Voorst, Nijenbeek - Ruïne De Nijenbeek

Voorst, kasteel De Nijenbeek bouwhistorische opname
In een volgende bouwfase is de grote zaal op de eerste verdieping -etage opgedeeld in twee
niveaus. Bovendien werd onder het middelste gebint een muur opgemetseld, waarmee deze
ruimte in vieren werd gedeeld. Voor de nieuwe tussenverdieping werden extra vensters aangebracht.
Ook moet de traptoren in deze periode zijn aangepast om het nieuwe niveau mede te
kunnen ontsluiten. De gebinten van de grote zaal verloren in deze fase hun korbeels, omdat
deze op de tussenverdieping een behoorlijke sta-in-de-weg waren. In plaats daarvan zijn consoles
toegevoegd onder de bestaande sleutelstukken. Deze bouwfase is lastig te dateren. Zeker
is dat deze bouwfase ouder is dan 1744, want op de tekening van De Beijer zijn al vensters
boven elkaar zichtbaar. Wellicht behoort de laatgotische schouw tot deze periode, want deze
schouw heeft nauwelijks emplooi in de grote zaal. Wel lijkt de rookkap iets te hoog ten opzichte
van de tussenvloer. In dat geval zou er een verband kunnen zijn met de werkzaamheden
in de vroege 16 de eeuw.
nieuwe vloer, XVII?
nieuwe vloer, XVII?
nieuwe vloer, ca 1500
Doorsneden van de woontoren, volgens de opmeting door Braaksma & Roos architectenbureau in
2010. De dikke lijnen markeren de 14 de -eeuwse vloerniveaus, de onderbroken lijnen de secondair ingebrachte
vloeren.
De vloeren 1, 3 en 5 behoren bij de 14 de -eeuwse opzet van de woontoren. Vloer 2 is aangebracht in de
late 15 de eeuw of vroege 16 de eeuw. De vloeren 4 en 6 stammen vermoedelijk uit de 17 de eeuw. Op dat
moment moet de 14 de -eeuwse vloer 5 zijn gesloopt. Dit niveau is nog herkenbaar aan de sprong in het
muurwerk.
In 1521-‘22 hebben op last van hertog Karel van Gelre sloopwerkzaamheden plaatsgevonden,
waarbij het afkomende materiaal werd gebruikt voor de bouw van twee blokhuizen bij de belegering
van Deventer. Aanvankelijk bestond het plan om het kasteel geheel te slopen, maar
uiteindelijk besloot Hertog Karel een uitbreiding te realiseren. Deze uitbreiding vond plaats in
de vorm van een aanbouw tegen de oostgevel van de woontoren. 3 Deze aanbouw bestond in
eerste instantie slechts uit een kelder en bel-etage (‘keuken’). De verhoging heeft waarschijnlijk
in de 17 de eeuw plaatsgevonden, gelet op de toepassing van moer- en kinderbinten boven
de ruimten op de eerste verdieping.
3 Bijdragen en mededelingen 1910, pag. 347.
5
6
4
3
2
1
- 7 -
5
6
4
3
2
1