Het Rondeel te Zutphen - Regionaal Archief Zutphen

Nummer Toegang: 0208
Archief van Vrouwenconvent Het Rondeel te
Zutphen (1334-1597)
Regionaal Archief Zutphen
Regionaal Archief Zutphen
This finding aid is written in Dutch.

0208 Het Rondeel te Zutphen blz. 3
I N H O U D S O P G A V E
Inhoudsopgave
BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF................................................................................5
Aanwijzingen voor de gebruiker....................................................................................6
Openbaarheidsbeperkingen..........................................................................................6
Beperkingen aan het gebruik........................................................................................6
Materiële beperkingen...................................................................................................6
Aanvraaginstructie.........................................................................................................6
Citeerinstructie...............................................................................................................6
Archiefvorming................................................................................................................7
Geschiedenis van de archiefvormer..............................................................................7
Geschiedenis van het archiefbeheer.............................................................................7
De verwerving van het archief...................................................................................8
BESCHRIJVING VAN DE ARCHIEFBESTANDDELEN..............................................................9
1. Statuten en privileges....................................................................................................9
2. Stukken betreffende de zusters...................................................................................10
3. Financieel beheer.........................................................................................................11
3.1. Algemeen.......................................................................................................................11
3.2. Landerijen en huizen......................................................................................................11
3.3. Diversen.........................................................................................................................13

0208 Het Rondeel te Zutphen blz. 5
Beschrijving van het archief
Beschrijving van het archief
Naam archiefblok:
Archief van Vrouwenconvent Het Rondeel te Zutphen (1334-1597)
Periode:
1334-1597
Archiefbloknummer:
208
Omvang:
0.10 meters
Archiefbewaarplaats:
Regionaal Archief Zutphen
Archiefvormers:
Vrouwenconvent Het Rondeel te Zutphen

lz. 6 Het Rondeel te Zutphen 0208
Aanwijzingen voor de gebruiker
Aanwijzingen voor de gebruiker
Openbaarheidsbeperkingen
OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN
Het archief is geheel openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die
gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen
beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
MATERIËLE BEPERKINGEN
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van
slechte materiële staat
Aanvraaginstructie
AANVRAAGINSTRUCTIE
Archiefstukken kunnen worden aangevraagd middels aanvraagkaartjes in de studiezaal
van het Regionaal Archief Zutphen. U dient daarbij de volgende gegevens in te vullen:
1. Datum van aanvraag
2. Uw naam
3. Het archiefnummer, nl.: 0208
4. Het inventarisnummer, het nummer voor de beschrijving van de archiefstukken
Citeerinstructie
CITEERINSTRUCTIE
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig
en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte
aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zutphen, Archief van Vrouwenconvent Het Rondeel te Zutphen (1334-
1597), nummer toegang 0208, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-ZuRAZ, Het Rondeel te Zutphen, 0208, inv.nr. ...

0208 Het Rondeel te Zutphen blz. 7
Archiefvorming
Archiefvorming
Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER
Het Rondeel is het derde convent voor vrouwen dat in Zutphen is gevestigd. Van het
Rondeel is slechts een beperkt aantal archiefstukken nagelaten. Het convent was gelegen
in de zogenaamde Hagen. Het Rondeel was een zware toren, die deel had uitgemaakt van
de vestingwerken van de stad. Door de verdere uitbouw van die vestingwerken, in verband
met de samenvoeging van de oude stad met de Nieuwstad, was de toren voor de
verdediging van de stad overbodig geworden.
Op de stichtingsdatum 14 februari 1334 droeg Alfardus Martini het huis genaamd Rondeel
met de achterliggende grond over aan een aantal "juffers", die uit vrije wil voor een arm
bestaan gekozen hadden. Opdat de zusters enige inkomsten zouden hebben, schonk
Alfardus bij dezelfde gelegenheid het "Brunckhorster gued" in het kerspel Hall aan deze
vrouwen. Ook werden met instemming van de schepenen van de stad statuten voor de
zusters in het convent vastgesteld. Het huis zou door maximaal 12 zusters bewoond
mogen worden.
Uit de statuten kan worden opgemaakt dat het Rondeel als een begijnhuis kan worden
beschouwd:
- het convent had een institutioneel karakter en was gesticht met een doel, een vermogen
om de instelling in stand te houden en een bestuur;
- ook was er sprake van een complex van afzonderlijke woonhuizen, dat van de
buitenwereld is afgescheiden;
- voorts leefden er vrouwen die een kuis, godsvruchtig leven wilden leiden, zonder daarbij
kloostergeloften af te leggen;
- tenslotte waren de huizen eigendom van de begijnen, die ook zelf voor het onderhoud
moesten zorgen.
Onduidelijk is in welke mate er sprake was van individualiteit of gemeenschappelijke
aspecten in het leven in het Rondeel.
In 1476 stelde het stadsbestuur nieuwe statuten voor het Rondeel op, waarbij van ieder
die in het Rondeel werd geplaatst een financiële bijdrage werd gevraagd, dit om de
financiële positie van het huis te verbeteren. Daarbij werd het convent door de stad
"schatvrij ende statdienstvry" gehouden. In 1596 werd het huis onder dwang van het
stadsbestuur gesloten. Er was toen nog maar één zuster aanwezig. De belangstelling om
als zuster in het Rondeel te gaan leven was in de voorafgaande periode kennelijk sterk
afgenomen.
Door het convent werd, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Spittaal, slechts een beperkt
grondbezit beheerd. Ook ontving het convent slechts een gering bedrag aan renteinkomsten.
Over de bewoonsters van het Rondeel is weinig overgeleverd. Van slechts een
gering aantal zusters zijn de namen bekend.
Geschiedenis van het archiefbeheer
GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER
Na de opheffing van het klooster aan het einde van de 16e eeuw is het archief in beheer
van de stad Zutphen gekomen.

lz. 8 Het Rondeel te Zutphen 0208
Getypte en handgeschreven inventaris- en regestenkaartjes (fiches) vormden de basis
voor deze inventaris met regestenlijst. De fiches zijn waarschijnlijk gemaakt door archivaris
W.E. Smelt of dateren in ieder geval omtrent de periode waarin zij archivaris van de stad
Zutphen was (1930-1943). Meerdere handen hebben later correcties en aanvullingen op
deze fiches aangebracht. Aantekeningen zonder duidelijk bronvermelding zijn bij het
overtypen van de kaartjes achterwege gelaten. Hoewel er eerdere plannen zijn geweest
de kaartjes als een gedrukte inventaris te publiceren, is dit eerst nu - in 2008 -
gerealiseerd.
In meerdere gevallen verwijzen de regesten naar het Tijdrekenkundig register van R.W.
Tadama (Zutphen 1854) en naar de Collectie Kreijnck die onder archiefnummer 141
opgenomen is bij het Regionaal Archief Zutphen. Het charter met regestnummers 1 is
opgenomen in het Oorkondenboek van Gelre en Zutphen tot 1326, deel VII (Rijks
Geschiedkundige Publicatiën, uitgegeven door het Instituut voor Nederlandse
Geschiedenis, Den Haag 1996). Volgens Zutphens gebruik zijn er uitsluitend regesten
gemaakt tot en met het jaar 1550.
Het archief bevat 41 charters.
De verwerving van het archief
DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF
(onbekend)

0208 Het Rondeel te Zutphen blz. 9
Beschrijving van de archiefbestanddelen
Beschrijving van de archiefbestanddelen
1. Statuten en privileges
1. STATUTEN EN PRIVILEGES
1 Akte waarbij Alfardus Martini zijn huis, genaamd Rundyl, ter bewoning aan
ten minste twaalf arme vrouwen afstaat, terwijl hij tevens aan haar
Brunchorsterguet bij Eerbeek opdraagt en statuten voor haar maakt
1334 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 2.
2 Statuten voor het Rondeel
1476 2 gelijkluidende charters en 1 afschrift op papier
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 18.
3 Akte waarbij Arnt Snyder belooft het huis dat hij zal bouwen tegenover het
Rondeel niet zó hoog op te trekken, dat men dit van daar uit kan zien
1516 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 35.

lz. 10 Het Rondeel te Zutphen 0208
2. Stukken betreffende de zusters
2. STUKKEN BETREFFENDE DE ZUSTERS
4 Aflaatbrief voor degenen die het Rondeel weldoen, met transfix
1336 2 charters
N.B. Regesten beschikbaar onder nummers: 3 en 4. De aflaatbrief is opgenomen in de
kaartencollectie van het Regionaal Archief Zutphen onder nummer 1957. Op de website van
het archief is de aflaatbrief te bekijken en te downloaden. Ten aanzien van de scans geldt de
volgende opmerking. Door de statische transfixie van de charters en de fixatie van het
geheel op een inlijstframe kon de grote charter niet geheel los van de kleine charter worden
gedigitaliseerd (beeld 1), de achterzijde van het grote charter (beeld 2) slechts zonder
zegels en de achterzijde van het kleine charter helemaal niet. Om deze reden is het door
het kleine charter afgedekte tekstdeel van het grote charter afzonderlijk opgenomen (beeld
3). Voor een optimale leesbaarheid zijn bovendien de voorzijde van het kleine charter (beeld
4) en alle zegels (in sets) afzonderlijk opgenomen (beelden 5-8).
5 Aflaatbrief voor de zusters van het Rondeel
1484 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 23.
6 Broederschapsbrieven
1472-1505 8 charters
N.B. Regesten beschikbaar onder nummers: 17, 19, 20, 22, 26, 27, 30 en 32.
7 Voorwaarden waarop Griete Rueren in het Rondeel wordt opgenomen
1435 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 13.
8 Akte waarbij Jut en Swene Conraitz, zusters, wonende in het Rondeel,
beloven elkander goed na te laten
1483 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 21.
9 Kwitantie van door het Rondeel betaald geld
1e helft 16e eeuw, 1561 en 1588 3 stukken
10 Aanzegging van het stadsbestuur aan de moeder van het Rondeel om de
schatting over de jaren 1576, 1577 en 1580 van haar land te betalen
1581 1 stuk

0208 Het Rondeel te Zutphen blz. 11
3. Financieel beheer
3.1. Algemeen
3. FINANCIEEL BEHEER
3.1. ALGEMEEN
11 Aantekeningen van financiële aard
ca. 1580 1 blad
N.B. Zie Oud-rechterlijk archief Zutphen (archiefnummer 10), inv.nr. 425 “Gichtenboek”, 10
juni 1578.
3.2. Landerijen en huizen
3.2. LANDERIJEN EN HUIZEN
12 Eigendomsbewijzen van tuinen in de Hagen
1383-1455 4 charters
N.B. Regesten beschikbaar onder nummers: 7, 8, 10 en 14.
12a Ruil van land, aangegaan tussen Gerit Kreynck en de broeders Lerrynck, zó
dat de laatsten de hofstede en grond krijgen, waarop Galileeën is gebouwd,
die zij terstond na de ruil aan het klooster schenken
1461 1 charter
N.B. Het originele stuk bevindt zich in het archief Oud-archief Zutphen (archiefnummer 1,
inv.nr. 1721a, reg.nr. 855a). Een gelijkluidend stuk bevindt zich in het archief particuliere
charters (archiefnummer 191). Het derde exemplaar dat zich in dit archief zou moeten
bevinden is verloren gegaan.
13 Eigendomsbewijzen van een schuur en hof in de Kommerstraat en een
kampje land buiten de Nieuwstadspoort
1510 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 33.
14 Aantekening betreffende de verpachting door de zusters aan Harmen
Wetinck van haar land aan de Nieuwstadspoort voor drie jaar voor 8
daalders jaarlijks
1589 2 stukken
15 Akte waarbij Jacobus de Beynem de Oude aan Gerardus Nyenhuys zijn tuin
op het Want verkoopt behoudens een rente van twee pond kleine penningen
daaruit aan het Rondeel
1363 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 5.
16 Akte waarbij Loedewich Gerloghszoon aan Griete Mommenhaefs een rente
van 2 pond verkoopt en aan Aleyt ther Hoven ten behoeve van het Rondeel
een rente van 1 pond verkoopt gaande uit zijn huis bij de Laarpoort naast de
Schupstoel en uit zijn tuin in de Koelstege
1420 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 11.
17 Rentebrief groot 10 gouden Rijnse guldens uit het aandeel van Andries en
Willem, zoons van Andries Iseren, aan hun hof op de Hagen, ten behoeve

lz. 12 Het Rondeel te Zutphen 0208
van Styne Blockhaefs
1466 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 16. Mogelijk behoort dit charter bij het archief van
Vrouwenconvent Adamanshuis (archiefnummer 209), tenminste als dit de latere Patershof
betreft.
18 Vidimus van de akte van 4 oktober 1420 (reg.nr. 12), waarbij Griet
Mommenhaefs aan de zusters van het Rondeel op bepaalde voorwaarden
een rente van 2 pond opdraagt
1486 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 24.
19 Rentebrief (uit 1487) groot 1 oud gouden schild uit een huis buiten de
Spittaalspoort, met transfix
1455, 1487 2 charters
N.B. Regesten beschikbaar onder nummers: 15 en 25.
20 Rentebrief (uit 1503) groot 1 gouden Rijnse gulden uit een huis aan de
Barleheze bij de Marspoort, met transfix (losgeraakt)
1498, 1503 2 charters
N.B. Regesten beschikbaar onder nummers: 29 en 31.
21 Rentebrief (uit 1493) groot 1½ gouden Rijnse gulden uit drie huisjes bij de
stadsmuur en uit een halve tuin buiten de Laarpoort in de Koelstege, met
transfix
1493, 1513 2 charters
N.B. Regesten beschikbaar onder nummers: 28 en 34.
22 Rentebrief groot 1½ stadspond uit een stuk grond tegenover het Rondeel
1517 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 36.
23 Akte waarbij de moeder van het Rondeel aan de zusters op bepaalde
voorwaarden een stadsbrief van 5 pond overgeeft (concept)
1525 1 stuk
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 37.
24 Akte waarbij Johan van Voirthuyssen Gerritssz belooft om Bernt Kuyser te
ontheffen van de jaarlijkse losrente van 12 goudgulden min 1 oort, die hij
jaarlijks aan het Rondeel onder meer uit zijn huis geeft en waarvoor hij tot
onderpand de Emer tiend stelt
1526 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 38.
25 Akte waarbij meester Joan van Luchteren het Rondeel belooft te waren een
rente van 2½ gouden Rijnse gulden en 1 oort uit zijn huis genaamd Gelre,
waarbij hij al zijn goed behalve dit huis tot onderpand stelt
1531 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 39.
26 Rentebrief groot 1½ goudgulden uit een huis in de Lange Hofstraat

0208 Het Rondeel te Zutphen blz. 13
1543 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 42.
27 Rentebrief groot 1½ goudgulden uit een huis in de Spronckstraat
1548 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 43.
28 Rentebrief groot 2 daalders uit het huis van Willem van Geisteren in de
Hofstraat op de hoek van de Beckerstraat, met bijbehorend stuk
1566 1 charter en 1 stuk
N.B. Zie ook R.W. Tadama, Tijdrekenkundig register, nr. 1385.
29 Rentebrief groot 6 daalders ten laste van de stad
1576 1 charter
3.3. Diversen
3.3. DIVERSEN
30 Akte waarbij de stad het Rondeel een rente kwijtscheldt van 4 pond 5
schellingen “cleyne”
1374 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 6.
31 Akte waarbij de kerkmeesters van de Grote Kerk in Zutphen bekennen dat
deken en kapittel de 3 pond en 10 schellingen kleine penningen jaarlijks, die
zij tot nu toe uit het Rondeel bezaten, volgens de inhoud van de
geïnsereerde brief van 17 mei 1318 (reg.nr. 1) voortaan uit de inkomsten van
de kerk zullen verkrijgen
1401 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 9.
32 Rentebrief groot 5 gulden, verkocht door de moeder in het Rondeel uit haar
huis op de Hagen aan Juffer Ariaen van der Capellen
1536 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 40.
33 Akte waarbij de pastoor op de Nieuwstad en anderen bekennen, dat de
moeder van het Rondeel de rente van 2 gouden Rijnse guldens uit een
schuur in de Kommersteeg heeft afgelost
1538 1 charter
N.B. Regest beschikbaar onder nummer: 41.