Commissie voor de milieueffectrapportage ... - raadbergen-nh.nl

Commissie voor de milieueffectrapportage
Postbus 2345
3500 GH UTRECHT
Datum
25 februari 2009
Onderwerp
Zienswijze MER Gasopslag Bergermeer en
daaraan verbonden vergunningaanvragen
L.S.,
Graag wil ik hierbij mijn zienswijzen met betrekking tot de door Taqa Energy B.V. uitgevoerde MER
Gasopslag Bergermeer en verschillende daaraan verbonden vergunni ngaanvragen omtrent de
voorgenomen activiteit realisatie van een ondergrondse gasopslag in een ondergronds veld tussen
Alkmaar en Bergen aan u en de betrokken bevoegde gezagen voorleggen.
Eerste opmerking is dat mijn eerdere reactie op de startnotitie d.d. 1 januari 2008 geleid heeft tot
implementatie van delen hiervan in de door u opgestelde Richtlijnen voor de MER, waar ik erkentelijk
voor ben. Hieronder volgen mijn zienswijzen, welke deels zijn terug te leiden op genoemde reactie op
de startnotitie van deze MER-studie.
Het beperken van de scope tot het in deze studie zeer beperkte zoekgebied aangaande
locatiealternatieven gaat voorbij aan de mondiale gemeenschap waartoe wij behoren. Het gas zit
tenslotte elders al adequaat in een opslag, om gelijk des pudels kern te benoemen: Rusland heeft
een fantastisch gasreservoir. Technisch gesproken kan levering rechtstreeks geen probleem zijn,
behoudens piekleveringen waarvoor inmiddels piekopslagen (PGI) door Nederland verspreid
gerealiseerd zijn (doel: om transportnetten voldoende slank te houden, en toch bij piekvraag
voldoende te kunnen leveren).
Het inmiddels door Taqa erkende hoofddoel van de opslag is echter inkoop in de goedkope
zomerperiode, en verkoop in de dure winterperiode. Een PGI vestigen in het regionaal belang op de
locatie Loterijlanden 1 is daarmee een gekunstelde vertoning geweest: doel is, naast genoemd
commercieel belang, een grootschalige strategische reserve op Europees niveau te hebben.
De handicap van rechtstreekse levering uit Rusland is de onbetrouwbaarheid waar Taqa op hamert,
laatstelijk met referte aan de crisissituatie enkele maanden terug toen transitoland Oekraïne
blokkering van gaslevering werd verweten.
Deze zie-je-wel houding is volstrekt ten onrechte. Handelspartijen moeten in het mondiaal denken
niet beschouwd worden als partijen die veroordeeld zijn tot elkaar, maar als partners die
samenwerking als een deugd zien. Afspraken daarover kunnen afdoende geborgd worden in
overeenkomsten, contracten en wat dies meer zij.
1 ‘Loterijlanden’ als benaming voor het bovengronds deel van de locatie waaronder het huidig puttenveld zich bevind
geeft eenduidig de plaats weer.

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
2 van 2
De stabiliserende werking die een PGI beoogd, heeft een technisch karakter en is een verdedigbare
keuze. De stabiliserende werking die de Storage voor levering en mogelijk ook voor het prijsniveau
heeft 2 hebben in het licht van bovenstaande een contra-productief effect.
Is het trouwens niet zonde zoveel energie te spenderen aan het ac htereenvolgens conditioneren 3 ,
comprimeren en inbrengen in de opslag, en dit proces bij het terugwinnen te reverseren met beide
keren inzet van veel energie? Het überhaupt c reëren van een Storage is vanwege deze nutteloze
inzet van energie, gezien het bovengenoemd alternatief in opslag houden op de winplaats tot nuttig
gebruik zich voordoet, geen BBT zoals de Wet milieubeheer en IPPC richtlijnen dit verplicht stellen.
Ook is dit een argument om als MMA te kiezen voor het leegproduceren van het huidig veld, en
daarna teruggeven aan de natuur. Dat mag geen abandonneren zijn, de term di e Taqa gebruikt:
Deze term wordt gebruikt voor het verlaten van een zinkend schip, en dit terrein achterlaten dient met
inachtneming van good housekeeping te geschieden. De rommel opruimen is het devies.
Verondersteld echter dat deze redenat ie niet als valide wordt beschouwd gezien het Nederlands
beleid (is dat overigens aan MER onderworpen geweest?) Nederland tot Gasrotonde te bombarderen.
In dat geval zou éérst scoping binnen geheel Nederland plaats moeten vinden. En in dat geval lijkt
me, dat het nu gekozen zoekgebied c.q. het voorkeursveld ten minste 4 grote nadelen heeft.
Eerstens is dat het Bergermeergasveld een handicap in de vorm van een breukzone heeft, er zullen
allicht alternatieve reservoirs zijn zonder zon breukzone.
Ten tweede kan falen, of hoe je het maar wilt noemen, van een gasveld in deze regio, waaronder het
onderhavige waarbij bedacht moet w orden dat ook terroristische acties niet zijn uitgesloten leiden
tot bodembeweging die risicos heeft voor de kustzone, dit in verband met de zeewering. Nederland is
momenteel krampachting in de weer de Zwakke Schakels in de kust op orde te brengen, met
ingebruikname van het Bergermeergasveld als opslagveld wordt de veiligheid vervolgens letterlijk
opnieuw ondermijnd. Beïnvloeding van effecten van dit project op kustversterkingsprojecten wordt
daar gekozen voor constructies c.q. voorzieningen die de geïndiceerde aardschokken aankunnen?- is
van groot belang.
Als derde gelden de natuur- en landschapswaarden. Het open gebied is als bijzonder te kenschetsen,
tot op West-Europees niveau, waarbij nu juist de Loterijlanden een groot potentieel hebben. Onder
meer aanwijzing als Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en Belvedèregebied geven de benodigde
bescherming. Ook heeft het gebied toeristisch-recreatief grote waarde, terwijl de agrarische stand ook
waarde toekomt in het beleid.
Ten vierde dient er bij de keuze van een vestigingsplaats gelet te worden op de beschikbaarheid van
koelwater selectie koelsysteem: voorgenomen is te koelen met lucht, maar dat is een lawaaiige
aangelegenheid (dit aspect is niet gesignaleerd in de studie), waarbij ook nevelvorming (denk aan
verkeersrisicos) optreedt -, aanlandingsmogelijkheden van leidingen overzee, en
aanlegmogelijkheden voor schepen die gas aanleveren. Deze mogelijkheden zullen elders zeker beter
zijn.
In § 4.2.1.4 van BREF reference document Industrial cooling systems wordt de benaderingswijze van
dit issue geschetst. De IPPC compliance studie van DHV gaat hieraan voorbij.
Op macro-schaal verdient een andere beleidsmatige keuze (die op zich ook MER-plichtig kan zijn) óók
voorrang aleer onderhavige MER-studie in beeld had moeten komen. Het ooit nuttig te gebruiken gas
d.w.z., het gas wat overblijft na alle inspanningsverliezen om het in- en uit de grond te jassen heeft
2 Waarvan de revenuen onmiskenbaar bij Taqa terecht zullen komen, en niet bij de afnemer!
3 Conditioneren: verhitten, koelen, stoffen toevoegen, stoffen er uithalen.

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
3 van 3
een hoogwaardige energie-inhoud. Het is toch zonde dat kostelijke gas, met een
verbrandingstemperatuur van honderden graden, maar te blijven gebruiken om bv. woonhuizen te
verwarmen tot zon luttele graad of 20?
Dat gas verstoken moet op termijn voorbehouden blijven voor hoogwaardige toepassingen, bv. om
staal te smelten. Laagwaardige warmte winnen voor woonhuisverwarming kent voldoende
alternatieven 4 . Ook daarom voldoet de Storage niet aan de BBT en IPPC.
Tussensprong: Evenals het opslaan van CO2 in het als zodanig te abandonneren gaswinreservoir kan
ook het gebruik van deze locatie als bron voor de winning van aardwarmte worden aangewend.
Beiden kunnen als voorziene, en dus als aanvullende autonome ontwikkelingsmogelijkheden worden
beschouwd voor de locatie.
De IPPC compliance studie is blijkens bovenstaande een slap aftreksel van de referentiedocumenten.
Gezien de gebreken die ik een bij globale scan constateer, heb ik er geen vertrouwen in dat de studie
overigens wél resulteert in een rapport dat de relevante issues naar voren brengt.
Dat idee wordt gesterkt doordat op verschillende punten (bv. tabel 0, 2, 5) aangegeven wordt dat niet
voldaan wordt, terwijl de motivering voor de afwijking niet wordt gegeven.
Een onderdeel van de IPPC studie is uit het rapport gel icht, en als energie efficiency scan
gepresenteerd. Daarmee scoort de c ompliance studie relatief hoog in de weging, terwijl de energie
efficiency scan laat zien, dat er nogal wat keuzes niet-BBT worden genomen.
In het kader van de vergunningverlening Wet milieubeheer (Wm) dient echter conform BBT gehandeld
te worden, het niet implementeren van BBT maatregelen is op grond van de Wm niet mogelijk.
Door gaswinning de laatste decennia is de bodem zon 20 cm gedaald door compactering van het
gesteente. Nu wordt gerapporteerd dat vullen van het Bergermeerveld de bodem plaatselijk weer 10
cm omhoog zal brengen. Hoe kan dat toch, eenmaal gecompacteerd gesteente kan je toch niet
opblazen? Het lijkt me dat de ondergrond op deze locatie geen doedelzak is 5 .
Ik lees in het hoofdrapport van de MER-studie dat alléén is gekeken naar maar één keer volpompen,
en dat voornoemd doedelzakeffect optredend op de langere termijn niet is beoordeeld. Ik kan me
voorstellen dat er na verloop van tijd door het heen- en-weer gepomp een vorm van materiaalmoeheid
zal optreden in het nu nog resterende poreuze gesteente, en er eens een buitengewone harde klap
komt (een soort klapband). Ofwel het effect wordt - zo mogelijk - nader onderzocht, ofwel als leemte in
kennis zichtbaar gemaakt.
Gezien de recente nadere uitleg van Taqa (ná voltooiing van de studie, op in dit kader belegde
informatiebijeenkomsten) heeft zij echter gewoon geen zin in een dergelijk nader onderzoek. De
stelling dat het wel zal meevallen en dat de gevolgen aanvaardbaar zijn is kennelijk het laatste woord
van Taqa, waarmee men zich in feite laat kennen. Er is immers een onderbouwing nodig.
Daar staat tegenover dat TNO in haar rapport (pag. 82, aanbeveling 1) kennelijk aangeeft dat verdere
gesteente-reacties bij de injectie- en productie cycli voorspeld kunnen worden door ex ante analyse.
4 Ditzelfde gasveld zou gebruikt kunnen worden voor de winning van aardwarmte, winputten zijn er immers al. Daarbij
is het mogelijk dit ‘drukneutraal’ uit te voeren, zodat dát risico in elk geval is uitgesloten.
5 Verdere complicaties kunnen schuilen in het gegeven dat naast de regelmaat van het in- en uitpompen er ook nog
eens gedurende de boorfase geïnjecteerd zal worden. Welk effect is hiervan te verwachten?

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
4 van 4
In de aanbevelingen op pag. 87 staan overigens ook leemten in kennis benoemd, zoals aantasting
van de stabiliteit van de bodem bij injectie onder lage temperatuur.
In § 8.2 van het hoofddocument wordt aangegeven dat aardbevingen met een magni tude groter dan
M = 3,9 onwaarschijnlijk zijn, hetgeen inhoudt dat een magnitude die gelijk is aan 3,9 waarschijnlijk
wordt geacht. Dat houdt in dat zon aardbeving tegen de benedengrens van een lichte aardbeving
aanzit!!
Als deze conclusie wordt gerelateerd aan de onzekerheden die er zijn, de aannames die gemaakt
worden, en het niet betreft dan een verwachting die wordt uitgesproken, is Taqa wél aan het spelen
met mens en omgeving.
Bijkomende handicap is dat het relevant achtergrond doc ument (aangeleverd door een Nederlands
adviseur!) in het Engels is geschreven. Gezien het feit dat Engels mijn moedertaal niet is, en de
toegankelijkheid van het rapport verder bemoeilijkt wordt door de onvermijdelijke vakinhoudelijke
termen, kan ik dit rapport niet voldoende doorgronden. Omdat de wetgever gebruik van de
Nederlandse taal in principe verplicht stelt, verwacht ik dat (ook) op dit punt een onaanvaardbaar
wordt uitgesproken.
De betrouwbaarheid van de exploitant acht ik gering. De oude belofte van de rechtsvoorganger van
Taqa het Bergermeerveld te sluiten en daarbij de installaties c.a. op de locatie Loterijlanden te
amoveren blijkt nu van nul en generlei waarde te zijn.
Ook voor wat betreft schade-uitkeringen in het verleden, ik heb er niets van gemerkt. Na de bevingen
in de jaren 90 heeft men na mi jn melding van schade niet eens de moeite genomen te reageren.
Daardoor heb ik mijzelf de moeite bespaard om in 2001 opnieuw in touw te komen, bij de beving die
niet door omwonenden is gevoeld. Ik heb echter zeker wel iets gevoeld! En: noch daarvoor (de
andere klappen van de gaswinlocatie niet meegerekend) noch daarna, heb ik een vrachtwagen langs
voelen komen, die een dergelijke impact heeft gehad op mijn woonbeleving!
Ook omdat het nieuwbouw na amovering betreft, versluierd door de gehele ontmanteling niet af te
wachten, maar daar dwars doorheen alvast het nieuwe project te beginnen had de MER gebaseerd
dienen te worden op teruggeven aan de natuur anno nu.
Omdat Taqa de huidige situatie in strijd met de uitgangspunten tóch als referentie gebruikt, zoekt zij
ten onrechte aansluiting bij de bestaande installatie en de aanwezige massas, onder meer op het
ruimtelijk vlak en in het beeldkwaliteitsplan (BKP). Daarmee krijgt de locatie Loterijlanden ten onrechte
een te hoge scoring in het klassement. Op ditzelfde issue wordt in feite in het BKP meerdere keren
gescoord, nl. als ruimtelijk kwaliteitsbeeld 6 , als zijnde bevorderend voor de ruimtelijke samenhang, als
kans om de structuur van het landschap te versterken, en als aansluitmogelijkheid op bestaande
installaties en massas. Etcetera, zie de tabel op pag. 54 van het BK P. Er wordt (middels de +) zelfs
nog beweerd dat het aansluiten op de aanwezige cultuurhistorische waarden betekenis heeft! Deze
laatste implicatie is volslagen uit de lucht gegrepen.
In de studie behoren de gevolgen voor het milieu als aspect voor de besluitvorming beschreven te
worden, en wel op zo objectief mogelijke wijze. Omdat op verschillende vindplaatsen andere aspecten
dan milieuaspecten meewegen zoals mogelijke planologische medewerking, hetgeen een
discretionaire bestuurlijke bevoegdheid betreft 7 , maar ook economische aspecten en risicos op lange
doorlooptijden van procedures spelen een rol resulteert het rapport ni et in ordentelijke
6 MOB Bergen scoort immers een derde min.
7 Bij uitstek dus ook nog eens een niet-objectief criterium, het gaat om een bestuurlijk-politieke keuze!

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
5 van 5
beslisinformatie voor de beslissers: de plussen en minnen geven niet weer wat zij waard zijn op
milieugebied.
Op dezelfde leest is de MOB-locatie een te zware ruimtelijke kwaliteit toebedeeld. Anderzijds biedt de
MOB-locatie kansen om de open ruimte elders te beschermen (waarbij een 15 m. hoge
afblaasinstallatie natuurlijk wél schade aanricht), daar de MOB-locatie een planologisch
geaccepteerde verstoring van de openheid betreft.
Door daarenboven de plussen en minnen te presenteren zoals gedaan is, zullen beslissers de
suggestie moeilijk kunnen weerstaan de plussen en minnen eenvoudigweg maar op te tellen. Ten
eerste is toekenning van (aantallen) plussen en minnen afhankelijk van het waardeoordeel van
degene die dit doet. Ten tweede zijn de plussen en minnen in de rijen toegekend aan andere
waarden, en hebben dus w einig betekenis voor een vergelijking.
Met sommeren van pl ussen en minnen worden dus wel appels en peren opgeteld! Aan de uiteindelijke
beslisser moet duidelijk worden gemaakt hoe interpretatie dient te geschieden.
In tegenstelling tot wat verwacht mag worden is adequaat beslissen op basis van de samenvattingen
zelfs op basis van het hoofddocument niet mogelijk. Na bestudering van de achtergronddocumenten
blikt dat de vlag de lading niet dekt: de inhoud van achtergronddocumenten (als deze al correct zou
zijn, hetgeen niet altijd het geval is) is niet naar essentie overgenomen. De beslissers kunnen daarom
geen ordentelijk oordeel geven op basis van de huidige stukken.
De inventarisatie van natuurwaarden (rapport BGS-UR-5014) betreft deels verouderde informatie.
Hierin staan bv. gegevens opgenomen (figuur 2) die dateren uit de eerste helft van de jaren 90.
Daarna omgegronde graslanden (nu dus permanente bollenteelt op zand, waar eerst gras op klei lag)
zijn daardoor nu beschouwd als vogelwaardig! Dat geldt evenzo voor figuur 3 t/m 7, de figuren 8 t/m
10 zijn niet gedateerd. Figuur 11 dateert zelfs van 1979!
Deze verouderde informatie had dienen te leiden tot actualisatie hiervan.
Het relateren van de effectenbeoordeling aan de huidige situatie is in strijd met de Startnotitie, waarin
is aangegeven dat uitgangspunt de oorspronkelijke situatie botanische graslanden ter plaatse van
de huidige installatie - dient te zijn.
Overigens is er een verschil in focus tussen inventarisatie en effectbeoordeling. De effectbeoordeling
beperkt zich ten onrechte tot de beschermde planten- en diersoorten.
Ook is het zo uit de aard der inventarisatie dat de waarden zijn gerelateerd aan de bedrijfssituatie
van de plant zoals die nu eenmaal in functie is. Ook de effectbeoordeling is toegespitst op het
functioneren van de installatie, hetgeen zich onder meer uit in de effectenmatrix boren van putten op
pag. 14 en de vergelijking die op pag. 14 wordt getrokken in de laatste zin van de eerste alinea. Een
effectenmatrix natuurwaarden tijdens normaal bedrijf mankeert. Bij de beoordeling van een schone
referentiesituatie, gecombineerd met een ef fectbeoordeling waarin ook de niet beschermde soorten
worden gewogen zal een geheel ander beeld ontstaan dan het nu geschetste. Daarbij dienen ook
leemten in kennis, als de mogelijke aanwezigheid van groene kikkersoorten (pag. 10 van de
effectbeschrijving) aangevuld te worden.
Verder: Een opmerking als het gebruik van akkerland of grasland kan van jaar tot jaar verschillen
(pag. 9) geeft weer dat onderzoeker een beperkte gebiedskennis heeft. Akkerland in dit gebied is
welhaast per definitie in gebruik voor permanente bollenteelt, en grasland is nagenoeg altijd intensief
als weidegrond bij veehouders in gebruik. Enkele graslanden bij enkele paardenliefhebbers zijn (min
of meer) extensief in gebruik, maar ook deze landjes hebben weinig botanisch perspectief (de
paarden laten alleen de boterbloemen staan).
Botanisch interessante gronden bevinden zich in dit gebied alleen achter de hekken van
Natuurbeschermingsorganisaties! Overige landerijen zijn door de gebruikers onherstelbaar verbeterd,

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
6 van 6
teruggeven aan de natuur is daar nauwelijks een optie. Gezien de potenties is behoud en daarnaast
versterking van de natuurwaarden in de Loterijlanden in het plangebied en verdere omgeving een
optie die ver boven andere verbeteropties voor natuurwaarden uitsteekt. De mits is echter
onmiskenbaar dat Taqa het veld ruimt!
Uit oogpunt van efficiënt ruimtegebruik is het noodzaak de Loterijlanden te ontdoen van de huidige
installaties c.a., en vervolgens terug te geven aan de natuur 8 . Onder meer het verdwijnen van de
gruttopopulatie, een internationaal belang, wordt daarmee voorkomen. Dit verlies komt overigens niet
tot uitdrukking in de scoring.
Zonder meer beklagenswaardig is het lef van Taqa om tóch jaarrond het aanleggen van het
leidingtracé alsmede de aanleg van de verdere installaties op de Loterijlanden te willen forceren.
Hiermee worden de conclusies en aanbevelingen in de toetsing Flora- en faunawet
(achtergronddocument 3) van tafel geveegd. Dit voornemen dient geweigerd te worden.
Paragraaf 3.4.5 inzake het streekplan geeft geen tussenkopje Relevantie weer, tabel 1.3-1 geeft wel
een visie van Taqa hierover: Taqa stelt dat een streekplanherziening niet nodig wordt geacht. Het
Ontwikkelingsbeeld Noord-Holland Noord 2004 geeft voor de locatie Loterijlanden echter noch
ontwikkelingsruimte, noch uitbreidingsruimte. Het ontwikkelen van een opslagplaats, waar sequentieel
gasinjectie en -winning zijn toegestaan, waarbij het aanleggen van nieuwe putten plaatsvindt, zijn
onder het vigerend streekplan niet toelaatbaar.
Voor de andere voorkeurslocatie, het regionaal bedrijventerrein Boekelermeer, geldt dat dit indachtig
het streekplan een bepaalde omvang, in hectares, bebouwingsdichtheid en dichtheid heeft voor wat
betreft arbeidsplaatsen. De behandelings- en compressie-installatie is zon specifieke bedrijfsvorm dat
het maar de vraag is of dit an sich toelaatbaar is binnen bovengenoemde normen uit het huidig
streekplanbeleid. Verder is de beperking die vestiging van de installatie op de naburige terreinen
oplegt een zon belangrijke ondergraving van het streekplan dat dit aanpassing vereist. Bovendien
ontstijgt vestiging van een schakel in de internationale Gasrotonde alhier het beleid op dit
bedrijventerrein alleen regionale bedrijven te vestigen.
Omdat in het rapport de Boekelermeer consequent de titel industrieterrein krijgt toegedicht terwijl het
om een bedrijventerrein gaat wordt versluierd dat er in hoofdzaak lichte bedrijfsvoeringen in de
huidige planologische opzet plaatsvindt (waarbij in een bedrijfszwaarte als die van Taqa niet is
voorzien). Naast het streekplan laat ook het bestemmingsplan vestiging van Taqa dus niet toe.
Zware handicaps zijn bovendien dat het ter plaatse vigerend bestemmingsplan bedrijfsvestiging op
naburige kavels toelaat, hetgeen bij vestiging van Taqa onmogelijk gemaakt dient te worden in
verband met de risico-contouren, en de mogelijkheid dat vanwege de verwachte geluidsemissie een
zone in het kader van de Wet geluidhinder moet worden vastgesteld.
De alternatief door Taqa bestudeerde locaties liggen alle in het buitengebied, dat daarnaast ook nog
eens deels als stiltegebied is aangewezen. Vestiging van een industrieel complex zoals benodigd is
wordt niet als dusdanig benoemd. Op het vlak van de benodigde bestemmingswijziging, waarbij ook
geluidscontouren waarschijnlijk tot een zone-vaststelling zullen nopen hebben deze alternatieven
meer wind tegen dan gerapporteerd.
Voor de ontsluiting van de alternatieve locaties is geen redelijke oplossing beschikbaar. Het betreft
ofwel smalle en kronkelende wegen met een cultuurhistorische waarde waaraan het bezwaarlijk
8 Het effect van de huidige installatie behelst een sterke algehele waardevermindering voor de Loterijlanden als
geheel.

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
7 van 7
reconstrueren is 9 , ofwel de Kolonel Sneepweg die geen openbaar gebruik kent. Mede gezien de
ligging in stiltegebied, met voor de K olonel Sneepweg bovendien de kanttekening dat deze door
potentieel natuurgebied leidt is de infrastructuur niet geschikt c.q. geschikt te maken.
De provinciale beleidsregel compensatie (aangedragen in paragraaf 3.4.9), waarin het beschermings-
en compensatieregime is neergelegd wordt door Taqa terzijde gelegd, waarbij zij vervolgens aangeeft
wél het een en ander te willen compenseren, maar dan op vrijwillige basis.
Behalve dat deze intentie mogelijk tot niets kan leiden, is het ook niet waar. Er is wel degelijk een
compensatieplicht, ook in het geval er geen permanente effecten zouden zijn zoals Taqa op deze
vindplaats in het hoofddocument suggereert. De geboden compensatie in het natuureffectenrapport
(achtergronddocument 2) is echter een sigaar uit eigen doos. Teruggeven aan de natuur is immers
de nuloptie conform de Richtlijnen.
In het achtergronddocument effecten op natuurw aarden geeft Alterra echter aan dat er wel degelijk
permanente effecten zijn, nl. het definitief verdwijnen van de gruttopopul atie van de locatie. Omdat
zoals hiervoor genoemd de effectbeoordeling ten onrechte is gefocust op beschermde planten- en
dierensoorten is het effect waarschijnlijk groter, en op dit moment als een leemte in kennis te duiden.
Gezien de specifieke broedperiode van de grutto zie kader op pag. 8 ev. van het rapport van Alterra
is er beduidend wat méér eten aan dit ei: Bij het niet-jaarrond werken dient deze specifieke periode
gehanteerd te worden, zie ook verder in deze zienswijze onder de uitwerking van de planning.
De conclusie in het hoofdrapport (§ 6.1.2.8, regel 5) dat activiteiten ernstige effecten kunnen hebben
bagatelliseert het Alterra-rapport ernstig.
In wording is een provinciale structuurvisie, die gezien kan worden als opvolger van het
Ontwikkelingsbeeld, die door intrekking van de WRO status heeft verloren. Nu er (nog) geen
Structuurvisie conform de Wro is vastgesteld is er een interimperiode. Voor deze periode is door
provinciale staten (PS) van provincie Noord-Holland een overgangsdocument vastgesteld, Tussen
Streekplan en Structuurvisie.
Essentie van bedoeld overgangsrecht is, dat de provincie in de interimperiode beleidsneutraal,
conform het Streekplan en flankerend beleid, business as usual blijft voeren. Deze Provinciale
Structuurvisie 2040 zal in ontwerp juni 2009 worden vastgesteld.
Deze ontwikkeling alsmede het interimbeleid zijn niet gesignaleerd in de MER-studie.
Gemeente Bergen heef t een Beeldkwaliteitsplan (BKP). Dit plan is niet genoemd in de inventarisatie,
logischerwijze lijkt dan dat er dan ook geen rekening mee is gehouden. In het betreffend
achtergronddocument komt het bestaan van het BKP daarentegen wel voor. Bijzonder jammer is dat
de wens tot behoud van openheid in dit BKP wordt vertaald in het creëren van een goede
landschappelijke inpassing. Het verstoppen van de dominante terreinverharding op de locatie
Bergermeer achter een halve meter hoog gr ondtalud brengt een ter plaatse gebiedsvreemd element
letterlijk in het vizier.
Een alternatief als het op camouflagekleur brengen van de verharding lijkt beter. Omdat de essentie
van dit achtergronddocument niet is overgenomen in het hoofdrapport is de status ervan onduidelijk.
De Monumentenverordening van gemeente Bergen komt niet voor in de studie, waarmee ook de
relevantie niet bekend is. Omdat zowel implementatie van de Wet op de Archeologische
Monumentenzorg in de Monumentenwet als implementatie van bv. sloop- en bouwvergunning in de
Wro niet zijn onderkend heeft Taqa ook de gevolgen hiervan niet in het vizier gekregen.
9 Deze wegen hebben allen een functie toegekend gekregen als erftoegangsweg (ETW).

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
8 van 8
Een andere door de rapporteur gemiste regeling is de Bergense Beleidsvisie aangaande externe
veiligheid. Juist omdat Taqa het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) op zichzelf van
toepassing heeft verklaart evenals andere regelgeving overigens had ook de gemeentelijke visie
betrokken moeten worden 10 . Vestiging van de Storage in de gemeente, nota bene kort nabij een
drukke gebiedsontsluitingsweg (GOW), is hiermee in strijd. In geval van calamiteiten op de locatie
Loterijlanden is er een reële kans dat de gebiedsontsluitingsweg afgesloten moet worden, waardoor
het achterliggende gebied als het ware op slot zou komen te zitten.
De risico analyses (QRA) hebben evenals het Bevi een te grote mate van vrijblijvendheid. Duidelijk is
dat systematiek en toetsingskader niet passend zijn voor onderhavig project, juist omdat uit de aard
der zaak beiden niet toe zijn gesneden op mijnbouwinstallaties. De juiste weg is, om onder supervisie
van de overheid een door partijen erkende autoriteit beide kaders te laten formuleren, waarna de
overheid dit kan vaststellen. Nu bestaat er alle kans om ofwel de kaders zo in te vullen dat
bagatellisatie het gevolg is, ofwel anderzijds overschatting. Dit laatst heeft ruime contouren tot gevolg,
resulterend in een slecht effectief ruimtegebruik. Duidelijk voorbeeld is het extreme ruimtebeslag
hetgeen op bedrijventerrein Boekelermeer wordt gelegd.
Gezien de schrijfdatum van het hoof drapport, anderzijds de aanvullingen, had het voor de hand
gelegen de leemten in kennis aan te vullen middels een update. Deze update was in zijn
algemeenheid bij ter inzage legging relevant geweest.
Ten tijde van de ter inzage legging had de gemeente bv. een aantal Kaderstellende uitgangspunten
geformuleerd ten aanzien van de Bergense gebiedsvisie. Ook had Taqa invulling kunnen geven aan
keuzes die voor haar nog openstaan, zoals een nadere bepaling van welke technieken bij boren en
leidingaanleg ingezet zullen worden. Ongetwijfeld zal in een parallel spoor aan de MER-studie
tenslotte óók een projectmatig uitvoeringstraject voor de realisatie van het plan worden gevolgd: er zal
dus inmiddels het een en ander aan concrete informatie uitgekristalliseerd zijn.
Hierbij speelt het aanbestedingstraject een apart te benoemen rol. Daar waar nu in het midden
gelaten wordt hoe een en ander wordt uitgevoerd, daarbij suggererend dat dit aan de aannemer is,
dient Taqa pro-actief met deze materie om te gaan. Bij het opvragen van offertes dienen verplichtende
voorwaarden aan implementatie van zowel BBT, gedragsmaatregelen en andere aanvullende eisen
gesteld te worden aan de later te contracteren aannemers c.q. leveranciers. Daartoe behoort ook de
deskundigheid van externe inhuur (Ik mag er toch vanuit gaan dat Taqa op de site adequate
deskundigheid van eigen personeel beschikbaar heeft?), hetgeen in de contractstukken geborgd dient
te worden. In hoofdstuk 3.6 had dit issue een plaats kunnen vinden.
En, daar waar de trein wél verder is gereden, is het resultaat niet geïmplementeerd: De keuze van
Taqa jaarrond te gaan boren heef t kennelijk geen doorwerking gehad in de MER-studie. Zo is er een
manco ontstaan in paragraaf 3.2.6, waar de relevantie van de Flora- en faunawet wordt beoordeeld.
De constatering dat de wet mogelijk relevant is op ontheffingengebied behoeft aanpassing naar
zeker relevant.
Het met de Verenigde Natuurgroepen lopend overleg inzake (vrijwillige) compensatie, mogelijk
resulterend in een resultaatverplichting, behoort ook een plaats te krijgen in paragraaf 3.6. Eerst na
vastlegging in een overeenkomst komt zon verplichting overigens waarde toe, waarbij aandacht
10 Dit roept ook de vraag op, waarom Taqa niet in vooroverleg met de bevoegde gezagen is getreden om met hen
over de toepasselijkheid van wet- en regelgeving tot een modus te komen, bekrachtigd door een besluit van het
bevoegd gezag?

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
9 van 9
gegeven dient te worden aan de status van de ondertekenaars, maar waarin ook sancties worden
vastgelegd indien verplichtingen niet worden nagekomen.
De rapporteur is echter ook te vroeg geweest met het aanhalen van relevante stukken. Het
structuurplan van gemeente Alkmaar voor de Westrand is momenteel niets meer dan een praatstuk,
waarbij de gemeente ook nog eens heeft aangegeven dat er nog aanzienlijke wijzigingen zijn te
verwachten. Mede gezi en de algemene doelstellingen van de structuurvisie denk aan efficiënt
ruimtegebruik - die in de MER-studie zijn aangehaald bestaat er een reële mogelijkheid dat de
gemeente het gebied zou willen vrijwaren van leidingtracés.
De inventarisatie van wet- en regelgeving gaat voorbij aan de Provinciale Milieuverordening (PMV) en
Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV). Gezien de aanwijzing van het gebied waarin onder meer
de Loterijlanden liggen als milieubeschermings- c.q. stiltegebied is de PMV relevant. Een ontheffing
door GS verleend kan worden deze is niet imperatief is daardoor noodzakelijk.
Gezien het benodigd tijdstraject voor de aanleg van het leidingtracé geldt dat mogelijk niet alleen voor
de nu als (Wm)vergunningplichtig onderkende installaties vergunningplicht geldt, maar ook voor het
tracé. Dit betekent dat in die situatie het geheel van sites en tracé als één inrichting geldt, en
bovengenoemde ontheffing via de milieuvergunning wordt geïmplementeerd.
Voor het geval van aanleg van delen van het tracé die niet binnen het stiltegebied liggen zoveel
geluidhinder te duchten valt dat de aanleg conflicteert met (hinder)bepalingen uit de per gemeente
onderscheidene APVs, dient ontheffing gevraagd zou moeten worden.
Eerder heb ik aangegeven dat gebruik van het wegdeel 11 waaraan mijn woning ligt tot
veiligheidsproblemen en geluidsoverlast leidt. Via maar liefst drie gevels van mijn woning wordt het
binnenklimaat belast met de emissies van de dreunende diesels die letterlijk de weg rond mijn huis
ronden. Het rapport besteedt hier geen aandacht aan. Gezien de specifieke ligging van mijn woning
ten opzichte van de weg zal er zoveel (laagfrequent) geluid- en trillinghinder in de woning optreden dat
bovenbedoelde ontheffing op grond van de APV niet mogelijk zal zijn.
Bij de te nemen maatregelen om bodem- en grondwaterverontreiniging te voorkomen wordt er
kennelijk van uit gegaan dat het regime van de Wet bodembescherming op een bepaalde diepte
ophoudt, hetgeen niet het geval is. Het gebruik van oliehoudende boorspoeling kan ik niet rijmen met
het voorkomen van verontreiniging.
Het gebruik van risicostoffen bij het boren (de oliehoudende boorspoeling) en de opslag dient derhalve
óók in beschouwing genomen te worden. Alleen het pure gas in de vorm zoals dat ooit in de BGS
van nature heeft gezeten is als niet zijnde bodemvreemd op te vatten. St offen die als
conditioneringsmiddel aan het gas worden toegevoegd dienen dus ook op hun merites beoordeeld te
worden.
In paragraaf 3.2.8 wordt gezegd dat maatregelen ter bescherming van grond en grondwater worden
toegepast, uit bovenstaande blijkt juist dat de bodem belast wordt met mogelijk verontreinigende
stoffen.
Uit de studie kan ik niet afleiden hoe er omgegaan wordt met de huidige bodemverontreiniging. Welke
oplossingsniveau wordt nu concreet gekozen? Ook kan ik niet doorgronden of Taqa nu reeds in
gebreke is voor wat betreft Wbb art 27 lid 1, en art 28 lid 1, betreffende resp. de verplichting
verontreiniging te melden c.q. een sanering uit te voeren. De studi e laat dit zweven.
11 Bochtig, onoverzichtelijk en over delen 2.80 m breed, met de status erftoegangsweg, gezoneerd als 30 km/h gebied

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
10 van 10
Ten aanzien van afvalwater in de aanlegfase worden de Wvo en Wwh genoemd in paragraaf 3.2.4.
Onder het kopje Relevantie mankeert nog dat er een meldplicht is bij hoeveelheden boven 50, resp.
10 m³. In paragraaf 3.1.3 wordt de Kaderrichtlijn Water (KRW) benoemd. Er is een spanning tussen de
KRW en genoemde vergunningen. De vergunningen zijn op (individuele) lozingen gericht, waarbij de
situatie zal zijn (denk bv. aan boor- en ontvangstkuipen bij gestuurde boringen, en het verdere
leidingtracé) dat er een reeks van lozingspunten zal zijn. Hoe Taqa dit aanpakt is niet duidelijk. De
mogelijkheid om per lozingspunt een licentie 12 te verwerven leidt tot het risico dat het
oppervlaktewater in de gehele omgeving bovenmatig belast kan worden. Overigens is in de ogen van
het bevoegd gezag in deze lozing op oppervlaktewater geen automati sme, ander lozingsopties dienen
overwogen te worden.
Het MER-rapport geeft geen informatie over overleg met het bevoegd gezag in deze. Waarschijnlijk
heeft dergelijk overleg ook (nog) niet plaatsgevonden. Alsdan zou immers gebleken zijn dat in deze
regio regelmatig stankoverlast optreedt bij bemaling, daar het grondwater op veel plaatsen zwavel
bevat. Ook hieraan dienen overwegingen gewijd te worden.
Het afvalwater in de exploitatiefase wordt geheel buiten beschouwing gelaten. Als geautoriseerd
verwerker wordt vaak gekozen voor de communale zuivering, in het geval van de installatie in de
Boekelermeer zal dit RWZI Heiloo zijn. Uit oogpunt van transport (via het openbaar riool, anders ligt
transport per as voor de hand) lijkt dat ook het meest efficiënt, maar daarbij doet de vraag zich voor of
deze zuivering voldoende verwerkingsmogelijkheden heeft om het afvalwater te verwerken.
Als dit niet het geval blijkt te zijn hetgeen mijn inschatting is - zal er gesleep over lange afstanden
ontstaan teneinde het afvalwater naar een erkend verwerker te transporteren. Anderzijds zal mogelijk
de oplossing geforceerd worden om dit afvalwater (mogelijk deels, mogelijk na voorzuivering in situ)
ook maar te lozen op het oppervlaktewater. Het MER-rapport gaat ook hieraan voorbij.
De planning, paragraaf 4..3.1.4, hinkt op twee benen, namelijk het jaarrond versus intermitterend
werken: stoppen in het broedseizoen. Dit gezien de aanvullende opmerkingen. De planning maakt
duidelijk wat in de verdere studie versluierd is, namelijk dat het broedseizoen alleen voor het boren
een issue is. De algehele activiteiten dienen echter onderbroken te worden tijdens het broedseizoen,
gezien de verstoring die deze met zich brengen. Jaarrond werken is geen optie, zowel voor de aanleg-
als beheerfase. Deze werkzaamheden dienen in brede zin benaderd te worden 13 , dus hierbij behoren
ook de opbouw- en afbouw van installaties, alsmede de aan- en afvoer van het benodigde materiaal
en materieel.
Omdat het processtroomdiagram en de plattegronden zo klein zijn afgedrukt dat zij niet leesbaar zijn
is het niet mogelijk deze te matchen met de MER-studie. Onduidelijk is nu of er wel een match is. Ook
bemoeilijkt dit een idee te krijgen over het al dan niet mogelijk zijn van het inpassen van een
puttenlocatie op alternatieve locaties, met behoud van de daar aanwezige kavelpatronen. Ook de
aansluitingsmogelijkheden bij bestaande bebouwingspatronen op alternatieve locaties is eerst
mogelijk als inzicht in de lay-out van de beoogde installatie mogelijk is.
Taqa had bij de lay-out aansluitend op bedoelde mogelijkhedenverkenning deze alternatieven ook
pro-actief dienen voor te leggen.
12 Er is een scala aan ‘startlicenties’: vergunning, melding, ontheffing, er zijn situaties dat alleen registratie verplicht is.
In de ruimtelijke ordening betreft het meer documenten in de toestemmingssfeer, men spreekt dan over
‘planologische medewerking’.
13 De essentie is immers de geluidsemissie aanvaardbaar te krijgen.

Kenmerk
Datum
25 februari 2009
Pagina
11 van 11
AFSLUITEND
In deze zienswijze heb ik aangegeven dat ik verschillende zienswijzen heb tegen de MER-studie en
aanpalende vergunningaanvragen voor de Taqa plannen. Ook zijn verschillende issues niet in het
plan betrokken dan wel voldoende duidelijk uitgewerkt.
Door het vermengen van milieugevolgen met niet-milieuverwachtingen, bv. de inschattingen over
planologische en economische haalbaarheid, wordt niet aan de doelstelling van een
milieueffectrapport voldaan.
Graag zie ik dat het een en ander uit de rapportage wordt overgedaan. In die tijd dienen de
vergunningaanvragen buiten behandeling te worden gelaten.
Niet duidelijk is, langs welke route de overige vergunningen zullen worden verworven die met de
studie zijn geïnventariseerd. Gezien het risico van weigering van (delen van) dergelijke documenten,
dan wel dat deze trajecten mogelijk leiden tot aanpassingen in de uitvoering van het project kan dit
invloed hebben op de nu aangevraagde vergunningen.
Deze beïnvloeding is niet meer dan impliciet voorzien in de studie. Alleen integrale aanvraag van het
geheel aan startlicensies, te coördineren door een centraal te bepalen bevoegd gezag (vgl. met
Wabo en Waterwet 14 ) kan resulteren in een alomvattend licentiepakket waarbij dit risico is uitgesloten.
Dit traject dient derhalve verplicht te worden aan Taqa.
Resteert nog de opmerking dat de voorgenomen uitkomst in deze studie er wel erg dik bovenop ligt,
hetgeen het instrument MER tekort doet.
Hoogachtend,
Rob Hopman
Hoeverweg 6
1934 PM Egmond a/d Hoef
14 Het initiatief hiertoe kan óók door Taqa worden genomen. Als overgangssituatie is de ‘Interimwet Stad en milieu’
benadering mogelijk voor het bevoegd gezag om –na vaststelling van de keuze hiervoor - vergunningen
gecoördineerd te verlenen. (Opm.: Al sinds 1993 is coördinatie tussen milieu- en lozingsvergunning alsmede de
bouwvergunning verplicht).
Ook is er een ‘Wet samenhangende besluiten’ Awb, een algemene regeling die bevordert dat verschillende
bestuursorganen in situaties waarvoor nog geen coördinatieregeling bestaat besluiten en procedures op elkaar
afstemt.