29.09.2013 Views

Mentaal

Mentaal

Mentaal

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Mentaal</strong><br />

M A G A Z I N E VA N G G Z N O O R D - E N M I D D E N - L I M B U R G<br />

Nieuwe expositie hoofdgebouw GGZ NML.<br />

Studiemiddag vraaggericht werken.<br />

Constant Favier, algemeen manager RCG Venlo,<br />

blikt terug op één jaar RCG Venlo.<br />

Verder in dit nummer:<br />

Jaargang 3 | Nummer 8 | augustus 2007<br />

‘De samenwerking<br />

verloopt soepel<br />

en collegiaal’


Kijk ijk op de wijk


<strong>Mentaal</strong><br />

<strong>Mentaal</strong> | jaargang 3 | Nummer 8 | augustus 2007<br />

Terugblik eerste jaar<br />

samenwerking<br />

RCG Venlo en<br />

VieCuri<br />

6<br />

13<br />

‘De OR is een<br />

goede mix van<br />

nieuwekomers en<br />

ervaren leden’<br />

13<br />

22<br />

Op eem prettige<br />

en ontspannen<br />

manier je levensstijl<br />

aanpassen<br />

28<br />

COLOFON<br />

INHOUD<br />

Vraaggericht werken... 4<br />

Nieuwsberichten 5<br />

Het kader 6<br />

Ongegrond? 10<br />

Op locatie 12<br />

De ontmoeting 13<br />

Protocol perscontacten<br />

Calamiteitenummer 14<br />

Paul Geurts, pvp 15<br />

Expositie hoofdgebouw 16<br />

Team De Klocht 18<br />

Marjos Bardoel OR 19<br />

Kollummerkasie<br />

Vakgroep Verpleging<br />

en Verzorging 20<br />

Diagonaal 21<br />

Samenleven in<br />

Servaashof 22<br />

Voortgang bouw 23<br />

Eetstoornissen 24<br />

Verhuizingen RCG Venray 25<br />

KunstCultuur<br />

Nieuws v/d bibliotheek 26<br />

Berichten OR 27<br />

Health 4 U 28<br />

Personalia 30<br />

Beeldspraak 31<br />

Max <strong>Mentaal</strong> 32<br />

Van de redactie<br />

Met de vakantieperiode is ook het gemis aangebroken.<br />

Het gemis aan drukte en hecktiek. Het gemis van de onvoorspelbaarheid.<br />

Het gemis van collega’s die zich in verre oorden<br />

ophouden. Maar vooral het gemis aan zomerloomte.<br />

Het regent al dagen onophoudelijk en de loomte die anders in<br />

deze tijd van het jaar om je heen hangt, is nergens te bekennen.<br />

Er is wel een klamme deken, maar dat heeft, zoals het zich laat<br />

raden, andere oorzaken.<br />

Dat brengt voor ons als redactie allerlei complicaties met zich mee,<br />

zoals; hoe maken we voor de achterpagina een serie ‘zomerfoto’s’.<br />

Of hoe zetten we de persoon van de voorpagina op een treffende<br />

manier in het zonnetje. Niemand zit uiteindelijk te wachten op een<br />

regeneditie van het dubbele zomernummer.<br />

Dus is op dit moment de regenradar de meest geraadpleegde<br />

website op de redactie. En benutten we elk gaatje in het<br />

wolkendek om naar buiten te rennen en foto’s te maken.<br />

Uiteindelijk kunnen we veel oneffenheden wegwerken met<br />

fotoshop, maar van een verregende zomerweek kunnen we geen<br />

hittegolf maken.<br />

Desondanks staat <strong>Mentaal</strong> weer vol en piepen we er als redactie<br />

even tussen uit. Waar de zon ook mag zijn, we zullen hem vinden<br />

om lekker een paar weken te genieten.<br />

We zien elkaar, gebruind of niet, weer in full-colour in september.<br />

<strong>Mentaal</strong> is het magazine van GGZ Noord- en Midden-Limburg voor (oud)medewerkers, vrijwilligers en externe relaties en verschijnt elke laatste vrijdag van de maand.<br />

Uitgave Bureau Communicatie GGZ NML Hoofdredactie Eleän Mulder Eindredactie Sabine Nicolasen en Eleän Mulder Redactie Fun Sijbers, Ans Swillens, Karin Tummers.<br />

Vormgeving MarksMarks Venlo Reproductie Grafisch centrum Facilitair Bedrijf GGZ NML Fotografie Jos Faessen GGZ NML, Hans van der Beele Sevenum,<br />

Bureau Communicatie GGZ NML Oplage 2000 exemplaren Redactieadres: GGZ Noord- en Midden-Limburg, Bureau Communicatie, E. Mulder-Verleg, Postbus 5, 5800 AA Venray,<br />

(0478) 52 71 86, mentaal@ggznml.nl Deadline kopij julinummer: 13 juli 2007, foto’s gescheiden van tekst - dus als apart jpg-bestand - aanleveren.<br />

Voor meer info zie www.ggznml.nl of het intranet.<br />

<strong>Mentaal</strong> | 3


<strong>Mentaal</strong> | 4<br />

Tik de term Vraaggericht Wer-<br />

ken in op Google en je krijgt 2,5<br />

miljoen hits. En misschien wel<br />

even zo vaak is de term gebe-<br />

zigd binnen de muren van de<br />

GGZ NML. Echter, vanaf het begin<br />

had de term z’n naam toch niet<br />

mee: er school al meteen zoiets in<br />

van ‘dus wij hebben nooit echt goed<br />

geluisterd naar de vraag van onze<br />

cliënten?’<br />

En daarbij, juist in tijden van veran-<br />

dering, is het woord ‘vraag’ nou ook<br />

uitgerekend niet het baken waar<br />

je je op wil richten. Dan liever een<br />

naam met daarin het woord ‘ant-<br />

woord’ of zo. Een zorgconcept met<br />

zo’n naam kon wel eens heel erg<br />

kansloos eindigen....<br />

Maar het moest en het zou Vraaggericht<br />

Werken worden.<br />

Nu, zo’n drie jaar na de introductie van<br />

het zorgconcept binnen de GGZ NML<br />

lijkt de term beleidsperiode-bestendig<br />

gebleken, toch...?<br />

S T U D I E M I D D A G<br />

V O O R A L L E<br />

P R O F E S S I O N A L S<br />

Een feit is dat deze beleidsperiode nog loopt tot<br />

eind 2008 en dat er wel een bepaalde ambitie<br />

is geformuleerd. Het resultaat dat nagestreefd<br />

wordt, staat in het kort als volgt beschreven:<br />

De agenda voor deze middag:<br />

• inleiding<br />

‘Onze zorgverleners zijn in staat de zorgsituatie<br />

(= de vraag) keer op keer goed in te schatten en<br />

in dialoog met de cliënt te bepalen welke zorg<br />

gepast is in de specifi eke situatie.”<br />

Wij, vakgroep verpleging en verzorging, willen<br />

heel graag weten hoe professionals en teams met<br />

• drie teams presenteren kort hun ervaringen op het gebied van<br />

Vraaggericht Werken<br />

• in kleine groepen ervaringen uitwisselen a.d.h.v. de volgende items:<br />

- vraaggerichte technieken/vaardigheden die je als professional hebt<br />

- de rol van het type afdeling/cliënt waar je (mee) werkt<br />

- samenhang en samenwerking binnen de organisatie<br />

VRAAGGERICHT WERKEN...<br />

‘Kan ik u helpen<br />

of kijkt u even rond?’<br />

deze ambitie aan de slag zijn gegaan.<br />

Hebben teams er een eigen draai aan<br />

gegeven? Wat bleek de sterkste ‘werk-<br />

zame factor’ om de zorg vraaggerich-<br />

ter te maken? En: hoe staat het er nu<br />

voor? Zitten we op koers?<br />

We willen ervaringen uitwisselen en<br />

bundelen. Dit doen we door het or-<br />

ganiseren van een studiemiddag voor<br />

alle professionals op donderdag 6 sep-<br />

tember van 13.00 tot 17.00 uur in De<br />

Witte Hoeve in Venray.<br />

Alle ervaringen van deze dag worden<br />

gebundeld en, vergezeld van een ad-<br />

vies, aangeboden aan management en<br />

RvB. Na bespreking met management<br />

en RvB hopen we alle professionals een<br />

extra set van tips en handvatten op het<br />

gebied van Vraaggericht Werken ‘uit<br />

eigen keuken’ aan te kunnen bieden.<br />

Het ligt in de planning om dit aan het<br />

einde van 2007 te realiseren.<br />

We zijn benieuwd naar alle vragen én<br />

al het vraaggerichte aanbod, dus kom naar de<br />

studiemiddag op 6 september! Aanmelden kan<br />

tot 31 augustus bij: gvoss@ggznml.nl.<br />

Wilt u graag meer informatie over deze studie-<br />

middag houd dan de berichten op Intranet goed<br />

in de gaten.<br />

• terugkerend per item gaat het steeds<br />

om de vragen:<br />

- wat is al bereikt?<br />

- wat is nog nodig?<br />

- waar liggen grenzen?<br />

- hoe toets je?<br />

• hapje/drankje


<strong>Mentaal</strong><br />

Team RCG Venlo nam deel aan het<br />

beachvolleybaltoernooi in Venlo<br />

E-health is een belangrijke ontwikkeling in<br />

zowel de lichamelijke als de geestelijke ge-<br />

zondheidszorg. Steeds meer websites gaan<br />

verder dan het verschaffen van informatie,<br />

bijvoorbeeld door persoonlijke adviezen of<br />

therapieën op maat aan te bieden. Veel des-<br />

kundigen verwachten dat e-health patiënten-<br />

powerment en vraagsturing zal bevorderen.<br />

Het is echter (nog) geen uitgemaakte zaak<br />

dat alle Nederlanders toegang hebben of<br />

willen hebben tot de wereld van e-health.<br />

Bovendien is het ook nog geen uitgemaakte<br />

zaak op welke manieren GGZ Noord- en Mid-<br />

den- Limburg wil voorzien in de wensen en<br />

behoeften van gebruikers op het gebied van<br />

e-health.<br />

Over deze vraagstukken boog zich op 14 juni een<br />

panel van medewerkers uit de hele GGZ Noord-<br />

en Midden- Limburg, voor een<br />

gestructureerde brainstorm.<br />

Duidelijk is in elk geval dat<br />

zorgvraag toe neemt, terwijl<br />

de groep mensen die deze zorg<br />

moet bieden steeds kleiner<br />

wordt. Prognoses wijzen uit dat<br />

de zorgkosten zullen stijgen van<br />

8,3% van het Bruto Binnenlands<br />

Product in 2005, naar ongeveer<br />

14% in 2040. In 2040 zal bij on-<br />

gewijzigd beleid 16 tot 18% van<br />

de beroepsbevolking werkzaam<br />

moeten zijn in de zorg; nu is dat nog 12%. Het is<br />

duidelijk dat we als GGZ Noord- en Midden- Lim-<br />

burg voor een groot vraagstuk staan. Een vraagstuk<br />

dat we niet kunnen oplossen met klassieke reacties.<br />

Het gaat niet alleen om meer geld als antwoord op<br />

een groeiende zorgvraag. Puur en alleen meer geld,<br />

is niet het antwoord in een markt waar kansen te<br />

over liggen om effectief te vernieuwen. Het lijkt<br />

inmiddels hoog tijd voor een fundamentele veran-<br />

dering in de organisatie en handelwijze in de zorg.<br />

Alleen zo kunnen we de zorg ook in de toekomst<br />

beschikbaar en betaalbaar houden.<br />

De brainstormbijeenkomst leverde in elk geval de<br />

constatering op dat er veel kansen gelegen zijn in<br />

het gebruik van moderne technologie, waaronder<br />

ICT- toepassingen. E-health en zorg op afstand<br />

bieden in onze ogen belangrijke kansen om de<br />

zorg efficiënter en patiëntvriendelijker te maken.<br />

Vaak gaan e-health en taakherschikking overigens<br />

hand in hand.<br />

Hiervan zijn al vele voorbeelden te noemen in<br />

Nederland. Vijf thuiszorgorganisaties bieden al<br />

geruime tijd zorg op afstand aan klanten met een<br />

indicatie voor verpleging en verzorging. Medisch<br />

specialisten werken met verzekeraars en industrie<br />

samen in telemonitoring van bijvoorbeeld hartfa-<br />

len. Er is al telebegeleiding voor diabetes. Ook zijn<br />

er de voorbeelden waarbij huisartsen dermatolo-<br />

gen op afstand raadplegen door digitale foto’s van<br />

huidaandoeningen te versturen. En therapeuten<br />

krijgen via videobeelden advies<br />

van specialisten zodat cliënten<br />

vele kilometers reizen wordt<br />

bespaard. In al deze voorbeel-<br />

den verschuiven taken, rollen<br />

en verantwoordelijkheden. Deze<br />

voorbeelden geven aan dat er<br />

op dit moment in Nederland al<br />

veel initiatieven zijn om de zorg<br />

te veranderen.<br />

In deze eerste brainstormbij-<br />

eenkomst zijn de wensen, be-<br />

hoeften en ideeën besproken en<br />

geïnventariseerd. De resultaten worden op korte<br />

termijn gepresenteerd aan de Raad van Bestuur en<br />

management, zodat ze gebruikt kunnen worden<br />

als input voor de jaarplannen van 2008.Bovendien<br />

worden in praktische zin al enkele pilots voorbe-<br />

reid om te gaan testen of en op welke manier<br />

effectief kan worden voorzien in behoeften van<br />

cliënten.<br />

Belangstelling of vragen; neem gerust contact op<br />

Marcel van Ewijk, webmaster GGZ NML via 0478-<br />

527731 of mvanewijk@ggznml.nl<br />

> Verwacht in <strong>Mentaal</strong> 9: • Toekomstvisie GGZ-centrum Roermond<br />

Open dag Verslavingszorg • Update HKZ-kwalificering<br />

Kwartaalbijeenkomst<br />

Communicatie<br />

Op donderdag 27 september a.s., van 15.00<br />

tot 17.30 uur vindt in het infocentrum van de<br />

Servaashof wederom een kwartaalbijeenkomst<br />

plaats van bureau communicatie. Deze keer zal<br />

het thema zijn ‘........’. Bureau Communicatie<br />

nodigt u hiervoor van harte uit. Nadere infor-<br />

matie volgt via intranet.<br />

U kunt zich tot 20 september a.s. aanmelden<br />

via aanmelden@ggznml.nl<br />

Nieuws in zomer op<br />

ggznml.nl en intranet<br />

Dit is de laatste <strong>Mentaal</strong> voor de zomerva-<br />

kantie. Het volgende nummer verschijnt op<br />

28 september 2007. Het laatste nieuws zal<br />

echter de gehele zomer te volgen zijn via onze<br />

site ggznml.nl of op intranet. Wij wensen alle<br />

<strong>Mentaal</strong>lezers een fijne zomervakantie toe.<br />

Redactie <strong>Mentaal</strong><br />

Broeder Boudewijn<br />

verlaat Heuvel C<br />

Op 21 september neemt Boudewijn Jacobs<br />

afscheid. Afscheid van cliënten en collega’s<br />

van Heuvel C. Maar ook afscheid van bijna 44<br />

jaar gezondheidszorg. Hij neemt veel mooie<br />

kwaliteiten met zich mee; respect, betrouw-<br />

baarheid, deskundigheid.....<br />

Op vrijdag 21 september is er van 14.00 -<br />

16.00 uur gelegenheid om hem gedag te zeg-<br />

gen. Dit kan in de algemene ruimte in Heuvel,<br />

beneden. U bent van harte welkom!<br />

Nieuws augustus 2007<br />

<strong>Mentaal</strong> | 5


<strong>Mentaal</strong> | 6<br />

Het kader<br />

Samenwerking<br />

Door: Eleän Mulder<br />

GGZ NML integreert de verschillende vormen van laagdrempelige en<br />

kortdurende psychiatrische zorg in Regionale Centra voor GGZ in Venlo,<br />

Venray en Roermond. In Venlo en Venray gebeurt dit in samenwerking<br />

met VieCuri Medisch Centrum. Bij de RCG’s kunnen cliënten terecht voor<br />

onderzoek, advies en diagnostiek.<br />

In 2006 is de samenwerking tussen RCG Venlo en VieCuri van start<br />

gegaan. Om terug te kijken op het eerste jaar samenwerken zijn we met<br />

een aantal afgevaardigden van RCG Venlo en VieCuri in gesprek gegaan.<br />

Namens RCG Venlo met Rob Haanen, Suzanne Denen en Constant Favier.<br />

Namens VieCuri Medisch Centrum met Nico Oldenhof en Pieter van<br />

Dreumel.


<strong>Mentaal</strong><br />

Hoe zijn jullie persoonlijk betrokken bij de<br />

samenwerking?<br />

Rob Haanen, teamleider RCG Venlo, kliniek<br />

volwassenen 1 en 2, vertelt: “Wij hebben regelmatig<br />

met VieCuri te maken omdat wij<br />

diensten van hen afnemen. En ik zie steeds<br />

meer op allerlei vlakken een inhoudelijke samenwerking<br />

ontstaan op het gebied van hygiene,<br />

schoonmaak, e)” rgotherapie, apotheek of<br />

technisch onderhoud (omdat zij eigenaar van<br />

het gebouw zijn.<br />

Suzanne Denen is betrokken bij de samenwerking<br />

tussen VieCuri en het RCG Venlo<br />

middels haar functie als Consultatief Psychiatrisch<br />

Verpleegkundige (CPV). Zij ondersteunt,<br />

begeleidt en adviseert somatisch<br />

geschoolde hulpverleners in het ziekenhuis.<br />

Constant Favier, algemeen manager RCG<br />

Venlo, is samen met Hans Hendriks, medisch<br />

manager RCG Venlo verantwoordelijk voor<br />

het reilen en zeilen binnen RCG Venlo.<br />

Nico Oldenhof is binnen VieCuri apotheker en<br />

voorzitter vereniging medische specialisten.<br />

Bij de samenwerking is hij voornamelijk betrokken<br />

geweest als voorzitter van de vereniging<br />

medische specialisten. Per 1 januari 2007 heeft<br />

de apotheek de farmaceutische verzorging op<br />

zich genomen. Met dit laatste houdt één van<br />

zijn collega’s zich het meeste bezig.<br />

Pieter van Dreumel, voorzitter Raad van<br />

Bestuur VieCuri Medisch Centrum, is als<br />

bestuurder van het VieCuri het afgelopen<br />

jaar bezig geweest de voorziening psychiatrie<br />

binnen het Viecuri goed te regelen. “Er<br />

is behoefte aan consultatieve psychiatrie<br />

binnen Viecuri. We zijn nog bezig met het<br />

beantwoorden van de vraag waar cliënten<br />

terecht kunnen als zij zowel somatische als<br />

psychiatrische problemen hebben. Hier zitten<br />

soms lastige momenten in. De heer H. Hendrikx<br />

met name, medisch manager van het<br />

RCG Venlo, heeft hier ideeën over. Er wordt<br />

nu aan gewerkt dit nog beter te regelen.”<br />

Wat betekent de samenwerking in de<br />

praktijk?<br />

Constant Favier vertelt: “We werken op<br />

verschillende gebieden samen met VieCuri.<br />

Er zijn nog diverse zaken die veel afstemming<br />

vergen, zoals consultaties door psychiaters<br />

ten behoeve van het ziekenhuis. Of<br />

het centrale plein, een afspiegeling van de<br />

maatschappij, waar bezoekers/cliënten van<br />

VieCuri en RCG Venlo samenkomen.”<br />

Nico Oldenhof: “Als ziekenhuis waren we<br />

gewend een PAAZ en psychiaters is huis te<br />

hebben. Nu maken we gebruik van de psychiaters<br />

van het RCG Venlo. Het gevoel van het<br />

makkelijk benaderen van psychiaters moet<br />

bij ons nog verder groeien. We zoeken naar<br />

een goede manier van omgang.”<br />

Rob Haanen: “Ik heb vroeger op de PAAZafdeling<br />

van Viecuri gewerkt. Vanuit mijn<br />

teamleiderschap heb ik nu weer contact<br />

met mijn oud-collega’s van het VieCuri. Ik<br />

vind het een goede zaak, dat we als ‘buren’<br />

steeds meer gaan samenwerken op allerlei<br />

vlakken.”<br />

Wat zijn de positieve en/of negatieve<br />

effecten van de samenwerking?<br />

Pieter van Dreumel: “Een voordeel op patiëntenniveau<br />

is, dat een keten van zorg in<br />

het RCG is ondergebracht. De cliënt heeft<br />

hier baat bij. Een tweede voordeel voor de<br />

cliënt is, dat zij in één centrale hal binnenkomen;<br />

niemand kan/hoeft te zien of je voor<br />

psychiatrische hulp komt of dat je naar het<br />

algemeen ziekenhuis moet. Verder is het voor<br />

de cliënt belangrijk, dat het stigma van een<br />

psychiatrisch ziekenhuis weg is. Psychiatrie<br />

klinkt altijd als iets van schaamte. Dit hebben<br />

we geprobeerd eruit te halen. Een derde<br />

voordeel, maar dan voor GGZ NML is, dat zij<br />

het ziekenhuis vlak bij de hand hebben. Het<br />

VieCuri had de psychiatrie al bij de hand. Een<br />

ander voordeel is dat wij nu gebruik maken<br />

van gemeenschappelijke diensten (bijv. lab,<br />

apotheek). Nadelen? Een nadeel voor ons is,<br />

dat wij voor psychiatrische hulp nu afhankelijk<br />

van anderen zijn geworden. Maar als het<br />

goed is, komt dit dik in orde. Als wij gedacht<br />

hadden dat er veel nadelen aan zouden zitten,<br />

dan hadden wij het niet gedaan.<br />

Suzanne Denen: “De samenwerking is in mijn<br />

optiek veranderd. De korte lijnen tussen somatiek<br />

en psychiatrie binnen het ziekenhuis<br />

lijken nu langer te zijn in plaats van korter.<br />

Oorzaak zou kunnen zijn, dat de samenwerking<br />

op de werkvloer niet duidelijk is.”<br />

Rob Haanen: “Het positieve is dat VieCuri<br />

erg dichtbij is. Zij kunnen hierdoor snel en<br />

flexibel reageren op onze vragen.<br />

Constant Favier vult aan, dat met name de<br />

consultaties aan het ziekenhuis met wederzijdse<br />

tevredenheid verlopen. Ook ziet hij, dat<br />

de samenwerking op facilitair en operationeel<br />

gebied soepel en collegiaal verloopt.<br />

Nico Oldenhof: “Vroeger was de drempel voor<br />

ons heel laag. We hadden Alphons van NispenTP<br />

die we makkelijk konden benaderen.<br />

Nu hebben we te maken met een andere<br />

RCG Venlo en VieCurie<br />

instelling en is het voor ons een proces van<br />

gewenning wie we kunnen bellen. Het gelijk<br />

trekken van de somatische en geestelijke<br />

gezondheidszorg door het creëren van één<br />

centrale ingang, het laagdrempelige, vind ik<br />

een heel positief iets. Dit geluid hoor ik ook<br />

van cliënten en medewerkers.<br />

Wat heeft de samenwerking opgeleverd?<br />

Nico Oldenhof: “Voor VieCuri vind ik het<br />

moeilijk om daar concreet een antwoord op<br />

te geven. Het is een venster op de toekomst,<br />

iets dat we verder kunnen ontwikkelen.”<br />

Voor Constant Favier heeft het voldoening<br />

opgeleverd: “Na een jaar bezig te zijn, kunnen<br />

we zeggen dat we een gigantische megaklus<br />

hebben geleverd. We zijn in een nieuw ge-<br />

<strong>Mentaal</strong> | 7


<strong>Mentaal</strong> | 8<br />

Het kader<br />

bouw gekomen met drie verschillende culturen<br />

en afdelingen (RIAGG, GGZ NML en<br />

PAAZ VieCuri). Het geeft voldoening om na<br />

een jaar te kunnen zeggen dat we draaien en<br />

dat het loopt. Er zitten uiteraard nog haken<br />

en ogen aan, maar alles draait en dat geeft<br />

voldoening.’<br />

Wat is volgens jullie de winst voor de cliënt?<br />

Rob Haanen: “Het uitgangspunt van één<br />

groot aanbod voor zowel psychische als somatische<br />

zorg staat nog steeds. De winst voor<br />

de cliënt is, dat geografisch gezien deze twee<br />

dicht bij elkaar zitten. De samenwerking zal<br />

in de toekomst alleen maar verder verfijnen.<br />

De cliënt is hierbij absoluut gebaat. Dat noem<br />

ik winst. Ik hoop, dat het stigma dat je naar<br />

een psychiatrisch instituut moet door de sa-<br />

menwerking RCG Venlo/VieCuri verder zal<br />

worden weggenomen.”<br />

Suzanne Denen: Wat opvalt, is dat de psychiatrie<br />

soms nog wordt gezien als taboe of<br />

eng. Het zou mooi zijn als we dit gezamenlijk<br />

zouden kunnen aanpakken. Het is dan ook<br />

erg belangrijk om goede informatie te blijven<br />

uitwisselen tussen psychiatrie en somatiek.<br />

Als er in de toekomst gestart gaat worden met<br />

de PMU (psychiatrisch medische unit), moet<br />

er op alle niveaus duidelijk zijn wie wat doet<br />

en wat we van elkaar kunnen verwachten.”<br />

“De winst voor enkele cliënten is nog marginaal”,<br />

is Constant Favier van mening. “Uit<br />

casuïstiek blijkt, dat de samenwerking met medisch<br />

specialist en psychiater moet verbeteren.<br />

Dit moet nog verder uitgroeien. We werken nu<br />

aan een psychiatrisch medische unit. Volgens<br />

planning moet dit eind 2008 gereed zijn. Het<br />

is een soort intensive care voor psychiatrische<br />

patiënten waarbij de mengbeelden psychiatrie<br />

en somatiek beiden worden behandeld. Als we<br />

dit gerealiseerd hebben, is de winst optimaal.’<br />

Pieter van Dreumel verwacht, dat de winst<br />

voor de cliënt is, dat zowel de ambulante als<br />

de verblijfszorg bij elkaar zijn ondergebracht.<br />

“Het hele RCG is nu gericht op curatieve zorg<br />

(genezing) en losgemaakt van de care (langdurige<br />

zorg). Een ander pluspunt is, dat clienten<br />

minder het gevoel hebben, dat ze naar<br />

een psychiatrisch ziekenhuis gaan.<br />

Nico Oldenhof: “We gaan naar een instelling<br />

voor algehele gezondheidszorg. Psychiatrische<br />

hulp opzoeken wordt nu nog vaak ten<br />

onrechte als zeer negatief gekenmerkt. De<br />

drempel is lager geworden door een gezamenlijke<br />

centrale ingang. Dit zou door de cliënt<br />

als winst ervaren kunnen worden.”<br />

Zagen jullie ‘beren op de weg’ bij aanvang?<br />

En hoe heeft dat uiteindelijk uitgepakt?<br />

Nico Oldenhof: “Deze zijn er zeker geweest<br />

op organisatorisch en financieel gebied. In-


<strong>Mentaal</strong><br />

middels zijn er gesprekken gevoerd en zijn de<br />

problemen redelijk goed opgelost.”<br />

Suzanne Denen: “Het afgelopen jaar stond<br />

voor mij in het teken van onzekerheid over<br />

het voortbestaan van de functie (uit financieel<br />

oogpunt). Wat zonde als deze overkoepelende<br />

functie er straks niet meer zou zijn.”<br />

Rob Haanen: “In het begin zag ik ‘beren op<br />

de weg’ wat betreft de geografische ligging<br />

Venlo – Venray, met het oog op de mate van<br />

flexibliteit en service wanneer bijvoorbeeld<br />

medicatie vanuit ZALV naar RCG Venlo gebracht<br />

moet worden. Het grootste probleem<br />

met samenwerken is in hoeverre men bereid<br />

is samen te werken. Op mijn niveau zit dat<br />

volgens mij wel goed.”<br />

“Mijn grootste zorg was hoe het zou gaan met<br />

drie verschillende culturen in één gebouw, aldus<br />

Constant Favier. Ik heb ontzettend veel<br />

waardering en bewondering voor alle medewerkers.<br />

Het loopt goed en iedereen probeert<br />

er het beste van te maken. Een ander zorg-<br />

punt was of het gebouw ons zou bevallen. De<br />

praktijk moest uitwijzen of de keuzes die we<br />

hebben gemaakt, de juiste zijn geweest. Onze<br />

ervaring leert nu, dat we tevreden zijn met<br />

ons nieuwe gebouw, maar dat het op een aantal<br />

belangrijke aspecten toch beter of anders<br />

gebouwd had moeten worden. De separeerruimtes<br />

bijvoorbeeld gaan we nu aanpasssen<br />

en de gehorigheid in het gebouw is dusdanig<br />

groot, dat dit soms de privacy van cliënten<br />

in gevaar brengt.<br />

“Er zijn altijd aanloopproblemen”, vertelt Pieter<br />

van Dreumel. “Maar echt beren op de weg<br />

als ik kijk naar de inhoud van de zorg en naar<br />

het RCG Venlo? Nee, kan ik niet zeggen.”<br />

Wat zijn de verwachtingen richting de<br />

toekomst?<br />

De medewerkers hebben in<br />

een jaar tijd een fantastische<br />

klus geklaard.<br />

Constant Favier verwacht, dat zij nog een hele<br />

ingewikkelde tijd tegemoet gaan. “Dit omdat<br />

er zoveel ontwikkelingen zijn en blijven. Denk<br />

aan de Wet Maatschappelijke Ontwikkeling<br />

(WMO) en de Diagnose Behandel Combinatie<br />

(DBC). Verder moet op financieel vlak de<br />

samenwerking met VieCuri worden aangescherpt.<br />

En we moeten onze interne organisatie<br />

aanpassen aan de snel veranderende<br />

wereld van de zorg. Ook moeten we de vele<br />

interne schotten tussen de kliniek, deeltijd<br />

en ambulant proberen op te heffen, om zodoende<br />

zorglijnen te kunnen creëren, dwars<br />

door onze bestaande eenheden. Dit alles zijn<br />

leuke, maar wel enorm complexe dingen”.<br />

Nico Oldenhof: “De verwachting is dit model<br />

in ieder geval ook in Venray te gaan realiseren.<br />

De bouwplannen zijn al behoorlijk<br />

concreet. Wie weet wat er voor de toekomst<br />

verder nog mogelijk is. Deze vorm van samenwerken<br />

is zeker op meerdere plaatsen toepasbaar.<br />

Tussen de somatische en geestelijke<br />

gezondheidszorg zit vaker een grens die er<br />

niet zou moeten zijn.<br />

Het werkt nu een jaar. Wat we bij de feestelijke<br />

opening gedacht hebben, blijkt op grote lijnen<br />

zo te zijn. We proberen het positieve van de<br />

samenwerking verder uit te werken.”<br />

Suzanne Denen: “Het is belangrijk goed met<br />

elkaar in contact te blijven voor een concrete<br />

en goede samenwerking, wat ten goede zal<br />

komen aan een hoge kwaliteit professionele<br />

zorg richting patiënt. Daar doen we het uiteindelijk<br />

toch allemaal voor!”<br />

Pieter van Dreumel geeft aan, dat de splitsing<br />

tussen cure en care in de GGZ verder zal<br />

doorzetten. “Of dat zal leiden tot meer RCG’s,<br />

weet ik niet. Maar binnen de GGZ verwacht ik<br />

meer concurrentie. GGZ-instellingen zullen<br />

ervoor moeten zorgdragen diensten op een<br />

kwalitatief hoog nivo aan te bieden.”<br />

Constant Favier vult nog aan: ”Ik heb het<br />

al eerder benoemd, maar ik wil het toch<br />

nog graag een keer zeggen. We werken hier<br />

met een kleine 200 mensen binnen de RCG<br />

Venlo. Deze medewerkers hebben in een jaar<br />

tijd een fantastische klus geklaard. Ik heb er<br />

aan meegewerkt door de voorwaarden te creeren.<br />

Maar mijn inbreng valt in het niets bij<br />

de prestaties die alle medewerkers van RCG<br />

Venlo hebben geleverd. Zij zijn degenen die<br />

de tent draaiende houden”.<br />

<strong>Mentaal</strong> | 9


<strong>Mentaal</strong> | 10<br />

Rubriek waarin uitspraken van de Klachtencommissie voor Cliënten worden toegelicht.<br />

Door: Ad Burgmans 1ongegrond?<br />

Klacht<br />

Cliënt K dient een klacht in tegen het RCG<br />

(Regionaal Centrum GGZ) vanwege het onterecht<br />

toepassen van separatie, omdat er geen<br />

sprake zou zijn van een noodsituatie.<br />

Relevante feiten<br />

K, 21 jaar, was met een rechterlijke machtiging<br />

opgenomen in het RCG. Zij had een arm<br />

in het gips. Vanwege irritatie wilde zij het gips<br />

laten verwijderen in het ziekenhuis VieCurie.<br />

De verpleging weigerde. K heeft daarop een<br />

schaar gevraagd onder het voorwendsel dat<br />

zij een tekening wilde uitknippen. Met die<br />

schaar probeerde zij het gips los te knippen,<br />

maar zij schoot daarbij uit en verwondde<br />

zichzelf aan de arm. K verklaarde tegenover<br />

de verpleging dat het niet de bedoeling was<br />

zich te verwonden, maar dat de schaar per<br />

ongeluk uitschoot. De verpleging zag het als<br />

automutilatie. De psychiater besloot over te<br />

gaan tot separatie.<br />

Verweer<br />

Als verweer verklaart de psychiater dat niet de<br />

poging het gips door te knippen de reden was<br />

van separeren, maar het feit dat K onder valse<br />

voorwendselen een schaar vroeg en daarmee,<br />

tegen de afspraken in, eigenhandig probeerde<br />

het gips te verwijderen. Hoewel K verklaarde<br />

dat zij er niet op uit was zichzelf te verwonden,<br />

ging men toch uit van automutilatie,<br />

omdat men ernstig twijfelde aan haar uitleg.<br />

K had zich in het recente verleden eerder niet<br />

betrouwbaar getoond in haar uitspraken.<br />

Bovendien was zij in de voorafgaande week<br />

herhaaldelijk en onvoorspelbaar destructief<br />

in haar gedrag, was er sprake van ernstige<br />

auto-intoxicatie en leidde medicatie niet tot<br />

verbetering. Er waren recent teveel risicovolle<br />

dingen gebeurd, zodat men twijfelde aan de<br />

veiligheid. Daarom is besloten tot separatie.<br />

Tegenverweer<br />

K zegt dat zij heel goed in staat is aan te geven<br />

of er sprake is van een ongelukje of van<br />

automutilatie. Bij monde van de patiëntenvertrouwenspersoon<br />

wordt gesteld dat K op<br />

grond van de WGBO (Wet op de Geneeskundige<br />

Behandel Overeenkomst) het recht heeft<br />

het gips te laten verwijderen en dat daarom de<br />

afwijzing van haar verzoek niet terecht is. Er<br />

zou geen sprake zijn van een noodtoestand.<br />

Beoordeling van de commissie<br />

De WGBO heeft het zelfbeschikkingsrecht als<br />

uitgangspunt. De patiënt mag zelf uitmaken<br />

of hij een (be)handeling wel of niet wil ondergaan.<br />

De BOPZ (wet Bijzondere Opnemingen<br />

in Psychiatrische Ziekenhuizen) stelt dat er<br />

een dwangbehandeling mag plaatsvinden als er<br />

gevaar dreigt voor de patiënt of voor anderen,<br />

d.w.z. in een tijdelijke noodsituatie, getoetst aan<br />

de beginselen van proportionaliteit, subsidiariteit<br />

en doelmatigheid.<br />

De commissie vindt de weigering om K naar de<br />

gipskamer te laten gaan, niet terecht. Ook niet<br />

als blijkt dat met K eerder andere afspraken zijn<br />

gemaakt. Men had op zijn minst met K in overleg<br />

moeten gaan. Volgens de commissie heeft<br />

men zich blijkbaar onvoldoende gerealiseerd dat<br />

het hier om een somatische kwestie ging die onder<br />

de WGBO valt.<br />

K heeft als reactie op de weigering een bepaald<br />

gedrag vertoond dat geleid heeft tot het separa-


<strong>Mentaal</strong><br />

1 Ad Burgmans<br />

schrijft deze rubriek<br />

in opdracht als<br />

jurist van ADJUST<br />

juridisch advies. Tot<br />

1 april 2007 was hij<br />

medewerker bij het<br />

Stafbureau van de<br />

Raad van Bestuur.<br />

GGZ Noord- en Midden-Limburg heeft een Klachtencommissie voor Cliënten op grond<br />

van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) en de Wet Bijzondere Opnemingen<br />

in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Een cliënt of degenen die optreedt namens de<br />

cliënt kan een klacht indienen bij deze commissie als hij of zij bezwaar heeft tegen een<br />

gedraging van een medewerker of een handelwijze van de instelling jegens de cliënt of<br />

tegen een beslissing met betrekking tot de behandeling of begeleiding die gevolgen<br />

heeft voor de cliënt. De commissie verklaart de klacht gegrond of ongegrond en brengt<br />

haar oordeel ter kennis van de Raad van Bestuur die vervolgens maatregelen kan treffen.<br />

tiebesluit. De commissie is van oordeel dat de<br />

psychiater terecht kon concluderen dat er sprake<br />

was van een tijdelijke noodsituatie en dat separatie<br />

noodzakelijk was om deze noodsituatie<br />

het hoofd te bieden. Zij had diezelfde ochtend<br />

nog met K gesproken over haar uitsluitend destructieve<br />

gedachten. Uit recente gebeurtenissen<br />

was gebleken dat men niet op haar woord kon<br />

vertrouwen. Omdat medicijnen onvoldoende<br />

effect sorteerden, er geen afzonderingskamer<br />

aanwezig was en de eigen kamer van K onvoldoende<br />

veiligheid bood, is naar het oordeel van<br />

de commissie voldaan aan de eisen van proportionaliteit,<br />

subsidiariteit en doelmatigheid.<br />

Uitspraak<br />

De commissie verklaart de klacht ongegrond.<br />

Commentaar<br />

De WGBO is opgenomen in het Burgerlijk<br />

Wetboek (boek 7, artt. 446-468 BW) en geldt<br />

als algemene wet. In art. 450 WGBO staat dat<br />

de hulpverlener alleen tot behandeling mag<br />

overgaan als de patiënt daarvoor toestemming<br />

geeft. De wet BOPZ maakt daarop een<br />

uitzondering. In art. 39 lid 1 BOPZ staat dat<br />

geen middelen of maatregelen worden toegepast<br />

dan ter overbrugging van een tijdelijke<br />

noodsituatie die wordt veroorzaakt door een<br />

stoornis van de geestvermogens.<br />

Het gaat dus in casu over de rechtsvraag of<br />

er sprake is van een tijdelijke noodsituatie die<br />

de toepassing van separatie rechtvaardigt. De<br />

verweerder heeft aangegeven, dat de poging<br />

het gips door te knippen niet de reden was<br />

voor de separatie. Dat is begrijpelijk. Men wist<br />

immers dat K van het gips afwilde en K had<br />

al eerder om bestek gevraagd waarmee zij het<br />

gips zou kunnen losmaken. Het was misschien<br />

niet verstandig om het gips eraf te halen, maar<br />

het is wel begrijpelijk dat K de irritatie aan de<br />

arm wilde opheffen. Dat is geen uiting van een<br />

geestelijke stoornis. Wat veroorzaakt dan wel<br />

de tijdelijke noodsituatie? Dat is in de casus<br />

niet helemaal helder. Is dat het wondje dat<br />

ontstaan zou zijn door het uitschieten van<br />

de schaar? Op zichzelf is de verklaring van K<br />

dat het een ongelukje was, niet onbegrijpelijk.<br />

Maar de verpleging zag dit voorval in het verlengde<br />

van de destructieve handelingen van<br />

K in de afgelopen week. Bovendien hechtte<br />

men niet veel waarde aan de verklaring van<br />

K, omdat zij niet op haar woord te vertrouwen<br />

zou zijn. De tijdelijke noodsituatie zou ontstaan<br />

zijn door een reeks van gebeurtenissen.<br />

Blijkbaar is voor de verpleging de maat vol en<br />

zijn er geen alternatieven om dit voortdurende<br />

destructieve gedrag te stoppen. De commissie<br />

vindt daarom het besluit tot separatie uit het<br />

oogpunt van veiligheid gerechtvaardigd.<br />

Ik heb twijfels of er sprake was van een echte<br />

noodsituatie. K was na het schaarincident<br />

rustig en goed aanspreekbaar. Was er dan<br />

geen mogelijkheid meer tot overleg? Was<br />

separatie de enige mogelijkheid om de veiligheid<br />

te waarborgen? Behoorde een verscherpt<br />

toezicht niet meer tot de mogelijkheden? Het<br />

lijkt erop dat de situatie nu niet verschilt met<br />

de situatie van de voorafgaande dagen. Waarom<br />

dan nu de keuze om te separeren?<br />

De commissie acht de inschatting van de psychiater<br />

niet onbegrijpelijk en verklaart daarom<br />

de klacht formeel ongegrond. Maar de commissie<br />

laat ook blijken dat het incident wellicht<br />

voorkomen had kunnen worden als men<br />

was ingegaan op het verzoek van de cliënt om<br />

het gips te laten verwijderen. Separatie was<br />

dan misschien niet nodig geweest.<br />

<strong>Mentaal</strong> | 11


<strong>Mentaal</strong> | 12<br />

In deze rubriek willen we aan de<br />

hand van een aantal vragen een<br />

beeld krijgen van verschillende<br />

afdelingen binnen de GGZ Noord-<br />

en Midden-Limburg.<br />

Door: Eleän Mulder<br />

Cliënten, medewerkers en<br />

buurtbewoners kunnen op de locatie<br />

Stationsweg van GGZ NML het<br />

restaurant ‘Le Tambourin’ bezoeken<br />

waar zij warme en broodmaaltijden<br />

kunnen nuttigen. De gerechten worden<br />

in buffetvorm aangeboden. Maandelijks<br />

worden er themadagen georganiseerd,<br />

waarop bijzondere gerechten<br />

geserveerd worden uit een bepaald land<br />

of streek. Verder is er een counter<br />

aanwezig waar klanten voor non-food<br />

en food-artikelen terecht kunnen.<br />

Omschrijf het karakter van jullie werk<br />

Wij doen veelzijdig werk. Iedere dag is anders.<br />

Wij doen een dienstverlening naar zowel<br />

personeel als bewoners, maar ook naar<br />

mensen van buitenaf. We maken warme en<br />

koude maaltijden en verzorgen ook lunches<br />

en recepties, feestjes etc.<br />

Hoeveel stoelen staan er in het restaurant?<br />

In ons restaurant staan ongeveer 150 stoelen.<br />

Hier mag niet gerookt worden. Voor<br />

rokers hebben we een aparte rokersruimte<br />

(serre) ingericht met ongeveer 35 stoelen.<br />

Het restaurant wordt druk bezocht. Cliënten<br />

komen ook binnenwandelen voor een<br />

kop koffie of om een krantje te lezen.<br />

Wat is de grootte van jullie team en hoe is de<br />

verdeling man/vrouw?<br />

Er werken in Le Tambourin 17 dames en<br />

één man. We werken ook weleens met cliënten.<br />

Of met mensen van project ‘Werk voor<br />

werk’ of van de NLW-bedrijven.<br />

Hoe oud is de oudste binnen het team?<br />

Op locatie<br />

D e<br />

restaurant ‘Le Tambourin’<br />

oudste medewerkster is geboren op 1949.<br />

Hoe jong is de jongste binnen het team?<br />

De jongste medewerkster is van 1967.<br />

Hebben jullie een ochtendritueel?<br />

Iedere morgen rond de klok van 08.30 uur<br />

drinken we koffie.<br />

Waarover wordt bij jullie gemopperd?<br />

Over het salaris, over de warmte en ook<br />

over de werkdruk in de keuken.<br />

Hoe ziet jullie werkplek eruit?<br />

Voor het werk dat wij doen, hebben we geen<br />

goede ruimte. Het zijn geen geschikte werkplekken,<br />

alhoewel we toch op de hygiëne<br />

letten. We maken heel veel broodjes, maar<br />

daar hebben we geen echte koelruimte voor.<br />

Verder doen we steeds meer aan serviceverlening<br />

zodat Le Tambourin uit de voegen<br />

barst. Misschien dat het zal worden opgelost<br />

in het nieuwe restaurant (boerderij).<br />

Wat vinden jullie kenmerkend voor de<br />

afdeling?<br />

Hygiëne, dienstverlening, kwaliteit, kwantiteit,<br />

oplettendheid, klantvriendelijkheid.<br />

Wat staat op de agenda van het werkoverleg?<br />

Belangrijke punten zoals de hygiëne, dienstverlening,<br />

kwaliteit, kwantiteit, oplettend-<br />

heid, klantvriendelijkheid. Er wordt gesproken<br />

over een goede samenwerking zodat de<br />

gast nog meer tevreden kan zijn.<br />

Is er ook informeel contact onderling buiten het<br />

werk om?<br />

Sommige medewerksters zijn van vroeger<br />

uit al vriendinnen en zien elkaar ook buiten<br />

het werk om. Dat komt ook omdat de<br />

meeste medewerksters een heel lang dienstverband<br />

hebben (gemiddeld zit dat op 20<br />

jaren). Pas was nog één medewerkster 40<br />

jaar in dienst.<br />

Wat is het meest populaire hoekje in het<br />

gebouw?<br />

De rokersruimte is het populairste van<br />

Le Tambourin. Daar zitten de hele dag de<br />

meeste cliënten.<br />

Wat is het meest populaire tijdschrift?<br />

De krant. Daar roepen ze ’s morgens het<br />

eerste om.<br />

Wie is de best geklede medewerker van jullie<br />

afdeling?<br />

De werkkleding kan wel beter. We proberen<br />

er zo goed mogelijk uit te zien, maar we hebben<br />

weleens dat de overhemden niet op tijd<br />

terug zijn,zodat we niet goed gekleed rond<br />

kunnen lopen. Dat is jammer, maar we zorgen<br />

ervoor dat de gast er niets van merkt.


<strong>Mentaal</strong><br />

Een onvergetelijk koppel. Vanaf de eerste dag al vaste bezoekers van de nachtopvang voor dakloze en<br />

thuisloze verslaafden (het NOC). Onafscheidelijke broeders in ondeugd, van totaal verschillende afkomst.<br />

Ik zei wel eens tegen hen: “Als ze jullie twee in een jute zak stoppen en er met een stuk hout op slaan,<br />

raak je altijd de goeie.”<br />

Wil en Mario<br />

Wil was een boom van een vent met een rode<br />

baard, rossig lang golvend haar, met een door<br />

vele veldslagen en valpartijen mishandeld<br />

gezicht, dat gecompleteerd werd door een<br />

joekel van een blauwe neus die niet te wijten<br />

is aan overmatig colagebruik. We kwamen er<br />

achter dat Wil dronk toen we hem een keer<br />

nuchter zagen. Een werkelijk sociaal en goed<br />

mens, die buiten kattenkwaad geen grote<br />

zonden op zijn geweten had, in tegenstelling<br />

tot de omgeving waarin hij verkeerde.<br />

Zijn maatje was Mario, geboren op een eiland<br />

in Indonesië. Hij werd door Wil steevast<br />

als ‘mislukker’ betiteld, iets dat Mario als een<br />

eretitel beschouwde. Mario was kleiner, donker<br />

van uiterlijk en droeg een lange zwarte<br />

paardenstaart. Hij was binnen de NOC ook<br />

redelijk goed te hebben bij matig gebruik.<br />

Hij gebruikte - behalve alcohol – zo’n beetje<br />

alles wat op folie, in pijpjes, spuiten en in<br />

lichaamsopeningen paste; een echte allrounder.<br />

Het enige gemeenschappelijke dat<br />

ze bezaten, was hun chronische watervrees.<br />

Het woord ‘douchen’ stond als tweede erge<br />

gebeurtenis op hun rampenlijst, na verkeersongeluk.<br />

Op een avond nam Mario zijn spullen voor<br />

die avond in ontvangst. Ik wenste hem in<br />

het Maleis smakelijk eten. Mario vond dit<br />

zo leuk, dat hij salueerde. Maar wel zodanig<br />

hard, dat hij zichzelf de slaapzaal in mepte<br />

en ergens tussen de bedden belandde. Daar<br />

lag hij dan: selamat pagi (van de redactie:<br />

‘goedemorgen’).<br />

Een andere avond belde de politie met de<br />

vraag of Wil binnen was. Ik vertelde hen,<br />

In deze rubriek staat het<br />

contact centraal tussen een<br />

behandelaar en een cliënt.<br />

Henk van Vorselen,<br />

woonbegeleider in de divisie Verslaving.<br />

dat ik daarover geen informatie mocht verstrekken<br />

in verband met de privacy van de<br />

bezoekers. De agent vertelde mij vervolgens<br />

dat een grote man met rossig haar en een<br />

rode baard, die op weg naar was naar de<br />

NOC, over enkele auto’s gestruikeld was en<br />

spiegels en antennes gebruikt had om zijn<br />

val te breken. Wil hoefde alleen de volgende<br />

morgen een proces-verbaal te komen ondertekenen<br />

in verband met de verzekering<br />

van de gedupeerden. ‘s Morgens vroeg riep<br />

ik Wil bij me en vertelde hem van de grote<br />

man, de rode baard, het rossige haar en de<br />

spiegels en antennes. En met de vraag of hij<br />

een idee had wie dat kon zijn geweest. Hij<br />

keek me heel nadenkend aan, krabde eens in<br />

zijn baard en vroeg: “Had hij een rode baard?”<br />

Ik zei: “Ja Wil”. “Hm, dat kan alleen Mario<br />

geweest zijn”.<br />

Deontmoeting<br />

<strong>Mentaal</strong> | 13


<strong>Mentaal</strong> | 14<br />

Protocol<br />

perscontacten vastgesteld<br />

In haar vergadering van 12 juni jongstle-<br />

den heeft de Raad van Bestuur het proto-<br />

col “Perscontacten” vastgesteld.<br />

Het imago van een organisatie wordt<br />

mede bepaald door het beeld dat de buitenwereld<br />

ervan heeft. Dat beeld wordt<br />

ondermeer beïnvloed door wat men hoort<br />

en merkt van de organisatie. Behalve persoonlijke<br />

ervaringen spelen ook de media<br />

een grote rol. Een goede relatie met vertegenwoordigers<br />

van deze media is daarom<br />

van groot belang voor GGZ NML en<br />

behoort tot het werkterrein van Bureau<br />

Communicatie.<br />

GGZ Noord- en Midden-Limburg wil, als<br />

grote én gedecentraliseerde organisatie<br />

beleidsmatig en samenhangend communiceren<br />

met interne en externe doelgroepen.<br />

Hoe een en ander gestalte dient te<br />

krijgen, is vastgelegd in het najaar van<br />

2005 gereedgekomen plan ‘Ondernemend<br />

Communiceren’.<br />

Middels het vaststellen van het protocol Pers-<br />

contacten heeft de Raad van Bestuur in haar<br />

vergadering van 12 juni 2007 ook een calami-<br />

teitennummer voor GGZ NML vastgesteld.<br />

Dit betekent voortaan dat in geval van cala-<br />

miteiten die daar, na beoordeling door het<br />

calamiteitenteam, aanleiding toe geven het<br />

algemene calamiteitennummer van GGZ NML<br />

geactiveerd en bemenst wordt door of na-<br />

mens Bureau Communicatie.<br />

In die voorkomende gevallen wordt het cala-<br />

Conform het vastgestelde plan “Ondernemend<br />

Communiceren” wordt een aantal<br />

deelplannen ontwikkeld en aan de Raad van<br />

Bestuur aangeboden. Deze deelplannen zijn<br />

concreet en kunnen als checklist direct toegepast<br />

worden. Er wordt helderheid verschaft<br />

over de rol en taken van direct betrokkenen.<br />

SPECIFIEK CALAMITEITENNUMMER VOOR GGZ NML<br />

miteitennummer opengesteld voor familiele-<br />

den, medewerkers. De informatie die via dit<br />

nummer wordt verstrekt valt onder de verant-<br />

woordelijkheid van het calamiteitenteam.<br />

Het calamiteitennummer van GGZ NML is;<br />

0478-527999<br />

Onder normale omstandigheden is dit nummer<br />

niet bruikbaar. Het wordt alleen in geval van uit-<br />

zonderlijke calamiteiten en in opdracht van het<br />

calamiteitenteam opengesteld.<br />

Het protocol Perscontacten voorziet in<br />

de vastlegging van afspraken die ertoe<br />

leiden, dat er binnen GGZ NML op een<br />

eenduidige en gecoördineerde wijze met<br />

de pers wordt omgegaan. Uitgangspunt<br />

hierbij is, dat alle medewerkers van GGZ<br />

Noord- en Midden-Limburg kennis hebben<br />

van dit protocol én zich aan deze afspraken<br />

houden.<br />

Het protocol Perscontacten is een kwaliteitsprotocol<br />

en kent in deze zin een<br />

relatie met het certificeringtraject van<br />

GGZ NML. Naast heldere afspraken aangaande<br />

perscontacten geeft dit protocol<br />

ook uitleg en achtergrondinformatie over<br />

nieuws, persberichten etc.<br />

Nu het protocol Perscontacten door de<br />

Raad van Bestuur is vastgesteld, zal het<br />

in de komende weken door Bureau Communicatie<br />

worden geïmplementeerd.<br />

Vanaf nu is het protocol te downloaden<br />

via intranet.<br />

Via een aparte campagne wordt het alarmnum-<br />

mer de komende tijd onder ieders aandacht ge-<br />

bracht.<br />

0478-527999


<strong>Mentaal</strong><br />

Door: Paul Geurts, patiëntenvertrouwenspersoon<br />

Sinds april 2006 ben ik actief als<br />

patiëntenvertrouwenspersoon binnen<br />

GGZ NML. Meer in het bijzonder<br />

op de locaties Servaashof, Mutsaersoord<br />

en RCG Venlo. Mijn naam is<br />

Paul Geurts. Ik ben 54 jaar geleden<br />

geboren in Horst (sinds een paar jaar<br />

‘Aan de Maas’).<br />

Bondgenoot<br />

Nederland telt veel psychiatrische patiënten,<br />

opgenomen in grote instituten. Vrijwillig of<br />

gedwongen. Daarvoor zijn heel wat regels en<br />

wetten bedacht. Al die regels en wetten moeten<br />

uitgevoerd worden. Evenals de protocollen<br />

van de organisatie. We zijn duidelijk de<br />

tijd voorbij dat patiënten afhankelijk zijn van<br />

“willekeur”. Daar zorgen al die protocollen,<br />

regels en wetten wel voor. Tenminste: dat<br />

zou je denken als je al die regels, wetten en<br />

protocollen leest. Maar helaas. De werkelijkheid<br />

die uit al die geschreven teksten te voorschijn<br />

komt is anders dan de werkelijkheid in<br />

de praktijk. Niet alleen al qua woordgebruik,<br />

maar ook qua inhoud. De échte werkelijkheid<br />

is veelvoudig anders. Neem alleen maar de<br />

werkelijkheid van verpleegkundigen die te<br />

maken hebben met een tekort aan collega’s.<br />

Of de werkelijkheid van de hulpverleners die<br />

verzuipen in de bureaucratie. Of de werkelijkheid<br />

van een organisatie die op de schop<br />

genomen wordt en die ook enorm veel tijd<br />

zuigt. Of de werkelijkheid van...<br />

En dan is er nog de werkelijkheid van alle<br />

dag. Daar waar het eigenlijk allemaal om<br />

draait. Of om zou moeten draaien. De hulp<br />

aan en de zorg voor de patiënten. Van de<br />

protocollen, regels en wetten worden mensen<br />

niet beter! Uiteindelijk wordt het succes<br />

van de hulpverlening bepaald door wat<br />

er tussen hulpvrager en –verlener gebeurd.<br />

Dat gaat heel vaak goed. Maar soms ook<br />

mis. Ook al willen zowel de hulpverlener<br />

als de hulpvrager dat het niet mis gaat. Alle<br />

protocollen, alle regeltjes en alle wetten zijn<br />

goed toegepast. De methodiek is volgens de<br />

bedoelingen gehanteerd. En zelfs op de gesprekstechniek<br />

is niets aan te merken. En<br />

toch gaat het mis.<br />

Zit het dan misschien in iets anders? Zit het<br />

hem misschien in de “professionele distantie”<br />

die je aangeleerd hebt gekregen op de opleiding?<br />

Bij Haagland Rivierduinen denken<br />

ze van wel. Daar hebben ze ontdekt dat veel<br />

patiënten geen hulpverleners willen, maar<br />

een bondgenoot. Daar wordt geprobeerd niet<br />

meer vanuit “afstand” te werken, maar vanuit<br />

nabijheid. Ze hebben de hele boel open<br />

gegooid. Geen gesloten kantoorruimtes<br />

meer, geen plek waar je je als hulpverlener<br />

kunt terugtrekken, maar gezamenlijke ruimtes,<br />

vrije toegang tot de koffiemachines en<br />

de koelkast. Dat soort zaken. De resultaten,<br />

zo meldt men, zijn verbluffend. Er is minder<br />

agressie. Cliënten die als “hopeloze gevallen”<br />

werden gezien, wonen nu buiten de kliniek<br />

of zijn van de medicatie af. En die enkele keer<br />

dat er nog gesepareerd moet worden, gebeurt<br />

dat altijd met een hulpverlener erbij.<br />

Als ik mij probeer voor te stellen hoe verpleegkundigen<br />

zullen reageren op plannen<br />

om het bij hen ook zo te gaan doen, dan zie ik<br />

een horde hard hollende verpleegkundigen.<br />

Richting uitgang. Ondanks hun ervaringen<br />

met agressie, “hopeloze gevallen”, chronische<br />

medicatietoediening, dagelijkse ergernissen<br />

in de communicatie en wat dies meer zij.<br />

Voor die “shit” slaan hulpverleners kennelijk<br />

niet op de vlucht. Kan het dan kwaad<br />

om jezelf af en toe eens af te vragen: wil ik<br />

misschien toch niet liever bondgenoot zijn<br />

van “mijn” cliënt...?<br />

<strong>Mentaal</strong> | 15


Expositie<br />

<strong>Mentaal</strong> | 16<br />

HOOFDGEBOUW GGZ NML<br />

Van 2 juli 2007 t/m 30<br />

augustus 2007 vindt<br />

in het hoofdgebouw<br />

van GGZ Noord- en<br />

Midden-Limburg te<br />

Venray op werkdagen<br />

van 11.00 – 17.00 uur<br />

een voor iedereen vrij<br />

toegankelijke expositie<br />

plaats waarbij werk<br />

getoond wordt door<br />

leerlingen eindexa-<br />

menklas schilderen<br />

van de Gemeentelijke<br />

Academie voor Schone<br />

Kunsten Arendonk<br />

(B) dat in het laatste<br />

studiejaar is ontstaan<br />

vanuit concrete op-<br />

drachten.<br />

Als vertrekpunt dienen bijvoorbeeld stillevens, opgesteld door de docenten, waarvan een serie<br />

van drie of vier werken gemaakt moet worden. De leerlingen kiezen zelf een werk uit en bepalen<br />

het gezichtspunt van waaruit ze willen werken. Ze kunnen het totale stilleven kiezen of een deel<br />

ervan. Ook de keuze voor figuratief of abstract wordt gemaakt. Veelal worden enkele schetsen<br />

gemaakt of men maakt foto’s die in de loop van het proces als uitgangspunt dienen.<br />

De laatste opdracht voor het eindexamen was: schilder een (menselijk) figuur (of figuren) in de<br />

ruimte. Als handvaten werden aangereikt dat men kon vertrekken vanuit foto’s of krantenknipsels<br />

die eerst zwart/wit gekopieerd moesten worden. Dan kan men desgewenst uitvergroten, of de<br />

foto’s op andere manieren bewerken. Vervolgens was het de bedoeling er eigen kleuren bij te<br />

zoeken en zo een ‘ eigen werk’ te creëren. Dit hele proces is in de tentoonstellingsruimte aan de<br />

hand van een ‘ werkboek’ in te zien.<br />

U ziet eindproducten van elk van de bovengenoemde opdrachten naast werk dat vrij is ontstaan.<br />

Bij de werken die te koop zijn, staan de vraagprijzen vermeld. Een lijstje met adressen van de<br />

kunstenaars is eveneens beschikbaar.<br />

De Gemeentelijke Academie voor Schone Kunsten van Arendonk ressorteert onder het Ministerie<br />

van Onderwijs in België. Een groot deel van de leerlingen komt uit Nederland want Arendonk<br />

ligt midden in de Kempen en is vanuit de richtingen Den Bosch, Tilburg en Eindhoven goed<br />

bereikbaar.<br />

DE EXPOSANTEN:<br />

Dianne Crama:<br />

Geboren in 1958.<br />

Zij haalde op 16-jarige leeftijd haar tekendiploma<br />

aan de Academie en heeft in juni<br />

2007 de opleiding schilderen met goed<br />

gevolg afgesloten. Haar inspiratie vindt zij<br />

veelal in zelf samengestelde stillevens.<br />

Marijke van Eijk:<br />

Geboren in 1949.<br />

Zij is op diverse gebieden creatief bezig geweest.<br />

Zij geeft les in zelfmaakmode o.a. in<br />

het Textielmuseum te Tilburg. Sinds 2002<br />

volgt zij de opleiding aan de Academie in<br />

Arendonk, waarvan zij in 2007 het diploma<br />

heeft ontvangen.<br />

Inspiratiebronnen zijn Fins-Lapland waar<br />

zij een periode woonachtig geweest is evenals<br />

lichtval, rust, ruimte en natuur.<br />

Vera Kleijn:<br />

Geboren in 1951.<br />

Zij volgde lessen bij diverse schilders in het<br />

kader van de Vrije Academie. De Stadsacademie<br />

Arendonk rondde zij kortgeleden<br />

met succes en een eervolle vermelding af.<br />

Inspiratie put zij voornamelijk uit de natuur<br />

waarbij zij hetgeen zij waarneemt vrij<br />

vertaalt naar zowel abstract werk als naar<br />

figuratief werk. Compositie en kleur spelen<br />

de belangrijkste rol spelen.<br />

Marion Laudy:<br />

Geboren in 1946.<br />

Zij is pas laat begonnen met schilderen en<br />

aan de Vrije Academie heeft zij les gehad<br />

van Anita de Baaij, Ellen Welten en Ton<br />

Nijhof. Daarna lag een academische opleiding<br />

voor de hand. De deeltijdopleiding in<br />

Arendonk was een schot in de roos.


<strong>Mentaal</strong><br />

In juni 2007 rondde zij haar opleiding in<br />

Arendonk met succes af.<br />

Zij wordt vooral geïnspireerd door kleuren,<br />

het spel van licht en schaduw, de natuur en<br />

de mens. Schilders als Kandinski, Marck,<br />

Matisse, maar ook de oude meesters zijn een<br />

onuitputtelijke bron van inspiratie en leerstof.<br />

Marion Laudy schildert zowel fi guratief<br />

als abstract of een combinatie hiervan.<br />

Christel van Raemdonk:<br />

Geboren in 1964.<br />

Haar artistieke ervaring is begonnen met<br />

muziek. Na een aantal jaren een klassieke<br />

muziekopleiding te hebben gevolgd voelde<br />

zij dat het muzikale talent ontbrak en greep<br />

zij haar kans tot het volgen van een cursus<br />

aan een vrij schildersatelier te Schilde (B).<br />

Daar werden haar inzichten in het schilderen,<br />

kunstgeschiedenis maar vooral ook<br />

hedendaagse kunst aangereikt. Dit bleek dé<br />

manier om haar creativiteit te uiten en koos<br />

zij uiteindelijk voor de opleiding aan de Academie<br />

Arendonk.<br />

Christel van Raemdonck is dagelijks op zoek<br />

naar informatie om te kunnen weergeven hetgeen<br />

zij wil zeggen via de creatieve toepassingen:<br />

schilderen, tekenen, knippen en plakken<br />

en ruimtelijk werken. Daarbij wil zij haar eigen<br />

gang gaan zonder rekening te moeten houden<br />

met de toeschouwer. Dat resulteert soms in<br />

werk dat moeilijk oogt voor de buitenwereld<br />

maar dat altijd boeit. Inspiratie zoekt zij in<br />

krantenartikelen, foto’s waarbij zij de onderwerpen<br />

die zij kiest zo goed mogelijk probeert<br />

te begrijpen door er meer over te lezen in boeken,<br />

artikelen en interviews.<br />

Hardy Schikhof:<br />

Geboren in 1945.<br />

Hij volgde 3 jaar de Koninklijke Academie<br />

voor Kunst en Vormgeving in Den Bosch<br />

en rondde eveneens zijn opleiding in Arendonk<br />

met succes af in 2007. Schilderen met<br />

olieverf heeft de voorkeur, maar ook Acryl<br />

heeft zijn uitdaging. Hij wordt geïnspireerd<br />

door alles wat hij onder ogen krijgt. Foto’s uit<br />

tijdschriften, kranten enzovoort. Hij bewaart<br />

alles waarvan hij maar denkt dat het ooit interessant<br />

kan zijn. In het dagelijks leven runt<br />

hij een interieuradviesbureau.<br />

Ad Snel:<br />

Geboren in 1951.<br />

Hij was als kind al bezig dat wat hij zag weer<br />

te geven op papier waarbij vooral de natuur<br />

zijn aandacht had. Schoolschriften vol getekend<br />

met vogels, tot in detail weergegeven,<br />

getuigen hiervan. In zijn opvoeding was een<br />

beroep leren belangrijker dan zijn kunstzinnige<br />

aanleg maar schilderen en tekenen<br />

blijven als een rode draad zichtbaar in zijn<br />

leven. Tussen 1978 en 1982 is hij leerling<br />

geweest van de landschapsschilder Arnoldus<br />

van den Hurk. In deze periode heeft hij<br />

ook enkele malen geëxposeerd.<br />

In 2007 voltooide hij met succes zijn opleiding<br />

aan de Academie Arendonk.<br />

Walther Vastré:<br />

Geboren in 1960.<br />

Hij was al jong bezig met zijn artistieke aanleg.<br />

Nieuwsgierig van aard als hij was, wilde<br />

hij met alle technieken en mogelijkheden<br />

kennismaken. Op 14 jarige leeftijd volgde hij<br />

een cursus handvaardigheid en brons gieten<br />

bij Harrie Storms, Tussen 1973 en 1978 had<br />

hij tekenlessen van Rene Moret. Hij volgde<br />

een opleiding reclame tekenen en ontwerpen<br />

aan de Grafi sche School in Eindhoven. Bij<br />

Peter Eikenaar volgde hij lessen modeltekenen<br />

tussen 1989-1991. De Academie Arendonk<br />

was zijn thuisbasis voor enkele jaren<br />

opleiding Monumentale Kunst en evenals de<br />

andere kunstenaars van deze tentoonstelling<br />

heeft hij kortgeleden de schildersopleiding<br />

aan genoemde academie met succes afgesloten.<br />

Eerdere exposities (een tweetal tussen<br />

1985 en 2003) betroffen foto’s, affi ches en<br />

illustraties.<br />

Frida Vick:<br />

Geboren in 1948.<br />

Zij heeft een brede interesse in beeldende<br />

kunst en werkt het liefst met olieverf. Uitgaande<br />

van de waarneming tracht zij een<br />

moment in vorm of beweging op doek te<br />

brengen. Ook zij heeft haar algemene opleiding<br />

aan de Gemeentelijke Academie<br />

in Arendonk dit jaar afgerond en zal aan<br />

dezelfde Academie verdergaan in model en<br />

portretschilderen.<br />

<strong>Mentaal</strong> | 17


<strong>Mentaal</strong> | 18<br />

Donderdag 28 juni was het dan zover. Na maanden hard aan deze dag te hebben gewerkt, konden we dan nu eindelijk<br />

overgaan tot uitvoering. We hadden alle collega’s, de afdelingsarts, de psychiater en de leidinggevende van de afdeling<br />

uitgenodigd. Doordat we het programma van deze dag niet bekend hadden gemaakt, was iedereen nieuwsgierig wat<br />

deze dag zou brengen. Op de dag zelf werden we een beetje zenuwachtig. “Zal iedereen deze dag wel waardevol, leuk<br />

en nuttig vinden?“<br />

’s Morgens om 09.00 uur arriveerde iedereen<br />

in de zaal bij Asteria. Onder het genot van<br />

een kopje koffi e/thee en een plakje cake hebben<br />

we aan de collega’s het programma van<br />

de dag bekendgemaakt. Ook hebben we de<br />

hoeveelheid separaties van de afgelopen drie<br />

jaar bekendgemaakt.<br />

Aan het einde van de ochtend kwamen de ervaringsdeskundigen<br />

(mensen die in aanraking<br />

zijn geweest of nog steeds zijn met de geestelijke<br />

gezondheidszorg) Francis, Wilma, Elly<br />

en Willemien van het CliëntenAdviesBureau<br />

(CAB). Sylvia Hermsen, ook werkzaam bij het<br />

CAB, heeft dit onderdeel van de dag begeleid.<br />

Allereerst heeft iedereen zich voorgesteld.<br />

Nadat we dit hadden gedaan, zijn we in drie<br />

groepen uiteengegaan. Bij elke groep was een<br />

ervaringsdeskundige aanwezig en hebben we<br />

een rollenspel uitgevoerd. Vervolgens hebben<br />

we dit rollenspel gezamenlijk besproken. Een<br />

open dialoog kwam tot stand tussen de ervaringsdeskundigen<br />

en het team. Er werd informatie<br />

en ervaringen uitgewisseld en vragen<br />

gesteld. Beide partijen hebben deze dialoog<br />

als zeer waardevol ervaren. De gesprekken<br />

bleven zelfs voortduren tijdens de heerlijke<br />

lunch die we aansluitend met z’n allen hebben<br />

genuttigd.<br />

In het middagprogramma zijn we verder gegaan<br />

met een aantal stellingen, gerelateerd<br />

aan separatie.<br />

Team De Klocht<br />

op zoek<br />

naar<br />

alternatieven<br />

op de SMAKK-dag<br />

Door: Marloes Smits en Geneviève van Tuijn (De Klocht)<br />

Naar aanleiding van deze stellingen hebben<br />

we een aantal discussies gevoerd. Hierna zijn<br />

we verder gegaan met kritiekloos brainstormen,<br />

op zoek naar alternatieven voor separatie.<br />

Het creatieve brein van alle teamleden<br />

werd geprikkeld en zo ontstonden er een aantal<br />

bruikbare en niet-bruikbare alternatieven.<br />

Van deze alternatieven hebben we gezamenlijk<br />

bekeken welke we het belangrijkste vinden.<br />

Hiervan hebben we een concreet plan<br />

gemaakt. Dit plan willen we gaan uitvoeren<br />

op de werkvloer.


<strong>Mentaal</strong><br />

Van buitenaf onzichtbaar. Dát was jouw<br />

eerste indruk van de ondernemingsraad.<br />

Hoe kijk je hier nu tegen aan?<br />

“Voor mij persoonlijk geldt dat ik meer inzicht<br />

verkregen heb in het functioneren van de OR,<br />

in de mogelijkheden maar ook in de onmogelijkheden.<br />

Dat neemt niet weg dat de OR voor<br />

medewerkers helaas een ‘ver-van-mijn-bed-<br />

show’ is en blijft. Vraag is of dat aan de OR ligt<br />

of aan de medewerkers. Hoewel de OR medewerkers<br />

probeert te bereiken via o.a. Intranet,<br />

<strong>Mentaal</strong>, hoorzittingen, lijkt het alsof de beleving<br />

bij medewerkers niet toeneemt. Echter, bij<br />

de laatste hoorzittingen in het Vincentiushuis<br />

over de veranderingen binnen de LCZ, was de<br />

opkomst en betrokkenheid groot, dus wordt<br />

het belang van een OR wel gezien.”<br />

Heb je door het OR-werk een andere<br />

kijk op de organisatie/het manage-<br />

ment gekregen?<br />

“Ik heb meer begrip gekregen voor de<br />

–(soms) niet te benijden- positie van management<br />

en leidinggevenden.”<br />

Guus Hiddink is voor jou als voetbal-<br />

liefhebber een groot voorbeeld. Wat<br />

zou hij kunnen betekenen voor de me-<br />

dezeggenschap in onze organisatie?<br />

“Guus is een professional, een vakman die<br />

van de inhoud op de hoogte is. Maar ook<br />

weet hij mensen op de juiste wijze/toon aan<br />

te spreken en hen te motiveren. Hij is een<br />

verbindend element. Eigenschappen die we<br />

in onze organisatie terugzien in de persoon<br />

van Annemie Rours (hoofd P&O ).<br />

Ondernemingsraad:<br />

aanrader of afknapper?<br />

Je bent ook vakbondsconsulent voor<br />

NU 91. In hoeverre verschilt dat werk<br />

met het OR-werk?<br />

“Bij het OR-werk gaat het vaak over organisatieontwikkelingen<br />

en wordt veel tijd<br />

besteed aan voorbereidingsprocessen. In<br />

het vakbondswerk ligt de nadruk juist op<br />

het dóen. Het adviseren van collega’s en het<br />

begeleiden van Nu 91-leden als bestaande<br />

afspraken of regelgeving onjuist worden<br />

toegepast. Daarnaast kan een vakbondsconsulent<br />

misstanden in de organisatie<br />

signaleren en hierover ongevraagd advies<br />

uitbrengen aan Raad van Bestuur of het<br />

management. Ook heeft de vakbondsconsulent<br />

contacten met vakbondsconsulenten<br />

binnen andere instellingen.”<br />

Wat is volgens jou de kracht van onze<br />

OR? En wat kan beter?<br />

“De OR is vooral een goede mix van nieuwkomers<br />

en ervaren leden, afkomstig van<br />

diverse divisies en locaties. Daardoor hoort<br />

de OR vaak “uit de eerste hand” wat er op<br />

de werkvloer leeft. Het is alleen jammer dat<br />

de Ondersteunende Diensten ondervertegenwoordigd<br />

zijn in de OR. Tevens is een<br />

maximale bezetting noodzakelijk wil de OR<br />

zijn werk goed kunnen organiseren.<br />

De OR zal in de toekomst mee moeten bewegen<br />

met de nieuwe ontwikkelingen en gedeeltelijk<br />

op decentraal niveau een rol gaan<br />

spelen. Hopelijk werkt dit voor medewerkers<br />

drempelverlagend en komt er bereidheid op<br />

onderdelen mee te doen met OR-werk.”<br />

Hoe beviel het werken in een zo geva-<br />

rieerd gezelschap?<br />

“Met mijn collega OR-leden heb ik constructief<br />

en stimulerend samengewerkt. Er was<br />

ruim voldoende gelegenheid om ideeën met<br />

elkaar uit te wisselen en vervolgens een gezamenlijke<br />

weg te zoeken.<br />

Door: Ine Koenders<br />

Na een half jaar verlaat Marjos Bardoel, in de organisatie ook bekend als dé vakbonds-<br />

consulent, de Ondernemingsraad (OR). Ik blik met hem terug op deze periode.<br />

OR-leden zijn gemotiveerde mensen, die<br />

zich inzetten voor hun collega’s en voor de<br />

organisatie. Helaas kunnen niet alle problemen<br />

tegelijk opgepakt worden, prioriteiten<br />

stellen is een noodzaak, zeker nu de OR<br />

kampt met een onderbezetting van 20%!”<br />

Een collega overweegt om zich kan-<br />

didaat te stellen voor de OR; wat is<br />

jouw advies?<br />

“Meld je aan bij de OR als je nieuwsgierig<br />

bent naar de achtergrond van ontwikkelingen<br />

en als je daarover wilt meepraten. Als je<br />

ontevreden bent over bepaalde zaken, zoals<br />

bijvoorbeeld de reiskostenregeling en je wilt<br />

dat veranderen door inspraak en betrokkenheid,<br />

meld je dan zéker aan als OR-lid en probeer<br />

zelf bij te dragen aan verbeteringen!”<br />

Een halfjaar OR-lid, hoe was het nu een<br />

aanrader of een afknapper?<br />

“Een aanrader! Ik heb de organisatie namelijk<br />

nóg beter leren kennen, ik heb vanuit een<br />

andere optiek leren kijken naar het management<br />

en ik heb zicht gekregen op nieuwe<br />

ontwikkelingen. Een half jaar is voor mij eigenlijk<br />

veel te kort, Ik heb door persoonlijke<br />

omstandigheden deze keuze moeten maken<br />

en sluit dan ook niet uit dat ik in de toekomst<br />

mijn rentree maak in de OR.”<br />

De ondernemingsraad:<br />

• behartigt belangen van medewerkers<br />

én van de organisatie<br />

• kan zich daarbij laten bijstaan door<br />

(extern) deskundigen<br />

• besteedt veel aandacht aan<br />

deskundigheidsbevordering<br />

• heeft 15 zetels, waarvan er nu drie onbezet zijn<br />

• vergadert elke week op woensdag<br />

• overlegt met Raad van Bestuur,<br />

divisiemanagers en hoofd P&O/ EAD<br />

• heeft momenteel 3 vacatures<br />

(kijk ook op pagina 24)<br />

• is bereikbaar via or@ggznml.nl of 0478 - 527245<br />

<strong>Mentaal</strong> | 19


<strong>Mentaal</strong> | 20<br />

Gerechtigheid voor Bokito<br />

We leven in een ingewikkeld maar mooi land. Overal hebben we<br />

wel regeltjes of wetten voor die organiseren hoe we in dit land<br />

met elkaar omgaan en wat wel en wat niet mag. Soms gebeurt<br />

er iets dat dit land ernstig in beroering brengt. Bijna de<br />

terreurdreiging voorbij, zeg maar. Een onverlaat die clown<br />

Bassies pruik af wil nemen of een gorilla die zijn instinkt volgt<br />

en zich niet laat hinderen door een gracht.<br />

Bij zo’n gebeurtenis slaat vervolgens de verwondering toe. Goh,<br />

dat zoiets kan. Vreemd is dat niet, aangezien wij mensen van<br />

de apen afstammen (tenzij dat evolutieverhaal niet klopt) en<br />

wij ons dus ook zo gedragen. We pakken graag iets van een<br />

ander omdat we het zelf willen hebben (en de ander zou er de<br />

blits mee kunnen maken), en we springen in de vakantie ook<br />

wel eens hups over een slootje.<br />

NIEUWS VAN DE VAKGROEP VOOR VERPLEGING EN VERZORGING<br />

De Vakgroep voor Verpleging en Verzor-<br />

ging heeft maandelijks een rubriek in de<br />

<strong>Mentaal</strong>. Wij willen medewerkers (de ach-<br />

terban) graag informeren over de bezighe-<br />

den van de vakgroep.<br />

Een tijdje geleden heeft iedereen een fl yer<br />

ontvangen over de Nationale beroepscode<br />

van Verpleegkundigen en Verzorgenden. Voor<br />

beroepsgroep heeft NU ’91 en de V&VN een<br />

beroepscode ontwikkeld. Hierin staan uitgangs-<br />

punten omschreven voor je handelen.<br />

Belangrijke waarden zijn, respect, vertrouwe-<br />

lijkheid, eerlijkheid, weldoen, geen schade<br />

toebrengen, autonomie en rechtvaardigheid.<br />

Sommige staan er expliciet in, andere vormen<br />

een basis voor de artikelen.<br />

De beroepscode biedt een leidraad voor het<br />

handelen en de verantwoording daarvan.<br />

In het dagelijkse werk kom je regelmatig voor<br />

ethische problemen te staan. De beroepscode<br />

is een hulpmiddel hierbij. Het biedt geen kant<br />

en klare oplossingen of voorschriften. Wel<br />

geeft het aanknopingspunten om weloverwo-<br />

gen keuzen te maken. Ook kun je achteraf een<br />

beslissing toetsen aan de beroepscode.<br />

Voor meer informatie (en de specifi eke artike-<br />

len) van de beroepscode zie www.venvn.nl of<br />

Kollummerkasie<br />

En omdat wij ons wel eens wat dierlijk gedragen, tijdens de<br />

vakantie in Salou heb ik daar nog andere uitingen van gezien<br />

maar die zal ik u besparen, vinden we dat dieren zich ook<br />

menselijk moeten gedragen. Of in elk geval vinden we dat dieren<br />

moeten begrijpen, dat ze zich eigenlijk niet als dier mogen<br />

gedragen. Omdat ze in onze samenleving geïntegreerd zijn, al<br />

wonen ze in een dierentuin.<br />

Kollummerkasie<br />

Door daar te gaan wonen, moeten ze zich conformeren aan onze<br />

wetten en regels én zich er naar gedragen. En dus werd Bokito voor<br />

zijn gedrag aansprakelijk gesteld, vervolgd en gevangen gezet. In<br />

een dierentuin. Waar hij zich aan onze regels moet houden. Maar<br />

waar hij zich ook de hele dag mag vergapen aan ons mensen als<br />

we in grote getalen voorbij trekken. En mag hij zich verwonderen<br />

over ons menselijk gedrag. Dat soms toch wel vragen oproept.<br />

Geen Gouden Kooi voor Bokito. Die behouden we in onze mooie<br />

samenleving voor aan andere schelmen die zich veel vreemder<br />

menen te mogen gedragen dan een gorilla die doet waar hij goed<br />

in is. Over een sloot springen en zich verdedigen. En als je dan zo<br />

om je heen kijkt, zou je zelf toch ook bijna ....<br />

raadpleeg de bibliotheek.<br />

Meer informatie over de vakgroep Verple-<br />

ging en Verzorging is te vinden op intranet.<br />

Ook is er altijd een mogelijkheid om contact<br />

op te nemen met de vakgroep voor vragen/<br />

reacties e.d. Dit kan door een van de leden<br />

te benaderen of te emailen:<br />

column<br />

VakgroepVerplegingenVerzorging@ggznml.nl


<strong>Mentaal</strong><br />

D<br />

In Diagonaal geven medewerkers een beeld van hun werk en hun leven buiten GGZ Noord- en Midden-Limburg.<br />

I<br />

Van: Karin Tummers<br />

A<br />

G<br />

O<br />

“Ik werk 24 uur per week als sociaal<br />

psychiatrisch verpleegkundige (SPVer)<br />

binnen de divisie verslavingszorg,<br />

afdeling ambulante behandeling en<br />

begeleiding. Ondertussen werk ik hier<br />

alweer meer dan acht jaar. Heel afwisselend<br />

en boeiend werk, waarbij je (zoals<br />

in de hele psychiatrie) alle lagen van de<br />

bevolking tegenkomt. Inhoudelijk is het<br />

werk vooral gesprekken voeren met aan<br />

middelen of gokken verslaafde mensen.<br />

Waarbij er ook huisbezoeken worden afgelegd.<br />

Vanwege mijn achtergrond zie<br />

ik veel mensen met dubbele diagnostiek<br />

(psychiatrie/verslaving). Samen met het<br />

tekenwerk is dit voor mij een ideale combinatie.<br />

Met name de rust van het alleen<br />

werken in combinatie met het intensief<br />

met mensen bezig zijn.”<br />

“Mijn ‘tekencarrière’”, zegt Ton, “begon bij<br />

het blad NU ’91. Dit is een vakorganisatie<br />

voor verpleegkundigen. Zij vroegen me om<br />

wat tekeningen/cartoons te maken voor het<br />

blad.<br />

Ik heb nooit een echte opleiding voor tekenen<br />

gevolgd. Weleens een cursus bij de vrije<br />

academie, bijvoorbeeld aquarellen”.<br />

N<br />

Ton de Bree werkt sinds circa acht jaar<br />

als SPV-er binnen GGZ NML. Naast dit<br />

werk is hij freelance tekenaar, getrouwd en<br />

vader van drie kinderen.<br />

A<br />

A<br />

L<br />

“Wat je op een gegeven moment moet gaat<br />

doen, als je toch verder wilt als tekenaar, is<br />

je werk gaan rondsturen naar een aantal vakbladen.<br />

Ook naar een aantal commerciële uitgevers<br />

heb ik werk gestuurd. Op een gegeven<br />

moment, begin jaren 90, ben ik gaan tekenen<br />

voor Denksport. Veel illustratoren zijn daar<br />

begonnen. Ik heb bij Denksport kinderpuzzels<br />

geïllustreerd. Helaas bleek dit niet commercieel<br />

genoeg en flopte dit project.<br />

Later tekende ik ook nog voor diverse bladen,<br />

o.a. Groter groeien, Telekids en uiteraard de<br />

bladen voor verpleegkundigen en Dagblad de<br />

Limburger. Ook heb ik de afgelopen jaren<br />

voor lees- en leermethoden van het lager<br />

onderwijs tekeningen gemaakt, met name<br />

voor uitgeverij Wolters Noordhoff. Ook heb<br />

ik een aantal boeken uit eenzelfde serie (de<br />

zgn. ‘alles boeken’) voor uitgeverij Kluitman<br />

geïllustreerd. En niet te vergeten de <strong>Mentaal</strong><br />

natuurlijk. Het copyright blijft overigens wel<br />

bij mezelf.”<br />

“Het kost veel moeite en hard werken om je<br />

in dit wereldje in de picture te spelen. Veel<br />

moet je zelf uitzoeken en uitpluizen via internet.<br />

De combinatie freelance tekenen met<br />

mijn werk bij GGZ NML”, vervolgt Ton,“ is<br />

het leuke aan alles. Alleen freelance tekenaar<br />

Door: E. Mulder-Verleg<br />

zijn lijkt me niet echt leuk omdat je toch het<br />

contact met collega’s mist.<br />

Ook voor het VMBO heb ik wat tekenwerk<br />

afgeleverd voor studieboeken. Ik teken eerst<br />

met de hand, scan de tekening in en bewerk<br />

ze dan met photoshop. Soms gaat het inkleuren<br />

nog op de ambachtelijke wijze, namelijk<br />

met penseel en verf.<br />

Momenteel ben ik bezig met ‘1001 weetjes’:<br />

Dit zijn twee boekjes, vertaald vanuit het Engels,<br />

en worden uitgegeven door Kluitman.<br />

De oorspronkelijke tekeningen van een<br />

Engelse illustrator zijn door Kluitman niet<br />

goed bevonden. Vervolgens hebben ze mij<br />

benaderd om hier nieuwe tekeningen bij te<br />

maken.”<br />

Ton heeft een eigen website, die hij zelf in<br />

elkaar gezet heeft maar zeker nog wel voor<br />

verbetering vatbaar is. Als er dus collega’s<br />

zijn die hem kunnen helpen of hem kunnen<br />

ondersteunen bij het verbeteren van zijn<br />

website? “Graag”, aldus Ton. “De website is<br />

overigens: www.tondebree.nl.”<br />

Kijk er gerust eens op, het is zeker de moeite<br />

waard.<br />

<strong>Mentaal</strong> | 21


<strong>Mentaal</strong> | 22<br />

CLIËNTEN VOORBEREIDEN<br />

In de binnenhof vordert de bouw van LSZ2 gestaag. Het gebouw<br />

is duidelijk familie van het nabij gelegen gebouw van de LBV.<br />

Echter de indeling en het gebruik van de toekomstige afdeling<br />

Intensief 2 is anders. Thies Kleeven is nu eerstelijns leidingge-<br />

Nieuwe kijk op zorg<br />

Thies Kleeven: “Vier á vijf jaar geleden zijn we al<br />

begonnen met de ontwikkeling van de ideeën<br />

voor LSZ, om goede woonruimten te maken<br />

voor onze cliënten die langdurige zorg nodig<br />

hebben. Eerst dachten we aan één gebouw voor<br />

80 cliënten. Maar voor onze ideeën kregen we<br />

geen vergunning. Wel voor twee kleinere gebouwen<br />

voor elk 40 mensen.<br />

De kijk op zorg veranderde, vervolgt Thies. De<br />

algemene tendens in de psychiatrie is cliënten<br />

zo veel mogelijk te laten integreren in de maatschappij.<br />

Daar is bij het nieuwe gebouw voor<br />

Intensief 2 rekening mee gehouden. Het streven<br />

is om ook deze groep van cliënten die altijd<br />

intensieve 24-uurs zorg nodig hebben gehad,<br />

op korte of langere termijn te begeleiden naar<br />

op zo zelfstandig mogelijk wonen<br />

een andere meer zelfstandigere woonvorm. De<br />

ervaringen met trainingsunits aan de Stationsweg<br />

zijn heel positief.”<br />

De nieuwbouw voor Intensief 2 bestaat op de<br />

bovenverdieping uit 20 flatjes met eigen voorzieningen<br />

en een eigen toegang. Deze zijn bestemd<br />

voor cliënten die op korte termijn voorbereid<br />

worden voor een meer zelfstandige woonvorm.<br />

Op de begane grond komen de kamers met eigen<br />

voorzieningen voor de cliënten die langdurige<br />

zorg nodig hebben. Thies Kleeven: “Toch kijken<br />

we ook bij hen in hoeverre zij voorbereid<br />

kunnen worden op andere woonvormen met<br />

minder begeleiding.”<br />

Cliënten weten wat ze wensen<br />

“Cliënten die veel zorg nodig hebben weten vaak<br />

Door: Angela van den Elshout<br />

Thies Kleeven<br />

vende bij de divisie LCZ en straks bij Intensief 2. Hij vertelt over<br />

de ontwikkeling van de nieuwbouw voor cliënten die intensieve<br />

24-uurs zorg nodig hebben, maar die ook voorbereid worden op<br />

het zo zelfstandig mogelijk wonen.<br />

heel goed wat ze wensen. Het vraaggericht werken<br />

is nu al een belangrijk item voor ons en is in<br />

de nieuwbouw een belangrijk uitgangspunt. Ook<br />

bij cliënten die meer bemoeizorg nodig hebben.<br />

Dat kan toch heel goed samengaan met vraaggericht<br />

werken, ook al lijkt dit in tegenspraak met<br />

elkaar. De deskundigheid van de hulpverlener<br />

om hier dan een match in te zoeken en te vinden<br />

is dan van groot belang.”<br />

Onlangs bracht een groep cliënten en medewerkers<br />

een bezoek aan de nieuwbouw. “Cliënten<br />

stelden veel praktische vragen. Waar komt<br />

mijn kamer? Waar kan mijn bed staan? Waar<br />

is de rookkamer? Een aantal cliënten is via de<br />

gebruikersgroep ook betrokken bij keuzes voor<br />

de nieuwbouw. Zij hebben goede ideeën en zijn<br />

ook mee geweest om meubels uit te zoeken. De


<strong>Mentaal</strong><br />

Voortgang bouw<br />

De bouwvakvakantie loopt ten einde. In de loop van week 32 gaat iedereen weer aan de slag. Ondanks de bouwvakvakantie kunnen<br />

we u toch voortgang melden.<br />

D’n Herk 69<br />

(Korsakov<br />

Wonen; gebouw<br />

5 Kor-wonen)<br />

Het gebouw is<br />

bouwkundig op-<br />

geleverd op 11<br />

juli 2007. Wij zijn<br />

tevreden over de<br />

werkzaamheden van alle aannemers. Tijdens<br />

de oplevering heeft de heer G. Derks, lid Raad<br />

van Bestuur, de sleutel van het gebouw gekre-<br />

gen van de uitvoerder. Op zijn beurt heeft de<br />

heer G. Derks de sleutel overhandigd aan de<br />

toekomstige bewoners en medewerkers.<br />

Na de oplevering is het gebouw door het Bouw-<br />

bureau overgedragen aan het Facilitaire Bedrijf.<br />

Het gebouw wordt nu verder woongereed ge-<br />

maakt en de verhuisdatum is gepland op 20<br />

september 2007.<br />

Het bouwbureau bedankt alle medewerkers van<br />

Korsakov die intensief hebben meegewerkt aan<br />

andere cliënten praten we bij via de huiskamerbesprekingen.”<br />

Goed voorbereid naar nieuwbouw<br />

Op de afdeling komen ruim 24 formatieplaatsen<br />

aan medewerkers te werken. Vanaf 2004<br />

bereidt de afdeling zich al voor op de nieuwbouw.<br />

Thies Kleeven: “Achtereenvolgens zijn<br />

we bezig geweest met de visie op de zorg, zorgprogramma<br />

s en de indeling van het personeel.<br />

De medewerkers weten al of ze bij Intensief 1<br />

de totstandkoming van dit gebouw. Veel suc-<br />

ces in de nieuwe huisvesting. We treffen elkaar<br />

weer bij de bouw van Korsakov NAH. Voor ons<br />

straks het laatste gebouw in de binnenhof van<br />

Servaashof.<br />

D’n Herk 4 t/m 48 even (LCZ Kliniek<br />

Intensief 2; gebouw 3-LSZ2)<br />

De houten gevelbekledingen zijn voor de helft<br />

gereed. Het metselwerk aan de buitenzijde is<br />

nagenoeg klaar.<br />

Binnen is de loodgieter bezig met het voor-<br />

bereiden van de installatie van alle sanitaire<br />

toestellen en de verwarming. De elektricien<br />

is druk in de weer met het aanbrengen van<br />

kabels, leidingen, stopcontacten, ict-voorzie-<br />

ningen en dergelijke.<br />

De stukadoor is bezig met het spuitwerk voor<br />

de plafonds. Tevens is gestart met het monte-<br />

ren van de verlaagde plafonds. De schilder is<br />

bezig met zijn werkzaamheden. De liftinstal-<br />

lateur is op de bouw verschenen.<br />

De oplevering van het gebouw is voorzien in<br />

week 44.<br />

D’n Herk 2 (LCZ Kliniek Intensief 1;<br />

gebouw 2 – LSZ 1)<br />

Er is een begin gemaakt met het plaatsen<br />

van de staalconstructies. Het metselwerk van<br />

de binnenmuren is voor de helft gereed. De<br />

loodgieter en elektricien hebben de leidingen<br />

onder de vloer gereed en zijn begonnen met<br />

of 2 gaan werken. Nu is de samenstelling van<br />

de twee teams met ieder 20 cliënten bij Intensief<br />

2 aan de orde. Concreet betekent dit dat<br />

we de medewerkers die nu nog verspreid over<br />

een drietal afdelingen werken, gaan integreren.<br />

Ik zie dit voor de komende maanden als<br />

een van de grootste uitdagingen. Als we begin<br />

2008 verhuizen willen we goed voorbereid aan<br />

de start staan. Het bezoek aan de bouw leverde<br />

enthousiaste reacties van medewerkers op. In<br />

september brengen cliënten en medewerkers<br />

Door: P. Platzbeecker, Bouwcoördinator<br />

hun werkzaamheden in de ruwbouw.<br />

De eerste dakplaten zijn al op het gebouw<br />

gelegd. Omdat het een eenlaags gebouw is, is<br />

hiermee ook het hoogste punt al bereikt.<br />

In de bouw was de aanleg van een verpleeg-<br />

oproepsysteem (VOS) niet voorzien. Op ver-<br />

zoek van de gebruikers is vergunning aange-<br />

vraagd om deze voorziening aanvullend aan<br />

te kunnen brengen.<br />

?????????????<br />

opnieuw een bezoek aan de nieuwbouw.<br />

Het is een hectische tijd, maar leuk om te doen.<br />

Met name ook door de prettige en constructieve<br />

samenwerking met het Bouwbureau, het Facilitair<br />

Bedrijf, het architectenbureau Greiner Van<br />

Goor Huijten en collega leidinggevenden van<br />

de divisie LCZ. De focus ligt op iets nieuws en<br />

het resultaat is tot nu toe goed. Dat geeft veel<br />

voldoening. We doen het tenslotte voor onze<br />

cliënten.”<br />

<strong>Mentaal</strong> | 23


<strong>Mentaal</strong> | 24<br />

‘Gevangen in Gewicht’<br />

Op 10 oktober 2007 organiseert het Fonds Psychische Gezondheid voor de 11de keer de Landelijke Dag Psychische Gezondheid. Dit jaar<br />

staat het thema eetstoornissen centraal. Op deze dag, met als titel “Gevangen in Gewicht”, worden mensen in de omgeving van iemand<br />

met een (beginnende) eetstoornis aangesproken. Want ondanks dat eetproblemen vaak verborgen worden gehouden, zijn er in veel<br />

gevallen wel signalen op te merken. Het Fonds Psychische Gezondheid brengt op 10 oktober op grote schaal een signalenkaart uit die<br />

ouders, familieleden, vrienden en anderen in de omgeving kan helpen een eetstoornis te herkennen. Ook komt er een brochure waarin<br />

alles over eetstoornissen staat. Op en rond 10 oktober worden overal in het land publieksactiviteiten gehouden. Het publiek kan reageren<br />

en informatie aanvragen via de campagnewebsite www.gevangeningewicht.nl en de Psychische Gezondheidslijn: 0900-9039039 (20ct/min).<br />

Aan de buitenkant is niet altijd iets te zien<br />

Eetstoornissen zijn géén ‘meiden-ziekten’ of<br />

‘doorgeschoten lijnpogingen’, maar ernstige,<br />

soms levensbedreigende psychische ziekten.<br />

Door de non-stop obsessie met eten en gewicht<br />

kunnen eetstoornissen enorme gevolgen<br />

voor de persoon in kwestie én zijn of haar<br />

omgeving hebben. Vroegtijdige signalering is<br />

daarom belangrijk, maar wordt vaak belemmerd<br />

door ontkenning en schuldgevoel bij<br />

degenen met een eetprobleem. Zij houden<br />

het geheim voor anderen en lopen er alleen<br />

mee rond. Ook onbegrip en gebrek aan kennis<br />

bij de omgeving belemmeren de signalering.<br />

In Nederland lijden naar schatting ongeveer<br />

5500 mensen aan Anorexia Nervosa en<br />

22.000 aan Boulimia Nervosa. De schatting is<br />

dat ongeveer 160.000 mensen lijden aan de<br />

eetbuistoornis (Binge Eating Disorder). Door<br />

bovengenoemde problemen in de signalering<br />

liggen de exacte cijfers waarschijnlijk hoger.<br />

Waarschuwingssignalen<br />

Toch zijn er in veel gevallen signalen op te<br />

merken, die kunnen wijzen op de aanwezigheid<br />

van een (beginnende) eetstoornis. Lichamelijke<br />

veranderingen zoals verandering<br />

in gewicht, het uitblijven van menstruatie,<br />

keelpijn, flauwte, duizeligheid en maag- en<br />

darmstoornissen. Veranderingen in eetgedrag<br />

zoals slecht eten, maaltijden overslaan, na<br />

het eten naar het toilet gaan, het hamsteren<br />

van voedsel en eten wegooien. Ook kunnen<br />

veranderingen in sociaal gedrag opmerkelijk<br />

zijn, zoals stemmingswisselingen, overmatig<br />

sporten, prikkelbaarheid, het vermijden van<br />

situaties als feestjes, faalangst, spanningen,<br />

gebrek aan zelfvertrouwen en overdreven<br />

prestatiegerichtheid.<br />

Eetstoornis... en dan?<br />

Wanneer het vermoeden bestaat dat iemand<br />

in de omgeving een eetstoornis heeft, is het<br />

belangrijk om tijdig aan de bel te trekken.<br />

Want hoe eerder een eetstoornis als zodanig<br />

herkend wordt, hoe beter de vooruitzichten<br />

op herstel zijn. Behandeling is gelukkig vaak<br />

mogelijk. Maar dat kan een zware en langdurige<br />

strijd zijn voor de patiënt én zijn of haar<br />

omgeving. De enorme impact die een eetstoornis<br />

kan hebben op de onderlinge relatie en het<br />

vinden van een juiste houding ten opzichte<br />

van elkaar, kunnen voor moeilijkheden zorgen<br />

in het herstelproces. Advies, begrip<br />

en steun van anderen kan dan helpen.<br />

Behandelaanbod GGZ Noord- en<br />

Midden-Limburg<br />

Binnen GGZ NML voorzien het<br />

jongerencircuit, waaronder de<br />

Adolescentenkliniek en de<br />

Kliniek voor Gedragstherapie<br />

in een behandelaanbod voor<br />

eetstoornissen. Meer informatie<br />

hierover vindt u op<br />

www.ggznml.nl Ook kunt u<br />

informatie verkrijgen via het<br />

informatiecentrum van GGZ NML<br />

via IGG@ggznml.nl.<br />

Het fonds Psychische Gezondheid<br />

zet zich in voor mensen met psychische problemen.<br />

Het Fonds geeft financiële steun aan<br />

wetenschappelijk onderzoek en projecten in<br />

de geestelijke gezondheidszorg en geeft brochures<br />

uit over psychische problemen.<br />

Meer informatie:<br />

www.fondspsychischegezondheid.nl.<br />

Eetstoornissen thema<br />

van Landelijke Dag<br />

Psychische Gezondheid,<br />

10 oktober 2007


<strong>Mentaal</strong><br />

Kliniek en deeltijd RCG Venray<br />

De tijdelijke voorzieningen in<br />

’t Kempke voor de kliniek en de<br />

deeltijd van het RCG Venray<br />

worden uiterlijk 31 oktober<br />

opgeleverd. Dat houdt in dat<br />

beide afdelingen begin november<br />

kunnen verhuizen.<br />

Lex ’t Hart sluit echter niet uit<br />

dat de verhuizing mogelijk nog<br />

iets eerder zal plaatsvinden.<br />

“De datum van 31 oktober is een keiharde<br />

afspraak met de aannemer. Wordt die<br />

datum niet gehaald, dan treedt een boeteclausule<br />

in werking. En geloof me: die<br />

clausule is zo fors, dat de aannemer zich<br />

graag aan die datum zal houden. Zijn de<br />

interim-voorzieningen in ’t Kempke daarentegen<br />

eerder dan 31 oktober beschikbaar,<br />

dan ligt er een bonus klaar. Dus ook<br />

de aannemer heeft er het grootste belang<br />

bij dat hij de deadline haalt of eerder klaar<br />

is. Hoe eerder hij kan opleveren, hoe eerder<br />

wij van de frictiekosten verlost zijn.<br />

De verbouwing had eigenlijk al op 1 april<br />

afgerond moeten zijn. Nu komen er weer<br />

zes maanden bij. Dat betekent ook weer<br />

een half jaar extra kosten. Terwijl we juist<br />

scherp op onze uitgaven moeten letten.<br />

Daarom de boeteclausule. En we volgen<br />

de voortgang van de bouw nauwgezet.<br />

Iedere veertien dagen is er een bouwvergadering.”<br />

Voor de verhuizing van de ambulante<br />

voorzieningen van het RCG Venray wordt<br />

vooralsnog geen strak tijdpad gehanteerd.<br />

“Vanwege de gewijzigde fi nanciering en<br />

beschikbare middelen willen we ons eerst<br />

goed oriënteren op de mogelijkheden”, stelt<br />

Lex. “We gaan eerst in kaart brengen wat de<br />

inschatting van de verwachte kosten is als<br />

we het klooster inrichten voor de ambulante<br />

voorzieningen. Met welke bouwkundige<br />

aanpassingen moeten we rekening houden,<br />

hoe lang gaat dat duren, welke kosten zijn<br />

ermee gemoeid, en zijn er ook goede alternatieven?<br />

We willen eerst antwoord op die<br />

vragen hebben, voordat we keuzes kunnen<br />

maken. Er zit geen tijdsdruk op dat traject.<br />

Het proces loopt wel, maar in tegenstelling<br />

tot de verhuizing van de kliniek en deeltijd<br />

is er geen deadline.”<br />

De poli voor ouderen blijft gehuisvest in ’t<br />

Kempke. Die locatie is goed te bereiken en<br />

prima toegankelijk voor de doelgroep.<br />

verhuizen<br />

uiterlijk begin november<br />

<strong>Mentaal</strong> | 25


<strong>Mentaal</strong> | 26<br />

KunstCultuur Nieuws van de<br />

‘Koele<br />

minnaars’<br />

bibliotheek<br />

De eerste hoofdstukken, waarin verschillende schrijvers aan de orde komen, zoals Balzac,<br />

Flaubert, Proust en Zola, geven inzicht in de boekenkast en de belezenheid van de schrijf-<br />

ster. Uit het hoofdstuk ‘Ziekte in autobiografi sche depressieverhalen’ krijgt men de indruk<br />

dat het meer gaat om het uitserveren van de literaire verbeelding van de depressie, dan<br />

om de lezer via literaire teksten een systematisch zicht te geven op ziektes. Hetzelfde geldt<br />

voor het hoofdstuk “Ziekte in autobiografi sche kankerverhalen”.<br />

Op pagina 178 schetst de vrouw uit het verhaal ‘The Yellow Wallpaper”, het portret van<br />

haar echtgenoot die arts is. ‘Zij lijdt onder zijn dominantie van rationele wetenschapper’;<br />

‘De arts-echtgenoot fi gureert in dit verhaal als de verpersoonlijking van de medische be-<br />

tekenis van ziekte’.<br />

“Ogenschijnlijk duidt dit verhaal aan dat de medische interpretatie van de toestand van<br />

de vrouw tekortschiet. De echtgenoot mag dan wel arts zijn, hij heeft geen inzicht in de<br />

gevoelswereld noch in de ziekte van zijn vrouw. Deze novelle kan net zozeer geïnterpreteerd<br />

worden als een getuigenis van het belang van een medische betekenisgeving om toestanden<br />

van verwarring te begrijpen.. De vrouw zelf beschrijft haar ziekteverhaal.”<br />

Bovenstaande alinea beschrijft als het ware het hele boek: Geen boek dat inzicht geeft aan<br />

patiënten, partners of verwanten, het blijft steken tussen ratio en gevoel. Hier en daar zal<br />

er herkenning zijn, maar veel van het geschrevene komt uit zeer particuliere ervaringswe-<br />

relden. Een fi losofi sch-wetenschappelijke literair-kritische studie over het onderwerp ziekte,<br />

gebaseerd op het promotieonderzoek van de auteur.<br />

abe<br />

door Sofi e Vandamme<br />

‘Medische verwoording en literaire verbeelding<br />

van ziekte in verhalen’<br />

ISBN 10 90-334-6434-9 NUR 770<br />

13 97890 334 6434 8<br />

Uitgeverij Acco,<br />

Leuven, februari 2007.<br />

232 pagina’s; 16 x 24 x 2 cm;<br />

gewicht: ca. 380 gr.<br />

Toegang tot Collectie Geneeskunde Online BSL<br />

De bibliotheek heeft al een aantal jaren een<br />

licentie voor toegang tot de GGZ-vakbibliotheek.<br />

Deze geeft elektronische toegang tot Neder-<br />

landse tijdschriften en losbladige uitgaven/<br />

naslagwerken zoals MGV, Psychopraxis etc<br />

Hier is onlangs de verpleegkundige collectie aan<br />

toegevoegd en sinds 1 juli hebben we ook<br />

toegang tot de collectie geneeskunde. Relevante<br />

tijdschriften zijn:<br />

- Bijblijven<br />

- Huisarts en Wetenschap<br />

- Nederlands tijdschrift voor Geneeskunde<br />

(nu zonder wachtwoorden!)<br />

- Nieuw Geriatrie Informatorium<br />

- Pijn Info<br />

- Tijdschrift voor Verpleeghuisgeneeskunde<br />

- Vademencum permanente nascholing huisartsen<br />

Ze zijn te vinden via de bibliotheekcatalogus in<br />

de rechtse groene balk: Tijdschriften GGZ-NML:<br />

Full text (Ned.bij Bohn Stafl eu) (totale pakket)<br />

Of via: http://www.bsl.nl/corp/common/<br />

framecreator.asp?ak=geneeskunde&ap=vakb<br />

(Collectie geneeskunde)<br />

De afzonderlijke tijdschriften zijn ook te vinden<br />

rechtsbovenaan via U zoekt? ... een e-journal<br />

Scientifi c Commons<br />

Naast Google Wetenschap is nu ook Scientifi c<br />

Commons als zoekmachine in de rechter groene<br />

balk van de bibliotheekcatalogus toegevoegd. Het<br />

is een Zwitserse zoekmachine die vrij toeganke-<br />

lijke wetenschappelijke publicaties ontsluit en een<br />

soort depot van internationale repositories biedt,<br />

dus ook materiaal van Nederlandse universiteiten<br />

zit erin. Het is de moeite waard om er eens in te<br />

zoeken. Veelal kun je doorlinken naar de full text.<br />

De bibliotheek is gesloten van 30 juli tot 13 aug.<br />

Sleutel is op te halen bij de poli van de Oostweert<br />

of bij de receptie van het hoofdgebouw.<br />

De bibliotheek is geopend van<br />

maandag t/m donderdag van<br />

8.30 tot 17.00 uur.<br />

e-mail: bibliotheek@ggznml.nl<br />

telefoon: (0478) 52 76 45


<strong>Mentaal</strong><br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

Contract met arbodienst Achmea<br />

Na een voorbereidingstraject waarbij de OR optimaal is<br />

betrokken, is met instemming van de OR ervoor<br />

gekozen om opnieuw een ARBO-dienstverleningscon-<br />

tract af te sluiten met ARBO-dienst Achmea. Belang-<br />

rijke redenen hiervoor zijn:<br />

- Achmea is goed ingewerkt<br />

- er wordt overwegend positief geoordeeld over hun<br />

dienstverlening<br />

- Achmea is beter dan de concurrent in staat om<br />

pro-actief ziekteverzuimprocessen te begeleiden.<br />

Regeling arbeidsverzuim en arbeidsverzuimbegeleiding<br />

De oude regeling “ziekteverzuim en ziekteverzuimbe-<br />

geleiding” is aangepast in verband met veranderde<br />

wetgeving. Daarnaast wordt in de nieuwe versie meer<br />

het accent gelegd op de preventie van arbeidsverzuim<br />

en de consequentie die verzuim door ziekte heeft voor<br />

de werksituatie. De regeling sluit aan bij het vernieuw-<br />

de ARBO-contract. De OR stemt hiermee in.<br />

Regeling herplaatsing<br />

De regeling herplaatsing is geëvalueerd en bijgesteld.<br />

Zo is o.a. het begrip “passende arbeid” beter<br />

gedefinieerd. Gelet op de vele veranderingen in de<br />

organisatie verdient deze regeling én de toepassing<br />

ervan blijvend aandacht. Over een jaar wordt de<br />

regeling opnieuw geëvalueerd. De OR heeft ingestemd.<br />

Reiskostenregeling<br />

Berichten<br />

Ondernemingsraad<br />

Hoewel de Raad van Bestuur eerder heeft toegezegd<br />

dat vóór de zomervakantie een nieuwe reiskostenrege-<br />

ling gereed zou zijn die de huidige CAO-regeling<br />

overstijgt, moeten wij helaas opnieuw constateren dat<br />

er nog geen regeling voorligt.<br />

In de OR-vergadering van 11 juli heeft het hoofd P&O<br />

geschetst wat de mogelijke kaders zijn voor een<br />

nieuwe regeling en uitgelegd waardoor de vertragin-<br />

gen worden veroorzaakt. De OR zal zich de komende<br />

weken beraden over de geschetste kaders.<br />

Vincentiushuis<br />

De deelplancommissie heeft tweemaal een “inloopuurtje”<br />

gehouden waarin vragen geïnventariseerd en beantwoord<br />

zijn. Ook is stilgestaan bij de bejegening van medewerkers<br />

en de noodzaak van veranderingen. Een adviesaanvraag is<br />

er nog niet. Vooruitlopend hierop vraagt de OR medewer-<br />

kers van de totale divisie LCZ concrete veranderingen die<br />

doorgevoerd zijn/worden te melden bij de OR. Wij denken<br />

bijvoorbeeld aan andere taken, functiedifferentiatie, nieuwe<br />

functies, verschuivingen en detacheringen. Deze informatie<br />

kan bijdragen aan een weloverwogen adviestraject.<br />

Gedragscode voor gebruik van elektronische<br />

informatie- en communicatiemiddelen<br />

Het gaat dan om: (mobiele)telefoon, internet, e-mail,<br />

pda’s, laptops en andere huidige en toekomstige<br />

elektronische informatie- en communicatiemiddelen.<br />

De OR heeft zich bij de beoordeling van de regeling m.n.<br />

gericht op vragen rondom vertrouwelijkheid. Bijvoor-<br />

beeld: Hoe lang mogen back-ups worden bewaard en<br />

wie heeft er toegang toe? E.e.a. is voldoende afgedekt in<br />

de regeling of in wetgeving rondom privacy. De OR heeft<br />

in mei instemming verleend.<br />

Vertrek OR-lid/vacatures OR<br />

Marjos Bardoel heeft vanwege persoonlijke redenen zijn<br />

OR-lidmaatschap neergelegd. Zijn kennis en inbreng op<br />

het gebied van CAO en arbeidsomstandigheden zullen we<br />

missen. Daarmee komt het aantal vacatures in de OR op<br />

drie. Dus wil jij graag je kijk op de organisatie verbreden en<br />

met collega’s van diverse disciplines teamwork leveren,<br />

meld je dan nu aan voor OR werk! Ben je wel benieuwd<br />

naar het OR-werk maar is de stap tot kandidaatstelling<br />

(nog) te groot? Maak dan gebruik van de mogelijkheid om<br />

een woensdag te komen ‘snuffelen’. Je bent aanwezig bij<br />

een interne ondernemingsraadvergadering of een<br />

zogenaamde overlegvergadering (van de OR met de Raad<br />

van Bestuur), sluit aan bij overleg van één van de<br />

(deelplan)commissies met een manager of hoofd en krijgt<br />

zo een indruk over het OR-werk. Interesse: bel 0478<br />

527245 of mail (or@ggznml.nl) ons.<br />

3<br />

4<br />

5<br />

<strong>Mentaal</strong> | 27


<strong>Mentaal</strong> | 28<br />

Health 4 U<br />

Vanuit het Intern Medisch<br />

Centrum (IMC) van GGZ NML<br />

wordt er in het najaar van 2007<br />

een nieuwe cursus, in het kader<br />

van het project gewichtige zaken,<br />

opgestart: “Health 4 U”.<br />

Deze cursus zal zich voornamelijk<br />

richten op een verhoging van de<br />

kwaliteit van leven van de<br />

deelnemers. Dit kan worden<br />

bereikt door het ontwikkelen van<br />

een andere levensstijl bij de<br />

cursisten. Verder kan de cursus<br />

helpen bij het vergroten van het<br />

zich prettig voelen van de cliënt<br />

door bijvoorbeeld een afname van<br />

de het sociaal isolement en het<br />

gewicht. Onder de deelnemers<br />

kunnen namelijk groepjes<br />

ontstaan die samen een activiteit<br />

gaan/ blijven ondernemen.<br />

Health4U is daarom zo opgezet<br />

dat cliënten op een prettige en<br />

ontspannen manier hun<br />

levensstijl aanpassen.<br />

De cursus sluit aan op de huidige tendens<br />

binnen GGZ Nederland, namelijk dat<br />

er sprake is van een populatie cliënten<br />

die naast de psychiatrische problematiek<br />

ook moeite heeft met hun gewicht.<br />

Psychiatrische cliënten gebruiken vaker<br />

anti-psychotica, wat een verhoogd risico<br />

kan geven op overgewicht. Tevens komt<br />

het voor dat cliënten negatieve gevoelens<br />

hebben en op een negatieve manier naar<br />

zichzelf kijken. Dit kan veel en langdurig<br />

overmatig eten tot gevolg hebben. Personeel,<br />

werkend in alle lagen van de GGZ,<br />

is niet altijd voldoende op de hoogte van<br />

het probleem en de risico’s die dit probleem<br />

met zich mee kan brengen om verandering<br />

in levensstijl teweeg te kunnen<br />

brengen.<br />

Op een leuke


<strong>Mentaal</strong><br />

Het cursusprogramma zal ongeveer 16 weken duren en de structuur van ervan kan<br />

gewijzigd worden wanneer deelnemers met eigen ideeën komen. Strenge regels of<br />

eisen omtrent eten, bewegen en afvallen komen niet aan de orde. Er wordt gewerkt<br />

op basis van lotgenootschap, ervaringsdeskundigheid, persoonlijke voorkeuren<br />

en samenwerking.<br />

In de cursus zal er geprobeerd worden om de psychische en sociale oorzaken van<br />

overgewicht aan te pakken. Via registratie van eet- en beweeggewoonten worden<br />

cliënten geconfronteerd met hun gedrag, wat leidt tot bewustwording. Daarnaast<br />

zal er aandacht zijn voor het veranderen van omstandigheden zodat deze niet<br />

langer tot ongewenste gedragingen stimuleren en voor het veranderen van gedachten<br />

en gevoelens die tot ongezonde gewoonten leiden. Ten slotte wordt een<br />

methode ontwikkeld om de in de cursus toegepaste technieken vol te houden<br />

(terugvalpreventie).<br />

In principe is Health 4U bedoeld voor iedere cliënt die psychofarmaca gebruikt en<br />

problemen ervaart met zijn gewicht en/ of met het controleren ervan. Binnen GGZ<br />

NML kunnen echter in eerste instantie alleen cliënten van de Langdurig Complexe<br />

Zorg (LCZ) deelnemen aan de cursus. Voor hen wordt dinsdag 25 september 2007<br />

in de Taboerijn een presentatie over het concept “Health 4U” verzorgd. Houdt u<br />

voor meer informatie over (aanmelden voor) de informatiemiddag en over Health<br />

4U het Intranet en de informatieposters in de gaten. Voor vragen kunt u<br />

contact opnemen met Marij Rouschop, diëtiste, tel. (0478) 52 72 32 of per e-mail<br />

mrouschop@ggznml.nl.<br />

Programma presentatiemiddag<br />

14.00 -14.05 uur:<br />

Welkomswoord en middag bespreking<br />

dhr. H. Kok<br />

14.05- 14.15 uur:<br />

Openingstoespraak RvB<br />

dhr. G. Derks<br />

14.15- 14.35 uur:<br />

Gewichtige zaken een gewichtige zaak:<br />

Marijke Rouschop, dietiste<br />

14.35 -14.40 uur:<br />

Bewegen onder leiding van de<br />

bewegingsagoge Edith Rutten<br />

14.40- 15.00 uur:<br />

Pauze<br />

15.00-15.20 uur:<br />

Inhoudelijke bespreking cursus Health 4U<br />

Henk van Bremen<br />

15.20-15.30/40 uur:<br />

Vragen stellen en afsluiting dhr. H kok<br />

en ontspannen manier werken aan een gezonde levensstijl<br />

<strong>Mentaal</strong> | 29


<strong>Mentaal</strong> | 30<br />

Personalia<br />

Dienstjubileum 40 jaar<br />

Tiny Gieles-Graafland, verpl.psych. int. Thuiszorg<br />

behandeling RCG Venray<br />

1 september 2007<br />

Jo Versleijen<br />

medewerker afdeling Logistiek en Magazijn<br />

1 september 2007<br />

Dienstjubileum 25 jaar<br />

Thijs Blomsma<br />

verpleegkundige Korsakov Kliniek Behandeling<br />

1 september 2007<br />

Annemarie Janssen<br />

gedragstherapeutisch verpleegkundige KGT<br />

1 september 2007<br />

Ellie Toonen-Peeters<br />

assistent verpleegafdeling ’t Kluwe<br />

1 september 2007<br />

Pieter Verstegen<br />

soc.psych. verpleegkundige polikliniek voor Autisme<br />

en ADHD, 1 september 2007<br />

Alphons van Nispen T Pannerden<br />

psychiater Consultatie en Liaisonpsychiatrie<br />

1 oktober 2007<br />

Dienstjubileum 12,5 jaar<br />

Paul Oehlen<br />

verpleegkundige Volwassenen 1 RCG Venlo<br />

1 september 2007<br />

Jos Egger<br />

neuropsycholoog Medisch Specialisten Opleiding<br />

1 oktober 2007<br />

In dienst miv juni 2007<br />

Sanne Vriens<br />

Assistent verpleegafdeling, Helden<br />

William Buil<br />

Hoofd Huisvesting en Techniek,<br />

Huisvesting en Technische Zaken<br />

Désirée Berkx<br />

Medewerker reclassering, Justitiële Verslavingszorg<br />

Wietse Reijnders<br />

Assistent verpleegafdeling, Arcen<br />

Nora Vaal<br />

Behandelmedewerker,<br />

Behandeling & Begeleiding Locatie Venlo<br />

Sanne Liebscher<br />

Verpleegkundige, Kliniek Ouderen RCG Venray<br />

Loes Loverbos<br />

Verpleegkundige, Kliniek Jongerencircuit<br />

Chantal Biermans - Giesen<br />

Medewerker huishoudelijke zaken, Eugène/Annalaan 3-4<br />

Susanne Verdonschot<br />

Verpleegkundige, Ambulant Medische Zorg Roermond<br />

Marjolein Cox - Oymans<br />

Medewerker service, Keuken<br />

Geert Weijers<br />

Verpleegkundige, ‘t Kluwe<br />

Alda Haegens<br />

Secretaresse, Personeel en Organisatie<br />

Uit dienst miv juni 2007<br />

Rachel ter Horst<br />

Agnios, Behandeling RCG Venray<br />

Cindy Gijzen<br />

Geestelijk verzorger, Geestelijke Verzorging<br />

Dennis Massa<br />

Medewerker bedrijfsadministratie,<br />

Afdeling Bedrijfsadministratie<br />

Johanna Neijnens<br />

Secretaresse, Mutsaersoord<br />

Wendy Hoogveld<br />

Bewegingsagoog, IAC<br />

Esther Hermsen<br />

Arbeidsconsulent, Godsweerdersingel Roermond<br />

Jenny Beenders - Huber<br />

Verpleegkundige, Ambulante Medische Zorg Roermond<br />

Ron van den Hurk<br />

Verpleegkundige, de Egge<br />

Ton van Oijen<br />

Manager Zorg, LCZ<br />

Will van Bracht - Scherpenzeel<br />

Medewerker huishoudelijke zaken,<br />

Ondersteuning Vincentiushuis<br />

Albertine Vernooij<br />

Medewerker huishoudelijke zaken,<br />

Restauratieve Voorzieningen<br />

Angelique Bruning – Hoesen<br />

Medew. huishoudelijke zaken,<br />

Ondersteuning Heuvel<br />

Leo Basten<br />

Allround technicus, Afdeling<br />

Leo derde van rechts<br />

Onderhoud en Onroerend Goed<br />

Welverdiende eigen tijd voor Leo Basten<br />

Op vrijdag 29 juni heeft Leo Basten, alround-medewerker<br />

Technische dienst, na 39 dienstjaren, afscheid genomen van<br />

het instituut om in de VUT te gaan. Na een gezellig etentje in<br />

het Pelgrimshuis op de Smakt is Leo door zijn directe collega’s<br />

en onder toeziend oog van St. Jozef naar huis gestuurd om<br />

voor altijd zijn welverdiende vrije tijd in te gaan vullen.<br />

“Leo, dat je samen met je vrouw en (klein-)kinderen er nog<br />

heel lang van mag genieten in goede gezondheid.<br />

Namens de collega’s, Jos Janssen<br />

Bedankt!<br />

Per 1 juli heb ik na een dienstverband van precies 39 jaar de GGZ<br />

NML verlaten omdat ik gebruik ga maken van het flexpensioen.<br />

Bij deze wil ik allen bedanken voor de persoonlijke wensen,<br />

kaarten en andere attenties die ik heb mogen ontvangen. Een<br />

speciaal bedankt aan de Raad van Bestuur en de afdeling P&O.<br />

Leo Basten, Facilitair Bedrijf


Deze maand:<br />

Wat een lekkere zomer is het toch...<br />

B E<br />

L D<br />

E<br />

S P R<br />

A A K


De volgende <strong>Mentaal</strong> verschijnt in oktober 2007.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!