Het Rondeel te Zutphen - Regionaal Archief Zutphen

0208 Het Rondeel te Zutphen blz. 7
Archiefvorming
Archiefvorming
Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER
Het Rondeel is het derde convent voor vrouwen dat in Zutphen is gevestigd. Van het
Rondeel is slechts een beperkt aantal archiefstukken nagelaten. Het convent was gelegen
in de zogenaamde Hagen. Het Rondeel was een zware toren, die deel had uitgemaakt van
de vestingwerken van de stad. Door de verdere uitbouw van die vestingwerken, in verband
met de samenvoeging van de oude stad met de Nieuwstad, was de toren voor de
verdediging van de stad overbodig geworden.
Op de stichtingsdatum 14 februari 1334 droeg Alfardus Martini het huis genaamd Rondeel
met de achterliggende grond over aan een aantal "juffers", die uit vrije wil voor een arm
bestaan gekozen hadden. Opdat de zusters enige inkomsten zouden hebben, schonk
Alfardus bij dezelfde gelegenheid het "Brunckhorster gued" in het kerspel Hall aan deze
vrouwen. Ook werden met instemming van de schepenen van de stad statuten voor de
zusters in het convent vastgesteld. Het huis zou door maximaal 12 zusters bewoond
mogen worden.
Uit de statuten kan worden opgemaakt dat het Rondeel als een begijnhuis kan worden
beschouwd:
- het convent had een institutioneel karakter en was gesticht met een doel, een vermogen
om de instelling in stand te houden en een bestuur;
- ook was er sprake van een complex van afzonderlijke woonhuizen, dat van de
buitenwereld is afgescheiden;
- voorts leefden er vrouwen die een kuis, godsvruchtig leven wilden leiden, zonder daarbij
kloostergeloften af te leggen;
- tenslotte waren de huizen eigendom van de begijnen, die ook zelf voor het onderhoud
moesten zorgen.
Onduidelijk is in welke mate er sprake was van individualiteit of gemeenschappelijke
aspecten in het leven in het Rondeel.
In 1476 stelde het stadsbestuur nieuwe statuten voor het Rondeel op, waarbij van ieder
die in het Rondeel werd geplaatst een financiële bijdrage werd gevraagd, dit om de
financiële positie van het huis te verbeteren. Daarbij werd het convent door de stad
"schatvrij ende statdienstvry" gehouden. In 1596 werd het huis onder dwang van het
stadsbestuur gesloten. Er was toen nog maar één zuster aanwezig. De belangstelling om
als zuster in het Rondeel te gaan leven was in de voorafgaande periode kennelijk sterk
afgenomen.
Door het convent werd, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Spittaal, slechts een beperkt
grondbezit beheerd. Ook ontving het convent slechts een gering bedrag aan renteinkomsten.
Over de bewoonsters van het Rondeel is weinig overgeleverd. Van slechts een
gering aantal zusters zijn de namen bekend.
Geschiedenis van het archiefbeheer
GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER
Na de opheffing van het klooster aan het einde van de 16e eeuw is het archief in beheer
van de stad Zutphen gekomen.