Bijlagen 1. Zegels Aenka Yska zoen 1. 66/3 (1504 ... - Fryske Akademy

Bijlagen 

1. Zegels 

Aenka Yska zoen 

1. 66/3 (1504) 

Aankondiging Aenka Yska zoen 

Staat groen, rond, 24 mm, zwaar beschadigd 

Randschrift _AV_ 

Voorstelling schildhouder met wapenschild 

Aggo Broersma, meester, stadssecretaris te Sneek 

2. 154/4 (1539) 

Aankondiging meester Aggo, secretarius, (...), burgers in Sneeck, mit hoeren 

signetten 

Ondertekening Aggo Broersma 

Staat groen, achthoekig, 13x9 mm 

Randschrift geen 

Voorstelling wapenschild (monogram AB), erboven een haan 

Aggo Peers, prebendaris te Sneek 

3. 44/4 (1483) 

Aankondiging her Aggo Peers, prebendarium in Sneeck op Sinte Katherinen altaer 

Staat groen, nagenoeg rond, 22x19 mm, zwaar beschadigd 

Randschrift verloren 

Voorstelling heilige (Catharina, met zwaard en rad) met wapenschild (gedeeld: 

rechts halve adelaar, links gestengelde bloem) 

Albert Ghysberts zoen Aernsma, meester 

4. 128/3 (1533) 

Aankondiging meester Albert Ghysberts zoen ... met haeren signetten 

Ondertekening Albertus Gisberts Aernsma 

Staat groen, ovaal, 14x10 mm, beschadigd 

Randschrift _A G_A 

Voorstelling wapenschild (vleugel) 

Albert Laus zon (Albart Laus soen), burgemeester te Sneek 

5. 32/3 (1473) 

Aankondiging Albert Laus zon ende ..., als burghermeisteren van Sneeck 

Staat groen, rond, 25 mm, beschadigd 

Randschrift S(IGILLVM) ALBART LAVS SOEN 

Voorstelling schildhouder (wildeman) met wapenschild (balk, vergezeld van boven 

twee rozen naast elkaar, onder een klaver) 

Albertus, pastoor te Wolsum 

6. 21 (1459) 

Aankondiging ic, Albartus fors.; eerder: voer mi, Albertum, cureit in Wylsem 

Staat groen, rond, 7x8 mm, fragment 


Voorstelling wapenschild (boven (twee?) lelies, onder roos) 

455

Arent (frater Arnoldus de Huet), pastoor te Sneek 

7. 32/2 (1473) 

Aankondiging her Arent, myn persoen van Sneeck; Arnoldus 


Randschrift S(IGILLVM) FR(ATR)IS ARNOL_DI DE HVET P(RES)B(ITE)RI 

Voorstelling schildhouder (engel) met wapenschild (zuil) 

Commentaar vergelijk het wapenschild van Johannes Goeswin van Swolle (nr 66), 

waarop de zuil echter wat slanker is uitgevoerd 

Bernardus Anebath, priester en notaris, verbonden aan A-kerk (Groningen) 

8. 94 (1518) 

Aankondiging so hebbe ick myn hantteken unde signet up spacium des breves 

gheseth; eerder: Bernardus Anebath, prester unde notarius; Heer 

Berndt Anebath ter Ae 

Ondertekening Bernardus Anebath, notarius publicus 


Randschrift B A 

Voorstelling latwerk (?) 

Bocka Poppen zon (Bocka Poppa son), burgemeester te Sneek 

9. 32/4 (1473) 

Aankondiging ... ende Bocka Poppen zon, als burghermeisteren van Sneeck 


Randschrift S(IGILLVM) BOCKA POPPA _S_ON 

Voorstelling schildhouder (adelaar) met wapenschild (gedeeld: rechts halve adelaar, 

links hoofdletter B en roos) 

Boetha Houwengha 

10. 50/5 (1486) 

Aankondiging Boetha voers.; eerder: Boetha Houwengha 

Staat groen, rond, 25 mm, fragmenten 

Randschrift S(IGILLVM) __O_ _O_W_I(_N)_G_H_A 

Voorstelling verloren 

Boyn (Balduinus Falzonis), pastoor te Harlingen 

11. 74/2 (1507) 

Aankondiging her Boyn, personer ... toe Harlinghen 


Randschrift BAL_DINI FALZO(N)IS P(RES)B(ITE)RI 

Voorstelling Maria, gekroond (?), met Christuskind, staande op een wassenaar, 

temidden van golven 

Claes, pastoor te Tjerkgaast 

12. 111/2 (1525) 

Aankondiging heer Claes; eerder: ... heer Claes up Tzarckgheest, pastoren 


Randschrift D L 

Voorstelling lelie boven klaver 

Dirck (Theodricus), pastoor te Nijehaske 

13. 56 (1496) 

Aankondiging ick, heer Dirck fors.; eerder: heer Dirck, personer toe Nyehasck 

456


Randschrift DO THCI PB(ITE)R 

Voorstelling schildhouder (heilige?) met wapenschild (kelk en hostie) 

Dokkum, abt Bonifatiusabdij 

14. 70/1 (1505) 

Aankondiging heer Johannes, abt in Dockum 

Staat groen, spitsovaal, 30x29 mm, fragment 

Randschrift [S(IGILLVM) ABBATIS S]AN(C)TI BONIFACI[I IN DOCKVM] 

Voorstelling (nog zichtbaar:) in nis heilige (Bonifatius, met staf en mijter), 

(verloren:) daaronder knielende abt 

Commentaar aanvullingen naar GA Groningen, Register Feith 1494.16 

Dominicanenklooster Leeuwarden, prior 

15. 37/3 (1476) 

Aankondiging broeder Peter, prior toe dae jacopinen toe Liouwerd ... myn 

amptissigel 

Staat rood, spitsovaal, 42x24 mm, zwaar beschadigd 

Randschrift [S(IGILLVM) PRIORIS LI] _WARDENSIS [OR]DINIS FR(ATRU) _M 

[PREDICATORV(M)] 

Voorstelling in nis Maria, met Christuskind, uitkomend, daaronder biddende 

monnik 

16. 57/3 (1499) 

Aankondiging broer Jan fan Tirns ... mey dat sighel myns prioerscip 


Randschrift [S(IGILLVM) PRIORIS LIWARDENSIS] FR(ATRV)M 

PREDICAT[ORV(M)] 

Voorstelling zie nr 15 

17. 70/2 (1505) 

Aankondiging heer Gerardus van Graeff, prior ... des conventis predicatorum 

Staat rood, spitsovaal, 18x22 mm, fragment 

Randschrift verloren: zie nr 15 


18. 105 (1524) 

Aankondiging pater broer Wilhelmum Smit, licentiatum in die godheit, prior van die 

prekebroers bynnen Leuerden 

Ondertekening Ego, frater Wilhelmus, prior quo supra 

Staat rood, spitsovaal, 45x26 mm, beschadigd 

Randschrift S(IGILLVM) _P_R_I_O_R_I_S LIWARDENSIS [ORDINIS FR(ATRV)] _M 

P_R[E]D_I_C_A_T_O_RV(M) 


Commentaar een bijna gaaf exemplaar van dit zegel in GA Leeuwarden, Oud 

Stadsarchief, inv. Singels nr 36 (1481) 

Dominicus Pybe zoen (Dominicus Pibo soen), burgemeester te Leeuwarden 

19. 133 (1533) 

Aankondiging Dominicus Pybe zoen, borgermeyster 

Ondertekening Dominicus Pibonis 


Randschrift DOMINIC_V[S] PIBO SOEN 

Voorstelling leliestaf met links een schuine dwarspijl, aan weerszijden vergezeld 

van drie rozen of sterren, paalsgewijs 

457

20. 145/A 1 /6 (1538) 

Aankondiging Dominicus Pibe zoen ... mit hoeren zegelen ofte signetten; eerder: 

burgermeester in Leuwarden 



Randschrift DOM_I_NICV[S] PIBO S[OEN] 


21. 145/A 2 /6 (1538) 

Aankondiging zie nr 20 



Randschrift DOMIN[IC]V_S PIBO S[OEN] 


Douwa Fedda zoen (Douo Feddonis) 

22. 66/2 (1504) 

Aankondiging Douwa Fedda zoen 


Randschrift verloren: [S(IGILLVM) DOVONIS FEDDONIS _B_U_R_G] 

Voorstelling (nog zichtbaar:) Lam Gods met (verloren:) vaan 

Commentaar aanvullingen naar GA Leeuwarden, Oud Stadsarchief, inv. Singels nrs 

57 en 66 

Dowa Pibe zoen (Dodo Pibonis), priester, te Dronrijp 

23. 77/4 (1510) 

Aankondiging heer Dowa Pibe zoen, wenheftich op Dronryp 

Ondertekening Dodo Pibonis, presbiter 


Randschrift ODONI_S _P[IB] 

Voorstelling schildhouder (met kelk; Sint Johannes of priester?) met wapenschild 

(gedeeld: rechts halve adelaar, links twee klavers, paalsgewijs; 

waarschijnlijk een derde klaver verloren) 

Commentaar aanvullingen naar RAF, Archief Familie Thoe Schwarzenberg en 

Hohenlansberg, inv. nr 893 

Edo Walikama, meester, pastoor te Bozum 

24. 111/1 (1525) 

Aankondiging maester Edo toe Bosum 

Ondertekening M. Edo Walikama 

Staat groen, rechthoekig, 13x10 mm, beschadigd 

Randschrift [M] E 

Voorstelling wapenschild (naast elkaar eikel en klaver) 

25. 145/A 1 /2 (1538) 

Aankondiging Edo Walckema ... mit hoeren zegelen ofte signetten; eerder: meesteren 

Edo Walckema to Bosum, ..., pastoren 

Ondertekening Edo Walikama 


Randschrift M E 


26. 145/A 2 /3 (1538) 


Ondertekening Edo Walikama 

458


Randschrift M E 


Engwerd, klooster ([Conventus?] Sancti Francisci) 

27. 93/1 (1518) 

Aankondiging broer Frerick, pastoer toe Aengwirdt 

Staat groen, spitsovaal, 40x27 mm, zwaar beschadigd 

Randschrift verloren: [S(AN)C(T)I FR] 

Voorstelling torenvormig gebouw 

Commentaar aanvullingen naar RAF, Archief Klooster Engwerd, inv. nr 6, daar 

aangekondigd als conventssegel. 

Eyso, pastoor te Doezum 

28. 8/2 (1436) 

Aankondiging dominorum ... et E[yso]nis in Uterdosum 


Randschrift S(IGILLVM) EYS_O CVTI IN V_TERDOSVM 

Voorstelling hoofdletter E 

Fedde Popkama (Feddo Popkama), heer, pastoor te Leeuwarden (Sint Vitus) 

29. 57/2 (1499) 

Aankondiging ... ende her Feddo, personnen thi Aldehow 


Randschrift S(IGILLVM) FEDDONIS POP(KAMA) P(RES)B(ITE)RI 

Voorstelling wapenschild (tak), helm, helmteken (vogel), dekkleden 

30. 59/2 (1499) 

Aankondiging her Fedde, persoener 


Randschrift S(IGILLVM) FED_D_ONI_S POP(KAMA) _P(RES)_B(ITE)_R_I 


31. 70/3 (1505) 

Aankondiging her Fedda; eerder: her Fedda Popkama, pastor to Oldenhove in 

Lewarden 

Staat groen, rond, 10x13 mm, fragment 

Randschrift S(IGILLVM) FEDD[ONIS POP(KAMA) P(RES)B(ITE)RI] 


Feye Eysinga 

32. 157/4 (1541) 

Aankondiging Feye Eysinga ... met hoere segelen ofte signetten 

Ondertekening Feie Eysengha 


Randschrift onleesbaar 

Voorstelling wapenschild (gedeeld: rechts halve adelaar, links drie rozen (2-1)), 

helm, helmteken (uitkomende leeuw tussen vlucht), dekkleden 

Frans (Franciscus Wyb[ran?]s), vicaris te Leeuwarden (Sint Vitus) 

33. 179/1 (1543) 

Aankondiging heer Frans; eerder: heren Frans, perpetuus vicaris aldaer (nl. in Sinte 

Witus kercke tOldehoeff binnen Lewarden) 

Ondertekening Franciscus, vicarius 

459


Randschrift S(IGILLVM) FRANCISCVS WIJB___S 

Voorstelling wapenschild (huismerk nr 5) 

Frans Roerda (a Rorda) 

34. 157/3 (1541) 

Aankondiging Frans Roerda ... met hoere segelen ofte signetten 

Ondertekening Frans Roerda 


Randschrift A RORDA 

Voorstelling wapenschild (lelie, vergezeld van boven twee sterren, onder wassenaar), 

helm, helmteken (lelie en wassenaar van het schild), dekkleden 

Frans Simonis (Franciscus), meester, prebendaris te Leeuwarden (Sint Vitus) 

35. 179/3 (1543) 

Aankondiging meester Frans Simonis, prebendaris 

Ondertekening Franciscus 

Staat groen, rond, 25 mm, fragment 

Randschrift [FC]CI 

Voorstelling (nog zichtbaar:) wapenschild (gedeeld: rechts twee rozen, paalsgewijs, 

links kruik); zie verder nr 36 

36. 182/4 (1544) 

Aankondiging meester Frans Simons, prebendaet 

Ondertekening Franciscus 


Randschrift FCCI 

Voorstelling Maria, gekroond, met Christuskind, in stralenkrans, met wapenschild 

(gedeeld: rechts twee rozen, paalsgewijs, links kruik) 

Frans Sybe zoen Stans, notaris 

37. 150/2 (1539) 

Aankondiging ick, voirn. notarys ... met myn signet, naemen ende notariaetshant 

ondergescreven ende bevesticht; eerder: Frans Sybe zoen Stans als een 

public, imperiael ende by den Hove van Vrieslant toegelaeten notarys 

Ondertekend Phrisius, notarius admissus 


Randschrift F S 

Voorstelling wapenschild (gevierendeeld: 1 en 4 klaver, 2 eikel, 3 huismerk nr 6) 

Frederick Botnya 

38. 197/1 (1547) 

Aankondiging met ons geuoenlicke ende angeboeren singnet 

Ondertekening Frederick van Botnya 

Staat rood, ovaal, 18x15 mm, beschadigd 

Randschrift F B 

Voorstelling wapenschild (arm met zwaard), helm, helmteken (opgeheven arm met 

zwaard), dekkleden 

Commentaar vergelijk nr 69 

Funger (Fon[...] [..]gi), prebendaris te Workum 

39. 96B/1 (1520) 

Aankondiging her Fungerum, uus prebendarium 

460


Randschrift S(IGILLVM) FO_N___ __NG_I P(RES)B(ITE)RI 

Voorstelling staande (vrouwelijke?) heilige 

Funger Syrsma, meester, te Bolsward 

40. 154/3 (1539) 

Aankondiging meester Funger ... mit hoeren signetten; eerder: meester Funger 

Syrsma, burger in Boolsuert 

Ondertekening Funger Syrsma 



Voorstelling wapenschild (zespuntige ster), helm, (helmteken verloren), dekkleden 

41. 167/3 (1541) 

Aankondiging Fungor Syrsme ... myt heure segelen ofte signetten 

Ondertekening Fungor Syrsme 

Staat groen, achthoekig, 21x25 mm, afgesleten 


Voorstelling wapenschild (zespuntige ster), helm, helmteken, dekkleden 

Garrerd Kammengha (Garred a Cammengha) 

42. 11/5 (1440) 

Aankondiging Garrerdis Kammengha; Gerrard Kammengha 

Staat groen, (rond?), 5x6 mm, fragment 

Randschrift [GARRED _A CA]M[A] 


Commentaar aanvullingen naar GA Leeuwarden, Archief Sint Anthony Gasthuis, 

inv. nr 103 

Gerbrandus, meester 

43. 42/A 1 /3 (1481) 

Aankondiging magistri Gerbrandi, notarii publici 


Randschrift verloren; zie nr 44 

Voorstelling wapenschild (lelie, vergezeld van (vier?) vijfpuntige sterren in de 

hoeken) 

44. 42/A 2 /1 (1481) 



Randschrift S(IGILLVM) ERBRANDI MAGISTRI 


Gheerlof ([Ger?]lif), prebendaris te Bolsward 

45. 55/2 (1496) 

Aankondiging heer Gheerlof, prebendarium to Bolswert 


Randschrift __RLIF 

Voorstelling wapenschild 

Gheno (Gheno Gherardi), pastoor te Damwoude 

46. 6/2 (1423) 

Aankondiging domino Ghenone, curato in Dontimwald 

Staat rood, rond, 20 mm, beschadigd 

461

Randschrift S(IGILLVM) GHE_NO(N)IS GHERARD 

P(RES)B(ITERI) 

Voorstelling wapenschild (kelk) 

Ghisbert Ghisberts zoen (Gisbert Giisbert soen) 

47. 32/1 (1473) 

Aankondiging ic, Ghisbert voirsc.; eerder: by consent Ghisbert Ghisberts zon, myns 

monds 


Randschrift S(IGILLVM) GSBERT GIISB(ER)T SOE(N) 

Voorstelling schildhouder (heilige) met wapenschild (huismerk nr 7) 

Goeslyc Jwingha (Goscalcus Jongama), ridder 

48. 65/6 (1503) 

Aankondiging heer Goeslyc; eerder: heer Goeslyc Jwingha 

Staat rood, rond, 28 mm, zwaar beschadigd 

Randschrift verloren: [S(IGILLVM) GOSCALCI IONGAMA] 

Voorstelling (verloren:) wapenschild (gedeeld: rechts halve adelaar, links 

doorsneden: boven drie ruiten (2-1), onder drie schelpen (2-1)), (nog 

zichtbaar:) helm met helmkroon en helmteken (uitkomend hert), 

dekkleed 

Commentaar aanvullingen naar RAF, Archief Familie Thoe Schwartzenberg en 

Hohenlansberg, inv. nrs 1602-13, 1602-16, 1602-20, 1602-22, 1602-26 

Henric (Henricus Bernardi), pastoor te Langweer 

49. 31/1 (1473) 

Aankondiging heer Henric, persoenre op Langweer 

Staat bruin, rond, 27 mm, beschadigd 

Randschrift S(IGILLVM) HENRI_C BERNARDI 

Voorstelling in nis heilige (Barbara, met palmtak en toren) 

Henricus Luce zoen (Henricus Lucai), meester, pastoor te Leeuwarden (Sint Vitus) 

50. 145/A 1 /3 (1538) 

Aankondiging Henricus Luce ... mit hoeren zegelen ofte signetten; eerder: meesteren 

..., Henricus Luce to Leuwarden, ..., pastoren 

Ondertekening Henricus Luce zoen 


Randschrift S(IGILLVM) HENRICI LVCAI 

Voorstelling heilige (met rad (?) en zwaard; Catharina?) met wapenschild (huismerk 

nr 9), achter het schild een liggend dier 



Ondertekening Henricus Luce zoen 


Randschrift S(IGILLVM) H[ENRICI LVC]_A_I 


Hessel Godsfrundt zoen te Bolsward 

52. 167/2 (1541) 

Aankondiging Hessel Godsfrundt zoen, ..., borgers bynnen Bolszwert, myt heure 

segelen ofte signetten 

Ondertekening Hessel Goedsfrithi 

462



Voorstelling wapenschild, getralied 

Hetto (Hetto de [R?]eid), pastoor te Poppingawier 

53. 93/1 (1518) 

Aankondiging her Hetto, personer to Poppingwier 

Staat bruin, rond, 25 mm, beschadigd 

Randschrift S(IGILLVM) HETTO P(RE)SB(ITER) _DE _EID 

Voorstelling wapenschild (huismerk nr 10), daarachter een gestengelde en gebladerde 

bloem (?) 

Hinrick (Hyn[ricus?]), prebendaris te Leeuwarden (Sint Vitus) 

54. 53/4 (1493) 

Aankondiging ick, her Hinrick foers n ; eerder:her Hinrick, prebendarius to Aldahow 


Randschrift _H_Y_N 

Voorstelling (verloren:) schildhouder (engel) met wapenschild 

Commentaar aanvullingen naar GA Leeuwarden, Oud Stadsarchief, inv. Singels nr 

75 

Jan Rommarts, meester, advocaat bij het Hof van Friesland 

55. 145/A 1 /7 (1538) 

Aankondiging Jan Rommerts ... mit hoeren zegelen ofte signetten; eerder: meesteren 

... ende Jan Rommarts, advocaten voir den Hove van Vrieslant 

Ondertekening J. Rommarts 


Randschrift I R 


56. 145/A 2 /7 (1538) 


Ondertekening J. Rommarts 




57. 189/2 (1545) 

Aankondiging meyster Johan Rommarts ... met hoer signetten 

Ondertekening Rommarts 

Staat groen, ovaal, 11x10 mm 



Commentaar op een iets gaver exemplaar van dit zegel in RAF, Archief Familie 

Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, inv. nr 1042 lijkt het 

wapenschild gedeeld (rechts boom; links ?) 

Jaricus Jargisma 

58. 6/6 (1423) 

Aankondiging presentibus ... Jarico Jargisma 


Randschrift IAR_I 


463

Jella Jwisma (Jellardus Jwisma), deken te Leeuwarden 

59. 50/2 (1486) 

Aankondiging Jellardus; eerder: her Jella Jwisma, decken thoe Lyouwerd 


Randschrift S(IGILLVM) _I[_ELLARDI] IWISMA [P(RES)B] 

Voorstelling schildhouder (engel) met wapenschild (huismerk nr 13); van de sterren 

aan weerszijden de linker verloren 

Commentaar 1. aanvullingen naar GA Leeuwarden, Archief Sint Anthony Gasthuis, 

inv. nr 103; Huisarchief Epemastate te IJsbrechtum, Archief huis 

Epemastate, inv. nrs 24b en 28 

2. het zegel is identiek aan dat van jonghe her Jelle te Lewerden te 

Oldehof, dat zich bevindt op GA Leeuwarden, Archief Sint Anthony 

Gasthuis, inv. nr 1 

(Jellardus), pastoor te Leeuwarden (Sint Vitus) 

60. 20/2 (1459) 

Aankondiging unse personer toe Aldehove toe Lywerd 


Randschrift [S(IGILLVM) IELLARDI PR]ESBITRI 

Voorstelling lelie 

Commentaar aanvullingen naar RAF, Archief Klooster Aalsum, inv. nr 77 

Jello, pastoor te Rauwerd 


Aankondiging Jello; eerder: her Jellens, persona toe Rauwerd 


Randschrift _LA 

Voorstelling wapenschild (gedeeld: rechts halve adelaar; links twee onduidelijke 

voorwerpen, mogelijk korenschoven) 

Johannes, pastoor te Firdgum 

62. 77/3 (1510) 

Aankondiging heer Johannes, persinna thoe Firdghum 

Ondertekening Johannes, pastor in Firdghum 


Randschrift IO_H(ANNIS) _O P(RES)B(ITE)RI 

Voorstelling vrouwelijke heilige (in de rechterhand een bloeiende tak, in de linker 

een lijn waaraan een dier (lam?; Sint Agnes?) 

Johannes (Johannes Theodrici), pater van klooster Aalsum 

63. 35/A 2 /1 (1476) 

Aankondiging ic, Johannes fors.; eerder: Johannes, pater toe Aylsem 


Randschrift S(IGILLVM) IO_H(ANNI)S THEODRI[CI] P(RE)SB(ITE)RI 

Voorstelling wapenschild (roos in ruit) 

64. 35/A 2 /3 (1476) 

Aankondiging ick, Johannes, pater van Aylsem 


Randschrift [S(IGILLVM)] I_O_H(ANNI)S [THEO]_D_RICI P(RE)S_B(ITE)[RI] 


Commentaar aanvullingen naar RAF, Archief Klooster Aalsum, inv. nrs 72 en 77 

464

Johannes Brandt (Johannes Johannis), prebendaris te Sneek 

65. 44/6 (1483) 

Aankondiging Johannes Brandt, prebendarius in Sneeck 


Randschrift _S(IGILLVM) IOHA_N(N)IS IOHA_N(N)IS P(RES)B(ITE) 

Voorstelling heilige (Barbara, met palmtak en toren) met wapenschild (vijf 

golvende linkerschuinbalken) 

Johannes Goeswin (van Huet) van Swolle, prebendaris te Franeker 

66. 44/7 (1483) 

Aankondiging Johannes Goeswin van Swolle, prebendarius in Fraenker 


Randschrift VAN HVET P(RES)B(ITER)I 

Voorstelling wapenschild (zuil) 

Commentaar vergelijk nr 7, waarop de zuil echter wat breder is uitgevoerd 

Johannes Wopke zoen (Johannes Wopka soen) 

67. 157/5 (1541) 

Aankondiging Johannes Wopke zoen ... met hoere segelen ofte signetten 

Ondertekening Joannes Wopke zoen 


Randschrift IOH(ANN)IS WOPKA SO(EN) 

Voorstelling schildhouder (griffioen) met wapenschild (huismerk nr 14) 

Jorwert Andelamma (Joret Hotteka son) te Akkrum 

68. 31/3 (1473) 

Aankondiging Jorwert Andelamma to Ackeren 

Staat bruin, rond, 26 mm, zwaar beschadigd 

Randschrift verloren: [S(IGILLVM) IORET HOTTEKA SON] 

Voorstelling wapenschild (gedeeld: rechts roos en twee sterren, paalsgewijs, links 

halve adelaar), helm, helmteken (hert), dekkleed (?) 

Commentaar aanvullingen naar RAF, Archief Klooster Aalsum, inv. nr 25; RAF, 

Archief Klooster Haskerconvent, inv. nr 43 

Julius Bottnya 

69. 197/2 (1547) 

Aankondiging met ons geuoenlicke ende angeboeren singnet 

Ondertekening Julius van Bottnya 

Staat rood, ovaal, 17x15 mm 

Randschrift I V B 

Voorstelling wapenschild (omgewende arm met zwaard), helm, helmteken (omgewende 

opgeheven arm met zwaard), dekkleden 

Commentaar vergelijk nr 38 

Kempo Onyngha (Kempo Ungha) 

70. 20/3 (1459) 

Aankondiging Kempo Onyngha 


Randschrift S(IGILLVM) KEMPONIS VNGHA 

Voorstelling wapenschild (gedeeld: rechts gewende wassenaar, links halve adelaar) 


inv. nr 60 

465

Kruisherenklooster Franeker, prior 

71. 55/1 (1496) 

Aankondiging broer Folkerus; eerder: broer Folkerus, prior 


Randschrift S(IGILLVM) M(INISTR)I P(RI)ORIS CO(N)VE(N)_T(VS) 

SOLSEQ(VI)I 

Voorstelling heilige (Antonius abt, in pij, met klokje en kromstaf), voor zijn voeten 

een Maltezer kruis 

Kruisherenklooster Sneek, prior 

72. 86 (1514) 

Aankondiging broeder Teodardus; eerder: broeder Teodardus, prior der crucebroederen 

binnen Sneeck 




Leeuwarden, stad (secreetzegel) 

73. 121 (1528) 

Aankondiging den borgermeisteren Wibe Gherryt zoen ende Jan goldsmidt gebeden 

ende consentiert myn testament mit stadtz secreetsegel to befastigen 


Randschrift (op banderol:) SECRE(TVM) CIV(ITATIS) LEWA(RDIE) 

Voorstelling kerkgebouw, daaronder liggende leeuw tussen twee lelies 

Commentaar aanvullingen naar GA Leeuwarden, Oud Stadsarchief, inv. Singels nr 

118; zie ook Mensonides, ’Het stadszegel van Leeuwarden’, 99 en afb. 

9; Noomen, ’St. Vitus’. 

Ludingakerke, prior 

74. 74/1 (1507) 

Aankondiging her Nicolaus ... myt myn amptsseghel; eerder: her Nycolaus, pater toe 

Lunenkerck 


Randschrift _IORIS IN LV_DINGA 

Voorstelling onder baldakijn borstbeeld van heilige of abt (met mijter, boek (?) en 

kromstaf (?)), rechts menselijke figuur, links plant (?) 

Mamme (Mammo), meester, pastoor te Leeuwarden (Sint Vitus) 

75. 50/3 (1486) 

Aankondiging Mammo; eerder: her maester Mamma, personna thoe Aldahow 


Randschrift [S(IGILLVM) M(A)G(IST)RI MA]MO(N)IS P(RE)SB(ITER)I 

Voorstelling zie nr 76; onderste helft wapenschild verloren 

76. 53/1 (1493) 

Aankondiging maester Mamma, syn personna to Aldahow 


Randschrift S(IGILLVM) M(A)G(IST)RI MAMO(N)IS P(RE)SB(ITER)I 

Voorstelling in nis schildhouder (Sint Paulus, met zwaard) met wapenschild 

(gedeeld: rechts halve adelaar, links schelp en roos) 

77. 57/1 (1499) 

Aankondiging mayster Mammo voers n ; eerder: maester Mammo ..., personnen thi 

Aldehow 

466


Randschrift [S(IGILLVM)] _M(A)_G(IST)_R_I MAMO(N)IS P(RE)SB(ITER)[I] 

Voorstelling zie nr 76; linkerhelft wapenschild verloren 

78. 59/1 (1499) 

Aankondiging Mamme; eerder: meister Mamme, personer 


Randschrift [S(IGILLVM)] M(A)G(IST)RI _M[A]MO(N)IS P(RE)SB(ITER)I 



inv. nr 89; GA Groningen, Register Feith 1492.13 

Marten (Martinus Henrici), meester, pastoor te Leeuwarden (Sint Vitus) 

79. 179/2 (1543) 

Aankondiging heren meester Marten, pastoer van Sinte Witus kercke tOldehoeff 

binnen Lewarden 

Ondertekening Martinus Henrici 


Randschrift S(IGILLVM) M(A)G(IST)RI MART_I_N[I _RE_N__E_N_I_I] 

Voorstelling wapenschild (Lam Gods?) 

80. 182/1 (1544) 

Aankondiging meester Marten, pastoer ... van Sinte Vitus kerck binnen Lewerden 

Ondertekend Martinus Henrici 


Randschrift S(IGILLVM) M(A)G(IST)RI MAR_TINI _RE_N__E_N_I_I 


Menna (Menno), heer, vicaris Leeuwarden (Sint Vitus) 

81. 53/3 (1493) 

Aankondiging her Menna, vicarius to Aldahow 


Randschrift S(IGILLVM) MENNONI_S PRESBITRI 

Voorstelling heilige (Catharina, met zwaard en rad, bij haar voeten gekroond hoofd) 

Menno (Menno Johannis), notaris, pastoor Leeuwarden (Sint Catharina) 

82. 37/1 (1476) 

Aankondiging her Menno, myn personna 

Ondertekening Meinardus, Romane ecclesie clericus, sacris apostolica et imperiali 

auctoritatibus notarius publicus 


Randschrift [_S(IGILLVM) M_E]NNONIS IOH(ANN)IS P(RES)B(ITE)RI 

Voorstelling uitkomende heilige (Petrus, met sleutel) 

83. 50/1 (1486) 

Aankondiging Menno; eerder: her Menna, personna thoe Kamminghabuer 


Randschrift S(IGILLVM) M_E_NNONIS [IOH(ANN)IS P(RES)B(ITE)RI 


Nanne Reynds zoen (Nanna Reinds), burgemeester en schepen te Bolsward 

84. 148/4 (1538) 

Aankondiging Nanne Reynds zoen voirs.; eerder: Nanne Reynds zoen, burgemeester 

Ondertekening Nanno Reyn zoen 


467

Randschrift NA(N)NA REI(N)DS 

Voorstelling heilige (Petrus, met sleutel) met wapenschild (gedeeld: rechts halve 

adelaar, links onduidelijk), (verloren:) helm, helmteken 

85. 167/1 (1541) 

Aankondiging Nanno Reyn zoen, ..., schepenen, myt heure segelen ofte signetten 

Ondertekening Nanno Reyn zoen 

Staat groen, rond, 29 mm, afgesleten 

Randschrift (verloren:) [NA(N)NA REI(N)DS] 

Voorstelling vergelijk nr 84; (verloren:) heilige (Petrus, met sleutel) met (nog 

zichtbaar:) wapenschild, helm, helmteken 

Otte Baucke zoen 

86. 188/4 (1545) 

Aankondiging Otte Baucke zoen ... myt hairen zegelen ofte signetten 

Ondertekening Otto Baucke zoen 


Randschrift geen 

Voorstelling wapenschild (drie klavers; erboven vijfpuntige ster, eronder huismerk 

nr 17 met aan weerszijden hoofdletters O en B) 

Peer Epo zoen van Bosum 

87. 145/A 1 /1 (1538) 

Aankondiging Peer Bosum ... mit hoeren zegelen ofte signetten; eerder: Peer Epo 

zoen a Bosum 

Ondertekening Pier Bossum 


Randschrift P B 

Voorstelling wapenschild (gedeeld: rechts halve adelaar, links roos, wassenaar en 

roos paalsgewijs) 

88. 145/A 2 /1 (1538) 


Ondertekening Pier Bossum 

Staat groen, ovaal, 16x12 mm, zwaar beschadigd 



89. 148/1 (1538) 

Aankondiging Peer Bosum ... mit hoere zegelen 

Ondertekening Pier Bosum 




90. 154/1 (1539) 

Aankondiging Peer Bosum ... mit hoeren signetten 

Ondertekening Pier Bosum 




Peter (Petrus Bernardi), vicaris te Leeuwarden (Sint Vitus) 

91. 59/3 (1499) 

Aankondiging Peter; eerder: her Peter, vicarius 


468

Randschrift [PE_TRI] _B_E_R_NARDI P(RES)B(ITE)R[I] 

Voorstelling (verloren:) heilige (Andreas, met schuinkruis) met (nog zichtbaar:) 

wapenschild (drie balken?) 

Commentaar aanvullingen naar RAF, Archief Familie Thoe Schwartzenberg en 

Hohenlansberg, inv. nrs 1602-14 en 1602-53; vergelijk nr 100 

Peter Peter zoen Golt (Pieter Pieter soen Golt), schepen te Leeuwarden 

92. 170 (1541) 

Aankondiging Peter Peter zoen, scepenn in Lieuwarden 

Ondertekening Pitter Pitter zoen Golt 


Randschrift _P_I_ETER PIETER SOEN GOLT 

Voorstelling (verloren:) schildhouder (engel) met (nog zichtbaar:) wapenschild 

(huismerk nr 18) 


inv. nr 142 

Petrus Sirici (Petrus de [..]ova Tima), meester, vicaris te Leeuwarden (Sint Vitus) 

93. 113 (1525) 

Aankondiging meester Peter 

Ondertekening Petrus Syrici 


Randschrift [S(IGILLVM) E]_TRI DE __OVA TI( _M)A 

Voorstelling wapenschild (hoofdletters PS) 

94. 128/2 (1533) 

Aankondiging meester Pier Sirici 

Ondertekening Pet[rus Siri]ci 


Randschrift _S(IGILLVM) [_E_TRI DE __O]VA TI( _M)A 

Voorstelling verloren; zie nr 93 

95. 145/A 1 /5 (1538) 

Aankondiging Petrus Syrici ... mit hoeren zegelen ofte signetten; eerder: Petrus 

Cirici, perpetuus vicarius 



Randschrift [S(IGILLVM) ]_E_T_R_I DE __OV_A TI( _M)A 


96. 145/A 2 /5 (1538) 




Randschrift [S(IGILLVM) _E_T_R]_I DE___OV_A TI( _M)_A 


Phocas Siblema (Focka Sibbles), meester, pastoor te Bolsward 

97. 145/A 1 /4 (1538) 

Aankondiging Phocas Siblema ... mit hoeren zegelen ofte signetten; eerder: ... ende 

Phocas Siblema to Boolsuert, pastoren 

Ondertekening Phocas 


Randschrift S(IGILLVM) FOCKA SIBBLES 

Voorstelling heilige (Andreas, met schuinkruis) met wapenschild (vogel) 

469

98. 145/A 2 /4 (1538) 






99. 148/2 (1538) 

Aankondiging Phocas Sieblema; eerder: meester Foeke Sieblema, pastoir 





Pieter (Petrus Bernardi), priester in het gasthuis te Leeuwarden 

100. 45/3 (1484) 

Aankondiging her Pieter vorsc.; eerder: her Pieter int jesthuys 


Randschrift [ PETRI BERNARDI P(RES)B(ITE)RI] 

Voorstelling schildhouder (in pij met koord; Sint Anthonius?) met wapenschild 

(houweel (?) met aan weerszijden een zwaard, het gevest naar boven 

gewend) 

Commentaar 1. aanvullingen naar GA Leeuwarden, Archief Sint Anthony Gasthuis, 

inv. nr 65 en 116; Oud Stadsarchief, inv. Singels nr 77 

2. mogelijk dezelfde persoon als nr 91; zij hebben hetzelfde patroniem, 

maar andere schildhouders op hun zegel 

Pieter, pater in klooster Groendijk 

101. 62/2 (1501) 

Aankondiging heer Pieter; eerder: heer Pieter, pater van Tsyzingawier 

Staat groen, nagenoeg rond, 8x6 mm, fragment 


Voorstelling (nog zichtbaar:) tweede kwartier (roos) van wapenschild 

Pieter (Petrus Herus a Wouda), meester, pastoor te Leeuwarden (Sint Vitus) 

102. 182/3 (1544) 

Aankondiging meester Pieter, oeck pastoer van Sinte Vitus kerck 

Ondertekening Petrus Herus a Wouda 


Randschrift PRESBITERI 


Reedwert (Redardus Redartsma), vicaris te Leeuwarden (Sint Vitus) 

103. 45/2 (1484) 

Aankondiging her Redewert; eerder: her Reedwert, vicarius to Lyowrd to Auldehow 


Randschrift S(IGILLVM) REDARDI [REDA_RTSME] [P(RES)B(ITE)RI] 

Voorstelling (nog zichtbaar:) heilige (Sebastiaan, aan boom gebonden, doorboord 

met pijlen) met (verloren:) wapenschild (streepschild met kruis 

erboven) 


inv. nr 95 

470

Reiner (Reinerus), pastoor te Oldeboorn 

104. 31/2 (1473) 

Aankondiging heer Reiner, persoenre te Borne 

Staat bruin, rond, 26 mm, zwaar beschadigd 

Randschrift _R_EIN_ERI [P(RES)]_B_I_T_ERI 

Voorstelling schildhouder (heilige, temidden van planten) met wapenschild (kruis 

van de Duitse Orde) 


Reyner (Reynerus de Woerkem), pastoor te Tzum 

105. 77/1 (1510) 

Aankondiging heer Reyner, persinna Tzum 

Ondertekening Reynerus, pastoer in Tzum 


Randschrift S(IGILLVM) D(OMI)N REINERI DE WOEKE 

Voorstelling heilige (Jacobus, met pelgrimshoed, staf en tas (?)) met wapenschild 

(lelie) 

Reynerd (Reynerus), priester te Leeuwarden 

106. 11/3 (1440) 

Aankondiging ende Reynerd, presteran; eerder: ... her Renerdis, to Liowerd presteran 

Staat groen, rond, 12x11 mm, fragmenten 

Randschrift [_S(IGILLVM) _RE_N] P(RES)B(ITER)I 

Voorstelling schildhouder (engel; slechts een knie is nog zichtbaar) met wapenschild 

(in de rechter schildhoek een klaver, in de schildvoet een 

wassenaar; verloren: boom (?) in het midden, ster in de linker schildhoek) 

Commentaar aanvullingen naar RAF, Archief Klooster Klaarkamp, inv. nr 11 

Rippert, notaris, pastoor te Stiens 

107. 20/1 (1459) 

Aankondiging in heer Rippertz antwort; eerder: her Rippert toe Steens, cureit ende en 

keysers oerkene 


Randschrift PRESBITERI 

Voorstelling zittende monnik of heilige met wapenschild (anker tegen getraliede 

achtergrond, waaruit tien omhoog lopende stralen, vijf aan elke zijde 

van het anker) 

Commentaar de naam van de zegelaar blijkt niet uit de restanten van het zegel; 

omdat heer Rippert oorkonder is en als eerste in de aankondiging 

wordt genoemd, is aangenomen dat het eerste zegel het zijne is 

Ritske Boelema, te Leeuwarden 

108. 130 (1533) 

Aankondiging Ritsko ... myn gewoentlicke signetsegel; eerder: Ritsko Boelama 


Randschrift R B 

Voorstelling wapenschild (door versmald kruis gevierendeeld: 1 lelie, 2 zespuntige 

ster, 3 eikel, 4 wassenaar) 

109. 131 (1533) 

Aankondiging Ritscko ... myn gewoentlicke signet; eerder: Ritsko Bolema, nu ter tyt 

woenachtich bynnen der stadt Leeuwarden 

471




110. 132 (1533) 

Aankondiging Ritscko ... myn gewoentlicke singnet; eerder: Ritske Bolema, nu ter tyt 

woenachtich bynnen der stadt Leeuwarden 




Seerp Hanya, doctor 

111. 189/1 (1545) 

Aankondiging doctor Seerp Hanye ... met hoer signetten 

Ondertekening Seerp Hanya 


Randschrift S H 

Voorstelling wapenschild (gedeeld: rechts twee lelies, paalsgewijs, links hand, de 

vingers omhoog) 

Sybit (S[ibrandus?] Bernconis), pastoor te Leeuwarden (Sint Vitus) 

112. 37/2 (1476) 

Aankondiging her Sybit, personna toe Auldahow toe Liouwerd 


Randschrift [S(IGILLVM) _S] BERNCO(N)IS [P(RES)B(ITE)RI] 

Voorstelling (nog zichtbaar:) heilige (Hieronymus, met leeuw) met wapenschild 

(lelie, vergezeld van rechtsboven een roos, linksboven een ster, onder 

een wassenaar; (verloren:) hoofd van de heilige, met kardinaalshoed 


Sycke scriver (Leeuwarden) 

Aankondiging Sycke scriver 

Commentaar In testament nr 20 (1459) worden zes zegels aangekondigd, waaronder 

dat van Sycke scriver, maar de oorkonde is door slechts vijf personen 

gezegeld. De eerste drie zegels konden worden geïdentificeerd (nrs 

107, 60, 70), de laatste twee niet. Op grond van de volgorde in de 

zegelaankondiging is aangenomen dat zij van respectievelijk Walken 

toe Husum en heer Symon toe Husum zijn (zie nrs 119, 114), maar het 

is niet uitgesloten dat één van deze beide zegels dat van Sycke scriver 

is. 

Syerd ([Si]ardus), vicaris te Rauwerd 

113. 42/A 2 /4 (1481) 

Aankondiging her Syerd foers.; eerder: her Syerd, vicarii toe Rauwerd 


Randschrift ARDI P(RES)B(ITE)RI 

Voorstelling heilige (Catharina, met zwaard en rad) met wapenschild (twee sterren 

naast elkaar, daaronder wassenaar) 

Symon, heer, pastoor te Huizum 

114. 20/5 (1459) 

Aankondiging her Symon toe Husum, personer 


472


Voorstelling schildhouder (engel) met wapenschild (vogel met lange hals, de kop 

naar achter gestrekt) 

Commentaar De naam van de zegelaar blijkt niet uit de restanten van het zegel. Tot 

deze identificatie is besloten op grond van de volgorde in de zegelaankondiging. 

Omdat één van de zes aangekondigde zegels ontbreekt 

en slechts de eerste drie van de vijf zegels konden worden geïdentificeerd, 

is het niet uitgesloten dat dit vijfde zegel van Walken toe 

Husum of van Sycke scriver is (zie aldaar). 

Thadeus, (zeventiende) abt van klooster Klaarkamp 

115. 6/1 (1423) 

Aankondiging domino Thadeo, abbate Claricampi 


Randschrift S(IGILLVM) THADEI ABBATIS _C_LAMPI SEP_T_IMI DECIMI 

Voorstelling in nis staande abt (met boek en staf; waarschijnlijk Sint Bernardus), 

aan weerszijden een staande figuur achter een borstwering, onderin een 

zittend dier 

Thyaert (Titardus), vicaris te Westergeest 

116. 107 (1524) 

Aankondiging heer Thyaert, vicarius in Weestergheest 


Randschrift _T_I_TAR_D_I _B_I_T_E_R_I 

Voorstelling schildhouder (Sint Jacobus, met pelgrimshoed en staf) met 

wapenschild (vis) 

Tymen (Timan) Freryck zoen (Leeuwarden) 

117. 59/4 (1499) 

Aankondiging Tymen; eerder: Tymen Freryck zoen 



Voorstelling onherkenbaar 

Commentaar Van deze zegelaar zijn twee verschillende zegels bekend. Er is te 

weinig van dit exemplaar over om uit te kunnen maken welk van beide 

types zich aan deze oorkonde heeft bevonden. Het ene heeft als randschrift: 

S(IGILLVM) TIMAN FRERICK; voorstelling: schildhouder 

(linksgewende adelaar) met wapenschild (huismerk nr 21). Zie bij 

voorbeeld: GA Leeuwarden, Oud Stadsarchief, Charters (niet in 

Singels), lade 13 nr 7; RAF, Archief Klooster Aalsum, inv. nr 60. Het 

andere heeft als randschrift: TIMAN FREERICK SOEN; voorstelling: 

schildhouder (rechtsgewende adelaar) met wapenschild (huismerk nr 

21). Zie bij voorbeeld: GA Leeuwarden, Oud Stadsarchief, inv. Singels 

nr 100. 

Uopke (Wobr[andus?]), pastoor te Engelum 

118. 104 (1523) 

Aankondiging her Uopke, persenne fan Englem 


Randschrift D(OMI)N(V)S WO_BR 

Voorstelling schildhouder (heilige?) met wapenschild (huismerk nr 22) 

473

Walken ([Wal]lo?) toe Husum 

119. 20/4 (1459) 

Aankondiging Walken toe Husum 


Randschrift _L_O 

Voorstelling schildhouders (links vrouwenfiguur, rechts leeuw) met wapenschild 

(gedeeld: rechts twee rozen of sterren (?), paalsgewijs; links onherkenbare 

voorstelling) met helm (?) en helmteken (uitkomend paard?) 

Commentaar De naam van de zegelaar blijkt niet uit de restanten van het zegel. Tot 

deze identificatie is besloten op grond van de volgorde in de 

Zegelaankondiging. Omdat één van de zes aangekondigde zegels 

ontbreekt en slechts de eerste drie van de vijf zegels konden worden 

geïdentificeerd, is het niet uitgesloten dat dit vierde zegel van heer 

Symon, pastoor van Huizum, of van Sycke scriver is (zie aldaar). 

Wolterus, pastoor te Goënga 

120. 44/3 (1483) 

Aankondiging Wolterus, personer in Goyngum; eerder: her Wolterum, personer tho 

Goynghum 


Randschrift S(IGILLVM) D(OMI)NI LTERI P(RES)B(ITE)_R 

Voorstelling schildhouder (zittende menselijke figuur) met wapenschild (gedeeld: 

rechts halve adelaar, links huismerk nr 23) 

Commentaar Het huismerk is gelijk aan dat op het zegel van heer Wolter Johannis, 

persona van niet nader genoemde parochie, op RAF, Archief Klooster 

Aalsum, inv. nr 12 (1474 mei 18; druk: OFO I, nr 247). 

Wpko Bourmania (Wpka a Bwrmania), doctor 

121. 128/1 (1533) 

Aankondiging doctor Wpko van Bourmania ... met haeren signetten 

Ondertekening Upko a Buurmania, doctor 


Randschrift W B 

Voorstelling wapenschild (gedeeld: rechts halve adelaar, links klaver op steel) 

Commentaar vergelijk het zegel van dezelfde op RAF, Archief Familie Thoe 

Schwarzenberg en Hohenlansberg, inv. nrs 902, 903 en 1462: op het 

wapenschild links twee sterren naast elkaar, wassenaar en roos 

122. 182/2 (1544) 

Aankondiging heer Wpco van Buyrmanye, doctor ... hueren segelen 

Ondertekening Upka Buyrmania 

Staat rood, rond, 26 mm, beschadigd 

Randschrift S(IGILLVM) WPKA A BWRMA_N_I_A DOCTOR 

Voorstelling wapenschild (gedeeld: rechts halve adelaar, links twee sterren naast 

elkaar, wassenaar, leeuw) 

Wybrandus, pastoor te Leeuwarden (Sint Maria) 

123. 50/4 (1486) 

Aankondiging Wybrandus; eerder: her Wybren, personna thoe Nyahow 



Voorstelling schildhouder (ridder) met wapenschild (twee sterren naast elkaar, 

daaronder roos) 

474

2. Notarismerken 

1. Aggaeus Broersma 

Tekst: A. B. Aequa lance 

Opmerking: het devies betekent ’met 

gelijke schaal’, ’onpartijdig’. 

2. Gerryt Douwa zoen 

Tekst: Gerardus Dodonis notarius 

subscripsit 

3. Hero Abba zoen 

Tekst: Hero Abb. notarius publicus 

4. Jans 

Tekst: Jans notarius publicus 

419316n.2 

475

5. Menno, heer 

Tekst: M. Johannis W. I. G. 

De laatste letter is mogelijk een S. 

6. Petrus Nicolai 

Tekst: P. N. notarius subscripsit 

7. Remboldus Wilhelmi 

Tekst: R. W. jure n. s. Remboldi Wilhelmi 

Opmerkingen: de R is liggend door de W 

heen geschreven; n. staat mogelijk voor 

notariatus. 

8. Reytgo, heer 

Tekst: geen 

476

9. Wilhelmus Cyriaci Buwalden 

Tekst: W. C. Unicuique quod suum est 

Opmerking: het devies betekent ’aan ieder 

wat het zijne is’, ’elk het zijne’. 

10.Wilko Folkerts 

Tekst: W. F. 

11.Wthzio Gerardi 

Tekst: geen 

477

3. Huismerken 

1. Abba Sipkens 

76B, 83B, 85B, 97B, 100B en 109B 

(alle 1551) 

2. Agga Douwes 

76B, 83B, 85B, 97B, 100B en 109B 

(alle 1551) 

3. Boye Thomas 

76B, 83B, 85B, 97B, 100B en 109B 

(alle 1551) 

4. Dierck Pier zoon 

146A (1538), niet voorhanden, nagetekend 

in B (1646) 

5. Frans, heer, vicaris te Leeuwarden (Sint 

Vitus) 

179A (1534), op zegel nr 33 

6. Frans Sybe zoen Stans, notaris 

150A (1539), op zegel nr 37 

7. Ghisbert Ghisberts zoen 

32A (1473), op zegel nr 47 

8. Harmen Dircx zoen 

200A (1548) 

N.B. De twee merken op dit stuk zijn van 

Harmen Dircx zoen en Peter Symon zoen. 

Op grond van de volgorde in de getuigenlijst 

is aangenomen dat dit merk, het eerste 

van de twee, van Harmen Dircx zoen is. 

478

9. Henricus Luce, meester, pastoor te 

Leeuwarden 

145A 1 (1538) op zegel nr 50 

145A 2 (1538) op zegel nr 51 

10.Hetto, heer, pastoor te Poppingawier 

93A (1518), op zegel nr 53 

11.Idts Salinckx 

76B, 83B, 85B, 97B, 100B en 109B 

(alle 1551) 

12.Jacla Epen soen 

174A (1542) 

13.Jella Jwisma, heer, deken te Leeuwarden 

50A (1486), op zegel nr 59 

14.Johannes Wopke zoen 

157A (1541), op zegel nr 67 

15.Jolthie Wybma 

76B, 83B, 85B, 97B, 100B en 109B 

(alle 1551) 

16.Meus Agges zoen 

76B, 83B, 85B, 97B, 100B en 109B 

(alle 1551) 

479

17.Otte Baucke zoen 

188A (1545), op zegel nr 86 

18.Peter Peter zoen Golt, schepen te 

Leeuwarden 

170A (1541), op zegel nr 92 

19.Peter Symon zoen 

200A (1548) 

N.B. Zie de aantekening bij nr 8. 

20.Tyardt Douwes zoen 

76B, 83B, 85B, 97B, 100B en 109B 

(alle 1551) 

21.Tymen Freryck zoen 

59A (1499), op zegel nr 117 

22.Uopke, heer, pastoor te Engelum 

104A (1523), op zegel nr 118 

23.Wolterus, heer, pastoor te Goënga 

44A (1483), op zegel nr 120 

480

4. Alfabetische lijst van testateurs 

Aeda Keympa zoen Jonghama 42 

Aedae Eede zoen Jongghama 127 

Aedzert Abbinga 105 

Agnes Wierts, zuster 174 

Albert Marten zoen 112 

Albert Ryoerdt zoen 122 

Albert Wilcke zoen en Remck 113 

Allert Claes zoen 53 

Altger Douwes zoen Houkama 38 

Alydt, w.v. Jan Claes zoen 133 

Andlef Abbengha 9 

Anna Wattema 128 

Ansck Himstera 52 

Anscke Johan Sybrands zoens dochter 70 

Arnt van Suerhusum en Hille 20 

Attha, w.v. Fecka 85 

Auck Peters dochter, e.v. Liewe Liewe son 136 

Barber Tymens dochter en Symon Hoeyte zoen 192 

Bauck, e.v. Peer 111 

Bauck Kamstera, e.v. Syds van Bottinga 195 

Baucke, scipper Ona kyndeskynd 46 

Bawck, e.v. Hessel 15 

Benedictus Doyngha 7 

Bocko, meester 47 

Broer Tyarkes zoen en Yde 22 

Cathryn (Katheryn, Catryn), w.v. Juw (Jw) Dekema (Decama) 114 123 146 

Clothus Bentha 3 

Conradus de Nendorpe 1 

Cornelius, heer 93 

Cornelys Alexander zoen 125 

Dirck Adems zoen en Thrin Arents dochter 201 

Dode Kamingha 57 

Doed, e.v. Hantya 49 

Doitia Albada 24 

Douwa, doctor 121 

Douwa Pibe zoen, heer 81 

Douwe Harinxma 90 

Douwe Jowsma 124 

Douwo Wythyes en Em 153 

Ducko Onnama 6 

Eda Jonghama 126 

Edwar Zyarda 77 

Eede van Martena 168 

Em en Douwo Wythyes 153 

Epo Lyauckema 138 

Epo van Martena 177 

Fed, w.v. Hendrick 71 

Fed, w.v. Wierd Metzies (Fedde Wyrs) 170 187 

Feddo Popkema, heer 101 

481

Feddricus Hummama 17 

Foekel salige Agga Jongama dochter 86 

Fokel Gerlefs 110 

Foppe, heer 184 

Foppo, heer 60 

Fosse Aylycama 27 

Frauw, e.v. Hero Buirmanye 179 

Frederick en Julius van Botnya, gebroeders 197 

Fritz van Grunbach 103 

Frouck, e.v. Oeds 67 

Gabbo Riptema 87 

Gattzie Abbe zoen 158 

Gerland Hermanna 18 

Gerryt van Belcum 41 

Gheert, e.v. Anscke Renick zoen 155 

Gheryt Midler 59 

Ghielt Harkynghe 39 

Goedsfrundt en Hylck 102 

Goffa, heer 75 

Goffe Douwe Abbinghe zoen 82 

Goyka Douwes zoenn 83 

Grathie Kammynga 37 

Gregoris Bertolff van Aken 115 

Haebel, v.v. Taecke Glins 163 

Harmannus Hopper 33 

Haya Kammingha 50 

Henrick Nanne soen en Katryn Epes 84 (zie ook 106) 

Henrick Nanninck zoen 106 (zie ook 84) 

Hera Jelbits zoen 66 

Hero (Here) van Hottinga, heer 160 166 

Hessel Tyercks zoen 178 

Hessel Boytiema 211 

Hessell Abinga 151 

Hessell Martena 92 

Hille en Arnt van Suerhusum 20 

Hylck en Goedsfrundt 102 

Idtsck Sythie Haerinxema dochter etc. 169 

Idze Jathye soen 68 

Jacob Frercx zoen en Tyets Doytze dochter 173 

Jan Meynert zoen 88 

Janke Sappes 56 

Janken, w.v. Douwa Feddes 91 

Jarich Epa Hotnya 34 

Jarych Haryngs zoen, heer 96 

Jayts, w.v. Jacop 139 

Jelle, e.v. Reync 21 

Jelle Syricks zoen Harinxma 159 

Jelmar, heer 79 

Jeppa Jeppama 43 

Jets, w.v. Tzumma 161 

Jeye Sickingha, e.v. Haring Sythiema 209 

Joest (Jose), juffer 89 108 

482

Johannes Sextinus, meester 95 

Jorert Andringha 35 

Jouka Tirdema, e.v. Gabba Jerla 51 

Julius en Frederick van Botnya, gebroeders 197 

Katerina, w.v. Peter Korwer 32 

Katerina Siarsma 5 

Katherina Mockumma 94 

Kathryn Harinxma 62 

Katryn Epes en Henrick Nanne soen 84 (zie ook 106) 

Kempo van Martena, doctor 144 

Laes van Jonghama 165 

Liewo Pieters zoen 172 (zie ook 150) 

Luts van Ockema, juffrouw 191 

Lutthye (Lutthie, Lutzia) Harincxma (Haricxma, Haryxma) 116-119 

Lutyen Gerbrandts dochter 141 

Lutze Abbama 16 

Lyeuwe Peters zoon en Saepke Rinthie dochter 150 (zie ook 172) 

Lysck Doekema 48 

Lyuck, w.v. Taede Hopper 142 

Mammo Mammingha 4 

Mathias Dirck zoen, heer 73 

Menno Jarla 54 

Menno Ponnama 8 

Meynt Aeltgema 64 

Moy (Moey) Sipkis 143 196 

Nanne Reyns (Reyn) zoen 204 205 

Obbe Dircx zoen 208 

Peer Epo zoen a Bosum 145 148 154 

Peter Kammegha 11 

Peter Kamyngha 98 

Pieter (Peter) Johan (Jan) zoen 134 136 

Reintzen Douwe dochter, e.v. Pier Sytzema 199 

Rema Hermana en Wytthie Camstra 198 

Remck en Albert Wilcke zoen 113 

Remtz en Wytthie van Cammingha 129 (zie ook 189) 

Renck, e.v. Reinner 109 

Reynsk Camstra, w.v. Hette van Dekema 186 

Ricke toe Dorp 69 

Rippert Reyner zoen 212 

Ritsche Jelmera 13 

Ritske Jaersma, heer 149 

Ritsko (Ritske, Ritzske) Boelama (Bolema, Bolama) 130-132 182 190 

Roeliff van Bunau, jonker 176 

Roetger Mertyns 120 

Romko Aynge 23 

Ryns Pieter zoen 135 

Rynts Minnema 189 (zie ook 129) 

Saepke Rinthie dochter en Lyeuwe Peters zoon 150 (zie ook 172) 

Salvius Foppinga 180 

Sasker Heeryngha 80 

Schelta (Schelte) Andla Latzema (Latzma) 193 206 207 

Schelta Lyauckama 40 

483

Schelte Lyawkeme 65 

Sibbel, w.v. Simon 152 

Sibbel Sibbetzme (Sybet) weduwe 61 72 

Sicka Allart zoen 36 

Siouck van Martena 194 

Site Kammingha 14 

Syborch, e.v. Heyno Vloghelingh 2 

Sybrandt van Roorda 210 

Syds Tziarda 157 

Syercktzien Donie 183 

Symon Hoeyte zoen en Barber Tymens dochter 192 

Sytse Harincxma 175 

Take van Herama 188 

Teeta Jellama 26 

Teth Jongema, juffer 202 

Tette, e.v. Heere 107 

Thiemk Holdinga 29 

Thrin Arents dochter en Dirck Adems zoen 201 

Tiaerdt van Burmanya, heer 164 

Tiedt, w.v. Simon Henrycks 156 

Tiets, w.v. Sasker Heringe 104 

Titardus carpentator 12 

Tjepck Tjepcke dochter 203 

Tryn Alberts 200 

Tyaerdt van Herama 147 

Tyebke Fokelen zoen 31 

Tyemck Wibren Boulsme dochter 45 

Tyethye Sickes van Nyenhuys 74 

Tyets Doytze dochter en Jacob Frercx zoen 173 

Tzalling, heer 63 

Wabbo, heer 140 

Waell Buttima 76 

Wattia Harinxma 28 

Wiba Thierxma 19 

Wiggle Campstra 58 

Wipcke Tyercksma 55 

Wlck Wyghersma 25 

Wlcke Myrcks zoen 100 

Wpka Doyema 10 

Wythie van Camminga 171 

Wytss heer Godschalcks Jungummae dochter 167 

Wytthie van Cammingha en Remtz 129 (zie ook 189) 

Wytthie Camstra en Rema Hermana 198 

Wytz Aebyngha (Aebbinge) 162 185 

Yde en Broer Tyarkes zoen 22 

Yde Bocka dochter Harinxma 44 

Yde Heringhe 30 

Yeck Thomas 97 

Yettie, w.v. [Jan] Ripperts 78 

Ytyens, e.v. Hans Eennes 99 

Zettie Lickle zoen 181 

484

5. Familierelaties van de testateurs 

Nr 1 (1373 augustus 5) 

Naam Conradus de Nendorpe 

Broers Johannes vamme Lo, Henricus 

Zuster Grete 

Partner Ziburghe 

Ov. familie tantes van moederszijde: Metteke en Alleke; oom: Johannes de Bremen 

Woonplaats Hamburg 

Commentaar Zie ook het testament van zijn vrouw Ziburghe (nr 2). 

Nr 2 (1376 januari 23) 

Naam Syborch 

Broer Remmeke (x N.N.) 

Zusters Hillegunde, Elteke; halfzusters: Eweke, Hylleke 

Partner Heyno Vloghelingh 

Woonplaats Hamburg (kennelijk afkomstig uit Leeuwarden) 

Commentaar 1. Eerder gehuwd met Conradus de Nendorpe (zie nr 1). 

2. Vermoedelijk was Syborchs broer Remmeke dezelfde als Remmeke 

Simons sone in Leeuwarden, genoemd in nr 1. Wellicht heette haar 

vader dus Simon. 

Nr 3 (1401 juli 27 of 28) 

Naam Clothus Bentha 

Partner Anseke 

Woonplaats Rauwerd 

Commentaar 1. Erfgenamen: Sicco Ydszarda, Tzalenghus Fethza en zijn broer 

Poptatus, parochianen in Poppingawier, Rauwerd en Terzool. Anseke 

krijgt Fetza, met last van jaargetijden voor Taetke en Graetke (misschien 

hun kinderen?). Poptatus krijgt Bentha, met last van jaargetijden voor 

Clothus zelf, Odulfus en Dode Tzialengi, waarschijnlijk verwanten. 

2. Suggesties voor andere lezingen en interpretatie van namen bij 

Oldenhof, Parochy Easterwierrum, 48-49. 

Nr 4 (1407 november 25) 

Naam Mammo Mammingha 

Broers Dyo (+?; dochter: Anka); onwettige broers: Ado, Feddeco 

Zuster Ludka 

Kinderen geen 

Ov. familie cognati: heer Jarichus de Horslant (pastoor Nijehove), Focko de Ullauird 

(parochiaan Nijehove), Hoecko Mennema 

Woonplaats Leeuwarden, parochie Nijehove 

Commentaar Jarichus de Horslant was 1383 deken van Franeker (OFO II, nr 1). 

Nr 5 (1409 maart 21) 

Naam Katerina Siarsma 

Ov. familie cognati: Jadde, Liubbeke (beide in klooster Bethlehem) 

Woonplaats Birdaard 

Commentaar Erfgenamen, waarschijnlijk ook verwanten: Campo (zoon van Wiardus 

en Ludde in Lioessens), Sio Clatirsma, Wbko, Wieke in Lekkum, Beike, 

Eteke, Galteke, Wieko, Atte. 

485

Nr 6 (1423 mei 27) 

Naam Ducko Onnama 

Partner Beyka 

Kinderen zoon: Dodo (+?; zoon en dochter) 

Woonplaats Damwoude 

Commentaar Erfgenamen, waarschijnlijk ook verwanten: de gezusters Betteka en 

Wapeka Ewyngha. Verder is sprake van Tako Jeuwingha en zijn zoon 

Juweco, scolaris. 


Naam Benedictus Doyngha 

Partners Getteka (+), Etheke 

Woonplaats Burgwerd 

Commentaar Benedictus kwam uit Oosterend (UvB, f. 47a r ), maar het testament is 

opgemaakt in Ockinga-huis in Burgwerd. Mogelijk was Etheke een 

Ockinga. In 1478 is sprake van Donia-goed bij de kerk in Burgwerd, dat 

inmiddels Nieuw-Ockinga heet (OFO I, nr 285). Verder komt de naam 

Etheke later bij de Ockinga’s voor 

Nr 8 (1436 oktober 9) 

Voornaam Menno Ponnama 

Partner Atta 

Ov. familie grootvader: Baldingus Syerdessma 

Woonplaats omgeving Gerkesklooster 

Nr 9 (1438 februari 28) 

Naam Andlef Abbengha 

Partner Hylka 

Kinderen zoons: Sywert (x Beyka), Tzaling (abt Mariëngaarde), Adzert (in 

Mariëngaarde) 

Woonplaats Blija 

Commentaar 1. Over Tzaling, 22ste abt van Mariëngaarde (1427-1462): Wumkes, 

Sibrandus Leo’s abtenlevens, 24-27. Zijn zegel: RAF, Archief Klooster 

Gerkesklooster, inv. nr 88 (1443). 

2. Er kunnen goederen vervallen aan een zekere Beyka Abbengha. Zij 

is niet eenduidig te identificeren. De vrouw van Sywert was Beyka Bolta 

genaamd (UvB,f.31 r ). Ook Andlefs moeder heette mogelijk Beyka: hij 

vermaakt Tzaling Beyke syn moders solveren knap. Deze passage kan 

echter ook nog anders worden begrepen, namelijk zo dat Beyke de 

moeder van Tzaling was, dus wellicht een eerdere vrouw van Andlef. 

Zie ook Beelaerts van Blokland, ’Nogmaals Aebinga van Humalda’, 

kolom 6. 

Nr 10 (1439 oktober 9) 

Naam Wpka Doyema 

Partner Focke 

Woonplaats Marssum 

Commentaar Erfgenamen: kinderen van Swob Aylva, waarschijnlijk dezelfde als N. 

Juwsma, getrouwd met Tjaard Aylva (UvB,f.32 r ). Hun dochter Yde liet 

Doyema goed te Marssum na (nr 30), en hun zoon Douwe noemde een 

dochter Swob. 

486

Nr 11 (1440 mei 8) 

Naam Peter Kammengha 

Partner(s) Sicke 

Kinderen zoons: Sicko, Zywych (lees: Syuck); dochters: Thiamke, Zacke 

Woonplaats Leeuwarden 

Commentaar 1. Zoon van Gerrard Camminga en Tiemck N.; trouwde Sicke (nr 14), 

weduwe van Peter Camstra (UvB, f.36 r ). 

2. Andere genoemde Camminga’s: Gerrard (vader van Peter, of zoon 

van Peters zuster Wick) en Ubele. 


Naam Titardus carpentator 

Zuster Jeselick (zoon: Hermannus) 

Partner Jeselicka 

Kinderen zoon: Wibodus; dochters: Catrina (+?; dochter: Syka), Tjalla, Rimika 

(+?; zoon: Amelius; dochters: Anka, Katrina), Frouckia 

Ov. familie avunculus: dominus Dodo; soceri: Wibodus, Elgerus 

Woonplaats Almenum 

Commentaar Erfgenamen: Wibodus, Tjalla, Frouckia. Catrina en Rimika zijn dus 

waarschijnlijk al overleden. 

Nr 13 (1450 januari 17) 

Naam Ritsche Jelmera 

Kinderen dochters: Jouke, Jeltgie, Wytgie, Aensche, Hilleka (enige die nog niet is 

uitgeboedeld) 

Woonplaats Ameland 

Commentaar 1. Geboren 1383, overleden 1450; trouwde eerst Tiemck N., later Ayl N. 

(UvB, f.35 v ). 

2. Erfgenamen: Remmeka, Kempa, Haye, Ayle en Elke, kinderen van 

vooroverleden zoon Sasker (UvB, f.35 v ). Er was nog een (onechte?) 

zoon. Zie OFO II, nr 214 (1439): huwelijkse voorwaarden van Hannyka 

Ritzeka soen van Ameland en Thied Doekka dochter Hemmemma. 

3. Over de afhandeling van de nalatenschappen van Ritsche en Sasker: 

OFO II, nr 216 (1450); IV, nr 14 (1452); III, nr 6 (1466); IV, nrs 40 

(1473) en 42 (1474); I, nr 252 (1474); ARA, Archief Nassause Domeinraad, 

Hoofdarchief, inv. nr 10313.9 (1450). 

Nr 14 (1451 april 18) 

Naam Site Kammingha 

Moeder Frouke 

Partner Peter (+) 

Kinderen zoons: Sicke, Rienick; dochters: Thiemck, Sacke 


Commentaar 1. Site Lausma; trouwde eerst Peter Camstra, bij wie Rienick, later Peter 

Camminga, bij wie de overige kinderen (UvB, f.36 r en 37 r ). 

2. Zie ook het testament van haar tweede man Peter (nr 11). 

Nr 15 (1452 oktober 4) 

Naam Bawck 

Partner Hessel 

Kinderen (+?; er worden missen besteld voor de zielen van Bawck zelf, haar 

kinderen en haar vader en moeder) 

487

Woonplaats waarschijnlijk Nijland 

Commentaar Erfgenamen: Ebela (x Ynne Bockes of Bocka Ynnes?) voor de ene helft, 

voor de andere helft Bawcks zusterlingen en de kinderen van Douwe 

Hiddema. Tot die kinderen horen mogelijk Epa Hiddama en Hidde 

(dochter: Jetcke x Hyn). Omdat de zusterlingen en de kinderen van 

Douwe Hiddema in één adem worden genoemd, is het aannemelijk dat 

Douwe een broer van Bawck was, dus dat zij behoorde tot de Nijlandse 

familie Hiddema. Douwe, getrouwd met Tyet Hoytema, noemde een 

dochter Bauck (UvB,f.62 r ). Ook de andere goederen waarover Bawck 

beschikt, Wybenga en Gerlinga, lagen in Nijland (RvdA II, 343-344). Bij 

de uitvoering van het testament is een rol weggelegd voor Lolle Ockinga 

(x Hisse), mogelijk een verwant. 

Nr 16 (1455 oktober 9) 

Naam Lutze Abbama (+) 

Partner Campe Abbama (+) 

Woonplaats Huizum 

Commentaar Lutze en Campe zijn vermoedelijk de ouders van Hessel, met wie de 

genealogie van de familie Abbema in Huizum begint (UvB, f.32 v ). 


Naam Feddricus Hummama 

Zuster bastaardzuster: Truyd (x Abba, heeft kinderen) 

Partners NN (+); Eteka (moeder: Eteka) 

Kinderen zoons bij Eteka; erfgenamen: omnes filios suos ac fi[....] (aan te vullen 

tot filiam of filias) 

Woonplaats Dronrijp 

Commentaar Eteka was een dochter van Tiete Hettinga; haar broer Epo trouwde 

Feddricus’ zuster Jel (UvB,f.48 v -49 r ). Uit dit testament blijkt dat Eteka 

een dochter was uit Tietes tweede huwelijk, met Eteka Ockinga, niet uit 

zijn eerste met Tryn Bockema. 

Nr 18 (1456 januari 17) 

Naam Gerland Hermanna 

Ov. familie grootvader: Tako Campstra 

Woonplaats Minnertsga 

Commentaar 1. Dochter van Lolle Ockinga en Bauck N., trouwde Wibrand Hermana 

(UvB,f.56 r ). Uit de naam van de grootvader blijkt dat haar moeder een 

Camstra was. Volgens Schotanus, Tablinum, 118 (1413 september 1) 

had Tako behalve twee echte zoons ook twe Petre, dat syne naturlike 

kinderen synt. 

2. Erfgenamen gelijkelijk: Tytardus (x Anka; dochter: Katharina) en 

Eppo (x Ebela; zoon: Dodo), kinderen van Teda (+); Taco en Jella (x 

Laurentius; dochter: Katharina). Teda was volgens het niet overgeleverde 

testament van Bauck uit 1420 de dochter van Gerland en 

Wibrand (UvB,f.56 r ). Gerland stelt executeurs aan voor het maken van 

een scheiding tussen Taco en Jella, haar opgedragen in het testament van 

de overleden Hobbo. In de gangbare Hermana-genealogieën zijn Taco 

en Jella beschouwd als kinderen van Gerland en Wibrand (UvB,f.47a v ; 

SFA I, 199), maar omdat Gerland haar in dit testament gelijkstelt met 

haar kleinkinderen, is het aannemelijker dat een generatie moet worden 

tussengevoegd. Dit wordt bevestigd door EHD, 1427: Wibrand (+ 1427), 

488

Nr 19 (1456 juni 5) 

Naam Wiba Thierxma 

Vader Thierck? 

Partner Bauke 

Kinderen dochter: Ulke 

Woonplaats Broek 

zoon van Hobbe Gerbranda en Katarina Wiarda, trouwde Sytz, enige 

dochter van Tzierck Hermana; kinderen: Douwe (x Bauck, enig kind van 

Pybe Tzymmingha te Oosterbierum), Hobbe (van hem stammen de 

Hermana’s af), Katarina (x Pybo Sickema te Herbaium; van hen 

stammen Sickema’s en Rinia’s af, vgl. nr 48). Volgens deze bron was 

Wibrand dus een Gerbranda, die zich Hermana noemde naar zijn eerste 

vrouw, en was Hobbo zijn zoon uit zijn eerste huwelijk. 

3. Beelaerts van Blokland, ’Van Aylva’, kolom 31-32, suggereert op 

grond van hun voornamen dat Tytardus en Eppo Aylva’s zijn. Aan zijn 

betoog kan worden toegevoegd dat het opvallend is dat Epo Tiaerds zoen 

Aylva getrouwd was met een Ebel, en o.a. een zoon Douwe had (UvB, 

f. 32 r ). 

4. Verdere familie, niet als zodanig aangeduid: Lollo Ockinga (x His; 

dochter: Katharina), zoon van Gerlands broer Epe (UvB,f.56 r ); Upko in 

Hitzum (x Tetta), kleinzoon van Gerlands zuster Geel (PKAF 4, 19-21). 

Nr 20 (1459 januari 12) 

Naam Arnt van Suerhusum en zijn vrouw Hille 

Woonplaats Stiens of Leeuwarden 

Commentaar 1. Arnt leefde nog 1476 januari 5 (OFO I, nr 265). Hij overleed vóór 

1478 augustus 1, toen Hille fan Zwolle, saelighe Aernts fan Swrhusin 

naelaeten hwsfrouwe het Sint Jacobsgasthuis te Leeuwarden stichtte 

(OSA, nr 54). Uit dit laatste stuk blijkt dat Hille een broer Henrick had. 

2. Verder genoemd: Herman van Suerhusen en Metta Leferts dochter. In 

OSA, nr 54 worden Arnts neven Loedwich en Harmen van Surhusin 

genoemd. 

Nr 21 (1459 januari 14) 

Naam Jelle 

Broer N.N. (erfgenaam) 

Partner Reynck 

Woonplaats Wolsum 

Nr 22 (1465 april 21) 

Naam Broer en zijn vrouw Yde 

Vader van Broer: Tyark 

Kinderen zoon Alle (geprofest in Anjum) en uitgeboedelde kinderen 

Tnr 23 (1465 mei 30) 

Naam Romko Aynge 

Broer N.N. (zoons: Fecko, Gayko) 

Zuster Bauke (geprofest tertiaris; in Fiswerd?) 

Kinderen natuurlijke zoon: Feddo 

Ov. familie nicht: Tyamka (had huwelijkscontract met Haringus Woldens zaliger) 

Woonplaats wordt provenier in zusterklooster Fiswerd 

489

Commentaar Zie ook UvB,f.51 v : Tiemck Aynge, dochter van Halbet Aynge en Moed, 

trouwde Liwe Juckema (1472). Mogelijk was zij dezelfde als Romko’s 

nicht Tyamka, en was Halbet dus de niet met name genoemde broer. 

Nr 24 (1466 mei 6) 

Naam Doitia Albada 

Partner Saep (in de marge: ’van Douma geslachte’) 

Kinderen zoons: Rienck en Lieuwe; dochters: Syt en Hylck 

Woonplaats begrafenis in Sneek; land in Wieuwerd, Rauwerd en Abbingawier 

Commentaar Zoon van Riurd Albada en Magdalena Sjaarda, woonachtig in Sloten 

(UvB, f.33 r ). Saep is niet thuis te brengen in de genealogie Douma. 


Naam Wlck Wyghersma 

Kinderen zoon: Rippert; dochters: Hilck, Thet (+; zoon: Jetke) 

Woonplaats Almenum 

Nr 26 (1472 maart 12) 

Naam Teeta Jellama 

Partner Alle 

Woonplaats Haskerconvent (provenier) 


Naam Fosse Aylycama 

Woonplaats Achtkarspelen (genoemd: Buitenpost, Lutkepost, Gerkesklooster, 

Vrouwenklooster) 

Commentaar Relatie onduidelijk tot: Meynd Aylycama (= Meynt Aeltgema van nr 

64?), Bror Aylycama, Yette Bynnama, Ment Ballama, Yelte, Yma, 

Onne, Remmie, Galtye, Wyger, Leeke. 


Naam Wattia Harinxma 

Vader Bocka 

Partner Sacka 

Kinderen dochters: Sytg (non), Hilka, Wybrich; zoons: Pieter, Renick; dochter bij 

Ebel: Kathryn 

Woonplaats Sneek/Sloten 

Commentaar 1. Zoon van Bocke Harinxma en Gaets Dekema; trouwde Saeck 

Camminga (UvB, f.47 r ). Een huwelijk van Wattia en Ebel is niet 

bekend, dus misschien was Kathryn een buitenechtelijk kind. 

2. In het notariële onderschrift is sprake van ’predictam dominam 

Wyttiam’. In het testament wordt echter geen Wyttia genoemd. Mogelijk 

wordt bedoeld Wyts Juwsma, vrouw van Wattia’s broer Juw (UvB, f. 

47 r ). 

3. Literatuur: Kater, ’Testament’. 

Nr 29 (1472 december 31) 

Naam Thiemk Holdinga 

Broer N.N. (zoon: Thiard) 

Partner Tiepka 

Kinderen zoon: Botta (bastaarddochter: Renke); dochter: Dode (x Taka; dochter) 

Woonplaats Aalsum (bij Dokkum) 

490

Commentaar Thiemk Meckema noemde zich naar haar man Gabbe Holdinga (UvB, 

f. 49 v en 55 r ). Kennelijk is zij na de dood van Gabbe hertrouwd met de 

verder niet bekende Tiepka. 

Nr 30 (1473 april 23) 

Naam Yde Heringhe 

Broer Douwe Syaerda (zoon: Sicke) 

Kinderen zoons: Haya en Eelck (+?; is geen erfgenaam); dochter: N.N. (zoon: 

Sasker) 

Ov. familie ’fadir’ (schoonvader?): Aesghe 


Commentaar 1. Dochter van Tiaerd Aylva en N. Juwsma (erfgename van Wpka 

Doyema; zie nr 10); trouwde eerst Eelck Heringa (bij wie Eelck), daarna 

Sasker Jelmera (bij wie Haya en Eelck). Zie UvB, f.31 v en 35 v -36 r ,en 

Beelaerts van Blokland, ’Van Aylva’, kolom 16-17. 

2. Ydes broer Douwe Aylva noemde zich naar zijn vrouw Eedwer 

Sjaarda (zie nr 77). Zie ook de testamenten van Ydes zoon Haya (nr 50) 

en haar schoonzoon Wiggle Camstra (nr 58). 

Nr 31 (1473 juni 11) 

Naam Tyebke 

Vader/moeder Fokel 

Partner Fedde (+) 

Woonplaats genoemd: Haskerconvent, Langweer, Oldeboorn, Akkrum 

Nr 32 (1473 september 24) 

Naam Katerina 

Partner Peter Korwer (+) 

Ov. familie voogd: Ghisbert Ghisberts zon 

Woonplaats afkomstig uit Sneek (daar haar persona), gaat in convent Aalsum 

Commentaar Over de afhandeling van de nalatenschap: RAF, Archief Klooster 

Aalsum, inv. nr 57 (1473 december 10): Agga Ubba zoen en Lisabet 

Jacobs dochter doen afstand van hun aanspraken. 

Nr 33 (1475 maart 11) 

Naam Harmannus Hopper 

Broer Ghelmer 

Partner Lamme Huynge (+) 

Kinderen zoon: Harmen; natuurlijke zoon: Harmen 

Woonplaats Groningen 

Commentaar De familie Hopper was afkomstig uit Staveren. Zie ook het testament 

van Lyuck, weduwe van Taede Hopper, zoon van Harmannus’ broer 

Tymen (nr 142; zie SFA I, 220). 

Nr 34 (1475 mei 25) 

Naam Jarich Hotnya 

Vader Epa 

Broers Jacob, Anna, Wyba 

Zuster Hyla 

Partner Swob 

Kinderen dochter: Doed; zoons: Ju, Epa, Hera 

Woonplaats Nijland 

491

Ov. familie voogden over kinderen: Douwa Zyaerda, Tyaerd Juuinga, Sicka 

Zyaerda, Eedwer Zyarda en Swob 

Commentaar 1. Zoon van Foekel Hottinga en Epe a Kee; trouwde Swob Sjaarda (UvB, 

f. 50 v ). 

2. Zie ook de testamenten van Swobs moeder Eedwer Sjaarda (nr 77), 

hun dochter Katryn (nrs 114, 123, 146) en hun schoonzoon Hessel 

Martena (x Both; nr 92). 

Nr 35 (1476 mei 15) 

Naam Jorert Andringha 

Broers Tyard 

Partner Garbrich 

Ov. familie mette: Idska; megen, sibben die erven: Tyard, Feyke (in A 2 neef 

genoemd), Sigher, Douwe, Atte; overige megen: heer Hoitie en zijn twee 

zusters in Monnikebaijum 

Woonplaats Akkrum 

Commentaar 1. Zoon van Hotteka (zegel nr 68). Zie verder: Andringa, 11-14. 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap: OFO I, nrs 269 (1476 mei 

30) en 270 (1476 juli 21); GA Nijefurd te Workum, Archief Klooster 

Mariënacker Workum, inv. nr 35 (1476 november 14). 


Naam Sicka 

Vader Allart 

Broer N.N. (+) 

Zusters Petryke 

Partner vrijster: Hisse Ofka Dotinga dochter 

Ov. familie nichten: Petrike Claes dochter, Aeyle; meegh: Hauck; moei: Eedwer 

Zyaerda, Doede; onduidelijke relatie tot Wlbed Haya zoen, Reynu 

Wlbeds dochter, Sasse Wlbets 

Woonplaats Dronrijp of Franeker 

Commentaar 1. Sicka’s vader Allart moet een broer zijn geweest van Eedwer en Sicke 

Sjaarda. Hun grootouders waren volgens de gangbare genealogieën 

(UvB, f.60 r ; SFA I, 361) Goffe Sickes Sjaarda en Eedwer Gerbranda. 

Goffe was echter de naam van de tweede man van Eedwer, Goffe 

Tamminga, die zich Sjaarda ging noemen (bij voorbeeld Rechtsomgang 

Franekeradeel, p. 35). Haar eerste man was Allart Sjaarda (Sibrandus 

Leo’s abtenlevens, 57-58: Sicko Syarda, Allardi filius en: Eduardam, 

Sickonis matrem. Naar hem zal Sicka’s vader Allart zijn genoemd, 

evenals de in dit testament genoemde Allart Foppa zoen (een zoon of 

kleinzoon van Foppa, zoon van Eedwer Gerbranda en Goffe Tamminga). 

2. De naam van Sicka’s moeder blijkt uit het kalendarium van Dronrijp 

(Schotanus, Tablinum, 21): 1476 september 18 overleed Sicco Alardi 

Oedsinga, die het testament van zijn moeder Engele Oedsinga (+ juni 7) 

bevestigde. Sicco en zijn broer Epo overleden zonder kinderen. 

3. Sicka laat Oedsinga stins na aan Eedwer Sjaarda. In 1479 geven haar 

man Douwe en hun zoon Sicke deze als huwelijksmedegave aan haar 

kleindochter Katryn Hottinga (OFO IV, nr 52). 


Naam Grathie Kammynga 

Moeder Doede (x Haya) 

492

Broers Peer, Liuwa 

Partner Waltya 

Ov. familie nouwa: Hidda; tantes: Tyemck (x Menna) en Sack (+; x Waltya; 

kinderen); twee nichten in Nijeklooster; twee nichten in Bethlehem. 


Commentaar 1. Dochter van Sicke Camminga en Doed Dokema (zie nr 57), die 

hertrouwde met Haye Heringa (zie nr 50); Grathie trouwde Peter Abbes 

Onsta, Epo Jankes Douma en Watze Abbes (UvB, f.35 v -36 r ). 

2. De tantes Sack en Tyemck waren zusters van haar vader, getrouwd 

met resp. Waltya Harinxma (nr 28) en Menna Eminga (UvB,f.35 v -36 r ). 

Verder genoemd: wijlen Siuck. Haar vader had een broer Siuck, en ook 

haar grootvader van moederskant heette zo (zie nr 57). Waarschijnlijk 

is die bedoeld, en was de getuige Jw Sioeka zen haar oom. 


Naam Altger Houkama 

Vader Douwe 

Partner Yda 

Ov. familie nift: Anske; miegh: Epe (erfgenamen) 

Woonplaats Bolsward 

Commentaar Is de patroon in Schillaard geld schuldig samen met Jan, mogelijk een 

broer (waren Anske en Epe zijn kinderen?). Altger overleed vóór 1484 

maart 24 (GA Bolsward, Oud Stadsarchief, inv. nr 539). 


Naam Ghielt Harkynghe 

Partner Yde 

Kinderen dochter: Baucke 

Ov. familie ooms dochter: Yeske 

Woonplaats Oosterwierum 

Nr 40 (1479 april 13) 

Naam Schelta Lyauckama 

Partner Tyetie 

Kinderen dochter: Ebel; zoons: Schelte, Sicke, Epe, Wibe 

Ov. familie moer: Doed Hibbema 

Woonplaats Sexbierum 

Commentaar 1. Zoon van Schelte Liauckema en Ebel Hibbema (SFA I, 246); trouwde 

Tyetie van Nyenhuys (zie nr 74). 

2. Wibe krijgt het deel van Hibbema goed dat hem is nagelaten door 

wijlen Wibe Hibbema, Ebels vader. Doed Hibbema (zuster van Wibe of 

Ebel?) heeft Wibe ook haar deel toegezegd. 

3. Zie ook de testamenten van Schelta’s zoons Epo (nr 138) en Schelta 

(nr 65) en diens vrouw Lutthie Harinxma (nrs 116-119). Volgens het 

testament van Epo was Ebel onecht kind. 

4. Onduidelijk is de relatie tot Tzaling en Andla, aan wie Schelta zijn 

aandeel in de renten en landen in Dirck Smitsme goed nalaat, mits zij 

hun moer met rust laten en verder geen aanspraak maken op de 

nalatenschap van Doed Hibbema. De naam Andla komt later voor bij de 

familie Latsma te Sexbierum, die blijkens de testamenten van Schelta 

Andla Latsma (nrs 193, 206, 207) een nauwe maar schimmige relatie 

had met de Liauckema’s. 

493


Naam Gerryt van Belcum 

Partner Wyttie 

Kinderen zoon: Pytter; nog vier andere kinderen 

Ov. familie ’swager’: Symen 


Commentaar 1. Legaat aan kinderen van overleden Willem, wellicht een zoon. 

2. Gerryts dochter Lieuwkie trouwde Jacob Canter (zie Roarda, ’Canter’, 

67). 

Nr 42 (1481 maart 29) 

Naam Aeda Jonghama 

Vader Keympa 

Broers broer: Eeda; halfbroers van vaders kant: Hessel, Aggha, Hetto 

Zuster Ansck (Nijeklooster) 

Partner Hacke 

Kinderen natuurlijke zoon: Johan 

Ov. familie matta: Mynno Eeda zoen; nichten: Teete Wiba lya, Wyttia, Lwttie; 

zusterling: Lwttye Feykis (zoon: Bocke) 


Commentaar 1. Zoon van Keympa Jongema en Ansck. Kempo hertrouwde Jel 

Harinxma. Aeda trouwde Hac Eysinga. (UvB, f.52 r ). 

2. De zusterling moet Luts Feykis Oenema zijn, vrouw van Feyke 

Bockes Harinxma. Zij hadden inderdaad een zoon Bocke. Aeda legateert 

een en ander aan Feyke Oenema, vader van Luts (of haar man, in dat 

geval door Aeda genoemd naar haar familie). De precieze betekenis van 

’zusterling’ is in dit geval onduidelijk. Luts had een zuster Ansck, 

mogelijk de moeder van Aeda. Weliswaar was Ansck volgens UvB, f. 

41 v een kloosterlinge, maar dat lijkt op een vergissing te berusten. 

Verder was Luts een zuster van Jel Harinxma, de tweede vrouw van 

Aeda’s vader Keympa. 

3. Aeda’s halfbroers krijgen Geynsera gued in Wommels. Zie verder de 

aantekeningen bij de testamenten van Foekel en Laes Jongema (nrs 86 

en 165). 

4. Zie ook de testamenten van Aeda’s broer Eeda (nr 126) en diens zoon 

Aeda (nr 127). Mogelijk is de in dit testament vermelde Mynno Eeda 

zoen, Aeda’s matta, later ook Aeda genoemd. 

Nr 43 (1483 oktober 29) 

Naam Jeppa Jeppama 

Broers Feye, Oentge, Gerit 

Zusters Bottie, Ulke; zusterszoon: Saling 

Partner Luttge 

Ov. familie moeien in Bethlehem; aparte legaten aan zuster Ethie (Bethlehem?), 

zuster Saepke (Foswerd) 

Woonplaats Westernijkerk 

Commentaar 1. Jeppa’s moeder was Frouck Helbada, die na het overlijden van 

Jeppa’s vader hertrouwde met Ernst Unema, bij wie Feye, Oentge, Gerit 

en Ulke (UvB, f.63 r ; Bottie ontbreekt daar). Als vader van zijn zuster 

Ansck (x Sids Botnia; zoon: Tjalling, waarschijnlijk de genoemde 

zusterszoon) wordt tezelfder plaatse Jeppa senior vermeld, die dus 

tevens vader van Jeppa kan zijn. Elders heet Jeppa een zoon van Jackle 

494

Jeppama (+ 1411 september 2), maar gezien diens sterfjaar kan deze ook 

zijn grootvader zijn geweest (EHD, 1411). Jeppa trouwde Luts Jelgers 

Feitsma (UvB, f.63 r ). 

2. Inkomende renten worden opgebeurd door dreyerhanda, als Gaucke 

Feyckema, Tierck Stennertsma und Wopke kinder. Het is onduidelijk op 

wie dit betrekking heeft. 

3. Het testament is overgeleverd in een procesdossier betreffende een 

twist tussen Sibt Unema (zoon van Feye; UvB, f.63 r ) en Salingk Sitze 

(zoon van Ansck en Sids Botnia). 


Naam Yde Harinxma 

Vader Bocka (+) 

Moeder Gautke (+) 

Broers Watkie (+; zoons: Peter, Renyk; dochters: Hylke, Kathrine, Sythe (non)), 

Feykie (+; zoon: Bocke; dochter: Katherine), Juu (+; dochter: Lwtke); 

bastaardbroer: Johannes 

Zusters Hysse (non), Jelle (+; zoons: Hessel, Agghe, Hette; dochter: Anske 

(non)); bastaardzuster: Lysbeth 

Woonplaats Sneek 

Commentaar Dochter van Bocka Harinxma en Gautke Dekema, ongehuwd (UvB, f. 

47 r ). 

Nr 45 (1484 juni 29) 

Naam Tyemck 

Vader Wibren Boulsme (+) 

Broer Bauke 

Zuster N.N. (zoon: Wibren, erfgenaam) 

Partner Gerbith 

Ov. familie oom: Yfka; nichten in klooster Bethlehem: Meensche, Remet, Ayl; 

familie van Gerbith: zuster in klooster Weerd, zusters dochters (ook in 

Weerd?) 


Commentaar 1. Wibren Boulsma was gehuwd met Imck Hemmema, die in 1475 

kinderloos zou zijn overleden (UvB,f.47a v ). Tyemck trouwde Gerbith 

Mennama (OFO I, nr 455; 1502 januari 21), die overleed vóór 1505 

maart 29 (OFO I, nr 499: Aedzert Lyuwa zoen Mennama en zijn broers 

Tzalingh en Gerbeth noemen wijlen Gherbet Mennama hun oom). 

2. De neef Wibren heeft waarschijnlijk de naam van zijn grootvader 

aangenomen, en maakte in 1514, 1516 en 1519 deel uit van het 

Leeuwarder stadsbestuur (Schuur, ’Peilingen’, 56). 

Nr 46 (1484 juli 31) 

Naam Baucke 

Ov. familie grootvader: scipper Ona. 

Woonplaats (opgemaakt in klooster Workum, waaraan zij ook de helft van haar 

goederen schenkt) 

Commentaar In dorso: ’Bauke Sierkes brief’ en (doorgehaald): ’Bauke Wabbes brief’. 


Naam magister Bocko 

Broers Remcko, Gerbodus (waarschijnlijk +; zoons) 

495

Zuster Syoucka 

Ov. familie nicht: Roncko, dochter van Gerardus en Volke; neef: Bucho 

Woonplaats Warga 

Commentaar Zoon van Ferricus Folcarts Aytta en Sydtz Bocho dochter de 

Hemrichem; prebendaris in Wirdum (Genealogia Ayttana, 257; SFA I, 

15). 


Naam Lysck Doekema 

Vader Pyba 

Moeder Kathryn 

Zuster Syttye 

Partner Docka (+) 

Kinderen zoons: heer Wke, Haya, Hobba, Harynk (jongste zoon), Pyba (+; 

kinderen), Douwa (+; kinderen); dochters: Ymck (jongste dochter), 

Bauck, Teedt, Hys, Syttya (non?) 

Woonplaats Blessum 

Commentaar Dochter van Pyba Sickema en Kathryn (UvB, f.57 r ). Kathryn was een 

dochter van Wibrand Gerbranda en Sytz Hermana (EHD, 1427; vgl. nr 

18). Lysck trouwde Doeke Rinia (+ 1478 februari 2; zie GFL IV, 36-37: 

Blessum, G45). 

Nr 49 (1485 juli 13) 

Naam Doed (+) 

Broer Tyaerd 

Zusters twee 

Partner Hantya Heringha 

Woonplaats Ballum op Ameland 

Commentaar Hantya was een bastaardzoon van Haya Camminga (zie nr 50). 

Nr 50 (1486 maart 9) 

Naam Haya Kammingha (+) 

Partner Doed Kammingha 

Kinderen zoon: Peter; dochter: Syoeck; natuurlijke zoon: Hanthia 

Woonplaats Leeuwarden (aulderman) 

Commentaar 1. Zoon van Sasker Jelmera en Yde Aylva (nr 30), weduwe van Eelck 

Heringa; trouwde Doed Dokema (nr 57), weduwe van Sicke Camminga 

(UvB, f.35 v ). 

2. Zie ook het testament van Doed, de vrouw van Hanthia (nr 49). 

Nr 51 (1474-1488) 

Naam Jouka Tirdema 

Broer N.N. (dochter Doed in Bethlehem) 

Zuster N.N. (dochter in klooster Gernaard of Nazareth onder Hallum) 

Partners Wrp (+; begraven in Rinsumageest), Gabba Jerla 

Kinderen dochters: Kynsche, Auka 

Ov. familie van Gabba: Doda Jarla (twee dochters in Sion; zuster: Auke) 

Woonplaats Wetsens 

Commentaar 1. Dochter van Sitse Martena en Jel Harinxma (UvB, f.54 r ), trouwde 

Worp Tjaarda (vandaar de dorsale aantekening: Jouck Tyaerda), later 

Gabba Jarla. Zij zou ook getrouwd zijn geweest met Ede Hessels 

Jongema (UvB, f.52 r ; vgl. SFA I, 99 en 268). Dit is echter onwaar- 

496

schijnlijk, omdat hij haar halfbroer was van moeders kant. Of was Jouck 

misschien een dochter van Sitse Martena uit zijn eerste huwelijk met 

Hilck Camstra? 

2. Zie ook het testament van Gabba’s broer Menno (nr 54). 

3. Onduidelijk is de relatie tot de dochter van Kempa (in klooster 

Bethlehem). Mogelijk Ansck, dochter van Kempa Jongema (UvB,f.52 r ). 

Nr 52 (1491 maart 25) 

Naam Ansck Himstera 

Partner(s) Sippe (+) 

Kinderen zoons: Feye, Reenck, Syds; dochters (waarschijnlijk +; kinderen) 

Woonplaats Morra 

Commentaar Volgens UvB mogelijk een dochter van Feio of Poppo Heemstra. 

Trouwde Sippe Sids zoen Tjaarda, die zich Heemstra ging noemen. Zij 

zouden in 1484 samen een testament hebben gemaakt (UvB, f.61 r en 

46 r ). 

Nr 53 (1493 januari 17) 

Naam Allert 

Vader Claes 

Broer heer Willem (+) 

Zusters Lysbeth (x Jan), Ghertruut (x Gherrit), Katherina (x Reyner), alle 

woonachtig in Sneek; één van hen heeft zoon Jacob schoenmaker 

Partner Wendelmoet 

Ov. familie meech: heer Johannes (Oegeklooster?) 


Commentaar Over de testateur (+ uiterlijk 1505): Schroor, ’Leeuwarder burgers’, nr 

87. Over het legaat aan de armen verder: OFO I, nr 540 (1508). 

Nr 54 (1494 juli 18) 

Naam Menno Jarla 

Broer Gabba (+; zoon: Suiwart; dochter: Lyns) 

Zusters twee (Sion) 

Kinderen dochters: Riska (Sion), Rixt, Gabke; zoons: Botto, Emko; ’spoelkint’ bij 

huisvrouw Griet: Sibet 

Ov. familie nicht: Heelka (Sion) 

Woonplaats Wetsens 

Commentaar 1. Voogden over de kinderen: Sibet Scheltama, Pibo Ropte, Tjaerd 

Narle. 

2. Zie ook het testament van Jouka, vrouw van Menno’s broer Gabba (nr 

51). 

Nr 55 (1496 januari 8) 

Naam Wipcke Tyercksma 

Kinderen dochters: Janke, Eedwert, Hiss (+; zoon: Tyerck) 

Woonplaats Franeker, afkomstig uit Bolsward 

Commentaar 1. Getrouwd met Tyerck her Johannes zoen (OFO IV, nr 27: Peer her 

Johannes zoen noemt de kinderen van Wypke Tyarkis wedue myns 

boeders kynderen). Tyerck wordt voor het laatst vermeld 1455 januari 

29 (OFO IV, nr 19). Hij overleed vóór 1462 april 4, als sprake is van 

Wypke Tyerkis weduwe (OFO IV, nr 25). Zie voor verdere familieleden: 

Bunskoeke, Inventaris, IX. 

497

2. Verder genoemd: Douwa en Hera, echtgenoten van Janke en Eedwert 

(nrs 91 en 66). Onduidelijk is de relatie tot Foppa Broers zoon en zijn 

dochter Hisse. Wipcke meldt dat zij hem geld leende toen zij die comenscap 

overgaf. Mogelijk was hij haar tweede man. Foppa is getuige bij het 

testament van Wipckes schoonzoon Hera (nr 66). 

Nr 56 (1496 januari 28) 

Naam Janke 

Vader Sappe 

Zuster N.N. (Walle?) 

Partner Tathie 

Woonplaats omgeving Haskerconvent 

Commentaar Getuigen: ’Ate Lyepes zoen in Haskerdyken, Ebeke, Wybe, Symer ende 

Janke suster, Walle, ende meer goede mannen’. De formulering is nogal 

cryptisch, maar mogelijk is de naam van de zuster Walle. 

Nr 57 (1499 maart 22) 

Naam Dode Kamingha 

Partners Sicka (+), Haye (+) 

Kinderen dochter: Syouck (zoons: Watthia, Wythia); zoon: Pieter (dochter: 

Graetthie; zoons: Sicke en Wythia) 

Ov. familie ’myegh’ in Gerkesklooster; nichten in Sion 


Commentaar 1. Dochter van Siuck Dokema en Siouck Juwsma; trouwde eerst Sicke 

Camminga, daarna Haye Jelmera alias Heringa, die zich Camminga ging 

noemen (zie nr 50); uit het eerste huwelijk een dochter Grathie (zie nr 

37), uit het tweede Pieter (zie nr 98) en Syouck (UvB,f.35 v ; vgl. f. 36 r ). 

2. Over de afhandeling van de nalatenschap: GA Leeuwarden, Archief 

Familie Van Camminga, inv. nr 37 (1528-1529). 

Nr 58 (1499 april 14) 

Naam Wiggle Campstra 

Partner Eelck (+); Doed 

Kinderen zoon: Sasker; dochters: Auck, Gauthie 

Woonplaats Oosterwierum 

Commentaar Zoon van Rienck Camstra en N.N.; trouwde Eelck Heringa, bij wie 

Sasker (zie nr 80, en het testament van zijn tweede vrouw Tyets Jousma, 

nr 104), en Doed N., bij wie Auck. Uit dit testament blijkt dat de 

volgorde van de beide echtgenotes anders is dan wordt aangenomen 

(UvB, f.37 r , SFA I, 79), en dat er nog een dochter Gauthie is geweest. 

Nr 59 (1499 mei 2) 

Naam Gheryt Midler 

Partner Ethye (+) 

Kinderen zoon: Jan (Klaarkamp?); dochter: N.N. (+; kinderen) 

Ov. familie neef: Halbet (mogelijk neef van getuige Yarych) 

Woonplaats Leeuwarden (kerkvoogd Sint Vitus) 

Commentaar Van het derde deel van de nalatenschap dat naar Klaarkamp gaat, krijgt 

Jan (de zoon?) vier enkelgulden per jaar boven kost en kleding, en 

Deuke een huis. Hun relatie tot Klaarkamp is hier onduidelijk. Zie echter 

GPCV II, 550-551: Gheryts zoon Johannes draagt zijn erfdeel over aan 

het klooster Klaarkamp, waar hij donaat is (1528). 

498


Naam heer Foppo 

Vader Aepka 

Broer Alle (dochter: Yde of Ytie (x Robyn?); kleinkinderen) 

Ov. familie zwager: Robyn (man van Ytie?) 

Woonplaats klooster Aalsum (biechtvader) 

Nr 61 (1501 april 3) 

Naam Sibbel Sibbetzme 

Broer heer Jelle (+) 

Zuster Tyesck (non) 

Partner Sibbeth (+) 

Kinderen zoons: Sibbren, Frans (+); dochters: Teet (+; getrouwd), Kathryn (+; 

getrouwd); kleinkinderen: Gryd, Auck, Wolter (waarschijnlijk van de 

dochters, want Sibbren moet compensatie krijgen als de kleinkinderen 

meer eisen) 

Ov. familie moer: Anske; veel kleine legaten aan niet nader aangeduide verwanten 


Commentaar 1. Dochter van Sybrant Peters Auckema (OFO I, nr 410). Als haar 

moeder wordt gewoonlijk genoemd Auck Siercks dochter Donia (SFA 

I, 28). Dit gegeven lijkt terug te gaan op Suffridus Petrus (De 

scriptoribus, dec. IX, 1). Volgens andere bronnen heette haar moeder 

Auck Douwama (RAF, Archief Familie Van Beyma thoe Kingma, inv. 

nr 628; OFO I, nr 91). 

2. Trouwde Sibit Jacobs zoen, die overleed vóór 1488 november 10 

(OFO I, nr 363: Sibbel, zalige Sibit Jacop senss weduwe, kwiteert haar 

broer Johan voor de uitvoering van het testament van hun vader). 

3. De herhaaldelijk genoemde Peter Johan zoen is een zoon van Sibbels 

broer Johan Sybrants. Ook zijn kinderen Peter en Auck worden vermeld, 

zonder dat de relatie tot de testatrice wordt geëxpliciteerd (SFA I, 28; 

Schroor, ’Leeuwarder burgers’, nrs 80, 216, 281). 

3. Zie ook Sibbels gewijzigde testament (nr 72), en de testamenten van 

haar neef Peter (nrs 134, 136), haar nichten Anscke (nr 70) en Teeth (nr 

156), en haar kleindochter Auck (nr 137). 

Nr 62 (1501 oktober 28) 

Naam Kathryn Harinxma 

Broer Bocka (+) 

Zuster Yde 

Partner(s) N.N. (+); Lou (zuster: Eelk) 

Kinderen drie, ’van beyde bedden’; dochter: Luthye (voogden: Jw Dekama, 

Eedwer Zyaerda); voogden van andere kinderen: Low, meyster Hetto, 

Jw Dekama, Hessel Martna 

Ov. familie moeien: Hisse (Nijeklooster), Anska (Foswerd), Lysbeth (Groendijk); 

nicht: Syth (Nijeklooster); moer: Eedwer 


Commentaar 1. Dochter van Feike Harinxma en Luts Oenema; trouwde eerst Tjaard 

Sjaarda, daarna Lou Donia, zoon van Peter Ockinga (UvB, f.47 r ). 

2. Niet uitgewerkt is de relatie tot Swobbe Jarichs (zuster van haar eerste 

man Tjaard Sjaarda) en Katryn Jw Dekama wyf (dochter van Swob en 

Jarich). Zie UvB, f.60 r . 

3. Volgens UvB f. 47 r had Kathryn alleen een broer Bocka. Dat er drie 

499

kinderen waren, blijkt uit de wens van Kathryn dat de voogden voor een 

derde deel de uitvoering van haar moeders testament betalen. SFA I, 150 

noemt in plaats van Yde een zuster Hylck. 

4. Over de afwikkeling van de nalatenschap: OFO I, nrs 473 (1503) en 

492 (1505). 


Naam heer Tzalling 

Broer Tialcke (zoon: Tiaerd; dochter: Bauck) 

Zuster N.N. (dochter: Rints) 

Woonplaats Marssum (prebendaris) 

Nr 64 (1503 juni 23) 

Naam Meynt Aeltgema 

Partners Eelke (+; uitgeboedeld door grote Gayke); Sytge 

Kinderen zoons (uit eerste huwelijk): heer Watte (Gerkesklooster), Myaent 

(kinderen), Buwe 

Woonplaats omgeving Gerkesklooster (Buitenpost?) 

Commentaar 1. Vermoedelijk dezelfde als Meynd Aylycama, zoon van Fosse 

Aylycama (zie nr 27). 

2. Buwe wordt in dit stuk niet expliciet zoon genoemd. Wel wordt 

gezegd dat Watte evenveel krijgt als Buwe heeft ontvangen, en wordt 

aan Myaent een derde deel van het huis nagelaten. Er zullen dus drie 

kinderen zijn geweest. Dit wordt bevestigd door een oorkonde van 1509 

(GPCV II, 263: Bouwe Meynt Alckema zoen). Zie verder over de afwikkeling 

van de nalatenschap: RAF, Archief Klooster Gerkesklooster, inv. 

nr 50 (1509 en 1524). 

Nr 65 (1503 oktober 3) 

Naam Schelte Lyawkeme 

Broer Epe 

Kinderen zoon: Sicke; dochter: Trynke 

Woonplaats Sneek (afkomstig uit Sexbierum) 

Commentaar 1. Zoon van Schelte Liauckema (nr 40) en Tyethye van Nyenhuys (nr 

74); trouwde Lutthye Harinxma (nrs 116-119), weduwe van Sicke 

Sjaarda. 

2. Tot voogden over de kinderen worden aangesteld: broer Epe (diens 

testament: nr 138), de pastoor van Oosterbierum, Goslick Juwinga en 

Hero Ockinga. De laatste twee waren familie van Lutthye. Goslick was 

de zoon van haar moeder Wyts Juwsma uit haar tweede huwelijk met 

Tjaard Juwinga. Hero Ockinga was een zwager van Tjaard, getrouwd 

met diens zuster Rixt. 

Nr 66 (1504 mei [2]3) 

Naam Hera 

Vader Jelbit 

Partner Eedwer 

Kinderen dochter: Hid (in dorso: Hid Nanne weduwe) 


Commentaar 1. Zoon van Jelbit Herama (OFO IV, nrs 23 en 24); trouwde Eedwer, 

dochter van Wipcke Tyercksma (nr 55). 

2. Niet uitgewerkt is de relatie tot Douwa Fedda zoen (getrouwd met 

500

Eedwers zuster Jancke; zie nr 91) en Tiaerd Wyba zoen, die met 

prebendaris heer Allert wordt aangesteld tot voogd over Hid. 

3. Zie ook het testament en codicil van Hids echtgenoot Nanne Reyn 

zoen (nrs 204, 205). 

Nr 67 (1505 januari 10) 

Naam Frouck 

Zuster Lyoets (zoons: Oeds en Sicka) 

Partner Oeds 

Kinderen zoon: Sywrd 


Commentaar Wil in gebed zijn samen met Aesga (haar vader?). 

Nr 68 (1505 januari 14) 

Naam Idze 

Vader Jathye 

Partner N.N. (waarschijnlijk +) 

Kinderen dochter: Jelle (in klooster Workum?); zonen: Alle (natuurlijke zoon) en 

Harmen (waarschijnlijk +; geen erfdeel of legaat) 

Woonplaats Oudega in Noordwolde 

Commentaar 1. Voogden over Alle: heer Melius, Jaithye Broka syn, Peer Reinthe 

soen. 

2. Over de woonplaats is verwarring mogelijk. Het testament wordt 

opgemaakt in den Nortwould in dat Holdegae capla, dus in Oudega in 

Noordwolde. Het patrocinium van deze kerk volgt uit het gegeven dat 

Idze Sint Johannes zijn patroon noemt. Verder legateert hij aan Sunte 

Martens kerke op Oldegae dick een jaar rente uit land in dy Bant. De 

Band lag onder Oudega in Wymbritseradeel, welks kerk inderdaad aan 

Martinus was gewijd. In Verhoeven, ’Kerkpatrocinia’, 94 wordt deze 

passage ten onrechte betrokken op Oudega in Noordwolde. 

3. Over de afwikkeling van de nalatenschap: GA Nijefurd te Workum, 

Archief Klooster Mariënacker Workum, inv. nr 22: Gatthya en Jathya 

Teta zonen in Kolderwolde kopen het land dat door hun oom Hydze aan 

zuster Jelle was nagelaten (1505). 

Nr 69 (1505 april 6) 

Naam Ricke toe Dorp 

Broer Tamme 

Woonplaats Kollum 

Nr 70 (1505 april 12) 

Naam Anscke 

Vader Johan Sybrands zoen 

Partner Haytie Atta zoen (mogelijk nog niet getrouwd) 

Kinderen zoon: Frans (heeft zij laten ’echt maken’) 

Ov. familie grootmoeder: Tietie Beentiama. 

Woonplaats Leeuwarden, van plan in Sint Annaklooster te gaan 

Commentaar 1. Dochter van Johan Auckema en Auck Oengha (SFA I, 28). Zij wordt 

in het tweede testament van haar tante Sibbel (nr 72) sister Ansck 

genoemd, en is dus inderdaad ingetreden. 

2. Zie ook de testamenten van haar broer Peter (nrs 134 en 136) en haar 

zuster Tiedt (nr 156). 

501

Nr 71 (1505 mei 26) 

Naam Fed 

Partner Hendrick (+) 

Kinderen zoon: Sibren (+) 

Ov. familie nichten: Auck, Sibrich, Joy, Bau, Bets (erfgenamen) 



Naam Sibbel 

Zuster Barber (in klooster Foswerd; waarschijnlijk kloosternaam van Tyesck) 

Partner Sybet (+) 

Kinderen zoon: Sybren (meester; x Greet); dochters: Teeth (+), Kathryn (+); 

kleinkinderen: Auck, Wolter (waarschijnlijk van de dochters, want 

Sybren moet compensatie krijgen als de kleinkinderen meer eisen) 

Ov. familie moer: Ansck 


Commentaar 1. Zie de aantekeningen bij het eerste testament (nr 61). 

2. Niet uitgewerkt wordt de relatie tot Johan Sybren zoen (haar broer), 

zijn zoon Peter (nrs 134 en 136) en zijn dochters zuster Ansck (nr 70) en 

Teeth (nr 156). Tussen deze kinderen van Johan staat Sibbel Jaythies, die 

niet is thuis te brengen, of zij zou dezelfde moeten zijn als Sibbel Jacobs 

(zie nr 152). 


Naam heer Mathias 

Vader Dirck 

Broers Franck (zoon: Low; mogelijk ook Henrick Franck zoen), Gorys (+; 

kinderen) 

Zuster Truyde (+) 

Kinderen dochter: Jeske (in klooster Nazareth bij Idsega, nog niet geprofest) 

Ov. familie broers dochter: Bauck; zwager: Feythe; neven: heer Derck (pastoor 

Irnsum), Peter 

Woonplaats omgeving convent Aalsum (wil daar worden begraven) 

Nr 74 (1507 januari 22) 

Naam Tyethye van Nyenhuys 

Vader Sicke 

Kinderen zoons: Epe, Schelte (+; zoon: Sicke; dochter: Trynke) 

Woonplaats Wijnaldum 

Commentaar 1. Dochter van Sicke van Nyenhuys en Tryn Aylva; trouwde Schelte 

Liauckema (UvB, f.53 v ). 

2. Getuige en executeur: Sicka Faersma, mogelijk een verwant. 

3. Zie ook de testamenten van haar man Schelte (nr 40), hun zoons Epo 

(138) en Schelte (nr 65), en van Scheltes vrouw Lutthye Harinxma (nrs 

116-119). 

Nr 75 (1508 juli 9) 

Naam heer Goffa 

Zuster Tryn (in klooster Tzummarum) 

Ov. familie mieghen: heer Douwe Pybe zoen (Dronrijp), Sybren Douwe zoen 

(klooster Anjum); nicht (in klooster Tzummarum) 

Woonplaats Oosterend (persona aldaar) 

502

Commentaar 1. Wil begrafenis bij heer Goslick Donga (Donia), mogelijk verwant. 

Rente gelegateerd aan heer Elingh, zijn broers en de kinderen van zijn 

moeitie (onduidelijk is op wie ’zijn’ slaat: Goffa of Elingh). De naam 

Eling komt later voor bij de Donia’s van Oosterend: Sirck Sircks zoen 

hertrouwde na het overlijden van Siouck Douma met His Elinx plebeam, 

bij wie hij een zoon Eling had (UvB, f.47a r ; SFA I, 158-159). 

2. Onder de getuigen: Bauck Douwa dochter ende Bauck Harings dochteren, 

susteren van Tiedmarum ende vant Sint Anne claester. De eerste 

is waarschijnlijk de eerder genoemde nicht. 

3. Zie ook het testament van zijn miegh heer Douwe Pybe zoen (nr 81). 


Naam Waell Buttima 

Ov. familie zusterlingen en hun kinderen (geen namen) 

Woonplaats Molkwerum 

Commentaar Mogelijke verwanten: Syttia Alberts zoen, Syttia Scheltes, Jeska. 

Nr 77 (1510 mei 27) 

Naam Edwar Zyarda 

Moeder But Tzyaerda 

Kinderen dochter: Suob (weduwe van Jarich Hottingha); zoon: Tyaerd (+; dochter: 

Lutke x Gherrold a Hereem) 

Ov. familie twee nichten (dochters van Here, in klooster Staveren) 

Woonplaats Franeker 

Commentaar 1. Dochter van Sicke Sjaarda en Bot Hobbema; trouwde Douwe Aylva 

(+ 1481), die zich Sjaarda ging noemen (UvB, f.60 r ). 

2. Niet uitgewerkt is de relatie tot maester Jw (zoon van Swob en Jarich; 

zoons: o.a. Sicka, twee dochters); Here (zoon van Swob; zoon: Jarich, 

die dochter Frouck heeft in Nijland); Ju Dekema (getrouwd met Swobs 

dochter Katryn: zie nrs 114, 123, 146; zoons: Jarich, Sicka); Fokel Hette 

Dekema wyf (Hette was zoon van Ju en Katryn, volgens UvB, f.38 r x 

Reinsck Camstra, maar misschien eerder met Fokel). 

Nr 78 (1510 juli 19) 

Naam Yettie 

Partners Gerryt (+); [Jan] Rypperts (+; zoon, niet bij Yettie; Johan?) 

Kinderen zoon: Wibe Gerryts (zoon: Wincentius) 

Ov. familie neef: heer Sybet (priester in Boxum); drie nichten (in kloosters Aalsum, 

Groendijk, Smalle Ee) 


Commentaar In de aanhef Yettie Rypperts genoemd, in dorso Yetthye Jan Rypperts 

soen. Haar eerste man was Gerryt Jelgerhuis (Feenstra, ’Het geslacht 

Jelgerhuis’, 26). 

Nr 79 (uiterlijk 1510 augustus 23) 

Naam heer Jelmar 


Commentaar 1. De hier genoemde Goedsfreent Gosselix zoen vermeldt in het 

testament dat hij zelf in 1523 maakte met zijn vrouw Hylck heer Jelmer, 

ons oem saliger gedachten (nr 102). 

2. Over heer Jelmer en zijn zoon Siba: Snitser recesboeken, 496 (1490 

december 17) en 1418 (1493 maart 20). 

503

3. GPCV II, 295 (1512): kwitantie Oegeklooster voor ontvangst legaat 

van vier koeien en kwijtschelding schuld 50 philipsgulden, in ruil 

waarvoor Jelmer, in leven pastoor van Nijland, met zijn zusters en zijn 

wrenden in de eeuwige bede worden gehouden. 

Nr 80 (1510 oktober 21) 

Naam Sasker Heeryngha 

Partner Tyets 

Kinderen zoons: Eelck, Haring (jongste zoon), Abba (oudste zoon); dochters: Hys 

(waarschijnlijk +; kinderen erven in haar plaats), Doed, Ysck 

Woonplaats Marsum 

Commentaar Zoon van Wiggle Camstra (nr 58) en Eelck Heringa; trouwde eerst His 

Dekema, bij wie Abba en Hys, daarna Tyets Jousma (nr 104), bij wie de 

andere kinderen (UvB, f.37 r ). 


Naam heer Douwa 

Vader Pibe 

Broer Otte cuper te Bolsward 

Zuster NN (zoon: Pibe) 

Ov. familie miegen: meester Piba, pastoor in Dronrijp; Hans 

Woonplaats Dronrijp (priester) 

Commentaar 1. Volgens het kalendarium van Dronrijp was hij heer Douuo Pibonis 

Humminga, overleden 1512 februari 17 (Schotanus, ’Tablinum’, 20). Is 

niet thuis te brengen in de bekende genealogieën van de Dronrijpse 

familie Hommema. Moet verwant zijn geweest aan de families Sickema 

(al myn frionden zielen dier stuern syn toe Herbayum van Sickama 

staeten) en Gerbranda (Dowa Gerbranda op Sickema state wordt patroon 

van het in Herbaijum gestichte jongerschip; heeft broers Johan en 

Rienck). Verdere verwanten waarschijnlijk de executeurs-testamentair 

en patronen van de in Dronrijp gestichte prebende: Hobba Hermana te 

Minnertsga, Dowa Riencks zoen (Glins) op Hobbema state te Dronrijp, 

Rienk Wiba zoen (Popma) op Flaeringe state te Menaldum (zie ook BB, 

333-334). 

2. Was mieg van heer Goffa (nr 75), en samen met hem getuige en 

zegelaar bij het testament van Lysck Pybe dochter Sickema, vrouw van 

Doeke Rinia (nr 48), die Sickema goed in Herbaijum naliet aan de 

kinderen van haar zoon Douwe. Heer Douwe voerde het wapen Rinia 

(zegel nr 23). 

3. Douwa’s broer Otte was getrouwd met Diemoet, in 1550 vermeld als 

weduwe (nr 210). 

Nr 82 (1511 maart 23) 

Naam Goffe Abbinghe 

Vader Douwe (+) 

Moeder Remed (+) 

Partners Doed (+); Katherin (+) 

Kinderen bij Doed: zoon Gosse, dochter Remeed (x Pyer); bij Katherin: zoon 

Douwe, dochter Teth; buiten huwelijk, bij Rynthie Hans dochter: zoons 

Dowe en Take 

Ov. familie meeg: Riscka Juckema 

Woonplaats Stiens 

504

Commentaar 1. Zoon van Douwe Aebinga en Remed; volgens andere bronnen was 

zijn moeder Site Eminga. Trouwde eerst Doed Oedsma, later Katherin 

Gratinga (UvB,f.30 v ). Op het testament volgt een akte waaruit blijkt dat 

er twist is geweest tussen Rynthie Hans dochter en haar kinderen 

enerzijds, en Gossa, Remeed en Sicka Gratinga (vanwege de kinderen 

van wijlen Katherin) anderzijds. 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap: RAF, Archief Familie Van 

Sminia, inv. nrs 1748-1751 (1511-1524). 

Nr 83 (1511 juli 4) 

Naam Goyka 

Vader Douwe 

Broer Tyerdt 

Kinderen zes; jongste zoon: Reinner 


Commentaar Onduidelijk is de relatie tot Syba, in één adem genoemd met Reinner. 

Mogelijk is Syba een andere zoon, of de vrouw van Reinner. 

Nr 84 (1511 oktober 16) 

Naam Henrick en zijn vrouw Katryn 

Vader van Henrick: Nanne; van Katryn: Epe 

Ov. familie van Henrick: moyen Aeff, Yds; nicht: Lysbet (Oegeklooster); 

van Katryn: moyen Both (+?), Gryet; zusterlingen 


Commentaar 1. De testateurs verklaren dat zij geen erven en hebben dan alleen 

sydlinge. 

2. Zie ook Henricks uit 1524 (nr 106). 

3. Over de afwikkeling van de nalatenschap van Katryn: OFO IV, nr 229 

(1518), kwitantie van meester Jan Cornelis zoen, Symon Powels zoen, 

Rypprich Powels dochter en Tryn Thomis dochter. Uit de bij nr 106 

aangehaalde stukken blijkt dat Symon en Rypprich zusterlingen van 

Katryn waren. 


Naam Attha 

Partner Fecka (+) 

Kinderen Beyts, Bauck 

Ov. familie zwager: Syba; snaren: Bauck, Merkewa, Beyts 


Nr 86 (1514 juli 6) 

Naam Foekel Jongama 

Vader Agga (+) 

Moeder NN (+; van harentwegen is Scelte Anla te Sexbierum Foekel geld 

schuldig) 

Broer Laws 

Zuster Doed 

Ov. familie oom: Eda Jongema 

Woonplaats gaat in klooster Nazareth bij Idsega 

Commentaar Foekel ontbreekt in de gangbare genealogieën Jongema, of wordt aldaar 

Jel genoemd (UvB, f.52 r ; SFA I, 233). Haar broer Laes (nr 165) wordt 

daar voorgesteld als zoon van Foekel Laes dochter Oedsma en Aggo Eda 

505

zoen Jongema. De vermelding van een oom Eda geeft echter aan dat de 

vader van Laes en Foekel Aggo Kempo zoen Jongema moet zijn, die 

immers een (half)broer Eda had. Deze Eda noemt in zijn testament van 

1531 (nr 126) Aggo’s dochter in Nazareth zijn nicht. Hiermee moet 

Foekel zijn bedoeld. Zie ook nr 42 (1481): de halfbroers van Aeda 

Kempo zoen (onder wie Aggo) krijgen Geynsera gued, dat later in het 

bezit was van Laes. 

Nr 87 (1514 juli 17) 

Naam Gabbo Riptema 

Broer Sypke (Gerkesklooster) 

Zusters Frouck en Oede (beide in klooster Sion) 

Woonplaats Dokkum? 

Nr 88 (1515 mei 17) 

Naam Jan 

Vader Meynert 

Broers Hermen, Reyner 


Nr 89 (1515 oktober 13) 

Naam juffer Joest 

Woonplaats gaat in klooster Aalsum 

Commentaar 1. Volgens de akte waarbij Joest wordt opgenomen in klooster Aalsum 

heette haar vader Willem. Zij blijft ondanks haar intrede ook actief 

buiten het klooster. Zij komt nog voor in GA Leeuwarden, Oud 

Stadsarchief, inv. nr L 36 (1529 juni 2: joffer Joost oft Joost 

lynnennayster koopt twee kamers in de Speelmanstraat; 1530 juni 14: 

joffer Joost, wonende by der predyckers cloester koopt een huis in de 

Speelmanstraat). Overleed vóór 1533 februari 5 (GA Leeuwarden, 

Archief Ritske Boelema Gasthuis, inv. nr 349: kwitantie door Petrus van 

Well, pater, en convent Aalsum voor executeurs-testamentair). 

2. Zie ook de specificatie van de in dit testament aangekondigde legaten: 

nr 108 (1524). 

Nr 90 (1516 januari 13) 

Naam Douwe Harinxma 

Partner Ayl (+) 

Kinderen zoon: Haringh 

Ov. familie nicht: Jisck (kinderen); miegen: heer Tjard en Haringh Hartmans zoen 

(hun grootmoeder: Popck) 

Woonplaats Heeg 

Commentaar Zoon van Haring Harinxma en Popk Popma; Jisch, Tjard (pastoor te 

Heeg) en Haring waren kinderen van zijn broer Hartman (UvB f. 46 v ). 

Nr 91 (1516 oktober 17) 

Naam Janken 

Zuster N.N. (dochter: Hid) 

Partner Douwa Feddes (+) 

Kinderen dochter: Kathryn (x Hessel Epes); kleinkind: Fedde 

Ov. familie nicht: Baucke 

Woonplaats Bolsward; overweegt zich in klooster Aalsum te begeven 

506

Commentaar 1. Dochter van Tyerck her Johannes zoen en Wipcke Thierxma (nr 55). 

Haar zuster Eedwer trouwde Hera Jelbits zoen (nr 66); hun dochter Hid 

trouwde Nanne Reyns zoen (nrs 204-205). 

2. Onduidelijk is de relatie tot Tryn Peters dochter, die veertig 

hoornsgulden krijgt als zij zich goed gedraagt. 

Nr 92 (1517 maart 21; gezegeld 1517 maart 23) 

Naam Hessell Martena 

Broer N.N. (dochter in klooster Gernaard of Nazareth onder Hallum) 

Zuster Jelck (dochter Ansch in zusterklooster Staveren) 

Partner N.N. 

Kinderen dochters: Sits (oudste; x Frids van Grumpach), Jell, Kuneerke, Foekell 

(jongste); natuurlijke dochter: Agniete; natuurlijke zoon: mr Syttie 

(pastoor Franeker) 

Ov. familie neven: dr Kempo Martena, mr Syds Tyaerde 


Commentaar 1. Zoon van Sitse Martena en Jel Harinxma; trouwde Both Hottinga; 

overleed in 1517 op terugreis van Jeruzalem (UvB f. 54 r ). 

2. Kempo (nr 144) was een zoon van Hessels broer Doeke. Syds Tjaarda 

(nr 157) was een kleinzoon van Hessels zuster Jouck (UvB, f.61 r ). 

2. Niet uitgewerkt is de relatie tot Encke, dochter van Heere Hottinga 

(broer van Hessels vrouw), in zusterklooster Staveren. 


Harinxma thoe Slooten, inv. nr 202 (1526) en Archief Familie Thoe 

Schwartzenberg en Hohenlansberg, inv. nr 869 (1532). 


Naam heer Cornelius 

Woonplaats Poppingawier (prebendaris) 

Nr 94 (1518 oktober 10) 

Naam Katherina Mockumma 

Partner N.N. 

Kinderen zoons: N.N. (+), N.N.; dochters: Zaeke, twee kloosterzusters 

Woonplaats wil begraven worden in Dokkum bij haar zoon, testament opgemaakt in 

Groningen 

Commentaar 1. Dochter van Watze Bockes Harinxma en Saeck Camminga; trouwde 

eerst Juw Juwinga, bij wie de genoemde kinderen, daarna Tjaerd 

Mockema (UvB, f.51 r en 54 v ). 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap: RAF, Archief Klooster 

Aalsum, inv. nr 55 (1524; deels gedrukt: GPCV II, 463). 

Nr 95 (1519 maart 24) 

Naam magister Johannes Sextinus 

Broer Albertus Sextinus (zoon: N.N.) 

Zuster N.N. (Oegeklooster) 

Woonplaats Londen; afkomstig uit Bolsward 

Commentaar 1. Broer: Tabbe Ynthies; zuster: Barber Ynttye dochter, mater Oegeklooster 

in 1512 en 1533 (Meesters, ’Petri en Pauliprebinde’, 47-48; aan 

de daar genoemde stukken over de afwikkeling van de nalatenschap kan 

nog worden toegevoegd: RAF, Collectie Handschriften afkomstig van 

de Provinciale Bibliotheek van Friesland, inv. nr 134 (1530)). 

507


Naam heer Jarych 

Vader Haryng 

Broers meer dan één (één van hen heeft een zoon Jancke; dezelfde als de later 

genoemde Jancke Jarych zoen?) 

Ov. familie oemke: Doede; mogelijk verwant: Broer Wabbe zoen, wees, door heer 

Jarych opgevoed 

Woonplaats Workum (vicaris) 

Commentaar 1. De testateur verklaart niets te hebben geërfd van zijn vader, zijn 

broers en meester Haryng. De laatste was mogelijk Haring Donia, 

pastoor van Bolsward. Diens vader Agge had een broer Haring, wellicht 

de vader van heer Jarych, en een oom Doede, mogelijk het oemke van 

heer Jarych. 

2. Het geld dat na betaling van de legaten overblijft, wordt bestemd voor 

uitdelingen aan de armen voor de poort bij de kartuizers. Hieruit is wel 

afgeleid dat er bij Workum een klooster van deze orde zou hebben 

gestaan (Van Buijtenen, ’Kloosters onder Workum’, 131-136). Het geld 

is echter verantwoord in het liber benefactorum van het kartuizerklooster 

Amsterdam. De eerste betaling werd geboekt tussen 18 oktober 1521 en 

18 oktober 1522 ex parte domini Jarici in Frisia (GA Amsterdam, 

Archief Burgerweeshuis, Kartuizerklooster, inv. nr 566, f. 79-80). 

3. Over de afwikkeling van de nalatenschap verder: GA Nijefurd te 

Workum, Archief Beneficiën Workum, inv. nr 10 (1521; vier stukken, 

waarvan één gedrukt: OFO II, nr 302). 

Nr 97 (1521 mei 3) 

Naam Yeck 

Partner Thomas 



Naam Peter Kamyngha 

Partner Fouul (+) 

Kinderen zoons: Sicke, Wittie, Haye; dochter: Gratye 


Commentaar Zoon van Haye Jelmera/Heringa (nr 50) en Doed Dokema (nr 57). Zijn 

moeder was weduwe van Sicke Camminga, naar wie zij, haar man en 

haar zoon zich noemden. Peter trouwde Fouul Eminga en overleed in 

1518 (UvB,f.35 v en 40 r ). Zie ook het testament van zijn zoon Wittie (nr 

171) en zijn schoonzoon Tjaard Burmania (nr 164). 


Naam Ytyens 

Vader Herke 

Broer heer Dowa Herkis (Thabor) 

Partner Hans Eennes (zuster: Teeth) 

Kinderen zoon: Dowa (+?; kinderen); dochter: Andel (+?) 

Ov. familie ’megh’: meester Edo (persona Bozum); mogelijk verwant: ’suster 

Ghyeel’. 

Woonplaats Goënga 

Commentaar Hans Eennes komt voor in RvdA II, 403 als Hans Henna zoen. 

508

Nr 100 (1522 november 12) 

Naam Wlcke 

Vader Myrck 

Broer Tomis (+?; kinderen erven in hun vaders plaats) 

Zuster Lywck (+?; kinderen, o.a. dochter, erven in hun moeders plaats) 


Nr 101 (1523 april 2) 

Naam heer Feddo Popkema 

Broer N.N. (buitenslands) 

Zuster Saeck (+?; dochters: Tialck (x Hio?; dochter: Ientthie); Katryn) 

Woonplaats Leeuwarden (pastoor Oldehove) 

Commentaar 1. Zoon van Gercke (zie b.v. de ondertekening in nr 82). Zie Vries, 

’Dialektysk kleure Aldfrysk’ en Idem, Naar ploeg en koestal, 50 en 100. 

2. Saeck trouwde Hans Douwes Offenhusen; hun dochter Katryn (+ 

1530) trouwde Douwe Goffes Aebinga (UvB, f.30 v ). 

3. Tyalck et Hio krijgen de twee beste koeien. Tyalck trouwde Haye 

Johans zoen Sickama (OFO I, nr 416 = IV, nr 109: huwelijkse voorwaarden 

1495, o.a. betreffende goederen in Knossens; Leuwerderadeels 

aenbrengh, 22). Volgens andere bron was Haye getrouwd met Tiemck 

Popkema (UvB, f.61 v ). 

4. Feddo heeft aanspraken op de erven van Doed Mockema en op 

Romcke, zoon van Sipt Wnema (vgl. UvB, f.54 v en 63 r ; zie ook de 

aantekeningen bij nr 43). 

5. Als de dochters van Saeck en haar kleindochter Ientthie overlijden 

zonder wettige kinderen, vererft het onroerend goed aan de erven van 

Hessel Feitsma. Diens zuster Luts was getrouwd met Jeppa Jeppama, 

over wiens testament werd getwist door o.a. Sipt Wnema (zie nr 43). 

Hessels zoons Jelger (Gerlacus) en Riurd (Refridus) zijn met heer 

Wopko ook executeurs-testamentair van Feddo. Zie UvB, f.42 r . 

Nr 102 (1523 april 12) 

Naam Goedsfrundt en zijn vrouw Hylck 

Vader van Goedsfrundt: Goeslick 

Broer van Goedsfrundt: Gerryt (kinderen) 

Kinderen zoon: meester Goeslick (kinderen?; natuurlijke dochter: Tietie) 

Ov. familie ons oom: heer Jelmer (begraven in Oldeklooster) 


Commentaar 1. Goedsfrundt was zoon van Goeslick (blijkt uit het opschrift) en 

Thietie (Snitser recesboeken, 4088 (1507 januari 29)). Hylck Goodsfrients 

wordt nog genoemd in 1527 (nr 119). 

2. Over heer Jelmer en zijn zoon Siba: Snitser recesboeken, 496 (1490 

december 17) en 1418 (1493 maart 20). Zie ook het testament van heer 

Jelmer van 1510 (nr 79). 


Naam Fritz van Grunbach 

Broer N.N. 

Partner N.N. 

Woonplaats Harlingen (drost aldaar) 

Commentaar 1. Getrouwd met Sids of Lucia, dochter van Hessel Martena. Zie nr 92 

en UvB, f.54 r . 

509

2. In de inventaris (1561) van de boedel van zijn vrouw wordt een 

testament van Fritz vermeld van 1547 januari 12 (RAF, Archief Familie 

Van Eysinga-Vegelin van Claerbergen, inv. nr 285, f. 70 r ). 

Nr 104 (1523) 

Naam Tiets 

Partner Sasker Heringe (+) 

Kinderen zoons: Haring (dochter: Lisck), Elck (+?; zoons: Sasker, Hobbe); 

dochters: twee (+) 

Woonplaats Marssum; gedoopt in Wirdum 

Commentaar 1. Dochter van One Jousma en Lisck Harinxma (UvB, f.52 v ); trouwde 

Sasker, zoon van Wiggle Camstra (nr 58) en Eelck Heringa (UvB,f.37 r ). 

2. Er is sprake van een riem van Doed. Eén van de twee overleden 

dochters heette Doed, de andere Lisck; ook waren twee zoons reeds 

overleden, namelijk Wiggle en Haye (UvB, f.37 r ). 

3. Zie ook het testament van haar broer Douwe Jousma (nr 124). 

Nr 105 (1524 januari 5) 

Naam Aedzert Abbinga 

Broer N.N. (+; kinderen: Frans, Byuck) 

Zusters Auck, Bauck, Eelck 

Partner Tyamck 

Kinderen dochter: Anna (bastaard?; krijgt slechts legaat) 


Commentaar Zoon van Andlef Aebinga; trouwde eerst Tiemck Camminga, later Wyts 

Itsma (nrs 161, 184). Bij elk van beide had hij een dochter Tiemck (UvB, 

f. 31 r ). Zie ook het testament van zijn overgrootvader Andlef (nr 9). 

Nr 106 (1524 januari 23) 

Naam Henrick 

Vader Nanninck 

Partners Katryn Epes (+); Griet Jans dochter 

Ov. familie zusterlingen, waarschijnlijk Syburch Pieters dochter (heeft dochter), 

Egbert Timans soen, Nolck (of Wlck?) Jans dochter (Oegeklooster) 

Woonplaats Amsterdam; afkomstig uit Bolsward 

Commentaar 1. Zie de aantekeningen bij het testament dat hij maakte met zijn eerste 

vrouw (nr 84). 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap: OFO II, nr 316 (kwitantie 

Fed Sibrens dochter te Tjerkwerd, zusterling Katryn, 1524); IV, nr 239 

(kwitantie Lolck Watzes, Sibbel Siurds, Jantzen Ades, weduwen te Harlingen, 

zusterlingen Henrick, 1524); IV, nr 240 (kwitantie Simon Powels 

zoen en Ripprich Powels dochter te Bolsward, zusterlingen Katryn, 

1524). Zie ook GA Bolsward, Oud Stadsarchief, inv. nrs 529 en 796. 

Nr 107 (1524 juli 22) 

Naam Tette 

Zuster Sytthye 

Partner Heere 

Kinderen dochter: N.N. (+) 

Ov. familie moye: Wytthye; neef: Jicke Mennema 

Woonplaats Westergeest 

Commentaar Onduidelijk is de relatie tot zuster Aleit en zuster Margreta. 

510


Naam Jose 

Commentaar Zie het testament dat zij maakte vóór haar professie in Aalsum (nr 89). 

Nr 109 (1524 augustus 29) 

Naam Renck 

Partner Reinner 

Ov. familie nicht: Lywcke 



Naam Fokel 

Partner Gerlef Piers zoen (+) 

Kinderen dochter: Thieth (x Anna; zoon: Pybe); zoons: Sybrin, Abba, Pier (+; 

zoon: Gerlef; dochter: Wobbel) 


Commentaar 1. Voor de bewering van Roarda, Ut it selde skaei as Greate Pier, 4-5 

dat Fokel behoorde tot de familie Bonga is geen bewijs. Haar man Gerlef 

was in 1510 al overleden (OFO II, 235). Haar zoon Pier is beter bekend 

als Grote Pier (Postma, ’Testemint’). 

2. Abba’s dochter Jets was erfgename van Schelta Andla Latzema (zie 

nr 193). 

Nr 111 (1525 maart 28) 

Naam Bauck 

Partner Peer 

Kinderen twee 

Commentaar Dochter van Worp Unia en Tet (dochter van Upke Riencks zoen Gratinga); 

trouwde Peer Walta (UvB,f.64 r ). Van Peer zijn drie testamenten 

bewaard (nrs 145, 148 en 154), maar blijkens deze oorkonde had hij ook 

al eerder getesteerd. 


Naam Albert 

Vader Marten 

Partner Ansk (+; zus Hylk x Eelk te Tjerkwerd) 

Kinderen nog één in leven 


Commentaar In 1524 executeur-testamentair van Henrick Nanninck zoen (nr 106), 

daar glaesmaker genoemd. 

Nr 113 (1525 november 13) 

Naam Albert en zijn vrouw Remck 

Vader van Albert: Wilcke 


Commentaar In 1536 werden Romck, weduwe van Albert Wilcke zoen, en haar man 

Binnert Wybe zoen proveniers in Sint Anthony Gasthuis (OSA, nr 143). 

Nr 114 (1525 december 20) 

Naam Cathryn 

Partner Juw Dekema (+) 


511

Commentaar 1. Dochter van Jarich Hottinga (nr 34) en Swob Sjaarda; trouwde Juw 

Dekema, die overleed in 1523 (UvB, f.38 r en 50 v ); overleden 1539 

(Heerma van Voss, ’De opgezette grafzerken’, nr 9). 

2. Niet uitgewerkt wordt de relatie tot dochter Ide (x Sicke Gratinga) en 

zoons meester Jarich, Sicke en Hette (UvB, f.38 r ). 

3. Zie ook de testamenten van 1528 (nr 123) en 1538 (nr 146). Over de 

afwikkeling van de nalatenschap: RAF, Archief Huis Liauckamastate, 

inv. nr 186: afschrift (1610) van akkoord (1542) over testamenten van 

Katheryn en Jw Dekema. 

Nr 115 (1527 oktober 13) 

Naam Gregoris Bertolff van Aken 

Vader Jan Bertolffs (hertrouwd met Margriete Bertyns) 

Moeder Elisabeth (+; d.v. Michiel Scribaens +) 

Zuster N.N. (kinderen) 

Partner Katryne (+; d.v. Pieter van Edingen van Aelst, tapissier van de keizer) 

Kinderen zoon: Jan; dochters: Grietken, Janneken, Cristynken 

Ov. familie oom: meester Lodewyck Scribaens (x Moieken); peetvader: Symoen 

Sampeyn 

Woonplaats Leeuwarden (president Hof van Friesland); afkomstig uit Brabant 

(vrouw begraven in Brussel, vader heeft graf in Leuven) 

Commentaar 1. Overleden 1528 februari 24 met nalating van een zoon, drie dochters 

en enkele bastaarden (zerk uit dominicanenklooster Leeuwarden, thans 

in Fries Museum). 

2. Zijn dochter Cristynken trouwde met Joachim Hopper, kleinzoon van 

Taede en Lyuck (nr 142) (zie Suffridus Petrus, De scriptoribus Frisiae, 

141-144). 

Nr 116 (1527 oktober 25 en november 7) 

Naam Lutthye Harincxma 

Broer heer Goslick Juwinga 

Partner N.N. (broer: Epe Lyaukema) 

Kinderen zoon: Sicko Lyaukema (+; x joffer Ymck; zoons: Schelta, Sicko; 

dochters: Lutthie, Katherina); dochter: Katherina (+) 

Woonplaats Leeuwarden, in Minnemahuis; wil begraven worden in Sneek 

Commentaar 1. Dochter van Juw Harinxma en Wyts Juwsma. Wyts hertrouwde met 

Tjaard Juwinga, bij wie Goslick, die dus een halfbroer van Lutthye was 

(UvB, f.51 r ). Trouwde eerst Sicke Sjaarda, later Schelte Liauckema. 

Zoon Sicko (+1527), getrouwd met Ymck Minnema, liet Minnemahuis 

na aan zijn moeder (UvB, f.53 v ). 

2. Zie ook de nrs 117, 118 en 119. 


Naam Lutthie Haricxma 

Broer heer Goslick (zoon: Douwa; twee dochters) 

Zuster Anscke 

Kinderen zoon: Sicke Lyaukema (x Ymck; kinderen); dochter: Katheryn (+) 

Woonplaats Leeuwarden, in Minnemahuis 

Commentaar 1. Anscke was halfzuster van Lutthie uit het tweede huwelijk van haar 

moeder Wyts (zie aantekening 1 bij nr 116). 


512

Nr 118 (1527 [vóór november 11]) 

Naam Lutzia Haryxma 

Commentaar 1. Er is sprake van een huwelijk tussen Schelte Liauckema (kleinzoon 

van de testatrice) en een dochter van Gerrold Herema. Schelte trouwde 

inderdaad Gerrolds dochter Anna (UvB, f.48 r ). 


Nr 119 (1527 [na november 7]) 

Naam Lutthie Harincxma 

Ov. familie nichten: Wilcsch, N.N. (klooster Nazareth bij Idsega), N.N. (klooster 

Groendijk), twee in klooster Aalsum; moye: N.N. (klooster Groendijk) 


Commentaar 1. Niet uitgewerkt wordt de relatie tot wijlen Douwa Ziaerde, zoon uit 

Lutthies eerste huwelijk met Sicke Sjaarda (UvB, f.60 r ). 

2. Zie ook de nrs 116, 117, 118. 

Nr 120 (1528 januari 17) 

Naam Roetger 

Vader Mertyn (verbeterd uit: Merck) 

Partner N.N. 

Kinderen zoon: Merck 

Woonplaats Nijehaske 

Nr 121 (1528 oktober 11) 

Naam doctor Douwa 

Broer bastaardbroer: Idze (dochter: Paerck) 

Zusters Auck (x Hoyte?; dochter: Jay), Wisck 

Ov. familie neef: Gale Galema; nichten: Saekell, Rints, Yge; zwager: Hoyte (x 

Auck?) 


Commentaar Zoon van Hans Tietema en Bauck Douwe dochter Harinxma (SFA I, 

373). Zuster Wisck trouwde Otto Galema, bij wie o.a. Gale, Rints en 

Yge (UvB, f.43 r ). 

Nr 122 (1528 november 11) 

Naam Albert 

Vader Ryoerdt 

Partner Tryn (kleinkind: Gerbren; uit eerder huwelijk?) 

Kinderen zoon: Ryoerdt; dochters: Katryn, Syds, Aecht, Griet (+; kinderen erven 

in haar plaats) 

Woonplaats Firdgum 

Commentaar Er is sprake van een meckbrief voor zoon Rioerd met de dochter van 

wijlen Gabbe Latzema. In het testament van Rioerd uit 1566 (RAF, 

Archief Nedergerecht Barradeel, inv. nr 17, f. 380 r -381 v ) wordt zijn 

overleden vrouw Lisse Gabbe dochter genoemd. Rioerd woont dan op 

Albadastate in Goënga. De naam Rioerd komt veel voor in de families 

Albada (UvB f. 33 r ) en Roorda (UvB,f.57 v -58 r ). Taecko Roorda is met 

enkele geestelijken betrokken bij de uitvoering van Alberts testament. 


Naam Katheryn 

Moeder N.N. (+) 

513

Partner Jw Dekema (+) 

Kinderen zoons: Jarigh, Sicke, Hette (+; zoons: Pieter, Aesche, Hette; dochters: 

Yd, Mary, Id); dochters: Yde (+; x Sicke Gratinge; zoons: Bocke, 

Douwe; dochters: Barber, Tryn), Anna (+), Barber 

Ov. familie moer: Zwob 


Commentaar 1. Zie de aantekeningen bij nrs 114 en 146. 

2. Legaat aan Popck, dochter van Scolte Roorda. Scolte was getrouwd 

met Jel, een dochter van Katheryns broer Hero; Hero’s zoon Hero, 

pastoor in Franeker (nrs 160 en 166), is getuige bij het testament (UvB, 

f. 50 v ). 

Nr 124 (1529 oktober 1) 

Naam Douwe Jowsma 

Vader N.N. (+) 

Partners Hys (+); Hylck 

Kinderen zoon: Oenna, Watzia (in klooster Foswerd); dochters: His, Kunier 

Woonplaats Warga, op Roorda-goed 

Commentaar 1. Zoon van One Jousma en Lisck Harinxma; trouwde eerst Hys 

Camstra, later Hylck Sytze dochter Harinxma; zoon Oenna trouwde 

Tiedt Jancke dochter Douma van Oldeboorn (UvB, f.52 v ). 

2. Zie ook de testamenten van zijn zuster Tiets (nr 104) en haar man 

Sasker Heringa (nr 80). 

Nr 125 (1530 maart 26) 

Naam Cornelys 

Vader Alexander 

Kinderen dochter: N.N. 

Woonplaats van Bergen op Zoom, ziek liggend in Leeuwarden 

Nr 126 (1531 april 20) 

Naam Eda Jonghama 


Broer Ada (+; dochters in klooster Nazareth) 

Partners Sack (+); Atthe (dochter: Katryn, in klooster Nazareth; andere kinderen) 

Kinderen zoon: Ada; dochter: Womke (x Eelck Heringhe; kinderen) 

Ov. familie mieghen: Laes (x Mary, woont op Geins in Wommels), Kempo; nicht: 

Agge Walta dochter (in klooster Nazareth); snaer: Gheel, weduwe van 

Kempo, te Groningen 


Commentaar 1. Zoon van Kempo Jongema en Ansck N.; trouwde Sack Eminga (UvB, 

f. 52 r ). Tot welke familie zijn tweede vrouw behoorde, is niet bekend. 

2. Miegh Laes (nr 165) was zoon van halfbroer Agge; de niet met name 

genoemde nicht, zuster van Laes, heette Foekel (nr 86). Zie over deze 

familierelatie de aantekeningen bij nr 86. Miegh Kempo was zoon van 

halfbroer Hessel; snaer Gheel was wellicht Jel Harinxma, de tweede 

vrouw van vader Kempo (UvB, f.52 r ). 

3. Zie ook de testamenten van zoon Aedae (nr 127) en broer Ada (nr 42). 


Eysinga-Vegeling van Claerbergen, inv. nr 344: consent van keizer 

Karel V voor Thabor om legaat te aanvaarden (1536). 

514

Nr 127 (1532 januari 3 en 1534 januari 31) 

Naam Aedae Jongghama 

Vader Eede (+) 

Moeder Saeck (+) 

Zuster Womck (x Eelck Heringa; dochters: Saeck en Lisck, myn swart nifke; 

zoons: Ede en Gerloff, myn metta, dir men Aedae hiette schill, schill 

Aedae Jongghama hiete) 

Partner Ayl 

Kinderen geen 

Ov. familie meghen: Sicke, Wytthie en Haye Camminga 


Commentaar 1. Zoon van Eda Jongema (nr 126) en Sack Eminga; trouwde Ayl 

Heemstra (UvB, f.52 r ). 

2. De meghen waren neven, zoons van Fouwel Eminga (zuster van 

moeder Sack) en Peter Camminga (nr 98). Zie ook UvB, f.40 r . 

Nr 128 (1533 mei 8) 

Naam Anna Wattema 

Zusters Sioelcke, Jetz 

Woonplaats afkomstig van Wattemastate te Ee; gaat in klooster Siegerswoude 

Commentaar 1. Erfgenamen: Rytsche Boelema en Wyttye Camminga. Rytsche noemt 

in zijn testament van 1545 (nr 190) zijn zuster Anna in Siegerswoude. 

In testamenten van 1533 noemt hij Sioelck, zijn zuster (nr 131) en Jettie, 

zijn halfzuster (nr 132). Hij was executeur-testamentair van Wyttye 

Camminga (nr 129). 

3. Er is sprake van wylen Anna olders ende Rytsche Wattema. De laatste 

was mogelijk de echtgenoot of een broer van Anna. 

Nr 129 (1533 oktober 24) 

Naam Wytthie en Remtz van Cammingha 

Moeder van Wytthie: Syouck Cammingha (+; liet aan Wattzie een kroes na, van 

salighe meister Bucho utgecomen) 

Kinderen zoons: Frans, Wattzie, Menne, Haye, Renick; dochters: Thete, Sytie, 

Tryn, Doed, Tyaemck, Mary, Syouck 


Commentaar 1. Wytthie was zoon van Rienck Eminga, noemde zich naar zijn moeder 

Siouck Camminga (UvB,f.35 v ). Remtz was dochter van Frans Minnema 

en Rints Hommema (UvB,f.55 r ). Zie ook het testament van Remtz van 

1545 (nr 189). 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap: RAF, Archief Huis 

Liauckamastate, inv. nr 144: lijst goederen, niet beschreven in testament 

(z.d.); ibidem, inv. nr 146: lijst goederen, toegekend aan Tiete van 

Camminga en kinderen als berns (z.d.); RAF, Archief Hof van Friesland, 

inv. nr SS 108/18: lijst goederen die tot vorendeel behoren (1533 oktober 

20) en extract uit rekenboek Wytthie (1532); GA Leeuwarden, Archief 

Familie Van Camminga, inv. nr 4: lijst goederen die tot vorendeel 

behoren, met genealogisch overzicht (z.d.; afschrift hiervan in RAF, 

Archief Huis Tjaardastate, inv. nr 373); ibidem, inv. nr 7: scheiding en 

deling nalatenschap (1546); RAF, Archief Familie Van Burmania-Van 

Eysinga, inv. nr 54: overeenkomst Frans en Watze van Camminga 

namens hun broers en zusters met Georg van Roorda, hun zwager, over 

betaling door Georg ten laste van de boedel van de testateurs (1548). 

515


Naam Ritsko Boelama 

Partner N.N. 


Commentaar 1. Zoon van Sioele Sids zoen Buwinga en Jetske Romke dochter Jelmera 

(UvB,f.36 r ). Over zijn ouders: OFO IV, nrs 40 (1473) en 42 (1474) en 

OFO I, nr 252 (1474). Trouwde eerst Tiets (+ 1513), dochter van Fecke 

Aebinga, bij wie zoon Johannes (+ als student te Leuven) en dochter 

Wyts (+ te Groningen), vervolgens Geel N. (in 1544 vermeld als zijnde 

overleden), tenslotte Sierdt Hendricx dochter (GA Leeuwarden, Archief 

Ritske Boelema Gasthuis, inv. nr 198). 

2. Zie ook de nrs 131-132, 182 en 190, en de aantekeningen bij het 

testament van zijn zuster Anna Wattema (nr 128). 

3. GFL III, 38-40 (G 74): zerk uit Galileeërkerk van Ritske Buelama (+ 

1547 juli 30), Syrcktie Buelama (+ 1564 augustus 12), Jeltie Minnema 

(+ 1559 maart 27; vgl. RvdA I, 164: Jeltie Watema en haar kinderen te 

Ee) en Maria Minnema (+ 1579 mei 22; x Tiettus Baerdt). 

4. Over de afwikkeling van de nalatenschap: GA Leeuwarden, Archief 

Ritske Boelema Gasthuis, inv. nrs 341-347 (1547-1560; inv. nr 343 

gedrukt: GPCV III, 145-147). 


Naam Ritsko Bolema 

Zuster Sioelck 


Commentaar Zie de aantekeningen bij nr 130. 


Naam Ritske Bolema 

Zuster halfzuster: Jettie 



Nr 133 (1533 december 19) 

Naam Alydt 

Broer Jan (zoon: Dirck bakker) 

Partner Jan Claes zoen (+) 


Commentaar Over de afwikkeling van de nalatenschap: GA Leeuwarden, Archief 

Ritske Boelema Gasthuis, inv. nrs 351 (1534) en 352 (1536). Zie ook 

Ibidem, inv. nr 317 (1529 en 1534) over huis, afkomstig van Jan Claes 

zoen. Volgens deze stukken had Jan broers Claes en Willem, en had 

Willem een zoon Cornelis. 

Nr 134 (1534 maart 18) 

Naam Pieter 

Vader Johan Sibrant zoen (+) 

Zusters N.N. (zoon: Willem Canter, die zoon Lambert heeft); Tiedt (x Simon; 

zoons: Peter, Ghysbert, Jan, Dirck; dochters: Ansck, Aelka) 

Partners Katherina (+); Hylck 

Ov. familie moyen: Sibbel Sybets (+), Barbar (klooster Foswerd; kennelijk overleden, 

legaat naar zuster Clara in haar plaats); oom: heer Jella (+) 

516


Commentaar 1. Zoon van Johan Sibrants Auckema en Auck Oenga (SFA I, 28). Zijn 

eerste vrouw Katherina was een zuster van Reinsk Doeckes (BB 69), die 

in 1528 (OFO II, 339) voorkomt als Doecke Grauda (Gralda) weduwe 

(vgl. Roarda, ’Canter’, 68 die meent dat Katherina een dochter was van 

Doecke Gralda), en in dit testament Reinska langhe Simons dochter 

wordt genoemd. Zijn tweede vrouw Hylck was een dochter van Homme 

Hettinga en Wick Abbema; zij hertrouwde Taco Rinia (UvB, f.48 v ). 

2. Onduidelijk is de relatie tot Beythya, genoemd in één adem met 

Katherina, voor wie missen moeten worden gelezen. 

3. Legaten aan (mogelijke) verwanten Janthien Oeghe wyf, Styn 

Douwes, meyster Sibren, Wolter Zyger zoen, Auck Lyuwes, Jan en Peter 

Kempe zoenen, Reynsk van Dockum, Jan kannemaeker, Gerbrandus 

dochter Anna. 

4. Afschrift C werd gemaakt in presentie van Jan Simons zoen en in 

afwezigheid van Anscke Bouwe Wybrants weduwe en van de weduwe 

van meyster Pieter Symons zoen. Dit zullen kinderen van Tiedt en 

Simon zijn. 

5. Zie ook Peters codicil (nr 136) en de testamenten van zijn zusters 

Ansck (nr 70) en Tiedt (nr 156) en zijn moye Sibbel (nrs 61 en 72). 

Nr 135 (1534 juni 4) 

Naam Ryns 

Vader Pieter 

Moeder N.N. (zuster: Martyen) 


Nr 136 (1534 oktober 29) 

Naam Peter 

Vader Jan 



Nr 137 (1534 november 14) 

Naam Auck 

Vader Peter 

Zuster N.N. 

Partner Liewe Liewe son 

Ov. familie oom: meester Sibrant; muie: Griete; neef: Jacob Adams soen; ander 

kleinkind van haar grootmoeder: Wolter Sigers te Groningen (dochter: 

Tiet). 


Commentaar 1. Kleinkind van Sibbel Auckema (nrs 61 en 72), die twee dochters had, 

Teeth en Kathryn; één van beide zal getrouwd zijn geweest met Peter, 

de vader van Auck (zie ook Spanninga, ’Hoofdelingen en burgers’, 41 

noot 101). Trouwde Lieuwe Lieuwes Rompta (OFO IV, nrs 160 (1507) 

en 180 (1509)). 

2. De zuster is mogelijk Gryd, in de testamenten van Sibbel als kleinkind 

genoemd. 

3. Niet uitgewerkt is de relatie tot Pieter Jan son (nrs 134 en 136; 1534), 

broer van Aucks grootmoeder Sibbel. 

517

Nr 138 (1535 april 16) 

Naam Epo Lyauckema 

Zuster bastaardzuster: Ebel (+?; kinderen krijgen o.a. rente zoals gespecificeerd 

in testament van Epo’s vader) 

Partner Hylck 

Kinderen Epo erkent Sicko Luttze soen te Wijnaldum niet als zoon 

Ov. familie nicht: Tryn (x Ryoerd) 


Commentaar 1. Zoon van Schelte Lyauckema (nr 40) en Tyetye thoe Nyenhuys (nr 

74); trouwde Hylck Herema (UvB, f.53 v ). Erfgenamen zijn (naast 

Hylck) de weeskinderen van Sicko Lyauckema (zoon van Epo’s broer 

Schelte (nr 65) en Lutthie Harinxma (nrs 116-119); x Ymck Minnema): 

Schelta (heeft huwelijkscontract met Anna, dochter van Gerrold Herema 

en Luttye, of één van hun andere dochters), Sicko, Luttye, Tryn. 

2. Zie ook RAF, Archief Huis Liauckamastate, inv. nrs 473-486, 492, 

494-495 (processtukken betreffende de eis om het originele testament te 

overleggen) en 260 (proces-verbaal van het horen van de getuigen die 

het testament hebben bezegeld of ondertekend, 1539 mei 7). 

3. Sicko Luttze soen moet een bastaardzoon van Epo zijn geweest. In 

RvdA III, 264-265 (1546) is onder Wijnaldum sprake van de erven van 

Sicko Epo zoen. 

Nr 139 (1535 juni 18) 

Naam Jayts 

Partner Jacop (+) 

Kinderen zoons: Jasper (klooster Lidlum), Crispiaen; dochters: Tryn (klooster 

Tzummarum), Jelle (kan eventueel ook zoonsnaam zijn); kleinkind: 

Hiske 


Nr 140 (1535 december 22) 

Naam heer Wabbo 

Woonplaats Lekkum (vicaris) 

Commentaar 1. OSA 98 (1507): stadhouder van de hertog van Saksen, patroon van 

Sint Cecilia vicarie te Lekkum, presenteert aan proost van Oudmunster 

te Utrecht heer Wabbodus Romkonis, priester. 


Sint Anthony Gasthuis, inv. nrs 932-933 (deels gedrukt: OSA, nrs 134, 

140-141, 150, 173; nr 150 is een op 12 april 1539 gemaakte inventaris 

van penningen, gevonden ten huize van Dyrck Sluyter, door heer Wabbo 

bestemd voor de armen, in totaal 32 goudgulden 19 stuivers); GA 

Nijefurd te Workum, Archief Klooster Mariënacker Workum, inv. nr 34: 

klooster doet aan kerk Lekkum afstand van aanspraken op nalatenschap 

wijlen heer Wabba Romka zoen (1536 januari). 

Nr 141 (1536 maart 6) 

Naam Lutyen 

Vader Gerbrandt 

Partner Class 

Ov. familie geen erfgenamen in stijgende of dalende lijn, geen broers of zusters; 

nicht: Tryn Beelis 


518

Commentaar 1. Class was portier vant hus te Liewerden, mogelijk het blokhuis. 

Wellicht dezelfde als Claes poerties (Schroor, ’Leeuwarder burgers’, nr 

208. 


Ritske Boelema Gasthuis, inv. nr 152: oldermans van broederschap H. 

Naem Jhesuss verkopen half huis, nagelaten door Leutzien kosterse 

(1537); ibidem, inv. nr 354: Tryn Peters dochter (= Tryn Beelis) te 

Sneek kwiteert oldermans van de Soete Naeme Jhesus broederschap te 

Leeuwarden voor ontvangst legaat Luytzien Gerbrandts dochter, haar 

zusterling (1537). 

Nr 142 (1537 april 6) 

Naam Lyuck 

Partner Taede Hopper (+) 

Kinderen zoons: Syuert, Galthye, Saeckle (+; dochter: Id; zoons: Reyn, Tade); 

dochter: Id (+; x Pieter Pieters zoen +; dochters: Hys, Reynsck) 

Woonplaats Staveren 

Commentaar 1. Dochter van Galenus Everardi a Jongama (Suffridus Petrus, De 

scriptoribus Frisiae, 268); trouwde Taede Tymens Hopper, neef van 

Harmannus Hopper (nr 33) (SFA I, 220). 

2. Syuerts zoon Joachim trouwde met Cristynken, dochter van Gregoris 

Bertolff van Aken (zie de aantekeningen bij nr 115). 

Nr 143 (1537 juni 22) 

Naam Moy Sipkis 

Kinderen zoon: Jelle; dochter: Myntthye (x Lauwa ten Allonna) 

Woonplaats Sondel 

Commentaar Zie ook nr 196. 

Nr 144 (1538 mei 3) 

Naam doctor Kempo van Martena 

Broers Ede, Epe 

Kinderen dochter: Syouck; natuurlijke dochter: Anna 

Woonplaats Leeuwarden of Kornjum 

Commentaar 1. Zoon van Doecke Martena en Siouck Unia; trouwde eerst Peye Lewe 

(+ 1530), bij wie Syouck, vervolgens Lutthie Harinxma, tenslotte Anna 

Walta (+ 1537); hij overleed in 1538 (UvB, f.54 r ). 

2. Grootmoeder en tante van Syouck (nr 194): Gese en Ottye Luwens 

(lees: Lewe). Zij waren respectievelijk moeder en zuster van Kempo’s 

eerste vrouw, en deden in 1547 afstand van rechten op de nalatenschap 

van Syouck (Noordhoff, Archieven familie Lewe, 258-259; zie ook de 

genealogische tabel op p. 3 aldaar). 

3. Zie ook de testamenten van Kempo’s broers Ede (nr 168) en Epe (nr 

177). 


Familie Van Martena, inv. nrs 34 (1543) en 69 (c. 1580): processtukken 

betreffende geldigheid testamenten Kempo en andere Martena’s. 

Nr 145 (1538 juli 15) 

Naam Peer a Bosum 

Vader Epo (+) 


519

Broer Aggo Walta (+; x Fedd; zoon: Doeke) 

Partner Bauck (+) 

Kinderen zoon: Werp; dochter: Jouck 

Woonplaats Bozum 

Commentaar 1. Zoon van Epo Hessels Jongema en Jouck Walta; trouwde Bauck Unia 

(nr 111), dochter van Teth Burmania (voor wie Peer een memorie sticht) 

en Worp Unia (UvB, f.35 r en 61 v ). 

2. Zie ook: nrs 148 en 154; testament van Bauck (nr 111); GA Leeuwarden, 

Oud Stadsarchief, Charters (niet in Singels) inv. nr 30 (verzoek van 

Pier Epes aan het stadsbestuur om zijn testament en codicillen en het 

testament van Bauck te mogen deponeren in de stadskist, 1538). 

3. Over de afwikkeling van de nalatenschap: RAF, Archief Huis 

Liauckamastate, inv. nr 224 (regeling fideïcommis krachtens dit 

testament, 1619); ibidem, Archief Huis Tjaardastate, inv. nr 101 

(overeenkomst tussen Gerland Liauckema, Sjouck, Hette, Sicke en R. 

Aebinga betreffende aanvaarding nalatenschap van Pier Epo zoen door 

Schelte Aebinga, 1619). 

4. Literatuur: Van der Meer, ’Walta-state’. 


Naam Catryn 

Partner Juw Decama (+) 

Kinderen zoons: Sicke, Hette (+), Jarich; dochter: Yde (+; x Sicke Gratinga; zoon: 

Douwe) 


Commentaar Zie de aantekeningen bij nr 114; zie ook nr 123. 

Nr 147 (1538 oktober 20) 

Naam Tyaerdt van Herama 



Zusters jongste: Lutz, Hylck 

Partner Fouwel 

Ov. familie oom: Tako 


Commentaar 1. Zoon van Gerrold Herema (+ 1538; broer van Tako) en Lutke Sjaarda; 

trouwde Fouwel Holdinga (UvB, f.48 r ). 

2. Niet uitgewerkt is de relatie tot: Pieter en Take Camminga, zoons van 

Sicke Camminga (x Tryn, zuster van Tyaerdt); Lutz, dochter van Hector 

van Hoxwier (x Ath, zuster van Tyaerdt); Geroldt, zoon van Aesgo van 

Hoxwier (x Edwert, zuster van Tyaerdt); Geroldt, zoon van Schelte 

Liauckema (x Anna, zuster van Tyaerdt). 

Nr 148 (1538 oktober 24) 

Naam Peer van Bosum 

Vader Epo 

Broer N.N. (kinderen) 

Ov. familie neef: Watze Roorda van Cubairdt 


Commentaar 1. Zie de aantekeningen bij nr 145; zie ook nr 154. 

2. Watze Roorda was getrouwd met Tiets Unia, zuster van Werp Unia, 

de vader van Epo’s vrouw Bauck (UvB, f.63 v ). 

520

Nr 149 (1539 februari 24) 

Naam heer Ritske Jaersma 

Broer Syoerdt (zoon: Aeltye; dochters: Teth of Eet, Rompk) 

Zuster Margarete (klooster Sion) 

Kinderen dochter: Margareta 

Woonplaats Holwerd 

Commentaar 1. Zie ook SFA I, 229. Over Syoerdt en Rompk: UvB, f.57 r (Rompk x 

Sack Harings Rinia; broers: Eelcke en Richolt). 

Nr 150 (1539 maart 14) 

Naam Lyeuwe en zijn vrouw Saepke 

Vader van Lyeuwe: Peter; van Saepke: Rinthie 

Woonplaats Oudkerk 

Commentaar 1. Zie ook het testament van Lyeuwe van 1541 (nr 172). 


Ritske Boelema Gasthuis, inv. nrs 358 (1542-1546; 12 maart 1542 wordt 

Saepke weduwe genoemd; nog als Saepck Leuwes in BB, 107) en 359 

(na 1546): Jucke Melle Baucke zoen Popma te Dokkum vraagt voogden 

gasthuis uitkering ingevolge testament Lyeuwe, zoon van Foockel 

Baucke dochter. 

Nr 151 (1539 april 9) 

Naam Hessell Abinga 

Partner Jelck 

Kinderen dochters: Hylck (in Nijeklooster), Wick, Tyetke; zoon: Kempo 


Commentaar Zoon van Kempo Abbema en Hilck Harinxma; trouwde Jel Metselwier 

(UvB, f.32 v ). 

Nr 152 (1539 april 24) 

Naam Sibbel 

Partners Jacob (+); Simon (+) 

Kinderen dochter: Doed (in klooster Monnikebaijum) 

Woonplaats Baijum? 

commentaar 1. Over de afwikkeling van de nalatenschap: Dolk, ’Decretale verkopingen’, 

133 (1547). Hieruit blijkt dat haar eerste man Jacob Aetzies 

heette. 

2. Mogelijk dezelfde als Sibbel Jaythies (zie nrs 61 en 72) 

Nr 153 (1539 april 28) 

Naam Douwo en zijn vrouw Em 

Vader van Douwo: Wythye of Yt 

Moeder van Douwo of Em: Euw (grootmoeder van dochter Eeuwe) 

Kinderen zoons: Wytthye, Meyle, Merck; dochter: Eeuwe 

Woonplaats Rottum 

Commentaar 1. Douwo noemt zich eerst Douwo Wythyes, later Douwo Ytzuns. Jacop 

smitt Ytzuns is mogelijk zijn broer. In de inventaris van RAF, Archief 

Familie Van Sminia, bij inv. nr 488, wordt hij zonder bronvermelding 

Douwe Wytthyes Jeppema genoemd. 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap: OFO II, nr 376 (1543): 

scheiding tussen Meyle en Merck. 

521


Naam Peer a Bosum 

Vader Epo 

Kinderen zoon: Werp 


Commentaar Zie de aantekeningen bij nr 145; zie ook nr 148. 


Naam Gheert 

Partner Anscke Renick zoen 

Kinderen dochters: Gheertze, Aeff, Pietrick (de laatste nog niet uitgeboedeld) 


Commentaar In hetzelfde procesdossier (RAF, Archief Nedergerecht Franeker, inv. 

nr 44) het testament van Gheerts echtgenoot Anske Riencx zoen (1554 

december 27) en stukken over de afwikkeling van hun beider nalatenschap. 

Over de familie: Telting, ’Eenige levensbijzonderheden’. 


Naam Tiedt 

Zuster Tryn (in klooster Bethlehem) 

Partner Simon Henrycks (+) 

Kinderen zoons: Gysbert (oudste; x Neel), Jan, Dirck (de laatste twee nog niet 

uitgeboedeld); dochters: Aelke (+; vier kinderen), Ansck (oudste) 

Woonplaats Harlingen 

Commentaar 1. Dochter van Johan Sybrants Auckema en Auck Oengha; Tryn was 

haar halfzuster uit het huwelijk van Johan met Rints Feyckes Aebinga 

(SFA I, 28 en Van der Meer, ’Nij ljocht’). 

2. GA Leeuwarden, Archief Bestuurders Sint-Jobsleen, inv. nr 18 bevat 

ook een uitspraak in geschillen tussen Tiedt en de andere erfgenamen 

van wijlen Simon Henrycks over de nalatenschap van Simon en zijn 

dochter Ebel. 

3. Zie ook de testamenten van haar zuster Anscke (nr 70) en haar broer 

Peter (nrs 134 en 136). 

Nr 157 (1540 februari 25) 

Naam Syds Tziarda 

Partner Moed (zusters in klooster Foswerd: Eets, Bauck, Tyets, Foekel; broer: 

Haring Sytyema) 

Kinderen dochters: Mary, Kynsch (Frans Sysma), Womck, Syts, Anna; zoons: 

Schelte en Syds (tweelingen), Werp (geboren 1535 februari 4) 

Ov. familie moeyen: N.N. (dochter: Wyck in Sint Annaklooster), Auck Scheltema, 

Iyd (in klooster Foswerd); oom: Sytye Aylwa; neef: Frans Roerda 

Woonplaats Rinsumageest 

Commentaar 1. Zoon van Schelte Scheltinga en Kinsck Tjaarda; trouwde eerst Anna 

N. (uit Brabant), bij wie Mary en Kynsch, daarna Moed Sytyema (UvB, 

f. 59 v en 61 r ). Volgens SFA II, 263 was zijn eerste vrouw Anna Fliling. 

2. Auck Scheltema was een zuster van Syds’ vader Schelte (UvB,f.59 v ). 

Sytye Aylwa was een zoon van Syds’ grootmoeder van vaders kant, Sits 

Oedsma, uit haar tweede huwelijk met Juw Aylva (UvB, f.59 v ). Frans 

Roorda was een zoon van Johan Roorda en Tied Scheltinga, een zuster 

van Syds’ vader Schelte (UvB, f.58 r ). 

522

Nr 158 (1540 juni 22) 

Naam Gattzie 

Vader Abbe 

Broer halfbroer: Tzallingh 

Kinderen zoon: Sybille; dochters: Thryncke en Teth 

Ov. familie oudoom (van zijn kinderen): heer Jelmer Broersma, pastoor Oudega 

Commentaar Zoon van Abbe Gerkes Oenema toe Buwalda te Tjerkwerd en Tryn 

Haersma; trouwde waarschijnlijk N. Broersma. Benoemt tot voogden 

over de kinderen: heer Jelmer [Agges Broersma], en Focke en Tyaerdt 

Sybolts (zoons van Sibolt Focke zoen en Jayts Haersma, zuster van 

Gattzies moeder Tryn). Zie voor dit alles: Noomen, ’Buwaldaburen’, 33- 

34 en 41. 

Tnr 159 (1540 augustus 21) 

Naam Jelle Harinxma 

Vader Syrick 

Broer Syttie 

Zusters Mary, Auck 

Partner Teet 

Kinderen zoons: Kempo, Syrick; dochter: Foekel 

Ov. familie zwager: Laes Jongama 

Woonplaats Loënga 

Commentaar 1. Zoon van Syrick Harinxma en Att Fons; trouwde Teet Abbema (UvB, 

f. 46 v ). Volgens UvB had Jelle een zoon Syrick en een dochter Hebel (x 

Douwe Bootsma). 

2. Laes Jongema (nr 165) was getrouwd met Jelles zuster Mary. 

3. Zie ook het testament van broer Syttie (nr 175). 


Naam heer Hero van Hottinga 

Broer N.N. (+?; kinderen erven in zijn plaats) 

Zusters Jel (kinderen), Haring (+; kinderen erven in haar plaats) 

Partner huisvrouw: Tryn 

Kinderen meer dan één 

Ov. familie neef: Haringh Douwe zoen Harinxma (+) 

Woonplaats Franeker (pastoor) 

Commentaar 1. Zoon van Hero Hottinga en Tiets Harinxma; neef Haringh was een 

zoon van Tiets’ broer Douwe Harinxma (UvB f. 50 v -51 r ). 

2. Zie ook nr 166. 


Naam Jets 

Partner Tzumma (+) 

Kinderen zoons: Wyba (zoon: Tzumma), Hera (dochter), Rimmert (kinderen) 

Ov. familie snoor: Sas 


Nr 162 (1540 oktober 29) 

Naam Wytz Aebyngha 

Partners Wybe Saeckles (+), Adzert 

Kinderen (bij Wybe) zoons: Johannes, Werp; dochters: Fraw, Teetke (in klooster 

Bethlehem); (bij Adzert) zonen: Wybe, Andleff 

523

Ov. familie zwager: Douwa van Burmania 


Commentaar 1. Dochter van Werp Itsma en Fraw Juwsma (UvB,f.53 r ); trouwde eerst 

Wibe Reinsma, daarna Adzert Aebinga, weduwnaar van Tiemck 

Camminga (UvB, f.31 r ). 

2. Wybe en Andleff worden niet expliciet kinderen van Wytz genoemd. 

Zij komen ook niet voor in de genealogieën Aebinga in UvB, f.31 r en 

SFA I, 2. Zie echter nr 185, waaruit verder blijkt dat Wybe en Andleff 

inmiddels zijn overleden. 

3. Douwa van Burmania was getrouwd met Wytz’ zuster Saepk (UvB, 

f. 53 r ). 


Sminia, inv. nr 1756 (1549). 


Naam Haebel 

Partner Taecke Glins 

Kinderen zoons: Harinck en Laes; dochters: Trincke en Botke 


Commentaar Vermoedelijk dochter van Haring Haersma en Tryn N.; trouwde Taecke 

Glins te Dronrijp (UvB,f.44 r ). In het testament is sprake van onze staten 

in der Ylst. Is echter niet exact thuis te brengen in de genealogie 

Harinxma (SFA I, 153; UvB, f.46 v ). Zij overleed 1542 maart 29, haar 

man Taecke 1551 juli 4 (EHD, 1542; GFL IV 71, Dronrijp, G 113). 

Nr 164 (1541 januari 9) 

Naam heer Tiaerdt van Burmanya 

Partners Tyets (+); Graets 

Kinderen zoons (bij zijn eerste vrouw): Joest, Ryenick 


Commentaar 1. Zoon van Rienck Upkes (Gratinga) en Aeck Burmania; trouwde eerst 

Tyets Unia, daarna Graets Camminga, weduwe van Wilco Holdinga 

(PKAF IV, 20-21; Beelaerts van Blokland, ’Burmania’; vgl. UvB,f.35 r ). 


Familie Van Burmania, inv. nr 2 (z.d.); ibidem, inv. nr 3 (c. 1555-1562); 

RAF, Collectie Fries Genootschap, inv. nr 623 (1562). 

Nr 165 (1541 februari 15) 

Naam Laes van Jonghama 

Zuster Doed (+) 

Partner Mari (broer: Syttye) 

Kinderen dochter: Foekel (+; x Docke Agge zoen Waltte) 

Ov. familie nicht: Womck Jongama (x Eelck Heringha) 


Commentaar 1. Zoon van Agge Kempes Jongema en Foekel Oedsma (zie de 

aantekeningen bij nr 86); trouwde Mari Syercks dochter Harinxma (UvB, 

f. 46 v ). 

2. Zie ook het testament van Laes’ zuster Foekel (nr 86) en de aantekeningen 

daarbij. Een extra aanwijzing voor de daar ontwikkelde theorie 

dat Laes en Foekel geen kinderen zijn van Agge Edes maar van Agge 

Kempes, is de vermelding van het naeste bloet van Laes voers. van syn 

vaeders wegen: Womck Jongema, Hessel Douwe zoen, Wulcke Douwe 

524

zoen. Womck was een dochter van Agge Kempes’ halfbroer Edo (zie 

diens testament, nr 126); Hessel en Wulcke waren kleinzoons van Agge 

Kempes’ volle broer Hessel. 

4. Niet uitgewerkt wordt de relatie tot Aeel, Aeede Jongema weduwe 

(Aeede was een broer van Womck; zie zijn testament, nr 127); Foekel, 

Jelle Harinxma dochter (Jelle was een broer van Laes’ vrouw Mari); 

Syouck, Syerck Donnye huysfrouwe (zuster van Hessel en Wulcke); 

Wyts, Oefcke Hessel zoen dochter (Laes’ nicht Anna Oedsma was 

getrouwd met Oefcke Hessels Foppinga en had een dochter Wyts; UvB, 

f. 55 v en 41 v ). 

Nr 166 (1541 februari 27) 

Naam heer Here van Hottinga 

Partner huysvrouwe: Tryn 

Kinderen meerdere 



Nr 167 (1541 maart 22) 

Naam Wytss Jungummae 

Vader heer Godschalck (+) 

Moeder Idsck Harinxmae 

Broer Tyaerdt (x juyffer Tryn) 

Zusters Sytzs (x Johan Herummae; kinderen, o.a. dochter Luytzs), Tet 

Partner Frans Mennummae den jonge 

Kinderen dochters: Fransche, Luytzs 


Commentaar 1. Dochter van Goslick Juwinga en Idtsck Harinxma (nr 169); trouwde 

Frans Minnema (UvB, f.51 r ). 

2. RAF, Archief Familie Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, inv. 

nr 1042: codicil (1552) met aanvulling (1553); inv. nr 1043: codicil 

(1556); inv. nr 1044: testament (1559); inv. nr 1045: nadere beschikking 

(1559); inv. nr 1046: verklaring betreffende ontzegeling van het laatste 

testament (1562). 

3. Zie ook het testament van haar zuster Tet (nr 202). 

Nr 168 (1541 april 11) 

Naam Eede van Martena 

Moeder Siouck 

Broers doctor Kempo (+; dochter: Siouck; ’lichter dochter’: Anna x Siurd 

Wopcke zoon te Garijp), Epe (x Eesck), NN (+; x Bauck; dochter: N.N.; 

zoon: Doecke) 

Partners NN (+; dochters: Scholastica in klooster Smalle Ee, Hiss met dochter 

Griet); Eesck (?) 

Kinderen ’lichter zoen’: Andries 

Ov. familie ’moy’: Rinthie; nichten: Foeckel (x Hans van Oesten), Cuneer (x joncker 

Bunau) 

Woonplaats Leeuwarden (?) 

Commentaar 1. Zoon van Doecke Martena en Siouck Unia; trouwde Jel Douma (UvB, 

f. 54 r ). Omdat Jel pas overleed in 1540, is met Eesck, myn huysfrowe 

waarschijnlijk een dienstmaagd bedoeld. Eesck komt ook niet voor in de 

genealogieën. Eede overleed 1541 (UvB,f.54 r ; vgl. SFA I, 268: 1540). 

525

2. De niet met name genoemde broer was Tiebbe. Legaten aan Anna 

Claes van Luxenburch (komt ook in andere Martena-testamenten voor), 

Sytzs van Grombach (zuster van Foeckel en Cuneer, dochters van Hessel 

Martena), zuster van de vrouw van een broer in klooster Gernaard of 

Nazareth onder Hallum (vgl. nr 177: Epo’s vrouw Eesck heeft daar een 

zuster Auck Gerckes). 


Familie Van Martena, inv. nrs 19 (1542, 1544), 34 (1543), 69 (c. 1580). 

4. Zie ook de testamenten van broers Kempo (nr 144) en Epe (nr 177). 

Nr 169 (1541 juli 10) 

Naam Idtsck Haerinxema 

Vader Sythie 

Partner heer Godschalck van Jungummae, ridder (+) 

Kinderen dochters: Sytzs (x Johan van Herumae; zoon: Goslick), Wytzs (x Frans 

van Mennemae den jonge +), Tet (x Stoffel van Roerda); zoons: Dowe 

(+), Tyaerdt 


Commentaar 1. Dochter van Sythie Harinxma en Tet N. (Bonnema, Hillema?); 

trouwde Goslick Juwinga; overleden 1542 (UvB, f.46 v en 51 r ). 

2. Zie ook de testamenten van haar dochters Wytzs (nr 167) en Tet (nr 

202). 

Nr 170 (1541 juli 15) 

Naam Fed 

Partner Wierd Metzies (+) 

Kinderen dochters: Jetzs (x NN); Agneet (in klooster Aalsum) 

Woonplaats klooster Aalsum (afkomstig uit Bergum) 

Commentaar 1. Fedda en Wyaart Matthys zoen waren in 1537 als proveniers 

opgenomen in Aalsum (GPCV II, 694). 

2. Zie ook nr 187 en het testament van dochter Agneet (nr 174). 

Nr 171 (1541 oktober 25) 

Naam Wythie van Camminga 

Vader Pieter Camminga (+) 

Moeder Fouwel Camminga (+) 

Broers Sicko (+; x Kathrina; zoons: Pieter, Taecko, ’mette’ van Wythie); Hayo 

Zuster Graets (zoon: Tzyaerdt Hollinge, ’mette’ van Wythie; dochter: Fouwel 

Camminga; en andere kinderen) 

Woonplaats ’heerschop’ van Ameland, testeert te Leeuwarden 

Commentaar 1. Zoon van Pieter Camminga (nr 98) en Fouwel Eminga (UvB,f.36 r ). 

2. Wil begraven worden in Hollum, maar als vervoer onmogelijk is, in 

Sint Catharinakerk te Leeuwarden bij zusters en broers. Andere dan de 

genoemde kinderen, van wie alleen Sicko is overleden, zijn niet bekend. 

Nr 172 (1541 november 21) 

Naam Lieuwo 

Vader Pieter 

Partner Saepck Renthzie dochter 

Ov. familie neven: Jucko, Syds; nicht: Haeck (Oudkerk; broer: Taecko) 

Woonplaats Oudkerk 

Commentaar Zie nr 150. 

526

Nr 173 (1542 april 16) 

Naam Jacob en zijn vrouw Tyets 

Vader van Jacob: Frerck; van Tyets: Doytze 

Kinderen meerdere 


Nr 174 (1542 mei 26) 

Naam zuster Agnes 

Vader Wiert Metgen zoen 

Zuster Jetge (x Gottert) 

Woonplaats zuster in klooster Aalsum 

Commentaar Zie ook de testamenten van Agnes’ moeder Fed (nrs 170 en 187). 

Nr 175 (1542 augustus 23) 

Naam Sytse Harincxma 

Moeder At 

Broer Jelle (kinderen) 

Zusters Auck (x Wlcke Oennema), Mary (x Laes Jongama +; kinderen) 

Partner Jyts Hania 

Woonplaats IJlst 

Commentaar 1. Zoon van Sirck Harinxma en Att Fons (de getuige heer Hottie Fons, 

pastoor te Jorwerd, zal familie van haar zijn); trouwde eerst His Ockema, 

daarna Jyts Hania (UvB, f.46 v ). 

2. Op het testament volgt een opgave van onroerende goederen van de 

testateur (RAF, Archief Huis Tjaardastate, inv. nr 421, f. 5 r -7 r ). 

3. Zie ook testamenten van broer Jelle (nr 159) en zwager Laes (nr 165). 

Nr 176 (1542 augustus 25) 

Naam joncker Roeliff van Bunau 

Broers meerdere 

Partner Cuner 

Kinderen dochters: Agniete, Margarieta, Helena 


Commentaar 1. Getrouwd met Cuner Martena (UvB, f.54 r ), dochter van Hessel 

Martena (nr 92). 


Harinxma thoe Slooten, inv. nr 136 (gedeeltelijk afschrift in vertaling 

van uitspraak van hertog van Saksen over aanspraken van erfgenamen 

op goederen in Duitsland, z.d.). 

Nr 177 (1542 oktober 29) 

Naam Epo van Martena 

Broers doctor Kempo (+; natuurlijke dochter: Anna; dochter: Sioucktien); 

meester Tiebbe (+; zoon: Doecke) 

Partner Eesck (zusters: Auck Gerckes, in klooster Gernaard of Nazareth onder 

Hallum; Anna Gerckes, priorin in klooster Cusemer) 

Ov. familie nichten: Intzs en Anna Hothnye (beide in klooster Bethlehem) 


Commentaar 1. Zoon van Doecke Martena en Sjouck Unia; trouwde Eesck Gercke 

dochter Tiessens (UvB, f.54 r ). 

2. Intzs en Anna waren dochters van zijn moeders zuster His en Juw 

Hottinga (UvB, f.50 v ). Waarschijnlijk verwant: Gauts (in klooster 

527

Gernaard of Nazareth onder Hallum), Anske (priorin klooster Bethlehem), 

Anna Claes van Lutzeburg kindskind. 


Familie Van Martena, inv. nr 69 (c. 1580). 

4. Zie ook testamenten van zijn vrouw Eesck uit 1554 (GA Leeuwarden, 

Archief Olde Burger Weeshuis, inv. nr 654), broers Kempo (nr 144) en 

Eede (nr 168) en Tiebbes weduwe Bauck Camstra (nr 195; inmiddels 

hertrouwd met Syds van Bottinga). 


Naam Hessel 

Vader Tyerck 

Broers Syuwerdt, Gaetse 

Zuster halfzuster: Sydts 

Partner Anna Claes dochter 


Commentaar 1. Zie ook testamenten van Hessel van 1560 (GA Leeuwarden, Archief 

Olde Burger Weeshuis, inv. nr 655) en 1567 (Ibidem, inv. nr 656) en van 

zijn weduwe van 1576 (Ibidem, inv. nr 655). Hij overleed uiterlijk 14 

november 1567 (Ibidem, inv. nr 625). 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap: Ibidem, inv. nr 656. 

Nr 179 (1543 februari 28) 

Naam Frauw 

Vader Gerbrandt Stenstra (+) 

Broer Gemma 

Zusters Fed, Jouck, Atke; natuurlijke zuster: Beitzs (in Sint Anna klooster) 

Partner Hero Buirmanye 

Kinderen zwanger 

Ov. familie grootmoeder: Eetthie Stenstra; nicht: Thietke (in klooster Bethlehem) 

Woonplaats testeert te Leeuwarden 

Commentaar 1. Geboren te Kampen in 1518, dochter van Saepk Itsma en haar tweede 

man Gerbrandt Stenstera; trouwde Hero Burmania; overleden 1548, 

begraven in Stiens (UvB,f.60 v ). Zowel UvB als SFA geven de naam van 

haar vader als Sibren in plaats van Gerbrandt. 

2. De vierde echtgenoot van Frauws moeder Saepk was Douwe 

Burmania, de vader van Frauws man Hero (UvB,f.53 r ). Zij kregen twee 

kinderen, Gemma en Atke, de door Frauw genoemde broer en zuster 

(UvB, f.35 r ). 

3. Nicht Thietke was een dochter van Wytz Itsma, zuster van Frauws 

moeder. Zie de testamenten van Wytz (nrs 162 en 185). 

Nr 180 (1543 oktober 30) 

Naam Salvius Foppinga 

Broers Wfko (+; dochter: Tryn; en andere kinderen) 

Zusters Anna (+; zoon: Hessel Meckema; vier dochters) 

Partner Aelcke Hermana 

Ov. familie nicht: Rints Camminga 


Commentaar 1. Zoon van Hessel Foppinga en Frouck Eminga; trouwde Aelcke 

Hermana (UvB, f.41 v ). Overleed 1543 november 7 (GFL IV, 74 

(Dronrijp G 117). 

528

2. De nicht Rints was Rints Minnema, getrouwd met Wyttie Camminga, 

kleinzoon van Rienck Eminga, broer van Salvius’ moeder Frouck; haar 

jongste zoon Rienck wordt ook bedacht in het testament (UvB, f.35 v ). 

Nr 181 (1544 februari 27) 

Naam Zettie 

Vader Lickle 

Broer Tyerck (+) 

Zuster Wlke 

Partner Yeske (zoon: Pier) 

Kinderen zoons: Tyerck (lichter dochter: Auck), Jacob 

Woonplaats Ruigahuizen 

Commentaar Er wordt ook beschikt over geld van Holla Zytie zoen, mogelijk een 

overleden zoon. 

Nr 182 (1544 april 6) 

Naam Ritzske Bolama 

Zuster Siolck 

Partners Geel (+); Syrdt 


Commentaar Zie ook de nrs 130-132 en 190, en de aantekeningen bij nr 130. 

Nr 183 (1544 mei 1) 

Naam Syercktzien Donie 

Broer N.N. (zoon: Feddo Haerda) 

Kinderen zoon: Gosse (+) 


Commentaar 1. Dochter van Sirck Agges Donia en Beyts Pibes Liunga alias Haerda; 

trouwde Gosse Goffes Aebinga (UvB,f.47a r ). In UvB,f.30 v en SFA I, 

158 wordt vermeld dat zij overleed in 1524, en haar man in 1515. Het 

eerste kan niet juist zijn, gezien de datum van het testament. Haar zerk 

geeft geen uitsluitsel (GFL III, 66-67 (Galileeërkerk, G 156): zerk van 

Syrckyen Do[nia], overleden 15[..] januari 22). In 1534 wordt zij 

vermeld als weduwe van Goesse Abyngha (OFO II, nr 365). 

2. De niet met name genoemde broer was Pibe Mernstra alias Haerda, 

zoon van Beyts uit haar eerste huwelijk met Hessel Mernstra (UvB, f. 

45 v ). 

Nr 184 (1544 mei 2) 

Naam heer Foppe 

Broer Baucke (+; kinderen, o.a. zoon Jarich) 

Zuster Rixt (kinderen: Rints, Frans, Atze) 

Partner huisvrouw: Peterick 

Kinderen zoons: Bertelt, Atze (+; kinderen), Anne, Frans, Jurgen, Marten, Cornelis 

(de twee jongste) 

Woonplaats Tzummarum (vicaris) 

Commentaar Heer Foppe moet kort hierna zijn overleden, want in 1546 worden zijn 

erven genoemd (RvdA III, 140 e.v.). 


Naam Wytz Aebbinge 

Partners N.N.; Adzert 

529

Kinderen (bij Adzert) zoons: Wybe (+), Andleff (+); dochter: Tyemck; (uit eerder 

huwelijk) dochters: Fraw (+; kinderen erven in haar plaats), Teetke (in 

klooster Bethlehem) 

Woonplaats getuigen o.a. pastoor Ferwerd en secretaris Ferwerderadeel 


Nr 186 (1544 oktober 28) 

Naam Reynsk Camstra 

Partner Hette van Dekama (+; broer: meester Sicke) 

Kinderen zoons: Pieter (oudste), Aesghe, Hette (jongste); dochters: Edewaer (in 

klooster Tzummarum), Yde, Marie, Jel 

Woonplaats Jelsum 

Commentaar 1. Dochter van Rienck Camstra en Gerland Hoxwier; trouwde Hette 

Dekema (UvB,f.36 v ). Volgens het opschrift op hun zerk overleed Hette 

1522 september 20, Reynsk 1549 augustus 4 (GFL III, 35: zerk uit 

Galileeërkerk). 


Sminia, inv. nr 1410 (1550): scheiding en deling tussen Pieter, Hette, 

Yde (x Ryoerd Aebinga), Jel (x Tjaert Jongema) en Marie (x Julius 

Botnia). 

Nr 187 (1545 januari 22) 

Naam Fedde Wyrs 

Woonplaats Beets 

Commentaar 1. Geeft haar bezit in Noordermeer aan Joachum Teye zoen en Wythe 

Gotters dochter. Uit het testament van Feddes dochter Agnes (nr 174) 

blijkt dat Feddes dochter Jetge was getrouwd met Gottert. Wythe was 

dus Feddes kleindochter. 

2. Zie ook nr 170, en het testament van Feddes dochter Agnes (nr 174). 

Nr 188 (1545 juni 21) 

Naam Take van Herama 

Broer N.N. (+; dochters: Luts Camminga, Cathryn Camminga, Eedwer van 

Hocxwier; kleinkind: Luts, dochter van doctor Hector van Hocxwier) 

Zusters N.N. (+; dochter: Cathryn Ryngie), Hylck (+) 

Ov. familie nicht: Tied Herama; Take, jongste zoon van wijlen Sicke Cammingha; 

mette: George Roorda; neven: meester Wattie Roorda, Johan Walta 


Commentaar 1. Zoon van Take Herema en Att Roorda (UvB, f.48 r ). 

2. De overleden broer was Gerrold. De dochters die in dit testament al 

dan niet expliciet worden genoemd, waren Luts (x Minne Camminga), 

Cathryn (x Sicke Camminga; zoons: Pieter, Take), Eedwer (x Aesge 

Hoxwier), Atke (x Hector Hoxwier; dochter: Luts), Anna (+ 1538; x 

Schelte Liauckema). De overleden zuster was Rints (x Doecke Rinia; 

dochter: Cathryn; UvB, f.57 r ). Nicht Tied was een dochter van Takes 

broer Johan (x Tierck Walta; zoon: Johan). Wiggle Herama toe Sweins 

was een achterkleinzoon van Takes oom Breutick. Zie voor Herema 

UvB, f.48 r . 

3. Wattie Roorda was een achterneef van Takes moeder (UvB, f.57 v ). 

4. Zie ook GA Franeker, Archief Gerecht, inv. nr BB 1 (1546): specificatie 

van boeken, geleend aan heer Bocke. 

530

Nr 189 (1545 november 11) 

Naam Rynts Minnema 

Partners Wytie Camminga (+), Heero van Roorda (+) 

Kinderen zoons: Renick (jongste), Frans, Haye, Wattie; dochters: Trynke, Ympke, 

Doed (x Georgien van Roorda), Tyemck (x Frans Humalda; dochter: 

Luts), Sipke (+), Mary (+) 

Ov. familie Sybren Roorda 

Commentaar 1. Zie de aantekeningen bij nr 129, het testament dat Rynts maakte 

samen met haar eerste man. 

2. Sybren Roorda (nr 210) was de vader van Rynts’ tweede man Heero 

en van Doeds man Georgien (UvB, f.58 r ). 


Naam Ritske Bolema 

Zusters Anna (in klooster Siegerswoude); halfzuster: Jets (dochters: Anske, 

Aucke; meerdere zoons: legaat aan twee jongste zoons) 

Partner Syerdt 


Commentaar 1. Zie de nrs 130-132 en 182, en de aantekeningen bij nr 130. 

2. Legaten aan Alyt Syolken dochter en Anna Gerloffs dochter in 

klooster Siegerswoude. Alyt was waarschijnlijk een dochter van Ritskes 

zuster Syolk. 


Naam juffrouw Luts van Ockema 

Zuster Teetke 

Kinderen zoon: Hero; dochter: Rixt 

Woonplaats testeert in Franeker, wil begraven worden in Burgwerd 

Commentaar 1. Dochter van Frans Minnema en Luts Feitsma; trouwde Joost Ockema 

(UvB, f.55 r ). 

2. Vermaakt land dat voor een derde deel toekomt aan Schelto 

Liauckema, zoon van Luts’ zuster Imck en Sicke Liauckema (zie UvB, 

f. 53 v ). 

Nr 192 (1546 juni 1) 

Naam Symon en zijn vrouw Barber 

Vader van Symon: Hoeyte; van Barber: Tymen 

Kinderen dochters: Fueck, Neel (x Sipcke Syuerdts zoen) 

Commentaar 1. Symon was mogelijk dezelfde als Symen Hoyts zoen of Symen 

Hoeits, schepen van Bolsward in 1539 en 1544 (GA Bolsward, Oud 

Stadsarchief, inv. nrs 772 en 797). 

2. Barber beschikt over een half huis in Leeuwarden. Mogelijk was zij 

een dochter van Tymen Frericks zoen, vele malen schepen van Leeuwarden 

tussen 1498 en 1520. Tymen was afkomstig uit Bolsward (Schroor, 

’Leeuwarder burgers’, nr 89). 

Nr 193 (1546 november 20) 

Naam Schelta Andla Latzema 

Partner Jel (+) 

Ov. familie nicht: Tryn, dochter van Pybe Hette zoen; neven: Hans Hans zoen en 

Atte Opnehuysen; nicht: Jets Abbe Gerloffs zoens dochter (erfgename) 


531

Commentaar 1. Ouders niet bekend; trouwde Remck Kempe dochter Oenema (UvB, 

f. 38 v ) en Jel Hommes Hettinga (UvB,f.48 v ). Jel zou ook getrouwd zijn 

geweest met Siurd Andla (UvB, f.47 r ). 

2. Volgens UvB, f.48 v overleed Jel in 1543 kinderloos; volgens f. 38 v 

hadden Schelte en Jel een dochter Jets, als weduwe van N.N. hertrouwd 

met Wlke Douma. Schelta’s erfgename Jets was kleindochter van Fokel 

Gerlefs (zie nr 110). Mogelijk was Abbe de eerste man van dochter Jets. 

Wel wordt Abbe als eerste echtgenoot van Wlkes zuster Gerland Douma 

vermeld, maar hier lijkt UvB niet zeker van zijn zaak: volgens f. 38 v was 

Gerland hertrouwd met Here Agges in Bozum, volgens f. 56a v trouwde 

zij eerst Heere Agges in Sexbierum, daarna Heere Aarnds in Bozum. 

3. Als Jets Abbes of haar kinderen sterven zonder wettige nakomelingen, 

mag Latsmastate worden bewoond door Atte Opemehuysen of zijn kinderen. 

Het is niet duidelijk in welke relatie zij staan tot Schelta. 

4. Legaten aan Feyke Heercke zoen en zijn zusters dochter Jets uit 

hoofde van het testament van wijlen Rints, hun moeye; Hette en Andla, 

zoons van Jelte Jorryt zoen; Sicke Dye zoen en zijn zuster Jeets; Atte 

Fedghe. 

5. Zie ook de nrs 206 (1549) en 207 (1550). 

Nr 194 (1547 februari 19) 

Naam Siouck van Martena 

Zuster halfzuster: Anna 

Partner Schelto Liauckema 

Ov. familie grootmoeder: Gees, te Groningen 


Commentaar 1. Dochter van Kempo Martena en Peye Lewe; trouwde Schelte Liauckema 

(UvB,f.54 r ). Zie de aantekeningen bij nr 144 (Kempo Martena). 


Familie Van Martena, inv. nrs 24 (1547) en 69 (c. 1580); RAF, Archief 

Huis Liauckamastate, inv. nrs 204-206 (1547-1555). 

Nr 195 (1547 februari 22) 

Naam Bauck Kamstera 

Moeder NN (+; x Edo van Martena +) 

Partner Syds van Bottinga 

Kinderen zoon: Doeke Martena; (bij Syds) dochter: Jel; twee zonen 

Woonplaats testeert in Nijland 

Commentaar 1. Dochter van Abbe Saskers Camstra en Jel Douwes Douma (hertrouwd 

met Edo Martena, nr 168); trouwde eerst Tiebbe Martena (broer van 

Edo), later Syds Botnia (UvB, f.37 r en 54 r ). 

2. Genoemd wordt Scelte Liauckema, getrouwd met Siouck (nr 194), 

dochter van Tiebbes broer Kempo (UvB, f.54 r ). 


Familie Van Martena, inv. nr 69 (c. 1580). 

Nr 196 (1547 maart 12) 

Naam Moey Sipkis 

Kinderen zoon: Jolle; dochter: N.N. (+; x Lauw; zoon: Tyerck dochters: Sypke en 

Myercku) 

Woonplaats Sondel 


532

Nr 197 (1547 mei 14) 

Naam Frederick en Julius van Botnya, broers 

Broer Dominicus (+) 

Woonplaats betreft Botnia state in Marrum 

Commentaar Zoons van Juw Botnia en Fokel Hottinga; Frederick of Feicke trouwde 

Maximiliana van Absolon uit Brussel, Julius of Juw trouwde Maria 

Dekema (UvB, f.33 v ). 


Naam Wytthie Camstra en zijn vrouw Rema Hermana 

Moeder van Rema: Wyck Hermana 

Woonplaats Wirdum, op Camstra zate 

Commentaar 1. Wytthie was zoon van Rienck Camstra en His Ockinga (UvB,f.36 v ). 

Rema was dochter van Hobbe Hermana en Wick Feitsma; trouwde achtereenvolgens 

Watze Harinxma, Wytthie Camstra, Hartman Galema en 

Hieronimus Hania; uit geen enkel huwelijk had zij kinderen (UvB, f. 

47a v ). 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap van Wytthie: RAF, Archief 

Familie Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, inv. nr 1430 (1557). 


Naam Reintzen 

Vader Douwe 

Broers Wlcke Douwe zoon, Hessel Jongema (+) 

Zusters Anna (x Rioerdt Alberts), Gerlant, Syouck 

Partners Pier Sytzema 

Kinderen zwanger 

Ov. familie moeye: Renick (in klooster Groendijk); nichten: Jelcke, Barber (beide in 

Sneek); oom: Kempo van Juuynghema (+) 

Woonplaats wil begraven worden in Arum 

Commentaar 1. Dochter van Douwe Douma van Oenema en Jel Jongema; trouwde 

Pier Sytzema te Arum (UvB, f.38 v , 56a v en 52 r ). 

2. Heeft met Anna en Rioerdt en de andere erfgenamen van haar oom 

Kempo (broer van haar moeder) een scheiding gesloten op 1538 

november 23 (UvB, f.52 r ). 

Nr 200 (1548 oktober 3) 

Naam Tryn Alberts 

Woonplaats Leeuwarden (weeshuismoeder) 

Commentaar In dorso: Catryn Halbe dochter 

Nr 201 (1548 december 27) 

Naam Dirck en zijn vrouw Thrin 

Vader van Dirck: Adem; van Thrin: Arent 

Broer van Dirck: Jelle (+; zoon: Agge +, met kinderen) 

Zuster van Dirck: N.N. (kinderen) 

Woonplaats Bolsward (Dirck is schepen) 

Nr 202 (1549 januari 13) 

Naam juffer Teth Jongema 

Partner Christophel Roorda 

Kinderen twee 

533

Woonplaats betrokken bij testament: pastoor Ried, vicaris Berlicum 

Commentaar 1. Dochter van Goslick Juwinga en Idtske Harinxma; trouwde 

Christophel Roorda; overleed in 1549 (UvB, f.51 r ). 

2. Zie ook de testamenten van haar moeder (nr 169) en haar zuster Wytss 

(nr 167). 


Naam Tjepck 

Vader Tjepcke 

Broers N.N. (dochters: Ebel in klooster Sion, Ricla) 

Zusters halfzuster: N.N. (kleinkinderen) 

Partner Jaspar Aesgama (+) 

Kinderen dochters: Baet (+), Wyck (x Tzalingh) 

Woonplaats testeert in Wirdum, meeste belangen in Dantumawoude 

Commentaar 1. Dochter Wyck (+ 1551) trouwde Tzalingh Hommes Camstra (UvB, 

f. 36 v ). Volgens UvB,f.54 v trouwde een niet met name bekende zuster 

van Wyck met Tialingh Mockema; dit zal dus Baet zijn geweest. 

2. Zie ook RAF, Archief Familie Van Sminia, inv. nr 1366: stukken 

betreffende de boedel van Jaspar Aesgema (1539). 

Nr 204 (1549 april 11) 

Naam Nanne 

Vader Reyn 

Partner Hid (wil begraven worden in graf van haar vader) 

Ov. familie erfgenamen: zusterlingen (sommige overleden met nalating van 

kinderen) 

Woonplaats Bolsward (schepen) 

Commentaar 1. Trouwde Hid, dochter van Hera Jelbits (nr 66). Haar testamenten uit 

1561 in GA Bolsward, Archief Weeshuis, inv. nr 78. 

2. Zie ook nr 205. 

3. Mogelijk verwant: wijlen heer Aggo te Sneek, van wie Nanne land 

heeft verkregen. 

4. Over de afwikkeling van de nalatenschap van Nanne en Hid: GA 

Bolsward, Archief Weeshuis, inv. nrs 79-82; ibidem, Oud Stadsarchief, 

inv. nr 798 (1549). 

Nr 205 (1549 april 13) 

Naam Nanne 

Vader Reyn 

Partner Hyd 


Commentaar Overleden op dezelfde dag. Zie verder nr 204. 

Nr 206 (1549 december 21) 

Naam Schelte Andla Latzema 


Commentaar 1. Zie de nrs 193 en 207. 

2. Legaten aan Sicke Dye zoen, Jets, Anna Tryne dochter in Leeuwarden 

(t.b.v. haar kinderen). De legaten die in nr 193 werden bestemd voor 

Jets, zuster van Sicke Dye zoen, en Atte Opnehuysen, vervallen wegens 

hun overlijden. Tryn Pybe dochter beweert een graad nader te zijn dan 

Jets Abbe dochter. 

534

Nr 207 (1550 januari 22) 

Naam Schelte Latzma 

Ov. familie myech: Hessel 


Commentaar 1. Zie de nrs 193 en 206. 

2. Legaten aan Anne Jelte wyf te Leeuwarden (t.b.v. haar kinderen), 

Sicke Dye zoen, Humma Peter Harsma zoen, Ryns Derck zoen, Dowe 

Goslyx zoen, Hans glaesmaker, Goslick Lyeues (woont bij Schelte in 

huis), Froucks twee dochters en haar zoon Joeryen. 

Nr 208 (1550 april 2) 

Naam Obbe 

Vader Dirck 

Zuster Aets Dircx (in ’Bayum’, vermoedelijk klooster Monnikebaijum) 

Kinderen dochter: Thiets (in klooster Monnikebaijum) 

Ov. familie naaste bloed: heer Frans (in klooster Foswerd), Ruerdt schroer en zijn 

broer en zuster, Neel Jans, Jan Jans zoen te Goutum, Haye en Herdis 

Buwe zoenen, Jel te Bolsward, Ane Jans te Franeker, Doue Claes zoen 

te Lekkum, Aleff Lolle zoen. 


Commentaar 1. In een codicil van 1552 augustus 23 (GA Leeuwarden, Archief Olde 

Burger Weeshuis, inv. nr 651) worden de rechten van zijn dochter sterk 

beperkt ten gunste van het weeshuis. 

2. Over de afwikkeling van de nalatenschap van Obbe en Thiets: GA 

Leeuwarden, Archief Olde Burger Weeshuis, inv. nr 652 (1563-1576). 


Naam Jeye Sickingha 

Partners Douwa Donya (+); Haring Sythiema (zuster: Moede x Syds Tyarda (+), 

kinderen) 

Kinderen (bij Douwa) zoon: Johan (+) 

Ov. familie nichten en rechte erfgenamen: Griete (x Jan ten Holten), Johanna (x 

Dirck van Ballen) 

Woonplaats Hallum 

Commentaar 1. Dochter van Jan Sickinghe; trouwde eerst Douwa Donya alias Itsma, 

daarna Haring Sythiema (UvB, f.53 r en 59 v ). 

2. Er is twist mogelijk over de nalatenschappen van haar eerste man 

Douwa en haar zoon Johan met Saepke van Burmania, haar zuster en 

haar zusterskinderen. Douwa was een zoon van Saepck Donia en Werp 

Itsma. Werp hertrouwde Frau Juwsma, bij wie hij drie dochters kreeg, 

onder wie Saepck, die trouwde met Douwe Burmania (UvB, f.53 r ). 


Naam Sybrandt van Roorda 

Broers Schelte (5 kinderen, onder wie zoon Crystoffel); Johan (zoon: Frans; 

dochter: Rints) 

Partner N.N. (+; broers: heer Hero van Hottinga, Jarich Hottinga (+; kinderen en 

kleinkinderen) 

Kinderen zoons: Goffe van Roorda (x Mechtelt, dochter van meester Marten van 

Naerden, luitenant van Groningen), Georgen van Roorda (dochter: 

Harmck); dochter: Impcke (+; x Bocke Gratinga +; zoon: Hero, moet 

voortaan Van Roorda heten en wapen van Sybrandt gaan voeren) 

535

Woonplaats Leeuwarden (pastoor Sint Catharina is biechtvader); eerder Spannum 

(huis Doenterp) 

Commentaar 1. Zoon van Goffe Roorda en Imck Hommema; trouwde Haring 

Hottinga (UvB, f.58 r ). Overleden uiterlijk 1550 december 1, als in de 

akte die op het testament volgt, wordt gesproken van wijlen Sybrandt 

van Roorda. 

2. Legaten aan Baue Roorda, kinderen van Jel Roorda en kinderen van 

Rynts Roorda. Baue en Rynts waren kinderen van Sybrandts broer 

Fredrick (UvB, f.58 r ). Mogelijk was Jel hun zuster. 


Naam Hessel Boytiema 

Moeder stiefmoeder: Catrina 

Zuster volle zuster: Griet (+) 

Partners 1. Hisse (+; zuster Sascker in Smalle Ee); 2. Mary 

Kinderen (bij Hisse) zoons: Syerck, Abbe, Douwo, Hayo, Eepo; dochter: Geel; 

natuurlijke dochter: Katrina (x Canter?; kinderen) 

Ov. familie miech: Syuck Mollema 

Woonplaats Kollum (Boythiema state) 

Commentaar 1. Zoon van Sirck Remmersma en Greel (?) Boitsma, weduwe van 

Ritske Boitsma (UvB,f.41 v ); trouwde eerst His Abbes Heringa (UvB,f. 

37 r ), later Mary Harinxma (SFA II, 37-38), weduwe van Laes Jongema 

(nr 165). Hessel zou eerst desponsata (’verloofd’) zijn geweest met 

Alyd, dochter van Biuck Hemmema en Auck Eminga (UvB, f.47a v ). 

2. Syuck Mollema (lees: Mellema) was een neef van Hessel: zoon van 

zijn vaders broer Poppe Mellema (UvB, f.41 v ). 

3. Hessel heeft een vierde deel van een huis te Leeuwarden dat is 

gekocht door wijlen Eedo Martena en Jel Mencke. Hessels eerste vrouw 

Hisse was een dochter van Abbe Saskers Camstra en Jel Douma. Jel 

trouwde later met Edo Martena (UvB, f.37 r en 39 r ). De betekenis van 

Mencke in dit verband is onduidelijk. 

4. Een aantal goederen waarover Hessel beschikt, komt deels toe aan de 

kinderen van Syds Botnia. Hessels eerste vrouw Hisse had een zuster 

Bauck, die eerst was getrouwd met Tiebbe Martena, daarna met Syds 

Botnia. Een andere zuster was Sasker, de in het testament genoemd moye 

van Hessels kinderen (volgens UvB, f.37 r in klooster Aalsum). 

5. Hessel ontvangt jaarlijks een rente van Eepo en Goffo Douwema. Zij 

waren zoons van Jels broer Epo Douma (UvB, f.39 r ). Die rente vloeit 

voor uit bezit van zuster Katrina Douwema in klooster Smalle Ee en 

zuster Gauts Douma in klooster Aalsum. Hun relatie tot Jel is niet 

duidelijk. 

Nr 212 (1550 december 29) 

Naam Rippert 

Vader Reyner 

Zuster Hillegont Reyners dochter 

Partner N.N. (+), N.N. (+), Dieuw Luytziens dochter 

Woonplaats Leeuwarden, afkomstig uit Amsterdam 

Commentaar Over de afwikkeling van de nalatenschap: GA Leeuwarden, Archief 

Ritske Boelema Gasthuis, inv. nr 360 (1556). 

536

6. Familierelaties tussen testateurs 

Auckema 

Sibrant Auckema 

Johan Sibbel 

61 (1501) 

72 (1506) 

Anscke Pieter Tiedt Teeth of Kathryn 

70 (1505) 134 (1534) 156 (1539) x Peter 

136 (1534) 

Aylva 

Epo Aylva 

Auck 

137 (1534) 

Tjaard Catharina 

x Sicke van Nyenhuys 

Douwe x Yde Tyethye 

Edwar 30 (1473) 74 (1507) 

Sjaarda (zie verder Jelmera) (zie verder Liauckema) 

77 (1510) 

(zie verder Sjaarda) 

537

Camminga 

Peter Camminga 2 x Site Lousma x 1 Peter Camstra 

11 (1440) 14 (1451) (zie verder Camstra) 

Saeck Sicke 1 x Dode x 2 Haya Jelmera 

x Wattia Dokema 50 (1486) 

Harinxma 57 (1499) (zie ook Jelmera) 

28 (1472) 

Camstra/Heringa 

Grathie Peter Siouck 

37 (1476) 98 (1521) x Rienck Eminga 

Graets Wytthie Wytthie Camminga 

x 1 Wilco 171 (1541) 129 (1533) 

Holdinga x Remtz 

x 2 Tiaerdt Minnema 

Burmania 129 (1533) 

164 (1541) 189 (1545) 

Peter 1 x Site Lousma x 2 Peter Camminga 

Camstra 14 (1451) (zie verder Camminga) 

N.N. 1 x Rienck x 2 Tietke Unia 

Wiggle Peter Feico 

58 (1499) 

x Eelck Heringa 

Tiets 1 x Sasker x 2 His Rienck Rienck 

Jousma Heringa Dekema 

104 (1523) 80 (1510) 

538 

His x Abbe Reynsk Wytthie 

Douwe 186 (1544) 198 (1547) 

Jousma x Rema Hermana 

124 (1529) 198 (1547) 

His x Bauck 

Hessel 195 (1547) 

Bootsma 

211 (1550)

Harinxma (Sneek) 

Bocke 

Wattia Yde Feico Juw Jel x 

28 (1472) 44 (1483) Kempo Jongema 

(zie verder Jongema) 

Katherina Hilck x Kathryn Lutthye 

94 (1518) Kempo 62 (1501) 116-119 (1527) 

Abbema x Schelte 

Liauckema 

65 (1503) 

Harinxma (IJlst) 

Epo 

Hessell 

Abinga 

151 (1539) 

Sirck Sitze 

Sirck Hilck x Idtsck 

Douwe 169 (1541) 

Jousma x Goslick 

124 (1529) Juwinga 

(zie Juwinga) 

Jelle Sytse Mary 

159 (1540) 175 (1542) x 1 Laes 

Jongema 

165 (1541) 

x 2 Hessel 

Bootsma 

211 (1550) 

539

Herama/Tyercksma (Bolsward) 

Jelbit Wipcke Tyercksma 

Herama 55 (1496) 

Hera x Eedwer Janken 

66 (1504) 91 (1516) 

Herema (Tzum) 

Take 

Hid x 

Nanne Reyns 

204-205 (1549) 

Gerrold Take Hylck x 

188 (1545) Epo Liauckema 

138 (1535) 

Tyaerdt 

147 (1538) 

Hottinga/Juwinga 

Goslick x Ansck 

Hottinga Juwinga 

Juw Foekel x Epe a 

Juwinga Hottinga Kee 

Tjaerd Tjerck Jarich Hottinga 

Juwinga Juwinga 34 (1475) 

Goslick Juw Cathryn Here Both x 

Juwinga Juwinga 114 (1525) Hottinga Hessell 

x Idtsck x Katherina 123 (1528) Martena 

Harinxma Harinxma 146 (1538) 92 (1517) 

169 (1541) 94 (1518) 

Teth Wytss Haring x Hero 

202 (1549) 167 (1541) Sybrant 160 (1540) 

Roorda 166 (1541) 

210 (1550) 

540

Jelmera/Heringa 

Ritsche Jelmera 

13 (1450) 

Sasker x Yde Aylva 

30 (1473) 

w.v. Eelcke Heringa 

Haya Eelck x Romcke 

50 (1486) Wiggle 

x Dode buiten echt: Camstra 

Dokema Hantya Heringa 58 (1499) Jets x 

57 (1499) x Doed (zie verder Sioele Buwinga 

w.v. Sicke 49 (1485) Camstra) 

Camminga 

(zie verder Ritsko Boelema 

Camminga) 130-132 (1533) 

182 (1544) 

190 (1545) 

Jongema/Walta 

Edo 

Jongema 

Hessel Ansck 1 x Kempo x 2 Jel Harinxma 

Epo x Aeda Eda Agge 

Jouck 42 (1481) 126 (1531) 

Walta 

Peer Aedae Foekel Laes 

145 (1538) 127 (1532) 86 (1514) 165 (1541) 

148 (1538) 

154 (1539) 

x Bauck Unia 

111 (1525) 

541

Liauckema 

Schelta Liauckema 

40 (1479) 

x Tyethye 

van Nyenhuys 

74 (1507) 

Epo Schelte 

138 (1535) 65 (1503) 

x Lytthye 

Harinxma 

116-119 (1527) 

Martena 

Sicke 

Schelte 

x Siouck 

Martena 

194 (1547) 

Sitse 

Martena 

Jouka Hessell Doecke 

51 (1488) 92 (1517) 

Lucia x Cuneer x Kempo Epo Tiebbe Eede 

Fritz van Roeliff 144 (1538) 177 (1542) x Bauck 168 (1541) 

Grunbach van Bunau Camstra 

103 (1523) 176 (1542) 195 (1547) 

542 

Siouck 

194 (1547)

Minnema 

Rints 1 x Frans Minnema x 2 Luts 

Hommema Feitsma 

Sjaarda 

Sicke Sjaarda 

Remtz Luts Frans x 

129 (1533) 191 (1546) 1 Syt Eminga 

189 (1545) 2 Wytss Juwinga 

x Wytthie 167 (1541) 

Camminga 

129 (1533) 

Edwar Allert 

77 (1510) 

x Douwe Aylva 

(gaat zich Sjaarda noemen) 

Tjaard x Swob x Sicke x Sicka 

Kathryn Jarich Lutthye 36 (1476) 

Harinxma Hottinga Harinxma 

62 (1501) 34 (1475) 116-119 (1527) 

Lutke x Cathryn 

Gerrold 114 (1525) 

Herema 123 (1528) 

146 (1538) 

Tyaerdt 

147 (1538) 

543

Glossarium 

aech (62), behoort 

adeel (50, 61, 63, 70), eeuwig deel (a = eeuwig); vgl. portio perpetua (16) 

aeffta zyd (67), echtgenote 

afslaen (106), ontnemen door doodslag 

afterdaden (38, 94, 113, 275, 280 etc.), postfacienda (39), kerkelijke plechtigheden na 

overlijden, t.b.v. zieleheil 

agen (72), onbekend; vermoedelijk corrupt 

ager (9), landmaat 

alft (342), alve of albe, witlinnen kleed van priester 

algued (15), onbekend; roerend goed? 

altorum et bassorum (5), in altis et bassis (29), over hoog en laag, geheel en al zoals het er bij 

ligt; vandaar ook: ongescheiden 

anbring (321), aanbreng, waarschijnlijk het register van 1511 (RvdA) 

anfall ende ghaerhyeld (160), bezoek en beraad, familiebijeenkomst 

anniversarium (4, 199, 252), jaarstond, jaarlijkse herdenking van de sterfdag 

antwort (37), andert (43, 63, 64), antwyrdt (152), aanwezigheid 

baech (151), onbekend; boog? 

bassdonyen (paternoster) (238), onbekend; soort (edel)steen? 

befestingh (99), hetzelfde als bueckwesta (zie aldaar) 

begynen (94, 189), baguta (1), begijn, derde-ordezuster; zie ook monialis (2) 

begangenis (253, 266, 296, 303, 357, 379, 449), begaen (48, 91), bezoek aan het graf tijdens 

uitvaartplechtigheid of memoriemis 

bekeringe (240, 278), beslommeringen 

beraden (18, 48, 60, 323, 324, 333), uitboedelen 

bergie (156), in onderhoud voorzien, zich redden 

bernth (18, 48, 81), last, in het bijzonder zielelast: religieuze verplichtingen t.b.v. het zieleheil 

van overledenen 

berou (108), toebehoren, in dit geval van een bed, dus: beddegoed 

beschyn (184), bewijsstuk 

bethe (85), voorbede, in het bijzonder voor zieleheil 

beyers (105), eigenlijk beyaert, roodbruin 

biddende orden (15, 17, 19, 43, 50, etc.), bedelorden 

berns, birns (46, 48, 50, 51, 66, etc.), uitboedeling, gift van kindsdeel 

bischop (275), schoolmeester 

blikena berth (46), blykende boert (120), blyckende geboert (203), levende nakomelingen 

boecken, buken (15, 18, 19, 38, 45, etc.), legaat aan kerk, meestal een vast bedrag per persoon 

of per bezitseenheid 

boeden (131), kerkelijke afkondigingen voor huwelijk 

boeszder (83), boesdoer (332), grote deur van een schuur 

bostegia (16), bestegen (43), boestgen (59, 195), trouwen 

broescap (45), broeders, in dit geval dominicanen 

bruckma, gebruick (280, 305, 389, 436), gebruiksrecht (zie ook notma) 

bueckwesta, buucwas (16, 36, 46, 117, 160, etc.), befestingh (99), huwbare leeftijd; misschien 

ook: zelfstandige vestiging 

bulster (bed ende -) (280, 396), strozak 

busse (105), vuurroer, geweer 

byliowert (216), belieft hij het, indien hij wil 

byorknyen (14), beoorkonden 

byriuchter (96), berechter, priester die laatste sacramenten brengt 

byscaet (145), gewenst, bepaald (van besceiden) 

544

ystegha (ter moelda -) (45), ter aarde bestellen 

bytefta (250), ten achter, achterstallig 

Decretales (114, 303), verzameling pauselijke besluiten 

deedland (289), doodland, land waaruit afterdaden worden betaald 

deel (70, 72, 134, 155, 320, 437), portio (93), uitdeling aan priesters op jaarlijkse herdenking 

van overlijdensdag (zie ook adeel) 

deel (94, 123, 319), teyl (84), grietenij 

deelta (161), dolte (deeyp - int uyt ende een int suart) (236), hoeveelheid te delven turf; ’witte’ 

turf is van mindere kwaliteit dan ’zwarte’ 

dempter (276), uit Deventer 

deymodt, mod (311), dagmaad, land dat in een dag kan worden gemaaid 

dick, wick (328), al het land, geheel en al (vgl. land ende sand) 

dolte, zie deelta 

druga ziela (247), ziel waarvoor geen afterdaden worden gedaan 

dusengh (81), gordel met schelletjes 

duesert (189), onbekend; hetzelfde als dusengh? 

dyoep (25, 32), (van jupe), japon 

eech (250), bezit 

eedss (65), turf 

eer ende veer (404), aanzien en rechten die bij een state horen 

eermissa (64, 279), edermisse (159), vroegmis 

eester (300), tuin, boomgaard 

eynter (153), eenjarig 

entra (91), inter (193), één van hen 

exarieren (382), opstellen (van een oorkonde) 

eyde (128), eg 

fal (289, 417), langwerpig stuk akkerland (vooral op zandgrond) 

ferierscep (225), bepaald soort schip, of een hoeveelheid die erin kan worden geladen 

fiscael (308), belastingambtenaar 

foerndeel, zie vorendeel 

foldat (275), voldoening, genoegdoening 

follost ende traest (253), verlossing en troost, verlichting van noden 

forndeel, zie vorendeel 

freedsbolla, vridachsbolle (27, 33, 70, 109, 233), porciones sexti feriarum (29), partitio cum 

sexta feria (4), uitdeling (van broden) op vrijdag ter nagedachtenis van overledene 

frionden, vrienden (16, 18, 48, 63, 142 etc.), bloedverwanten 

fyoerisser (116), vuurijzer (munt, een twaalfde van een rijnsgulden) 

gae (139), parochie 

gaelyoed (62), parochianen 

gaer (65), gzaer (342), kleding, in dit geval een priesterkleed 

gaerslach (119), sierstuk op een kledingstuk 

garsinge (109), grasland 

gasta (12), geesten, zielen 

genyet (136), genot van vruchtgebruik (zie ook bruckma, notma) 

getement (420), getimmerte, gebouw, opstal 

getta (417), eigenlijk jetta, nog 

gewalt (322, 323, 328, 329, 331, 391, 396), wauld (162), beschikkingsmacht 

ghafrouwe (37), parochiane 

ghenghen (192), (eigenlijk: gaande, gangbaar), zich bevindend, nu ter tijd? 

ghastman (35), iemand die op de gaast (zandgrond) woont 

gincber (314), gember 

gluppen (81), (van gluup, vals?), mogelijk een soort wapentuig 

545

goulden, gouden (252, 253), goed als goud 

gzaer, zie gaer 

haedfrow (110), patrones, vrouwelijke patroonheilige 

haedprester (68), hoeftpryester (165, 166), pastoor, priester belast met zielzorg 

haeffelick ende erffelick (222), roerend en onroerend 

halshotia (99), bepaald soort huik, halshuik 

handlick ende schick (240), handlye ende schicke (278), behartigen 

harling (193), hoofdeling 

hat (144), hoofd, bepaalde landmaat 

heep (21), eigenlijk: sikkelvormig mes; hier mogelijk te emenderen tot sceep 

heerdt (447), hoeve, zate 

heerwarra (8, 9), huurgoed, huurland 

Heilighe Gheest (134), instelling voor armenzorg, in dit geval armenhuis 

helgum ende herum (48, 82, 103, 343, 439), heiligen en heren, kerken en priesters; vgl. 

priesters ende kercken (319) 

helgengel rieme (384), onbekend; ketting met daaraan een beeldje van een engel? 

hempgarten (83), (van heimgarten), hof bij het huis 

hemrick (21), hemryck (321), dorp, dorpsgebied 

herus (32), patroonheilige 

hoden (51), hoeden, borg staan voor 

hoeftpryester, zie haedprester 

hoernleger (83, 126, 280, 328, 416), huisplaats 

Hoghe Raed (313), Hof van Friesland 

holtfaallen (389), fal (zie aldaar) met houtbegroeiing? 

holtfoeten (292), bepaalde lengtemaat 

huetsticken (276), (van huet = leer) leer bewerken, kleding en schoeisel maken 

huussitten (65, 117, 253, 357, 363), rechte armen, armen die niet bedelen maar thuis worden 

bedeeld; vgl. huusarmen (429) 

iconimi (185), (van oeconomus), kerkvoogd 

inlesa, inleghien (13, 20), inleggen, recht van koop uitoefenen 

iytwant (189), eetwaar 

jaerdeel (23, 43, 113, 267, 316, 342, 412), jaarlijks deel 

jaerstond (155, 352 363 376 379), jaarlijkse herdenking van overlijdensdag 

jaertyt (33, 113, 266, 320, 357, 437), hetzelfde als jaerstond (zie aldaar) 

jeerwand (50, 312), jeerweynghe (250), jeerwende (253), hetzelfde als jaerstond 

jeld (65), gilde 

jongerpriester (13, 47, 60, 303), hetzelfde als capellaen (zie aldaar) 

jongerschap (188, 189), kapelanie 

kaepbraed (117), koopbrood, brood van bepaalde omvang 

camahu (223), camu (357), camee 

capell (yseren - mitten yseren braetspitten ende braedpannen) (314), soort kast 

capellaen (182, 273, 320, 328), priester die pastoor helpt in zielzorg; ook: bedienaar van 

kapelanie zonder zielzorg 

kaysel (91), kleed (meestal kazuifel, maar hier is een kledingstuk van een vrouw bedoeld) 

keysers oerkene (37, 66), notaris 

kelen (koeren ofte kelen) (214), onbekend; van kedel, kiel, of kele, o.a. lepel? 

kerckheren (124), pastoor, biechtvader 

kercklast (335, 369), kerckgerechten (387), verplichte afdrachten aan kerk 

kerstenseel (72), gedoopt kind 

cistarys (79), bewaarder van de cista, het kistje met kleinodiën 

klemert (204), onbekend; van klimmer, munt, of kleinoet? 

klerlaey (151), onbekend; mogelijk een soort leyen (zie aldaar) 

546

clyr (195), hetzelfde als clieder, kraag 

clennet (384), kleinood 

cleynbroet (202), fijn brood, gebak 

koeplanden (177), gekocht land (i.t.t. aangeërfd land) 

koer ende fyn sulver (292), zilver van bepaalde kwaliteit 

koer (koeren ofte kelen) (214), onbekend; van kore, mand of korf? 

komens rinsche gulden (86, 87), koopmans rijnsgulden; hetzelfde als gancber of current 

commensalis (8), tafelgenoot, in klooster provenier 

conferieren (406), betalen, inbrengen 

koyt (65, 110), biersoort 

coytcruysen (301), bierkroezen 

creeft (105), borstharnas 

crone goldt (293), bepaalde kwaliteit goud 

cruys, croos (256, 275, 292, 301, 359, 360, 381), kroes, beker 

lagatarienn, legataria (176), ontvanger van een legaat 

land ende sand (43, 79, 256, 280), al het land, geheel en al 

lanya (250), uitreiken, betalen 

lawghia (16, 193), nalaten, door vererving doen overgaan 

leen (49, 121, 154, 434, 450), prebende, prove 

legh (190) (van legginge), inbewaringgeving, depot 

leste (426), verdienste (vgl. Duits leisten) 

lexen (54), lessenen (121), lectien (142), lectiones (155), voorlezing tijdens kerkelijke 

plechtigheid 

leyen (322, 402), verveend land 

lichter sin, lichter dochter (23), bastaardzoon, bastaarddochter 

lyafyefte (12, 65), lieffghifte (315, 334, 352, 376), liefdegave, schenking aan partner 

lien (202), geleden, doorstaan 

lieten ende lawyghen (90), nalaten 

loeg (72, 90, 152), plaats 

lope (202, 218, 342, 389, 421), inhoudsmaat, schepel (speciaal van koren) 

lyepste (215), slechtste, van de minste kwaliteit 

lyffstonde (16), duur van het leven 

lyves bylyowet (13, 153, 169, 253), het leven verlaat, sterft 

macka (48), maakbrief, overeenkomst 

madme (173), onbekend; misschien te emenderen tot mannen?(gewoonlic madme i.t.t. eerder 

genoemde priesters en burgers) 

maenstond (134, 253, 266, 303, 357, 363), tricesimi (199), kerkelijke plechtigheid ter 

herdenking van een gestorvene, een maand na het overlijden 

maerscip (267, 324), zuivelmaat 

malien (63), gesp 

mande (88), gemeenschappelijk 

mangelinge (325), bemoeienis 

mannenmayde (83), mansmat (124, 253, 332), mannemed (365), mannemaad, hetzelfde als 

deymodt 

maynman (116), waarschijnlijk te emenderen tot waynman, wagenaar, voerman 

meckbrieff (110), oorkonde waarin uitboedeling is geregeld (vgl. macka) 

mesken (292, 301), messing 

monnen (73), mindere?; in druk a en b: monnich, menig? 

mortuaria (7), doodschuld, som die na overlijden aan kerk wordt betaald 

mulcten (157), rechtsmiddelen, straffen 

mutzie (275), moeite, tegenwerking 

mynde (beeste - rock) (215), onbekend; de beste rok van de minder goede? 

547

nacht (330), geneucht, genot, gebruiksrecht (vgl. bruckma, genyet, nacht) 

nackte Jesus (172), devotiebeeld van Christus op de koude steen 

naedreht (173), noturfft (177), nedroeft (394), nooddruft, behoeften 

noerne (205), geen enkele 

noglike (115), deugdelijk 

notma (35), noet (91), genot, vruchtgebruik (vgl. bruckma, genyet, nacht) 

nouwa (66), neef 

nyaer (20, 443), naastingsrecht 

oblaten (153, 170), hosties 

Onse Lieve Vrouwe in die Sonne (213), Marianum, beeld van Maria in stralenkrans 

orkene (15, 64, 152), getuige 

orkenscip (43), getuigen 

osenbrucks (225, 294, 392), uit Osnabrück 

partitio, portio, zie deel, freedsbolla 

pastertzoenn (179), bastaardzoon 

patiert (377), onbekend; gegeven? 

peen ende broeck (297), straf 

pennighshure (18), pennyaheer (98), pennynxheren (192), bepaald soort tijns, speciaal op 

Ameland; vandaar ook: oppervlaktemaat 

perpetuus vicarius (28), waarnemend pastoor 

persona (13, 43, 182, 279), pastoor 

personatus (10), personaetschip (41), pastoorsprebende 

peye (80, 127), verhoging, doksaal 

prebendarius (28, 58, 103, 121, 182, etc.), prebendatus (246), prebendaet (278, 341, 354, 374, 

425, 450), prebendaris, bedienaar van een prebende, meestal zonder zielzorg 

prerogativa (4, 199), prelegaat (= vorendeel) 

promptuarium (93), provisiekast 

pronda (20), prove (119, 121, 155), prebende 

protestatie (155), voorwaarde, nadere bepaling 

provepriester (77), bedienaar van een prebende 

puyster (314), blaasbalg 

quick ende til (37, 61, 280, 396), vee en tilbaar goed, roerende goederen 

quick ende claed (51), vee en kleding, roerende goederen; vgl. cleed ende claed (280) 

reidmeer (253, 338, 404), rietpoel 

reyl (213, 402), soort stof 

righem (106), berade zich, melde zich 

romenye (265), Franse wijn (i.t.t. Rijnwijn) 

romonsch (70), uit Roermond 

rucker (206), ruker (263), iets dat geur afgeeft 

ryer (153), eenjarig rund (enter ryer is dus dubbelop) 

sacrista (79), bewaarder van de sacristie 

saent (105), saninghe (106), sanynghe (116), aanspraak 

scetten (109), vee 

schaartz (ein schaulat -) (204), onbekend; bepaalde hoeveelheid stof?; of van schar, weide? 

schatta (21), onbekend; misschien een toponiem Schatta? 

scheed (91), scheyd (263), schede, breischede 

scheysgeswegh (314), brood van een schyesye (zie aldaar) 

schioed ende schaet (48), gescheiden, volledig bedeeld 

schot (25, 72, 110, 228), deel van kledingstuk 

schyesyen (189), kleine munt (van siseine, een zesde van iets, mogelijk van een stuiver) 

schyffwa (94), scywrie (28), schijf, speciaal hoeveelheid was in de vorm van een schijf (zie b.v. 

OFO IV, nr 32: waxschiwa) 

548

sciphus (186), beker, bokaal 

schrickenburrichger (197), sickerburger (172), scrickenborger (434), munt 

seddel (276), cedulle, briefje 

sede ende pleghe (18, 105, 342), syd ende pliga (62, 216), zede en plege, oud gebruik 

semysse (322), onbekend 

servicia (39), (van cervisia), bier 

setten noch sellen (65), satte noch salle (117), vervreemden noch verkopen 

sevende dach (134), herdenking van gestorvene een week na overlijden 

seychem vanas (204), onbekend; vaan met wapen? 

sibdeel (182), verwant, mate van verwantschap 

siedinge (91), onbekend; zaailand? 

slag (25, 63, 213), sierstuk op kledingstuk 

smeyten (240, 278), toeslaan 

snees (100, 389), twintig 

sorket (31), overkleed 

sorsierie (157), waarschijnlijk van sorteren, rechtsgeldige gevolgen hebben 

spoelkint (104), onecht kind, vóór huwelijk verwekt 

sponsalia oft contractschyn (280), verlovings- of huwelijkscontract 

spreeck (97), aanspraak 

stal (18), stel, tweetal 

stal (49), rechtskracht; stal hebben van kracht zijn 

stirps (117, 136), geslacht, familietak 

stoeff (175), verwarmde kamer 

stowerie (159), stofferen, van een kleed voorzien, versieren 

sulffsderde (Sancte Anna -) (252), Sint Anna te drieën (Anna, Maria, Jezus) 

Summa Pisani (303), boektitel 

suurd (98), zwaard 

swaegeren ende snoeren (257, 258), schoonzoons en schoondochters 

swaer missen (19), plechtige missen 

swart (236, 366), van turf: betere kwaliteit 

swart nifke (253), nicht in een klooster waar zwart habijt wordt gedragen? 

sweednota (43), belender 

syck hebbe (54), (syck = zich), zich gedraagt 

taefele (205), schilderij, (altaar)tafel 

talentum, talentatum (4, 9), pondemaat 

tanst (193), (hetzelfde als tenst), denkt 

tecknen (189), dekens 

tenye (328, 330, 369), visserij 

teppelen (413), onbekend; noppen? 

testamentarius (18, 22, 43, 63, 66, etc.), testamentoer (128, 129, 167, 219, 228, etc.), persoon 

ten overstaan van wie testament wordt gemaakt; soms ook executeur-testamentair (b.v. 

391) 

teyl, zie deel 

tiden (47), regelmatige afdracht aan priester 

toramet (125), toebedacht, aangewezen 

tortiza (43), toorts, kaars 

trachteren (161), behandelen 

tricesimi (199), zie maenstond 

troegh (83), onbekend; misschien van tuig, gereedschap of inboedel? 

trosas (204), drost 

twielegginge (258), twyleggher (311), scheiding, boedelscheiding 

twynferstandt (242), tweenverstant (344), onduidelijkheid, misverstand 

549

tynyngha (44), omheining, omtrek 

tzermme (204), onbekend 

tzettelen (189), ketels 

umfring (167), onbekend 

uuttylt toe wyen (43), onbekend; waarschijnlijk corrupt 

verdreghen (125), het eens worden 

versoeket syn leed (108), zijn uitvaart bijwoont 

vertrecken (106), uitstellen 

vertyaene laen (389), verlaten of nagelaten landen 

vervollen (Godis boet -) (36, 67, 117, 279, 311), sterven 

vicarius (13, 28, 43, 69, 103, etc.), plaatsvervanger (vicarius perpetuus) van de pastoor; in 

Friesland slechts zelden bedienaar van een vicarie (b.v. 17) 

vorendeel, foerndeel (126, 136, 257, 280, 281, etc.), prelegaat; soms: fideïcommis 

vorharsinge (278), bevel, opdracht 

vridachsbolle, zie freedsbolla 

wanvorstand (280), eigenlijk: slechte verstandhouding; hier wellicht: geestelijk onvermogen 

warsinghe (116), (van werselinge), tegenstreven 

wauld, zie gewalt 

worp (304), werf 

wrdland (389), oud akkerland 

wrlep (215), overloop, dat wat over is 

wrtracterien (48), overdenken 

wyrdyng (189), waarde; een cleen boecks wyrdyng, een bedragje ter waarde van een klein boek 

yseren koe (213, 396), koe die als hij doodgaat moet worden vervangen door een andere; 

vandaar: eeuwig te ontvangen bedrag ter waarde van de opbrengst van een koe 

550

Bijlagen 1. Zegels Aenka Yska zoen 1. 66/3 (1504 ... - Fryske Akademy

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?