De voeDingssector kijkt vooruit - Flanders Investment & Trade

WereL Wijs
MAGAZINE voor INtErNAtIoNAAl oNdErNEMEN
gesPrek
met onze vrouw
in canada
p. 4
in De kijker
Dienstencentrum
new Delhi
p. 9
De voeDingssector kijkt vooruit
terugBLik
ceBit, Hannover en
gsMA, Barcelona
p. 18
En verder: • MArktinFo Marktstudies • HAnDeLsroute China • in De kijker Cel reglementering, Exportdagen azië en oceanië • AgenDA • BLADWijZer
Magazine van Flanders Investment & trade, Afgiftekantoor leuven, P206142 Gaucheretstraat 90, 1030 BrUSSEl tel. 02 504 87 11 fax 02 504 88 99 www.flandersinvestmentandtrade.be info@fitagency.be
nieuWe ruBriek ‘goed geregeld’
Folder steun Bedrijfsgroeperingen bestellen?
Kijk op www.flandersinvestmentandtrade.be
}
APRIL 2009 NUMMER 8
Hoe krijg ik
financiële steun
als bedrijfsgroepering,
als gemengde kamer van koophandel
of als internationale businessclub?
Tweede projectoproep voor 2009

coLoFon
WErEldWIJS is een uitgave van
Flanders Investment & trade,
Gaucheretstraat 90,
1030 BrUSSEl
tel. 02 504 87 11
fax 02 504 88 99
www.flandersinvestmentandtrade.be
wereldwijs@fitagency.be
rEdACtIE:
Jeroen de vuyst , Peter Jaspers, Bart
Matheï, Jan van den Einde, Carl
destoop, Steffi van Severen, Wini
Condic Begov, Xavier Bedert, dirk
van Steerteghem, Erna Janssens,
Godelieve van den Houten, Caroline
teugels, Christophe verhaeghe,
renaat van de Putte, Yves roekens,
Greta drossart en Bruno olislaeger,
bijgestaan door Com&Co, bureau voor
bedrijfsjournalistiek.
EINd- EN HooFdrEdACtIE:
dienst Marketing & Kennisbeheer –
Flanders Investment & trade.
CArtooN:
Floris
Foto’S:
Bart lasuy, Artoos en F.I.t.
lAY-oUt EN drUK:
Artoos Communicatiegroep
vErANtWoordElIJKE UItGEvEr:
Koen Allaert
ABoNNEMENtEN:
WErEldWIJS wordt gratis verspreid
onder bedrijven.
CoPYrIGHt©
overnemen of vermenigvuldigen van
artikels is uitsluitend toegestaan met
vermelding van: Bron: Wereldwijs/
Flanders Investment & trade
2 | WErEldWIJS-EdIto
SGS-COC-003467
eDito
Beste lezer,
De lente is voor veel Vlamingen een periode waarin ze het zaad planten
voor nieuwe projecten en nieuwe wegen inslaan. Voor u als bedrijf
kan het een uitstekend moment zijn om buitenlandse initiatieven
te ontplooien. En zoals steeds, staan wij u daar graag in bij. Met
praktische en financiële ondersteuning in binnen- en buitenland.
Via onze beursdeelnames bijvoorbeeld. In februari en maart waren we
aanwezig op twee wereldbeurzen: CeBIT in Hannover en GSMA Mobile
World Congress in Barcelona. Ondanks verminderde deelnemers- en
bezoekersaantallen als gevolg van de wereldwijde crisis toonden de
Vlaamse bedrijven die er met ons heen trokken zich enthousiast, zo
leest u in deze Wereldwijs.
Flanders Investment & Trade werkt ook met veel enthousiasme verder
en moedigt Vlaamse bedrijven aan om – in het belang van hun verdere
ontwikkeling – te internationaliseren. In onze focusstrategie voor
internationalisering blijven de BRIC-landen een prominente plaats
bekleden. In dit nummer kondigen we de Exportdagen APAC aan,
gericht op de regio Azië en Oceanië. Heeft u plannen om zaken te doen
met groeimarkten zoals India of China, dan is dit de uitgelezen kans om
uw specifieke vraag aan onze experts voor te leggen.
U krijgt er bovendien uitgebreide informatie over de mogelijkheden om
via onze erkende dienstencentra een eerste of tijdelijke uitvalsbasis
op te zetten in deze landen. Niet zonder trots kunnen we u trouwens
melden dat we een nieuwe locatie aan ons lijstje van acht erkende
dienstencentra wereldwijd konden toevoegen. Vanaf nu kan u ook in
New Delhi een kantoorruimte huren aan gunstige voorwaarden.
Ook Handelsroute focust op een BRIC-land. Na India vorige maand gaat
het deze keer richting China. We stellen u in deze Wereldwijs voor aan
enkele Vlamingen in Sjanghai, voor wie zakendoen in China nauwelijks
nog geheimen kent. Deze maand leiden zij u op Kanaal Z door de
Chinese zakenjungle.
U wegwijs maken in handelsreglementering behoort eveneens tot
onze kerntaken. Vanaf deze maand doen we u in de nieuwe rubriek
Goed Geregeld waardevolle tips en weetjes aan de hand. Hiervoor
baseren we ons op de veelgestelde vragen die onze experts van de cel
Reglementering behandelen.
Ook de toenemende protectionistische trend – als gevolg van de
huidige economische omstandigheden – bemoeilijkt voor Vlaamse
bedrijven de markttoegang. We houden u graag op de hoogte
van recente ontwikkelingen op het internationaal toneel. Door de
handelsbelemmeringen aan te kaarten bij de overheden en te zoeken
naar concrete oplossingen, wil Flanders
Investment & Trade voor u kansen creëren op
de buitenlandse markten.
Ik wens u veel leesplezier toe.
Koen Allaert
Gedelegeerd Bestuurder

inHou
MAArt 2009 NUMMER 8
eDito en inHouD p. 2 & 3
gesPrek p. 4
opportuniteiten
in de schaduw van de vs
HAnDeLsroute p. 7
Behoedzaam de chinese muur over
in De kijker p. 9
nieuw erkend dienstencentrum
in new Delhi
exportdagen voor de regio Azië & oceanië
Antwoorden op uw vragen rond
handelsreglementering
Financiële steun voor bedrijfsgroeperingen
en gemengde kamers van koophandel
AgenDA p. 15
Zendingen, beurzen, seminaries,
contactdagen,...
terugBLik p. 18
ceBit: wereldwijde ict-sector
blaast verzamelen
goeD geregeLD p. 21
tWeesPrAAk p. 24
innovatief met klaar-om-te-vullen
deegwaren
MArktinFo p. 27
BLADWijZer p. 30
Boek ‘Business en ethiek’
kort nieuWs p. 31
WErEldWIJS-INHoUd | 3

gesPrek
oPPortuniteiten
in De scHADuW vAn De vs
Zakendoen met canada in West-europese stijl
canada en België hebben heel wat gemeen. Het land kent twee taalgemeenschappen en is opgedeeld in tien
provincies en drie territoria. De mentaliteit voelt West-europees aan en de levensstandaard is er hoog. Maar
zijn er ook kansen voor vlaamse bedrijven? Wereldwijs stelde de vraag aan conny van Wulpen. Zij is als
vlaamse economische vertegenwoordiger (vLev) actief vanuit het tweetalige Montréal.
4 | WErEldWIJS-GESPrEK

vijf jaar lang was de Franse stad lyon de uitvalsbasis
voor Conny van Wulpen. toen ze de kans kreeg om
als vlEv in Montréal aan de slag te gaan, twijfelde
ze niet. Met een pak ervaring in het begeleiden van
bedrijven en een perfecte kennis van de Franse taal
als bagage, trok ze richting Canada. vanuit de tweede
grootste stad van het land ondersteunt ze bedrijven
die zaken (willen) doen in de provincies Québec, New
Brunswick, Nova Scotia, Newfoundland en Prins Edwardeiland.
valt het mee om in canada te wonen?
Conny Van Wulpen: “Ik voelde me hier onmiddellijk
thuis. Wonen en werken in Canada bevalt me nog
steeds. Ik hou vooral van de uitgesproken seizoenen
hier, van het licht en van de natuur. Mijn woonplaats
is omringd door de mooiste meren. En op een half uur
van Montréal ben ik in de bergen, waar ik ’s winters
kan skiën. Montréal is een bijzonder complete en aangename
grootstad in de provincie Québec, waar Frans
de voertaal is. De Canadezen behoren tot de weinige
mensen in de wereld die snappen hoe België in elkaar
zit. Door de meertaligheid en de vele deelregeringen
voelen velen zich met ons verwant.”
Hoe gaat canada om met de huidige economische
omstandigheden?
Conny Van Wulpen: “De Canadese economie bevindt
zich in recessie sinds eind 2008; de terugval kwam er
dus later dan in de Verenigde Staten. Vele jobs gingen
verloren. Eind vorig jaar stond het werkloosheidscijfer
op ongeveer zes procent. Verwacht wordt dat het
eind dit jaar rond de acht procent zal schommelen. De
regering zit niet stil en heeft verschillende initiatieven
aangekondigd. Zo zal ze op twee jaar tijd 30 miljard
dollar investeren. 12 miljard daarvan is bestemd voor
infrastructuurwerken. Behoorlijk wat openbare infrastructuur
is hier immers verouderd. Dit biedt mogelijkheden
voor Vlaamse bedrijven actief in de sector.”
een focussector in canada voor Flanders investment
& trade is milieutechnologie. Met
welke acties brengen jullie dit onder de aandacht
van vlaamse bedrijven?
Conny Van Wulpen: “Vorige maand was Flanders Investment
& Trade in Montréal met een cataloogstand
aanwezig op de milieutechnologiebeurs Americana. De
beurs is één van de belangrijkste events in de milieusector
in Noord-Amerika. Ook dit jaar was het, met
zo’n 10.000 deelnemers, een groot succes.
“de Canadezen zijn bij de
weinige mensen in de wereld
die snappen hoe België in elkaar
zit.”
Milieutechnologie is trouwens al enkele jaren een centraal
thema voor onze acties in Canada. Dit sluiten
we volgend jaar af met een handelsmissie, gericht op
Vlaamse milieubedrijven. We doen dit in samenwerking
met onze collega’s verantwoordelijk voor milieu in
de VS. Want er liggen wel degelijk kansen op de Canadese
markt.”
Waar liggen hier nog opportuniteiten voor
vlaamse bedrijven?
Conny Van Wulpen: “De Canadese markt en maatschappij
zijn hoogontwikkeld en vertonen veel overeenkomsten
met de Europese. Er zijn opportuniteiten
in gespecialiseerde markten, zoals ruimtevaart of ICT.
Canada trekt vele bedrijven aan dankzij zijn economische
diversiteit. Vlaamse spelers zoals Bekaert, textielbedrijven
Annabel en Beaulieu zijn hier aanwezig.
De logistieke wereldspeler Katoen Natie heeft hier
zijn Noord-Amerikaans hoofdkwartier. Ook bedrijven
uit andere sectoren zoals Jules Destrooper, Alpro,
Bekina, Naqi, Noble Chocolates en Nelly De Vuyst
doen hier al jaren succesvol zaken. Canada is een gevarieerde
markt, kortom.”
toch kiezen veel bedrijven voor de vs en
niet voor canada?
Conny Van Wulpen: “Dat is niet onlogisch. De VS is een
markt met meer dan 300 miljoen consumenten en is een
van Canada’s grootste concurrenten. Toch leent Canada
zich perfect als toegangspoort naar de VS: 75 procent
van de Canadese export gaat erheen. Ik raad bedrijven
aan Canada niet links te laten liggen. De mentaliteit is
hier een stuk meer Europees dan die in de Verenigde
Staten. Bedrijven kunnen hier relatief snel hechte en
vertrouwelijke zakelijke relaties opbouwen.”
WErEldWIJS-GESPrEK | 5

contactdagen canada: leg uw internationaal
project voor aan onze experts
Van 16 tot 20 november 2009 organiseert Flanders
Investment & Trade de jaarlijkse contactdagen
rond Canada. Het is een ideaal moment om
uw marktstrategie voor Canada met onze specialisten
te bespreken of na te gaan welke mogelijkheden
voor uw bedrijf open liggen. Noteer
deze data alvast in uw agenda.
U kan zich binnenkort inschrijven via onze website
www.flandersinvestmentandtrade.be onder
de rubriek ‘acties en events’.
Zaken doen in het westen van canada?
Conny Van Wulpen is verantwoordelijk voor de regio
Québec en bijgevolg richt ze zich op het oosten
van Canada. Voor de westelijke regio – Alberta,
Brits-Columbia, Manitoba, Northwest Territories,
Ontario, Saskatchewan en Yukon Territory – is
een collega van onze Waalse zusterorganisatie
AWEX werkzaam in Toronto. Flanders Investment
& Trade werkt regelmatig met hem samen, bijvoorbeeld
op vakbeurzen of seminaries.
Conny van Wulpen, onze
vlaamse Economische vertegenwoordiger
in Montréal:
“Canada leent zich perfect als
toegangspoort naar de vS: 75
procent van de Canadese export
gaat erheen.”
Handige tips en weetjes over handelsreglementering
voor export naar Canada leest u in de rubriek
Goed Geregeld op pagina 21 van deze Wereldwijs.
6 | WErEldWIJS-GESPrEK
Zakendoen in canada gebeurt in West-europese
stijl. Zijn er toch verschillen?
Conny Van Wulpen: “De Canadese zakencultuur verschilt
niet veel van de West-Europese. Vlaamse bedrijven
zullen er weinig aanpassingsproblemen ondervinden.
Ik raad hen wel aan Frans te spreken,
men waardeert dit hier in Quebec enorm. Canadezen
beginnen hun werkdag vaak vroeg; ontbijtmeetings zijn
hier niet ongewoon. Om 17 uur is de bedrijfsparking dan
weer bijna volledig leeg. Verder zijn Canadezen warme en
vriendelijke mensen, die snel tutoyeren en elkaar met de
voornaam aanspreken. Al is dit laatste geen teken van familiariteit,
maar gewoon de Canadese omgangsvorm.”
Welk effect hebben de prinselijke missies
naar canada van 2006 en 2008 gehad?
Conny Van Wulpen: “De prinselijke missie van 2006
was dé grootste actie van de afgelopen jaren. We hebben
bijna een volledig jaar in functie van die missie gewerkt.
En met resultaat: heel wat deuren gingen open
voor bedrijven en de interesse in Canada is sindsdien
sterk toegenomen. We ontvangen sindsdien twee tot
drie keer meer aanvragen voor informatie. Ook de
missie van vorig jaar naar Vancouver, helemaal aan de
andere kant van het land, bracht de Canadese markt
onder de aandacht van de Vlaamse bedrijven.”
Welke reputatie hebben vlaamse ondernemers
in canada?
Conny Van Wulpen: “Vlaamse ondernemers staan
hier in Canada bekend voor hun kwaliteitsproducten
en voor hun eerlijke manier van zakendoen. Vlaanderen
heeft bovendien de reputatie een weinig bureaucratische
regio te zijn. Canadese bedrijven gebruiken
Vlaanderen daarom als uitvalsbasis om bijvoorbeeld
de Franse markt te bewerken.”

HAnDeLsroute
BeHoeDZAAM De cHinese Muur over
Flanders investment & trade en kanaal Z nemen u elke maand mee op zakelijke verkenningsreis
naar een groeimarkt wereldwijd. Deze maand trekken we naar china, dat al enkele jaren
hoge ogen gooit door zijn sterke economische groei. u hoort in de reportage onder meer van
vlaamse experts ter plaatse hoe u optimaal zakendoet met de gigant uit het verre oosten.
cHinA econoMiscH
De afgelopen jaren was de Chinese groei
steeds uit te drukken in dubbele cijfers, maar
door de wereldwijde financiële crisis is dat niet langer
haalbaar. China mikt voor 2009 op een economische
groei van ‘slechts’ 8%. Eerder al trok Peking 461 miljard
euro uit om de economie te ondersteunen.
80% van het bbp van 3.241,8 miljard dollar wordt evenredig
gedragen door de industrie en de dienstensector.
In 2007 was China goed voor een invoerwaarde
van 893,4 miljard dollar. Elektrische machines hebben
daarin het grootste aandeel (23,3%). De Chinezen importeren
het meest uit buurlanden Japan, Zuid-Korea
en Taiwan. Vlaanderen exporteerde in 2007 voor meer
dan 2,5 miljard euro naar China. Edelstenen, edele metalen
en diamant vertoonden daarin een lichte terugval.
Chemische en farmaceutische producten en ook elektrisch
materieel zitten in de lift.
WereLDtentoonsteLLing sjAngHAi 2010
Flanders Investment & Trade zal de Belgische deelname
aan het expopaviljoen van de wereldtentoonstelling
in Sjanghai in 2010 (1 mei tot 31 oktober) coördineren.
De expo 2010 in Sjanghai brengt 200 landen samen en
70 miljoen bezoekers, uit binnen- en buitenland. Wij
houden u – onder meer via dit magazine – op de hoogte
van de initiatieven die we er zullen nemen.
Meer weten? Neemt contact op met Tonia Van de Vyver,
02 504 87 95 of tonia.vandevyver@fitagency.be.
WErEldWIJS-HANdElSroUtE | 7

China staat voor onstuitbare groei: van economie, steden,
koopkracht en bevolking. vandaag zijn er meer
dan 1,3 miljard Chinezen op onze planeet, goed voor
een vijfde van de totale wereldbevolking. Een gigantische
consumentmarkt dus. Maar evenzeer een
complexe markt, waarvan weinigen hoogte krijgen.
In Handelsroute laten we enkele vlamingen aan het
woord die u tips geven uit eerste hand.
vlamingen die het kunnen weten
De Wolf & Partners is een internationaal advocatenkantoor
gespecialiseerd in economisch recht. We
praatten in Sjanghai met Philippe Snel die er het
plaatselijke kantoor leidt. Hij heeft uitgebreide ervaring
in het adviseren van Westerse bedrijven en ondernemers
over de juridische aspecten van zakendoen in
China. Ook Peter Buytaert overstelpt ons met nuttige
informatie over de do’s en don’ts van zakendoen in
China. Hij staat aan het hoofd van China Global Leaders
en van het Vlaams Zakencentrum in Sjanghai dat
infrastructuur en advies biedt op maat van kmo’s.
In Sjanghai troffen we ook de 30-jarige Chinakenner
Gert Gijbels. Als verantwoordelijke voor de activiteiten
van de Vlaamse logistieke speler Ahlers in China
bouwde hij op enkele jaren tijd een niet te evenaren
expertise op. In 2005 stichtte hij Eunasco, een adviesbedrijf
gespecialiseerd in sourcing en trading. Ook hij
heeft essentiële tips voor Vlaamse kmo’s die willen
overleven in de zakelijke jungle van China.
Persoonlijk contact essentieel
Ondanks de snelheid waarmee de Chinese economie
evolueert, moet u er behoedzaam te werk gaan. Deelname
aan een vakbeurs is een belangrijke eerste stap.
Veel Europese topbeurzen hebben er ondertussen hun
Aziatische evenknie. U zal snel merken dat persoonlijk
contact en fysieke aanwezigheid essentieel zijn om
succesvol zaken te doen met China. Alleszins vergt dit
een investering in tijd en middelen waarvan het rendement
pas op termijn duidelijk wordt. Daartoe kan u
ook gebruikmaken van onze erkende dienstencentra in
Peking en Sjanghai.
8 | WErEldWIJS-HANdElSroUtE
Handelsroute geeft een schat aan informatie over ondernemen
in het buitenland, gekruid met een flinke
dosis couleur locale.
Bekijk vanaf 7 april de 3 korte afleveringen op Kanaal
Z tijdens de week of de lange uitzending in het weekend
vanaf 11 april. Herhalingen zijn gepland in het
weekend van 25 april en in de zomerperiode (weekend
22 augustus).
Een aflevering gemist? Surf naar www.kanaalz.be.
Daar vindt u alle uitgezonden reportages terug.
?
In samenwerking met
DienstencentrA cHinA
Flanders Investment & Trade heeft twee dienstencentra
in Peking en Sjanghai erkend.
Meer Weten?
Benieuwd of u in aanmerking komt voor een
plek in een van deze dienstencentra? U vindt
de voorwaarden en een elektronisch aanvraagformulier
op www.flandersinvestmentandtrade.be,
onder de rubriek ‘subsidies’.

in De kijker
nieuW erkenD DienstencentruM
in neW DeLHi
Flanders investment & trade heeft in het indiase new Delhi
een nieuw dienstencentrum erkend. op wereldschaal neemt
deze groeimarkt een steeds belangrijkere positie in. naast het
erkende dienstencentrum in Mumbai, komt er dus een tweede
bij in deze Aziatische markt.
new Delhi – in het
noorden van india
– is als indiase
hoofdstad een van
de belangrijkste
commerciële centra
van het land. Flanders
investment & trade
evalueerde er de
vastgoedmogelijkheden
en koos voor
de faciliteiten
van het Britse
businessvastgoedbedrijf regus. Dit biedt vlaamse
bedrijven die zich er willen vestigen de keuze uit drie
verschillende toplocaties in new Delhi.
verlaagde drempel naar het buitenland
De erkende dienstencentra van Flanders Investment
& Trade helpen Vlaamse bedrijven bij een eerste of
tijdelijke stap naar het buitenland. Een instapklaar
kantoor en een minimum aan administratie zijn
slechts enkele troeven van de dienstencentra. Onder
bepaalde voorwaarden springt Flanders Investment &
Trade deze Vlaamse bedrijven ook financieel bij.
Op dit moment heeft Flanders Investment & Trade
dienstencentra erkend, in negen groeimarkten: Peking
en Sjanghai (China), Sao Paulo en Rio de Janeiro
(Brazilië), Abu Dhabi en Dubai (Verenigde Arabische
Emiraten), Mumbai en New Delhi (India) en Moskou
(Rusland). In de toekomst zal Flanders Investment &
Trade het aanbod aan dienstencentra uitbreiden, om
Vlaamse exportbedrijven perfecte startkansen te bieden.
?
interesse?
Wil u uw intrek nemen in een van de erkende dienstencentra?
Dan kan u contact opnemen met het
provinciaal kantoor van Flanders Investment &
Trade. De contactgegevens vindt u op www.flandersinvestmentandtrade.be.
Met vragen over de
aanvraagprocedure en de uitbetalingsvoorwaarden
van de financiële steun kan u terecht bij de
dienst Financiële Stimuli: Tel.: 02 504 88 20 – Fax.:
02 504 88 88 – e-mail: subsidies@fitagency.be.
WErEldWIJS-IN dE KIJKEr | 9

in De kijker
exPortDAgen voor
De regio AZië & oceAnië
steek uw licht op bij onze buitenlandse experts
Wil u het fijne weten van zakendoen met de regio Azië & oceanië? steek dan uw licht op tijdens de
exportdagen APAc (Asia-Pacific) van 16 tot 25 juni 2009 in gent en grobbendonk. onze vlaamse economische
vertegenwoordigers (vLev’s) en handelssecretarissen uit 13 landen zullen er aanwezig zijn om uw vragen te
beantwoorden. Bovendien zijn de exportdagen een uitgelezen moment om te netwerken met onze experts uit
het buitenland, onze Adviseurs internationaal ondernemen (Aio’s) en met collega-bedrijven uit vlaanderen.
in deze tijden van economische crisis riskeren verre
markten zoals die in Azië om van het prioriteitenlijstje
van exportbedrijven te worden geschrapt. “er
zijn nochtans goede redenen om dat niet te doen,”
zegt Michèle surinx, areamanager voor de regio Azië
& oceanië. “De Australische economie bleef groeien
in het laatste kwartaal van 2008. voor landen zoals
india, china, indonesië, Pakistan en vietnam wordt
in 2009 zelfs een economische groei voorspeld. onze
exportdagen lenen zich perfect om de opvolging te
verzorgen van eerder gelegde contacten in de regio,
of om actuele informatie te verzamelen over potentiële
exportmarkten.”
10 | WErEldWIJS-IN dE KIJKEr
een gevarieerd programma gericht op
zaakvoerder en exportmanagers
Op de Exportdagen krijgt u van onze experts een
antwoord op uw specifieke vragen. “Het is van belang
dat bedrijven ruim op voorhand met ons contact
opnemen,” gaat Michèle Surinx verder. “Zo kunnen
we tijdig de afspraak met de VLEV of de handelssecretaris
vastleggen. Tijdens de Exportdagen kunnen
deelnemers ook boeiende seminaries en workshops
bijwonen en ze hebben er bovendien uitgebreide netwerkmogelijkheden.
Onze ervaring leert dat bedrijven
op die manier heel wat nuttige informatie verzamelen
waarnaar ze niet specifiek op zoek waren.”
Het concept van de Exportdagen is op maat gemaakt

van drukbezette bedrijfsleiders en exportmanagers.
De Exportdagen APAC vinden plaats op twee verschillende
locaties – Gent en Grobbendonk – met telkens
een week ertussen. “Ze kiezen zelf waar en wanneer
ze met onze experts willen spreken en aan welke seminaries
en workshops ze willen deelnemen,” zegt
Michèle Surinx. “Zodat ze dit perfect in hun agenda
kunnen integreren.”
ruime expertise over 13 landen in Azië en
oceanië
Op de Exportdagen APAC zijn onze vertegenwoordigers
uit 13 verschillende landen aanwezig. Vanuit hun kennis
van de lokale markt bieden ze een algemeen en economisch
beeld van uw doelmarkt. En ze gaan in op uw vragen.
“De vragen die bedrijven stellen, zijn heel divers,”
stelt Michèle Surinx. “Zo willen ze de marktmogelijkheden
kennen voor een bepaald product of zijn ze op zoek
naar contactgegevens van importeurs, distributeurs of
potentiële handelspartners. We krijgen ook heel wat
vragen rond het opstarten van een regionaal kantoor,
handelsreglementering, interessante vakbeurzen en de
exPortDAgen APAc – juni 2009
grobbendonk
dinsdag 16 juni
• Individuele gesprekken met onze VLEV’s en
handelssecretarissen
• Workshop ‘Erkende dienstencentra’
• Seminarie ‘Azië en de economische crisis: impact
en opportuniteiten’
• Netwerkreceptie aansluitend op het seminarie
woensdag 17 juni
• Individuele gesprekken met onze VLEV’s en handelssecretarissen
• Seminarie ‘5 succesverhalen in Azië’
In Grobbendonk is het mogelijk eveneens onze Waalse
collega’s te spreken. Hun vertegenwoordigers in de
Filippijnen en Pakistan zijn er ook voor u aanwezig.
gent
woensdag 24 juni
• Individuele gesprekken met onze VLEV’s of handelssecretarissen
• Workshop ‘Erkende dienstencentra’
• Seminarie ‘Azië en de economische crisis: impact
en opportuniteiten’
• Netwerkreceptie aansluitend op het seminarie
Donderdag 25 juni
• Individuele gesprekken met onze VLEV’s en handelssecretarissen
• Seminarie: ‘Omgaan met de Chinese cultuur’
uitgeBreiDe kennis over
13 LAnDen uit AZië & oceAnië
Op de Exportdagen APAC zijn onze experts uit volgende
landen aanwezig:
• Japan (Tokio)
• Zuid-Korea (Seoel)
• Australië (Sydney)
• Vietnam (Hanoi)
• Thailand (Bangkok)
• Indonesië (Jakarta)
• Singapore
• China (Peking, Sjanghai en Guangzhou)
• Hongkong
• Taiwan (Taipei)
• India (New Delhi, Mumbai en Bangalore)
• Filippijnen (Manilla) (enkel in Grobbendonk)
• Pakistan (Islamabad) (enkel in Grobbendonk)
Uiteraard kan u ook bij onze VLEV’s terecht met vragen
over alle andere landen uit Azië en Oceanië.
?
“Bedrijfsleiders kiezen zelf
waar en wanneer ze met onze
experts willen spreken.”
voorbereiding van een prospectiereis.”
De BRIC-landen India en China blijven populaire markten
bij Vlaamse exportbedrijven. “Toch krijgen we ook
heel wat vragen over andere landen zoals Zuid-Korea,
Indonesië, Singapore en Thailand,” besluit Michèle
Surinx. “De opkomst op de Exportdagen APAC is telkens
hoog. Daar is het tijdsverschil deels voor verantwoordelijk.
Persoonlijk telefonisch contact met Azië is
moeilijk tijdens de kantooruren in Vlaanderen. Op de
Exportdagen is zo’n persoonlijk contact wel mogelijk.
En dat waarderen de bedrijven.”
op zoek naar expertise over zakendoen
in Azië of oceanië? Schrijf u in voor de
Exportdagen van 16 tot 25 juni 2009 in
Gent en Grobbendonk.
Inschrijven kan via www.flandersinvestmentandtrade.be
in de rubriek ‘acties
en events’. Best doet u dit tijdig, wat een
afspraak met een van onze buitenlandse
vertegenwoordigers eenvoudiger maakt.
WErEldWIJS-IN dE KIJKEr | 11

in De kijker
vlnr. Caroline teugels, Marnic de Moor, Maggy Morren,
Erna Willemaers en Christiane vanoverbeke
AntWoorDen oP uW vrAgen ronD
HAnDeLsregLeMentering
Welke gegevens moeten er op de etiketten van mijn producten staan, wil ik ze naar Dubai exporteren? Welke
accijnzen heft Frankrijk op alcoholhoudende dranken? Welke certificaten heb ik nodig om chocolade uit te voeren
naar turkije? op vragen zoals deze biedt de cel reglementering van Flanders investment & trade een
antwoord. Zowel kmo’s voor wie export nieuw is als gevestigde exportbedrijven en grote internationale spelers
kunnen hiervoor bij ons terecht.
om u nog beter te informeren, brengt de rubriek
goed geregeld in Wereldwijs vanaf deze maand een
greep uit de stroom vragen rond internationale handelsreglementering
die we van vlaamse bedrijven
ontvangen. “Wij krijgen vragen van bedrijven die uitvoer
overwegen, maar ook van bedrijven van wie de
goederen aan de grens zijn tegenhouden omdat ze
met bepaalde papieren niet in orde zijn,” zegt christiane
vanoverbeke van de cel reglementering. “Wij
raden bedrijven aan zich steeds goed voor te bereiden.
en daar kunnen wij hen zeker bij helpen.”
12 | WErEldWIJS-IN dE KIJKEr
onze specialisten maken u wegwijs
in handelsreglementering.
eigen expertise en uitgebreid netwerk
Onze cel Reglementering bestaat uit vijf specialisten
met jarenlange ervaring inzake internationale handelsreglementering.
Christiane Vanoverbeke: “We
beschikken over een enorm pak kennis. Bovendien
weten we de juiste informatie te vinden en hebben
we een uitgebreid netwerk opgebouwd bij instanties
zoals de Belgische douanediensten en het Federaal
Voedselagentschap. Maar ook bij buitenlandse instellingen
zoals de Amerikaanse Food & Drug Administration
(FDA).”

De Vlaamse Economische Vertegenwoordigers
(VLEV’s) spelen een belangrijke rol bij het zoeken
naar oplossingen. Ze kennen hun lokale markt en zijn
snel op de hoogte wanneer er bepaalde wijzigingen
gebeuren op het vlak van reglementering. “Vlaamse
bedrijven die actief zijn op een buitenlandse markt
melden het meestal snel als ze problemen ondervinden”,
gaat Christiane Vanoverbeke verder. “Op basis
van hun praktijkervaring en informatie van de officiële
instanties updaten we voortdurend onze kennis.”
een antwoord op maat
Ook hebben we een antwoord op uw vragen over de
reglementering en de wettelijke vereisten bij de uitvoer
naar landen buiten de Europese Unie. Van goederenquota’s,
invoerrechten en douaneverplichtingen,
over normen en technische vereisten tot betalingsmodaliteiten
en het oprichten van een joint venture of
een buitenlands verkoopkantoor. De cel beantwoordt
ook vragen over het drijven van handel met andere
EU-lidstaten. “Elke vraag is uniek,” aldus Christiane
Vanoverbeke. “De vragen gaan steeds over specifieke
producten bestemd voor specifieke markten. Bedrijven
kunnen rekenen op een antwoord op maat.”
Meldpunt Handelsbelemmeringen
Sinds 2007 is het Meldpunt Handelsbelemmeringen
van Flanders Investment & Trade het centrale
Vlaamse meldpunt voor bedrijven die handelsbelemmeringen
ondervinden buiten de EU. Bepaalde eisen
die niet-EU-landen stellen aan invoer gaan verder
dan enkel het beschermen van de consument en de
veiligheid. Het zijn protectionistische maatregelen
en ze bemoeilijken invoer ten voordele van de eigen
spelers. Caroline Teugels: “Door de heersende economische
omstandigheden zijn dergelijke maatregelen
schering en inslag geworden. Enkel door gemelde
handelsbelemmeringen te verzamelen, kunnen we
hier trachten een oplossing voor te vinden.”
U kan hiertoe bijdragen door ons op de hoogte houden
van de handelsbelemmeringen die u ondervindt.
Op onze website kan u uw klacht – al dan niet anoniem
– registreren. Vervolgens analyseren onze experts
de vraag en nemen contact met u op. “Samen
met ons buitenlands netwerk bekijken we hoe we het
probleem concreet kunnen aanpakken,” legt Caroline
Teugels uit. “Tegelijk bundelen we de klachten en
kaarten we de problematiek aan op beleidsniveau –
zowel Vlaams, federaal als Europees. Zo dragen we
actief bij tot het creëren van eerlijke kansen voor onze
exportbedrijven.”
een vrAAg ronD regLeMentering?
Formuleer uw vraag zo helder mogelijk en mail ze
door naar uw provinciaal kantoor. Samen met u stellen
onze medewerkers uw vraag scherp. En indien
mogelijk, krijgt u van hen ook een antwoord.
Is uw vraag te specifiek? Dan wordt ze doorgespeeld
aan de cel Reglementering op de hoofdzetel van
Flanders Investment & Trade in Brussel. Specialisten
zoeken er voor u naar een oplossing.
tiP
op de Market Access database van de Europese
Commissie vindt u een schat aan informatie over invoertarieven
en -formaliteiten van niet-EU-landen:
http://mkaccdb.eu.int/mkaccdb2/indexPubli.htm
“Wij raden bedrijven
aan zich steeds goed
voor te bereiden. en
wij staan hen hierin
graag bij.”
“Door de heersende
economische omstandigheden
zijn
protectionistische
maatregelen schering
en inslag geworden.”
BLADer sneL nAAr PAginA 21. in De
nieuWe ruBriek goeD geregeLD
vinDt u HAnDige tiPs en Weetjes
over internAtionALe HAnDeLsregLeMentering.
WErEldWIJS-IN dE KIJKEr | 13

in De kijker
FinAnciëLe steun voor
BeDrijFsgroePeringen en
geMengDe kAMers vAn kooPHAnDeL
tweede oproep 2009
Flanders Investment & Trade stelt permanent een
waaier van subsidiemogelijkheden ter beschikking
van de Vlaamse ondernemingen. Ook bedrijfsgroeperingen
en gemengde kamers van koophandel kunnen
op onze steun rekenen. Voor hen lanceren we tweemaal
per jaar een open projectoproep voor export- en
investeringsgerichte projecten. Vertegenwoordigt u
zo’n groepering? Dan heeft u nog tot 15 april de tijd
om uw dossier in te dienen voor deze tweede oproep.
Welke projecten komen in aanmerking?
• De projecten hebben een welbepaalde (strategische)
doelstelling voor ogen
• Ze creëren een duidelijke economische meerwaarde
voor het Vlaamse bedrijfsleven op het vlak van
het bevorderen van het internationaal ondernemen
en het aantrekken van investeringen.
• De projecten dienen zo concreet mogelijke internationale
businessopportuniteiten te creëren voor de
individuele bedrijven.
Bij vorige oproepen werden projecten ingediend vanuit
bijna alle sectoren door onder meer Voka, Agoria,
Unizo, FLAG, AWDC, Fedustria, DSP Valley, Boerenbond,
ITS, Flanders Bio, Boek.be, FFI, Symatex, de
Havengemeenschappen en verschillende kamers
van koophandel en businessclubs. Als ondernemer
staat het u vanzelfsprekend vrij om projectideëen bij
deze groeperingen en kamers aan te brengen.
?
14 | WErEldWIJS-IN dE KIJKEr
Alle vorm- en inhoudvereisten, de algemene
voorwaarden en de aanvraagformulieren
vindt u op www.flandersinvestmentandtrade.be.
Nog vragen? Contacteer
de dienst Financiële Stimuli Internationaal
Ondernemen op 02 504 88 52 of via
bedrijfsgroeperingen@fitagency.be.
Hoe worden de projecten beoordeeld?
De beoordeling gebeurt door een evaluatiecommissie.
De beslissing wordt genomen door de Vlaamse
minister bevoegd voor de buitenlandse handel.
Aandacht wordt besteed aan:
• de economische meerwaarde voor Vlaanderen,
het innovatieaspect;
• de bijdrage van het project aan het duurzaam en
ethisch internationaal ondernemen;
• de mate waarin het project aansluit op de beleidsprioriteiten
van de Vlaamse regering op het
vlak van internationaal ondernemen.
Bij deze oproep gaat ook bijzondere aandacht naar
projecten in het kader van de Wereldtentoonstelling
2010 in Sjanghai.
Wat is de timing voor deze oproep?
• Deze oproep slaat op projecten die lopen binnen
de periode van 1 juli 2009 tot 30 juni 2012. De start
van deze projecten dient in 2009 te liggen.
• Uw dossier - bij voorkeur elektronisch verstuurd -
dient ons uiterlijk op 15 april 2009 te bereiken.
Download de handige folder
Hoe krijg ik financiële steun
als bedrijfsgroepering, als
gemende kamer van koophandel
of als internationale
businessclub – Tweede projectoproep
2009 op www.
flandersinvestmentandtrade.be
in de rubriek ‘pers en
publicaties’.
Hoe krijg ik
financiële steun
als bedrijfsgroepering,
als gemengde kamer van koophandel
of als internationale businessclub?
Tweede projectoproep voor 2009
315/79 Call Bedrijfsgroeperingen.indd 1 02-02-2009 13:54:34

AgenDA
contActDAgen
voor meer info over de contactdagen
contacteer uw provinciaal kantoor:
Antwerpen 03 260 87 22
antwerpen@fitagency.be
limburg 011 29 20 80
limburg@fitagency.be
oost-vlaanderen 09 267 40 80
oost-vlaanderen@fitagency.be
vlaams-Brabant 016 31 10 40
vlaamsbrabant@fitagency.be
West-vlaanderen 050 32 50 80
westvlaanderen@fitagency.be
4 tot 15 mei 2009
contactdagen italië,
spanje en Portugal
Wenst u uw marktbenadering verder uit te
werken? Wil u advies over een keuze tussen
een agent of een invoerder? Wil u een
prospectiereis of beursdeelname bespreken?
Maak dan via onze website (rubriek
Acties en events) de door u gewenste afspraken
met onze vertegenwoordigers uit
bovengenoemde landen.
U kan online uw persoonlijke afspraak
aanvragen met:
Spanje
Johan Philippen Barcelona
Marc Struyvelt Madrid
Italië
Marleen Mehuys Milaan
Rudolphe Croene Rome
Portugal
Annemie Van Meeuwen Lissabon
Iedereen is aanwezig op:
05/05/2009
Gent UNIZO Oost-Vlaanderen
06/05/2009
Kortrijk VOKA West-Vlaanderen
07/05/2009
Mechelen VOKA Mechelen
12/05/2009
Hasselt VOKA Limburg
13/05/2009
Leuven VOKA Leuven
contactdag spanje
Oostkust
Cataluña is al decennia lang de economische
motor van Spanje. Met slechts 17%
van de totale Spaanse bevolking neemt de
regio 28% van de totale export voor haar
rekening. Zij beschikt zoals Vlaanderen
over een zeer uitgewerkt web van kmo’s.
Door deze verwantschap met de Vlaamse
economische structuur is Cataluña een
ideale testmarkt voor heel het Iberisch
schiereiland.
Samen met de zich sterk ontwikkelende
deelstaten Valenciana en Murcia vormt
de Oostkust van Spanje een zeer gediversifieerde
economie met kansen in
verschillende sectoren zoals infrastructuurwerken,
milieu, bouw van rusthuizen,
software, biotechnologie, aeronautica,...
De Oostkust bevat de tweede en de derde
grootste stad van het land (Barcelona en Valencia)
met een groter percentage hoge inkomens
dan het Spaanse gemiddelde. Een
groot aantal kapitaalkrachtige Noord-Europese
toeristen komt aan deze kusten overwinteren.
Zij richten hun villa’s en appartementen
naar Noord-Europese smaak in en
vallen voor design en design meubilair.
In de voedingsproducten wordt meer en
meer gekozen voor convenience- en gezondheidsbevorderende
voeding.
Centraal Spanje
Spanje is evenmin gespaard gebleven van
de wereldwijde economische crisis. Onder
meer door de afhankelijkheid van de bouwsector
(goed voor 16% van het BBP) en van
de binnenlandse vraag (via krediet en hypotheekleningen)
werd Spanje bijzonder getroffen.
De Spaanse overheid nam maatregelen.
Er werden fondsen vrijgemaakt om
de economie te herlanceren, onder meer
via (kleinere) infrastructuurwerken.
Door de crisis doen er zich nieuwe opportuniteiten
voor in bepaalde toeristische
subsectoren en in de gezondheidszorg.
Andere groeiers zijn de onderhoudsketens
voor auto´s, de outletwinkels, internetpubliciteit
en het openbaar vervoer. Doordat
er minder huizen worden verkocht, wordt
Dit zijn de acties waarvoor deze
maand nog kan worden
ingeschreven via de website
www.flandersinvestmentandtrade.be
ActietYPes verkLAArD
in vlaanderen
• Seminarie: praktijkgetuigenissen over
één exportmarkt, sector of thema
• Contactdag: bespreek een concreet
dossier met een VLEV: op afspraak
• Exportdagen: seminaries én afspraken
met alle VLEVs uit een regio
• Uitnodiging: F.I.T. inviteert buitenlandse
aankopers voor B2B-contacten
in het buitenland
• Trefdag: kom in contact met belangrijke
aankopers uit één sector
• Cataloogstand: gratis presentatie van
uw catalogus op een beurs
• Product Sample Booth: laagdrempelig
alternatief voor een ‘klassieke’
beursdeelname
• Groepsstand: F.I.T. regelt uw individuele
stand op gereputeerde beurzen
• Groepszakenreis: in groep afreizen,
met een individueel afsprakenprogramma
er meer aandacht geschonken aan onderhoud
en renovatie van de bestaande gebouwen
en woningen. Daarnaast is er een
sterke toename van de verkoop van witte
producten in de supermarktketens zichtbaar.
De crisis in Spanje mag zeker geen reden
zijn om de Spaanse markt links te laten
liggen. Zakendoen in Spanje neemt trouwens
wat tijd in beslag. Vandaar dat we u
aanraden om nú de Spaanse firma´s aan te
schrijven en te bezoeken.
Inschrijven kan tot 12 mei 2009 via www.
flandersinvestmentandtrade.be.
WErEldWIJS-AGENdA | 15

contactdag italië
Italië blijkt voor een deel aan de financiële
en economische crisis te ontsnappen.
Dit is deels te wijten aan het solide
banksysteem dat niet - of toch in mindere
mate - geleden heeft dan de bankproducten
van het Angelsaksische type. Ook het
dichte netwerk van – vaak traditionele en
ambachtelijke - kmo’s verzachtten de effecten
van de crisis op Italië.
Italië blijft een economische reus, onze
5de grootste handelspartner is ook het
5de belangrijkste handelsland ter wereld.
De invoer in Vlaanderen vanuit Italië is in
2008 met meer dan 20% gegroeid.
Er dienen zich voor Vlaamse exporteurs
bijkomende mogelijkheden aan door de
organisatie van de Wereldtentoonstelling
Milano Expo 2015. De expo zal uitgebouwd
worden rond drie hoofdthema’s, die prioriteiten
zullen zijn voor de ganse regio: voeding,
energie en duurzame ontwikkeling.
Milaan is voorbestemd om 3 van de 10
belangrijke multimodale trans-Europese
corridors te worden, met supersnelle
weg- en treinverbindingen.
Vlaanderen heeft nog heel wat troeven uit
te spelen in nichemarkten; onder meer
technisch textiel, hoogwaardige voedingsproducten,
hernieuwbare energiebronnen
en nucleaire energieplants. Ook op vlak
van infrastructuurwerken en logistiek zijn
heel wat opportuniteiten aanwezig.
Inschrijven kan tot 12 mei 2009 via www.
flandersinvestmentandtrade.be.
contactdag Portugal
Als het regent in Madrid, druppelt het in
Lissabon. Slechte cijfers, moeilijke tijden...
Toch dienen er zich nog mogelijkheden
aan.
Volgens het Portugese Instituut van de
Statistiek kromp de Portugese economie
tijdens het laatste trimester van 2008 met
2%, het slechtste resultaat sinds 16 jaar.
De voornaamste oorzaken zijn de dalende
interne vraag (consumptie en investeringen
daalden met 8,6%) én een daling van
de export (EU-27 –20,6%).
In Spanje en in Duitsland, de twee belangrijkste
handelspartners van Portugal,
daalde het bbp respectievelijk met 1% en
met 2,1% in dezelfde periode.
U mag niet bij de pakken blijven zitten, integendeel.
Er blijven mogelijkheden op de
Portugese markt voor Vlaamse bedrijven
met kwaliteitsproducten aan een goede
prijs en met service.
Ons kantoor in Lissabon helpt de Vlaamse
exporteurs die de uitdaging willen aangaan
en zal zich dit jaar speciaal inspannen
voor bedrijven uit volgende sectoren:
voeding en dranken, gezondheid en milieu.
Ook in de bouwsector zijn er nog mogelijkheden
voor vernieuwende producten
en boeken Vlaamse firma’s de laatste jaren
mooie successen.
Inschrijven kan tot 12 mei 2009 via www.
flandersinvestmentandtrade.be.
16 | WErEldWIJS-AGENdA
14 en 19 mei 2009
contactdagen internationale
organisaties in genève
De Internationale Organisaties in Genève
vertegenwoordigen een immense afzetmarkt.
Ze zijn voortdurend op zoek naar
nieuwe producten en diensten om hun
werking en interventies te optimaliseren.
Hun interesse bestrijkt zeer uiteenlopende
segmenten, gaande van medische producten
en apparatuur, kantooruitrusting,
ICT, vervoermaterieel, bouwmaterialen,
allerhande elektrische en industriële producten
en uitrusting tot opleidings- en beveiligingsdiensten,
engineering, algemene
consultancy en verzekeringen.
In Genève zitten naast de hoofdkwartieren
van vele instellingen van de VN in Europa
ook de thuishavens van tal van andere belangrijke
Internationale Organisaties zoals
het Rode Kruis, de Wereldhandelsorganisatie,
World Intellectual Property Organization,
het Internationaal Olympisch Comité,
FIFA en UEFA.
De aard van de opdrachten van deze Internationale
Organisaties is zeer uiteenlopend
en kan snel wijzigen. De vraag naar
flexibiliteit biedt belangrijke mogelijkheden
voor Vlaamse firma’s, dat bewijzen
ook de aankoopstatistieken. Belgische
leveranciers hebben een uitstekende reputatie.
Zo is België op wereldvlak één
van de belangrijkste leveranciers van VNorganisaties.
De bevoorrading van deze
organisaties is zeker niet enkel weggelegd
is voor de grote firma’s.
Hoe groot zijn deze markten en welke kansen
bieden zij aan onze bedrijven? Op donderdag
14 mei is onze vertegenwoordigster
in Genève, mevrouw Elvira Solowianiuk, in
ons provinciaal kantoor in Antwerpen, op
dinsdag 19 mei is ze uw gastvrouw in ons
kantoor in Gent. Een unieke gelegenheid
om uw mogelijkheden bij de Internationale
Organisaties te bespreken.
Inschrijven kan tot 18 mei 2009 via www.
flandersinvestmentandtrade.be.
groePsZAkenreiZen
25 mei 2009
Zending cern - genève
Na het succes van vorig jaar organiseert
FIT dit jaar opnieuw een missie naar Cern,
het Europees laboratorium voor deeltjesfysica
in Genève. Voor elk Vlaams bedrijf
leggen we individuele contacten vast met
de ingenieurs en/of aankoopverantwoordelijken
van het specifieke product of
dienst.
De hoofdaankoper van Cern zal een overzicht
geven van de aankoopprocedures.
Een rondleiding op de site voor de geïnteresseerden
is de uitsmijter van deze handelsmissie.
Lobbyen
Via de missie wil Flanders Investment &
Trade ervoor zorgen dat elke deelnemer
zijn/haar contactpersoon en aankoopdienst
binnen Cern (nog) beter leert kennen.
Uit vorige acties met Cern leerden
we dat bedrijven, die in rechtstreeks contact
staan met deze beslissingsnemers,
veel meer kans maken om offertes binnen
te halen. Voor bestellingen van minder
dan 200.000 Zwitserse frank wordt bovendien
een vereenvoudigde aanbesteding
uitgeschreven. Hier wordt rechtstreeks en
uitsluitend een beroep gedaan op ondernemingen
die bij de Cern bekend zijn.
nieuwe projecten
Cern koopt jaarlijks bij uiteenlopende bedrijven
aan voor een bedrag dat schommelt
rond 500 miljoen euro. Onze delegatie
krijgt een overzicht van de op stapel staande
projecten én tips voor het indienen van
offertes. Een overzicht van alle goederen
en diensten die aangekocht worden en alle
inlichtingen over inschrijvingen vindt u op
www.flandersinvestmentandtrade.be.
Interesse? Schrijf u dan zo spoedig mogelijk
in. We overhandigen dan het profiel
van uw bedrijf gratis aan de beslissingsnemers
bij Cern. Leuk weetje: pas indien
uw bedrijf uitgenodigd wordt voor een zakengesprek
vragen wij u het inschrijvingsgeld
te betalen.
Inschrijven kan tot 7 april 2009.
?
Gert Van Causenbroeck, 02 504 87 45 of
gert.vancausenbroeck@fitagency.be
9 tot 12 juni 2009
Multisectorale zakenreis
naar Duitsland (Berlijn en Hamburg)
U overweegt export naar Duitsland? Of
misschien is uw bedrijf al actief in de Duitse
grensstreek en wenst u uw aanwezigheid
in Duitsland uit te breiden?
Duitsland is Vlaanderens eerste exportbestemming.
We geloven dat het, nu meer
dan ooit, van belang is om blijvende inspanningen
te leveren op deze markt. Flanders
Investment & Trade wil u daarbij actief
ondersteunen. Grijp daarom uw kans om
de dynamische en creatieve noordoostelijke
regio van Duitsland te ontdekken. We
nodigen u graag uit op de groepszakenreis
met focus op de as Berlijn-Hamburg.
Hiervoor zal ons kantoor in Berlijn b2bafspraken
vastleggen op maat van uw bedrijf.
Berlijn behoeft geen introductie. Het politieke
en culturele centrum van Duitsland
neemt stilaan ook op economisch vlak
weer zijn plaats in als Europese metropool.
Berlijn is het walhalla voor de creatieve
industrieën, maar huisvest ook een
levendige start-up scène met innovatieve
bedrijven. Steeds meer multinationale
ondernemingen vestigden inmiddels hun
hoofdkwartier of een kantoor in de hoofdstad.
Hamburg is de draaischijf voor de Duitse
buitenlandse handel. Halfweg de twintigste
eeuw was de Hamburgse economie
bijna uitsluitend gericht op de havenactiviteiten
en op de scheepsbouw. De economie
heeft zich nadien sterk gediversifieerd;
momenteel is Hamburg ook een
centrum voor luchtvaart, media, technologie
en logistiek. Rond de haven heeft zich
een reusachtig netwerk ontwikkeld van

handelshuizen, distributeurs, groothandels
en handelsagenten.
Interesse om zakelijke contacten in die regio
te leggen of uit te breiden? Schrijf u nu
in via onze website.
Inschrijven kan tot 15 april via www.flandersinvestmentandtrade.be.
?
Barbara Tieleman, 02 504 88 87 of barbara.tieleman@fitagency.be
ProDuct sAMPLe
BootHs
29 september tot
1 oktober 2009
international Home care and rehabilitation
exhibition – tokio
U bent actief in de gezondheidszorg, thuisverpleging
en -verzorging en revalidatie.
En u zoekt contacten in Japan? Op HCR
komen onder meer volgende productcategorieën
aan bod: mobiliteit, bedartikelen,
badproducten (baden, badstoeltjes, antislipproducten,
liften, ...), toiletproducten,
communicatie-uitrusting, binnenhuisinrichting,
revalidatie-uitrusting en fitnesstoestellen,
kunstledematen en orthopedische
producten.
Is uw bedrijf actief in één van deze sectoren
dan is deelname aan een Product
Sample Booth op de stand van Flanders
Investment & Trade een aanrader.
Inschrijven kan tot 15 april 2009 via www.
flandersinvestmentandtrade.be.
?
Kurt Vleminckx, 02 504 88 03 of kurt.vleminckx@fitagency.be
12 tot 15 mei 2009
Autostrada Polska – kielce
(Polen)
In Polen is er nog steeds een groeiende
markt voor alles wat te maken heeft met
wegenbouw. Behoort uw bedrijf tot deze
sector en wilt u Polen prospecteren op
een kostenefficiënte manier? Dan moet u
er zeker bij zijn op Autostrada Polska.
Flanders Investment & Trade organiseert
er een Product Sample Booth. U betaalt
niet voor een individuele standruimte,
maar presenteert uw aanbod op een gemeenschappelijke
stand op de beurs.
U bent duidelijk te onderscheiden van andere
Vlaamse deelnemers en krijgt ruimte
voor zakenafspraken. Onze vertegenwoordiger
in Warschau kent de belangrijkste
spelers en informeert ze over uw aanwezigheid.
Inschrijven kan tot 15 april 2009 via www.
flandersinvestmentandtrade.be.
?
Marie-Josée Graulus, 02 504 88 50 of marie-josée.graulus@fitagency.be
16 tot 19 juni 2009
communicAsia - singapore
Bent u actief in de ICT-sector? Dan weet u dat
Azië een belangrijke markt geworden is voor
de informatica-industrie en dat het aantal
beurzen in de regio voortdurend stijgt.
CommunicAsia is echter uniek omdat het,
samen met Enterprise IT en Interactive
DME, deel uitmaakt van de enige globale
vakbeurs in deze regio die een volledig
platform biedt voor zowel het presenteren
van bestaande producten als voor het lanceren
van nieuwe producten op de markt
van ICT en digitale convergentie. In 2008
waren er 46.000 bezoekers, 22 paviljoenen
en 1.500 exposanten uit 53 landen voor de
globale beurs. Op deze vakbeurzen zal u
zeker uw gading vinden in het ruime aanbod
van boeiende lezingen, fora, seminaries
en productpresentaties.
Flanders Investment & Trade zal voor de
eerste keer deelnemen aan dit deel van
de beurs met een Product Sample Booth.
Dit laat u toe professionele klanten te ontmoeten
uit uw sector. Meer info over de
beurs op www.communicasia.com.
Inschrijven kan tot 10 april 2009 via www.
flandersinvestmentandtrade.be.
?
Katty Devos, 02 504 87 14 of katty.devos@
fitagency.be
cAtALoogstAnDen
22 tot 26 april 2009
35th international Building
trade Fair - Belgrado
Actief in de bouw? De International Building
Trade Fair (Belgrado, Servië) is een
gespecialiseerde beurs voor de bouwnijverheid
die voor de 35ste maal plaatsvindt
in de Europe Belgrade Building Expo.
Het is de belangrijkste gespecialiseerde
bouwbeurs in de regio Zuidoost-Europa.
Volgende producten komen aan bod: onderzoek
en ontwikkeling, bouw en onderhoud
van gebouwen, industriebouw,
burgerlijk bouwkunde, hydroconstructie,
bouwmaterialen, inrichting van gebouwen
en andere constructies, machines, uitrusting
en materieel, aanpassingswerken,
heropbouw, renovatie, vakkennis en vakmanschap
in de bouwdisciplines, informatica
& projectbeheer, binnenhuisdecoratie
en -inrichting.
Flanders Investment & Trade zal voor de
eerste maal aanwezig zijn met een cataloogstand.
Indien u hieraan wenst deel te
nemen, stuur dan tegen uiterlijk 7 april
per koerierdienst een 50-tal Engelstalige
exemplaren van uw commerciële documentatie
en/of posters naar mevrouw
Linda Huybrecht, Flanders Investment &
Trade, Gaucheretstraat 90, 1030 Brussel.
?
Linda Huybrecht, 02 504 88 37 of linda.
huybrecht@fitagency.be
26 tot 29 mei 2009
intermetal Zeps – Zenica
(Bosnië-Herzegovina)
Bent u actief in de metaalverwerkende
industrie? Dan is International Metal Fair
ZEPS 2009 de geknipte beurs om uw aanwezigheid
in deze regio te versterken. De
beurs vindt voor de zesde maal plaats. De
focus loopt van producten en toepassingen
in de metaalnijverheid (zoals metaalverwerkende
machines, robotica of CAD-CAM
design) over metalen materialen (zoals
bouwmaterialen) en producten met metalen
componenten tot elektrische en elektronische
machines die aangewend worden
in de metaalverwerkende nijverheid.
Hoewel de koopkracht nog steeds erg beperkt
is in Bosnië-Herzegovina en dure
kapitaalgoederen minder interesse opwekken,
kan deelname aan deze gespecialiseerde
beurs toekomstkansen bieden.
Deze beurs is de kleinere broer van de
grote internationale ZEPS beurs die ook
in Zenica plaatsvindt in het najaar (doorgaans
in oktober).
Flanders Investment & Trade zal voor de eerste
maal deelnemen met een cataloogstand.
Wenst u deel te nemen aan onze cataloogstand
op ZEPS 2009?
Stuur tegen uiterlijk 17 april per koerierdienst
een 15-tal Engelstalige exemplaren
van uw commerciële documentatie en/of
posters naar de heer Paul Vanoverloop,
Trg Republike 3/VIII, SI-1000 Ljubljana,
Slovenië (tel. +386 1 426 75 94).
?
Linda Huybrecht, 02 504 88 37 of linda.
huybrecht@fitagency.be
groePsstAnDen
15 tot 18 september 2009
World Food 2009 - Moskou
World Food is veruit de belangrijkste voedingsbeurs
in Rusland. Dit jaar is World
Food aan haar 18 de editie toe. Reeds enkele
jaren op rij tekent Flanders Investment &
Trade er present. In 2009 zijn we opnieuw
aanwezig, dit keer met een groepstand
met modules van telkens 6m².
Meer info over de beurs op www.worldfood.com
Inschrijven kan tot 15/04/2009 via www.
flandersinvestmentandtrade.be.
?
Kurt Vleminckx, 02 504 88 03 of kurt.vleminckx@fitagency.be
WErEldWIJS- AGENdA | 17

terugBLik
ceBit: WereLDWijDe ict-sector BLAAst
verZAMeLen
van 3 tot en met 8 maart was ceBit in Hannover opnieuw het ict-centrum bij uitstek. Hoewel het aantal
exposanten terugviel tot ‘slechts’ 400.000 bezoekers, mag de grootste it- en telecommunicatiebeurs ter
wereld in de huidige crisis toch een succes heten. uiteraard was Flanders investment & trade op post
met een mooie groepsstand. Wereldwijs blikt terug.
Wie de laatste trends in ict op de voet wou volgen, had begin maart allicht een trip geboekt naar Duitsland.
Daar vond immers voor de 23ste keer ceBit plaats. Meer dan 4.300 standhouders uit 69 landen gaven er
een breed beeld van alles wat it en telecommunicatie vandaag en morgen te bieden heeft.
18 | WErEldWIJS-tErUGBlIK

Minister-president van de deelstaat Nedersaksen
Christian Wulf, bondskanselier Angela Merkel en
gouverneur van Californië Arnold Schwarzenegger
op de opening van CeBIt 2009.
vlnr.: technologieattaché voor ICt ralph Moreau,
Project Manager Azië Peter verplancken, directeur
van de afdeling Investeren Pascal Walrave en Jessica
Manthey, Invest deputy in Berlijn voor de stand van
Flanders Invstement & trade
californië in de kijker
Speciale aandacht ging dit jaar naar Californië dat –
als officiële partnerstaat – een mix van Silicon Valley
en Hollywood bracht. Gouverneur Arnold Schwarzenegger
opende mee met kanselier Angela Merkel
de beurs en stak meteen van wal met een boud pleidooi
om in deze tijden van recessie niet de grenzen
te sluiten voor ICT-projecten en –investeringen. Een
boodschap die door het gros van de aanwezigen werd
bijgetreden.
Onder het thema ‘Webciety’ werd een volledige zone
gewijd aan sociale netwerken en de manier waarop
deze de samenleving verrijken. Ook voor aanbieders
van ecologisch verantwoorde ICT werd een grote
ruimte voorzien.
grote zichtbaarheid voor vlaamse
deelnemers
Flanders Investment & Trade reserveerde in de ‘Webciety’
in hal 6 een groepsstand van 81m². “De stand
was open langs drie zijden en bood de Vlaamse deelnemers
een grote zichtbaarheid,” zegt Gabor Becski,
die verantwoordelijk was voor de organisatie. “Ook
bedrijfsposters trokken de aandacht. En we bundelden
de sterktes van de deelnemers in een voor de gelegenheid
samengestelde brochure.” Vorig jaar vielen
enkele Vlaamse bedrijven op CeBIT nog in de prijzen.
“Essec, BTR Services en Aventiv werden de trotse
eigenaar van een ‘seal of excellence’, een bekroning
voor uitblinkers in innovatie,” gaat Gabor Becski verder.
“Een sterke prestatie, als je weet dat CeBIT er
slechts twintig uitreikte.”
Vlaamse deelnemers in Hannover waren dit jaar onder
meer Intersat, Box Office en BTR Services. Intersat, een
vooruitstrevende IT-speler uit Antwerpen, spitst zich toe
op satellietbegeleide auto-elektronica. Deze kan worden
ingezet voor diefstalpreventie maar ook voor IT-management
van voertuigen op de baan. Box Office stelde er hun
nieuwe mobiele CRM-toepassing CRM4PDA voor.
Het Diegemse BTR Services begeleidt ‘Banks on their
Transformation Road’. Het biedt een helpende hand –
onder meer in IT – voor banken en financiële instellingen.
Onder de vleugels van Flanders Investment &
Trade lanceerden zij op CeBIT hun product ‘Electronic
Signer’ tijdens een persconferentie in aanwezigheid van
de vakpers. Samen met de CertID-digipass van VASCO
zorgt het voor veilige, elektronische handtekeningen.
“Hoewel het aantal bezoekers is gedaald, waren de
Vlaamse deelnemers heel tevreden over de kwaliteit
van de gelegde contacten,” besluit Gabor Becski. Alvast
één goede reden om deel te nemen aan de editie
van volgend jaar!
ceBit in cijfers
• 24ste editie
• 400.000 bezoekers uit 69 landen
• 4.300 standhouders
We’ll be back!
Actief in ICT? Van 2 tot 6 maart 2010 trekt Flanders
Investment & Trade opnieuw naar CeBIT in Hannover.
We laten u tijdig weten wanneer u kunt intekenen
voor de groepsdeelname.
Voor vragen over CeBIT kan u terecht bij Gabor
Becski op 02 504 87 02 of via gabor.becski@fitagency.be.
Voor algemene vragen over beursdeelnames
neemt u contact op met Jeroen De Vuyst op 02 504
88 55 of via jeroen.devuyst@fitagency.be.
WErEldWIJS- tErUGBlIK | 19

terugBLik
gsMA MoBiLe WorLD congress in BArceLonA
elk bedrijf dat internationale ambities koestert in de wereld van de mobiele communicatie bevond zich tussen
16 en 19 februari 2009 op het Plaza espanya in Barcelona. De reden? gsMA Mobile World congress, ’s werelds
grootste vakbeurs voor de sector. Flanders investment & trade was voor de tweede maal aanwezig en bood er
met een Product sample Booth (PsB) zeven vlaamse bedrijven een internationaal platform. De deelnemers
toonden zich enthousiast over de formule en de gelegde contacten.
onder de vleugels van Flanders Investment & trade
naar de beurs te trekken, levert de deelnemers heel
wat voordelen op. “de logistieke ondersteuning en de
kostprijs zijn het belangrijkste,” zegt Bea Kestens, die
verantwoordelijk was voor de organisatie. “GSMA Mobile
World Congress is een van de duurste beurzen ter
wereld voor standhouders. door deel te nemen aan onze
stand kunnen bedrijven voor een gunstige prijs aanwezig
zijn. Bovendien nemen wij hen een groot deel van de administratie
en de logistiek uit handen. Zodat ze zich kunnen
focussen op hun commerciële activiteiten.”
tevreden deelnemersveld
Vlaamse bedrijven Aventiv, Commsquare, IKAN Consulting,
Jama Solutions, Network Mining, Rogers Corporation
en Siruna deelden de stand op GSMA Mobile World Congress.
De deelnemers toonden zich tevreden over de hele
lijn. Vooral de bedrijven die op voorhand contacten legden
met prospects waren enthousiast. Zo sprak Laurent van
Tornhout, hoofd verkoop en marketing bij Commsquare,
met verschillende decision makers uit buitenlandse bedrijven.
Maar het werkt ook omgekeerd. Jacques Wouters,
gedelegeerd bestuurder van Jamo Solutions: “Alleen al je
naamsvermelding op de website van de beurs genereert
leads. Als je product aanslaat, word je op voorhand gecontacteerd.”
Nico Wauters, zaakvoerder van Network Mining,
apprecieerde de vele netwerkmogelijkheden tussen de
standhouders: “Er werd heel wat genetwerkt tussen kleine
entrepreneurs. We hadden ook interessante buren.”
Buitenlands netwerk legt contacten
Bea Kestens zorgde niet alleen voor de voorbereiding, ze
bemande de stand en zorgde samen met Johan Philippen,
onze Vlaamse Economisch Vertegenwoordiger in Barcelona,
voor het goede verloop. “We kregen aanzienlijke versterking
van ons buitenlands netwerk,” gaat Bea Kestens
verder. “Ralph Moreau, onze technologieattaché voor ICT
zakte af naar Barcelona en stak zijn licht op tijdens de vele
congressen en seminars. En hij legde er contacten met -
voornamelijk Indische - bedrijven.”
Jacob Lempert, handelssecretaris in Tel Aviv, en Gert Van
Causenbroeck, areamanager Zuid-Europa hadden reeds
voor de aanvang van de beurs gepolst welke Israëlische
aankopers geïnteresseerd waren in de Vlaamse deelnemers.
Ze bezorgden de Vlaamse bedrijven interessante
afspraken, die plaatsvonden op de Israëlische stand. En
ze netwerkten er ook met een 40-tal andere aankopers
van Israëlische bedrijven die de beurs bezochten.
20 | WErEldWIJS-tErUGBlIK
volgend jaar opnieuw
Onze VLEV in Barcelona kreeg onmiddellijk na de beurs
al vragen van onze Vlaamse deelnemers die gelegde contacten
wilden opvolgen. Bea Kestens blikt dan ook opgetogen
terug op deze beursdeelname. “De tevredenheid
van de deelnemers is voor ons de maatstaf voor succes,”
zegt ze. “Volgend jaar zijn we opnieuw present. De stand
zal groter zijn en nog mooier worden aangekleed. Vermits
het onze derde deelname zal zijn, kunnen we ook rekenen
op een betere locatie. Verschillende deelnemende bedrijven
toonden nu al interesse voor de volgende editie.”
“veel van de deelnemende bedrijven toonden nu al
interesse voor de volgende editie van deze topbeurs.”
gsMA MoBiLe WorLD congress in cijFers
• 4de editie in Barcelona
• 47.000 bezoekers uit 189 landen
• 1.300 exposanten
• 57.000 m 2 exhibitieruimte
verantwoordelijke voor
de organisatie van de
stand Bea Kestens samen
met Ingrid Moens van ons
kantoor in Barcelona en
technologieattaché ICt
India ralph Moreau.
de PSB-stand van Flanders
Investment & trade
op GSMA Mobile World
Congress.
ActieF in MoBieLe coMMunicAtie?
Van 15 tot 18 februari 2010 trekt Flanders Investment
& Trade opnieuw naar GSMA Mobile World Congress
in Barcelona. We laten u tijdig weten wanneer u kunt
intekenen voor de groepsdeelname.
Voor vragen over GSMA Mobile World Congress kan u terecht
bij Bea Kestens op 02 504 88 38 of via bea.kestens@
fitagency.be. Voor algemene vragen over beursdeelnames
neemt u contact op met Jeroen De Vuyst op 02 504
88 55 of via jeroen.devuyst@fitagency.be.

goeD geregeLD
goed geregeld brengt maandelijks een selectie actuele vragen rond handelsreglementering die
onze cel reglementering te behandelen krijgt. We brengen u weetjes en tips en informeren u over
handelsbelemmerende maatregelen van niet-eu-landen.
?
Hoe verkrijg ik een ‘Free sales certificate’
voor uitvoer van medische hulpmiddelen?
Het certificaat van vrije verkoop, het ‘Free Sales
Certificate’, is in essentie een certificaat waaruit
blijkt dat een product “vrij op de Belgische markt
kan circuleren of mag worden verkocht”.
Deze certificaten worden altijd afgeleverd voor een
welbepaald land buiten de EU. In België is de aard
van de goederen bepalend om te weten wie bevoegd
is voor het afleveren van het certificaat. Voor sommige
medische hulpmiddelen is de Algemene Farmaceutische
Inspectie bevoegd.
Voor de medische hulpmiddelen uit de lage risicoklasse
is de afdeling Registratie van de FOD
Volksgezondheid, DG Geneesmiddelen de bevoegde
dienst die vergunningen voor het op de markt brengen
van een medisch hulpmiddel aflevert. Voor de
medische hulpmiddelen uit hogere risicoklassen,
wendt u zich tot de ‘notified bodies’. Er zijn er twee
voor twee gespecialiseerde gebieden, maar u kan
zich ook richten tot een ‘notified body’ in een ander
EU-land.
Voor vragen neemt u contact op met Frédérique
Meulders van de Medical Devices Unit bij het Federaal
Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten
via frederique.meulders@afmps.be
of 02 524 83 22. Meer info op: www.fagg-afmps.be.
vragen over handelsreglementering?
Stuur een mailtje naar uw provinciaal kantoor.
Wij helpen u graag verder.
oostvlaanderen@fitagency.be
westvlaanderen@fitagency.be
antwerpen@fitagency.be
vlaamsbrabant@fitagency.be
limburg@fitagency.be
WErEldWIJS-GoEd GErEGEld | 21

Focus oP cAnADA
Welke talen moet ik gebruiken op etiketten van producten
bestemd voor de canadese markt?
In Canada moet u alle verplichte vermeldingen in beide
officiële landstalen (Frans en Engels) op de consumentenverpakking
aanbrengen. Dit geldt ook voor de
gebruiksaanwijzingen en andere gedrukte informatie
over het product.
De provincie Québec vereist dat alle producten op de
markt een Franstalige etikettering hebben en dat het
Frans een evenwaardige plaats inneemt t.o.v. de andere
op de verpakking gebruikte talen.
?
Meer info over etikettering vindt u op website van het
Canadese ministerie van justitie: http://laws.justice.
gc.ca/en/C-38/index.html & http://laws.justice.gc.ca/
en/C-38/C.R.C.-c.417/index.html.
kan ik producten voor de canadese markt in België
laten keuren en certificeren?
In 1998 sloten de Europese Gemeenschap en Canada
de ‘Overeenkomst inzake wederzijdse erkenning’
(Mutual Recognition Agreement – MRA). Sindsdien
kunnen producten in het exporterende land – België
– worden gekeurd en gecertificeerd, in plaats van in
het land van bestemming. Daardoor kan u sneller en
goedkoper laten nagaan of uw producten voldoen aan
de wettelijke voorschriften.
De overeenkomst is van toepassing op elektrische
uitrustingen, telecommunicatieapparatuur, farma-
22 | WErEldWIJS-GoEd GErEGEld
ceutica en medische apparatuur. Een overzicht van de
organismen die, in het kader van deze overeenkomst,
geaccrediteerd zijn om de producten te keuren, vindt
u op de website http://ec.europa.eu/enterprise/international/can_en.htm.
?
Deze overeenkomst werd gepubliceerd in het Publicatieblad
van de Europese Gemeenschap L 280 van
16 oktober 1998. U kan dit document downloaden via
http://eur-lex.europa.eu/nl/index.htm.
Waar vind ik informatie over invoerrechten en -berekening
voor canada?
De goederennomenclatuur van het Canadese douanetarief
is ingedeeld volgens het Geharmoniseerd
Systeem. Invoerrechten worden berekend op de FOBwaarde
(Free on Board, of prijs exclusief verzekering
en vracht).
U kan de invoerrechten terugvinden op de website van
de Canadese douane: www.cbsa.gc.ca/trade-commerce/tariff-tarif/2009/01-99/tblmod-1-eng.html
en
op de Market Access Database van de Europese Unie
(Applied Tariffs – Canada): http://mkaccdb.eu.int.
?
U wilt uitvoeren naar Canada? Neem dan even de
tijd om de elektronische gids ‘Step-by-Step Guide to
Importing’ te lezen. Deze handige lijst geeft een duidelijke
opsomming van de nodige stappen die u moet
ondernemen vooraleer u uitvoert naar Canada. Deze
en andere nuttige informatie vindt u op de website van
het agentschap van de Canadese douanediensten:
www.cbsa.gc.ca/sme-pme/i-guide-eng.html.
lees wat onze vlaamse Economische vertegenwoordiger
te vertellen heeft over zakendoen met
Canada op pagina 4 van deze Wereldwijs.

oorsprongscertificaten binnenkort elektronisch te verkrijgen
Belgische exportbedrijven kunnen binnenkort op een eenvoudiger manier een oorsprongscertificaat verkrijgen.
Een oorsprongscertificaat bewijst dat goederen bestemd voor uitvoer uit de EU komen. In sommige
landen kunt u met dit certificaat lagere invoertarieven bekomen.
De Kamers van Koophandel leveren oorsprongscertificaten af door een fysiek document af te stempelen. Binnenkort
kan dit digitaal. U hoeft zich dan niet meer te verplaatsen en bespaart bovendien een pak kosten. De
besparing voor exportbedrijven wordt op 50 euro per certificaat geraamd.
Het papieren oorsprongscertificaat blijft wel bestaan. Het is namelijk niet voldoende dat de Belgische
overheid de digitale documenten erkent. Ook de douane van het land van bestemming moet dat doen.
En dat is niet overal het geval. De federale regering hoopt op termijn de certificaten af te schaffen. Door
internationale afspraken is dit voorlopig niet mogelijk.
?
Meer info vindt u op www.kafka.be
HAnDeLsBeLeMMeringen
De wereldwijde economische crisis zette veel landen
ertoe aan de eigen markt te beschermen door het
verstrengen van de invoerwetgeving. Samen met de
Europese Commissie volgt het Meldpunt Handelsbelemmeringen
van Flanders Investment & Trade deze
nieuwe maatregelen op de voet. Wij vragen u zoveel
mogelijk informatie door te spelen aan het meldpunt,
zodat wij uw belangen kunnen verdedigen.
Argentinië vraagt invoerlicenties
Verscheidene landen zoals Ecuador of Rusland roepen
hogere invoerrechten in het leven voor bepaalde
producten om de gevolgen van de crisis te verzachten.
Argentinië daarentegen heeft een systeem van licenties
ingevoerd. Naast de prijs dient u ook rekening te
houden met de bezorgingstermijn en met de geldigheidsduur
van de licenties (60 dagen).
Verder heeft ook Turkije voor een hele resem goederen,
waaronder textiel, een nieuwe registratieprocedure
ingevoerd. Indonesië koos er dan weer voor
om met een procedure van controle vóór inscheping
(‘preshipment inspection’) te werken.
Moeilijke handelsrelaties tussen de eu en de vs
voor chocolade
Met ingang van 23 april 2009 worden de invoerrechten
voor de VS op chocolade in de vorm van tabletten,
staven of repen met een gewicht van minder dan 2 kg
verhoogd. Sinds jaren nemen de VS vergeldingsmaat-
regelen t.o.v. de EU vanwege een Europees embargo
op Amerikaans hormonenvlees.
Zoals ook voor de invoer van Franse Roquefort sinds jaren
verhoogde invoerrechten dienen te worden betaald,
zal dit nu ook het geval zijn voor onder meer chocolade.
De nieuwe maatregel is echter beperkt tot de goederencode
18063100. Een lijst van de producten die onder
de vernieuwde maatregel vallen en waarvoor de invoerrechten
verhoogd werden, kan u verkrijgen door een
mailtje te sturen naar reglementering@fitagency.be.
De Europese Commissie onderhandelt momenteel met
de bevoegde Amerikaanse diensten in deze zaak. Na de
druk van het magazine kunnen nog wijzigingen
optreden.
?
een handelsbelemmering melden?
U wordt geconfronteerd met een handelsbelemmering?
Dan kunt u terecht op onze website
www. flan ders investmentandtrade.be. Klik op
‘handelsbelemmeringen’ en doe uw aangifte.
Wij zorgen voor de rest.
Nog vragen? Stuur een mailtje naar handelsbelemmering@fitagency.be.
WErEldWIJS- GoEd GErEGEld | 23

tWeesPrAAk
Adviseur Internationaal ondernemen Wouter vanhees,
dominique demeulemeester (Corporate
Marketing Manager bij Pidy) en robin van oudenhove
(Corporate Sales Manager bij Pidy).
innovAtieF Met kLAAr-oM-te-vuLLen
DeegWAren
Deegwarenproducent Pidy boekt internationaal succes met de steun van het
provinciaal kantoor West-vlaanderen
Met een uniek bladerdeegrecept in de handen richtte bakker-patissier André Dehaeck 41 jaar geleden
het ieperse voedingsbedrijf Pidy op. vandaag staat zoon thierry aan het roer van een wereldspeler in de
fabricatie van klaar-om-te-vullen producten op basis van bladerdeeg en zanddeeg. tegelijk heeft het bedrijf
een benijdenswaardig sterke positie verworven in de markt van producten op basis van génoise, soezen- en
fonçagedeeg. Behalve in ieper heeft Pidy ook productievestigingen net over de grens in Frankrijk en in de vs.
De activiteiten van het West-vlaamse bedrijf waren in 2008 goed voor een omzet van 37 miljoen euro.
24 | WErEldWIJS-tWEESPrAAK

Innovatie speelde steeds een cruciale rol in het internationaal
succes van Pidy. Zowel bij de ontwikkeling
van het eerste eenvoudig atelier als bij de oprichting
van fabrieken uitgerust met hoogtechnologische, geautomatiseerde
productielijnen. Ook het productgamma
wist zich steeds te hernieuwen. Denk maar aan
de intussen traditionele bouchée – onmisbaar bij het
serveren van vol-au-vent – of verrassende producten
zoals eetbare koffiekopjes en –aperitieflepeltjes. Wereldwijs
zat rond de tafel met Dominique Demeulemeester
en Robin Van Oudenhove, respectievelijk aan
het hoofd van de afdelingen marketing en verkoop bij
Pidy. Ook Wouter Vanhees, Adviseur Internationaal
Ondernemen (AIO) in West-Vlaanderen schoof aan.
Flanders Investment & Trade levert immers een belangrijke
bijdrage aan het internationaliseringsproces
van het voedingsbedrijf.
eigen knowhow en innovatie
“De uitdaging lag in het begin bij het omzetten van de
typische bakkershandelingen – kneden, rollen en bakken
– tot een geautomatiseerd continu proces,” begint
Robin Van Oudenhove. “Onze stichter heeft vanuit zijn
stiel- en productkennis deze technologie voortdurend
geoptimaliseerd. Met eigen ontwikkelde knowhow
richtte hij in Ieper ’s werelds grootste boucheefabriek
op: elk jaar verwerken we er 100 ton deeg tot meer
dan 67 miljoen perfect gebakken bouchees.”
Om traditionele producten te vernieuwen is creativiteit
en durf nodig. Dat vindt AIO Wouter Vanhees meteen
ook de grote kracht van het bedrijf: “Pidy springt
enorm innovatief om met een product dat al eeuwen
oud is.” Het bedrijf krijgt hiervoor waardering uit binnen-
en buitenland. Zo kaapte Pidy op de gerenommeerde
Parijse voedingsbeurs SIAL in 2008 de Grote
Prijs voor Trends & Innovatie weg. Bovendien won het
voedingsbedrijf vorig jaar een designprijs van Design
Regio Kortrijk. “Een dergelijke prijs voor een aperitiefkoekje
is een indrukwekkende prestatie,” vindt
Wouter Vanhees. “Maar het eetbare koffiekopje, dat
op Horeca Expo 2008 de prijs kreeg voor trendsettende
vernieuwing en baanbrekende vooruitgang, is nog
steeds mijn favoriet.”
Pionier op internationale vakbeurzen
In 1970 trok huidig CEO Thierry Dehaeck op 17-jarige
leeftijd in zijn eentje naar de VS. Met enkele stalen bladerdeeg
op zak bezocht hij er lokale voedingsbeurzen.
“Dat illustreert onze pioniersmentaliteit op het vlak
van internationalisering,” zegt Dominique Demeulemeester.
Nog steeds is aanwezigheid op buitenlandse
beurzen de marketingtool bij uitstek voor Pidy. Op
vakbeurzen dichtbij, zoals SIAL in Parijs en Anuga in
Keulen, staat het bedrijf met een eigen grote stand.
“Voor deelname aan internationale voedingsbeurzen
buiten Europa – zoals Foodex in Tokio, Food & Hotel
Asia in Singapore en Gulfood in Dubai – maken we
gebruik van de verschillende formules die Flanders
Investment & Trade biedt,” gaat hij verder. “Met een
minimale inspanning kunnen we onze producten aanprijzen
op een cataloogstand. Uitermate geschikt voor
Dominique Demeulemeester, corporate
Marketing Manager bij Pidy: “voor deelname aan
internationale voedingsbeurzen buiten europa
maken we gebruik van de verschillende formules
die Flanders investment & trade biedt.”
? op zoek naar expertise over
internationaal ondernemen
bij u in de buurt?
Contacteer ons:
oost-vlaanderen
Huis van de Economie
Seminariestraat 2
9000 Gent
T 09 267 40 80 - F 09 267 40 89
oostvlaanderen@fitagency.be
Limburg
Research Campus
Kempische Steenweg 305, bus 201
3500 Hasselt
T 011 29 20 80 - F 011 29 20 89
limburg@fitagency.be
Antwerpen
Lange Lozanastraat 223, bus 3
2018 Antwerpen
T 03 260 87 22, F 03 260 87 27
antwerpen@fitagency.be
vlaams-Brabant
UBICENTER, 3de verdieping
Philipssite 5
3001 Leuven
T 016 31 10 40 - F 016 31 10 49
vlaamsbrabant@fitagency.be
WErEldWIJS-tWEESPrAAK | 25

markten waar we ons niet op focussen, maar waar
we ons wel willen tonen. Deelname aan een Product
Sample Booth laat ons toe onze producten te tonen
en te laten proeven, zonder dat we de volledige duur
van de beurs aanwezig hoeven te zijn. Dat bespaart
een hoop tijd en kosten, en zorgt voor interessante
leads.”
openheid en samenwerking
De vele gedeelde beurservaringen met andere Vlaamse
voedingsbedrijven inspireerde Pidy om ‘Finest
From Belgium’ mee op te richten. Negen bedrijven
die complementaire voedingsproducten aanbieden,
bundelen de krachten onder deze noemer en creëren
zo een breder draagvlak voor internationale marketing.
“Doordat we geen concurrenten zijn, is een open
dialoog mogelijk over een waaier van topics, gaande
van de kwaliteit van distributeurs tot personeelszaken
en marketinginitiatieven,” stelt Dominique Demeulemeester.
“Het is Flanders Investment & Trade die ons
inspireerde om dit initiatief te nemen.”
Wouter Vanhees bevestigt het nut van de samenwerking:
“Dit soort initiatieven loont, zeker in economisch
moeilijke tijden. Het vertrouwen tussen de bedrijven
is een groeiproces, maar eens de bal aan het rollen
gaat, zien alle partijen in welke synergiemogelijkheden
er liggen.”
goed voorbereid op zakenreis
Ook de ondersteunende rol van Flanders Investment
& Trade bij zakenreizen wordt door Pidy gewaardeerd.
“Vooraleer we een prospectiereis aanvatten, nemen
we contact op met Wouter,” zeg Robin Van Oudenhove.
“Hij speelt onze vragen door aan de Vlaamse
Economische Vertegenwoordiger (VLEV) ter plaatse.
Die kan een marktonderzoek verrichten en legt voor
ons een op maat gemaakt afsprakenprogramma vast.
De VLEV kent de lokale markt door en door. Hij of zij
is meestal de eerste halte wanneer we een prospectiereis
aanvatten. Wij gebruiken ten volle de kennis in
het buitenlandse netwerk van Flanders Investment &
Trade. Hoe beter je voorbereid bent, hoe gerichter je
vragen kunt stellen. Zo creëer je de beste kansen voor
succes in een buitenlandse markt.”
Robin Van Oudenhove heeft drie tips voor bedrijven
die internationaal actief zijn: focus, studie en openheid.
“Probeer niet de hele wereld te veroveren, maar
laat je exportmedewerkers jaarlijks op een aantal
landen focussen,” zegt hij. “Ten tweede, moet een
exportmanager door studie en netwerken, én door
samenwerking met Flanders Investment & Trade een
‘in house’-kenner worden van het focusland. Alleen
zo kan je een succesvolle zakenreis plannen. Tot slot
drukken wij onze medewerkers op het hart om openlijk
te spreken met Vlaamse sectorgenoten over mogelijke
exportpartnerships. De tijd van gesloten deuren
en geheimdoenerij is echt wel voorbij als het over
export gaat.”
26 | WErEldWIJS-tWEESPrAAK
Het provinciaal kantoor West-vlaanderen: tot uw dienst
Het provinciaal kantoor is het eerste aanspreekpunt
voor alle bedrijven uit West-Vlaanderen met vragen
over internationaal ondernemen. Hebt u een vraag of
wil u meer weten over onze acties (beursdeelnames,
zakenreizen, contactdagen, …) of over hoe we u financieel
kunnen ondersteunen? Spring gerust binnen of
contacteer ons. We staan graag voor u klaar.
onze medewerkers:
Barbara Dewaele, Marleen Keereman en Martine
Lecointre ondersteunen de bedrijven die nog niet aan
een specifieke adviseur werden toegewezen. Daarnaast
organiseren zij mee de contactdagen en nemen
ze het onthaal van bezoekers voor hun rekening.
onze AIo’s:
Sandrine De Crom (regio Brugge - Oostende), Wouter
Vanhees (regio Roeselare-Ieper-Diksmuide-Veurne)
en Frederic Deprez (regio Kortrijk - Tielt) beheren elk
hun eigen bedrijvenportefeuille en verzorgen de contacten
en het netwerk met derden in de provincie.
contactgegevens:
Jan Breydellaan 107, bus 1
8200 Brugge
T 050 32 50 80 - F 050 32 50 89
westvlaanderen@fitagency.be
robin van oudenhove,
corporate sales Manager
bij Pidy: “Wij drukken onze
medewerkers op het hart
om openlijk te spreken met
vlaamse sectorgenoten
over mogelijke
exportpartnerships. De tijd
van gesloten deuren is echt
wel voorbij.”
Adviseur internationaal
ondernemen Wouter
vanhees: “Pidy springt
enorm innovatief om met
een traditioneel product.
Daar is creativiteit en
natuurlijk ook veel durf
mee gemoeid.”

MArktinFo
Dagelijks ontvangen we via onze vlaamse econo-
mische vertegenwoordigers marktstudies, korte
nieuwsflashes, verslagen van beurzen of seminaries
... De volledige verslagen en meer trends
en vaststellingen kan u lezen op onze website
www.flandersinvestmentandtrade.be onder de
rubriek landen en sectoren – marktinformatie.
singAPore
studie: informatie over de luchtvaartindustrie
Singapore profileert zich als het middelpunt van de
transportsector in Azië. Bijgevolg is de luchtvaartindustrie
een kritiek onderdeel van de Singaporese economie. De
belangrijkste internationale luchthaven in Singapore is
‘Singapore Changi Airport’. De luchthaven is wereldwijd
verbonden met 189 steden in 60 landen. Wekelijks zijn er
zo’n 4.300 vluchten van en naar Singapore.
Deze interessante studie geeft niet alleen een overzicht
van de luchtvaartindustrie in Singapore, maar ook
een lijst van de overheidsinstellingen, verenigingen,
beurzen, enz.
?
www.flandersinvestmentandtrade.be
Water- en milieutechnologie
Singapore is volop bezig zich om te vormen tot ‘Global
Hydrohub’. Hiermee wil het land een van de belangrijkste
wereldspelers worden op het vlak van waterbeheer- en
behandeling. Het water in Singapore komt van 4 bronnen,
bekend als ‘The Four National Taps’: water uit lokale
spaarbekkens, geïmporteerd water, gezuiverd water
(NEWater) en ontzilt water.
Vandaag al wordt hun kennis over waterbeheer en-
behandeling meer en meer toegepast in overzeese
gebieden. Zo zal Singapore ze o.a. in Algerije ‘s werelds
grootste ontziltingsinstallatie bouwen.
In dit rapportje vindt u meer over het ‘Global
Hydrohub’-initiatief en de gegevens van gerelateerde
overheidsinstellingen, verenigingen en organisaties en
beurzen in Singapore.
?
www.flandersinvestmentandtrade.be
vsA
impact van de financiële crisis op de ict industrie
De wereld is in de ban van een uitzonderlijke financiële
crisis die het globale economische systeem op zijn
grondvesten doet daveren. Belangrijke economen
erkennen dat de wereldeconomie de slechtste crisis
in zestig jaar onder ogen ziet. De problemen die
aanvankelijk begonnen in de hypotheekmarkt van de
Verenigde Staten hebben nu een globale economische
vertraging teweeg gebracht.
De ‘International Telecommunication Union’ heeft net
een studie uitgebracht over de impact van de financiële
crisis op de ICT industrie.
U kan deze studie raadplegen op de volgende website
www.itu.int/osg/csd/emerging_trends/crisis/reporthigh-res.pdf
WereLDWijD
trends in de mobiele telefonie
Dit rapport bevat een overzicht van de trends die onze
technologieattaché ICT, Ralph Moreau heeft gespot
naar aanleiding van zijn bezoek aan de ‘GSMA Mobile
World Congress’ te Barcelona. Deze evolutie in de
mobiele telefonie zal heel wat opportuniteiten met zich
meebrengen. Dit high-level verslag is dus zeker en vast
de moeite waard om even onder de loep te nemen.
?
www.flandersinvestmentandtrade.be
WErEldWIJS-MArKtINFo | 27

MArktinFo
cAnADA: Het Beste vAn tWee WereLDen
Canada, dat qua mentaliteit veeleer Europees is dan
Amerikaans, heeft van oudsher hechte (handels)
banden met Vlaanderen. Met een oppervlakte van bijna
10 miljoen km² is Canada na Rusland het grootste land
ter wereld. Er wonen 33 miljoen mensen, waarvan 80%
in een 200 kilometer brede strook langsheen de grens
met de Verenigde Staten. Tweederde van het enorme
land is zo goed als onbewoond.
Sedert Wereldoorlog II heeft Canada zich ontwikkeld
tot een van de belangrijkste industrielanden ter
wereld met een solide industriële markteconomie,
sterk gericht op export en import en heel nauw
verweven met de economie van de Verenigde Staten.
Tal van industrietakken produceren vooral voor de
Amerikaanse markt en heel wat bedrijven zijn volledig
of voor een deel in Amerikaanse handen. In het licht
van de huidige financiële en economische crisis is het
dan ook geen verrassing dat Canada sinds december
2008 officieel in recessie verkeert.
In de provincies Alberta, Saskatchewan en Manitoba
wordt veel tarwe verbouwd in reusachtige bedrijven.
Driekwart van de totale tarweopbrengst wordt
geëxporteerd, ook naar Vlaanderen. Canada beschikt
bovendien over enorme reserves aan delfstoffen,
waaronder olie en gas. Canada is niet alleen actief
in de metaalindustrie en de automobielnijverheid,
maar is ook sterk in de productie van chemicaliën,
machines, huishoudelijke apparaten en voeding.
28 | WErEldWIJS-MArKtINFo
import- en exportreus
Canada is, net zoals België, een absolute wereldspeler
op het vlak van uitvoer en invoer. In 2007 stond
Canada op de 10de plaats op de wereldranglijst van
goederenexporteurs. Liefst 80% van de totale export
komt terecht in de Verenigde Staten. Andere belangrijke
Canadese afzetmarkten zijn het Verenigd Koninkrijk,
China, Japan en Mexico. België balanceert rond de 10de
plaats als exportbestemming.
BRON: World Trade Report, WTO
Ook als importeur stond Canada in 2007 op nummer
10. Canada gaat ruim de helft van zijn invoer zoeken
in de VS. Andere belangrijke leveranciers zijn China,
Mexico, Japan en Duitsland. Ook België is niet
onverdienstelijk op de Canadese markt en weet zich
jaar na jaar verzekerd van een plaats binnen de top 20
van leverancierslanden.

BRON: World Trade Report, WTO
De Canadese handelsbalans, traditioneel positief, zal
het in 2009 een stuk moeilijker krijgen. De Canadese
dollar blijft dit jaar zwak en zal in reële termen 9%
waardeverlies lijden in vergelijking met 2008. Dat zal
enerzijds een verbetering van het concurrentievermogen
van de Canadese export tot gevolg hebben, maar maakt
anderzijds ook de import duurder. Maar ook Canada’s
belangrijkste exportmarkten zitten in economisch
zwaar weer. Er zal meer nodig zijn dan een goedkope
Canadese dollar om tegenvallende uitvoervolumes te
counteren en prijsdalingen tegen te gaan. De invoer
wordt ondertussen alsmaar duurder.
Lichte toename van vlaamse export naar
canada
Canada was in 2007 de 29ste Vlaamse exportmarkt. Na
enkele jaren van structurele groei, deed Vlaanderen
het in 2007 richting Canada echter een stuk minder; de
uitvoer daalde met ongeveer 6%.
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw
Flanders Investment & Trade
Gedurende jaren had Vlaanderen een aanzienlijk
overschot op de handelsbalans met Canada. Tot in
2007 de handelsbalans plots voor 261 miljoen euro in
het rood stond. De oorzaken hiervan lagen vooral bij
de sterke daling van de uitvoer van vervoermaterieel
enerzijds en de verdubbeling van de import van diamant
anderzijds.
Aan de exportzijde was er een terugval van de Vlaamse
afzet van auto’s, onedele metalen en diamant. Volgens
de meest recente regionale cijfers steeg de uitvoer naar
Canada tijdens de eerste zes maanden van 2008 met
ruim 9%. De uitvoer van auto’s en diamant lijken zich
voorlopig te stabiliseren, maar die van onedele metalen
loopt verder terug.
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw
Flanders Investment & Trade
invoer uit canada stijgt sterk
En dan nu het importverhaal. Vlaanderen importeert
fors uit Canada. In 2007 lag de invoer zelfs hoger dan de
export. Canada is zelfs opgerukt naar de 26ste plaats
als leverancier van Vlaanderen.
Opvallend is de spectaculaire toename van de import
van diamant uit Canada. Sedert 2005 is de invoer
hiervan zelfs met een factor 8 toegenomen. Vlaanderen
ontscheept ook veel plantaardige producten (tarwe
en lijnzaad) en onedele metalen (o.a. nikkel) vanuit
Canada.
Ook in 2008 blijft de Vlaamse invoer uit Canada
toenemen. Tijdens de eerste zes maanden steeg die
met maar liefst 57%. Vooral de import van aardolie,
lijnzaad, sojabonen en diamanten ging er sterk op
vooruit.
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw
Flanders Investment & Trade
WErEldWIJS- MArKtINFo | 29

BLADWijZer
Business en ethiek
Spelregels voor ethisch ondernemen
Johan Verstraeten, Luc Van Liedekerke
Er is meer dan ooit nood aan ethiek in het bedrijfsleven. De recente
crisis in de bankwereld heeft de dringendheid hiervan eens te meer
bevestigd.
Bedrijfsethiek is echter meer dan een kwestie van loze kreten of van
morele verontwaardiging. Het vereist het aanleren van analyse instrumenten
en van een methode van ethisch argumenteren en dit met betrekking
tot zowat alle problemen die in een bedrijfscontext aan de orde
zijn: rechten en plichten van aandeelhouders, ‘corporate governance’,
reclame, verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van producten, human
resources, milieuzorg enz.
Al meer dan 15 jaar biedt Business en ethiek in dit verband een denkkader
dat ook uitstekend geschikt is als handboek voor een cursus bedrijfsethiek.
In het licht van de praktijk en van nieuwe problemen was
een derde geheel herziene uitgave noodzakelijk.
De belangrijkste innovatie van dit boek is de koppeling aan een website waar bijkomende teksten en casussen
kunnen gevonden worden. Dit laat ook toe om beter in te spelen op de actualiteit of om bepaalde problemen grondiger
te analyseren.
?
30 | WErEldWIJS-BlAdWIJZEr
Te bestellen via www.lannoo.be.
}
Flanders Investment & Trade selecteerde
voor u een aantal interessante publicaties
en/of websites.

uW Activiteit in Dit MAgAZine?
Organiseert u binnenkort zelf een activiteit, gericht
op Vlaamse ondernemers met internationale
ambitie? Dan nemen wij die graag op in
onze rubriek ‘Kort Nieuws’.
Hoe gaat u te werk? Surf naar onze website
www.flandersinvestmentandtrade.be, klik op
‘Acties en events’ en daarna op ‘initiatieven van
derden’. Vul het formulier op onze website in.
Hou er evenwel rekening mee dat in Wereldwijs
binnen de rubriek Kort Nieuws elk artikel beperkt
wordt tot maximaal 750 tekens, spaties
inbegrepen.
opgelet: gezien de ruimte in deze rubriek beperkt
is, maakt de redactie van Wereldwijs een
selectie. Een stuk inzenden is dus geen garantie
voor publicatie.
cArtoon
kort nieuWs
infovergadering Finexpo: financiële steun
voor export uitrustingsgoederen en aanverwante
diensten
Uw bedrijf exporteert uitrustingsgoederen en aanverwante
diensten waarvoor de buitenlandse klant een bankfinanciering
nodig heeft?
Finexpo organiseert op 28 april 2009 van 14.30 tot 17 uur in het
Egmontpaleis in Brussel een infosessie over financiële steun
die u van de federale overheid kan krijgen. Fabrikanten en aannemers
die volledige projecten aanbieden voor zowel ontwikkelde
landen als ontwikkelingslanden komen in aanmerking.
Het contract met de buitenlandse klant moet een bankfinanciering
voorzien met een terugbetalingsperiode langer dan 2 jaar.
? om deel te nemen, stuurt u vóór 17 april 2009 een e-mail naar
irene.perz@diplobel.fed.be. voor bijkomende informatie kan u
terecht op het nummer 02 501 86 82.
WErEldWIJS-Kort NIEUWS | 31