(2008) Johan R. ter Molen - Vereniging Rembrandt

1
twee meubelpoten
nubië, 8de-4de eeuw v.chr.
Beschilderd hout, H 50,2 cm
rijksmuseum van Oudheden, Leiden
Verworven in 1999; Bulletin Vr, 10 (2000) no.1
na een langdurige periode van overheersing
vanuit egypte werd het in het huidige soedan
gelegen nubië gedurende een aantal eeuwen
bestuurd door lokale afrikaanse vorsten. deze
‘Zwarte Farao’s’ namen veel van de egyptische
tradities over. dat is duidelijk te zien aan deze
onderdelen van een grafbed, die beschilderd
zijn met hiëroglyfen. de poten, die als drager
van het bed fungeerden, hebben de vorm van
een sfinx: het lichaam van een leeuw met een
menselijk hoofd, in dit geval van een negroïde
man met een rastakapsel. de uiterst zeldzame
bodemvondst, waaruit vermoedelijk ook een
zeer vergelijkbare bedpoot stamt die zich al
sinds de 19de eeuw in het British Museum
bevindt, vormt een belangrijke verrijking van
de tot dusverre summiere nubische collectie
van het aan egyptische kunstschatten zo rijke
rijksmuseum van Oudheden.
6 Vereniging reMBrandt naJaar 2008
2
monstrans
nijmegen, ca.1500
Zilver, gedeeltelijk verguld, H 74,5 cm
Museum Het Valkhof, nijmegen
Verworven in 1996; Bulletin Vr, 6 (1996) no.1
Katholiek kerkzilver uit de late Middeleeuwen
is in de noordelijke nederlanden
tijdens de Beeldenstorm massaal vernietigd
en ingesmolten. deze monumentale
monstrans, ooit gebruikt om de geconsacreerde
hostie aan de gelovigen te tonen,
werd in deze roerige tijden gedemonteerd
en op een veilige plek verstopt, waar het
object pas na ruim vier eeuwen werd
teruggevonden.
de vormgeving van deze torenmonstrans,
die blijkens de merken omstreeks 1500 in
nijmegen werd vervaardigd, weerspiegelt
in allerlei onderdelen de gotische bouw kunst.
de in nissen geplaatste beeldjes – god de
Vader, Johannes de doper en een bisschop –,
alsmede de bloemen rond de plek waar de
hostie getoond werd, zijn verguld.
Ook andere musea verwierven met onze
steun altaarzilver uit de 16de eeuw: zo
keerden een vroege dordtse miskelk,
een amsterdamse pyxis en een Bossche
reliekhouder naar hun stad of streek van
herkomst terug.