Nu! Veel! - Weblog GroenLinks, Deventer Dagboeken

Maandblad van Tot Heil des Volks Evangelisatie, hulpverlening en profetisch geluid september 2009 jaargang 72 850
Hier!
Nu!
Veel!
Groeien in
geduld
Dromen van
opwekking

2 Inhoud
De Oogst september 2009
4
De kunst van het
wachten
Ongeduld is eigenlijk een gebrek
aan vertrouwen in God
22
Inhoud
3 Van de werkvloer
Henk van Rhee
We zijn
onderweg
Als je weet waarvoor je wilt
sterven, kun je pas leven
4 De kunst van het wachten
Hans Frinsel
8 Getuigen kun je niet alleen
Gertjan de Jong
10 Ik wil volledig vrouw worden
Redactie De Oogst
12 Scharlaken Koord verbouwd
Gertjan de Jong
10
32
14 Zending bij de buren
Krijn de Jong
16 Geduld vormt ons karakter
Oscar Lohuis
18 Hoop van de volken
Krijn de Jong
21 Oogst in de trein
Jaap Spaans
22 We zijn onderweg
Otto de Bruijne
‘Ik wil volledig
vrouw worden’
Door gesprekken met een
vriendin ontdekte Anja haar
lesbische gevoelens
Er is nog hoop
‘Bid onophoudelijk om te
ontkomen aan de dingen die
gebeuren gaan’
18
25 Islam als testcase
Gert-Jan Segers
26 Verdriet
Johan Frinsel
Hoop van
de volken
Van onze Chinese broeders
en zusters kunnen we veel
leren
28
Dromen van
opwekking
Geld blijkt een zwak punt binnen
de charismatische beweging
27 Vervolgde kerk
Nadine Willemsen
28 Dromen van opwekking
Krijn de Jong
32 Er is nog hoop
Jan van Barneveld

Van de werkvloer
Tot Heil des Volks kun je gerust een organisatie van
de lange adem noemen. Opgericht in 1855 heeft
het Heil al 154 jaar menig ander christelijk-sociaal
initiatief overleefd. Telkens als activiteiten – zoals
de scholen in de oude volkswijken – dreigden dood
te bloeden, waren er door Gods genade nieuwe
initiatieven. En telkens stond daarbij de missie van
hulp, evangelisatie en het geestelijk duiden van de
tijdsgeest voorop. Die missie en het gelovig biddend
vasthouden daaraan vormen misschien ook wel het
geheim van de vitaliteit van de organisatie. Vasthouden
betekent trouwens geen conservatisme.
Vaak loopt het Heil met zijn projecten zelfs voor op
de maatschappelijke discussie. Denk maar aan het
aandacht vragen voor de gevaren van loverboys, het
uitstapprogramma voor prostituees en komend najaar
de start van een digitaal hulpprogramma voor
bezoekers van prostituees.
Afscheid
Soms betekent die vernieuwing van het vormgeven
van de missie ook dat je afscheid neemt van projecten.
Zo hebben we recent het vrouwencentrum
Ruchama overgedragen aan De Hoop ggz. Gewoon
omdat De Hoop ggz meer gespecialiseerd is in het
hanteren van de bureaucratie die met subsidies in
de gezondheidszorg verbonden is. De door het Heil
gestarte christelijke hulp aan vrouwen in de knel
blijft zo bestaan, zonder dat binnen onze organisatie
te grote financiële risico’s worden gelopen of zaken
anderszins uit balans raken.
Vernieuwing is ook nodig omdat de omgeving verandert.
Zo zien we bij het inloophuis De Tweede Mijl
Colofon
Jrg. 72, nummer 850, september 2009
Uitgave Oogst Publicaties
Onderdeel van Stichting ‘Tot Heil des
Volks’, sinds 1855 actief in evangelisatiearbeid
en hulpverlening.
Redactie
Eveline de Boer
Lana van Es
Gertjan de Jong
Krijn de Jong (eindredacteur)
Henk van Rhee (hoofdredacteur)
Medewerkers
Jan van Barneveld
Kim ter Berghe
Matthijs de Blois
Otto de Bruijne
Hans Frinsel
Johan Frinsel
Dirk van Genderen
Hans Keijzer
Ronald Koops
Leon Meijer
Gert-Jan Segers
Pieter Siebesma
Jaap Spaans
Rien Uijl
Bart Wallet
Nadine Willemsen
De Oogst september 2009 Hoofdredactioneel Henk van Rhee
Redactie en administratie
Oogst Publicaties, O.Z. Voorburgwal 241,
1012 EZ Amsterdam, tel. 020-3446310,
fax 020-4202394, e-mail info@deoogst.nl,
website www.totheildesvolks.nl
dat Oost-Europese arbeidsimmigranten
de oorspronkelijke dak- en
thuis lozen dreigen te verdrijven.
Dat vergt bezinning op de vormgeving
van dit project. Bij het begeleidingscentrum
Rehoboth passen
gemeente en wetgever de subsidieregeling
aan. Daardoor dreigt een
groep dak- en thuislozen tussen de
wal en het schip te vallen. Met een
bewonderenswaardige ijver en creativiteit
proberen manager en medewerkers
van Rehoboth nu alsnog
voldoende financiering te vinden.
Niet primair voor hun baan, maar
omdat er anders tientallen kwetsbare
mensen weer op straat belan-
Henk van Rhee FOTO NIEK STAM
den en een kans verliezen op een leefbaar leven.
Onverdund
Intussen gaan we via de Oogst en de site www.
habakuk.nu door met het duiden van onze tijd.
Soms is dat misschien irritant, bijvoorbeeld als we
schrijven over blunders in het programmabeleid
van de EO. Of, zoals in dit nummer, als het gaat
over de neiging van ons allemaal om alle geestelijk
heil vooral hier en nu te willen ervaren. Zolang wij
de volmaaktheid nog niet bereikt hebben, blijft het
Evangelie schuren met onze levens. Geen pastoraat
of marketing kan daar iets aan verzachten. En daarom
gaan we gelovig door met ‘onverdund’ evangeliseren,
hulpverlenen, schrijven en verkondigen. In
het vertrouwen dat God dit zegent. Mogen we daarbij
ook op uw gebed rekenen?
Vormgeving, opmaak en druk
Buijten & Schipperheijn, Amsterdam
Omslagfoto
Shutterstock
3
De Oogst is voor visueel gehandicapten
ook verkrijgbaar in gesproken vorm.
Nadere informatie hierover is te krijgen
bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor
Blinden en Slechtzienden te Ermelo,
tel. 0341-565499.
Abonnement
De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten.
Nieuwe abonnees kunnen zich
aanmelden via de coupon op pagina 21 van
dit blad of via www.totheildesvolks.nl.

4 Thema Hans Frinsel
De Oogst september 2009
De kunst van het
wachten

De Oogst september 2009 Thema Hans Frinsel
Geduld is een goede eigenschap, die zich niet zo gemakkelijk met
het snelle IT-tijdperk verdraagt, maar die wij daarom des te harder
nodig hebben. Alleen al het feit dat ik drie minuten ongeduldig zit te
wachten totdat mijn computer eindelijk is opgestart, herinnert mij dagelijks
aan het feit dat ik nogal eens in die deugd tekortschiet.
In het Nieuwe Testament komen we veel aansporingen
tot geduld tegen en vaak in opsommingen van
goede eigenschappen die ons leven zouden moeten
kenmerken, zoals de vruchten van de Geest in Galaten
5:22 (zie ook 2 Kor. 6:6; Col. 3:12; Ef. 4:2). Het
Griekse woord voor ‘geduld’ wordt ook vertaald met
‘lankmoedigheid’.
Jobs volharding
Vaak wordt geduld genoemd in combinatie met volharding
(zie 2 Tim. 3:10; Rom. 12:12) en ze liggen
eigenlijk in elkaars verlengde. Ook Jacobus noemt
deze twee deugden als verwante eigenschappen:
‘Broeders, neemt tot een voorbeeld van gelatenheid
en geduld de profeten, die in de naam des Heren
hebben gesproken. Zie, wij prijzen hen zalig, die
volhard hebben: gij hebt van de volharding van Job
gehoord en gij hebt uit het einde, dat de Here deed
volgen, gezien, dat de Here rijk is aan barmhartigheid
en ontferming’ (Jac. 5:10-11).
Jacobus noemt Job als voorbeeld
voor volharding en geduld in lijden
De NBG-vertaling gebruikt hier jammer genoeg het
woord ‘gelatenheid’, dat iets van fatalisme en passiviteit
in zich heeft. ‘Geduldig lijden’, zoals het in
de NBV is vertaald, staat veel dichter bij de betekenis.
Of, zoals de Statenvertaling het verwoordt, we
moeten een voorbeeld nemen aan ‘het lijden’ en de
‘lankmoedigheid’ (het geduld) van de profeten.
Jacobus noemt Job als voorbeeld voor volharding en
geduld in lijden. Jobs geschiedenis is inderdaad een
geweldig voorbeeld van volharding, maar laat weinig
ruimte voor gelatenheid. Bij hem is geen sprake
van fatalisme of passiviteit. Job vervalt niet in een
koortsachtig activisme om zijn lijden te ontlopen.
Zijn belijdenis ‘de Here heeft gegeven en de Here
heeft genomen’ bewijst dat. Nee, het gaat hem niet
zozeer om het verlies van de materiële zaken. Het
gaat hem om zijn relatie met God. Hoe verhoudt die
zich tot de rampen die hem overkomen?
Vasthouden
In feite schreeuwt Job het uit. Hij begrijpt God niet.
Hij wil met God in discussie gaan, maar God gaat er
niet op in. Het lijkt alsof God zijn vijand geworden
is. Toch blijft hij volharden in het hulp zoeken bij
God. ‘Wil Hij mij doden, ik blijf op Hem hopen’ (Job
13:15). Het is niet zozeer het lijden dat hem dwars
zit, maar het feit dat de hemel stil blijft.
Ook in de lange woordenwisseling met zijn vrienden,
geeft Job niet op. Hij volhardt in zijn geloof
en vertrouwen in God. Al is hij verward over Gods
wegen en lijkt hij God ter verantwoording te willen
roepen, telkens komt hij tot het punt dat hij zijn
lot toch in Gods handen werpt in de zekerheid dat
God goed is. Daarom worden we opgeroepen zijn
voorbeeld te volgen. Bijbels geduld betekent geen
passiviteit, maar in alle stormen en onzekerheden
vasthouden aan de zekerheid dat God uiteindelijk
alles kan doen meewerken ten goede.
God werkt zelden met instant
oplossingen
Jobs einde
Jacobus wijst op het einde van Job, om ons aan te
sporen ook te volharden. Het probleem is dat wij
vaak zo weinig geduld hebben om op dat einde te
wachten. Ook daarin mogen we van het geduld van
Job leren. In de Bijbel wordt Jobs latere rijkdom in
een paar zinnen weergegeven. Aan het eind had
hij veertienduizend stuks kleinvee en zesduizend
kamelen, duizend span runderen en duizend ezelinnen.
Hij kreeg weer zeven zonen en drie dochters.
Maar het is absoluut ongegrond om te veronderstellen
dat hij dat allemaal in een paar weken bij
5

6 Thema Hans Frinsel
De Oogst september 2009
elkaar kreeg. Zijn verwanten en vrienden gaven
hem allemaal een kleine bijdrage. Hij moest zijn
hele bedrijf van de grond af opnieuw opbouwen.
Veertienduizend schapen en geiten heb je niet zo
maar. God zegende zijn inspanningen, maar ongetwijfeld
heeft hij nog jarenlang hard gewerkt. En
tien kinderen heb je ook niet in een paar weken.
God werkt zelden met instant oplossingen. Dat zou
ons alleen maar verwend en lui maken.
De moeite van wachten
Wachten: wat hebben we het daar vaak moeilijk
mee. We willen alles, hier, nu en veel! Ongeduld
kenmerkt onze samenleving. In feite komen veel
van de huidige economische problemen daaruit
voort. Niet wachten tot het eind van de maand
voordat je je geld gaat uitgeven. Ik las ergens dat
de bankrekening van zeventig procent van de
Amerikanen gewoonlijk op rood staat. Amerika
heeft door z’n enorme staatsschuld ook al een
grote hypotheek op haar toekomstige economie
genomen.
We willen alles, hier, nu en veel!
Ook in Europa groeit de schuldenproblematiek. De
commercie en reclame moedigen ons ertoe aan: nu
kopen en morgen – of volgend jaar – betalen. Het is
een levensstijl geworden. Op de aandelenbeurzen
handelen velen in toekomstverwachtingen. We kunnen
niet wachten totdat het er echt is. We willen er
nu al van genieten. En dat veroorzaakt vele kleine
en grote tragedies.
Ongeduld
Gebrek aan geduld bracht ook Gods volk steeds in
de problemen. Abraham werd ongeduldig op het
uitblijven van de vervulling van de belofte van een
zoon en besloot de genade een handje te helpen.
Het gaf ruzie en verwijdering in zijn huishouden en
de gevolgen worden nog gevoeld in de tegenstelling
tussen Jood en Arabier.
Ongeduld is eigenlijk een uiting
van ongeloof
Jacob was ongeduldig in het verkrijgen van Gods
belofte. In plaats van te wachten op wat God zou
doen, nam hij zelf het initiatief door het eerstgeboorterecht
van zijn broer te kopen en later zijn
vader te bedriegen. Met een gebroken gezin en
broedertwist als resultaat. Ongeduld is eigenlijk
een uiting van ongeloof en gebrek aan vertrouwen
in God.
Vooruitlopen op God
Het volk van Israël werd ongeduldig toen Mozes
zo lang op de berg bleef. Hun ongeduld leidde hen
ertoe dat zij zelf een dienst aan God bedachten. Dat
loopt altijd uit op afgoderij. Het gevolg was dat duizenden
van hen omkwamen.
Gebrek aan geduld bracht Gods volk
steeds in de problemen
Koning Saul verloor zijn geduld toen Samuël wat
aan de late kant was voor het offer, en besloot zelf
het altaar te bedienen, met een persoonlijke tragedie
tot gevolg.
De verloren zoon had geen geduld met zijn vader.
Hij wilde zijn erfenis hier en nu en door zijn ongeduld
verkwanselde hij de erfenis. Is dat niet een
beeld van ons en onze tijd? Het geduld van de vader
was gelukkig heel groot en daarin ligt onze hoop.
Wij hebben vaak de neiging op God vooruit te lopen.
Waarom is Hij zo langzaam in het uitvoeren
van wat wij denken dat Hij zou moeten doen? Waarom
duurt het zo lang voordat Hij ingrijpt en werkelijk
gerechtigheid brengt in onze situatie, in onze
omgeving, in ons land, in deze wereld?
Graaicultuur
De oproep van Jacobus aan ons om geduld te oefenen,
volgt direct op zijn stuk over sociaal onrecht.
De rijken die leefden voor hun rijkdom, het loon dat
van de arbeiders is ingehouden, de corruptie van
machtigen (Jac. 5:1-6). Deze woorden van Jacobus

iepen bij mij onwillekeurig de beelden op van de
kredietcrisis, maar ook van de vele schandalen die
de laatste tijd openbaar zijn gekomen. Toplui, niet
alleen uit de zakenwereld maar zelfs uit de hulpverlening
en thuiszorg, hebben zich exorbitant verrijkt,
terwijl veel hulpbehoevenden ontoereikende zorg
kregen vanwege geldgebrek.
De uitdrukking ‘graaicultuur’ is inmiddels ingeburgerd.
Helaas is die niet alleen van toepassing op
een kleine bovenlaag, maar op een heel groot deel
van ons nog steeds overdadig levende volk. ‘We
klag’n met de bek vol vret’n’, zei iemand pas tegen
me, toen we het over ‘de crisis’ hadden. Zijn wij
misschien gaan meegraaien, omdat we het wachten
op iets veel beters beu zijn? En lijden willen we helemaal
vermijden.
Zoethoudertje
‘Waar blijft de belofte van Zijn komst?’ (2 Petr. 3:4).
Al een paar decennia na de hemelvaart waren er
ongeduldige mensen die deze vraag stelden. Ze begonnen
te spotten met die verwachting. Voor hen
werd het een teken dat het geloof niet werkte, want
op de korte termijn leverde het geen resultaat op.
Ze zouden zelf wel oplossingen voor deze wereld
vinden. Op God wachten haalt niets uit. Een erfenis
die voor ons weggelegd is in de hemel, is niet meer
dan een zoethoudertje voor naïeve figuren.
Wij hebben vaak de neiging op God
vooruit te lopen
Maar Petrus voegt eraan toe dat de wereld al duizenden
jaren bestaat, dat God al duizenden jaren bezig is
Zijn plannen te volvoeren en dat Hij geen haast heeft.
‘De Here talmt niet met de belofte, al zijn er, die aan
talmen denken, maar Hij is lankmoedig jegens u, daar
Hij niet wil, dat sommigen verloren gaan, doch dat
allen tot bekering komen’ (2 Petr. 3:9).
Aansporing
‘Lankmoedig jegens u’ vertaalt de Nieuwe Bijbelvertaling
met: ‘Hij heeft geduld met u.’ Petrus richt
zich hier niet tot de wereld, maar tot de gemeente.
Blijkbaar waren daar ook mensen die absoluut nog
niet klaar waren voor de komst van Christus. Gods
geduld met ons is onvoorstelbaar groot. Gelukkig
maar, want wat zou er van ons geworden zijn als
dat niet zo was? Petrus spoort ons met deze woorden
aan om zelf ook geduld te oefenen, te volharden
in het geloof en in het werk dat God ons heeft toevertrouwd,
zodat die dag van Zijn komst bespoedigd
mag worden.
Hans Frinsel is zendeling en werkt in Guiné-Bissau.
De Oogst september 2009 Column Ronald Koops
Aso’s
Onze tent stond op een prachtig plekje ergens op
een camping in Nederland. Mijn rust werd ruw
verstoord toen op een kwade middag een groep
van zes volwassenen, twee pubers en een kind
van acht jaar arriveerde met een overvol busje, een
overvolle auto en een vol bepakte en knetterende
Zundapp. De Tokkies waren er niets bij. Een van
de mannen had een zwart T-shirt aan met de tekst
‘Fuck the world’. De puber van zeventien had een
aantal tatoeages, z’n vriendin van vijftien een navelpiercing
en ze droeg een superstrak rokje dat
korter was dan kort. De volwassenen waren allemaal
gescheiden en hadden kinderen uit verschillende
relaties.
‘Kom je een gezellig een keer langs?’ vroegen ze
vriendelijk. ‘Zou kunnen’, mompelde ik, maar inwendig
piekerde ik er niet over. Aso’s.
De dagen gingen voorbij en het contact groeide.
Praatje hier, babbeltje daar. Ik leende hun pomp,
het meisje van acht mocht met ons mee zwemmen,
enzovoort. Langzaam groeide het besef dat
het heel vriendelijke mensen waren en groeide de
schaamte dat ik hen zo had veroordeeld. Toen ze
vroegen wat ik deed en onder meer de woorden
evangelisch en EO vielen in mijn antwoord, bleven
ze even vriendelijk. Ook toen het meisje van acht
een keer met ons meeat en wij uitlegden dat wij
baden voor het eten. ‘Daar wordt ze niet slechter
van’, reageerde haar pleegmoeder achteraf.
Toen we terug naar huis reden, hadden we Elly en
Rikkert op staan. ‘Laat zo je licht maar schijnen’,
galmde het door de auto. Ik dacht aan die keren
onder de partytent dat we vreselijk gelachen hadden.
Evangelisatie is een groot woord. Maar het
begint klein.
Gewoon jezelf zijn.
7
Ronald Koops is
hoofdredacteur van
de evangelische
maandkrant
Uitdaging. Daarnaast
is hij actief in de
(aanbiddings)muziek.
Zie ook:
www.ronaldkoops.nl.

8 Dichtbij Gertjan de Jong
De Oogst september 2009
De Shelter
Getuigen
Wanneer je ’s nachts De Shelter
City binnenloopt, is de kans
groot dat je Peter achter de balie
aantreft. Ongetwijfeld zal hij je
enthousiast verwelkomen en je
met nog groter enthousiasme uitnodigen
voor de bijbelstudie die
elke avond in de Shelter wordt
gehouden. Want zwijgen over de
Bijbel en het geloof vindt Peter erg
moeilijk.
‘Ik houd gewoon van God’, zo
verklaart de nachtportier zelf zijn
neiging om steeds weer over het
Evangelie te praten. ‘Als je zo
geniet van God, dan kun je daar
moeilijk je mond over houden.’
‘Bovendien, de wereld heeft eenvoudigweg
een redder nodig. Kijk
maar naar duisternis om je heen.
De Shelter ligt aan de rand van de
Wallen. ’s Nachts komen hier wel
eens dronken prostitueebezoekers
binnenlopen. Dan is de duisternis
bijna tastbaar.’ Overigens geldt dat
volgens Peter niet alleen voor prostitueebezoekers.
‘Veel rugzaktoeristen
leven evengoed in duisternis.
Ze bouwen hun leven op valse
zekerheden. Alleen zie je hun nood
niet meteen aan de buitenkant.’
Wonder
Peter ervaart duidelijk dat God
de Shelter gebruikt in Zijn red-
kun je niet alleen
Getuigen kun je niet alleen. Dat is het belangrijkste dat Peter de Graaf (28)
in de Shelter heeft geleerd. Hij werkt er al bijna twee jaar als nachtportier.
‘Heel hard je best doen, helpt niet. Alleen de Heilige Geest kan je een
getuige maken.’
dingsplan. Een paar weken geleden
zag hij dit nog voor zijn ogen
gebeuren. Om twee uur ’s nachts
kwam hij twee moslims tegen in
de gang. Het waren vluchtelingen,
die komen wel vaker in de Shelter.
Peter raakte met hen aan de
praat.
De nood van toeristen
zie je vaak niet aan de
buitenkant
‘Ze waren heel spontaan en open’,
herinnert Peter zich. ‘Binnen vijf
minuten kwam het gesprek op
Jezus. God had hen al lange tijd
voorbereid. Dat kan niet anders,
want ze stonden erg open voor
het Evangelie. Toen ik hen vroeg
of ze Jezus wilden volgen, zeiden
ze volmondig “ja”.’
Een probleem was er wel: de
moslims spraken Arabisch en
nauwelijks Engels. Een vertaalprogramma
op de computer bood
echter uitkomst. Met behulp van
dat programma heeft Peter met de
vluchtelingen gebeden.
Sindsdien hebben de twee vluchtelingen
verschillende bijbel-
studies gevolgd en bidstonden
bijgewoond. Ook gaf een andere
Shelter-medewerker hun de contactgegevens
van een Arabisch
sprekende pastor, met wie de
Shelter goede contacten onderhoudt.
Peter: ‘Het is belangrijk
dat deze jongens verder worden
geholpen. Dat ze een gemeente
vinden waar ze kunnen groeien in
kennis van de Bijbel en discipelschap.’
Motivatie
Over de vraag wat zijn motivatie
is om te evangeliseren, hoeft Peter
niet lang na te denken.
Hij haalt Kolossenzen 1:13 aan.
‘Hij heeft ons gered uit de macht
van de duisternis en ons overgebracht
naar het rijk van zijn geliefde
Zoon.’
‘Een grotere verhuizing kun je
niet maken! Als je werkelijk beseft
dat dit de waarheid is, dan
moet je dit gewoon in de wereld
gaan vertellen. Dan besef je: wie
sterft zonder Jezus heeft echt een
probleem. Als christenen hebben
we de taak Gods genadeboodschap
te verspreiden. De ongelovigen
zullen het niet voor ons doen.’
Zelf heeft Peter veel geworsteld
om werkelijk in het rijk van Gods
geliefde Zoon te leven. Jarenlang

deed hij zijn best om christen te
zijn. Maar dat leverde niet veel
resultaat op. Hij liet zich vaak
meeslepen in de levensstijl van
niet-christelijke vrienden.
De blijdschap die ik zag,
was zo puur en oprecht
De verandering kwam toen hij
op bezoek ging bij een team van
Operatie Mobilisatie in Zuid-
Afrika. ‘Ik ging met dat team naar
een Zuid-Afrikaanse kerk’, vertelt
hij. ‘De blijdschap die ik daar zag,
was zo puur en oprecht. Zoiets
had ik nooit eerder gezien.
’s Avonds ben ik de bergen inge-
De Oogst september 2009 Dichtbij Gertjan de Jong 9
gaan en heb ik gebeden: “God,
het lukt mij niet om christen te
zijn, wilt U het voor mij doen?”
Toen ik terugkwam, heb ik heel
duidelijk ervaren dat God bestaat.
Daarna heeft God mij stap voor
stap geleerd om van Hem te getuigen.’
Omdraaien
Toen hij in de Shelter kwam werken,
was Peter nog steeds vol van
het Evangelie. Maar na verloop
van tijd merkte Peter dat hij weer
zélf ging proberen om een goede
christen te zijn. Hij ging weer
hard z’n best doen. En opnieuw
merkte hij: dit werkt niet. ‘Getuigen
op eigen kracht kan niet.
Getuigen kun je alleen door de
Heilige Geest. God leerde mij op-
nieuw dat ik mij moest omdraaien.
Hij zei als het ware: “Ik ben
Degene die werkt, niet jij.” Gebed
is hierin erg belangrijk. In gebed
ben je intiem met God. In gebed
kun je Gods liefde ontvangen. Als
je niets ontvangt, kun je ook niets
doorgeven.’
Gasten in de Shelter blijven hoogstens
een paar dagen. Dat vindt
Peter wel eens lastig. ‘In een paar
dagen is het moeilijk om tot een
diepe verandering te komen. Maar
God is gelukkig veel groter dan de
Shelter. Als Hij mensen hier aanraakt
met Zijn liefde, laat Hij hen
daarna niet los. Daar vertrouwen
we op. Ook verwijzen we, als het
kan, door naar kerken.’
God is gelukkig veel
groter dan de Shelter
Schokkend
Een groep die langer in de Shelter
blijft (maximaal een maand),
zijn de cleaners, die tegen kost en
inwoning de Shelter schoonmaken.
Vaak zijn zij geen christenen.
Peter: ‘Omdat ze langer blijven,
hebben we de kans om hen toe te
rusten in geloof en discipelschap.
Met cleaners maken we vaak heel
bijzondere dingen mee.’
Wij moeten leren om
Hem te gehoorzamen
Stafleden werken meestal voor
een halfjaar in De Shelter. Zij komen
naar de Shelter om te evangeliseren,
maar worden vaak zelf
ook opnieuw geraakt door het
Evangelie. ‘Sommige stafleden
komen uit een heel veilige omgeving’,
zegt Peter. ‘Dan kan het
wel schokkend zijn dat God, nota
bene vlakbij de Wallen, zo krachtig
werkt. Plotseling zien ze heel
concreet wat het Evangelie kan
uitwerken in mensenlevens. Dus
God wil wel! Alleen wij moeten
leren om Hem te gehoorzamen.’

10 Dichtbij Redactie De Oogst
De Oogst september 2009
Different
‘Ik wil volledig vrouw worden’
‘Een paar jaar geleden merkte ik
dat ik emotioneel steeds sterker
afhankelijk werd van een vriendin.
Ik trok steeds meer naar haar
toe. Die vriendin opende toen mijn
ogen voor mijn lesbische gevoelens.
Dat was zeer confronterend
en moeilijk, maar ergens ook een
opluchting. Eindelijk werd hardop
uitgesproken wat ik stiekem altijd
van binnen al voelde: een verlangen
naar vrouwen.
Het was moeilijk om deze gevoelens
onder ogen te zien. Toch
ontstond bij mij een behoefte om
over deze dingen te praten: met
Erik, mijn vriendin en haar man,
onze voorganger en een andere
vriendin. Ik zocht naar hulp, want
zelf wist ik niet hoe ik met mijn
gevoelens om moest gaan. Op dat
moment was ik er nog niet zeker
van of een homorelatie in liefde
en trouw wel of niet bijbels was.
Zeker was wel dat ik een trouwbelofte
had afgelegd voor God en
dat is voor mij heilig. Ik weet niet
wat ik gedaan zou hebben als ik
niet getrouwd zou zijn geweest.
Onbegrip
Aanvankelijk hadden wij ons
als echtpaar aangemeld bij een
christelijke hulpinstantie. Na een
wachttijd van een paar maanden
ontvingen we daar de rest van het
jaar begeleiding. De gesprekken
gingen echter vooral over onze
fysieke problemen rondom seksualiteit
en niet over mijn lesbische
Anja was al jaren getrouwd met Erik en samen hadden ze drie kinderen.
Ze waren gelukkig. Toch zat er iets niet lekker. Op seksueel gebied voelde
Anja weinig verlangen naar Erik toe. Door gesprekken met een vriendin ontdekte
ze waarom: ze had lesbische gevoelens. Lees hier haar verhaal.
gevoelens, hoewel ik daar wel
mijn vragen over stelde. Ze leken
er enigszins verlegen mee of begrepen
niet dat die gevoelens een
probleem voor me waren.
Eindelijk werd uitgesproken
wat ik altijd al voelde
Ik moest die gevoelens gewoon ergens
een plekje geven, zeiden ze.
Maar ik kreeg geen inzicht in mijn
gevoelens, in het ontstaan ervan
en hoe ik ermee om kon gaan.
Ik ontdekte dat ik er met deze begeleiding
niet kwam. Ik verlangde
naar diepere gesprekken. Toen
ontmoette ik iemand die ook met
lesbische gevoelens heeft geworsteld.
Ze was daar heel open over
en vertelde mij over Different. Ik
kende deze organisatie helemaal
niet, maar was heel blij om erover
te horen. Ik heb toen gelijk contact
met Different gelegd.
Dat contact leggen ging heel
gemakkelijk. Er kwamen geen
wachtlijsten en allerlei dossiers
aan te pas. Het ging gewoon via
de mail. Al vrij snel kon ik komen
voor mijn eerste intakegesprek.
Inzicht
Door de gesprekken bij Different
heb ik inzicht gekregen in hoe
mijn lesbische gevoelens zijn ontstaan.
Die hebben hun wortels
in mijn jeugd. Mijn jeugd was op
zichzelf helemaal niet slecht. Ik
heb er zelfs erg van genoten. Alleen
met mijn moeder had ik niet
zo’n hechte band. Zij was vanaf
mijn derde jaar vooral erg druk
met mijn jongere broertje, die
veel in het ziekenhuis lag, en mijn
zusje daaronder, die vooral heel
schattig was. Als meisje voelde
ik mij lelijk en onzeker, maar die
onzekerheid verborg ik. Ik leek
heel zelfstandig en deed mee aan
allerlei activiteiten.
De relatie met mijn
ouders was niet
evenwichtig
Mijn vader was alles voor me. Alles
wat ik deed, vond hij geweldig.
Hij bemoedigde me en was in me
geïnteresseerd. Mijn vader en ik
waren ‘twee handen op één buik’,
zei mijn moeder altijd. Mijn moeder
was voornamelijk druk met
het huishouden en met de ‘kleintjes’.
Ze was, in mijn beleving, niet
zo geïnteresseerd in mij. Ik vond
haar als vrouw niet aantrekkelijk
en wilde zo niet worden. Ik wilde
worden als mijn vader! De relatie
met mijn ouders was niet evenwichtig:
het lijntje naar mijn vader
was heel kort en naar mijn moeder
heel lang.

Buitenbeentje
Daar kwam bij dat ik al vanaf mijn
derde jaar aan zelfbevrediging
deed – overigens zonder dat ik
wist wat het was. Het was een
manier om spanning te ontladen.
Ik deed het zeer veelvuldig en in
het openbaar. Ik had er ook last
van, omdat ik merkte dat andere
kinderen dat niet deden. Daardoor
voelde ik me een buitenbeentje.
Het werd niet geaccepteerd door
mijn ouders en op een gegeven
moment ben ik het stiekem gaan
doen. Dat heeft mijn jeugd erg
bepaald en mij een negatief beeld
rondom seksualiteit gegeven: iets
wat me dwangmatig overkomt
maar niet goed is.
In de gesprekken bij Different ontdekte
ik dat ik in mijn jeugd mijn
identiteit als vrouw niet goed heb
kunnen ontwikkelen, omdat mijn
moeder zo op afstand bleef. Diep
vanbinnen hunker ik ernaar om
die te vullen, om volledig vrouw
te worden. In mijn vrouwelijke
identiteit zitten allemaal gaten.
De Oogst september 2009 Dichtbij Redactie De Oogst 11
Ik zocht vervulling door te ‘kijken’
naar andere vrouwen. Ik wilde
heel dicht bij hen zijn en dan kan
er emotionele afhankelijkheid of
verliefdheid ontstaan. Dat was
dan ook gebeurd.
In mijn vrouwelijke
identiteit zitten
allemaal gaten
Rust
Andere vrouwen kunnen die gaten
in mijn vrouwelijke identiteit
niet herstellen, dat kan alleen
God. Bij Different hebben we daar
om gebeden en ook thuis heb ik
daar vaak voor gebeden. Langzamerhand
merkte ik dat mijn
vriendschap met die ene vriendin
weer gewoon kon worden, dat ik
me niet meer emotioneel afhankelijk
van haar voelde. Er kwam rust
in mijn ziel. Ook de genitale span-
ning, die ik nog steeds vaak voelde,
nam sterk af. Het gebeurde
niet ineens, maar geleidelijk door
de maanden heen.
Momenteel gaat het goed met
me. Ik kan genieten van gezonde
vriendschappen met vrouwen en
ben ook blij met het supportgroepje
dat we met een paar vrouwen
gestart zijn. Hierin kunnen we delen
waarin we nog zwak zijn. We
leren van elkaar en bidden samen.
Strijdpunten blijven er nog wel,
vooral in het seksuele contact met
mijn man. Ik voel nog niet dat
verlangen dat nodig is om me echt
te kunnen geven. Ik bid daar nog
steeds voor.
Een scheefgroei in je identiteit is
niet zomaar hersteld, maar God
wil ons daarin wel een weg wijzen.
Als ik mijn hand in Zijn hand
leg, laat Hij me niet los.’
De namen in dit verhaal zijn om privacy-
reden gefingeerd.

12 Dichtbij Gertjan de Jong
De Oogst september 2009
Scharlaken Koord
Scharlaken Koord verbouwd
Eigenlijk was er één maand voor gepland. Het werden er bijna vier. Maar eind juni
was de verbouwing van Scharlaken Koord dan toch klaar. Het resultaat mag er
zijn. ‘Hier kunnen we jaren mee vooruit.’
De verbouwing van Scharlaken
Koord was hard nodig, vertelt Marijke
Bakker, manager van Scharlaken
Koord. ‘We hadden weinig
ruimte voor gesprekken met de
vrouwen. Je kon op zolder terecht,
maar daar werken drie maatschappelijk
werkers. Wanneer er
een gesprek op zolder plaatsvond,
moesten de andere twee maatschappelijk
werkers beneden een
werkplek zoeken, terwijl daar de
bureaus vaak ook allemaal bezet
waren. De grote zolderkamer is nu
ingedeeld in drie kamers.’
Daarnaast is de keuken vernieuwd,
zijn de muren opnieuw
geschilderd en is het elektriciteitsnet
vernieuwd. Vooral in dat laatste
ging veel tijd en energie zitten.
‘Het net was erg verouderd’, weet
Marijke. ‘Het is een wonder dat er
nooit brand is uitgebroken.’
Elektriciteit
Dankzij de inzet van schilders uit
Katwijk, klusjesman Leen Smits en
de eigen medewerkers van Scharlaken
Koord heeft de verbouwing
tot een prachtig resultaat geleid.
De vernieuwing van het elektriciteitsnet
nam het Urkse bedrijf
Flevo Elektro volledig voor zijn
rekening. Letterlijk. Flevo Elektro
rekende namelijk geen kosten
voor de enorme klus die het bedrijf
klaarde.
We ontvingen geld op
de momenten dat we
het nodig hadden
Die klus was wel wat groter dan
Pieter Romkes, directeur van
Flevo Elektro, had ingeschat.
‘Eerst dacht ik dat het om een
kamertje ging’, zegt hij, ‘maar
het ging dus om een volledig
pand.’ Uiteindelijk hebben vier
elektriciens van Flevo Elektro er
bijna vijf weken werk aan gehad.
Maar Romkes vond het de moeite
waard. ‘Prostitutie is geen normaal
beroep’, zegt hij. ‘Ik vind het
heel belangrijk dat deze vrouwen
geholpen worden. Op mijn manier
help ik daar graag aan mee.’
God voorziet
De medewerkers van Scharlaken
Koord merkten dat God op een
bijzondere manier voorzag in
mensen en geld. ‘Voor de keuken
hadden we nieuw zeil nodig’,
vertelt Marijke. ‘Dat zou 250 euro
kosten. De volgende dag lag er
een envelop met 250 euro in m’n
brievenbus van een bijbelstudiegroep.
We ontvingen vaker geld
precies op de momenten dat we
het nodig hadden. Zo heeft mijn
zwager onder visbedrijven op Urk
3000 euro opgehaald, die we op
dat moment heel goed konden
gebruiken. En een vriendin van
Agaath Visser (maatschappelijk
werkster, red.) gaf mensen een
haarknipbeurt voor het goede
doel en had 1000 euro voor ons
verdiend.’
Marijke is blij dat de verbouwing
achter de rug is. ‘De wekenlange
rommel kon je wel eens mismoedig
maken. Maar het was het
zeker waard. Als team heeft het
ons samengebonden en de werksituatie
is stukken verbeterd. We
kunnen nu betere professionele
hulp bieden. Hier kunnen we jaren
mee vooruit.’

Wandelen door
Amsterdam
De komende tijd kunt u zich
weer opgeven voor stadswandelingen
door Amsterdam
met De Wandelende
Tak. Groepen kunnen zelf
een afspraak maken. Op
woensdag 23 september
wordt er een wandeling voor
individuele wandelaars gehouden.
Deelname kost € 15
per persoon. U kunt zich aanmelden
via het hoofdkantoor
van Tot Heil des Volks, telefoon
020-3446310.
Ontmoetingsdag
Onze Weg
Onze Weg, een stichting voor
bezinning op het christelijk
geloof en homoseksualiteit,
houdt DV zaterdag 14 november
haar jaarlijkse ontmoetingsdag.
Deze ontmoetingsdag
zal plaatsvinden in het
Kerkcentrum ‘De Zuiderpoort’
in Almere-Stad. Ook dit jaar
zal de dag in het teken staan
van ontmoeting, bemoediging
en toerusting. Thema is ‘You
never walk alone’, waarover
Richard Oostrum, medewerker
van Different, zal spreken.
De dag begint om 10:30 uur en
duurt tot 16:00 uur. De kosten
bedragen € 15,- (betaling bij
inschrijving op 14 november).
Voor koffie, thee en soep
wordt gezorgd; wel wordt bezoekers
verzocht om zelf een
lunchpakket mee te nemen.
Voor verdere informatie en opgave
(tot uiterlijk 7 november):
info@onzeweg.nl onder vermelding
van ‘Ontmoetingsdag
14 november’ met het aantal
personen. U kunt ook bellen:
0348-423315 (na 19.30 uur).
De Oogst september 2009 Dichtbij Redactie de Oogst 13
Cursus pastoraat
en homoseksualiteit
De cursus is voor het eerst gegeven
in een kerkelijke gemeente in
Zeeland. Vier zaterdagen hebben
de cursisten zich beziggehouden
met zaken als: seksualiteit en cultuur,
de Bijbel over (homo-)seksualiteit,
psychologische inzichten
en homoseksualiteit in relatie tot
de kerk.
‘De cursus is vooral heel praktisch’,
vertellen cursusleiders
Reitze Siebesma en Richard
Oostrum. ‘De deelnemers zijn
actief betrokken, onder meer
via groepswerk. We oefenen in
luistervaardigheden en communicatie.
Rollenspellen leggen
op soms humoristische manier
ons ongemak met dit onderwerp
bloot. Ook groepsmechanismen
en het stellen van grenzen komen
aan bod. Verder werken we met
diverse casussen, omdat pastoraat
bij homoseksualiteit geen
sjabloon is.’
‘Het kerndoel van de pastorale
begeleiding is om samen met de
hulpvrager te kijken naar wie je
als mens bent, hoe je persoonlijkheid
is gegroeid en welke christelijke
uitgangspunten er op jouw
leven van toepassing zijn. Alleen
zo kan het heiligingsproces,
waardoor God ons laat groeien
naar Zijn beeld, ongehinderd
verdergaan. Het doel van de pastorale
relatie is dus niet primair
de verandering van een homoseksuele
beleving van seksualiteit
naar een heteroseksuele, hoewel
Different
De werkstichting Different van Tot Heil des Volks heeft een
cursus pastoraat rond homoseksualiteit ontwikkeld. Deze
meerdaagse cursus is bedoeld voor predikanten, pastoraal
werkers, ouderlingen/oudsten en jeugdwerkers.
dit in een aantal gevallen wel degelijk
een optie blijkt te zijn.’
De cursus zorgde voor enthousiaste
reacties. Zoals: ‘Wat een
verademing dat we eens gewoon
over dit onderwerp konden praten.’
En: ‘Bedankt voor de openheid
en eerlijkheid over jullie
eigen ervaringen met homoseksualiteit.
Hier zouden meer kerken
mee aan de slag moeten gaan.’
Om de cursus pastoraat ook in uw
gemeente of regio te kunnen volgen,
kunt u contact opnemen met
Different: 020-6256797 of info@
different.nl.
Aan de cursus mogen minimaal
tien en maximaal vijftien personen
deelnemen. De cursus
beslaat 3,5 dag en kost € 250
per dagdeel (excl. reiskosten en
cursusmateriaal). Wanneer de
betalingen lopen via een organiserende
kerk of gemeente komt
dit na belastingaftrek gemiddeld
neer op ongeveer een tientje per
deelnemer per keer.

14 Zending Krijn de Jong
De Oogst september 2009
Zending bij de buren
Volgens Nelleke Slot zijn Nederlanders
uitermate geschikt om
zendingswerk in Europa te doen.
Ze geeft een opsomming van hun
mogelijkheden en kwaliteiten.
‘Nederlanders kunnen binnen Europa
gaan en staan waar ze willen
en ze mogen er werken. Nederlanders
hebben iets met meerdere
talen en ze zijn nieuwsgierig. Verder
passen ze zich snel aan en zijn
ze bereid om samen te werken.’
Zelf ontvingen Maarten en Nelleke
een roeping om de zending
in te gaan. Ze dachten aan Portugal,
maar het werd Spanje. Voor
Maarten was het een tweede
omscholing. Na de zeevaartschool
en een periode op zee schoolde
hij zich in 1999 om tot leraar wiskunde.
In 2005 verhuisde het gezin,
met inmiddels vier kinderen
(van twee tot negen jaar oud),
naar Engeland, waar ze in Gloucester
aan het Redcliffe college
gingen studeren. Nelleke volgde
daar twee jaar lang de cursus
‘professionals in mission’. Maarten
studeerde ‘toegepaste theologie’.
In 2007 werden ze door
de Vrije Baptistengemeente in
Sneek naar Spanje uitgezonden.
Hun zendingswerk wordt mede
ondersteund door de Baptistengemeente
in Scheveningen.
Sluit hun opleiding aan bij wat
Bij Zijn hemelvaart zegt Jezus tegen Zijn discipelen dat ze Zijn getuige moeten
zijn tot ‘het uiterste der aarde’. Dat kan natuurlijk ook Europa zijn. Naar dit
meest seculiere werelddeel komen tegenwoordig zendelingen uit Afrika, Azië
en Amerika. Maar gelukkig ervaren ook Europeanen roeping voor hun
eigen continent. Deze zomer hadden we een ontmoeting met de familie
Slot, een Nederlands zendingsgezin op verlof. Na hun zendingsopleiding in
Engeland vestigden zij zich twee jaar geleden in Zuid-Spanje.
ze in Spanje tegenkomen? Zowel
Nelleke als Maarten beantwoorden
deze vraag positief. Ze hebben
in Engeland veel geleerd over
culturele verschillen en over de
processen die in werking treden
als je een andere cultuur binnenkomt.
Ook in theologisch opzicht
waren het vormende jaren.
Cultuur
Spanje is wat geloof betreft een
wonderlijk land. Een zeer hoog
percentage van de inwoners behoort
tot de Rooms Katholieke
Kerk. Maar het is heel goed mogelijk
dat iemand, nadat hij gemeld
heeft rooms-katholiek te zijn, vervolgens
meedeelt niet in God te
geloven. Het geloof is grotendeels
cultureel bepaald. Het lijkt een
beetje op wat je in islamitische
landen ziet. Als je daar geboren
bent, ben je gewoon moslim, ook
als je er niets aan doet. Naast cultuur
speelt in Spanje ook de politiek
nog steeds een belangrijke rol
als het over geloof gaat. Franco
drukt nog altijd een zwaar stempel
op Spanje. De democratie is
nog maar dertig jaar oud.
Over het antwoord op de vraag
wat binnen het Spaanse katholicisme
het meest bepalend is,
hoeven Maarten en Nelleke niet
lang na te denken: de rol van
Maria. Maria speelt een alles
overheersende rol. Zij is de koningin.
Op processies, en die zijn
er veel, wordt zij rondgedragen,
uitgebeeld met een stralenkrans
en met goud bekleed. Wonderlijk
genoeg vervult Jezus een soort
zielige rol. Hij ligt levenloos op
haar schoot. Hierbij moet wel worden
opgemerkt dat ook de Rooms
Katholieke Kerk niet onverdeeld
blij is met die processies. Het zijn
activiteiten die door allerlei verenigingen,
die naast de kerk opereren,
worden uitgevoerd.
‘Wonderlijk genoeg
vervult Jezus een soort
zielige rol’
Gesloten
Waar lopen de zendingswerkers
in het dagelijks leven binnen de
Spaanse cultuur het meest tegenaan?
‘Het is moeilijk om de mensen
te bereiken. De meesten werken
hard. Om genoeg te verdienen
moeten ze lange dagen maken.
Dat betekent dat ze minstens tot
‘s avonds acht uur werken. Daardoor
valt er in de avonden weinig
te organiseren. Een andere moei-

lijkheid is de innerlijke bereikbaarheid
van de mensen. De mensen
zijn vriendelijk in de omgang, maar
gesloten in diepere contacten. Het
heeft wat weg van de Spaanse
huizenbouw; de huizen hebben
een buitendeur die meestal openstaat.
Je komt dan in een voorportaal,
daar zit de binnendeur. Die is
gesloten. Ze zullen je niet snel in
hun persoonlijk leven toelaten.’
Picknicks
‘Met ons team willen we graag
een christelijke gemeenschap
vormen die activiteiten aanbiedt
op het niveau van de mensen.
We richten ons op drie verschillende
groepen. Met de mensen die
openstaan voor de boodschap van
het Evangelie hebben we een zondagse
kerkdienst. De bijeenkomst
is interactief. Er wordt bijbelonderwijs
gegeven, we zingen, bidden
en eten. De dienst duurt van 11.30
tot 17.00 uur. Het is een soort familiedag.
Voor geïnteresseerden
organiseren we picknicks in een
park. We eten samen en er wordt
een verhaal verteld voor de kinderen
waarin verschillende christelijke
aspecten aan de orde komen.’
‘Het werk onder studenten doen
we samen met de internationale
studentenorganisatie Agapè. We
organiseren ontmoetingen waar al-
De Oogst september 2009 Zending Krijn de Jong 15
De familie Slot aan boord van de Urker kotter ‘Prins Maurits’ FOTO DE OOGST
leen Engels wordt gesproken. We
houden filmavonden waarop films
bekeken en besproken worden en
we geven Alpha-cursussen. Granada
is een echte studentenstad.’
Zendingskinderen
Hoe maken de kinderen al die de
taal- en cultuuromslagen mee?
‘Als kleine kinderen verhuisden
ze naar Engeland. Daar zaten ze
op school. Ze spreken alle vier
goed Engels. Toen het duidelijk
werd dat we weer een taalslag
moesten maken, hadden ze zoiets
van: de vorige keer is het gelukt,
het zal nu ook wel weer lukken.
Dat ze Engels spreken, is beslist
een voordeel. Niemand van de
onderwijzers spreekt hier Nederlands,
maar sommigen spreken
wel Engels. Daardoor was er op
school toch direct communicatie
mogelijk. Op de een of andere
manier ervaren de kinderen in
Spanje meer ruimte. Uiteraard
hebben alle vier de kinderen hun
eigen beleving. We proberen wel
het Nederlands lezen en schrijven
voor de kinderen in ere te houden.
Nederlandse boeken zijn daarvoor
van groot belang.’
Wereldwijd
Het zendingswerk wordt gedaan
in CAMA-verband. CAMA staat
voor Christian And Missionary
Alliance. Het is een zendingsorganisatie
die stamt uit het eind
van de negentiende eeuw. De
visie van de oprichter, de presbyteriaanse
predikant dr. A.B.
Simpson, was: ‘De hele Bijbel
voor de hele wereld.’ Er werken
nu binnen de CAMA honderden
zendelingen die in ruim vijfenzeventig
landen actief zijn. In
Spanje wordt er op verschillende
plaatsen gewerkt.
‘Het materialisme zal de
Spanjaarden geen geluk
brengen’
Kunnen wij in Nederland iets
voor de zendelingen in Spanje
doen? ‘Ja, bidden dat de mensen
in Spanje door de crisis heen God
mogen vinden. Het materialisme
zal hen geen geluk brengen. Alleen
het geloof in Christus kan
heil brengen. Dat willen we verkondigen.
We verlangen ernaar
dat de woorden die Paulus schrijft
aan de Kolossenzen ook voor
Spanje werkelijkheid mogen worden:
‘In de hele wereld draagt het
vrucht en het wast op.’

16 Thema Oscar Lohuis
De Oogst september 2009
Geduld vormt ons karakter
In de Bijbel komen we veel voorbeelden tegen van uitgestelde zegen. Mensen die
pas na lange tijd de belofte in vervulling zagen gaan. Abraham moest lang
wachten voordat de zoon van de belofte geboren werd. Jacob moest veertien jaar
werken voor de vrouw die hij liefhad. David was jarenlang op de vlucht voor Saul, als
een zwervende in de woestijn, terwijl hij al lang gezalfd was om koning te worden.
De Here Jezus werd binnengehaald
door een enthousiaste menigte
die riep: ‘Hosanna, gezegend
is Hij die komt in de Naam van
de Heer.’ Maar de tijd voor Zijn
Koningschap op aarde is nog niet
aangebroken. Kort daarna droeg
Hij het kruis en riep iedereen:
‘Weg met Hem!’ Hij werd de lijdende
Dienstknecht des Heren. En ook
de Kerk, het Lichaam van Christus,
is de lijdende kerk in deze wereld.
Jezus Zelf heeft tegen Zijn leerlingen
gezegd dat zij in deze wereld
verdrukking zouden lijden. En ook
wij moeten niet verbaasd zijn wan-
neer de wereld ons haat, zoals ze
Jezus hebben gehaat. Maar straks
zullen wij met Hem regeren en zullen
de eersten de laatsten worden
en de laatsten de eersten.
Lange termijn
Er zijn nog veel meer voorbeelden

te noemen waarin het bijbelse
principe van ‘uitgestelde zegen’
naar voren komt. God heeft vaak
een langetermijnvisie. Waarom
lezen wij in de Bijbel regelmatig
over geduld en waarom is het zo’n
belangrijke deugd?
Niet zo lang geleden sprak ik met
een vroegere jeugdleider van ons
uit de kerk in Haarlem. We kwamen
op het onderwerp geld en
rijkdom. Hij zei toen dat volgens
hem de grootste problemen ontstaan
wanneer mensen snel rijk
worden. Rijk zijn op zichzelf is niet
altijd verkeerd (denk aan Abraham,
Jacob, Jozef en Job), maar
wanneer mensen snel rijk worden,
gaat het vaak verkeerd. Dan kunnen
ze er vaak niet goed mee omgaan.
Wanneer mensen van jongs
af aan gewend zijn om in welvaart
te leven, of wanneer het vermogen
heel langzaam toeneemt,
neemt rijkdom deze mensen vaak
veel minder in beslag.
God heeft vaak een
langetermijnvisie
Karakter
De Here onze God weet beter dan
ieder ander wat goed voor ons
is. Mozes groeide op aan het hof,
maar leefde daarna veertig jaar
als schaapherder in de woestijn.
Toch werd hij de zachtmoedigste
man op aarde. Juist zijn falen en
zijn ondergang als prins vormden
hem meer dan wat dan ook tot
een bruikbaar instrument in Gods
hand. Vanuit Gods perspectief is
karakter belangrijker dan rijkdom
of aanzien. God stelt de zegen
uit, zodat wij groeien in karakter.
Hij houdt soms bewust bepaalde
aardse zegeningen uit ons leven
weg of neemt zelfs aardse zegeningen
uit ons leven weg, opdat
wij ons hechten aan Hem. Karakter
bestaat vooral uit het liefhebben
van God met heel je hart, ziel,
verstand en vermogen.
In de Bijbel staat dat God alle dingen
doet meewerken ten goede.
Maar dat goede bestaat niet uit
De Oogst september 2009 Thema Oscar Lohuis 17
al het goede dat er in dit leven
te verkrijgen of te beleven is.
Sommige dingen die in ons leven
gebeuren, werken niet mee ten
goede aan bijvoorbeeld onze gezondheid
of onze financiële positie,
of zelfs onze relaties binnen
het gezin.
Voor God is karakter
belangrijker dan rijkdom
of aanzien
Het goede waar het over gaat in
Romeinen 8:28 wordt nader verklaard
in vers 29: ‘gelijkvormigheid
aan het beeld van zijn Zoon,
Jezus Christus’. Wij zijn bestemd
om het evenbeeld te worden van
de Zoon van God. Daartoe laat
God alles in het leven van Zijn
kinderen meewerken ten goede.
Geluk
Ik wil proberen deze gedachte
toe te passen op de huwelijksrelatie.
Stel dat je als vrouw lijdt
aan het onvolwassen of egoïstische
gedrag van je man. Bij het
trouwen ging je ervan uit dat
jullie goed bij elkaar zouden passen,
maar na verloop van tijd ben
je erachter gekomen dat jullie
erg van elkaar verschillen. Dat is
geen uitzondering, want tegenpolen
trekken elkaar aan. Wanneer
je meent dat het belangrijkste
in dit leven je persoonlijke geluk
is, dan kun je je man gaan zien
als iemand die jouw geluk ondermijnt.
Hij moet jouw behoeften
vervullen. Je verwacht van je
man dat hij je gelukkig maakt.
Om die reden ben je met hem
getrouwd. Maar nu blijkt dat hij
je behoeften niet vervult zoals je
dat had gehoopt.
Vanuit deze houding zijn er velen
die hun man of vrouw verlaten en
er met een ander vandoor gaan,
van wie ze denken dat die haar
of hem wel gelukkig kan maken.
Van geduld is dan geen sprake.
Mensen zeggen: ik wil geluk, en
ik wil het hier en nu. En wat mijn
geluk in de weg staat, dat ruim ik
uit de weg. Maar als jij God hebt
leren kennen, dan weet je dat je
eigen persoonlijke geluk niet de
belangrijkste waarde in dit leven
is. Je weet dat God een veel hoger
en zaliger doel met je heeft: Hij
vormt jou om meer op Jezus te
gaan lijken. Hij maakt jou tot een
vrouw die steeds meer Zijn heerlijkheid
weerspiegelt. Ook door
lijden heen, misschien juist wel
door lijden heen, kan die heerlijkheid
zichtbaar worden.
Bidden en verwachten
God leidt vaak bewust mensen
die helemaal niet bij elkaar passen
naar elkaar toe, zodat ze kunnen
groeien in karakter. Het doel
van het huwelijk is niet aardse
romantiek en geluk. Het doel van
het huwelijk wordt bepaald door
het levensdoel van iedere christen:
God verheerlijken door te leven
zoals Jezus.
Het doel van het
huwelijk is niet aardse
romantiek en geluk
Als christen zie je je huwelijk als
een roeping van God. Hij roept
jou om je man lief te hebben.
Ook als hij zich onvolwassen gedraagt
of niet de man is die hij
zou moeten zijn. Door er zo naar
te kijken, word je geduldig en leer
je volharden. En je mag bidden en
verwachten dat deze nederige en
geduldige insteek invloed zal hebben.
Misschien op je man, maar
zeker op je kinderen of anderen
in je omgeving. Maar die houding
kun je alleen ontwikkelen als
je ziet waartoe God je heeft bestemd.
Geduld komt wanneer je zicht
hebt op Gods doel met je leven en
er met je hele hart op vertrouwt
dat Hij dat doel met jou zal bereiken
– ook wanneer de zegen op
zich laat wachten.
Ds. Oscar Lohuis is predikant en publicist.

18 Kerken Krijn de Jong
De Oogst september 2009
Hoop van de volken
Onder de allochtone inwoners van Amsterdam nemen de Chinezen een eigen
plaats in. Ze zijn al heel lang in de stad. Toch hoor je zelden van ze. Dat geldt ook
voor de christenen onder hen. Amsterdam heeft vijf Chinese gemeenten.
De oudste van de vijf bestaat al vijfendertig jaar. Tot drie jaar geleden kwam
deze gemeente samen in een grachtenpand aan de Oudezijds Voorburgwal,
recht tegenover de eerbiedwaardige Oude Kerk. Nu komen ze samen in een
mooi verbouwd kantoorgebouw in Amsterdam-(Oud)West. Voor de rubriek
Kerken in Amsterdam ging Krijn de Jong er kijken en luisteren.
Vandaag sta ik onder stevige begeleiding.
Er gaan drie vrienden
mee. We beginnen de dag met
een mini-mannenontbijt. Het is
beslist een voorrecht om als vrienden
met elkaar op te trekken. Onderweg
genieten we van de zondagse
rust. In de stad moeten we
wel even zoeken voordat we de
kerk vinden. Het is een buurt met
wat oudere werkplaatsen en kantoorgebouwen.
Vroeger was het
kennelijk de rand van de stad. De
Chinese tekst, Yan Chuen Church,
boven de deur van een tamelijk
groot pand overtuigt ons ervan
dat we op de juiste plek zijn aangekomen.
‘Bron van genade’ is de
betekenis van de naam. Vier jaar
geleden sloot de gemeente zich
aan bij het internationale verband
van CAMA-gemeenten.
Welkom
De ontvangst is buitengewoon
hartelijk. Een jongeman biedt ons
gelijk een rondleiding door het
gebouw aan. Ik zag veel overeenkomst
met de kerkgebouwen die ik
begin dit jaar, tijdens een familiebezoek,
in Korea zag. Alles keurig
op orde en zeer efficiënt ingedeeld.
Beneden de grote kerkzaal, op
de eerste verdieping rondom een
hal vier kleine zalen voor de verschillende
kindergroepen. Op de
tweede verdieping opnieuw een
kerkzaal en een ontmoetingsruimte
met natuurlijk een (Chinese)
keuken. Die twee kerkzalen zijn
noodzakelijk, omdat de gemeente
op zondag gelijktijdig in twee verschillende
groepen samenkomt.
Mandarijn
Beneden kerken de mensen voor
wie het Chinees de eerste taal
is. In deze diensten wordt in het
Mandarijn gepreekt, wat weer
direct vertaald wordt in het Kantonees.
Deze laatste Chinese taal
wordt hoofdzakelijk gesproken in
het zuiden van China en in Hongkong.
Het Mandarijn, het officiële
Chinees, is de meest gesproken
taal ter wereld. Ongeveer 885 miljoen
mensen bedienen zich van
deze (klank)taal.
Alles is keurig op orde en
zeer efficiënt ingedeeld
De dienst op de tweede verdieping
is voor de leden voor wie het
Nederlands de eerste taal is. In de
praktijk betekent het een scheiding
tussen ouderen en jongeren.
Wel jammer natuurlijk, zo’n splitsing.
Maar het heeft ook voorde-
len. Je kunt de diensten meer op je
publiek afstemmen. Het stelde mij
wel voor een probleem. Ik wilde
graag kennismaken met de hele
gemeente. We kiezen ervoor om in
elk geval op de bovenverdieping
te beginnen. In de wandelgangen
hadden we al vernomen dat een
vrij grote groep jongeren op zendingsreis
was. Gelukkig is er nog
een redelijk aantal achtergebleven.
Op een prikbord staan
de giften van gemeenteleden
vermeld
Westers nieuwsgierig
Voordat de dienst begint, kijk ik
nog even rond in de benedenhal.
Op een prikbord staan namen van
gemeenteleden met daarachter
de giften die ze hebben gegeven.
Ook wordt aangegeven wie er
zijn of haar tienden heeft betaald.
Later hoor ik dat de meeste kerkleden
de tienden van hun inkomen
aan de kerk geven. Ook zie ik dat
de mensen zich bij aankomst melden
in een kantoortje waar een
soort presentielijst bijgehouden
lijkt te worden. Bij navraag blijkt
dat inderdaad het geval. Het geldt

natuurlijk alleen voor de leden van
de gemeente. ‘Zo kunnen we als
mensen een aantal weken niet
komen, contact opnemen met het
bezoekteam.’ Voor westerlingen
gaat dit allemaal wat ver, maar
voor mensen uit Azië is het beslist
gewoon. Het wordt als positieve
zorg ervaren.
Praisen
Boven wordt vooruitlopend op de
dienst muziek gemaakt. Het is
een bekend concept. Een viertal
jongeren maakt (gitaar)muziek en
zingt opwekkingsliederen. Ik had
het kunnen weten. Op internet
zag ik al een artikel voorbijkomen
onder de titel ‘Jonge Chinezen
De Oogst september 2009 Kerken Krijn de Jong 19
willen praisen.’ Aanvankelijk was
ik een beetje teleurgesteld. Het
gaat allemaal zoveel op elkaar
lijken. Toch is er een Aziatische
sfeer. Vriendelijk en bescheiden.
Aangenaam dus.
De jongeren getuigden
vrijmoedig hun geloof
De jongeren getuigen vrijmoedig
van hun geloof in Jezus. Niet in gezwollen
taal of met andere krachttoeren,
maar helder en fris. Gelukkig
zoeken ook de muzikanten hun
kracht niet in het aantal decibel-
len. Het duurt wel even voordat
de Nederlandse dienst Nederlands
wordt. We zingen hoofdzakelijk
Engelse liederen. Het eerste lied is
wel gelijk raak: ‘Jesus, hope of the
nations – Jezus, hoop van de volken’.
We beleven het.
De predikante bedient zich van
Powerpoint. Ze weet hoe ze het
moet gebruiken: ondersteunend.
We krijgen een klaar en duidelijk
Evangelie te horen. Een preek
over de liefde. Leidraad zijn onder
andere Efeze 5:2 en Galaten
5 vers 1-2. ‘De Farizeeën wilden
de wet vervullen, maar de echte
vraag is: heb je de Here lief?’
Vertaling
Na afloop van de preek spoed ik
me naar beneden om ook daar
nog een deel van de dienst bij te
wonen. De sfeer en indeling is
hier duidelijk formeler. De mensen
zitten netjes in rijen achter
elkaar. Voorin een katheder met
microfoon. De prediker kan beide
missen. Hij staat er meer voor dan
achter. Het is een Chinees-Amerikaanse
gastpredikant. Hij neemt
deel aan het Baptisten Wereldcongres
dat deze week in Amsterdam
wordt gehouden.
Even nadat ik achterin heb plaatsgenomen,
komt er een jonge
vrouw naast me zitten. Ze biedt
aan om te vertalen. Dat kan niet
echt kwaad, want in geen van beide
Chinese talen ben ik erg bedreven.
Helaas ook niet in de fluistertaal.
Toch vind ik het lief. Mijn tolk
blijkt de echtgenote te zijn van de
enige blanke man die naast ons in
de dienst aanwezig is.
Bidden
Natuurlijk worden we na de dienst
uitgenodigd voor koffie of thee.
‘Na de dienst’ is misschien niet de
juiste uitdrukking. Het is meer een
onderbreking. Na de koffie en thee
wordt de samenkomst vervolgd
met een bidstond, nu wel met de
hele gemeente samen. Als we weer
in de auto zitten, heb ik toch een
beetje lastig gevoel. Eigenlijk zijn
we in de pauze weggegaan. We
kunnen nog wel wat leren van onze
Chinese broeders en zusters.

20 Dichtbij Jaap Spaans
De Oogst september 2009
Oogst in de trein
Oude exemplaren van De Oogst hoef je niet bij het oud papier te gooien, maar
kun je ook doorgeven of ergens achterlaten. Zo laat Oogst-auteur Jaap Spaans
regelmatig een Oogst achter in de trein. Voor de onbekende reiziger, die misschien
wel op zoek is naar God. In dit artikel deelt hij zijn ervaring.
Als bezitter van een NS-seniorenkaart
reis ik regelmatig met de
trein. Zoals veel reizigers zorg ik
voor voldoende ‘leesvoer’ tijdens
de treinreis. Nadat de stapel gratis
krantjes is doorgeploegd, is het
tijd voor De Oogst. In alle rust kan
ik de artikelen lezen die in eerste
instantie waren overgeslagen en
reeds gelezen artikelen nog eens
goed overdenken en op mij laten
inwerken.
De Oogst werd meegenomen
in de handtas
Later op de dag, tijdens de terugreis,
deponeer ik een of meer
exemplaren van De Oogst in het
bagagerek. Ik doe dat bewust op
de terugreis. De gratis kranten
zijn dan door schoonmaakpersoneel
verwijderd, terwijl de behoefte
onder treinreizigers om te lezen
onverminderd groot is. De kans
is daardoor aanzienlijk dat een
nieuwsgierige medereiziger ‘mijn’
Oogst uit het bagagenet vist.
Belangstelling
Onlangs nam ik de proef op de
som. Op terugreis vanuit de Randstad
naar het Noorden, legde ik na
station Amersfoort een Oogst in
het bagagenet. Terwijl het groene
landschap van de Veluwe aan mij
voorbij trok, wachtte ik nieuwsgierig
af of er in de overvolle trein
belangstelling zou zijn voor het
blad. Al snel ontfermde de vrouwe-
lijke helft van een wat ouder echtpaar
zich over De Oogst. Af en toe
stootte zij haar echtgenoot aan en
sprak er met hem over. Ik kon de
discussie helaas niet volgen, maar
uit de lichaamstaal maakte ik op
dat de inhoud aansloeg. In Zwolle
verlieten zij de trein. De Oogst
werd meegenomen in de handtas.
Fascinerend
Reizen met de trein heeft iets fascinerends.
Treinreizigers vormen
een afspiegeling van de samenleving
en je weet niet wie er na
het volgende station tegenover
je plaats zal nemen. Is het een
slaper, een lezer, iemand die het
gesprek zoekt of zo’n enthousiasteling
die bereid is zijn anonimiteit
en privacy op te geven door
luidruchtig lange gesprekken te
voeren via de mobiele telefoon?
Is het een medechristen of misschien
een atheïst?
De Oogst die thuis toch bij het
oud papier zou belanden, kan zo
maar zijn weg vinden naar iemand
die dringend behoefte heeft
aan de inhoud ervan.
Reizen met de trein
heeft iets fascinerends
Een medemens die worstelt met
geloofsvragen en net dat duwtje
nodig heeft om tot een beslissende
keuze te komen. Het meisje dat
niet op de hoogte is van het bestaan
van christelijke jeugdhotels
in Amsterdam. De man of vrouw
die worstelt met een verslaving en
dringend behoefte heeft aan hulp.
Daarom roep ik u op om eens een
Oogst achter te laten in de trein,
een publieke ruimte of een ziekenhuis.
Een kosteloos gebaar, waarvoor
een onbekende u wel eens
dankbaar zou kunnen zijn.

ja, ik word Oogstabonnee en machtig Tot Heil des Volks om
€ 22,50 van mijn rekening af te schrijven en ontvang:
‘Marktdenken in de kerk’ van Gary Gilley
‘Christenen en erfelijkheid’ van Jaap Spaans
‘Mistloop’ van Macy Brunel
ja, ik geef een jaarabonnement cadeau en machtig Tot Heil des
Volks om € 22,50 van mijn rekening af te schrijven en ontvang:
Het boek ‘Marktdenken in de kerk’ van Gary Gilley
‘Christenen en erfelijkheid’ van Jaap Spaans
‘Mistloop’ van Macy Brunel
ja, ik word gratis proefabonnee en ontvang De Oogst drie maanden
gratis
Naam: Dhr./Mevr. .......................................................................................
Adres: .........................................................................................................
Postcode en woonplaats: ..........................................................................
Telefoon: .....................................................................................................
E-mail: .........................................................................................................
Geboortedatum: .........................................................................................
Rekeningnummer: ......................................................................................
Datum: ....................... Handtekening: ......................................................
Ik geef een Oogstabonnement aan*:
Naam: Dhr./Mevr. .......................................................................................
Adres: ..........................................................................................................
Postcode en Woonplaats: ...........................................................................
Telefoon: ......................................................................................................
E-mail: ..........................................................................................................
Geboortedatum: ..........................................................................................
*Wanneer u een cadeau-abonnement weggeeft, graag zowel uw eigen naam als die
van de ontvanger van het abonnement opgeven.
U kunt de bon opsturen naar Tot Heil des Volks, O.Z. Voorburgwal
241, 1012 EZ in Amsterdam. Een Oogst-abonnement afsluiten of
cadeau doen, kan ook telefonisch: 020 – 3446310.
Aan het eind van het abonnementsjaar wordt uw abonnement automatisch verlengd,
tenzij u een maand van tevoren aangeeft De Oogst niet meer te willen ontvangen.
De Oogst september 2009 Abonneebon 21
Word nu Oogstabonnee of
geef een Oogstabonnement cadeau
en ontvang gratis een van onderstaande welkomstcadeaus:
Het boek ‘Marktdenken in de kerk’ van Gary Gilley
Het boek ‘Christenen en erfelijkheid’ van Jaap Spaans
Het boek ‘Mistloop’ van Macy Brunel
De spectaculaire getalsmatige groei van megakerken als Willow
Creek en Saddleback en de wereldwijde impact van hun leiders
Bill Hybels en Rick Warren is voor velen het einde van alle
tegenspraak. Het werkt, dus is het goed. God zegent deze aanpak
blijkbaar overvloedig. Zo ongeveer is de gedachtegang van heel
veel christenen die geïmponeerd zijn door de succesverhalen
uit de Verenigde Staten. Maar klopt dit wel? Is getalsmatige
groei inderdaad een onomstotelijk bewijs van zegen en dus van
Gods goedkeuring? De Amerikaanse voorganger Gary Gilley
zet in dit boek met kennis van zaken stevige vraagtekens bij de
marketingaanpak van de bekende grote groeiers. Schijn bedriegt
nogal eens. Dat geldt ook voor dit niet al te dikke boekje. Gilley
weet met relatief weinig woorden veel duidelijkheid te scheppen
in deze lastige materie. Een groeiende groep christenen begint
intussen vraagtekens te stellen bij de Bijbelse onderbouwing en de
wenselijkheid van veel recente veranderingen in tal van kerken en
gemeenten. Wie meer inzicht wil krijgen in de achtergrond van veel
van deze veranderingen komt in dit boek rijkelijk aan zijn trekken.
Dr. Gary E. Gilley is sinds 1975 voorganger van Southern View Chapel in
Springfield, Illinois in de Verenigde Staten. Hij is een bekend bijbelleraar
en prediker en spreekt regelmatig op conferenties in de Verenigde Staten
en daarbuiten. Dr. Gilley heeft diverse boeken op zijn naam staan.
Jeroen Bol
George Whitefield Stichting
www.whitefield.nl
ISBN978-90-75953-07-7
ISBN978-90-75953-07-7
Gary Gilley
Gaat het evangelie in de uitverkoop?
Deze uitgave is tot stand gekomen
9 7 8 9 0 7 5 9 5 3 0 7 7
i.s.m. de George Whitefield Stichting. Gaat het evangelie in de uitverkoop?
9 7 8 9 0 7 5 9 5 3 0 7 7
Gary Gilley Marktdenken in de kerk
Marktdenken
in de kerk
Marktdenken in de kerk –
Gary Gilley
Is getalsmatige groei van een
kerk inderdaad een onomstotelijk
bewijs van succes
en dus van Gods zegen? In
dit boek zet de Amerikaanse
voorganger Gary Gilley
stevige vraagtekens bij de
marketingaanpak van megakerken
als Willow Creek en
Saddleback.
Christenen en erfelijkheid
– Jaap Spaans
Wat doen we met de grote
dilemma’s die de huidige genetische
revolutie oproept?
In dit boek geeft Oogstauteur
Jaap Spaans een
christelijke visie op zaken als
genetische manipulatie en
erfelijke ziektes.
Mistloop – Macy Brunel
In dit boek vertelt Macy Brunel
openhartig en indringend
hoe zij jarenlang leefde met
een transseksuele partner
die geen keuze kon maken
tussen echtgenoot en vader
zijn of het toegeven aan zijn
verlangen vrouw te zijn.

22 Thema Otto de Bruijne
De Oogst september 2009
We zijn
onderweg
Je ziet het knaapje staan: driftig stampt hij met zijn voetjes voor de ijskraam
en trekt aan papa’s arm. Drenst, dreigt, schreeuwt en jankt. Het verwende
kleutertje dat hier en nu totale bevrediging opeist, lijkt model te staan
voor ons allemaal: veeleisende, ongeduldige consumenten. Met ‘nog niet,
hier niet en ietsje minder’ nemen we geen genoegen.

Niet alleen als het om spullen gaat, maar ook in
spirituele zaken moet het hier en nu heel goed
voelen. Wij eisen geluk! Ook christenen weten dat
vroom te vertalen in ‘charismanische’ claims. Hetzelfde
stampvoetende jochie in een vroom jasje?
Wat is de juiste kijk op wat we hier en nu mogen
verwachten?
Geen symbool
Laat ik maar meteen van bovenaf binnenkomen: de
God van de Bijbel houdt van het concrete ‘hier en
nu’. Jezus kwam niet als symbool of spiritueel idee
of legende, maar echt in het hier en nu. God heeft
binnen tijd en plaats Israël uit Egypte geleid. ‘Jezus
trok als weldoener door het land en genas iedereen
die in de macht van de duivel was, want God stond
Hem bij. Wij zijn de getuigen van alles wat Hij gedaan
heeft, in het land van de Joden en ook in Jeruzalem.
Zeker, ze hebben Hem gedood door Hem aan
een kruishout te hangen, maar God heeft Hem op
de derde dag weer tot leven gewekt en Hem aan de
mensen laten verschijnen’ (Hand. 10:38-40).
Dit getuigenis is de slagader van de bijbelse boodschap
en deze betrokkenheid op het hier en nu
heeft onze West-Europese cultuur in hoge mate
bepaald.
Alles nieuw
Tegelijkertijd leert de Bijbel ons dat niet alles hier
en nu voorhanden is. God geeft hier en nu veel,
maar niet alles. Een doorslaggevend verschil. God
plaatst het hier en nu onder een geweldig perspectief
van een toekomst die Hij zal brengen waar niet
‘slechts’ veel, maar al het goede, ware en schone
gegeven zal worden. ‘Alles maak Ik nieuw! Geen
dood, geen rouw, geen jammerklacht, geen pijn,
want wat eerst was is voorbij’ (Openb. 21 en Jes.
65:17).
Als je weet waarvoor je wilt sterven,
kun je pas leven
Ook deze grootse profetieën hebben onze kerk en
cultuur aangeraakt en ons gemaakt tot mensen die
werken aan vrede, verbetering en ontwikkeling.
Deze visioenen zijn marsorders om het komende Koninkrijk
van God hier en nu in praktijk te brengen.
Zonder geweld en door en met Gods Geest.
Stereovisie
Deze dubbele focus op het hier en nu levert een
spanning op tussen handelen en wachten, vasthouden
en loslaten, sparen en uitgeven, arbeid en rust,
tevreden zijn en heilige ontevredenheid, het aanvaarden
van lijden en er toch tegen vechten. Deze
paradox komt samen in Jezus Christus: God én
De Oogst september 2009 Thema Otto de Bruijne
23
mens, Gods Koninkrijk ‘hier en nu’ én ‘nog niet’.
Generaties hebben geleefd met deze dubbele focus:
dankbaar zijn en toch hard werken aan verbetering.
Je zou kunnen stellen dat de westerse welvaart en
vrijheid gevormd is door dit besef, deze heilige ontevredenheid
gekoppeld aan afhankelijkheid van God:
dus de voorlopigheid en het voorbehoud dat Gods
wil boven de onze staat.
Wijsheid
Leven in het hier en nu is dus volop bijbels, maar
wel gekoppeld aan wijsheid en profetisch inzicht.
Gods schepping kent vaste tijden. Net als de groei
en rijping van kind naar jongere en volwassene.
‘Ieder ding onder de hemel heeft zijn tijd’ (Pred. 3).
Bovendien is er een profetisch kennen van de tijd.
Van de stam Issaschar wordt gezegd: zij ‘kende de
juiste tijden’, zodat ze wisten wat Israël moest doen’
(1 Kron. 12:33). Dat is heilzaam realisme. Godsbesef
en gehoorzaamheid aan Gods scheppingsorde. De
Spreuken staan vol goede adviezen en wie met God
wil leven kan winstbejag, partijdigheid, ijdelheid
en uiterlijkheden uitfilteren om te zien waar het op
aankomt: Gods eer!
De Bijbel leert ons dat niet alles hier
en nu voorhanden is
Maar God geeft ook bijzondere openbaringen over
het hier en nu. De Bijbel staat er vol van. Jezus is
ons voorgegaan door zich volledig op Zijn hemelse
Vader af te stemmen. Hij kreeg grote kracht om
Gods liefde in praktijk te brengen, Gods eer te zoeken
en zelfs de dood te overwinnen. Het weten van
Gods geweldige toekomst, het eeuwige leven met
Hem, maakt ons bereid om vandaag offers te brengen:
als je weet waarvoor je wilt sterven, kun je pas
leven.
Nooit genoeg
Waar de dubbele focus verdwijnt en mensen het
alleen van zichzelf verwachten, wordt het hier en
nu louter materialistisch. Waar de spanning tussen
aarde en hemel verdwijnt, raken wij uit evenwicht
en vervallen in passiviteit óf in activistisch materialisme.
Dat laatste is de hoofdstroom geworden
van het seculiere kind van het christendom: het
humanisme, de materialistische ideologieën en de
hoogverheven W.E.T. van Wetenschap, Economie en
Techniek.
Daarom lijdt ons Eurikaanse ongeduld aan een chronisch
gebrek aan profetie, aan het onderscheiden
van de tijd. De huidige economische crisis is daar
een schrijnend voorbeeld van. Maar ook op andere
gebieden wordt de maakbaarheid aanbeden en
geldt: wat kan, moet mogen.

24 Thema Otto de Bruijne
De Oogst september 2009
Juiste tijd
Wie de tijd serieus neemt, en dus op de juiste tijd
consumeert, geniet meer en beter, van minder. In de
campagne ‘Ware liefde wacht’ wordt dat goed duidelijk
gemaakt: liefde zoekt naar kwaliteit, naar het
onderkennen van de juiste tijd. Een jongen vond een
cocon van een vlinder. Nam deze in zijn handen en
verwarmde de cocon door erop te blazen. En jawel:
de vlinder kwam naar buiten en vloog op. Prachtig!
Maar na enkele meters gevlogen te hebben viel het
onvolgroeide diertje dood uit de lucht. Een illustratie
van ongeduld en voorbarigheid.
Liefde zoekt naar kwaliteit, naar het onderkennen van de juiste tijd
Wij storten ons op het hier en nu en menen alles
hier en nu te moeten kunnen mogen. Zo consumeren
wij te snel, te vroeg en schatten wij de dingen
niet op waarde. Dat leidt tot het idee dat door ‘meer
van hetzelfde’ (kwantiteit), ook meer bevrediging
ontstaat (kwaliteit). Wij zien onszelf als rechtmatige
bezitters en niet als rentmeesters bij de gratie
Gods.
We bezitten het leven niet,
maar hebben het te leen
Het ‘hier en nu’ moet dan vooral compleet worden
door ‘heel veel’ of ‘alles’. Dat is in de weerbarstige
praktijk onrealistisch en dus zijn wij chronisch onverzadigd
en ontevreden.
Pelgrim en oase
Het beeld van de pelgrim, de zwervende Arameeër
(Deut. 26:5), de vreemdeling op aarde (Ps. 119:19)
tekent ons menselijk bestaan. Mensen moeten onderweg
blijven en weten bijna (!) goddelijk te zijn
(Ps. 8). We bezitten het leven niet, maar hebben het
in leen (Rom. 14:7,8). We drijven handel en maken
plannen onder voorbehoud van Gods wil (Jac. 4:13).
Als arm, maar velen rijk makend; als niets hebbend
en toch alles bezittend (2 Kor. 6:10). Deze pelgrim
vindt telkens weer een oase van overvloed. Dankbaar
met voedsel en onderdak (1 Tim. 6:8).
Dit is de ware levensgenieter die ‘hier en nu’ geniet.
Vraag je of er ‘hier en nu, veel’ was, dan zal
hij zeggen: er was meer dan genoeg, want ik heb
het zelfs met anderen kunnen delen. Dat is tenslotte
het geheim: de christen zoekt de ander, deelt
en ontdekt dat er zo inderdaad
genoeg is voor
iedereen.
Christelijk ongeduld
Tenslotte terug naar het
knaapje waar ons artikel
mee begon. Ik trok een
lijntje naar een vorm van
geestelijk leven dat ‘hier,
nu en veel’ eist. Dat kan
soms geestelijk zijn als
het rekening houdt met
Gods eer, Zijn wil, het
bijbels voorbehoud en
de bijbelse voorlopigheid.
Mozes ging niet
voor vijftig procent. Zijn
onderhandelingen met
God logen er niet om
(Ex. 33,34).
Maar als de spanning
van de dubbele focus verdwijnt, wordt het obsessief,
manisch, drammerig en krampachtig. Dan
wordt het leven door de Geest van God (charismatisch)
rechtlijnig en ongevoelig, wat ik ‘charismanisch’
zou willen noemen.
Ons heldhaftig geloof komt in het
middelpunt te staan
God moet steeds heftiger uitpakken en ons heldhaftig
geloof komt in het middelpunt te staan: het
stampvoetende jongetje voor Gods ijskraam? Name
it and claim it! Hier! Nu! Veel! Zonder profetisch inzicht
en afhankelijkheid van Gods timing. Dan slaan
we de plank volledig mis. In het klein maken we
dat mee aan het ziekbed als de realiteit van lijden
en dood onbespreekbaar wordt gemaakt. Of in het
groot: waar een politicus met een religieus fundamentalisme
God een handje wil helpen om Zijn plan
te realiseren, desnoods met Armageddon en al.
Laten wij bidden om kracht en moed om Gods tijd te
onderscheiden en te wandelen in Gods hier en nu.

Een oudere Marokkaans-Nederlandse
man zei tijdens een van de
debatten ‘te koken van woede’,
anderen waren bezorgd over de
islam of vonden juist dat er prima
mee te leven viel, terwijl een
groep Koerdische ex-moslims (nu
christen) applaudisseerde voor
iedere kritische opmerking aan
het adres van de islam. De debatavonden
lieten zien dat er weinig
maatschappelijke onderwerpen
zijn die ons zozeer beroeren als de
positie van de islam en moslims in
de Nederlandse samenleving. Dit
is de sociale kwestie van onze tijd.
Vervreemding
Wat me het meest is bijgebleven,
is niet de emotie, maar de
reacties van uitgenodigde moslimdebaters.
Het waren prima
geïntegreerde mensen, die op een
cruciaal moment me toch van hen
vervreemdden. Dat was op het
moment waarop ik het schrijnende
gebrek aan godsdienstvrijheid
in islamitische landen ter sprake
bracht. Want in elk land met een
islamitische meerderheid hebben
niet-islamitische minderheden
minder rechten en vrijheden. De
overzichten van organisaties als
Open Doors, maar ook de rapportage
van het Amerikaanse Ministerie
van Buitenlandse Zaken, laten
ieder jaar zien dat christenen
in islamitische landen – op zijn
best – tweederangsburgers zijn of
– erger – worden vervolgd. Zelfs in
Nederland zijn er ex-moslims die,
nadat ze christen zijn geworden,
te maken hebben met intimidatie
De Oogst september 2009 Achtergrond Gert-Jan Segers 25
Testcase voor de islam
Het was boeiend en soms pittig. De vier islamdebatten die waren georganiseerd
ter voorbereiding op een islamstudie die ik dit najaar hoop te presenteren.
De bijeenkomsten boden de honderden bezoekers de gelegenheid om uiting te
geven aan zorg, angst en hoop. En daar maakten velen gebruik van.
en geweld. Nu verwacht ik niet
direct dat moslims in Saoedi-
Arabië erg ontvankelijk zijn voor
een pleidooi voor godsdienstvrijheid.
Maar dat zelfs de goed geïntegreerde
Nederlandse moslim bij
dit probleem gewoon de andere
kant op kijkt, is teleurstellend.
Hoge prijs
Als het over de positie van exmoslims
gaat, moet ik onmiddellijk
denken aan sommige
vrienden in het Midden-Oosten.
Zij hebben Jezus Christus als
Verlosser en de Zoon van God
leren kennen en betalen voor
dat geloof vaak een hoge prijs.
Sommigen hebben zelfs moeten
vluchten voor hun leven.
Weinig onderwerpen
beroeren ons zozeer
als de islam
Een fundamenteel mensenrecht,
dat van geloofsvrijheid, wordt
hen ontzegd. Dat gaat niet over
losse incidenten, maar is een
structureel patroon in de gehele
islamitische wereld. Als dat dan
ter sprake komt in een debat in
Nederland, is het voor mij een
teleurstelling dat de pijnlijke
feiten worden ontkend, gebagatelliseerd.
Als we het zelfs niet
eens kunnen worden over de
feiten, dan is een oplossing voor
gespannen onderlinge verhoudingen
nog ver weg.
Onbestaanbaar
Het is onbestaanbaar dat waar
moslims hier in Nederland – terecht
– aanspraak maken op
godsdienstvrijheid, ex-moslims
die vrijheid in de naam van islam
wordt ontzegd. In het islamdebat
zijn wij ook de advocaten van
onze broeders en zusters die vaak
lijden om Christus’ wil. We helpen
hen niet door moslims hier net zo
te behandelen zoals zij in de islamitische
wereld worden behandeld.
Maar wel door steeds maar
weer het gesprek over een van
de meest fundamentele vrijheden
aan te gaan. Godsdienstvrijheid is
een testcase voor de islam. Ook in
Nederland. En laten wij proberen
onze moslimnaasten iets te laten
merken van de vrijheid en vrede
die er is in Christus.
Gert-Jan Segers is directeur van het
Wetenschappelijk Instituut van de
ChristenUnie.

26 Overdenking Johan Frinsel
De Oogst september 2009
Verdriet
De dagen die we beleven zijn er
anders wel naar om voor verwarring
te zorgen. De wereld is in
crisis. Daar zijn we voor gewaarschuwd.
De mensheid is op hol geslagen,
waaronder ook christenen.
Er worden grenzen overschreden
door mensen die voorgaven medestrijders
te zijn, maar zich als vijanden
ontpopten. ‘Wie onrecht doet,
hij doe nog meer onrecht; wie vuil
is, hij worde nog vuiler…’ We zien
het voor onze ogen gebeuren.
Er is een moment van
geen weg terug
De kerk mag het voor een groot deel laten afweten, de EO steeds brutaler de
Allerhoogste uitdagen, christenpolitici op zwarte zaterdag in een roze bootje gaan
varen, maar God verandert nooit.
EO-presentator Arie Boomsma FOTO ANP, Gerald van Daalen
Gods liefde gaat naar zondaars
uit, maar zij die daarmee spotten
worden eenmaal aan zichzelf overgelaten
en gaan van kwaad tot
erger. Op de brede weg is er een
moment van geen terug. Tastend
naar grenzen, spelend met vuur,
slaat de twijfel aan God tenslotte
door in ongeloof. De neerwaartse
spiraal waarin de EO zich in geestelijk
opzicht beweegt, is niet van
vandaag of gisteren. De manier
waarop men het imago van, laten
we zeggen, de eerste vijftien
jaar EO van zich af wil schudden,
spreekt boekdelen. Het ene schandaal
is nog niet verwerkt of het
volgende wordt alweer bedacht en
aangekondigd door een programmamaker
die nooit aangenomen
had mogen worden bij een omroep
die werd opgericht om in dienst
van God te staan.
Ontsporingen
Dat de leiding van de EO in de
loop der jaren in verkeerde handen
is geraakt, mag duidelijk zijn. De
ontsporingen in de programmering
zijn te talrijk en volgen elkaar
te snel op om in ‘vergissingen’ te
kunnen geloven. De laakbare medewerkers
gedragen zich op een
wijze die er geen twijfel over laat
bestaan dat ze geheel op rugdekking
van bestuur en directie kunnen
rekenen. Even ‘sorry’ en dan
gewoon weer verder met de sloop.
Al jaren wordt het kwaad verdragen
door de achterban. Onder
andere ‘omdat er ook nog wel wat
goeds wordt gebracht’. Een constatering
die velen er nog steeds
van weerhoudt om definitief af te
haken. Maar zelfs de buitenwacht
neemt nu duidelijk waar dat er iets
wezensvreemds in de Evangelische
Omroep moet zijn binnengehaald.
Huilen
Toen ik mei 1967 in dienst trad bij
de Vereniging Tot Heil des Volks
was een van de eerste dingen die
ik deed een volle pagina te reserveren
in ons blad De Oogst voor
de ‘open brief aan iedere christen’
met de oproep om lid te worden
van ‘De Evangelische Omroep’.
Bij de NCRV was toen sprake van
een duidelijke afzwakking van
de oorspronkelijke doelstelling.
Doel van de initiatiefnemers van
de oproep was: sterke pressie op
de NCRV van binnenuit om weer
een krachtig bijbels getuigenis te
laten horen.
Wie had toen kunnen dromen dat
de protestactie zou uitlopen op het
ontstaan van een nieuwe bijbelgetrouwe
publieke omroep? Op zeker
moment zelfs de grootste van
Nederland! Nog veel minder zouden
we ons toen hebben kunnen
voorstellen in 2009 opgescheept te
zullen zitten met een EO waar we
inmiddels wel om kunnen huilen.
Johan Frinsel was van 1967 tot 1992
directeur van Tot Heil des Volks.

Volharden in geloof
‘Je kunt het volledige verhaal van
de Vervolgde Kerk niet begrijpen
als je alleen schrijft over en
luistert naar de verhalen van een
paar mensen die gemarteld of op
miraculeuze wijze verlost worden.
Wij loven God om hen, maar tegenover
elk getuigenis van bevrijding
staan duizend getuigenissen
van volharding. Dat is het ware
verhaal. Als je dat niet hoort, zie
je niet het grotere plaatje van God
die ons er doorheen helpt’, stelt de
Chinese christen Cheng.
We vertrouwen niet op
wat ogen kunnen zien
Een voorbeeld van iemand die
volhardde in geloof is broeder Wei
uit Zuidoost-Azië. Zijn ‘misdaad’?
Zijn geloof in Jezus Christus en
zijn activiteiten als predikant. Hij
moest een celstraf uitzitten. Vrijkomen
was makkelijk. Hij hoefde
alleen maar afstand te doen van
zijn christelijk geloof. Medegevangenen
bespotten hem en scholden
hem uit. Hij mocht geen Bijbel
hebben en als hij betrapt werd op
bidden, werd hij geslagen. Hij gaf
niet toe.
Na zijn uiteindelijke vrijlating
stapelden de problemen zich op.
Hij werd verstoten van huis en
haard en zijn kinderen mochten
De Oogst september 2009 Vervolgde kerk Nadine Willemsen 27
Verhalen uit de Vervolgde Kerk zijn meestal schrijnend. In Noord-Nigeria werden
onlangs meerdere kerken in brand gestoken. En wat te denken van het recente geweld
tegen christenen in Pakistan, waarbij meer dan tien gelovigen de dood vonden?
Maar de Vervolgde Kerk heeft ons meer te vertellen dan hoe zwaar ze
het heeft. Bijbelkoeriers en reizigers komen bemoedigd terug en zijn geraakt door
de getuigenissen van vervolgde christenen. De Vervolgde Kerk kan westerse christenen
iets laten ontdekken van volharding in geloof en vergeving.
niet meer naar school. Toen een
medewerker van Open Doors
hem vroeg hoe hij kon volhouden
in al die vervolging, liet broeder
Wei zien wat hem door alles heen
helpt: ‘We vertrouwen niet op wat
ogen kunnen zien, maar we hebben
ons vertrouwen gesteld op de
Eeuwige, de Here Jezus.’
Vergeving
‘Ik heb hen, die mijn lieve echtgenoot
vermoordden, vergeven’,
zegt Jemima uit Nigeria. Zij verloor
in 2001 haar eerste man tijdens
een aanval door radicale moslims
op christenen. Ze probeerde haar
leven weer op te pakken en hertrouwde.
Ze bouwden aan een
toekomst samen met elf kinderen,
maar eind 2008 kwam daar een
abrupt einde aan. Het geweld tussen
moslims en christenen laaide
weer op en Jemima’s tweede
echtgenoot kwam hierbij om het
leven. Weer intens verdriet, weer
opnieuw beginnen. Maar dan is er
door haar tranen heen een krachtig
getuigenis, dat ze de moordenaars
van haar man kan vergeven.
Maar de stap naar vergeving zet
je niet van de ene op de andere
dag, benadrukken veel vervolgde
christenen. Hoe moeilijk het is om
de woorden ‘ik vergeef je’ over je
lippen te krijgen en ze ook te menen,
vertelt Takoosh Hovsepian.
Zij is de weduwe van de vermoorde
voorganger Haik Hovsepian.
FOTO OPEN DOORS
‘Ik had alleen maar haat in mijn
hart, haat voor mijn vijanden die
Haik hadden vermoord. Ik kon hen
niet vergeven. Ik bad met mijn lippen:
“God, geef me kracht om te
vergeven.” Op een dag gebeurde
er een wonder. Toen bad ik het
niet alleen meer met mijn lippen,
maar had God de vergeving in mijn
hart gelegd.’
Nadine Willemsen werkt als communicatiemedewerker
voor Open Doors.
12 ontdekkingen
De ontdekkingen ‘Volharding’
en ‘Vergeving’ zijn samen met
tien andere ontdekkingen uit de
Vervolgde Kerk gebundeld in het
boek ’12 ontdekkingen van de
Vervolgde Kerk’. Dit boek, plus
dvd, is te gebruiken in gespreksen
bijbelkringen en voor zelfstudie.
Kijk voor meer informatie op
www.opendoors.nl/ontdekkingen.

28 Actueel Krijn de Jong
De Oogst september 2009
Dromen van
opwekking
FOTO’S NIEK STAM
Opwekkingen werden in vroeger eeuwen meestal pas achteraf als zodanig aangeduid.
In onze tijd hoor je voortdurend over grote opwekkingen die eraan komen.
Het heeft iets vermoeiends. Aan de andere kant, welke oprechte christen
verlangt niet naar een opwekking? Al die lauwheid, al die halfheid, al die afval,
al dat leed en al dat verdriet; het doet je intens verlangen naar wat Jesaja schreef,
‘dat Gij de hemel scheurde, en dat Gij neerdaalde’. Maar het is nog niet zover.
Wat zich nu regelmatig en met veel lawaai als opwekking aandient, doet ons
vooral hevig verlangen naar de gave van onderscheiding.

Mattheüs van der Steen (rechts) in actie
Een van de laatste ‘opwekkingsbewegingen’ is uit
het Amerikaanse Lakeland naar ons overgewaaid:
de Fresh Fire Ministry van Todd Bentley. Deze
beweging is een inspiratie geworden voor de organisatie
die in ons land actief is geworden onder de
naam TRIN. Touch, Reach and Impact the Nations.
‘Durf te dromen’ heet het boek van de oprichter van
TRIN, Mattheüs van der Steen. Een boek dat me
op verschillende momenten in positieve zin raakte.
Je voelt passie, bewogenheid en radicaliteit. Niet
uitstellen, niet vooruitschuiven, maar nu de Heer
gehoorzamen. ‘Het is tijd voor een radicale omkeer.’
Een mooie boodschap, een boodschap die we nodig
hebben. In te veel kerken is de boodschap zo
evenwichtig geworden dat bijna alles tot stilstand
is gekomen. Er is nauwelijks nog beweging. Helaas
komen we in het boek ook zaken tegen waar we
minder enthousiast over kunnen zijn. ‘Als je succesvol
wilt zijn in je leven, moet jij al je dromen navolgen.’
En natuurlijk wil God ons allemaal rijk maken,
enz. Na lezing moet je toch tot de conclusie komen
dat de schrijver wel erg doordraaft. Een bezoek aan
een Revival Fire Night (in Ermelo) kon ons niet op
andere gedachten brengen. Passie en radicaliteit
waren in ruime mate aanwezig, maar je krijgt daarnaast
wel veel dubbele boodschappen te horen en
De Oogst september 2009 Actueel Krijn de Jong
29
je moet veel, heel veel grappen, grollen en maniertjes
voor lief nemen. Wat mij betreft te veel.
Geld blijkt een zwak punt binnen de
charismatische beweging
Verkeerde vrienden
Tot mijn schrik begon Mattheüs in Ermelo een lofrede
te houden op Rodney Howard-Browne, een uit
Zuid-Afrika afkomstige charismatische prediker. In
2001 deed hij Nederland aan en ik zie beslist niet uit
naar een herhaling. Hij hield zijn Fire-bijeenkomsten
in de Jaap Eden Hal in Amsterdam. Enkele van die
avonden heb ik bezocht. Een van die avonden was
ik samen met Hans Frinsel. Goed, Hans had zich
kritisch over de beweging uitgelaten, maar we keken
er toch wel even van op toen hij zonder discussie
door twee zware jongens werd opgepakt en naar
buiten werd gewerkt. Men houdt niet van kritiek.
Wat ik er verder van onthouden heb? Dat er bijvoorbeeld
regelmatig zo hard ‘FIRE’ werd geschreeuwd,
dat je je best moest doen om niet van schrik onderuit
te gaan.

30 Actueel Krijn de Jong
De Oogst september 2009
Maar het dieptepunt waren toch de collectes. Voor
de aankondiging daarvan werd zeer ruim tijd genomen.
Machtigingskaarten moesten worden ingevuld.
Er werd op aangedrongen om de toegezegde
beloftes vooral na te komen. Fijntjes werden we
daarbij herinnerd aan de afloop van de geschiedenis
van Ananias en Saffira. Ik zag ze schrijven, heel
veel mensen uit verre landen, die bijna zeker allemaal
een moeilijk bestaan hadden. Arme mensen.
Mattheüs is helemaal enthousiast over Rodney. ‘Ik
mag met hem spreken. Stel je voor, met de grote
Rodney Howard-Browne.’ Tijdens die tournee van
2001 werd Rodney Howard-Browne vertaald door
Rob Allart. Die zou later nog naam maken. Hij werd
de man van de Berea-beweging en van de financiële
instelling Kingdom Financial Services. Een soort
christelijk piramidespel. Het bracht hem voor de
rechter. Geld blijkt een zwak punt binnen de charismatische
beweging.
Gold
Behalve dat geld liggen er nog een paar gevaren op
de loer. In Amerika hebben ze er een goede samenvatting
voor: Gold, Girls and Glory. Het zijn de drie
grote belagers van de mensheid, nadat de zonde
zijn intrede in de wereld heeft gedaan. Ook in ‘Durf
te dromen’ worden geldzaken niet gemeden. ‘Een
van de sleutels voor voorspoed is investeren in je
geloofshelden’, zeg maar in de gezalfde predikers.
‘Ga voor ze bidden, bestel hun boeken en ga ze
financieel zegenen, zodat ze hun doelen kunnen
bereiken. Het feit is dat jij DEEL wordt van hun
oogst en dat God je onmiddellijk zal zegenen en je
gebied zal vergroten.’ Zo kun je dus ook persoonlijk
fondswerving doen. Er worden in dit boek nog meer
sleutels aangegeven, een hele bos; ‘sleutels om je
dromen uit te laten komen’. Graag had ik ook iets
gelezen over de sleutel met betrekking tot het bijbels
toetsen van allerlei geestesuitingen, maar dat
is kennelijk geen belangrijk onderwerp. Verderop in
het boek keert de schrijver zich tegen het aangaan
van leningen. Ook hypotheken kunnen er niet mee
door. We moeten geen schuld maken. Dat lijkt toch
wat onevenwichtig. Trouwens, al die ondernemingen
die TRIN ‘in het geloof’ begint, zonder dat er
nog maar een cent voorhanden is, is dat ook niet
een vorm van lenen en schuld maken?
‘Een van de sleutels voor voorspoed
is investeren in je geloofshelden’
Geld blijft een zwak punt. Dat werd dit voorjaar ook
zichtbaar tijdens de Heaven om Earth conferentie in
Zwolle. Ook Willem Ouweneel kwam onder vuur te
liggen vanwege de ongeoorloofde druk die er door
hem op de mensen werd gelegd om veel te geven.
Heel ontnuchterend is de reactie van Ouweneel
op deze kritiek. ‘Vertrouwen op de Heilige Geest
is goed, maar de realiteit is dat het geld wel uit
iemands portefeuille moet komen.’ Aan dubbele
boodschappen geen gebrek. Avond aan avond hoor
je over wat de Heilige Geest allemaal niet voor wonderen
kan doen, maar als het erop aankomt, blijken
de gezalfde broeders plotseling precies zo te reageren
als elke doorsnee wereldling.
Aan dubbele boodschappen
geen gebrek
Girls
De tweede ‘G’, die van Girls, komt binnen de charismatische
beweging ook met regelmaat in zicht. Todd
Bentley, de man uit Lakeland, is er een droevig voorbeeld
van. Plat gezegd ging hij er tijdens de grote
opwekking met zijn secretaresse vandoor. Dat geeft
geen reden tot leedvermaak. Wel zou je wensen dat
er iets van werd geleerd. Je krijgt niet de indruk. Op
de Fire Night in Ermelo kwam Mattheüs, tussen de
preek door, met de mededeling: ‘Ik heb Todd onlangs
ontmoet, het gaat goed met hem.’ Er werd in de zaal
opgelucht op gereageerd. ‘Hij is nu officieel gescheiden’,
was de volgende mededeling. Dat leverde wat
verontrustende geluiden op. Om de rust te herstellen
kwam er nog een laatste mededeling. ‘Zijn ex-vrouw
maakt het ook goed.’ Wat moeten we met deze praatjes?
Moeten we nu zeggen: ‘Eind goed al goed’? Je
vraagt je trouwens af, of het wel goed kán gaan met
deze mensen die elkaar en zichzelf zo opblazen.
Glory
Van de derde ‘G’ kan beslist gezegd worden: ‘last
but not least’. Glorie, sterallure, macht. Door hun
status als ‘gezalfden’ doen ze er nog een schepje bovenop.
Een popster kun je nog met een gerust hart
bekritiseren, maar van deze ‘gezalfde broeders’ kun

je maar beter afblijven. Het zou je wel eens in grote
geestelijke problemen kunnen brengen.
Wonderen
Ouweneel, over wie velen zich verwonderen, schreef
in Charisma een artikel onder de titel ‘De kracht van
de charismatische beweging in Nederland!?’ Hij
somt een lijstje met zwakheden op. Over de leiders
zegt hij: ‘Hun gezag kan zo groot worden dat zij voor
hun volgelingen bijna de plaats van Christus zelf
innemen, vooral als de bediening van zulke leiders
door krachtige wonderen gekenmerkt wordt.’ Krachtige
wonderen? Dat is nog even te bezien. Zeker, de
leiders gewagen voortdurend van grote en bijzondere
wonderen, maar vinden die ook echt plaats? Wanneer
liep de machine in Lakeland ook weer vast?
Niet alleen vanwege de intieme relatie en de verontrustende
alcoholconsumptie van Todd Bentley.
Er was een commissie ingesteld om de wonderen te
onderzoeken. En toen werd het stil, heel stil. Toen er
een broodnuchtere commissie kwam, die in gewone
taal gewone vragen stelde, werd de betovering verbroken.
Krachtige wonderen?
Dat is nog even te bezien
De predikers spreken voortdurend grote woorden –
woorden die aansluiten bij de grote woorden van de
Bijbel, maar er toch weer niets mee van doen hebben.
Wat moeten we van hen geloven? Mattheüs
waarschuwt ons aan het eind van zijn boek alvast
voor kritiek. Hij raadt ons onder het kopje ‘Raak
mijn gezalfden niet aan’ om vooral oprichters niet
ernstig te bekritiseren. ‘Ik denk dat je Gods woede
op je hals haalt.’
Geen roem
In de negentiende eeuw kende Nederland een echte
tijd van opwekking. ‘Het Reveil’ zou dat later gaan
heten. Hendrik Pierson (1834-1923) was een van de
mensen die stamde uit deze beweging. Hij was de
opvolger van ds. Heldring in Hemmen. Heldring had
daar een prachtig werk opgezet voor prostituees
en kinderen in kwetsbare posities. Pierson dichtte
ook enkele liederen, bijvoorbeeld het lied ‘God is
getrouw, Zijn plannen falen niet’, zeg maar: Zijn
dromen komen uit. Ook internationaal was Pierson
actief in de strijd tegen het kwaad van de prostitutie.
Hij was een onvermoeibaar werker. Achteraf
zou je hem ‘een man Gods’ kunnen noemen. Op zijn
graf staan woorden uit Efeze 2:8-9: ‘Want door genade
zijt gij behouden, (....) niet uit werken, opdat
niemand roeme.’ Hij sprak geen dreigende woorden
richting critici, maar zei: ‘Een eerlijk man wil niet
vertrouwd worden.’
De Oogst september 2009 Column Dirk van Genderen
Man op
het water
31
De affaire rond het voorgenomen EO-programma
‘Loopt een man op het water…’ kent
alleen maar verliezers. Of toch niet. Ik geloof
dat de EO hier sterker uit kan komen. Vandaar
mijn appèl: ‘EO, zet je voet op het water!’
Heel in het kort de setting van het gebeuren.
De discipelen zijn middenin de nacht op het
Meer van Galilea, wanneer er opeens een
storm losbarst. Net zo’n storm als er nu losbarstte
over de EO. Maar er is Iemand Die
de discipelen ziet worstelen. De Here Jezus.
Hij is op de berg, in gebed met Zijn Vader. En
wanneer de nood het grootst is, gaat Hij naar
hen toe, over het water. Hij had vanaf de berg
de storm het bevel kunnen geven te gaan liggen.
Maar Hij kiest ervoor Zijn discipelen te
laten zien dat Hij het is Die de storm het bevel
geeft stil te zijn. Hij openbaart Zich aan hen
als Degene Die alle macht heeft in de hemel
en op de aarde.
Maar niet alleen de Here Jezus loopt op het
water. Ook Petrus stapt overboord, op het water,
richting de Here Jezus. Zolang hij zijn oog
maar gericht houdt op Hem, gaat het goed.
Maar zodra hij op de wind en de golven let,
dreigt hij ten onder te gaan.
Tegen de EO wil ik zeggen: ‘Richt uw blik op
de Here Jezus alleen, net als Petrus, en stap
overboord, op het water. En houdt uw blik op
Hem gericht, alleen op Hem. Zodra je je gaat
afvragen wat de mensen ervan vinden, ga je
weer ten onder.
Dirk van Genderen
schreef tot voor kort
een tweewekelijks
commentaar in EO-
Visie. Nu heeft hij een
eigen website, www.
dirkvangenderen.nl,
waarop hij zijn
commentaren plaatst.
Daarnaast verzorgt hij
preek- en spreekbeurten.

32 Israël Jan van Barneveld
De Oogst september 2009
Er is nog hoop
Er is heel wat gaande rondom de eindtijd. Discussies over het tijdstip van de opname
van de Gemeente. Een wachtkamer vol kandidaten voor de functie van de
antichrist. Wie is Gog, de grootvorst van Mesech en Tubal, die in de eindtijd Israël
zal overvallen? Is hij de antichrist, een Turkse kalief of een Russische machthebber?
Droevig ongevoelige voorspellingen
over de ‘grote benauwdheid’
die over Israël gaat komen.
Sensationele berichten op internetsites.
Een visioen van een messiaanse
Jood, Maurice Sklar, over
de ‘poort van genade’ die bijna
gesloten is. Geruchten over een
reusachtig object dat naar de aarde
raast en hier eindtijdrampen
veroorzaakt. Profetieën en visioenen
over de val van de VS plus
de bijbehorende rampen. Politiek
leiders die schokkende uitspraken
doen over rampen en crises die
binnenkort komen. Visioenen van
David Wilkerson en profetieën van
Jan Willem van der Hoeven over
zware oordelen.
De Bijbel geeft niet voor
niets ‘tekenen der tijden’
Dit alles veroorzaakt onrust en
soms onverschilligheid. ‘We zullen
wel zien.’ Of: ‘We moeten ons
beperken tot de verkondiging van
het Evangelie.’ Of: ‘Ik word hier
zo moe van.’
Wat dan? De Bijbel geeft ons niet
voor niets ‘tekenen der tijden’. Israël
komt zo maar terug uit de ballingschap
naar het Beloofde Land.
Het gaat allemaal volgens de
profetieën. Bovendien is het een
bijbelse regel dat de weg van de
Heer bereid moet worden. Daarom
moeten we allereerst aandacht
geven aan de Bijbel, waarin scherpe
en onthutsende eindtijdboodschappen
staan. Voordat we naar
bijbelse eindtijdpredikers en hun
adviezen gaan luisteren, drie korte
illustraties van de urgente vragen
rond de eindtijd: een oude profetie,
een rabbijn en Ahmadinejad.
Geboorteweeën
De rabbijn Rabbi Yitzhak zei meer
dan tweeduizend jaar geleden:
‘Het jaar (de periode) waarin de
Messias zal worden geopenbaard,
zullen de vorsten van de naties
elkaar uitdagen. De koning van
Perzië (Iran) zal de koning van
Arabië (Saoedi-Arabië) bedreigen
en daarom zal de koning van Arabië
de koning van Edom (de westelijke
wereld) om advies (hulp)
vragen. Daarna zal de koning van
Perzië (Iran) de wereld grotendeels
vernietigen. En de Heer zal
tegen hen (Israël) zeggen: Vrees
niet, Mijn kinderen. De tijd van
uw verlossing is gekomen.’
De in Israël en de VS bekende rabbijn
Esther Jungreis constateert
dat bijna alles op instorten staat.
Natuurrampen en pandemieën
teisteren de aarde. Sociale en politieke
structuren wankelen. Er
heerst vrees in de VS en in heel de
wereld over de dingen die komen
gaan. ‘Dit is de Chevlei Mashiach,
de geboorteweeën van de komende
Messias’, zegt rabbijn Jungreis.
Dat zal een verschrikkelijke tijd
zijn. Al onze (Joodse) wijzen zijn
het erover eens dat ze die geboor-
teweeën niet willen meemaken.’
Opvallend is dat haar visie op
onze tijd overeenkomt met wat de
Here Jezus ‘het begin van de weeen’
noemt (Matth. 24:8). Vreselijke
eindtijdrampen worden in Openbaring
ook ‘weeën’ genoemd.
Ook is er de pas ontwikkelde islamitische
eschatologie, die leert
dat de komst van de Mahdi, de
moslim messias, zal plaatsvinden
in een tijd van chaos, oorlog en
rampen. Daar werkt Ahmadinejad
van harte aan mee. Zie hierover
mijn boek ‘Eindtijd, Israël en de
Islam’ (een bespreking van dit
boek staat op pag. 34, red.).
Bijbelse eindtijdpredikers
De Bijbel zegt veel over de eindtijd,
de laatste dagen. De vreselijke
dag, die als een ‘verwoesting
van de HERE komt’ (Jes. 13:6).
Wat adviseren bijbelse eindtijdpredikers
ons?
• Petrus: ‘Het einde van alle dingen
is nabij gekomen’ (1 Petr.
3:11,12). Vier adviezen: nuchter
worden, bidden, een heilig leven
leiden en op dwaalleraren letten.
• Jacobus: ‘De komst van de Heer
is nabij’ (Jac. 5:8). Adviezen: niet
tegen elkaar zuchten en geduldig
volharden in je geloof.
• Johannes: ‘Kinderkens, het is de
laatste ure’ (1 Joh. 2:18). Advies:
let op de antichrist(en) als teken.
• Joël beschrijft uitvoerig rampen
en oorlog op de ‘dag van duisternis
en donkerheid’, de Dag des
HEREN. Het zal vreselijk zijn:

‘Wie zal hem verdragen?’ Meteen
na zijn angstaanjagende profetie
zegt de HERE: ‘Maar ook nu nog,
luidt het woord van de HERE:
Bekeert u tot Mij met uw hele hart
en met vasten en wenen’ (zie Joël
1 en 2). Adviezen: bekering, berouw
en vasten.
Schaamteloos volk
Zefanja profeteert: ‘Komt tot uzelf,
ja komt tot inkeer, gij schaamteloos
volk, voordat het besluit tot
uitvoering komt – als kaf gaat een
dag voorbij – voordat over u komt
de brandende toorn van de HERE’
(Zef. 2:1,2). Advies: inkeer, dus
bekering.
Jesaja waarschuwt dat er een
‘verschrikking van de HERE komt
(…) wanneer Hij opstaat om de
aarde te verschrikken’ (Jes. 6:10-
22). Advies: ‘Verberg u in de
grond voor de verschrikking van
de HERE.’
Openbaring 9-19 geeft veel details
over de eindtijd. De vreselijke
rampen die beschreven worden
komen overeen met de Gevlei Mashiach,
die rabbi Jungreis noemt.
De Oogst september 2009 Israël Jan van Barneveld 33
Adviezen: tweemaal worden de
gebeden van de heiligen onder
Gods aandacht gebracht. De eerste
keer voordat de zegelgerichten
beginnen (Openb. 5:8). De
tweede keer voordat de bazuingerichten
miljoenen doden veroorzaken
(8:3). Het tweede advies is
bekering. Tweemaal constateert
de Heilige Geest diep ontroerd:
‘En zij bekeerden zich toch niet…’
(9:20,21 en 16:9).
Het advies van Joël
luidt: bekering, berouw
en vasten
Bid onophoudelijk
Bij de profeten Joël en Zefanja valt
iets bijzonders, iets hoopvols op.
‘Maar ook nu nog’, zegt Joël. Er is
nog hoop. Zefanja zegt: ‘Voordat
het besluit tot uitvoering komt.’
Er is dus ruimte (tijd) tussen het
besluit en de uitvoering van dat
besluit. Zou rabbijn Jungreis gelijk
hebben als ze zegt dat ‘elke negatieve
profetie veranderd kan
worden’? Een aanwijzing vinden
we bij Jeremia: ‘Het ene ogenblik
doe Ik over een volk en een koninkrijk
de uitspraak dat Ik het
zal uitrukken, afbreken en verdelgen;
maar bekeert zich dat volk
(…) van zijn boosheid, dan zal Ik
berouw hebben over het kwaad
dat Ik hun dacht aan te doen’ (Jer.
18:7,8). Denk aan het afgelasten
van de ‘veertig dagen en Nineveh
zal verwoest worden’ van de profeet
Jona! Als we tenminste de
adviezen van de eindtijdpredikers
opvolgen!
Minstens driemaal heeft de Here
Jezus Zijn eindtijdrede uitgesproken.
We geven alleen Zijn advies
weer: ‘Wees waakzaam en bid onophoudelijk
om te ontkomen aan
de dingen die gebeuren gaan en
om voor de Mensenzoon te kunnen
verschijnen’ (Luc. 21:36). Dit
bidden we dan ook elke dag.
Drs. Jan van Barneveld publiceert regel-
matig over het profetische Woord, vooral
met betrekking tot Israël.

34 Boeken
De Oogst september 2009
Eindtijd, Israël en de Islam
Eindtijd, Israël en de Islam
door drs. Jan van Barneveld;
168 blz., € 12,95. Uitgeverij
Het Zoeklicht, Doorn, 2009.
Met vaart en bewogenheid schrijft
Jan van Barneveld in dit boek over
de eindtijd en vooral de rol die
Israël en de islam in het eindtijdgebeuren
spelen. Het boek begint
met een boeiend inkijkje in de
bijbelse eindtijdleer en de geschiedenis
van de islam. Van Barneveld
laat zien dat Mohammed al bedreven
was in jihad en gijzelneming.
‘Moslims houden van traditie. Dus
jihad en gijzelneming komen tot op
de dag van vandaag voor.’
Belangwekkend is ook de heldere
uitleg van de islamitische eindtijdleer.
Kennis van deze leer is cruciaal
om te begrijpen wat moslimterroristen
drijft.
De schrijver laat zien hoe het islamitische
eindtijdscenario zich verhoudt
tot de bijbelse eindtijdleer.
Over die bijbelse eindtijdleer bestaan
verschillende inzichten. De
twee belangrijkste visies zijn het
EU-scenario (de EU zal uitgroeien
De boom en zijn vruchten
De Britse theoloog John Blanchard
behandelt het kleine bijbelboek
Jakobus heel uitgebreid. De boodschap
in de brief van Jakobus
geeft bij veel christenen aanleiding
tot misverstanden. Het is alsof
Jacobus het tegenovergestelde
zou beweren als Paulus. Blanchard
laat zien dat Jakobus zijn lezers
juist een spiegel voorhoudt: ‘Als
u de genade van God hebt leren
kennen, zal dat zichtbaar worden
in alle aspecten van uw leven.’
Verder besteedt hij veel aandacht
aan de relatie tussen de tekst van
de Jakobusbrief en de andere bijbelboeken.
Blanchard toont aan
dat het ‘vruchtdragen’ door het
doen van goede werken, waar
Jakobus zo de nadruk op legt,
geen losstaand idee is, maar de
consequentie van het leven uit het
geloof.
Blanchard benadrukt sterk dat
we ons moeten onderwerpen aan
Gods tucht. Het is volgens hem
onbijbels om te denken dat alle
vreugde en goede dingen bij God
vandaan komen en dat de duivel
verantwoordelijk is voor alle verdriet
en moeilijke momenten in
het leven. De Bijbel leert juist dat
God alles in de wereld bestuurt
én dat Hij kastijding gebruikt om
Zijn kinderen op het rechte pad te
houden. Daarom moeten we ons
onderwerpen aan Zijn bevelen en
de duivel weerstaan.
De uitleg van de brief is opgesplitst
in twee delen; het eerste
deel beslaat hoofdstuk 1 en 2 en
het andere deel de overige drie
hoofdstukken. Het boek is een
diepgravende bijbelstudie en daarom
heel geschikt om te gebruiken
bij een bijbelkring, maar ook bij
persoonlijke bijbelstudie.
Pieter de Boer
tot het Hersteld Romeinse Rijk) en
het Turkse scenario (in de eindtijd
ontstaat een islamitisch wereldrijk
met Turkije als centrum). De
schrijver laat echter zien dat deze
scenario’s elkaar niet hoeven uit te
sluiten.
Van Barneveld schrijft met wijsheid
over het menselijke aspect in
deze scenario’s en wijst herhaaldelijk
op het gevaar van ‘profetische
planken misslaan’. Dat werkt
verfrissend. ‘Te vaak wordt er
over “verborgen zaken” waarover
we nog te weinig weten te veel
gezegd.’ Maar, benadrukt hij, dat
moet ons zeker niet tegenhouden
om ons te verdiepen in bijbelse
profetieën. ‘Het gaat erom dat profetische
Woord te kennen, zodat
we, als bepaalde dingen zien gebeuren,
Gods hand herkennen.’ Dit
boek kan je daar zeker bij helpen.
Gertjan de Jong
De boom en zijn vruchten,
deel 1 en 2. De brief van Jakobus
uitgelegd door John Blanchard;
resp. 240 en 309 blz.,
prijs € 15,90 per deel. Uitgeverij
De Banier, Bunnik, 2009.

Hoofdkantoor
O.Z. Voorburgwal 241
1012 EZ Amsterdam
t 020-3446310 f 020-4202394
e info@totheildesvolks.nl
i www.totheildesvolks.nl
Bereikbaar: van maandag tot
donderdag tussen 9.00 en 16.30
uur (behalve de lunch). Vrijdag
van 9.00 uur tot 12.30 uur.
Shelter Christian Hostels
The Shelter City
Barndesteeg 21
1012 BV Amsterdam
t 020-6253230 f 020-6232282
e city@shelter.nl
i www.shelter.nl
The Shelter Jordan
Bloemstraat 179
1016 LA Amsterdam
t 020-6244717 f 020-6276137
e jordan@shelter.nl
i www.shelter.nl
Youth Hostel Ministry
e info@youthhostelministry.org
i www.youthhostelministry.org
Scharlaken Koord
Preventie, straatwerk en hulpverlening
rond prostitutie
Barndesteeg 25
1012 BV Amsterdam
t 020-6226897 f 020-3302224
e info@scharlakenkoord.nl
i www.scharlakenkoord.nl
Preventiewerk
t 020-6260845
e info@bewareofloverboys.nl
i www.bewareofloverboys.nl
Testament en giften
Different
Hulpverlening rond seksuele
identiteit en seksverslaving
Goudsbloemstraat 38
1015 JR Amsterdam
t 020-6256797 f 020-6221386
e info@different.nl
i www.different.nl
Waypoint Urk
Hulp en voorlichting aan
jongeren met (dreigende)
verslavingsproblematiek
Postbus 74
8320 AB Urk
t 06-51078725
e info@waypoint-urk.nl
i www.waypoint-urk.nl
De Tweede Mijl
Inloophuis voor dak- en thuislozen
Willemsstraat 39
1015 HW Amsterdam
t 020-6232828 (ma, woe, vrij)
e info@detweedemijl.nl
i www.detweedemijl.nl
Stichting Rehoboth
Begeleidingscentrum
Prof. Lorentzstraat 2
8302 AS Emmeloord
t 0527-697279 f 0527-619231
e info@rehoboth.nl
i www.rehoboth.nl
Mochten er in deze publicatie afbeeldingen
staan waaraan rechten kunnen worden
ontleend, dan verzoeken we u contact op te
nemen met de uitgever.
Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling
dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam. De stichting bezit
rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van
Koophandel, dossiernummer 40530233.
Giften Postbank 104944 t.n.v. Stichting Tot Heil des Volks
De stichting Tot Heil des Volks beschikt over een ANBI-verklaring.
Voor giften en abonnementsbetalingen uit het buitenland:
ABN-Amro te Amsterdam: 4667.85.992
t.n.v.: St. Tot Heil des Volks, Amsterdam
IBAN code: NL38ABNA0466785992
BIC code: ABNANL2A (Beide codes vermelden)
De Oogst september 2009 Tot Heil des Volks
Dank voor uw steun
35
Onder dank ontvingen wij in de maand juni de
volgende giften:
Algemeen 53.823,58
Different 852,54
Hans Frinsel, ondersteuning 770,00
Hulp voor prostituanten 80,00
De Oogst 1.503,70
Vrouwencentrum Ruchama 437,25
Rehoboth 62,50
Scharlaken Koord 4.487,49
The Shelter City 340,00
De Tweede Mijl 2.455,04
Wandelende Tak 50,00
Waypoint Urk 3.144,00
Youth Hostel Ministry 217,14
---------------
Totaal € 68.223,24
Boeken uitgelicht
Wilt u meer lezen van Oogst-auteurs? Bij de
webshop op www.totheildesvolks.nl kunt u
diverse boeken van Oogst-schrijvers bestellen.
Graag brengen we twee boeken onder uw
aandacht.
Open Boek – Johan Frinsel
Dit boek bevat dertig overdenkingen over het
bijbelboek Openbaring. Openbaring is voor
velen lang een gesloten boek geweest. Johan
Frinsel maakt echter duidelijk dat juist Openbaring
van groot belang is voor ons leven hier
en nu. ‘Open boek’ kost € 12,65.
Biometrische identificatie –
Jaap Spaans
Biometrische identificatie, het gebruik van
unieke lichamelijke kenmerken voor identificatie,
doet geruisloos maar onstuitbaar zijn
intrede. Biometrische toepassingen zullen diep
ingrijpen in ons leven. Jaap Spaans brengt
deze technieken in beeld en plaatst ze in de
context van de actualiteit en de Bijbel.
‘Biometrische identificatie’ kost € 10,-.

Stichting Tot Heil des Volks ontwikkelt en runt projecten voor
christelijk sociaal werk en evangelisatie. Voorbeelden daarvan
zijn opvang van dak- en thuislozen, uitstapprogramma’s voor
prostituees en christelijke jeugdhotels. Bij Tot Heil des Volks is
je christelijke levensovertuiging de drive voor je (vrijwilligers)
werk.
Voor Stichting De Tweede Mijl in Amsterdam
zijn wij op zoek naar
Vrijwilligers
(1 dag per week)
Het vrijwilligersteam van De Tweede Mijl heeft versterking nodig.
Wij bieden u als christen een uitdagende vrijwilligersbaan aan bij
de Tweede Mijl in Amsterdam. Uw taak bestaat uit het opvangen
van dak- en thuislozen, verslaafden en mensen die aan de rand van
de samenleving terecht gekomen zijn. Hebt u een hart voor deze
mensen? Dan zijn wij op zoek naar u!
De Tweede Mijl is iedere maandag, woensdag en vrijdag geopend.
Zin om een dagje mee te draaien voordat u een besluit neemt?
Of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Johan
van Dam, coördinator van De Tweede Mijl. Mobiele nummer:
06-44117747, e-mail: JohanvanDam@detweedemijl.nl.
Lees meer over De Tweede Mijl op www.detweedemijl.nl.