September 2008 - OKRA Trefpunt Lendelede

GROEN
De tuinen van Hex tellen heel wat intieme hoekjes.
36
OKRA september 2008
Tuinhistorie van
hoog niveau
De tuinen van het kasteel van Hex, gelegen in de driehoek tussen Oreye,
Borgloon en Tongeren, zijn wereldberoemd. Tijdens het Planten-, rozen- en
moestuinfestival in het tweede weekend van september, kan je er zeldzame
groenten, kleurrijke dahlia’s en heerlijk fruit bewonderen.
Bouwheer van de tuinen van Hex was Franz-Karl Graf
von Velbruck, prins-bisschop van Luik. Hij verwierf de
gronden in 1769 en nam het kasteel in 1780 als
zomerverblijf en jachtpaviljoen in gebruik. Het gro-
tendeels authentieke gebouw en de Franse stijltuinen
worden nog steeds beheerd door de wettige erfgena-
men van de prins-bisschop. Bovendien verschilt de
moestuin qua indeling nauwelijks van die uit 1790
waarvan een fraaie plattegrond is bewaard. Alleen
toen het tracé van de straat in 1886 wijzigde, ver-
grootte de moestuin met een stukje bij de bocht van
de weg.
Voor de bezoekers ligt de moestuin met zijn groen-
ten, rozenstruiken en bloembedden op een laag ter-
ras onder een 250 m lange keermuur waartegen
leifruitbomen groeien. Bovendien is er een vijgen-
boomgaard. Slechts een klein gedeelte van de moes-
tuin moest wijken voor modern comfort: een zwem-
bad en een tennisbaan.
Groenten die doen dromen
Het is heerlijk kuieren tussen de groenten en het
fruit. Oude herinneringen aan de moestuinen van
weleer wellen op, alles ademt historie. In de keer-
muur zijn poorten want onder het hogere terras zit-
ten kelders waarin zoals vanouds witlof, kolen en
minder bekende groenten als kardoenen voor de win-
ter worden gelegerd en bewaard. De moestuin
bevoorraadt nog steeds de dagelijkse keuken van de
adellijke familie d’Ursel en hun gasten.
In september zijn niet alleen de groenten de blikvan-
gers, ook peren, appelen en ander fruit hangen te
blozen. Pomologen tellen er meer dan 130 oude fruit-
rassen, van de peer Beurré Gris tot de kers Petite
Cerise du Nord. Boven de moestuin ligt een kleine
rozentuin en een stemmige Chinese tuin. Daarin staat
een mooi beeld van een mandarijn waarvan het hoofd
en de handen met de wind bewegen. Verder vind je
er een Franse stijltuin. Al dat moois ligt ingebed in
een ronduit schitterend park.