minder
in aantal. Nu zijn er veel vrije beroepen
bij: advocaten, een huisarts, een accountant.
Ook meer en meer kmo’s. Hier op de
hoofdzetel doen zowat 25 mensen niets
anders dan de lokale werking ondersteunen:
rekruteren, bestuursleden opleiden,
programma’s maken voor die lokale bewegingen.”
Handelsbeurzen
“Daarnaast hebben we nu meer nationale
acties, zoals bijvoorbeeld de ‘Dag van de
klant’. Op zo’n nationaal project kan
iedereen inpikken. De handelsbeurzen
van vroeger, die zijn passé. We experimenteren
nu met nieuwere vormen van handelsbeurzen
online. We organiseren bijvoorbeeld
ook ‘Startersdag’, een beurs
voor starters. Daar zien wij vierduizend
mensen op één namiddag. Het idee is dat
wie met een zaak begint, informatie kan
halen. Op één namiddag kan hij contacten
leggen met specialisten uit zijn streek:
een accountant, een boekhouder, een
advocaat, een milieuspecialist, een energiedeskundige.
Dat concept plaatsen we
nu ook online, zodat je virtueel heel het
jaar door die contacten kunt organiseren.”
“Wij ontwikkelen ook ‘coaches’, programma’s
voor kmo’s. Dat zijn elektronische
gidsen met fiches, waar je zaken uithaalt
die je zelf kunt gebruiken. Hoe pas ik bijvoorbeeld
diversiteitsbeleid toe in mijn
bedrijf? Slim aanwerven, vorming organiseren
voor mijn personeel. Dat soort
zaken wordt hier ontwikkeld. De VDAB
bijvoorbeeld neemt jaarlijks een paar duizend
van die coaches af. We hebben er zo
tientallen: innovatie, transport, vervoer
over water, IT. Noem maar op. Wij zoeken
natuurlijk competenties in de markt. Zo
kunnen we informatie op een
goeie manier bij kleinere
bedrijven en kmo’s brengen.
Op zich is dat niet zo evident,
maar we hebben daar de
structuur voor. We kennen hun
behoeftes, gaan voor hen die
kennis zoeken op de markt en
ontwikkelen dan wat ze nodig
hebben.”
Enig idee hoeveel ingenieurs
er aangesloten zijn bij Unizo?
“Dat durf ik niet zeggen. Zeker
en in de technologische, innovatieve
en toekomstgerichte
economieën en als bedrijfslei-
der moeten het er veel zijn. Alles wat van
ver of dichtbij met milieu te maken heeft,
bijvoorbeeld. We hebben een lid dat composiettrailers
maakt: een ingenieur die
bijna alleen met ingenieurs werkt. Of
iemand die speciale machines ontwikkeld
heeft om afval te sorteren. Bij die bedrijfjes
gaat het nagenoeg altijd om ingenieurs
met ‘zakenbloed’. Maar we hebben
geen werking die specifiek gericht is op
ingenieurs.”
VIK
Jullie hechten veel belang aan innovatie
en kenniseconomie. Dat hebben jullie
gemeen met de ingenieurswereld?
“Absoluut. Maar er zijn geen uitwisselingen
of samenwerkingsverbanden. Er zijn
wel veel mogelijkheden volgens mij. Wat
bij ons zeker nog beter kan, is dat we niet
moeten proberen om dat allemaal zelf te
organiseren. Wij zoeken de knowhow op,
maar we werken te weinig met joint ventures.
Ook bijvoorbeeld met de VIK zou
zo’n joint venture voor beide partijen interessant
kunnen zijn. Toen ik twee jaar
geleden in het nieuwjaarspanel van de
VIK zat, hebben we het daar over gehad,
maar het is er nog niet van gekomen. Je
moet ook een project hebben waarvan je
zegt: hier gaan we samen voor.”
Jullie hebben heel wat samenwerkingsverbanden,
maar de ingenieurswereld zit
daar nog niet tussen?
“Misschien nog een beetje te vreemd voor
ons? Hoewel er zeker bij de nieuwere
bedrijven heel veel bij zijn. Bij Unizo is er
van de 250 personeelsleden ook maar eentje
ingenieur. Dat is weinig. Het is een te
weinig ontgonnen terrein voor ons.
Nochtans zijn de behoeften er. Wij zijn
klassiek een organisatie waar tot zowat
tien jaar geleden in de eerste plaats juristen
of sociaal assistenten werkten, omdat
wij heel veel met sociale dingen, sociale
zekerheid bezig zijn. Inmiddels is dat wat
breder: een fiscalist, een economist, maar
echt ingenieurs? Ik denk wel dat dat komt.
Naarmate we ons meer richten op technologische
zaken, hebben wij ook die kwalificaties
nodig, maar ik ga ervan uit dat we
nooit echt veel ingenieurs in dienst zullen
hebben. Wat we wel nodig hebben, zijn
samenwerkingsverbanden met organisaties
waar heel veel ingenieurs zitten. Daar
zoek ik meer naar. Daarom ben ik eigenlijk
wel geïnteresseerd om structureel samen
te werken met de VIK, maar dat moet dan
opgehangen worden aan concrete projec-
35 I-mag augustus-september 2009

netwerk
Van 1850 tot nu
Unizo verenigt in Vlaanderen en Brussel meer dan 85.000 zelfstandige ondernemers,
vrije beroepen en kmo’s. Dat maakt van de organisatie meteen de grootste
ondernemersorganisatie van België. In 1850 worden overal in Vlaanderen organisaties
opgericht van zelfstandige ondernemers. In 1899 groeit daaruit de eerste
nationale zelfstandigenorganisatie: de ‘Landsbond van de kleine burgerij’. In
1935 wordt dan het CMVB opgericht: het Christelijk Middenstandsverbond van
België. Al in 1948 scheiden de wegen van Vlaamse en Waalse ondernemers. De
Vlamingen richten het NCMV op, het Nationaal Christelijk Middenstands -
verbond. En in 2000 wordt dat NCMV omgedoopt tot Unizo: de Unie van zelfstandige
ondernemers.
LVE
ten. Dus hier een paar mensen die de vertaalslag
en de omzetting naar het werkveld
voor ons goed kunnen maken, maar
de knowhow moet blijven zitten waar die
nu al zit, vind ik.”
“Naarmate we ons meer richten
op technologische zaken, hebben
wij ook die kwalificaties nodig,
maar ik ga ervan uit dat we nooit
echt veel ingenieurs in dienst
zullen hebben.”
“Zeker technologiegebonden zie ik raakvlakken.
Wij zijn niet van plan om daar
interprofessioneel in te investeren als
organisatie. Ik ga er vanuit dat we die
knowhow kunnen vinden door een samenwerking
op te zetten om die informatie zo
op een goede manier bij de mensen te krijgen.
Een samenwerking waarin wij onze
rol kunnen spelen en waarin de VIK zijn rol
kan spelen. In die zin zie ik heel veel complementariteit.”
“We kunnen het ook omdraaien: als de
VIK het aanbod voor zijn ingenieurs wil
verbreden. Want ook voor de ingenieurs
die een eigen zaak hebben, willen wij een
stuk toegevoegde waarde leveren. De VIK
zou dat zelf kunnen opbouwen, maar ik
weet wat dat aan investering kost. En dan
denk ik dat het beter is dat je een deal
maakt en dat je zegt: jij hebt je knowhow
en je netwerk, wij hebben onze knowhow
en ons netwerk. Uiteindelijk is er een
groep die de twee nodig heeft: technologiegebonden
materie voor ingenieurs
enerzijds en ondernemerschap anderzijds.
Dan kun je die twee dingen beter in
elkaar schuiven en samenwerken. Ieder
doet zijn ding en we zoeken samen de
juiste manier om dat in de markt te zetten.
Dat werkt en dat kost veel minder. En ik zie
zo direct wel een paar concrete aanknopingspunten
of proefprojectjes.”
Starters
“Rond ondernemerschap
zijn wij op dit
moment wel de nummer
één. Wij hebben
daar decennialang in
geïnvesteerd. Om je
een idee te geven:
alleen rond startersbegeleiding
zijn er
hier vijftien voltijdse
equivalenten bezig.
Als je dat zelf van de
grond wil trekken,
reken dan maar 50 tot
60.000 euro per kop. Dan moet je al een
serieuze omzet draaien om dat allemaal
te kunnen waarmaken.”
Hoe machtig is jullie lobbywerk?
“Dat moet je aan anderen vragen, maar ik
denk dat we redelijk goed zitten. Ik zie de
effecten. Wij worden nu meer dan vroeger
geraadpleegd als adviserende instantie.
Maar vroeger waren wij ook meer een ideologische
groepering. Ik ben hier in 1992
begonnen. Niet veel eerder moest je haast
een partijkaart hebben om hier te kunnen
beginnen. De ‘C’ is weg uit de naam en we
zijn nu een heel open organisatie.”
Professionaliseren
Waar moet Unizo over vijf of tien jaar
staan?
“Ik noem ons vaak een jeugdbeweging.
Dat is het plezante eraan. Onze bestuursleden
zijn vrijwilligers. Zij stoppen in hun
vrije tijd uren in deze organisatie. Wij
steunen hen daarbij met 250 medewerkers
die betaald worden. Maar om mee te kunnen,
moeten we superprofessioneel
“Wat we wel nodig hebben, zijn
samenwerkingsverbanden met
organisaties waar heel veel
ingenieurs zitten. Daar zoek
ik meer naar. Daarom ben ik
eigenlijk wel geïnteresseerd om
structureel samen te werken
met de VIK, maar dat moet dan
opgehangen worden aan concrete
projecten.”
tewerkgaan. Wij zijn nu in een transitie
van jeugdbeweging naar een veel professionelere
structuur. Ik droom ervan dat we
dat niveau halen, maar dat we toch dat
contact met de basis kunnen vasthouden
via die beweging. En dat gaat soms heel
moeilijk samen, omdat je een hoog niveau
van expertise nodig hebt. Dat professionalisme
wil ik op alle niveaus krijgen: ook
lokaal en regionaal. Daar hebben we toch
nog een weg af te leggen.”
“Maatschappelijk verantwoord ondernemen
is ook zoiets waar we heel sterk mee
bezig zijn. Dat is ook per definitie iets wat
je lokaal kan doen, met Vlamingen alleen,
maar wat je ook in een internationale context
kan ontwikkelen. Dat is een andere
ambitie. Die heb ik nog niet te luid uitgesproken.
Dat moet stap voor stap gaan. Ik
moet iedereen elke keer een stapje vooruit
krijgen, maar over tien jaar moeten we
daar wel staan. Wat wij voor onze ondernemers
zelf belangrijk vinden, is dat ze
echt gerespecteerd worden door de
samenleving.”
Tekst: Luc VANDER ELST
Foto’s: UNIZO, HIGHWORKS
en DANN
37 I-mag augustus-september 2009

netwerk
Crisis-VIK-zeilweekend
vrijdag 11 september 2009
Op 11 september is het weer zover. VIK Sailing zet voor de elfde keer weer alle
zeilen bij. We kiezen met een groep zeilenthousiastelingen het ruime sop. Let
op: deze keer vanuit Nieuwpoort. Ook jij als nieuwkomer kunt er bij zijn.
De formule werd in deze ‘crisisperiode’
veranderd in die zin dat de prijs democratisch
laag wordt gehouden door voor een
andere formule te kiezen. Inbegrepen in
de prijs zijn namelijk: de huur van de zeilboot,
inclusief de zeilpakken, onderlakens,
kussens en kussenslopen, volwaardig ontbijt
met fruitsap, eitjes, boter, (broodjes)
lunch en (fris)drank.
Iedereen kan volgens eigen budget de
zaterdagavond uit gaan eten, al dan niet in
groep. Ook krijg je de mogelijkheid om
zelf je potje te koken op de boot. Dat
‘potje’ moet je dan uiteraard wel zelf meebrengen.
En de opkuis van de keuken
hoort er dan uiteraard ook bij.
Zaterdagavond is er wel eerst tijd voor
een aperitief op de boot (ook inbegrepen
in de prijs).
Nieuw is dat er nu begeleiding wordt aangeboden
met uitleg over zeilen en de zeiltechniek
zelf. Een nieuwe professionele
charter, North Sea Sailing, met recent
vernieuwde jachten en deskundige begeleiding
garandeert je kwalitatief zeilplezier.
Uiteraard is zeilen op de Noordzee voor
iedereen telkens weer een verrassing, ook
voor de trouwe fans die elk jaar opnieuw
deelnemen. Steeds andere condities,
stroming, getijden, zandbanken, druk verkeer,
het veranderlijke weer: ze zorgen
ervoor dat elke tocht weer anders is.
Zeil dus mee en geniet van de ontspanning.
Stap uit je dagelijkse beslommeringen.
Maak een weekend vrij voor jezelf en
leer ondertussen nieuwe mensen kennen.
Ontstress je!!! Ontspan, midden op zee,
met enkel de golven, de wind in de zeilen.
VIK-Sailing is een jaarlijks georganiseerd
zeilweekend op de Noordzee voor leden
en vrienden van de VIK. Behalve een sportieve
uitstap is het een gelegenheid om
I-mag augustus-september 2009
interessante mensen te ontmoeten of je
vrienden beter te leren kennen. Kortom,
een tof gebeuren met veel plezier.
Bovendien is het gemakkelijk om deel te
nemen, ook voor onervaren zeilers.
Vergeet vooral niet je slaapzak en wat
extra kleren mee te brengen.
Alles is goed voorbereid in samenwerking
met de professionele charter die u kwaliteit
garandeert.
Na ontvangst van je inschrijving krijg je de
bevestiging toegestuurd en ontvang je
bovendien een informatiepakket.
We verwachten je dan in Nieuwpoort op 11
september vanaf 20 uur voor inscheping.
Je kiest je slaapplaats en maakt kennis
met de andere zeilers. Zaterdagochtend
vertrekken we in groep voor een verrassend
weekend, vol zeilervaring, zeiltechniek,
gebabbel, actie en plezier.
Op zondag rond 17 uur leggen we terug
aan in de haven van Nieuwpoort.
Facultatief is er ’s avonds nog een reuzenbrochette
voorzien, geserveerd op een
plank met aardappel in de schil en tomatensaus
(kwaliteit gegarandeerd) voor de
prijs van 16 euro per persoon in restaurant
Sailors Kaai in Nieuwpoort.
Voor deelname aan het zeilweekend
betaal je de democratische prijs van 170
euro per persoon + eventueel 16 euro per
persoon voor de brochette op zondagavond.
Schrijf nu in voor de zeiltocht en reserveer
ook al dan niet de brochette op www.vlaamseingenieurskamer.be
of stuur een mail naar
chris.bonte@vik.be. We hebben een prachtig
weekend voor de boeg.
Voor vragen of inlichtingen:
neem gerust contact op met het organisator
Guy Van Beneden, liefst via mail op
volgend adres guyvanbeneden@skynet.be of op
gsm 0479 70 34 40.
38

VIK zet lijnen uit voor toekomst
Kaderweekend Nieuwpoort koppelde aangename aan nuttige
NIEUWPOORT. Op zaterdag 9 en zondag 10 mei vond het jaarlijkse VIKkaderweekend
plaats, deze keer in Nieuwpoort. Tijdens hun jaarlijkse bijeenkomst
brainstormen vertegenwoordigers uit regionale afdelingen, studiegroepen,
jongeren en vorming, samen met de leden van de raad van bestuur en het
directiecomité, over enkele aandachtspunten voor de VIK. Kinderen en partners
leggen zich ondertussen toe op een apart programma. Voor de organisatie
van het weekend doen wij elk jaar een beroep op de vrijwilligers van een
andere regionale afdeling. Dit jaar was het de beurt aan de afdeling Noord-
West-Vlaanderen.
De kinderen - en sommige ouders -
beleefden een leuke dag in Plopsaland De
Panne. Voor wie niet naar Plopsa ging,
was er in de voormiddag een begeleide
natuurwandeling in het natuurreservaat
‘De IJzermonding’. In de namiddag genoten
zij van een uitstapje in Nieuwpoort,
waar zij met een gids de voornaamste
bezienswaardigheden bezochten.
Terwijl vrouwen en kinderen zich vermeiden,
besteedden de VIK-bestuursleden
tijdens de buitengewone algemene ledenvergadering
aandacht aan het voorstel
van begroting voor het nieuwe werkjaar en
de vaststelling van de lidmaatschapsbijdragen
2010. Voorts werd er toelichting
gegeven over de VIK-uitdagingen voor de
toekomst.
In de namiddag was er een lezing & workshop
onder begeleiding van ir. De Saeger
(zie ook pagina 10 van deze I-mag). De
deelnemers werden in verschillende
groepjes ingedeeld en kregen als
opdracht de VIK te ‘herdenken’: welke zijn
de voornaamste aandachtspunten waaraan
de VIK in de nabije toekomst moet
werken.
’s Avonds genoten alle aanwezigen van
een diner en een gezellig samenzijn. Ing.
Nicole Malin MSc, secretaris van de VIKafdeling
Noord-West-Vlaanderen, werd in
de bloemetjes gezet als dank voor de
prima organisatie van het weekend. Zij
besteedde heel wat vrije uren aan de perfecte
organisatie en voorbereiding. Een
quiz voor jong en oud was een geslaagde
afsluiter voor deze aangename dag.
Op zondag genoten de aanwezigen
van een tocht met
de fluiterboot en huifkar
‘Loeren in de Broeken’. Na
het middagmaal keerde
iedereen huiswaarts. De aanwezigen hadden
zichtbaar genoten van het weekend,
de afwezigen hadden nog maar eens
ongelijk. Misschien kunnen zij er in mei
2010 wel bij zijn? Dan is de organisatie in
handen van de afdeling Waasland.
Tekst: Francine DEMARET
Foto’s: Ing. Nicole MALIN MSc en
Ing. René PEETERS MSc
39 I-mag augustus-september 2009

Senior consultant Cathy Champagne van Insel
‘Wij bieden een veilige thuishaven’
Insel heeft op vijftien jaar tijd een database met 70.000
profielen van ingenieurs en technische bachelors opgebouwd.
‘Als we onze kandidaten een job kunnen bezorgen,
waarin ze zich niet alleen professioneel maar ook als
mens kunnen ontplooien, leggen we automatisch de
basis voor tevreden klanten’, zegt Ing. Cathy Champagne,
senior consultant.
‘Bedrijven gaan op zoek naar de witte raaf die voor hen het verschil
kan maken maar voor Insel is er geen enkele ingenieur interessanter
dan een andere’, vertelt Cathy. ‘Insel vormt een sterke
link tussen de HR-afdeling van een bedrijf en de ingenieurs.
Aangezien al onze consultants zelf als ingenieur op de werkvloer
hebben gestaan en bovendien een
pak levenservaring hebben, slagen
we er goed in om de verwachtingen
van beide partijen op elkaar af te
stemmen.’
‘Ingenieurs vinden bij Insel een veilige
thuishaven. We zijn eerlijk met
kandidaten omdat we er geen enkel
voordeel bij hebben om hen tegen
hun zin in een vacature te duwen. Als
iemand zich bij ons komt aanbieden,
schuiven we in eerste instantie de
openstaande vacatures aan de kant.
We vertrekken vanuit de persoonlijkheid
van de kandidaat. Tijdens het
eerste gesprek polsen we onbevooroordeeld
naar zijn technische bagage
en achtergrond. Het schept een
vertrouwensband als dat kan gebeuren op een natuurlijke manier,
bijvoorbeeld door over iemands interesses te praten, eerder dan
met een vastgelegd vragenschema. Om de informatie operationeel
te maken, positioneren we de kandidaat vervolgens op onze
Insel-matrix, die ingenieurs en technische bachelors positioneert
volgens een technische en een sociale as.’
‘Op de technische as heb je aan het ene uiterste de conceptuele
denkers en aan de andere kant de ‘hands-on’-types. De ene zal
een probleem achter zijn pc tot in de puntjes analyseren en vervolgens
een voorstel doen. De andere kan met machines spreken.
Dat is de ingenieur die vroeger de motor van zijn auto herstelde
met een nylonkous. Hij levert misschien niet de meest perfecte
oplossing maar zal er wel voor zorgen dat de organisatie kan blijven
draaien.’ ‘De conceptuelen zijn vaak introvert maar vind je
toch vaak in een team terug omdat ze hun ideeën willen aftoetsen.
De handige Harry is eerder een individualist die onverstoord
een manual van een defecte machine uitpluist terwijl er dertig
mensen op zijn handen staan te kijken.’
Ing. Cathy Champagne: ‘We hebben er
geen enkel voordeel bij om ingenieurs
tegen hun zin in een vacature te duwen.’
‘Op de sociale as heb je enerzijds mensen
die deadlines, budgetten en hun
team als hoogste goed zien. Het zijn de
typische productieleiders en projectleiders.
Ze steken de pluimen op de
hoed van het team. Daar tegenover
staan de commerciële types. Ze zijn
zeer extravert, weten andere te overtuigen
van hun oplossing en nemen daarvoor ook berekende risico’s.
Ze hebben de neiging om de pluim op hun eigen hoed te steken.’
‘Het vijfde type valt buiten de matrix. Het is de algemene manager
die strategische plannen uittekent en beleidslijnen creëert.
Vaak zijn het mensen die uit de sociale as doorgegroeid zijn. De
techniek op zich is naar de achtergrond verdrongen.
Om een bedrijf te laten draaien kan je geen enkele van die types
missen.’
Meer weten over de dienstverlening van Insel?
Insel, Verlorenbroodstraat 120,
9820 Merelbeke, 09 259 12 12,
info@insel.be
www.insel.be

Insel geeft HMC International een duw naar de wereld
De verstandigste maar ook de
goedkoopste manier van rekruteren’
HMC International n.v. in Deinze was in de knop een
v.z.w. die het leven van mensen met een motorische handicap
comfortabeler maakte. Vandaag commercialiseert
het zijn geavanceerde hoogtechnologische besturingssystemen
wereldwijd. ‘Onze zoektocht naar gedreven
ingenieurs om die stap mogelijk te maken, liep langs
Insel’, zegt Ing. Hans Fraeyman, managing director.
Ze bestaan nog, bedrijven die echte mensenproblemen oplossen.
‘Toen de begeleiders van het MPI van Landegem eind de jaren ’50
voor heel praktische problemen kwamen te staan om de mobiliteit
van kinderen met een fysieke beperking te verbeteren, doken
spontaan medewerkers op die met bescheiden middelen aangepaste
gebruiksvoorwerpen in elkaar knutselden. Na verloop van
tijd werden de activiteiten in een v.z.w. ondergebracht.’
Hans Fraeyman vertelt het pioniersverhaal met vuur in de ogen.
Na zijn ingenieursstudies ging hij bij de v.z.w. aan de slag. ‘Het
was de tijd dat ik nog vele kilometers aflegde om ergens in
Wallonië een defecte rolstoel te herstellen’, zegt hij. ‘In 1997 werden
de commerciële activiteiten van de ‘HulpMiddelenCentrale’
afgesplitst in een n.v. waar later dan HMC International uit
gegroeid is. HMC concentreert zich sindsdien op het onderzoek,
de ontwikkeling en de productie van elektronische besturingssystemen
voor rolwagens, computers, communicatieapparatuur
en domotica voor mensen met een handicap.’
‘Een paar jaar geleden hadden we dringend nood aan ingenieurs
om onze internationale ambities waar te maken’, aldus
Fraeyman. ‘Ik heb toen door scha en schande ondervonden dat
mensen selecteren een heel lastig traject is. De selectieprocedure
beperkte zich tot een paar gestolen halfuurtjes waarin ik
een paar sollicitatiegesprekken voerde.
Dat volstond duidelijk niet om de
motieven van beide partijen scherp te
stellen. Van de twee mensen die ik op
die manier heb aangeworven, bleek al
snel dat ze hier niet op hun plaats
waren.’
‘Kleine bedrijfjes als HMC Interna -
tional missen de uitstraling op de
arbeidsmarkt. Als wij een personeelsadvertentie
plaatsen, dan springen we
niet in het oog van mensen die actief
op zoek zijn naar een uitdagende ontwikkeljob.
Die vinden veel gemakkelijker
de weg naar grote aantrekkelijke
IT-spelers van deze wereld. Die grote
spelers romen de markt af waardoor wij moeten vissen in een vijver
waar niet veel vis meer zit. De mensen die wel spontaan naar
ons toekomen, doen dat dikwijls om de verkeerde redenen. Vaak
twijfelen ze aan hun eigen competentie.’
‘Voor plan B kwamen we uiteindelijk bij Insel terecht. De kandidaten
die zich aandienden, waren meteen van een heel ander
niveau. Het profiel van de hardware en een software ingenieurs
die op gesprek kwamen, bleek meteen te kloppen. Van de vier
mensen die we op advies van Insel aanwierven, is er intussen
nog niemand vertrokken. Na een maand draaiden Stijn, Rob, Tom
en Lieven zonder problemen mee. Bij de mensen die ik aanvankelijk
had geëngageerd, zag je de twijfel op hun gezicht en na zes
maanden was die twijfel er nog steeds.’
Ing. Filip Bauwens: ‘De toegevoegde
waarde van Insel wordt
heel snel duidelijk in een KMO.’
Rob en Tom zijn twee van de vier ingenieurs die door
tussenkomst van Insel bij HMC International aan de
slag konden.
PUBLIREPORTAGE
Ing. Hans Fraeyman: ‘Ik heb toen
door scha en schande onder -
vonden dat mensen selecteren
een heel lastig traject is.’
Senior consultant Filip Bauwens van Insel was als consultant
nauw betroken bij de aanwervingen. ‘Wij letten op veel facetten
bij de screening van kandidaten’, zegt hij. ‘Uiteraard moet
iemand over de nodige kennis en vaardigheden beschikken, maar
we gaan ook na in welke mate de bedrijfscultuur waarin onze
ingenieurs zullen terechtkomen bij hun persoonlijkheid past. Hun
softskills zijn in het verhaal even belangrijk als hun hardskills.
Peilen naar dit soort facetten is niet evident als je daar, zoals
Hans, geen ervaring mee hebt. Vandaar dat de toegevoegde waarde
die Insel voor een bedrijf kan betekenen
nog beter tot zijn recht komt in
kleinere ondernemingen.’
Hans Fraeyman is er intussen van
overtuigd dat de knowhow die Insel in
huis heeft in een KMO niet aanwezig
is. Maar dat is voor hem niet het enige
argument om met Insel te werken. ‘De
grootste fout die KMO’s maken is dat
daar louter naar de investeringskost
wordt gekeken. Maar als je alles in
aanmerking neemt, is dat eigenlijk
slechts een personeelskost van enkele
maanden. Als je daarentegen
iemand na zes maand moet laten gaan
omdat je slecht geselecteerd hebt, is
het totaalbedrag van de factuur veel hoger. Dan had je Insel al
twee à drie selecties kunnen laten uitvoeren. Volgens mij is het
voor een bedrijf als het onze dus niet alleen de verstandigste
manier van rekruteren maar ook de goedkoopste oplossing.’

BEDRIJFSBELEID
Performancemanagement
dinsdag 20 oktober 2009
De lijm tussen strategie en uitvoering
Wat is performancemanagement? Het is hét hulpmiddel om
te bepalen of een strategie juist wordt uitgevoerd. Het verschaft
ook inzicht in de wijze waarop de uitvoering plaatsheeft.
Wat zijn de valkuilen en oplossingen bij performancemanagement?
In het algemeen kan worden gesteld dat het vakgebied
performancemanagement te veel op het strategische
en tactische niveau blijft hangen. Performancemanagement
is meer dan het louter verstrekken van financiële en nietfinanciële
informatie. Performancemanagement raakt alle
niveaus van de organisatie, van de top tot de man of vrouw op
de werkvloer. Op strategisch niveau wordt vaak gewerkt met
zogenaamde ‘strategy maps’ en ‘balanced scorecards’ (BSC)
en op individueel niveau met persoonlijke scorekaarten.
Performancemanagement heeft nood aan:
Een heldere strategie, gedragen door de organisatie
Een besturingsvisie die daarop aansluit
Een organisatiestructuur, gestoeld op de vorige
twee noden
Informatie die nodig is om de voortgang en
de prestaties te beoordelen
Een goede infrastructuur en een regelcyclus om die
info tijdig te krijgen
Vaardigheden om de aangeboden informatie te
analyseren en verbeteringen door te voeren
Performancemanagement staat bij veel ondernemingen op
de agenda, maar of het tot prestatieverbetering leidt is zeer
de vraag. In veel gevallen blijft het op een te abstract niveau
hangen. Pas wanneer al de vorige elementen op elkaar aansluiten
is er daadwerkelijk sprake van een werkend performancemanagementsysteem.
De spreker Karel Rosiers voor XPE Engineering heeft
‘bedrijfsorganisatie & productietechnieken’ gestudeerd aan
de universiteit in Dortmund en is al vele jaren werkzaam als
projectmanager. Hij kan dus uit een rijke ervaring putten en
werkt als projectmanager bij voorkeur met een hulpmiddel als
performancemanagement op alle niveaus in de organisatie.
PRAKTISCH
Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem.
Datum: dinsdag 20 oktober 2009 om 20 uur.
Spreker: Karel Rosiers.
Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor
medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden.
Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen.
Annuleren van een inschrijving kan tot 48 uur voor de
aanvang van de activiteit zonder kosten. Daarna is de
volledige deelnameprijs verschuldigd.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOBED11009.
ACTIVITEITEN
PIJPLEIDINGEN EN LASTECHNIEKEN
Workshop: inspectie van pijpleidingen
dinsdag 27 oktober 2009
Korte inleiding met een overzicht van de bestaande technieken
en hun toepassingen. Daarna bespreking van de volgende
technieken:
ultrasone materiaalcontrole, waaronder de nieuwste
‘Phased Array’-technologie
wervelstroomtechniek (Eddy Current)
endoscopie: toelichting bij de precisiemeting van defecten
d.m.v. de stereomeettechniek met zijn toepassingsgebieden,
zijn sterke punten en zijn beperkingen.
De stalen die u meebrengt worden geïnspecteerd!
Verwittigt u wel even vooraf wat u zult meebrengen? Dan
kunnen we daar beter op inspelen.
PRAKTISCH
Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem.
Datum: dinsdag 27 oktober 2009 om 20 uur.
Sprekers: Christoffel Buyst en Gert Van de Mieroop.
Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor
medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden.
Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen.
Annuleren van een inschrijving kan tot 48 uur voor de
aanvang van de activiteit zonder kosten. Daarna is de
volledige deelnameprijs verschuldigd.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOPPL11009.
Keuringen van pijpleidingssystemen
dinsdag 17 november 2009
Welke keuringen zijn verplicht wanneer u een pijpleidinginstallatie
ontwerpt, bouwt of uitbaat?
Veiligheidsaspecten en criteria, toepasbare wetgeving en
normen, geïllustreerd aan de hand van ervaringen op het terrein.
43 I-mag augustus-september 2009

PRAKTISCH
Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem.
Datum: dinsdag 17 november 2009 om 20 uur.
Spreker: Ing. Guy Franssens MSc, SGS Statutory Services
Belgium.
Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor
medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden.
Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen.
Annuleren van een inschrijving kan tot 48 uur voor de
aanvang van de activiteit zonder kosten. Daarna is de
volledige deelnameprijs verschuldigd.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOPPL11109.
MEET- EN REGELTECHNIEKEN
Gasdetectie in industriële installaties
24 september 2009
Gasdetectiemethoden en -toepassingen
Honeywell Analytics is wereldmarktleider in detectiesystemen
voor licht ontvlambare gassen, toxische gassen en zuurstof
en heeft om en bij de 200 jaar collectieve ervaring opgebouwd
in het ontwerpen en produceren van de meest innovatieve
gasdetectiesystemen. De gasoplossingen zijn zowel
geschikt voor industriële, commerciële als huishoudelijke
toepassingen waar mensen kunnen worden blootgesteld aan
licht ontvlambare en toxische gassen en zijn verkrijgbaar in
een breed gamma aan mobiele en vaste detectoren.
De presentatie wil een bredere kijk bieden op de wereld van
de gasdetectie. Daarbij komen o.a. volgende onderwerpen
aan bod:
Basisbegrippen rond gasdetectie
(wat is gas, gevaren, definities zoals LEL, ppm,…)
De verschillende meetprincipes met hun voor- en nadelen
Plaatsbepaling van gasdetectoren
SIL in gasdetectie
Kalibratie- en onderhoudsrichtlijnen
ATEX/apparatuurclassificatie
PRAKTISCH
Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem.
Datum: donderdag 24 september 2009 om 20 uur.
Spreker: Hendrik Heeze , Honeywell Gas Detection.
Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor
medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden.
Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen.
Annuleren van een inschrijving kan tot 48 uur voor de
aanvang van de activiteit zonder kosten. Daarna is de
volledige deelnameprijs verschuldigd.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOREG110909.
I-mag augustus-september 2009
44
Industriële stofmetingen in schouwen
maandag 5 oktober 2009
Durag Group ontwikkelt en fabriceert industriële systemen
voor verbrandingsprocessen en stofmetingen.
Lars Platzhoff, directeur verkoop en onderhoud in Europa, zal
in het Engels een voordracht geven over de verschillende
methoden die gehanteerd worden voor kwantitatieve en kwalitatieve
stof(concentratie)metingen in schouwen en de
omgeving.
Aan de hand van een productoverzicht zullen de verscheidene
meetprincipes aan bod komen en wordt het u duidelijk
voor welke toepassingen u welk principe kiest.
De firma Athex is de officiële partner voor de Belgische
marktverdeling.
PRAKTISCH
Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem.
Datum: maandag 5 oktober 2009 om 20 uur.
Spreker: Lars Platzhoff (Durag Group).
Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor
medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden.
Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen.
Annuleren van een inschrijving kan tot 48 uur voor de
aanvang van de activiteit gebeuren zonder kosten. Daarna
is de volledige deelnameprijs verschuldigd.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOREG11009.
TECHNISCH-COMMERCIEEL
LinkedIn om je verkoop te verhogen
dinsdag 22 september 2009
Ontdek hoe LinkedIn je de weg toont naar nieuwe klanten en
naar wie je met hen in contact kan brengen.
Tegenwoordig hebben meer dan 36 miljoen mensen wereldwijd
– en onder hen meer dan 400.000 Belgen - een profiel op
LinkedIn en enkele connecties. De vraag die de meesten
stellen, is: wat heb ik er nu eigenlijk aan? En vervolgens: hoe
moet ik LinkedIn nu gebruiken op een manier die me resultaten
brengt zonder er veel tijd in te stoppen.
Jan Vermeiren, de auteur van het boek “Hoe LinkedIn nu écht
gebruiken” laat ons in een interactieve presentatie zien wat
voor hefboomeffect LinkedIn kan hebben voor je resultaten
als verkoper.
Dit komt onder andere aan bod: wat is de voornaamste reden
waarom de meeste mensen geen resultaat halen uit LinkedIn
en andere online en offline businessnetwerken, wat is
LinkedIn wel en niet, waar moet je op letten als je een profiel
aanmaakt of verandert, hoe bouw je snel je basisnetwerk uit
en hoe breid je je netwerk effectief en efficiënt uit (dus met
voor jou nuttige contacten met een minimum aan tijdsbesteding).

Daarna laat Jan nog 9 geavanceerde strategieën zien om als
verkoper meer leads te krijgen en je visibiliteit en credibiliteit
bij je doelgroep te verhogen. Tot slot deelt hij nog enkele
belangrijke do’s-and-don’ts en tools die tijd besparen bij het
werken met LinkedIn.
Download alvast gratis de lightversie van het boek “Hoe
LinkedIn nu écht gebruiken” via www.hoe-linkedin-nu-echt-gebruiken.com
PRAKTISCH
Plaats: Hotel Ramada Plaza Antwerp, Desguinlei 94,
Antwerpen (Berchem).
Datum: dinsdag 22 september 2009 om 20 uur,
verwelkoming vanaf 19.30 uur. Na de lezing receptie en
netwerking tot 23 uur.
Spreker: Jan Vermeiren.
Kostprijs: 10 euro voor VIK-leden; 15 euro voor
medewerkers van bedrijfsleden; 25 euro voor niet-leden.
Broodjes en uitgebreid drankenbuffet inbegrepen. Je kunt
een inschrijving tot 48 uur voor de aanvang van de activiteit
annuleren zonder enige kosten. Daarna is de volledige
deelnameprijs verschuldigd.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOTCM10909.
ACTIVITEITEN
AGENDA BIJEENKOMSTEN
Studiegroep Bedrijfsbeleid
20-okt-09 Lezing: Performancemanagement, de lijm
tussen strategie en uitvoering, VIK-huis, 20 uur
Studiegroep Piping, pijpleidingen en lastechnieken
27-okt-09 Workshop 'Inspectie van pijpleidingen',
VIK-huis, 20 uur
17-nov-09 Lezing: Verplichte keuringen van pijpleidingssystemen,
VIK-huis, 20 uur
Studiegroep Regeltechniek
1-sep-09 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur
24-sep-09 Lezing: Gasdetectie in industriële installaties,
VIK-huis, 20 uur
5-okt-09 Lezing: Industriële stofmetingen in schouwen,
VIK-huis, 20 uur
6-okt-09 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur
3-nov-09 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur
1-dec-09 Stuurgroepvergadering, VIK-huis, 20 uur
Studiegroep Technisch-commercieel
22-sep-09 Lezing: Hoe LinkedIn nu écht gebruiken om je
verkoopsresultaten te verhogen, Antwerpen,
20 uur

WOMMELGEM. In 2007 werd de REACH-wetgeving goedgekeurd
en gepubliceerd. Met die wetgeving voor de ‘registratie,
evaluatie, autorisatie en restrictie van chemicaliën’
introduceerde Europa een nieuw concept, omdat niet
alleen de chemische industrie maar de hele waardeketen
betrokken wordt in het proces. De toepassing van die
wetgeving is volop aan de gang en de omvang van haar
impact wordt meer en meer duidelijk.
Terwijl alle producenten, importeurs en gebruikers van chemicaliën
nog hun weg zoeken in het REACH-kluwen, werd op 31
december 2008 een nieuwe Europese wetgeving gepubliceerd die
eveneens belangrijke veranderingen zal teweegbrengen: de zogenaamde
CLP-verordening (wetgeving rond ‘Classification, labelling
and packaging of substances and mixtures’).
Waarom CLP?
De wetten en regels voor de bepaling en de communicatie van de
gevaarseigenschappen van chemische producten verschillen van
land tot land. Dat creëert vaak verwarring, omdat sommige producten
in het ene land als giftig worden beschouwd, terwijl ze in
een ander land als ongevaarlijk bestempeld worden. Er was dus
nood aan een internationaal geharmoniseerde aanpak voor de
indeling, etikettering en veiligheidsinformatiebladen van chemische
stoffen en mengsels. De voordelen van zo’n geharmoniseerde
aanpak zijn duidelijk:
1. Een internationaal uniform begrijpbaar systeem voor
communicatie van gevaren verhoogt de bescherming
van mens en milieu.
2. De landen die nu geen systeem hebben, krijgen een
erkend kader ter beschikking.
3. Chemicaliën testen en evalueren is minder vaak nodig.
4. De internationale handel van chemicaliën, waarvan de
gevaren duidelijk beoordeeld en geïdentificeerd zijn,
wordt vergemakkelijkt op een internationale basis.
Agenda 21
VIK orming
V
VIK orming
V
Classification, labelling and packaging – CLP
Nieuwe Europese wetgeving met belangrijke impact
voor wie met chemicaliën omgaat
De start werd gegeven met Agenda 21 op de Wereldtop over
Milieu en Ontwikkeling in Rio in 1992. Verschillende internationale
organisaties werkten mee en dat resulteerde uiteindelijk in
2002 in de eerste versie van het Globally Harmonized System
(GHS) of Classification and Labelling of Chemicals. De tekst
werd gepubliceerd als Purple Book in 2003.
Bij de voorstelling van de eerste versie, op de VN-conferentie
over duurzame ontwikkeling in Johannesburg in 2002 werden de
landen aangemoedigd om het nieuwe systeem zo snel mogelijk in
te voeren, zodat het in 2008 operationeel zou zijn.
I-mag augustus-september 2009
46
GHS is een systeem van internationaal overeengekomen criteria
en algemene principes om chemische stoffen en mengsels van
chemische stoffen in te delen op basis van hun gevaar voor de
gezondheid, het milieu of hun fysische gevaar. Verder bevat GHS
ook regels voor de geharmoniseerde communicatie van gevaren,
inclusief de vereisten voor de etiketten en veiligheidsinformatiebladen.
GHS is een systeem van internationaal
overeengekomen criteria en algemene
principes om chemische stoffen en
mengsels van chemische stoffen in
te delen op basis van hun gevaar
voor de gezondheid, het milieu
of hun fysische gevaar.
Globaal of niet?
Hoewel GHS niet bindend
is, worden met het oog
op de uniforme communicatie
en vrije
handel de landen aangemoedigd
om GHS toe te
passen in hun nationale wetgeving.
Met de goedkeuring van
de CLP-verordening doet Europa
dat. Die CLP-verordening bouwt voort
op de huidige Stoffenrichtlijn 67/548, de
Preparatenrichtlijn 1999/45 en de recente
REACH-verordening 1907/2006 en zal daarom
op een aantal punten verschillen van de toepassing
van GHS in de landen buiten de Europese Unie.
GHS is opgebouwd volgens een ‘building block approach’,
waaruit gekozen kan worden binnen bepaalde spelregels.
Zo werden voor Europa de gevaarsklassen en gevaarscategorieën
uit het GHS, die het sterkst aanleunen bij de
Stoffenrichtlijn, opgenomen in de CLP. Sommige gevaarscategorieën
die wel bestaan in het GHS, maar verder gaan dan de
Stoffenrichtlijn, werden niet overgenomen in de CLP. Dat betekent
dat bij export buiten de Europese Unie die extra categorieën
wel in beschouwing moet worden genomen. Andere elementen in
de Stoffenrichtlijn en de Preparatenrichtlijn die (nog) niet opgenomen
zijn in het GHS, werden behouden in de CLP als extra
informatie voor het etiket.
Wat verandert er?
Bedrijven die stoffen en mengsels op de markt brengen, zullen de
komende jaren moeten (her)indelen volgens de nieuwe criteria.
Stoffen of mengsels die voldoen aan de criteria van een of meer
gevaarsklassen worden als gevaarlijk beschouwd. In bepaalde
gevallen gelden andere grenswaarden in CLP in vergelijking met

VIK Vorming
VIK Vorming
de huidige stoffen- en preparatenrichtlijn. Dat kan dus leiden tot
een andere klassering ten opzichte van vandaag. Naast een aantal
belangrijke veranderingen in de classificatie zien we binnenkort
ook op het etiket veranderingen:
n Vervanging van de huidige gevaarssymbolen door nieuwe
diamantvormige gevaarspictogrammen (zie illustratie).
n Invoering van de 2 GHS-signaalwoorden ‘gevaar’ en
‘waarschuwing’, die de gebruiker wijzen op de ernst van
het gevaar.
n Vervanging van de R&S-zinnen door H&P-zinnen.
(hazard statements en precautionary statements)
n Aanpassing aan de vereisten voor de verpakking van
chemische producten
n Gevaren die momenteel niet in het GHS in aanmerking
worden genomen, maar wel bekend zijn in het huidige
EU-systeem, worden omschreven met specifieke EUH-zinnen.
Enkelvoudige stoffen moeten vanaf 1 december
2010 volgens CLP ingedeeld worden, voor
preparaten is de uiterste datum 1 juni 2015.
Vanaf wanneer?
Enkelvoudige stoffen moeten vanaf 1 december 2010 volgens
CLP ingedeeld worden, voor preparaten is de
uiterste datum 1 juni 2015. Bedrijven die na die
data nog stoffen in voorraad hebben voor eigen
gebruik met etiketten volgens de huidige
stoffen- en preparatenrichtlijn, moeten
die tot 1 december 2012 niet voorzien
van nieuwe etiketten. De indeling
volgens de stoffen en preparatenrichtlijn
moet echter nog tot 1
juni 2015 op het veiligheidsinformatieblad
vermeld worden.
Meer weten?
Op 19 oktober organiseert VIK Vorming in samenwerking
met Essenscia een opleiding rond GHS-CLP,
waar u met concrete voorbeelden wegwijs wordt
gemaakt in de nieuwe wetgeving om zo nadien zelf aan de
OUD
NIEUW
slag te kunnen. De opleiding geeft u inzicht in welke acties u in
uw bedrijf moet ondernemen om voorbereid te zijn op de nieuwe
wetgeving. Voor meer informatie: raadpleeg www.vikvorming.be
of neem contact op met manuella.goyvaerts@vik.be of 03 259 11 06.
Essenscia Vlaanderen, de federatie voor de chemische industrie
en life sciences, ondersteunt samen met de Vlaamse overheid en
EFRO Vlaamse bedrijven, zowel binnen de chemiesector als
gebruikers van chemicaliën. Ze doet dat via Vlarip-werkgroepen
bij de toepassing van REACH en CLP. Aan de hand van maandelijkse
werkgroepen worden de deelnemende ondernemingen
op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen
rond REACH, CLP en productveiligheid in het
algemeen en wordt er dieper ingegaan op actuele
thema’s en problemen. Inschrijven kan nog
steeds. Voor meer informatie, neem contact
op met Saskia Walraedt op 0496 59 36 19
(www.vlarip.be)
Tekst: Saskia WALRAEDT
47 I-mag augustus-september 2009

VIK Vorming
VIK Vorming
Deze opleiding biedt u een overzicht van de huidige tendensen
en toekomstige ontwikkelingen op de bouwmarkt. U
leert weloverwogen keuzes te maken en u kunt de bijbehorende
kosten becijferen. U kunt uw klanten een degelijk
onderbouwd advies verlenen of de lijnen van uw eigen
bouwproject uitzetten.
De deelnemers zijn in staat een visie te ontwikkelen op hedendaagse
aspecten van duurzaam bouwen en kunnen in aanvullende
cursussen meer diepgaande technische kennis opdoen.
PROGRAMMA
Duurzaam bouwen
- begripsinhoud (ook duurzaam ontwerp)
- vanwaar komt het
- algemene principes
- beleid in Vlaanderen en de gevolgen voor werfbeheer
in de toekomst
- subsidies
- even over de grenzen kijken
Energie
- energie in gebouwen
- basisprincipes - trias energetica
- kenmerken
I-mag augustus-september 2009
Duurzaam bouwen
vanaf 15 oktober 2009
Succes op beurzen
vanaf 10 oktober 2009
Hoe kun je succesvol deelnemen
aan een beurs? Tijdens de opleiding
krijg je hierop een passend
antwoord. Via een aantal
beschouwingen en reflecties worden
op zeer interactieve wijze
enkele spelregels voor een succesvolle
beursdeelname bepaald.
Die spelregels worden in de loop
van de cursus ook in de praktijk
gebracht met oefeningen en
cases. Zo verwerft u op een zeer
pragmatische wijze een theoretische
onderbouw die ook onmiddellijk
in de praktijk gebracht
wordt. Rollenspellen en camera
zijn daarbij zeer dankbare tools.
48
- ontwerp van de gebouwschil
- isolatie
- luchtdichtheid
- technische voorzieningen
- evaluatie energieprestaties
- energie-audits
- energiebeheer bij renovatie
Waterbeheer
- algemene principes (o.a. scheiding hemelwater/afvalwater)
- afkoppeling
- bufferen en infiltreren
- kleinschalige waterzuivering
- tendensen voor de toekomst
Planaspecten
- stedenbouwkundige aspecten
- flexibiliteit en multifunctionaliteit
- oriëntatie en zonering
- compactheid nastreven als duurzaam basisconcept
Afsluiter
- economische becijfering
- wrap-up van de opleiding
PRAKTISCH
Donderdagen 15, 22, 29 oktober 2009 telkens van 9 uur tot 17 uur,
VIK-huis, Wommelgem.
PROGRAMMA
De strategie achter een beursdeelname – het waarom
Het doel van een beurs – het waarvoor
De voorbereiding van een beursdeelname
De standbemanning en zijn ingesteldheid
De omgevingsfactoren van een beurs
U en uw bedrijf kort, gericht en krachtig presenteren
De triage: kwalificatie van bezoekers en prospecten
Behoefteanalyse met een quickscanbenadering
Correcte gesprekstechnieken en commerciële vraagstellingen
Het afronden van de verkoop op een beurs
De opvolging en de nazorg
De evaluatie
PRAKTISCH
Zaterdagen 10, 24 oktober, 14, 28 november 2009 telkens van 9 uur
tot 12 uur, VIK-huis, Wommelgem.

VIK orming
V
VIK orming
V
Grondverbetering met bindmiddelen
dinsdag 17 november 2009
Na twee succesvolle sessies in het voorjaar stelde de werkgroep
‘Wegenbouw’ een nieuwe reeks voordrachten samen.
Twee sprekers belichten diverse invalshoeken van een
thema of probleem, gevolgd door een pittige paneldiscussie.
Focus blijft de succesfactor, namelijk een sterke interactie
met het publiek. De voordrachtenreeks staat open
voor besturen, gemeenten, steden en gewesten, alsook voor
studiebureaus, ontwerpers en aannemers.
Op dinsdag 17 november is het thema ‘Grondverbetering met
bindmiddelen’. Locatie is het VIK-huis in Wommelgem
PROGRAMMA
18.00-18.30 uur: ontvangst met broodjes
18.30-19.00 uur: spreker 1: dr. ir. Colette Grégoire (OCW)
over bouwtechnische aspecten
19.00-19.30 uur: spreker 2: Johan Gemoets (Vito)
over milieugerelateerde aspecten
19.30-20.30 uur: discussie panelgesprek
20.30-22.00 uur: netwerkborrel
Voor meer informatie, neem contact op met Diane Luyten
op 03 259 11 10 of diane.luyten@vik.be
Werkgroep wegenbouw lanceert nieuw werkjaar
Noteer ook alvast volgende data:
dinsdag 23 februari 2010: Diefstalbeveiliging en
mobiliteitsberekening
dinsdag 8 juni 2010: Vlarea - nieuwe normen voor
asbest en teer

VIK Vorming
VIK Vorming
Cursusagenda september - oktober 2009
CURSUS STARTDATUM EINDDATUM UREN AANTAL LEDEN- LEDENTARIEF
SESSIES* TARIEF ONDERW. & OVERH.
BEDRIJFSKUNDE
Workshop procesveiligheid en MOC 10/09/2009 01/10/2009 D 8 1090 930
Total productive maintenance 30/09/2009 14/10/2009 D 6 820 700
Financieel beleid 14/10/2009 09/12/2009 NA 14 1210 1030
Focusmanagement 14/10/2009 14/10/2009 D 2 230 200
Nieuwe normen voor veiligheidsbesturingen van machines 14/10/2009 21/10/2009 D 4 560 480
Rapportering via Crystal Reports 15/10/2009 29/10/2009 A 3 420 360
Legionella pneumophila beheersplan 15/10/2009 15/10/2009 N** 1 220 190
Projectplanning en -management 15/10/2009 24/11/2009 D 10 1450 1230
Projectplanning en -management: basiscursus 15/10/2009 29/10/2009 D 6 910 770
CLP (Classification, labelling and packaging) -
GHS (Global harmonised system)
19/10/2009 19/10/2009 D 2 340 290
Inventive problem solving 21/10/2009 28/10/2009 D 4 960 820
Standaarden, PDCA en 5S 22/10/2009 22/10/2009 D 2 360 310
VAARDIGHEDEN
Effectief leidinggeven - coachen - teammanagement 08/10/2009 11/05/2010 A 17 1650 1400
Effectief leidinggeven 08/10/2009 08/12/2009 A 8 820 700
Mentale weerbaarheid en assertiviteit 09/10/2009 23/10/2009 D 6 670 570
Succes op beurzen: evolueren van promotie naar verkoop 10/10/2009 28/11/2009 V 4 490 420
Hoe prospecten succesvol benaderen? 13/10/2009 24/11/2009 A 4 550 470
Slechtnieuwsgesprekken 15/10/2009 29/10/2009 D 4 320 270
Snellezen 23/10/2009 30/10/2009 N 2 310 260
TECHNOLOGIE
Industriële koeltechniek: vervolg 02/09/2009 24/09/2009 A 5 580 490
Betonbouw 1: gewapend beton berekenen 23/09/2009 28/10/2009 N 6 710 600
Stoom in mijn bedrijfsomgeving 24/09/2009 30/09/2009 D* 10 1430 1430
Residentiële ventilatie 29/09/2009 20/10/2009 A 4 490 420
HACCP - BRC - IFS 30/09/2009 14/10/2009 N* 3 440 370
HVAC: Heating, ventilation & airconditioning 30/09/2009 28/10/2009 A 5 580 490
Bouwputten - diepfunderingen 05/10/2009 19/10/2009 A 5 580 490
Aandrijvingen + Danfoss-regelaars 05/10/2009 07/10/2009 D* 6 1090 930
Aandrijvingen 05/10/2009 05/10/2009 D* 2 440 370
Danfoss-regelaars 06/10/2009 07/10/2009 D* 4 820 700
Praktijk van de geotechniek 06/10/2009 01/12/2009 A 9 960 820
Piping en engineering 06/10/2009 01/12/2009 A 8 1030 880
Chemische procesengineering 09/10/2009 27/11/2009 N 7 910 770
Inzicht in lastechniek 19/10/2009 29/03/2010 A 10 1010 870
Hoe meer halen uit je smartphone? 21/10/2009 28/10/2009 A 2 300 260
* 1 sessie = 3 uur
A = 19 uur tot 22 uur
D = 9 uur tot 17 uur
D* = 08.30 uur tot 16 uur
I-mag augustus-september 2009
N* = 14 uur tot 17.30 uur
N = 14 uur tot 17 uur
NA= 14 uur tot 21 uur
N** = 13 uur tot 17 uur
V= 9 uur tot 12 uur
U wilt een volledig overzicht van het vormingsaanbod 2009? Bel naar 03 259 11 06.
Stuur een mail naar vikvorming@vik.be of kijk op de website: www.vikvorming.be
50

VIK Vorming
VIK Vorming
bekwaamheid en inzicht in
projectmanagement
Masterclass
‘Fellow in projectmanagement’
Aan de hand van casestudies, praktijkvoorbeelden, workshops en
de nodige theoretische onderbouw leert u hoe u op een grondige
manier een project kan managen. U leert daarbij duidelijke doelstellingen
uitwerken, een haalbaar projectplan opstellen en het project
nauwkeurig opvolgen tot het succesvol afgerond is. Aan het eind
van de opleiding stelt u een uitgewerkt project uit de praktijk voor
aan een jury.
Praktisch
startdatum dinsdag 13 oktober 2009
69 sessies
telkens op dinsdag van 19.00 uur tot 22.00 uur
en zaterdag van 9.00 uur tot 12.00 uur
VIK-huis in Wommelgem
bij VIK Vorming
Meer informatie?
Kijk op de website
www.vik.be/fip
Of neem contact op met
VIK Vorming:
03 259 11 06 of
manuella.goyvaerts@vik.be
VIK Vorming - Herentalsebaan 643 - 2160 Wommelgem