Voorst, Nijenbeek - Ruïne De Nijenbeek

Voorst, kasteel De Nijenbeek bouwhistorische opname
Tussen de gewelven bevonden zich brede gordelbogen met afgeschuinde kanten. Dit stemt
overeen met de opmeting van A. Mulder uit 1886.
Links: aansluiting van het keldergewelf van de aanbouw op de oostgevel van de woontoren. Op deze
foto valt goed te zien dat in de oostgevel van de woontoren een sleuf is uitgehakt, waarin het gewelf
aansluit. In het midden valt een kortelinggat te zien, een steigergat in het originele metselwerk van de
woontoren.
Rechts: resten van het halve gewelf in de kelder, dat aansloot op de traptoren.
Over de verdere opbouw van deze aanbouw zijn weinig gegevens beschikbaar. De bouwsporen
in de oostgevel van de woontoren zijn nauwelijks te ontrafelen zonder steiger. Herkenbaar
zijn sporen van houten balklagen en de kapconstructie (balkgaten), dwarswanden en wandafwerkingen
van pleisterwerk. Verder zijn er diverse doorgangen herkenbaar en de aftekening
van een trap langs de gevel.
Via de opmetingstekeningen van Mulder (1884) en de aantekeningen op deze tekeningen zijn
nog wel enige bijzonderheden te geven over de verdiepingen van de aanbouw.
Op de bel-etage van deze aanbouw bevond zich de keuken, die via een bakstenen trap was
verbonden met de eerste verdieping van de woontoren. Deze keuken hoorde tot de meest representatieve
ruimten van het gebouw. Op de opmetingstekening van A. Mulder staan diverse
gegevens over de ze ruimte. De balklaag bestond uit moer- en kinderbalken, waarbij de moerbalken
waren voorzien van 17 de -eeuwse consoles. De wanden waren gepleisterd en wit gekalkt.
Deze ruimte had vermoedelijk oorspronkelijk twee vensters, waarvan één in de 18 de of
19 de eeuw is gemoderniseerd tot een schuifraam en de ander is verbouwd tot een kast. Op de
vloer lagen plavuizen. Bij de bouwhistorische opname ter plaatse kon worden vastgesteld dat
er sprake was van zwarte plavuizen (22½ x 22½ x 3½ cm). Ter plaatse van de privaatkoker
bevond zich in de oostgevel een haard, waarin een ijzeren haardplaat met een afbeelding van
de bruiloft te Kanaan uit 1660. Deze schouw behoort volgens de aantekeningen niet tot de
originele opzet. Gelet op de plaatsing lijkt die conclusie wel zeer aannemelijk. Verder moeten
er nog enkele muurkastjes in deze ruimte zijn geweest, eveneens van 17 de -eeuws model. Volgens
de beschrijving van Edelman moet de keukeninrichting tot stand zijn gekomen in de late
19 de eeuw. 16
De eerste verdieping was door middel van een houten wand verdeeld in twee ruimten, elk
voorzien van één kruisvenster in de oostgevel. Beide kamers hadden ook toegang tot elk een
privaat in de uitgebouwde privaatkoker. Het venster in de zuidgevel wordt als een secondaire
toevoeging beschreven. Vermoedelijk bestond de balklaag uit moer- en kinderbalken. Uit de
aantekeningen valt slechts op te maken dat de (moer)balken gesteund werden door middel van
16 Zie bijlage 1.
- 55 -