Voorst, Nijenbeek - Ruïne De Nijenbeek

Voorst, kasteel De Nijenbeek bouwhistorische opname
In de periode 1727 tot 1778 kwam het kasteel door vererving in bezit van leden uit de families
Stepraedt, Doornick en Van Nagell. Zij bewoonden het gebouw niet als hun landhuis, zodat er
langzaamaan verval intrad. Bij de aankoop van het kasteel door Willem Anne baron Schimmelpenninck
van der Oije in 1778 was er sprake van aanzienlijk achterstallig onderhoud. Hij
liet het kasteel renoveren ten einde ‘zijn oude eerbiedwaardige adellijke geslacht nieuwe luister’
te geven. 4 Helaas is niet bekend welke werkzaamheden hij precies liet uitvoeren. Franken
veronderstelt dat de tweede verdieping tot een ‘ridderzaal’ werd ingericht voor een gebruik bij
representatieve bijeenkomsten. Ook zullen geïnteresseerde bezoekers in het kasteel zijn rondgeleid.
De tekeningen uit de vroege 19 de eeuw getuigen nog niet van grootschalige veranderingen.
Zo heeft het gebouw nog rondom kruisvensters op alle niveaus en heeft het dak nog
zijn oude vorm van een schilddak. De muurkroon lijkt te zijn aangepast tot een soort gootlijst,
versierd met rechthoekige spaarvelden of openingen. En de vestibule of het entreegebouw is
gewijzigd tot een tweelaags gebouw met een lessenaardak, waar De Beijer het gebouw in
1744 nog weergeeft als een tweelaags pand met een zadeldak, haaks op de traptoren.
De ‘ridderzaal’ in de vroege 20 ste eeuw (fotocollectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed). Op de
wanden valt een duidelijke naad in het pleisterwerk te zien, vermoedelijk de aftekening van een gesloopte
tussenvloer, aangeduid met een blauwe onderbroken lijn. Deze vloer moet in de late 18 de eeuw
of vroege 19 de eeuw zijn gesloopt.
De profiellijst markeert waarschijnlijk het 14 de -eeuwse vloerniveau boven de tweede verdieping (zoldervloer).
Op de bouwtekeningen uit 1884 is hier een kleine sprong in de muur te zien.
4 Vriendelijke mededeling dr. M.A.M. Franken (18 oktober 2010). De aangehaalde tekst is gebaseerd op het
concept voor een biografie over Willem Anne Schimmelpenninck van der Oije.
- 9 -