Vis op je bord - Laat maar zien

© www.beeldendonderwijs.nl
Auteur: Robert Stieltjes
26-5-2009
Vis op je bord
Vissen zijn mooie dieren en ook lekkere dieren. We gaan eens op bezoek bij de visboer.
Welke vissen verkoopt hij? Hoe zien ze er uit en hoe heten ze? We kopen een paar
verschillende vissen en bestuderen alle details. Dan bekijken we de afbeeldingen van
kunstenaar Pablo Picasso. Hij heeft borden gemaakt met afbeeldingen van vissen. Dat
kunnen wij ook.
BASISPLAN vakgerichte doelen
Opdracht
De beeldende probleemstelling
titel Vis op je bord
groep 1 – 2
onderwerp vissen, eten, schubben, vinnen, kieuwen, visgraat, Picasso
vlak/ruimtelijk ruimtelijk
beeldaspect textuur (huid van de vis), vorm (verschijningsvorm van een
vis)
materiaal/techniek boetseren met klei
type les voorstelling
vakgebied natuur en techniek
kunst
Maak van klei een vis op een bord. Geef zo goed mogelijk
de huid van de vis weer en let op de kleinste details.
Betekenis Kinderen weten dat wij mensen vis eten. Speciaal daarvoor
wordt vis gevangen en verkocht in de winkels. Associaties:
visboer, vismarkt, supermarkt, zelf vis eten.
Vorm
Materiaal
Beschouwing
Werkwijze
Onderzoek
LES/ PROCESFASEN een korte handleiding
De kdn letten goed op de vorm en de onderdelen van de vis
(verschijningsvorm). De kdn maken de vis in reliëf (ruimte).
De kdn geven de vis een duidelijke huid (textuur).
Fijne chamotte klei (natuurklei), stokjes, spateltjes,
onderleggers, schorten en witte (wegwerp)borden.
De kdn zien dat vissen heel sterk van elkaar kunnen
verschillen. Die verschillen komen door de buitenvorm
(contour) van de vis, de staart, kop en vinnen. Ze zien dat
een vis heel veel details heeft. Ze kijken ook goed naar de
huid van de vis op de verschillende onderdelen. De staart is
weer anders van huid dan zijn lijf.
De kdn maken van klei de vorm van een vis, met een
duidelijke staart, vinnen, kieuwen en kop. Ze kunnen met
spatels en stokjes de klei op verschillende manieren
bewerken. Ze kunnen de klei ook vervormen d.m.v.
drukken, weghalen en toevoegen.
De kdn onderzoeken: -hoe ze de vis verschillende
onderdelen kunnen geven. -manieren van details
aanbrengen. –hoe ze de vis een eigen huid kunnen geven.
Organisatie Lesduur: 30- 40 minuten.
Les is verschillend voor kinderen uit groep 1 of 2. Werk met een groepje
van 6-8 kdn. Koop drie verschillende soorten vissen (niet gefileerd) bij de
visboer en leg ze op een bord.* Voor ieder kind moet een wit bord

Oriëntatiefase
Introduceren
Informeren
Instrueren en
uitvoeringsfase
Nabeschouwings
fase
Accenten of
opmerkingen
© www.beeldendonderwijs.nl
Auteur: Robert Stieltjes
26-5-2009
aanwezig zijn. Laat ze die zelf meebrengen van huis of koop witte
wegwerpborden.
Groep 1 en 2: Vraag de kdn wat ze hebben gedaan in de les ‘Kieuwen,
schubben, staarten, vinnen’ en kijk kort samen naar de resultaten. Laat
de afbeelding ‘Vis op het bord’ van Pablo Picasso zien. Vraag: Wat zie je?
Hoe zie je dat het een vis is? Wijs vinnen, kieuwen, schubben aan. Hoe
heten dit onderdeel? Wijs de graat van de vis aan. Wat is dit? Zien we dat
ook als vissen zwemmen? Waarvan zou het gemaakt zijn? Waarom zou
hij een vis op een bord hebben gemaakt? Laat daarna de afbeelding
‘Visgraat op een bord’ van Picasso zien. Bespreek kort de verschillen.
Vis/visgraat, eten/gegeten, Vis/randversiering.
Zet de echte vissen op tafel*. Bespreek de verschillen. Laat ze goed
kijken naar de kieuwen, bek, ogen, vinnen en staart. Vertel dat ze vissen
gaan boetseren met klei op een bord. Ze gebruiken hiervoor natuurklei.
De klei komt aan je handen maar dat is niet erg. Je kan het er zo
afwassen. Ook als het droog is, was je het zo uit de kleren
Groep 1: Zie afbeelding ‘Variaties in textuur, van kleiplaat tot vis’. Maak
samen eerst platte kleiplaten (pannenkoekjes of pizza). Het hoeft niet
precies rond. Drie pizza’s per kind. Laat zien hoe je met de kindervorkjes,
mesjes en lepels texturen in de klei kan drukken. De kdn maken zelf in
elke kleiplak een andere textuur. Doe zelf ook mee. Laat zien hoe je met
de vinger een bek erin kan drukken. Druk met een viltstiftdop een oog
erin. Verwonderd: Kijk het wordt een vis? Kunnen jullie ook bekken en
ogen maken in je kleiplaten? Help ze erbij.
Laat zien dat je met je duim de rand van de kleiplaat naar buiten toe kan
wegdrukken. Er ontstaat zo een vin. Vinnen kunnen ook gemaakt worden
door er een extra stukje klei aan vast te maken en dan naar buiten te
drukken. De vin en/of staart wordt zo groter. De kdn maken met klei
vinnen en staarten eraan. Help ze erbij. Leg de vissen als ze van de
kleiplaat afkunnen op een mooi bord.
Groep 2: Geef de kdn een bord en klei: 3 kleine bolletjes ter grootte van
een handpalm. Vertel dat ze goed moeten kijken naar de vissen op het
bord. Laat zien hoe je de klei op het bord in een grove vissenvorm
neerlegt. Zie afbeelding ‘Techniekvoorbeelden boetseren, vis op je bord’.
Zorg ervoor dat de klei niet al te plat wordt gedrukt, maar los lijkt te
komen van het bord. Wanneer de grove visvorm is geboetseerd, kunnen
er vinnen en staarten aan gemaakt worden. Laat zien hoe je met de
vinger een bek in de kop van de vis kan drukken. Met de dop van een
viltstift kan je een oog maken. Doe voor hoe je met een cocktailprikker
lijnen bij de bek, vinnen, kieuwen kan maken. Vervolgens laat je ze de
textuur van de schubben aanbrengen. Zie afbeelding ‘Van kleiplak tot vis,
variaties aanbrengen van textuur’.
Begeleid de kdn goed door zelf ook met klei te werken. Niet alles afmaken
maar laten zien wat er kan.
Leg alle vissen op de borden bij elkaar. Vergelijk samen met de kdn
eerste de vormverschillen: kieuwen, oog, bek, vinnen, staart. Daarna
bespreek je de details en de textuur. Bespreek wat zij samen met jou
hebben ontdekt. Wat vonden ze van de klei. Lukte het om de klei zo te
duwen dat je een vissenvorm kreeg?
* Je kan ook gebruikmaken van de bijgeleverde foto’s. Echte vissen zijn
natuurlijk betekenisvoller voor de kinderen.