Courant 73: Vrije sector - VTi

36
GESPREKKEN MET MAKERS
PODIUMKUNSTEN
EN NIEUWE MEDIA
Het Digitaal Platform is een project van de steunpunten
Initiatief Audiovisuele Kunsten (IAK) en Initiatief
Beeldende Kunsten (IBK). Het Digitaal Platform exploreert
kunstvormen in hun relatie tot technologie en nieuwe
media en onderzoekt de impact van media en technologie
op het maken, tonen en bewaren van kunst in het algemeen.
Nieuwe media en technologie kunnen in diverse
terreinen van kunst en cultuur worden ingezet zodat heel
verschillende thema’s aan bod komen zoals de relatie
beeld/geluid, de invloed van games, publiceren en creëren
in netwerkverband, nieuwe concepten voor interfaces
voor media die draagbaar en draadloos worden, de kwestie
auteursrechten, enzovoort. Ook de relatie tussen podiumkunsten
en nieuwe media is één van de belangrijke
thema’s. Voor die sectie werkt Dirk De Wit, initiator van
het Digitaal Platform, samen met het Vlaams Theater
Instituut en onderzoeker Kurt Vanhoutte (Rijksuniversiteit
Groningen).
De inzet van nieuwe technologieën in het theater is geen
novum maar blijft tegelijk nieuwe verschijningsvormen
aannemen. Er blijkt een sterke behoefte te bestaan om
die praktijken te begrijpen en in bruikbare concepten te
vatten. Aan de hand van conversaties met makers die
werken binnen het theater, de dans en/of de performancekunst,
brengt het Digitaal Platform het gebruik van
actuele technologische media in kaart. Welke technologie
wordt precies gehanteerd en waarom? Hoe verhoudt de
omgang met nieuwe media zich tot de interesses en het
oeuvre van een kunstenaar? Welke consequenties heeft
de inzet van nieuwe media voor onderzoek en ontwikkeling
in de kunsten. Welke financiële middelen en welke
technische ondersteuning zijn daarbij noodzakelijk? En
vooral: tot welke ervaringen leidt dat op het vlak van de
ontwikkeling, de creatie en de perceptie van kunst? Die
vragen vormen meer concreet de leidraad in gesprekken
met minimaal drie deelnemers (de maker, het Digitaal
Platform en een derde). Op die manier ontstaat een
meerstemmige benadering en een grote hoeveelheid
materiaal. De volledige gesprekken worden toegankelijk
gemaakt op www.digitaalplatform.be, waar ze worden
aangevuld met verwante teksten, theoretische bespiegelingen
of nieuwe gespreksinitiatieven.
De opzet van het gezamenlijk project is drieledig. In eerste
instantie wordt de nabijheid tot de praktijk beklemtoond
in gesprekken met makers. Vervolgens zal het
materiaal gestroomlijnd worden in theorievorming en
panelgesprekken die de thematiek verbreden naar grotere
fora. In een derde beweging zal een boekpublicatie ontstaan.
Het Digitaal Platform hanteert daarbij een brede
Kurt Vanhoutte
definitie van podiumkunsten maar een scherpe definitie
van de inzet van technologie. Wat dat laatste betreft, ligt
de focus op voorstellingen die nieuwe media niet enkel
als vormgeving maar ook als locus van reflectie hanteren.
Technologie niet zozeer als illustratie van een theatraal
concept, dan wel als motor van het denken over
theatraliteit. De inbreng van nieuwe media zet zich dan
door op een fundamenteel niveau en blijft bijgevolg voelbaar
in alle geledingen van de kunstpraktijk. Meestal zijn
dit voorstellingen die een reflectie bieden op de technologische
conditie van hun eigen kunst en /of de maatschappelijke
inbedding daarvan. Ze bewandelen omzeggens
een dubbel spoor: technologie als middel enerzijds
en reflectie op nieuwe media als thema anderzijds. De
grens tussen beide is niet altijd duidelijk te trekken,
maar wordt precies in de gesprekken voortdurend afgetast
en gecorrigeerd.
De gesprekken zijn met andere woorden een instrument
in de documentatie van artistieke en organisatorische
praktijken op het vlak van nieuwe media. In een embryonale
fase van het project worden ze in hun geheel online
gepubliceerd, zodat ze toegankelijk zijn voor andere
makers, onderzoekers en geïnteresseerden. Voor de
recente uitgave van Etcetera maakte Kurt Vanhoutte
bovendien een compilatie van een eerste reeks gesprekken
met eigentijdse makers. Het themanummer omtrent
nieuwe media drukte een selectie af uit conversaties met
Christoph De Boeck, Stefaan Decostere (i.s.m Ritsonline,
een onderzoeksplatform nieuwe media van iDeA Rits/
VUB), De Filmfabriek (Peter Missotten, Bram Smeyers en
Kurt D’Haeseleer), Eric Joris, Edit Kaldor en Lawrence
Malstaf. Daarbij kwamen motieven en thema’s aan het
licht die in de nabije toekomst de uitdieping zullen krijgen
die ze verdienen. Een greep: immersie, uitwisseling,
interactiviteit, platform, networking, scripting, performativiteit,
zintuiglijkheid, materialiteit, ideologie, theatraliteit.
Ook in de nabije toekomst zijn nieuwe gesprekken
gepland met o.a. Frank Theys, Walter Verdin, Pat Van
Hemelrijk,...
Meer informatie op www.digitaalplatform.be
Crash 1.0, Crew, Het Toneelhuis en de Rotterdamse Schouwburg, 2004, foto: Crew