Wispelweagen - Mei 2013 - Jaargang 42 - Terwispel

Wispelweagen Januari 2013
Poldermolens en Turf rond Terwispel (Deel 2)
Van Gosse van der Plaats(GvdP) ontving ik deze week een interesante reactie op mijn
verhaal in Wispel Weagen, nummer 42, april 2013.
Poldermolens en turf rond Terwispel in andere tijden.
Deze reactie wil ik de lezers van Wispel Weagen niet onthouden en zal proberen een en
ander nader te beschrijven.
Mijn veronderstelling dat de “Molen van Terwispel” vermeld in de atlas van Schotanus 1664,
in Terwispel zou hebben gestaan, waarschijnlijk toch de molen van Lippenhuizen zou kunnen
zijn. GvdP verwijst hierbij naar het boekje “Molens van Opsterland” van Ernst Huisman en
Gjalt Popma, 1979, waarin de volgend pasage staat .
“De Grietenijkaart van 1664 geeft aan de noordkant van de Wispeler Hooyweg een molen
aan, Molen van Terwispel. Om reden een korenmolen in Terwispel nergens wordt genoemd,
zal wel de molen van Lippenhuizen zijn bedoeld die iets oostelijker aan de noord kand van
de Bûtenwei stond”.
GvdP meldt verder dat op de, De kaarte der Grietenye Opsterland 1680 van Sibrandus van
Ockinga, bedoelde molen wel op de juiste plaats staat aangegeven. Zo ook op de
Schotanuskaart van 1718 staat op die plaats een Rogmolen vermeld. Verder geeft GvdP nog
informatie over de vroegere eigenaar- en van deze molen. De laatste molenaar in 1832 was
Luite Alberts die toen de achternaam van der Meulen droeg. (Erfenis van Napoleon die in
1811 de achternamen invoerde in de door hem bezette gebieden). Luite Alberts van der
Meulen wordt in 1816 als molenaar genoemd. Hij is in 1832 overleden, waarna de
erfgenamen tot afbraak van de molen overgingen. In 1836 is de molen te koop aangeboden,
deze informatie komt van D. Bunskoeke (17october 2008). Sinds 1848 is de molen van de
Eekhof kaart verdwenen.
Over Hannemoune kreeg ik van GvdP de navolgende informatie. Volgens de lijst van ten
Bruggekate is Hannemoune gebouwd in 1866 en ca. 1905 verdwenen.Volgens de LC.van 3
augustus 1866 is tijdens de bouw van Hannemoune de vaart tussen Spaltenbrug en de
Wielbrug (Rolbrug) van 14 t/m 20 augustus 1866 afgesloten geweest voor de scheepvaart.
Hannemoune maakte deel uit van een zestal molens (zie mijn artikel van april 2013 in WW.)
Deze molens hadden een vlucht van 22,5 meter type bovenkruier-grondzeiler geplaatst op
een achtkante fundering met boven gronds metselwerk. Als maalwerktuig werd een vijzel
toegepast. Hannemoune wordt op een polderkaart van het 6de en 7de Veendistrict
aangegeven als molen no.1 en maakte deel uit van zes identieke molens rond de polder.
Bron:
Over de afwatering van Friesland en haar geschiedenis , door Ir. D.F. Wouda, 1951.
Zoals ik eerder schreef is de molenromp bij Uilesprong de enige molen die de afbraakdrang
tot nu heeft kunnen doorstaan.
Misschien later meer.
Hâns de Vries
Snits 11-05-2013
Aanwijzing:
Ir. A. Ten Bruggencate Waarschijnlijk nederlands eerste molinoloog.
Ir. D.F. Wouda Hoofdingenieur Pr. Waterst. Friesland.
Drs. D.Bunskoeke Auteur molens op ansichtkaarten in Friesland
Pagina 37