Spigul jaargang 2007 nummer 10

12 milou derkman werkt met maikel olijve (16) van de klim op aan een zinstrip.
13
Kinderdagcentrum de Toermalijn (Hengelo)
werkt sinds kort met PECS. De resultaten van
deze nieuwe communicatiemethode zijn
veelbelovend, vertellen logopedisten Angela
Hoogstrate en Milou Derkman van AveleijnSDT.
PECS is een afkorting voor Picture Exchange
Communication System. De methode is
uit Engeland afkomstig, gericht op kinderen
met een stoornis in het autistische
spectrum en bedoeld voor kinderen met
een spraak- en taalachterstand. Bij deze
kinderen komt de communicatie zelden
spontaan op gang. Maar ook niet-sprekende
kinderen zonder een stoornis in
het autistisch spectrum hebben baat bij
impressie achtergrond OR CCR
?
Veelbelovende communicatiemethode
bij kindercentra
deze methode. Communiceren met PECS
is ook een uitkomst voor volwassenen
die meer begrijpen dan ze kunnen vertellen.
De PECS-methodiek werkt simpel, maar
doeltreffend. De kinderen hebben een
map op zak, met daarin kleine foto’s en/
of pictogrammen, afgestemd op hun communicatieniveau.
Door afbeeldingen op
een zinstrip met klittenband te plakken
kunnen ze met anderen communiceren.
Angela Hoogstrate: ‘We werken al langer
met pictogrammen, maar daarbij geeft de
begeleider altijd zaken aan, zoals: ‘Wat
wil je gaan doen?’ Het kind wijst dan vervolgens
iets aan.’
Uniek aan PECS is dat de methodiek uitgaat
van het initiatief van het kind. ‘Met
PECS hoeft een kind niet meer te wachten
op een vraag van de groepsleiding. Het
kan op elk gewenst moment zelf aangeven
wat het wil’, stelt Milou Derkman. Het
systeem is toe te passen in vele alledaagse
situaties. Milou vertelt: ‘We raden ouders
aan om de map voor hun eigen kind samen
te stellen en zelf pictogrammen te maken
voor alles dat specifiek betrekking heeft
op de situatie van hun kind.’
Naast het op eigen initiatief iets vertellen
leren de kinderen ook door imitatie en
herhaling verbaal beter uit hun woorden
te komen. PECS stimuleert ook de zins-
bouw. Dit is een groot voordeel, legt
Angela Hoogstrate uit: ‘Met PECS kan een
kind ook zaken duidelijk maken die het
niet kan zeggen. Dat is belangrijk, want
het begrip is meestal veel beter dan de
verbale mogelijkheden. PECS stimuleert
de taalontwikkeling en helpt het kind om
de communicatie beter aan te passen op
wat het zou willen vertellen.’
Proefdraaien
Angela en Milou hebben begeleiders van
kindercentra getraind in het toepassen
van PECS. De methode is heel gestructureerd.
Bij het aanleren ervan doorloopt
het kind een aantal fasen. De groepsleiding
moet weten in welke fase het kind
zit. Om PECS altijd te kunnen gebruiken
dienen medewerkers deze manier van
communicatie in meerdere verschillende
situaties met het kind te stimuleren.
Angela en Milou gaven medewerkers
instructie via het werkoverleg en begeleiden
hen op de werkvloer. Kinderen krijgen
individuele begeleiding van de logopedisten.
Ouders kregen uitleg over PECS
tijdens een speciale informatieavond.
Foto’s: Anika de Beer
Na enige maanden proefdraaien bij de
Toermalijn zijn de resultaten veelbelovend.
Angela: ‘Kinderen kunnen zich
dankzij PECS beter uiten en voelen zich
meer begrepen. Ze vertonen ook minder
gedragsproblemen. Die ontstaan immers
vaak door communicatiestoornissen.’
Als voorbeeld van PECS noemt ze een
situatie waarbij kinderen in een groep vrij
mogen spelen. Het vierjarige meisje Sam
pakt haar PECS map en haalt daar een
plaatje uit. Vervolgens geeft ze dit plaatje
aan de begeleider. Op het plaatje staat
Jan Smit. De begeleider zet een cd op van
Jan Smit en Sam luistert in een schommelstoel
rustig en tevreden naar de muziek
van haar favoriete artiest.
Ook de communicatie tussen de kinderen
onderling is gemakkelijker dankzij PECS,
aldus Angela. De veertienjarige Carmen
probeert de groepsleiding met geluiden
iets duidelijk te maken. Medewerkers
begrijpen haar gedeeltelijk en stimuleren
Carmen om het via haar PECS-map te vertellen.
Carmen zit in de fase waarbij ze
leert te variëren met zinnen en grammaticale
structuren.
De groepsleiding moet Carmen nog even
sturen wanneer ze de vraag stelt: ‘Ga jij
ook zwemmen?’ Dat doet ze door eerst
de pictogram ‘ik’ op te plakken, waarna
de groepsleiding haar helpt door de pictogram
‘jij’ aan te wijzen. Met haar zinstrip
vraagt Carmen anderen of ze gaan
zwemmen. Dymphy, die nog oefent met
het maken van zinnen, reageert op de
strip door in haar map te bladeren en
met een beetje hulp met de zinstrip te
antwoorden: ‘Ik ga zo ook zwemmen’.
Beide dames zijn blij en tevreden!
(angela hoogstrate en martine de klein)
milou derkman en angela hoogstrate.
Foto: Marco van de Ruit
Gezellige sinterklaasvieringen
Voor cliënten en voor kinderen van medewerkers
van AveleijnSDT waren er onlangs
twee gezellige sinterklaasvieringen.
De sinterklaasmiddag voor kinderen van medewerkers
van AveleijnSDT vond plaats op woensdagmiddag 28
november jl. in het Bornse Kulturhus. Cliënten waren daar
vrijdagavond 30 november uitgenodigd voor een gezellige
sinterklaasviering. Beide bijeenkomsten waren identiek
van opzet.
De aanwezigen konden genieten van de voorstelling ‘Sinterklaas
en de gekke struisvogel’. Dit stuk is ook vertolkt
bij dagactiviteitencentrum de Akkerstaf en (in aangepaste
versie) bij de kindercentra de Toermalijn en de Klim Op.
Naast Kaatje Kopstand (Karin Emmerink) en Kareltje
Kweetniet (Reinout Kok) speelden struisvogel Rosi, boef
302 (beide rollen gespeeld door Gea Rebel), hoofdpiet
Pedro (Marita Nijhoff) en toverpiet Pepijn (Julian Rademaker)
mee in dit stuk. De Flying Birds zorgden voor de
muzikale omlijsting.
Veel bezoekers gingen helemaal op in het spannende verhaal
dat de acteurs, op Julian na allen medewerkers van
AveleijnSDT, vertolkten. Na de voorstelling kwamen Sinterklaas
en zijn pieten de zaal binnen. Zij zongen liedjes
met de aanwezigen en deelden gul cadeautjes en pepernoten
uit. Zo werd het in november alvast een heerlijke
sinterklaasmiddag en -avond! (martine de klein)
sint spreekt met een jonge bezoeker.