pdf (218,78 kb) - Regionaal Archief Zutphen

3004 Hervormde Gemeente Warnsveld blz. 7
Archiefvorming
Archiefvorming
Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER
De kerk van Warnsveld kan bogen op een lange historie. Vermoedelijk gesticht als gevolg
van de zendingsijver die ontstond nadat het Oosten van Gelderland onder de Frankische
invloed van Karel de Grote (742-814) was gekomen. Een beroep op beschermheilige Sint
Martinus (316-397) was in die tijd gebruikelijk. Vandaar wellicht de naamgeving, hoewel dit
nergens vastgelegd is gevonden.
De oudste vermelding dateert van 1121. Volgens een nog bestaand afschrift van een
oorkonde schenkt bisschop Godebaldus van Utrecht op 13 april van dat jaar de kerk cun
Capella appendentem que dicitur Vurdene aan het kapittel van Sint Pieter in Utrecht. De
kerk behoorde dus tot het bisdom Utrecht. De parochie te Warnsveld was vermoedelijk
niet alleen een van de oudste van de Graafschap maar ook een parochie met een zeer
uitgebreid gebied. Tot het kerspel Warnsveld behoorden acht marken, te weten Warnsveld,
Warken, Leesten, Vierakker, Bronsbergen met Wichmond, Eefde, Rijsselt en Angeren. De
hervormden van Wichmond en Vierakker vormen sinds 1856 weer een zelfstandige
gemeente met een eigen kerkgebouw. Pas in 1944 werd Eefde als een zelfstandige
hervormde gemeente afgescheiden van Warnsveld. Over de periode totdat de kerk in
Warnsveld overging naar "de nieuwe leer", eind 16e eeuw, is weinig bekend.
De kerkelijke gemeente, die een grote uitgestrektheid heeft "en de stad Zutphen van de
eene zijde des IJssels tot de andere, als een halve maan omringt" (stadsarchivaris Van Til)
was vooral van agrarische samenstelling. Ter ondersteuning van de ene predikant werkte
sinds 1913 in Eefde een godsdienstonderwijzer met preekbevoegdheid.
Pas in de tweede helft van de 20e eeuw kun je spreken van het forensendorp Warnsveld
met nog steeds de buitengebieden Warken, Leesten en Bronsbergen. De modaliteit was
en is te kenmerken als middenorthodox. Voor zover na te gaan hebben zich geen grote
godsdienstige "uitschieters" voorgedaan. De verscheidenheid in geloofsbeleving is
momenteel een groot goed. Ondanks uitbreiding van de gemeente Zutphen ten koste van
de burgerlijke gemeente Warnsveld, bleven de kerkelijke grenzen vrijwel onveranderd. Wel
werd daardoor de naam Leesten (sedert 1989 een Zutphen wijk) aan de naam Warnsveld
toegevoegd. De kerk nam en neemt in Warnsveld als de dorpskerk een belangrijke plaats
in.
In 1961 werd een tweede predikantsplaats gesticht en in 1965 verscheen de eerste
vrouwelijke ouderling. Wel waren ter assistentie van de predikant voordien regelmatig
vicarissen aanwezig. En al zijn de kerkdiensten nog steeds het hart van de activiteiten van
de kerkgemeenschap, steeds meer ontwikkelt "de kerk" zich tot ontmoetingsplaats voor
gesprek en bezinning, waar veel gastleden bij betrokken zijn. Het Samen op Wegproces
tussen Gereformeerden en Hervormden, dat in de jaren 1970 al van start ging, leidde tot
een federatieve SOW gemeente per 1 januari 1991. Door de fusie die hierop volgde
ontstond per 21 juli 2005 de Protestantse Gemeente Warnsveld/Leesten.
Enkele publicaties:
- J. de Graaf, “Mededelingen over de kerk te Warnsveld” in: Bijdragen en Mededelingen
der Vereeniging ‘Gelre’, deel XXXIII (1930).
- J. de Graaf, idem, deel XLVIII (1946).