Jeugdhulpverlening: een recht voor àlle Brusselse jongeren

5.3.4.1. Wat er reeds is of de kracht van het huidige aanbod (24)
Binnen de huidige jeugdhulpverlening en belendende sectoren worden een aantal jongeren zonder of in een
precair verblijfsstatuut wel of tenminste gedeeltelijk bereikt. Een aantal voorzieningen gaan met deze jongeren
een stuk op weg.
A) Bed-bad-brood en alle nodige informatie
Er bestaat een heel beperkt aantal opvang- en begeleidingstehuizen, binnen het algemeen welzijnswerk en
binnen de bijzondere jeugdzorg, waar jongvolwassenen, respectievelijk minderjarige jongeren zonder of in
een precair verblijfsstatuut terecht kunnen.
Dringende medische hulp staat open voor alle jongeren en dit verloopt vrij goed.
Een studie van het Steunpunt Mensen zonder Papieren rond voedselbedeling biedt openingen om te werken
rond betere samenwerking en kwaliteit inzake voedselbedeling.
B) Werken aan een haalbaar toekomstperspectief
Verschillende hulpverleningsdiensten doen inspanningen om jongeren te begeleiden in de beperkte mogelijkheden
die er zijn en pogen jongeren hierover eerlijke informatie te bieden.
C) Verdere begeleiding binnen een netwerk
Jongeren die asiel aanvragen en krijgen, kunnen vrij vlot worden doorverwezen binnen de reguliere hulpverlening.
Begeleiding van jongeren die kiezen voor vrijwillige terugkeer naar het land van herkomst verloopt vrij goed:
er wordt onderdak en beperkte begeleiding geboden tot op het moment van de terugkeer.
Voor andere jongeren zonder of in een precair verblijfsstatuut worden er door een aantal diensten inspanningen
geleverd, die echter ontoereikend zijn.
Elke jongere, onafhankelijk van zijn statuut, heeft recht op onderwijs en begeleiding van een CLB. Het gelijke
onderwijskansendecreet biedt daartoe extra mogelijkheden.
Er is een beperkt gamma van hulpverlening dat kan worden aangeboden aan jongeren met weinig of geen
financiële middelen, zoals begeleiding op straat; voedselbedeling; lichamelijke en dringende medische verzorging.
D) Trajectbegeleiding als rode draad doorheen het geheel
Voor niet-begeleide minderjarigen zal er van overheidswege een voogd (25) worden aangesteld, die de trajectbegeleiding
op zich neemt.
5.3.4.2. Knelpunten en hiaten
Terugkijkend naar het ideaalaanbod dat we ontworpen, zien we heel wat knelpunten en hiaten in de huidige
hulpverlening aan jongeren zonder of in een precair verblijfsstatuut. We overlopen opnieuw de verschillende
facetten.
A) Bed-bad-brood-begeleiding en alle nodige informatie
Niet-begeleide minderjarigen worden opgevangen binnen de bijzondere jeugdzorg. Ze komen daar binnen
via de toegangspoorten comité BJB of JRB, die geen laagdrempelige eerstelijnsdiensten zijn. Binnen BJB
in Brussel is het aanbod in het algemeen te beperkt en is er zeker een groot tekort aan opvangplaatsen voor
niet-begeleide minderjarigen. Dit tekort situeert zich zowel op vlak van eerste opvang als op vlak van doorstroming
naar bijvoorbeeld residentiële voorzieningen voor langdurig verblijf en pleeggezinnen.
In het algemeen is er in Brussel ook een groot tekort aan laagdrempelige crisisopvang voor minderjarigen,
los van hun juridisch statuut.
(24) Dit betreft geen inventaris van de verschillende diensten en voorzieningen die er reeds zijn of van het concrete aanbod. Het is
eerder een reflectie van de groep over positieve elementen die reeds aanwezig zijn om een adequate hulpverlening te bieden aan
jongeren zonder of in een precair verblijfsstatuut.
(25) Een federale programmawet werd goedgekeurd en is in voege sinds 1 januari 2003. Er zijn echter nog geen uitvoeringsbesluiten.