Preventiebeleidsverklaring - GO! onderwijs van de Vlaamse ...

Preventiebeleidsverklaring
De directie van de school verklaart er zich toe te verbinden volgende doelstellingen te zullen
nastreven:
• De school streeft naar optimale arbeidsomstandigheden waardoor de veiligheid en de
gezondheid van het personeel en de leerlingen wordt gewaarborgd en het welzijn wordt
bevorderd.
• De school zal een voorbeeldfunctie vervullen met betrekking tot arbeidsomstandigheden
voor de leerlingen gericht naar de toekomstige beroepsuitoefening.
• Het welzijnsbeleid zal een gelijkwaardige functie vervullen ten opzichte van het sociaal,
economisch en pedagogisch beleid van de school.
• De school zal zich op een zodanige organisatie en manier van werken richten om risico’s
te voorkomen en onaanvaardbare risico’s uit te sluiten. Bij alle beslissingen en bij de
dagelijkse gang van zaken zal daarom de aandacht voor veiligheid en gezondheid een
hoge prioriteit hebben.
Preventiebeleidsverklaring
Document 1

Globaal preventieplan
Het beleid van de school is gericht op de realisatie van de preventiebeleidsverklaring.
In het kader van de verantwoordelijkheid van de directie van de school voor de
arbeidsomstandigheden voor de leerlingen, het personeel van derden en bezoekers zal getracht
worden de kansen op lichamelijk of geestelijk letsel zoveel mogelijk uit te sluiten en het welzijn zoveel
mogelijk te bevorderen.
In dit globaal preventieplan worden de preventieactiviteiten beschreven die zullen worden gehanteerd
ter realisatie van de hoofddoelstellingen.
Van elke preventieactiviteit wordt aangegeven:
• wat de doelstellingen zijn.
• wat de opdrachten zijn.
• wie verantwoordelijk is.
• welke materiële en financiële middelen aangewend moeten worden
• welke procedure gevolgd moet worden.
• welke ondersteuning noodzakelijk is
• welke controlemiddelen voorhanden zijn
• hoe aanpassingen worden uitgevoerd.
We kunnen volgende preventieactiviteiten onderscheiden:
1. Organisatie arbeidsomstandigheden
- organisatieschema met preventieverantwoordelijken
- taak- en functieomschrijvingen
- bevoegdheden
- overlegorganen
2. Risico-inventarisatie en evaluatie
3. Jaaractieplan
4. Jaarverslag
- inspectiebezoeken, rondgangen, inventarisaties
- werkpostanalyse
- verwerking gegevens
5. Opleiding - vorming - instructies
- onthaal en introductie nieuwe collega’s en nieuwe leerlingen
- veiligheidsonderrichtingsplan
- instructies voor het personeel en de leerlingen
6. Melding en registratie

- incidenten - ongevallen
- beroepsziekten
- gevaarlijke situaties
- gevaarlijke stoffen en preparaten
7. Hulpverlening
- EHBO
- evacuatieplan
- brandbestrijding
8. Preventiedienst
- taken
- procedures
- dienstverlening
9. Aankoopbeleid
- aankoop hulpmiddelen, machines, apparatuur, meubilair,...
- investeringen en inrichting gebouw
- onderhoud hulpmiddelen, machines en apparatuur
- ergonomische aspecten
- persoonlijke beschermingsmiddelen
Globaal preventieplan
Document 2

Jaaractieplan
Nr.
Prioriteit
Onderwerp Te nemen maatregelen Door Kosten Datum Opmerkingen
Jaaractieplan
Document 3

Maandverslag
1. Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk:
1.1. Overzicht van de activiteiten:
-
-
-
1.2. Relaties met de externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk:
1.2.1 Voorstellen:
-
-
-
1.2.2. Vragen:
-
-
-
1.2.3. Opmerkingen:
-
-
-
2. Opzoekingen in verband met het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun
werk:
-
-
-
3. Opgespoorde risico’s:
-
-
-

4. Synthese arbeidsongevallen:
4.1. Analyse van de arbeidsongevallensteekkaarten en de verslagen:
-
-
-
4.2. Plaats van de ongevallen:
-
-
-
4.3. Oorzaken en preventiemaatregelen:
-
-
-
4.4. Evolutie van de frequentie en de ernst van de ongevallen:
-
-
-
5. Getroffen preventiemaatregelen:
-
-
-
6. Jaarlijks actieplan:
6.1. Opties voor het verwezenlijken van het jaarlijks actieplan:
-
-
-
6.2. Realisaties in het kader van het jaarlijks actieplan:
-
-
-

7. Commentaar over de wijzigingen aangebracht in de volgende documenten:
7.1. Het organigram:
-
-
-
7.2. de explotatievergunning en de opgelegde exploitatievoorwaarden:
-
-
-
7.3. De verslagen leden overlegcomité belast met het opzoeken van de oorzaken van
een ongeval, een incident of een ernstige vergiftiging:
-
-
-
7.4. De attesten, processen-verbaal en verslagen afgeleverd door de erkende
organismen:
-
-
-
7.5. De suggesties van de bevoegde brandweerdienst:
-
-
-
Gezien, Datum,
De werkgever, De preventieadviseur
Maandverslag
Document 4

Jaarverslag van de interne Dienst voor
Preventie en Bescherming op het werk (artikel
7,§1,2°b KB 27.03.98 interne dienst)
Dienstjaar X
I. Inlichtingen betreffende de onderneming.
1. Benaming en volledig adres van de onderneming (+ telefoonnummer).
Officiële benaming:............................................................................................
Straat + nr.:........................................................................................................
Postnr + gemeente:...........................................................................................
R.S.Z. nummer:.................................................................................................
2. Doel van de onderneming en nummer van het paritair comité waarvan het
grootste deel van het personeel afhangt.
NACE-BEL code (versie 01/93) of omschrijving van hoofdbedrijvigheid:...........
..........................................................................................................................
NACE-Bel code van een onderwijsinstelling = .............................................
3. Gemiddelde getalsterkte van het personeel, onderverdeeld volgens
leeftijdsgroep (- 21 jaar, 21 jaar en meer), categorie werknemers (arbeider-
bediende) en geslacht. Het betreft het rekenkundig gemiddelde van het
effectief op het einde van elk van de vier trimesters.
M/V Arbeiders Bedienden
- 21 jaar . / . . / .
21 jaar en meer . / . . / .
4. Samenstelling van de interne Dienst en inzonderheid, naam en hoedanigheid
van de preventieadviseurs.
Aantal personen en taken binnen de interne dienst:..........................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Naam preventieadviseur:...................................................................................
Hoedanigheid preventieadviseur:.......................................................................

5.1. Samenstelling van het overlegcomité.
Naam en hoedanigheid van de voorzitter en van de leden.
Naam en functie van de voorzitter:....................................................................
Naam leden:......................................................................................................
..........................................................................................................................
5.2. Aantal vergaderingen van het overlegcomité.
Aantal en data:..................................................................................................
6.1. Naam en adres van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer van het depar-
tement van de interne Dienst of van het departement van de externe Dienst
belast met het toezicht op de onderneming.
Naam arbeidsgeneesheer:.................................................................................
Adres arbeidsgeneesheer:.................................................................................
6.2. Naam van de geneesheer of van de hoofdgeneesheer aan de onderneming
verbonden om de dringende zorgen te verzekeren aan de arbeidsslachtoffers.
Naam arbeidsgeneesheer:.................................................................................
Adres arbeidsgeneesheer:.................................................................................
6.3. Naam van de verpleger(s) en verpleegster(s) die aan de onderneming verbon-
den zijn.
Naam verpleger(s) en verpleegster(s):..............................................................
..........................................................................................................................
6.4. Naam van de hulpverlener(s); benaming en adres van het erkend organisme
dat het diploma of het certificaat heeft afgeleverd.
Naam hulpverlener(s):.......................................................................................
..........................................................................................................................
Adres erkend organisme:...................................................................................
6.5. Benaming en adres van de kliniek of van de hospitaaldienst die overeenkom-
stig de bepalingen van de arbeidsongevallenwet is aangewezen.
Benaming kliniek of hospitaaldienst:..................................................................
Adres kliniek of hospitaaldienst:.........................................................................
II. Inlichtingen betreffende de overkomen ongevallen op de plaats van het werk.

1. Aantal uren blootstelling van het risico tijdens het dienstjaar, dit wil zeggen
het totaal arbeidsuren gedurende het jaar gepresteerd, overuren inbegrepen.
Arbeiders:..........................................................................................................
Bedienden:........................................................................................................
Totaal:...............................................................................................................
2. Aantal ongevallen.
M/V Dodelijke
Arbeiders
21j.
Bedienden
21j.
Ongevallen
Blijvende
ongeschiktheid
Tijdelijke
ongeschiktheid
3. Jaarlijkse graden van frequentie van het beschouwde jaar en van de twee
voorgaande jaren.
De graden van frequentie Fg is de verhouding van het totaal aantal
Totaal
ongevallen die de dood of een volledige ongeschiktheid van ten minste een
dag, de dag van het ongeval niet meegerekend, voor gevolg hadden, welke
tijdens de beschouwde periode werden opgetekend, vermenigvuldigd met
1.000.000, tot het aantal uren blootstelling aan het risico, hetgeen uitgedrukt
wordt door de formule:
Fg = aantal ongevallen x 1.000.000
aantal uren blootstelling aan het risico
Fg Jaar X = .......................................................................................................
Fg Jaar X-1 = ....................................................................................................
Fg Jaar X-2 = ....................................................................................................
4. Duur van de werkelijke en forfaitaire ongeschiktheden ingevolge die onge-
vallen.

4.1. Werkelijke ongeschiktheden:
4.1.1. Aantal werkelijk verloren kalenderdagen op basis van het totaal
der individuele ongevallensteekkaarten.
Arbeiders
Bedienden
Dodelijke
Ongevallen
Blijvende
ongeschiktheid
Tijdelijke
ongeschiktheid
4.1.2. Werkelijke graden van ernst van de ongevallen voor het be-
schouwde jaar en voor de twee voorgaande jaren.
Totaal
De werkelijke graad van ernst werkelijke Eg is de verhouding van het
aantal werkelijk verloren kalenderdagen ingevolge arbeidsongevallen,
vermenigvuldigd met 1.000, tot het aantal uren blootstelling aan het
risico, hetgeen uitgedrukt wordt door de formule:
Werkelijke Eg = aantal werkelijke verloren kalenderdagen x 1000
aantal uren blootstelling aan het risico
Werkelijke Eg Jaar X = ..........................................................................
Werkelijke Eg Jaar X-1 =
.......................................................................
Werkelijke Eg Jaar X-2 =
.......................................................................
4.2. Forfaitaire ongeschiktheden:
4.2.1. Aantal dagen forfaitaire ongeschiktheid vastgesteld volgens het
totaal van de individuele ongevallensteekkaarten.
Arbeiders
Bedienden
Dodelijke
Ongevallen
Blijvende
ongeschiktheid
Totaal

4.2.2. Globale graden van ernst van de ongevallen voor het beschouwde
jaar en voor de twee voorgaande jaren.
De globale graad van ernst globale Eg is de verhouding van het aantal
werkelijk verloren kalenderdagen, vermeerderd met het aantal dagen
forfaitaire werkongeschiktheid, vermenigvuldigd met 1.000, tot het
aantal uren blootstelling aan het risico, hetgeen uitgedrukt wordt door
de formule:
Globale Eg = aantal werkelijke verloren kalenderdagen +
aantal dagen forfaitaire werkongeschiktheid x 1.000
aantal uren blootstelling aan het risico
Globale Eg Jaar X = ..............................................................................
Globale Eg Jaar X-1 = ...........................................................................
Globale Eg Jaar X-2 = ...........................................................................
III. Inlichtingen betreffende de ongevallen op de weg naar en van het werk.
Totaal aantal:.................................................., waarvan................................dodelijke.
IV. Inlichtingen betreffende de veiligheid.
1. Maatregelen genomen om de veiligheid te verzekeren.
Getroffen maatregel
Initiatiefnemer
(werkgever, hiërarchische lijn,
Overlegcomité, Preventiedienst,
Jaaractieplan, Globaal actieplan,...)
a......................................................... ...........................................................
b......................................................... ...........................................................
c......................................................... ...........................................................
d......................................................... ...........................................................
e......................................................... ...........................................................
f.......................................................... ...........................................................
g......................................................... ...........................................................

2. Voorstellen om de veiligheid te verzekeren die aan het overlegcomité werden
voorgelegd, met de vermelding van de gevolgen die eraan gegeven werden.
Voorstellen voorgelegd aan het
overlegcomité
Gevolgen
a......................................................... ...........................................................
b......................................................... ...........................................................
c......................................................... ...........................................................
d......................................................... ...........................................................
e......................................................... ...........................................................
f.......................................................... ...........................................................
3.1. Aantal verplichte bezoeken welke door het of de organismen die erkend
werden voor de controles opgelegd bij de reglementering werden afgelegd,
met de onderverdeling volgens de aard van de toestellen of installaties die
onderzocht werden.
Aard van de onderzochte toestellen en
installaties
Aantal bezoeken
Heftoestellen.................................................... ..............................................
Hoogspanningsinstallaties............................... ..............................................
Laagspanningsinstallaties................................ ..............................................
Stoomtoestellen............................................... ..............................................
Toestellen met radioactieve bronnen............... ..............................................
Andere............................................................. ..............................................
3.2. Naam en adres van de organismen.
Naam:................................................................................................................
Adres:................................................................................................................
Naam:................................................................................................................
Adres:................................................................................................................

V. Inlichtingen betreffende de gezondheid van de werknemers.
Als bijlage het verslag van het departement van de interne Dienst of de afdeling van
de externe Dienst belast met het medisch toezicht.
Bij ontstentenis van dat verslag de volgende inlichtingen verschaffen:
1. Aantal verplichte onderzoekingen bij indienstneming.........................................
2. Aantal periodieke onderzoekingen:
2.1. van personen minder dan 21 jaar oud - onderscheid tussen degenen
van minder dan 18 jaar - en degenen van 18 tot 21 jaar;.......................
2.2. tot opsporing van de beroepsziekten met onderscheid volgens de
categorie van de schadelijke agentia opgenomen in bijlage II, van titel
II, hoofdstuk III, afdeling I van het A.R.A.B.;...........................................
2.3. van personen met een veiligheidsfunctie;...............................................
2.4. van minder-validen;................................................................................
2.5. van personen die moeten worden ingeënt tegen tuberculose;................
2.6. van personen die rechtstreeks in aanraking komen met voedings-
waren of -stoffen....................................................................................
3. Aantal onderzoekingen bij werkhervatting.........................................................
4. Aantal spontane raadplegingen.........................................................................
5. Aantal en aard van de inentingen......................................................................
VI. Inlichtingen met betrekking tot de hygiëne van de arbeid en van de
arbeidsplaatsen.
1. Maatregelen getroffen tot bevordering van de hygiëne van de arbeid en van
de werkplaatsen.
1.1. Aantal mededelingen gericht tot de werknemers met het doel hen in te
lichten over de ernst van het gevaar dat de gevaarlijke stoffen en
preparaten waarmee de betrokkenen in aanraking komen kunnen
veroorzaken...........................................................................................
1.2. Aantal tot de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer gerichte vragen
om onderzoek van arbeidsposten, ingeval van ontstaan en wijziging
van risico’s.............................................................................................

1.3. Aantal raadplegingen van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer
door de werkgever gevraagd in verband met projecten die de
gezondheid van het personeel kunnen beïnvloeden...............................
1.4. Aantal schriftelijke adviezen door de preventieadviseur-arbeidsge-
neesheer gegeven in het raam van de maatregelen ter bestrijding van
de arbeidshinder.....................................................................................
1.5. Aantal analyses of controlemaatregelen verricht met het oog op het
bepalen van het belang van de factoren die de arbeid hinderen.
1.6. Aantal bezoeken aan de werkplaatsen verricht door de preventie-
adviseur-arbeidsgeneesheer..................................................................
2. Suggesties op het stuk van arbeidssalubriteit en -hygiëne voorgelegd aan het
overlegcomité met opgave van het gevolg dat eraan werd gegeven naar
gelang zij uitgaan van:
2.1. de werkgever;
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
2.3. de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
3. Aantal klachten geformuleerd door het personeel en onderzocht door het
overlegcomité betreffende:
3.1. de salubriteit van de arbeidslokalen;
..........................................................................................................................
3.2. de collectieve beschermingsmiddelen;
..........................................................................................................................
3.3. de individuele beschermingsmiddelen;
..........................................................................................................................
3.4. het in toepassing brengen van maatregelen ter bestrijding van de ar-
beidshinder;
..........................................................................................................................
3.5. de manier waarop het departement van de interne Dienst of de afde-
ling van de externe Dienst belast met het medisch toezicht werkt;
..........................................................................................................................

3.6. de manier waarop de in toepassing van de arbeidsongevallenwet
opgerichte medische, verplegende of farmaceutische dienst werkt.
..........................................................................................................................
4. Bestaan van de asbestinventaris.
Ja:...... / Neen:......
VII. Inlichtingen betreffende de verfraaiing van de werkplaatsen.
1. Maatregelen genomen met het oog op de verfraaiing der werk-
plaatsen.
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
2. Voorstellen betreffende de verfraaiing die aan het overlegcomité voorgelegd
werden met de vermelding van de gevolgen die eraan gegeven werden.
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
VIII. Aangewende vormings-, voorlichtings- en propagandamiddelen.
Vorming:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Voorlichting:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Propaganda:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
IX. Een opsomming van de voornaamste thema’s van het jaarlijks actieplan voor
het dienstjaar dat volgt op het jaar waarop het jaarverslag betrekking heeft en
desgevallend de uitvoeringstermijnen wanneer dit dienstjaar wordt
overschreden
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Gezien, Datum,
De werkgever, De preventieadviseur
Jaarverslag
Document 5

A. Organisatie
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Het welzijnsbeleid is een onderdeel van het
algemeen schoolbeleid en is opgenomen in
de leerplannen. Dit wordt vastgelegd door....
2. Er bestaat een preventiebeleidsverklaring en
is opgesteld door...
3. Er bestaat een globaal preventieplan en is
opgesteld door...
4. Praktijklokalen en andere ruimten met risico’s
worden aan de hand van objectieve
maatstaven (controlelijsten) 2x per jaar
nagekeken en wordt gecoördineerd door...
5. De personen die de controles uitvoeren zijn
bekend.
6. De resultaten van de controles worden
vastgelegd.
7. Zaken die tijdens de controles niet in orde
blijken te zijn worden in behandeling
genomen.
8. Er wordt een overzicht gemaakt van de
noodzakelijke acties die uit de controles
voortvloeien.
9. Er is een prioriteitenlijst opgemaakt door...
10.Jaarlijks wordt er een actieplan opgemaakt
door...en besproken op het overlegcomité.
11.Er is een budget beschikbaar van... en
vrijgemaakt door...
12.Er is een feedback en een evaluatie van de
uitgevoerde opdrachten en de controle wordt

uitgeoefend door...
13.De werknemers worden geïnformeerd en
gehoord bij het verbeteren van de
arbeidsomstandigheden.
14.Voor de uitvoering van risicovolle
werkzaamheden (bv. werken met machines,
elektriciteit of gevaarlijke stoffen in de
werkplaatsen) zijn schriftelijke instructies
opgesteld door...
15.Vorming en voorlichting (arab art. 28quater)
wordt georganiseerd door...
16.Het onthaal en begeleiding van nieuwe
werknemers gebeurd door...
17.In het schoolreglement zijn aanwijzingen
opgenomen die direct verband houden met
het welzijn tijdens de schooluren.
18.De directie, onderwijsgevende en
onderhoudspersoneel kennen hun
verantwoordelijkheden en bevoegdheden
welke zijn opgenomen in de
functieomschrijving.
19.De ouders, de leerlingen en het personeel
worden geïnformeerd over de
preventiemaatregelen, die in de school van
toepassing zijn, door....
20.De directie, het personeel en de leerlingen
zijn verzekerd tegen ongevallen en
burgerlijke aansprakelijkheid en bij de
uitvoering van werkzaamheden, voor of
namens de school, tijdens stages en
buitenschoolse activiteiten. De betrokkenen
zijn daarvan op de hoogte gesteld door...

21.De medewerkers van de interne
preventiedienst beschikken over de nodige
tijd en middelen om hun taken goed te
kunnen uitvoeren.
22.Het overlegcomité komt regelmatig samen
en behandelt punten inzake preventie.
23.Onderwerpen rond veiligheid komen
periodiek aan de orde in de:
- bestuursvergaderingen
- directievergaderingen
- personeelsvergaderingen.
24.De onderwijsinstelling is aangesloten bij een
externe dienst.
25.De taken tussen de externe dienst en de
interne preventiedienst zijn duidelijk
omschreven.
26.De contacten met de externe dienst en de
contacten met officiële instanties wordt
onderhouden door ...
27.Er bestaat een evaluatiesysteem voor de
interne en externe dienst.
28.De registratie en melding van ongevallen en
beroepsziekten gebeurt door...
29.De organisatie van E.H.B.O. berust bij...
30.Het calamiteitenplan is opgesteld door...
31.Er is een overzicht van de benodigde
aanwezige preventieve onderhouds- en
controlecontracten (bv c.v., aarding,
blusmiddelen,.keuringen door een erkend
organisme) die worden opgevolgd door...
32.In de aankoopprocedure van machines,

apparaten, gereedschappen en installaties
worden specificaties opgenomen inzake
arbeidsveiligheid, gezondheid en ergonomie.
33.Het advies van de preventieadviseur wordt
steeds gevraagd bij aankoop, nieuwbouw,
verbouwing, verandering van werk en
werkmethoden.
34.De docent controleert de
veiligheidsinstructies en signaleert gevaren.
35.De docent geeft instructies over
preventietechnieken.
36.De docent maakt gebruikt van controlelijsten
voor risicoinventarisatie.
37.De docent en de leerlingen maken gebruik
van de veiligheidsvoorzieningen en dragen
de PBM op een correcte wijze.
38.De leerlingen signaleren gevaren aan de
docent.
39.De leerlingen leren preventietechnieken aan.
40. ...
41. ...
42. ...
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst A Organisatie
Document 6

B. Brandbestrijding en
evacuatie
Brandbestrijding
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Er is een overzicht van de plaats, soort en
hoeveelheden van gevarenbronnen zoals
brandbare vloeistoffen, gasflessen, giftige
stoffen.
2. Voorraden brandbare vloeistoffen worden in
speciale ruimten bewaard.
3. Er zijn richtlijnen over afsluiting:
a) gasvoorziening
b) elektriciteit
c) het opbergen van brandbare stoffen.
4. In de gangen en hallen zijn blusmiddelen
aanwezig.
5. De aanwezige blusmiddelen zijn in orde en
gebruiksklaar.
6. De blusmiddelen worden jaarlijks door een
deskundige gecontroleerd.
7. Het personeel is geoefend in het gebruik van
de blusmiddelen.
8. Een interventieploeg oprichten, indien er 50
werknemers of een lokaal van de eerste
groep aanwezig is.
Evacuatie
9. De school heeft een evacuatieplan in geval
van onheil en dit wordt uitgehangen op elke

verdieping.
10.Het evacuatieplan wordt jaarlijks geoefend.
11.De evacuatie-orders hangen uit.
12.De uitgangen en nooduitgangen zijn
aangeduid met de reglementaire
pictogrammen.
13.Gangen, trappen en uitgangen worden
vrijgehouden van hinderlijke voorwerpen.
14.Periodiek (maandelijks) worden vluchtwegen,
veiligheidsverlichting, alarminstallatie, enz...
gecontroleerd.
15.Er is een alarminstallatie die in alle ruimten
kan worden gehoord.
16.De installatie werkt ook als de netspanning is
weggevallen.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst B Brandbestrijding en evacuatie
Document 7

C. E.H.B.O.
Organisatie
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Is er een bevoegd persoon aangeduid?
2. Werd advies gevraagd aan de
arbeidsgeneesheer?
3. Houdt het overlegcomité zich bezig met
vragen die zich stellen m.b.t. eerste hulp?
4. Zijn er voldoende nijverheidshelpers?
5. Kan in elk geval steeds op een eerste helper
beroep gedaan worden?
6. Tijdens de schooltijden is er altijd één
gediplomeerde EHBO’er per gebouw
aanwezig.
7. Heeft iedere werknemer informatie
ontvangen over de mogelijkheden om beroep
te doen op eerste helpers?
8. Zijn er informatie-affiches betreffende eerste
hulp aanwezig op verschillende plaatsen?
9. Zijn alle EHBO-voorzieningen aangeduid met
de voorgeschreven pictogrammen?
10.Is er binnen de onderwijsinstelling een intern
meldingssysteem voor noodgevallen?
11.Ongevallen met letsels worden
geregistreerd.
12.Is er in de nabijheid van de specifieke
lokalen een telefoon beschikbaar?
13.Er is een plan of schema hoe bij externe

hulpverlening gehandeld wordt (alarmeren,
begeleiding, informatie naar ouders en
instanties).
Vorming
14.Wordt er gezorgd voor de noodzakelijke
vorming van de eerste helpers?
15.Wordt er gezorgd voor de noodzakelijke
herhalingscursussen en bijscholing van
eerste helpers?
16.Wordt een register bijgehouden van de
opleidingen van de eerste helpers?
17.In elk praktijklokaal is een verbandkast
aanwezig.
18.Op een centrale plaats is er een uitgebreide
EHBO-koffer.
Uitrusting
19.Is er een aangepast verzorgkamer
aanwezig?
20.Is er voldoende verbandmateriaal en andere
hulpmiddelen aanwezig?
21.Wordt het verbandmateriaal op een
behoorlijke wijze bewaard?
22.Is de aanwezigheid van verbandkoffers op
behoorlijke wijze aangegeven volgens de
beschikkingen van het ARAB?
23.Zijn de verbandkoffers samengesteld in
overeenstemming met het ARAB?
24.Is het verbandmateriaal steeds en
gemakkelijk toegankelijk?
25.Weten alle betrokkenen waar zij het EHBO-

materiaal kunnen vinden?
26.Wordt het EHBO-materiaal regelmatig
gecontroleerd?
27.Bevindt zich bij het EHBO-materiaal de door
het ARAB voorgeschreven instructie?
28.Worden alle verzorgingen opgetekend in het
verzorgingsboekje?
29.Is er voldoende materiaal om zieken en
gewonden te vervoeren?
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst C EHBO
Document 8

D. Elektriciteit
Algemeen
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Al het elektrisch installatiemateriaal is
gekeurd (bij voorkeur CEBEC, KEMA, VDE,
N, S, D, ...) (AREI artikel 5, 7 en 8).
2. De kleurencode van geleiders is
gerespecteerd (lichtblauw kleur = nulleider;
geelgroene kleur = beschermingsleider)
(AREI artikel 199).
3. De installatie in gevaarlijke ruimten is van het
aangepaste type:
a) Explosieveilig bijvoorbeeld in
opslagplaatsen voor ontvlambare
vloeistoffen, brandbare gassen, ... (AREI
artikel 105 e.v.);
b) Stofdicht bv. in werkplaats houtbewerking
(AREI artikel 111 e.v., art. 227);
c) Spatwaterdicht bijvoorbeeld in vochtige
lokalen, buiten onder afdak (AREI artikel
84, 145 en 226).
4. De elektrische installatie wordt om de vijf jaar
gecontroleerd door een erkend organisme
(AREI artikel 271).
Aarding
5. De aardingsweerstand wordt regelmatig
nagemeten:
a) jaarlijks;
b) om de 5 jaar.

6. De aardingsweerstand bedraagt ..........
(ohm) (AREI artikel 86 en 88).
7. Alle beschermingsgeleiders zijn voorzien van
geel/groene kleur (AREI artikel 199).
8. Alle equipotentiaalverbindingen zijn
uitgevoerd en in goede staat (gasleiding,
centrale verwarming, waterleiding) (AREI
artikel 72, 73 en 86).
9. Een onderbrekingsinrichting (meetbrug) is
voorzien (AREI artikel 70.05).
Verdeelborden
10.De verdeelborden zijn afsluitbaar en worden
niet gebruikt als opslagplaats.
11.De verdeelborden zijn van de klasse II
(dubbel geïsoleerd) of geaard (bord + deur)
(AREI artikel 30).
12.Alle kringen zijn op een duidelijke wijze
gemerkt en er is een schema aanwezig
(AREI artikel 16.02).
13.Een hoofdschakelaar is:
- aanwezig (AREI artikel 248);
- aangeduid;
- vergrendelbaar
(AREI artikel 235.01).
14.Alle genaakbare delen zijn afgeschermd
(AREI artikel 34).
15.Smeltveiligheden en automaten zijn
aangepast aan de doorsnede van de
geleiders (een kleinere waarde is toegelaten)
(AREI artikel 251).
16.De smeltveiligheden zijn niet overbrugd

(AREI artikel 251.06).
17.Er is een differentieelschakelaar geplaatst.
a) De gevoeligheid is aangepast aan de
omstandigheden.
b) Hij wordt maandelijks getest.
(AREI artikel 85).
18.Het verdeelbord is voorzien van het
signalisatieteken (AREI artikel 261).
19.De spanning is aangegeven (AREI artikel
16).
20.Op de algemene toestand van de
verdeelkast (stof, reuk, vocht, defecte,
isolatie, ...) valt niets op te merken.
Ander isolatiematerieel
21.De stopcontacten zijn geaard en CEBEC
gekeurd (Belgische penaarding) (AREI artikel
5, 7), M.B. 3 juli 1983.
22.De stopcontacten zijn van het kinderveilige
type (AREI artikel 49).
23.De isolatie van de stopcontacten, de
schakelaar is in goede staat.
24.De stopcontacten, schakelaars zijn in goede
staat en zitten vast in de muur.
25.Het elektrisch materieel in sportzalen, in
werkplaatsen hout, metaal, bouw en garages
is extra beschermd tegen mechanische
beschadiging (AREI artikel 147).
26.De stopcontacten worden niet overbelast
(huishoudelijk stopcontact 10/16 A max.
3.500 W).

27.De schakelaars in vochtige ruimten zijn
dubbelpolig (AREI artikel 86.08).
28.De lichtpunten zijn geaard en de verlichtings-
armaturen zijn veilig aangesloten (AREI
artikel 87).
29.Verlengsnoeren zijn aangepast aan het
toestel (vermogen, aarding of dubbele
isolatie) (AREI artikel 249.02).
30.Oprolhaspels zijn beveiligd tegen
overbelasting (thermische zekering) en
voorziening indicaties betreffende maximale
belasting in opgerolde en afgerolde toestand
(AREI artikel 5, 7).
31.Looplampen zijn gevoegd door veilige
spanning (AREI artikel 242.06).
32.Looplampen zijn niet beschadigd.
33.Elektrische meettoestellen zijn gekeurd
(spanningstesters, voltmeters) (AREI artikel
5, 7).
34.De isolatie van alle elektrische toebehoren is
in goede staat.
Hoogspanningskabine
35.De hoogspanningskabine is afgesloten
(AREI artikel 47).
36.Een noodverlichting is aangebracht (AREI
artikel 51).
37.De instructies betreffende EHBO bij
elektrokutie zijn aangebracht.
38.De nodige veiligheidsuitrusting is aanwezig
(handschoenen, schakelstok, voetbankje,
gelaatscherm, ...).

39.De veiligheidssignalering is aangebracht
(schema, aanduiding, spanning,
telefoonnummer van de elektriciteits-
maatschappij) (AREI artikel 17, 261).
40.Een erkend organisme voert een jaarlijkse
controle uit (AREI artikel 272).
41.Een CO2 blusapparaat is aanwezig.
42.De specifieke instructies voor werk in
hoogspanningskabines zijn aangegeven.
Elektrische meet- en proefopstellingen in
laboratoria
43.Een elektrisch noodhoofdschakelaar op de
elektrische installatie is aangebracht (AREI
artikel 235.03).
44.De beveiliging tegen elektrokutie is
verzekerd door:
a) het gebruik van zeer lage
veiligheidsspanning (AREI artikel 32);
b) het gebruik van zwevend net via
scheidingstransfo (AREI artikel 82);
c) het gebruik van normaal net beveiligd met
verliesstroomschakelaar (AREI artikel 81);
d) alle materiaal op laagspanning en
hoogspanning is geïsoleerd;
e) de isolatie is in goede staat.
Elektrische toestellen/machines op te maken
per toestel of machine
45.Het toestel is:
- geaard;
- dubbel geïsoleerd;
- beveiligd door zeer lage veiligheids-

spanning.
46.De isolatie is in goede staat (aan toestel, aan
stekker).
47.De snoeraansluiting is in goede staat (aan
toestel, aan stekker).
48.Het toestel is gekeurd (keurmerk op toestel,
snoer, stekker).
49.Een attest van overeenkomst met de
Belgische wetgeving werd door de
leverancier bezorgd (AREI artikel 54 quater).
50.Wat is het vermogen ..... W.
51.Dit toestel wordt aangesloten op een kring
van min. .... W; 220 V wisselstroom .... A.
52.De beschermingsgraad (IP) van het toestel is
aangepast aan de gebruiksomstandigheden
(vocht, stof, mech. belasting) (AREI artikel
225 e.v.).
53.De schakelaars van elektrische machines
zijn beveiligd tegen onverwacht inschakelen.
54.Bij elektrische aansluiting via de vloer zijn de
geleiders beschermd tegen mechanische
beschadiging tot op een hoogte van minimum
1m (AREI artikel 147, ARAB artikel 243).
55.Alle machines zijn voorzien van minimum-
spanningsrelais (AREI artikel 18, 138,
236.05).
56.Alle machines zijn voorzien van een
noodstop (AREI artikel 235.03).
57.De toestellen zijn goed opgesteld zodat
snoeren geen struikelplaatsen vormen of
gemakkelijk mechanisch beschadigd worden.

58.De instructies zijn opgesteld (AREI artikel 54
quater).
Elektrische toebehoren
59.Dominostekkers met keurmerk (CEBEC)
(AREI artikel 5, 7).
60.Tafelcontactdozen met keurmerk (CEBEC)
en kinderveilig (AREI artikel (5, 7).
61.De elektrische voorziening aan aquaria is
veilig.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst D Elektriciteit
Document 9

E. Schoolgebouw
Uitgangen
Lokaal:
Inspectiedatum:
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. De in- en uitgangen zijn veilig toegankelijk.
2. De uitgangen van het schoolterrein naar de
openbare weg zijn overzichtelijk in verband
met het verkeer.
3. (Brom)fietsers komen zonder gevaar vanaf
het schoolterrein in het verkeer en
omgekeerd.
Gangen, trappen
4. De gangen en trappen moeten voldoen aan
het art. 52 van het ARAB.
5. Glas in deuren is veiligheidsglas, draadglas
of kunststof.
6. Glas beneden 1,40 m in wanden waar
gedrang mogelijk is, bestaat uit
veiligheidsglas of draadglas en is
afgeschermd met een stootlijst.
7. De leuningen en eventuele tussenregels
langs trappen en bordessen zijn voldoende
hoog (± 90 à 100 cm).
8. De vloeren en traptreden zijn voldoende
stroef.
9. Beschadigingen aan trappen, vloeren en
leuningen die gevaar opleveren zijn niet
aanwezig.
10.Kledinghaken, deurknoppen,

adiatorknoppen of andere scherpe objecten
kunnen niet gemakkelijk aanleiding geven tot
verwondingen.
CV-ruimten
11.De CV-installatie wordt jaarlijks door een
deskundige nagezien.
12.Ingeval van onheil kan de CV langs buiten
worden uitgeschakeld.
13.Een snelblusser bij de toegangsdeur
voorzien.
14.De CV-ruimte niet gebruiken als
opslagruimte.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst E Schoolgebouw
Document 10

F. Biologieprakticum
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. De vloer is vlak, naadloos en stroef.
2. De uitgangen zijn niet geblokkeerd.
Brandpreventie
3. Nabij de uitgang een snelblusser voorzien.
4. De blusser wordt jaarlijks gecontroleerd.
5. De leraar is vertrouwd met het gebruik van
de blusser.
6. De gordijnen zijn brandvertragend gemaakt.
7. Een branddeken voorzien.
Eerste hulp
8. Er is een EHBO-kastje aanwezig.
9. De inhoud wordt periodiek gecontroleerd en
zonodig aangevuld.
Aardgas
10.Aardgas is in het lokaal centraal af te sluiten.
11.Na de les wordt de hoofdkraan gesloten.
12.Bij gebruik van aardgas op de demonstratie-
tafel, kan de gastoevoer worden afgesloten
naar de leerlingentafels.
13.De gaskranen worden ingedrukt of opgelicht
om ze te openen (veiligheidskranen).
14.De slangen zijn voor aardgas bedoeld.
Elektriciteit

15.De spanning kan centraal in het lokaal
uitgeschakeld worden.
16.De groepen waarop de contactdozen staan,
zijn extra beveiligd met een
aardlekschakelaar.
17.Microscoopverlichting vindt plaats met veilige
spanning of met 220 V dubbel geïsoleerd
materiaal of met geaard materiaal.
18.De contactdozen aan de leerlingentafels zijn
in de regel spanningsloos.
Biologieproeven
19.Bij dissectie worden rubberhandschoenen
gebruikt.
20.Voor en na het prakticum de tafels zorgvuldig
reinigen.
Al het gebruikte glaswerk dat met micro-
organismen in contact is geweest, wordt
ontsmet en in een autoclaaf behandeld.
21.Gebroken dekglaasjes worden aanstonds
weggeworpen.
Hygiëne
22.Voor men het lab verlaat zal men steeds de
handen grondig wassen.
23.Er is voldoende zeep en droogmiddelen
aanwezig.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst F Biologieprakticum
Document 11

G. Bouwwerkplaats
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. De looppaden en doorgangen zijn tenminste
0,80 m breed.
2. De doorgangen zijn op de vloer aangegeven
met gele verflijnen.
3. Er zijn geen losstaande apparaten, stellingen
en dergelijke die omgetrokken kunnen
worden.
4. De uitgangen zijn niet geblokeerd.
Eerste hulp
5. Er is een EHBO-kastje aanwezig.
6. De inhoud wordt geregeld gecontroleerd en
aangevuld.
Klimaat
7. De ventilatie en verwarming in he lokaal zijn
voldoende.
8. Hinderlijke stofvorming wordt zoveel mogelijk
voorkomen of het stof wordt door een
stofvanginstallatie verwijderd.
9. Er is een goede verlichting onder alle
omstandigheden.
Elektriciteit
10.Contactdozen, stekkers en snoeren zijn in
goede staat.
11.De elektrische spanning kan, met

uitzondering van de lichtgroepen, centraal in
het lokaal in- en uitgeschakeld worden.
12.De zekeringenkast is voorzien van de
duidelijke groepenaanduiding en gesloten.
13.De aarding van machines, contactdozen en
stekkers is in orde.
Gereedschappen
14.Gereedschappen zijn zodanig opgeborgen
dat geen verwonding kan ontstaan door
vallen of uitsteken.
15.De handgereedschappen zijn in goede staat.
Elektrische machines
16.Vastopgestelde slijpmachine:
a) vonkenscherm van veiligheidsglas;
b) goed afgestelde steunen;
c) beschermkappen langs omtrek en
zijkanten;
d) de stenen zijn regelmatig afgesleten en in
balans;
e) bij het slijpen wordt een veiligheidsbril
gedragen.
17.Betonmolen:
a) knelplaatsen van aandrijving afgescherm;
b) nulspanningsbeveiliging goed werkend;
c) voedingskabel onbeschadigd.
18.Stenendoorslijpmachine:
a) aandrijving afgeschermd;
b) aanslag goed afgesteld;
c) bij het werken aan de machine wordt een
veiligheidsbril gedragen;

d) nulspanningsbeveiliging werkt goed.
Hulpmiddelen
19.Steigermateriaal:
a) in goede staat;
b) houten steigerdelen niet ingescheurd;
c) steigerpijpen recht.
20.Houten ladders:
a) in goede staat;
b) bomen en sporten zonder scheuren;
c) sporten rusten in boom;
d) niet geverfd.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
21.Stofmaskers.
22.Oogbescherming.
23.Beschermende handschoenen.
24.Gehoorbeschermers.
25.Veiligheidsschoenen.
26.Zoutzuur:
a) in doelmatige verpakking, voorzien van
gevarenetiket;
b) opgeslagen in een afgesloten kast of
magazijn;
c) zuurbril of gelaatsscherm.
Hygiëne
27.Er is voldoende aandacht aan orde en
netheid gegeven.
28.Er is een wasgelegenheid in de nabijheid van
het lokaal met voldoende wasplaatsen,

afdroogmiddelen en zeep.
29.De leerlingen gebruiken de wasplaats na de
praktijklessen.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst G Bouwwerkplaatsen
Document 12

H. Confectielokaal
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. De doorgangen en looppaden zijn minimaal
0,80 m breed.
2. De vloer is gaaf en voldoende stroef.
3. De hoogte van de werktafels en stoelen is
aangepast aan de lengte van de leerlingen.
4. Aanwezige krukken of tabouretten hebben
vier of vijf poten.
5. Er liggen geen snoeren op de grond in
verband met struikelen en beschadigen.
6. Er is voldoende verlichting (min. 500 lux).
Eerste hulp
7. Er is een EHBO-kastje aanwezig.
8. De inhoud wordt periodiek gecontroleerd en
bijgevuld.
Elektriciteit in het lokaal
9. Wandcontactdozen/schakelaar zijn in goede
staat (onbeschadigd, vast aan de wand).
10.De strijkijzers zijn geaard.
11.De snoeren en stekkers van de strijkijzers
zijn in goede staat.
12.De thermostaat en het controlelampje van de
strijkijzers zijn in orde.
13.De wandcontractdozen van de strijkijzers zijn
van schakelaars en signaallampjes voorzien.

14.De naaimachines worden periodiek (1x per
jaar) gecontroleerd op elektrische en
mechanische gebreken en goede werking.
15.De naaimachines staan stevig opgesteld en
kunnen niet wegglijden.
16.De stekkers en snoeren van de
naaimachines zijn in goede staat.
17.De pedalen van de machines vertonen geen
gebreken.
18.Op snelstikkers een vingerbeschermer
voorzien.
19.De drijfriemen afschermen.
20.De naaimachines zijn geaard of dubbel
geïsoleerd.
21.Na het verlaten van het lokaal, de
stopcontacten spanningsloos maken.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst H Confectielokaal
Document 13

I. Garage
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen
1. De vrije ruimte rondom machines, looppaden en
doorgangen bedraagt minimum 0,80 m.
2. De doorgangen met gele verf op de vloer aanduiden.
3. De vloeren vrijhouden van verlengkabels,
persluchtleidingen en dergelijke.
4. De vloer is voldoende stroef, gaaf en goed te reinigen.
5. De werktafels hebben verschillende hoogten (80 cm -
100 cm) in verband met lengteverschillen tussen
leerlingen.
6. Er zijn geen losstaande stellingen en apparaten die
kunnen omgetrokken worden.
7. De ventilatie en de verwarming in het lokaal zijn
voldoende en veilig.
8. Er is een goede verlichting onder alle
omstandigheden.
9. Er worden maatregelen genomen om verspreiding
van asbeststof te voorkomen (bv. afzuiging,
natreiniging, geen perslucht).
Elektriciteit
10.Contactdozen, stekkers en snoeren zijn in goede
staat.
11.De elektrische spanning kan, met uitzondering van de
lichtgroepen, centraal in het lokaal in- en
uitgeschakeld worden.
maatregelen

12.De zekeringenkast is voorzien van duidelijke
groepenaanduiding en gesloten.
13.De aarding van machines, contactdozen en stekkers
is in orde.
Eerste hulp
14.Er is een EHBO-kastje aanwezig.
15.De inhoud van het EHBO-kastje wordt geregeld
gecontroleerd en aangevuld.
Brandpreventie
16.Nabij de uitgang hangt op zichtbare en bereikbare
plaats een brandblusser.
17.De blusser wordt jaarlijks nagekeken.
18.De leraar is geïnstrueerd in het gebruik van de
snelblusser.
19.Alle gangen zijn vrij.
20.Poetsdoeken en gemakkelijk brandbare afval worden
bewaard in gesloten bakken.
21.Voor de motoren worden dichte benzinetankjes
gebruikt.
22.De bak voor onderdelenreiniging, of een zogenaamde
kwastreiniging, is voorzien van een deksel.
23.In een aparte, afsluitbare kast, voorzien van een
waarschuwing of symbool, is maximaal 50 l licht
ontvlambare vloeistoffen opgeborgen.
24.In de directe omgeving waar accu’s worden
opgeladen, is geen open vuur of vonkverwekkende
machine in bedrijf.
Orde en netheid
25.Materialen, werkstukken, gereedschap zijn zodanig
opgeborgen, dat deze niet kunnen vallen of dat

scherpe delen uitsteken.
26.Na de les het lokaal opruimen.
Motoren
27.De uitlaatgassen worden, via op de uitlaat
aangesloten slangen, door middel van mechanische
ventilatie afgevoerd.
28.De motoren staan op stabiele werkbokken.
29.Er worden maatregelen getroffen om te voorkomen
dat zware voorwerpen (bv. motoren, enz...) kunnen
vallen, wegglijden, enz...
30.Bewegende onderdelen van motoren, bv.
ventilatorriemen, enz... zijn afgeschermd.
31.Hete delen van uitlaten zijn afgeschermd of
geïsoleerd.
32.Het draaiende wiel op het balanceerapparaat is
afgeschermd.
Hefwerktuigen
33.De hefbrug wordt jaarlijks door een erkend
keurorganisme gekeurd.
34.Tijdens het bewegen van de hefbrug moet de
bedieningsschakelaar worden vastgehouden.
35.In de laagste stand van de hefbrug kunnen tenen niet
bekneld raken (minstens 5 cm).
36.Op de hefbrug staat de toelaatbare belasting duidelijk
aangegeven.
37.De hijshaak is voorzien van een veiligheidsklep.
Lassen
38.Lassen gebeurt onder plaatselijke afzuiging of
ruimtelijke ventilatie.
39.De gasflessen op de laskar zijn stevig bevestigd.

40.De slangen, slangklemmen en manometers zijn in
goede staat.
41.Bij de gasflessen is altijd een flesafsluiter aanwezig.
42.De kabels aan de secundaire kant van de lastransfo
zijn evenals de aansluitpunten goed geïsoleerd.
Perslucht
43.De werkluchtslangen en verbindingen zijn in goede
staat en geschikt voor de aanwezige druk.
44.De compressor staat in een aparte ruimte of is van
een geluidarm type.
45.De perslucht wordt niet gebruikt om kleding en
dergelijke schoon te spuiten.
Hygiëne
46.Er is een wasgelegenheid in de nabijheid van het
lokaal met voldoende wasplaatsen, afdroogmiddelen
en zeep.
47.Na de praktijklessen wordt de wasgelegenheid door
de leerlingen gebruikt.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst I Garage
Document 14

J. Haartooi
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Doorgangen en looppaden zijn min. 0,80 m
breed.
2. De vloer is gaaf en voldoende stroef.
3. Nabij de uitang hangt op een zichtbare plaats
een brandblusser.
4. De blusser wordt jaarlijks gecontroleerd.
5. De wastafels en haarspoelbakken zijn
onbeschadigd en schoon.
6. De spiegels zijn onbeschadigd.
7. Rekken en stellingen zijn stevig opgesteld.
8. Er zijn aangepaste krukken of iets dergelijks
aanwezig om knip, was- en
kapwerkzaamheden.
Elektrische apparatuur
9. De wandcontactdozen, schakelaars zijn in
goede staat.
10.Droogkappen en föhns, stekkers en snoeren
zijn in goede staat.
11.Droogkappen en föhns zijn dubbel
geïsoleerd.
Gevaarlijke haarverzorgingsmiddelen
12.Deze middelen, zoals kleurspoelingen en
dergelijke, zijn goed geëtiketteerd waarbij de
risico’s staan vermeld.

13.De gevaarlijke eigenschappen van deze
middelen zijn bij de leerlingen bekend.
14.Er zijn beschermingsmiddelen zoals bril en
plastic handschoenen aanwezig.
15.Er is een oogspoelvoorziening aanwezig.
16.Men treft de juiste maatregelen om gemorste
middelen op te ruimen.
17.Bij ongewenst huidcontact, oogcontact,
inslikken kan eerste hulp worden verleend.
Klimaat
18.In lokaal is een goed werkbaar klimaat
aanwezig.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst J Haartooi
Document 15

K. Handvaardigheids-
Algemeen
lokaal
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Looppaden en doorgangen tenminste 0,80 m
breed.
2. De doorgangen met gele verf op de vloer
aanduiden.
3. De vloer is voldoende stroef en gaaf.
4. De werkbanken hebben verschillende
hoogten (80 - 100 cm) in verband met
lengteverschillen tussen leerlingen.
5. Er zijn geen losstaande apparaten, stellingen
en dergelijke die omgetrokken kunnen
worden.
6. De ventilatie en verwarming in het lokaal zijn
voldoende.
7. Er is een goede verlichting onder alle
omstandigheden.
8. De tabouretten zijn voorzien van tenminste 4
poten (bij voorkeur 5 poten).
Elektriciteit
9. Contactdozen, stekkers en snoeren zijn in
goede staat.
10.Er liggen geen snoeren op de grond in
verband met struikelen en beschadigen.
11.De elektrische spanning kan, met

uitzondering van de lichtgroepen, centraal in
het lokaal in- en uitgeschakeld worden.
12.De zekeringenkast is voorzien van duidelijke
groepenaanduiding en gesloten.
13.De aarding van machines, contactdozen en
stekkers is in orde.
Eerste hulp
14.Er is een EHBO-kastje aanwezig.
15.De inhoud van het EHBO-kastje wordt
geregeld gecontroleerd en aangevuld.
Brandpreventie
16.Nabij de uitgang hangt op een zichtbare
plaats een brandblusser.
17.De blusser wordt jaarlijks nagekeken.
18.Brandbaar afval wordt verzameld in een met
deksel af te sluiten bak.
19.Tweede uitgang is niet geblokeerd.
Orde en netheid
20.Materialen, werkstukken, gereedschappen
zijn zodanig opgeborgen dat deze niet
kunnen vallen of dat scherpe delen uitsteken.
21.Na de les wordt het lokaal gereinigd.
Lawaai
22.Het plafond en de wanden zijn
geluidsabsorberend.
23.Leraar en leerlingen gebruiken
gehoorbeschermingsmiddelen.
Gereedschappen
24.Handgereedschap zoals hamers, vijlen,

eitels worden in goede staat gehouden.
25.Het elektrisch handgereedschap
(boormachine, bandschuurmachine, ...) is
geaard ofwel dubbel geïsoleerd.
26.De bandschuurmachine is voorzien van
stofafzuiging.
27.De handcirkelzaag is voorzien van een
goedwerkende kap en spouwmes.
28.De stekkers van soldeerbouten op veilige
spanning (24 V) passen niet in contactdozen
van 220 V.
29.De groep waarop de soldeerbouten zijn
aangesloten is extra beveiligd met een
aardlekschakelaar.
Hygiëne
30.In de wasgelegenheid is voldoende zeep en
hygiënische droogmiddelen aanwezig.
31.Na de praktijklessen wordt de
wasgelegenheid door de leerlingen gebruikt.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst K Handvaardigheidslokaal
Document 16

L. Houtbewerking
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. De opstelling van machines is zodanig dat bij
eventuele terugslag van materiaal geen
mensen bij andere machines geraakt kunnen
worden.
2. Periodiek onderhoud van machines is
geregeld.
3. De bedieningsvoorschriften en -instructies
voor de machines zijn in het lokaal aanwezig.
4. Er wordt aandacht gegeven aan orde en
netheid (opruimen, schoonhouden).
5. De vloer is voldoende stroef (ook met
houtstof) en gaaf.
6. Er zijn geen losstaande apparaten, stellingen
en dergelijke die omgetrokken kunnen
worden.
7. Kleding, haar en sieraden geven geen risico’s
bij draaiende machines.
8. Er is een wasgelegenheid in de nabijheid van
het lokaal met voldoende wasplaatsen, zeep
en afdroogmiddelen.
9. De doorgangen en looppaden zijn minimaal
0,80 m breed en afgebakend met gele verf
op de vloer.
Eerste hulp
10.Er is een EHBO-kastje aanwezig.

11.De inhoud wordt periodiek gecontroleerd en
bijgevuld.
Klimaat en verlichting
12.De ventilatie en verwarming in het lokaal zijn
voldoende.
13.De stationaire houtbewerkingsmachines zijn
op een goedwerkende stofafzuiging
aangesloten.
Elektriciteit in het lokaal
14.Contactdozen, stekkers en snoeren zijn in
goede staat.
15.Er liggen geen snoeren op de grond in
verband met struikelen en beschadigen.
16.De elektrische spanning kan, met
uitzondering van de lichtgroepen, centraal in
het lokaal in- en uitgeschakeld worden.
17.De zekeringenkast is voorzien van duidelijke
groepenaanduiding en gesloten.
18.Aarding van de machines in orde.
Brand
19.Nabij de uitgang hangt op een zichtbare en
bereikbare plaats een brandblusser.
20.De blusser wordt periodiek gecontroleerd.
21.Brandbaar afval wordt verzameld in een met
deksel af tesluiten bak.
22.De tweede uitgang niet blokkeren.
23.De elektrische installatie moet van het
stofdichte type zijn (beschermd tegen
deeltjes grootte van 1 mm).
Lawaai

24.Aan de machines zijn lawaaibeperkende
maatregelen getroffen (trillingdempers)
afdichting, ontdreuning, geluidarm zaagblad,
enz...).
25.De leraar en de leerlingen gebruiken
gehoorbeschermingsmiddelen.
26.Het plafond en de wanden zijn
geluidabsorberend.
27.Tussenwanden, -deuren en glaswanden
daarvan zijn geluidisolerend.
28.De geluidsisolatie van de stofafzuiging is
voldoende.
29.Het geproduceerd lawaai in onbelaste
toestand van een machine mag slechts
85dB(A) bedragen.
Enkele specifieke veiligheidseisen voor
machines (KB 9 januari 1976)
30.Cirkelzaagmachine:
a) spouwmes (goed afgesteld, juiste af-
metingen);
b) verstelbare hulpgeleider;
c) beschuttingstoestel;
d) duwhaak met handgreep;
e) onder het tafelblad is de zaak eveneens
afgeschermd.
31.Afkortzaagmachine:
a) beveiliging van het zaagblad;
b) met handgreep veilig te bedienen zodanig
dat bij loslaten de machine in uitgangs-
positie terugkeert (terugloopinrichting);
c) spouwmes;

d) beschuttingstoestel.
32.Lintzaagmachine:
a) de lintzaag is afgeschermd;
b) de afscherming loopt door tot onderkant
zaaggeleider en is op die plaats van door-
zichtig materiaal (bv. perspex);
c) de vliegwielen uitrusten met een borstel;
d) de zaaglinten met de tanden naar de muur
gericht ophangen.
33.Paneelzaagmachine:
a) spouwmes;
b) beschuttingstoestel;
c) loopwagen voorzien van een aanslag;
d) een extra noodstop is achteraan op de
loopwagen gemonteerd;
e) het zaagblad is onderaan de tafel volledig
beschut.
34.Freesmachine:
a) beschuttingstoestel:
- verende drukstukken die vervaardigd
zijn uit of bekleed met hout of kunst-
stof;
- een goede stabiliteit;
- een instelling met handschroeven die
tijdens de werking niet kunnen los-
komen;
b) bij gebruik van een aanvoerapparaat ver-
vangt dit het beschuttingstoestel;
c) spillen met sleufgaten zijn verboden.
35.Vlakbank:
a) beschuttingstoestel:
- bedekt de beitelas automatisch op de

tafel en tegen de geleider;
- de beschermklep is voorzien van een op-
loopstuk waarvan het hoogste punt 8 cm
boven het blad ligt;
- het geheel heeft een goede stabiliteit;
- een voldoende krachtige en instelbare
veer maakt een goede uitbalancering
van de klep mogelijk;
b) het gedeelte van de beiteltas achter de
geleider is bij elke stand van de geleider
geheel afgeschermd;
c) de lippen van de tafels zijn voorzien van
gleuven (max. 8 mm breed) voor de be-
perking van het lawaainiveau;
d) het onverwacht zakken van de tafel is
uitgesloten.
36.Vandiktebank:
a) machine is voorzien van een terugslag-
beveiliging;
b) de beitelmessen zijn onbereikbaar met
de handen.
37.Pennenbank:
a) de bovenhelft van het bovenste beitelblok
moet geheel beschut zijn door een stevig
bevestigde kap;
b) de onderhelft van het onderste beitelblok
moet aan de bedieningszijde door een
beschermplaat tegen onopzettelijke aan-
raking zijn beschut;
c) de slede van de pennenbank moet met
een kleminrichting zijn uitgerust.
38.Kettingfreesmachine:
a) na loslaten van het bedieningshandvat

moet de ketting automatisch terugkeren
naar het hoogste punt en automatisch
stoppen;
b) Beschuttingstoestel:
- bestaat uit een scherm of kap dat de
draaiende ketting afschermt en is beves-
tigd aan de neergaande zijde van de
freesketting;
- tijdens de bewerking rust het beschut-
tingstoestel op het werkstuk en belet de
zichtbaarheid niet;
c) spaanbrekers aan beide zijde van de
ketting aangebracht;
d) werkstukken voorzien;
e) freeskettingen bewaren in een bad van
dunne olie.
Hygiëne en milieu
39.Bij het schuren van vreemde houtsoorten
(kombala, teak) is een masker of een goede
stofafzuiging noodzakelijk.
40.Orde en netheid is een absolute vereiste.
41.Werp nooit vreemde voorwerpen op de vloer
en in doorgangen.
42.Laat nooit planken met nagels onbeheerd
liggen.
43.Na uw gebruik dienen de machines gekuist.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst L Houtbewerking
Document 17

Algemene veiligheidseisen voor de machines
Machines Kabel voor elektrische
cirkelzaagmachine
afkortzaagmachine
paneelmachine
lintzaagmachine
freesmachine
vlakbank
vandiktebank
pennebank
kettingsfreesmachine
gecombineerde
machine
aansluiting (invoer en
bescherming tegen
mechanische beschadiging)
Nulspannings-
beveiliging
Bedieningsschakelaars veilig
te bedienen van af de
werkplaats en tevens
ergonomisch verantwoord
Beveiligingsschakelaars op
de deuren (positief type)
Noodstop aan de
bedieningszijde
ja neen Ja neen ja neen ja neen ja neen
Overige opmerkingen

M. Huishoudkundelokaal Lokaal:
Gas
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Het gas is in het lokaal centraal af te sluiten.
2. Na de lessen de hoofdkraan sluiten.
3. De gasfornuizen zijn ingebouwd of op andere
wijze stevig bevestigd.
4. De aansluitpunten van de gasleiding of
gasslang worden periodiek gecontroleerd op
lekkage door middel van zeepoplossing.
5. De hete verbrandingsgassen van de oven
stromen niet langs de gasslang en de
voedingskabel van de ovenverlichting.
6. De verbrandingsgassen kunnen aan de
achterzijde van de ovens gemakkelijk
ontwijken.
7. Het aansteken van de gasovens gaat zonder
problemen.
8. De branders van de fornuizen worden
jaarlijks gecontroleerd en gereinigd.
9. Het lokaal kan goed geventileerd worden.
Brandpreventie
10.Er is tenminste één brandlbusser in het
lokaal gebruiksklaar aanwezig.
11.De blusser wordt jaarlijks gecontroleerd.
12.Er is een branddeken aanwezig.
13.De leerlingen zijn geïnstrueerd over
maatregelen bij brand en brandwonden.

14.Het lokaal kan via een tweede uitgang
verlaten worden, deze uitgang is niet
geblokeerd.
15.Doorgangen en looppaden zijn minimum
0,80 m breed.
Eerste hulp
16.Er is een EHBO-kastje.
17.De inhoud wordt periodiek gecontroleerd en
aangevuld.
Elektriciteit in het lokaal
18.De elektrische spanning is met een
hoofdschakelaar in het lokaal uit te
schakelen.
19.De wandcontactdozen in de natte hoek zijn
van het type spatwaterdicht en voorzien van
een onbeschadigd, zelfsluitend klepje.
20.De wasmachines hebben een vaste
aansluiting via een dubbelpolige schakelaar
die na de les wordt uitgeschakeld.
21.De groep waarop de wasmachines zijn
aangesloten is extra beveiligd met een
aardlekschakelaar.
22.De overige wandcontactdozen in het lokaal
zijn van het verzonken type en
onbeschadigd.
23.Stekkers en snoeren van elektrische
apparaten (mixers, koffiemolens, koelkast,
...) zijn in goede staat.
24.Verlengsnoeren of tafelcontactdozen worden
niet gebruikt.

25.De elektrische apparatuur is geaard of
dubbel geïsoleerd.
Hygiëne
26.De vloer is gaaf, niet doorlatend voor vocht
en wordt dagelijks gereinigd.
27.De vloer is voorzien van goten of
schrobputjes met reukafsluiter.
28.De overgang van de vloer naar de wanden is
naadloos uitgevoerd.
29.De wanden zijn betegeld tot op een hoogte
van minimaal 1,25 m.
30.De spoelbakken en gootstenen worden
dagelijks gereinigd.
31.Afvalbakken worden dagelijks geledigd.
32.De handen wassen en op een hygiënische
wijze drogen, bij voorkeur een
wegwerphanddoek of warme luchtblazer.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst M Huishoudkundelokaal
Document 18

N. Kantoor
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Doorgangen en looppaden min. 0,80 m
breed.
2. De vloer(bedekking) is gaaf en voldoende
stroef.
3. Er liggen geen snoeren op de grond in
verband met struikelen en beschadigen.
4. Rekken en stellingen zijn stevig en zonodig
aan de muur verankerd.
5. De hoogte van de burelen en stoelen is
aangepast aan de lengte van het
personeelslid.
6. Voor kleine personeelsleden een
voetensteun voorzien (DIN 4556).
7. Schakelaars en wandcontactdozen zijn vast
aan de muur gemonteerd en in goede staat.
Apparatuur
8. De apparatuur staat stabiel opgesteld.
9. Stekkers en snoeren van de apparatuur zijn
in goede staat.
10.De elektrische apparatuur is geaard of
dubbel geïsoleerd.
11.De knelplaatsen van de stencilmachine zijn
afgeschermd.
12.Het tekstinbrandapparatuur is voorzien van
een afzuigkap of filter.

13.Fotocopijtoestellen staan opgesteld in een
goed geventileerd lokaal.
14.De laserprinters staan in een goed
geventileerd lokaal.
15.De apparatuur voldoet aan de terzake
geldende ergonomische eisen.
16.Het gebruik van dominostekkers is af te
raden. Alleen deze die aan de CEBEC-norm
voldoen zijn toegelaten.
Klimaat
17.In het lokaal is een goed werkbaar klimaat
aanwezig:
- verwarming;
- ventilatie;
- geen tocht;
- verlichting;
- akoestiek.
18.Kleurgeving van het werkmilieu:
- beige of zacht groen;
- matte tinten om hinderlijke reflectie te
voorkomen.
19.Bij gebruik van NCR-papier een periodieke
controle houden op de aanwezigheid van
formaldehyde in de lucht.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst N Kantoor
Document 19

O. Keuken en refter
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
0. De school beschikt over een vergunning.
Stockering
1. Bij aankomst van levensmiddelen wordt de
houdbaarheidsdatum gecontroleerd?
De aankomstdatum genoteerd?
2. Verdachte grondstoffen (ingedeukt, verroest,
vervallen datum, enz...) worden zorgvuldig
gecontroleerd naar bruikbaarheid.
3. Het FIFO-principe wordt toegepast? (FIFO =
first in first out d.w.z. de oudste produkten
worden het eerste verbruikt.)
4. De vloer en rekken van:
a) het magazijn zijn constant:
- ordelijk;
- goed onderhouden;
- zuiver;
b) de koelruimten zijn constant:
- ordelijk;
- goed onderhouden;
- zuiver;
(goed onderhouden wil zeggen niet ge-
roest, geen verfschilfers e.d.).
5. De opstapeling in het magazijn gebeurt ten
minste 30 cm van de vloer?
6. De voedingsmiddelen zijn zorgvuldig
afgedekt wanneer ze worden weggezet?

7. De thermometers zijn goed zichtbaar
aangebracht en functioneren naar behoren?
8. De koelkasten:
a) max. temperatuur is ± 5°C;
b) de temperatuur wordt minstens dagelijks
gecontroleerd;
c) de inhoud wordt minstens dagelijks ge-
controleerd.
9. Diepvries:
a) max. temperatuur is -18°C;
b) de temperatuur wordt minstens dagelijks
gecontroleerd;
c) de inhoud wordt minstens dagelijks ge-
controleerd.
10.Er zijn afzonderllijk koelcellen voor:
a) groenten en fruit;
b) vlees;
c) vis;
d) zuivelprodukten.
11.Er wordt preventief tegen ongedierde
opgetreden of er wordt curatief tegen
ongediere opgetreden.
12.Er wordt een regelmatig (1 à 2 maal per jaar)
bezoek gebracht in de werkplaatsen van de
vleesleveranciers.
13.De bakken waarin het vlees geleverd wordt
zijn zuiver.
14.De leveranciers moeten door de keuken om
de produkten af te leveren.
15.Er zijn afzonderlijke plaatsen om de bereide
spijzen en de rauwe grondstoffen te

stockeren.
16.a) De nog bruikbare bereide etenswaren
worden maar 2 dagen bewaard.
b) Indien bewaring worden deze in de koel-
kast of diepvries bewaard.
Bouw van de keuken
17.Afvoer in de vloer:
a) proper;
b) duikers met afneembaar rooster;
c) met geurafsluiter.
18.De buisleidingen:
a) zijn glad;
b) gemakkelijk afwasbaar;
c) rechtstreeks op de muur vastgemaakt;
d) lekken.
19.De vloer:
a) goed onderhouden (d.w.z. geen stukken
van de tegels afgebroken, geen open
voegen, e.d.);
b) effen oppervlak;
c) vervaardigd uit hard en gemakkelijk afwas-
baar materiaal.
20.De wanden:
a) afwasbaar en ondoordringbaar voor water
en vet tot op manshoogte en zacht mate-
riaal tot aan de zoldering;
b) goed onderhouden (d.w.z. geen verf-
schilfers e.d.) en zuiver.
21.De zoldering:
a) vorming van condensatiewater;
b) goed onderhouden (d.w.z. geen verf-
schimmels, geen schimmels e.d.) en

zuiver.
Reiniging
22.Alle recipiënten:
a) goed onderhouden en zuiver;
b) vervaardigd uit glad, hard en gemakkelijk
afwasbaar materiaal dat ondoordringbaar
is voor vet en water.
23.Alle apparaten:
a) goed onderhouden en zuiver;
b) vervaardigd uit glad, hard en gemakkelijk
afwasbaar materiaal dat ondoordringbaar
is voor vet en water;
c) zo geplaatst dat een efficiënte reiniging
mogelijk blijft.
24.De volgende apparaten worden
uiteengenomen voor reiniging:
a) vleessnijmachine;
b) cutter;
c) universeel snijmachine;
d) vleesmolen.
25.Alle voorwerpen die in aanraking zijn
geweest met rauwe voedingsmiddelen
worden doelmatig gereinigd alvorens in
contact te komen met reeds verhitte
voedingsmiddelen.
26.Dweilen, borstels en andere gereedschappen
gebruikt bij het reinigen worden dagelijks
gereinigd met detergent of
ontsmettingsmiddel.
27.Reeds gereinigde voorwerpen, apparaten en
gereedschappen worden regelmatig ontsmet
in functie van hun gebruik en infectiegevaar.

Produktie
28.Men proeft van de spijzen met:
a) lepel;
b) vinger;
c) wegwerpmateriaal.
29.De temperatuur van de bereide, niet direct
verbruikte schotels is minstens 65°C.
30.De tijd dat het wordt warm gehouden is max.
1 uur.
31.De thermostaat wordt minstens om de 3
weken geijkt:
a) frituren;
b) braadovens;
c) was- en spoelwater van de afwasmachine
temperatuur waswater 55°C à 60°C -
spoelwater minstens 80°C.
32.De afwas gebeurt machinaal.
33.Vaatwerken bewaren in zindelijke kasten.
34.Van elke maaltijdproduktie wordt 1 maaltijd
voor hygiënische controle bewaard, in de
koelkast of diepvries (2 dagen).
35.Er bestaat een Gids voor Goede Praktrijken
dat wordt toegepast.
36.Men heeft de Critische ControlePunten
bepaald en schriftelijk vastgelegd.
37.De behandeling van rauwe en bereide
voedingswaren gebeurt op duidelijk
gescheiden plaatsen of op duidelijk
gescheiden tijdstippen (bv. het snijden van
rauwe groenten gebeurt niet op dezelfde
plank of tafel dan het snijden van reeds

gebraden vlees).
38.Er is een scheiding van het zuivere en vuile
circuit (de vuile en zuivere vaat kunnen
nergens met elkaar in contact komen).
39.Het voedingsafval:
a) wordt in een afgesloten vuilbak of zak
gedaan die indien nodig gereinigd wordt;
b) wordt minimum dagelijks uit het lokaal
verwijderd;
c) wordt door het lokaal gebracht voor op-
haling.
40.In geval etensresten voor dierenvoeder
opgehaald worden, is daarvoor een
afzonderlijk, gekoeld lokaal voorzien.
41.De volgende ergonomische aspecten van het
keukengebeuren worden regelmatig
nagezien en indien nodig aangepast:
a) lichtsterkte (300, 400 lux);
b) geluidssterkte (max. 80 dBA);
c) temperatuur:
- half zwaar werk min. 15°C, max. 26,5°C;
- zwaar werk min. 12°C, max. 25°C;
d) relatieve vochtigheid (30-70%);
e) luchtveversingscapaciteit (in de keuken 20
x uur).
42.De temperatuur waarbij de schotels in de
koelcellen worden geplaatst is max. 20°C.
43.De streefduur van de afkoelperiode tot max.
20°C is 3 à 4 uur.
44.Het tijdsverloop tussen het uit de koelkast
halen en het heropwarmen van de spijzen is
max. 1 uur.

45.De temperatuur van de maaltijden wordt
tijdens de verschillende stadia minimum
wekelijks gecontroleerd.
46.Er wordt minimum om de 14 dagen een
temperatuurcontrole uitgevoerd aan het
einde van de zelfbedieningstoog.
47.Frituurvet geregeld verversen.
Persoonlijke hygiëne
48.Het medisch onderzoek gebeurt:
a) jaarlijks (routine);
b) na een besmettelijke aandoening of na
een ziekte van het spijsverteringsstelsel
met uitvoering van een stoelgangonder-
zoek;
c) na een bezoek aan een tropisch of risico
land.
49.Dagelijkse controle van:
a) handen;
b) vingernagels.
50.Ringen en uurwerken niet dragen in keuken,
ze verhinderen een goede handreiniging.
51.Gebruik van wegwerphandschoenen waar
kruisbesmetting mogelijk is. Bijvoorbeeld aan
de distributieband, bij het uitscheppen, om
vuilnisbakken te verwijderen, enz...
52.De toiletten:
a) goed onderhouden en zuiver;
b) voldoende aantal:
- 1 toilet per 15 vrouwen;
- 1 toilet per 25 mannen;
- 1 urinoir per 15 mannen;

c) in de onmiddellijke verbinding met de
centrale keuken;
d) bericht “handen wassen na gebruik van de
toiletten” is aanwezig;
e) er is 1 wastafel per 4 toiletten aanwezig;
f) de handen worden gedroogd door middel
van een hygiënisch droogmiddel (papieren
wegwerkhanddoeken, warme lucht, ...).
53.De wastafels in de keuken:
a) goed onderhouden en zuiver;
b) goed ingeplant (op gemakkellijk bereik-
bare plaatsen);
c) voorzien van:
- vloeibare of poedervormige zeep via een
verdeler;
- nagelborstel;
- elleboogkraan;
d) de handen drogen met een hygiënisch
droogmiddel.
54.De handen worden gewassen na:
a) elk gebruik van de toiletten;
b) elke handeling waarbij de handen bevuild
of besmet kunnen zijn (bv. neussnuiten,
reinigen van vis, gevogelte, e.d.).
55.Er wordt controle uitgevoerd op het handen
wassen.
56.Ieder draagt een zuiver en compleet uniform
(hoofddeksel, vest, broek, schort, klompen of
ander aangepast schoeisel).
57.Wonden worden verzorgd aan handen en
onderarmen met een vergand
ondoordringbaar voor water.

58.a) Rookverbod in de keuken en produktie-
zone.
b) De verbodtekens zijn op duidelijk zichtbare
plaatsen aangebracht.
59.Toegang van dieren is verboden.
Refter en toiletten
60.Voldoende afmeting van de refter (ARAB
artikel 89).
61.Meubilair refter:
a) voldoende aantal;
b) gemakkelijk onderhoud;
c) glad oppervlak.
62.Vloeren en muren in refter (ARAB artikel 75):
a) goed onderhouden;
b) effen oppervlak;
c) hard en gemakkelijk afwasbaar materiaal.
63.De apparaten en het meubilair goed
onderhouden.
64.Toiletten:
a) directe verbinding met refter;
b) goed onderhouden en zuiver;
c) voldoende aantal;
d) bericht handen wassen.
65.Wastafels in toiletten:
a) goed onderhouden en zuiver;
b) goed ingeplant;
c) voorzien van zeep via verdeler;
d) handen gedraagd door middel van
hygiënisch droogmiddel.
66.Vloeren, muren in toiletten:
a) afwasbaar en ondoordringbaar voor water;

) goed onderhouden en zuiver.
Transport en verdeling van
voedingsmiddelen
Tijdens het transport van warme maaldijden
gelden de volgende voorwaarden:
67.De warme maaltijden moeten steeds op een
temperatuur gehouden worden boven 65°C,
in de kern gemeten.
68.Maandellijks wordt een temperatuurmeting
uitgevoerd op de warm te houden maaltijden
en dit telkens aan het einde van de
zelfbedieningstoog of bij het opdienen.
69.De pas klaar gemaakte maaltijden welke
gekoeld vervoerd worden en die op de
bestemming terug zullen opgewarmd worden,
mogen nooit meer dan 7°C bezitten, in de
kern gemeten.
70.De maaltijden welke na bereiding ingevroren
worden mogen nooit gekoeld worden onder
een temperatuur lager dan -18°C met een
gedulde afwijking van max. 3°C. De
voertuigen die gebruikt worden voor het
transport van de bovenstaande
voedingsmiddelen dienen te voldoen aan
bepaalde voorwaarden.
71.De verbrandingsgassen van de motoren
mogen niet geloosd worden in de laadruimte
van de voertuigen.
72.De verpakte voedingsmiddelen moeten
opzodanige wijze geladen en beschermd
worden dat de verpakking niet kan
beschadigd worden door vocht of door een

andere oorzaak.
73.Worden de laadruimten van de voertuigen
geregeld gereinigd?
74.De bedorven voedingsmiddene onmiddellijk
uit de voertuigen verwijderen.
75.De verpakte voedingsmiddelen mogen niet
vervoerd worden samen met dieren of met
niet eetbare produkten, die de
voedingsmiddelen kunnen verontreinigen.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst O Keuken en refter
Document 20

P. Laswerkplaats
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. De looppaden en doorgangen zijn tenminste
0,80 m breed.
2. Aan het einde van de lessen wordt de
spanning met de hoofdschakelaar in het
lokaal uitgeschakeld.
3. De wandcontactdozen en snoeren zijn
onbeschadigd.
4. Stellingen, opbergrekken, enz... staan
stabiel.
5. Materialen, werkstukken zijn zodanig
opgeborgen, dat deze niet kunnen vallen of
dat scherpe dleen uitsteken.
Eerste hulp
6. In het lokaal is een EHBO-kastje aanwezig.
7. De inhoud wordt geregeld gecontroleerd en
aangevuld.
Brandpreventie
8. Aan het einde van de lessen worden de
gaskranen gesloten.
9. In het lokaal is een brandblusser op een
goed zichtbare en bereikbare plaats bij de
uitgang aanwezig.
10.De uitgangen zijn steeds bruikbaar.
11.De blusser wordt jaarlijks gecontroleerd.

Autogeen lassen
12.Acetyleen- en zuurstofflessen zijn geborgen
tegen omvallen.
13.De aansluitpunten van de gas- en
zuurstofslangen worden periodiek met
afwasmiddel op eventuele lekken
gecontroleerd.
14.De autogeen lasinstallatie wordt jaarlijks door
een erkend keurorganisme nagekeken.
15.De lasdampen worden afgezogen of de
ruimte wordt goed geventileerd.
16.Er mag geen ander materiaal in de
batterijruimte worden opgeslagen.
17.De vaste stalen gasaanvoerleidingen
schilderen in de conventionele kleuren
(lichtgrijs = zuurstof, rood = acetyleen).
18.De buigbare leidingen moeten grijs, zwart of
blauw zijn voor zuurstof, rood voor acetyleen.
19.De aan de branders verbonden buigbare
leidingen moeten minstens 5 m lang zijn en
in goede staat.
20.De lasposten zijn uitgerust met een inrichting
die de terugslag van de vlam naar de
recipiënt belet.
21.Het is verboden de zuurstof met vette
bestanddelen in aanraking te brengen en de
kranen van de recipiënt te smeren.
22.Tijdens het lassen zal men steeds 3 m van
de gasflessen verwijderd blijven.
Elektrisch lassen

23.De afzuiging van de lascabines functioneert
goed (minimum 900 m³/uur/cabine).
24.De afzuiging en de toevoerlucht zijn op
elkaar afgestemd en veroorzaken geen tocht.
25.Het beschermgas-lassen gebeurt onder
afzuiging.
26.De voedingskabels van de transformatoren
zijn onbeschadigd.
27.De kabels aan de secundaire kant zijn goed
geïsoleerd, alsmede de aansluitpunten.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
28.Laskappen en -brillen aanwezig.
29.Aangepaste werkkledij en schoeisel (lederen
schorten).
Hygiëne
30.In de wasgelegenheid is voldoende zeep en
droogmiddelen aanwezig.
31.Na de praktijklessen wordt de
wasgelegenheid door de leerlingen gebruikt.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst P Laswerkplaats
Document 21

Q. Metaalatelier
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. De opstelling van de machines is zodanig dat
bij eventuele breuk van het materieel geen
mensen bij andere machines geraakt kunnen
worden (bv. visgraatopstelling).
2. Periodiek onderhoud van machines is
geregeld.
3. De bedieningsvoorschriften en -instructies
voor de machines zijn in het lokaal aanwezig.
4. De vloer is voldoende stroef en gaaf.
5. Er zijn geen losstaande apparaten, stellingen
en dergelijke die omgetrokken kunnen
worden.
6. Kleding, haar en sierraden geven geen
risico’s bij draaiende machines.
7. Looppaden en doorgangen zijn tenminste
0,80 m breed.
8. De looppaden en doorgangen worden met
gele verf op de vloer afgebakend.
9. Alle beveiligingsschakelaars zijn van het
positieve type.
Eerste hulp
10.Er is een EHBO-kastje aanwezig.
11.De inhoud wordt periodiek gecontroleerd en
bijgevuld.
Klimaat en verlichting

12.De ventilatie en verwarming in het lokaal zijn
voldoende.
13.Er is een goede verlichting onder alle
omstandigheden.
14.Sterke contrasten, verblinding en
stroboscopische effecten vermijden.
Elektriciteit in het lokaal
15.Contactdozen, stekkers en snoeren zijn in
goede staat.
16.Er liggen geen snoeren op de grond in
verband met struikelen en beschadigen.
17.De elektkrische spanning kan, met
uitzondering van de verlichting centraal in het
lokaal in- en uitgeschakeld worden.
18.De zekeringskast is voorzien van duidelijke
aanduidingen en gesloten.
19.Aarding van machines, contactdozen en
stekkers in orde.
20.Keuze en installatie van elektrisch materieel
in functie van de uitwendige invloedsfactoren.
Beschermingsgraad IP43-7 (NBNC 20-001)
tegen vaste deeltjes, water.
Brandpreventie
21.In het lokaal een brandblusser op goed
zichtbare en bereikbare plaats bij de uitgang
ophangen.
22.De tweede uitgang in het lokaal is bruikbaar.
23.De blusser wordt jaarlijks gecontroleerd.
24.Metalen afvalbak met goedsluitend deksel
voor vettig poetskatoen voorzien.

25.Maatregelen nemen tegen het verspreiden
van vonken.
26.Voor dagelijks gebruik van licht ontvlambare
vloeistoffen veiligheidskamer voorzien.
Lawaai
27.Aan de machines lawaaibeperkende
maatregelen treffen (bv. trillingsdempers).
28.Het plafond en de wanden zijn
geluidsabsorberend.
29.Maximum geluidsniveau zonder
gehoorbeschermers 85 dB(A).
Hygiëne
30.In de wasgelegenheid voldoende zeep en
een hygiënisch droogmiddel.
31.Na de praktijklessen wordt de
wasgelegenheid door de leerlingen gebruikt.
32.De huidbescherming consequent doorvoeren
indien men in contact komt met: oliën,
koelmiddelen, enz...
33.Na reiniging een huidverzorgingsprodukt
gebruiken om de individuele vetbehoefte van
de huid op peil te brengen.
Orde en netheid
34.Voldoende aangepaste afvalbakken voorzien
(bv. spaanderbank voor draaibank).
35.Organisatie van de reiniging:
a) dagelijkse reiniging van de werkpost;
b) aangepaste reinigingsmiddelen (geen
perslucht maar borstels voor reiniging
machines, absorptiemateriaal voor ge-

morste oliën).
36.Aangepaste opbergmogelijkheden voorzien
voor gereedschap, onderdelen, werkstukken
en materialen.
Veilige gedragsregels
37.Draag steeds een veiligheidsbril bij boren,
slijpen, kappen, draaien en afbikken.
38.Slijp niet op met olie of vet besmeurde
werkstukken.
39.Werk steeds aan de slijpsteen met de kleinst
mogelijke afstand tussen het support en de
slijpsteen om het klemmen van het werkstuk
te voorkomen.
40.Handwerktuigen zoals schroevendraaiers
nooit in de zakken van de werkkledij steken.
41.Verwijder metaalkrullen met een spaanhaak.
42.Laat nooit een sleutel op de klauwplaat
steken.
43.Aangepaste werkkledij en schoeisel dragen.
Enkele specifieke veiligheidseisen voor
machines
44.Slijpmachine:
a) beschermkap uit staal;
b) voorzien van een regelplaat (opening
2mm);
c) werkstuksteun gemakkelijk afstelbaar;
d) vonkenscherm;
e) toerental op zichtbare plaats aangebracht;
f) pictogram “oogescherming” aanbrengen;
g) stabiele opstelling.
45.Kolomboormachine:

a) boorkop komt automatisch in nulpositie
na loslaten van de bedieningshendel;
b) klemgereedschap voorzien (spanschroef,
enz...);
c) aanduiding van de snelheid volgens de
positie van de riem op de riemschijf.
46.Metaalafkortcirkelzaagmachine:
a) automatisch koelsysteem voorzien;
b) beschermkap moet de zaag volledig
afschermen wanneer de zaagkap in de
bovenste stand staat;
c) werkstukken klemmen aan beide zijde
van het zaagblad.
47.Draaibank:
a) koelsysteem voorzien;
b) afscherming voorzien over de beitelslede;
c) spaanhaak voorzien;
d) achterzijde voorzien van scherm van vol-
doende hoogte (wegvliegende delen);
e) veiligheidsmeenemers voorzien.
48.Beugelzaag:
a) koelsysteem voorzien;
b) de zaagbeugel is bovenaan volledig af-
geschermd;
c) klemgereedschap voorzien.
49.Metaalfreesmachine:
a) koelsysteem voorzien;
b) de nodige afschermingen voorzien;
c) klemgereedschap voorzien;
d) bij elektro-mechanisch klemsysteem mag
de frees niet kunnen starten alvorens
het klemsysteem bekrachtigd is.

50.Sterke-armschaakmachine:
a) klemgereedschap voorzien;
b) een U-vormige afscherming voorzien voor
de geleiding van de spanen in een metalen
opvangbak.
51.Metaalllintzaagmachine:
a) automatisch koelsysteem voorzien;
b) klemset aanwezig;
c) spaanbak maakt deel uit van de machine;
d) het zaaglint is volledig afgeschermd, be-
halve een vrije regelbare werkopening.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst Q Metaalatelier
Document 22

Metaal - Algemene veiligheidseisen voor machines
Machines Kabels elektrische
Slijpmachines
Kolomboormachine
Metaalafkortcirkelzaag-
machine
Draaibank
Beugelzaag
Metaalfreesmachine
Sterke - armschaafmachine
Metaallintzaagmachine
aansluiting
Nulspanningsbeveiliging Bedieningsschakelaar
veilig en ergonomisch
Machine voorzien van
afschermingen
Ja neen ja neen ja neen ja neen ja neen
Noodstop Overige opmerkingen

R. Natuurkunde
Gas in lokaal
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Gas is in het lokaal centraal af te sluiten.
2. Na de les wordt de hoofdkraan gesloten.
3. Indien er in het lokaal een demonstratietafel
is, dan is de gasvoorziening daarvan
onafhankelijk van die van de overige tafels.
4. De gaskranen moeten ingedrukt of opgelicht
worden om ze te openen (veiligheidskranen).
5. De slangen naar de branders zijn geschikt
voor het gebruikte gas (aardgas of propaan).
6. Klemringen op leidingen (artikel 315).
7. Flessengas wordt slechts onder strenge
brandpreventievevoorwaarden toegepast.
8. Indien er door meer dan twee leerlingen
tegelijk met gas wordt gewerkt, is er een
behoorlijke ventilatie. De vrijkomende
verbrandingsgassen zijn giftig.
9. Lekdetectie met zeepwater.
Elektriciteit in het lokaal
10.De 220 V contactdozen op de tafels zijn in
regel spanningloos.
11.De spanning kan centraal in het lokaal
uitgeschakeld worden.
12.De groepen waarop de contactdozen staan,
zijn extra beveiligd met een
aardlekschakelaar.
13.De metalen delen van verbindingssnoeren

voor veilige spanning zijn na aansluiting
moeilijk aanraakbaar.
14.Snoeren voor het werken met 220 V zijn niet
voorzien van bananenstekkers of blanke
delen, die onder spanning kunnen komen te
staan.
15.Zekeringen (artikel 213) in orde.
16.Aanduiding spanning en kringen (artikel
207).
17.Toestand elektrische leidingen, kabels,
contacten en tafelcontactdozen in orde
(artikel 237-244).
18.Aarding in orde (artikel 188).
19.Blanke delen onder spanning afgeschermd
(artikel 237).
20.Elektrische apparatuur conform o.a. ARAB
en AREI.
21.Microscoopverlichting vindt plaats met veilige
spanning of met 220 V dubbel geïsoleerd
materiaal of met geaard materiaal.
22.Dompelaars werken op veilige spanning of
wekren op 220 V en zijn dan dubbel
geïsoleerd of geaard.
Natuurkunde proeven
23.Voor de demonstratieporeven is een
veiligheidsbril of gelaatskap, beschermende
kleding en handschoenen aanwezig.
24.Bij proeven, waar kans is op explosie of
implosie, wordt een korf, scherm of een
andere beveiligingsmaatregel tegen
wegvliegende stukken gebruikt.

25.Aan leerlingen wordt veiligheidsvoorlichting
gegeven en worden eisen gesteld met
betrekking tot kleding, schoeisel, haar,
sieraden en gebruik van veiligheidsmiddelen.
26.Giftige chemicaliën zoals cyaniden, benzeen
en tetra zijn afwezig.
27.Chemicaliën zijn in aantal en hoeveelheid
beperkt. Ze zijn bovendien van recente
datum, geëtiketteerd met gevarensymbolen
en opgeborgen in een afsluitbare kast zonder
glas.
28.Veiligheidsinformatie over de aanwezig
chemicaliën (wandkaart of naslagwerk) is
aanwezig.
29.Er worden geen demonstraties met kwik
gedaan.
30.Er is een opruimset voor gemorst kwik (bv.
van kwikthermometers).
31.Er is een eenvoudige oogdouche aanwezig.
32.Beschadigd glaswerk wordt vernietigd.
Lokaal
33.Het lokaal kan via een tweede uitgang veilig
verlaten worden en deze uitgang is niet
geblokeerd.
34.De vloer is vlak, naadloos en stroef.
Brand
35.Nabij de uitgang is een brandblusser
opgehangen.
36.De blusser wordt jaarlijks gecontroleerd door
een externe instantie.

37.De leraar is vertrouwd met het gebruik van
de brandblusser.
38.Er is een branddeken of nooddouche met
afvoer aanwezig.
39.De gordijnen zijn brandvertragend gemaakt.
Eerste hulp
40.Er is een EHBO-kastje aanwezig.
41.De inhoud wordt periodiek gecontroleerd en
zonodig aangevuld.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst R Natuurkunde
Document 23

S. Plastische opvoeding
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Doorgangen en looppdaden zijn min. 0,80 m
breed.
2. De vloer is gaag en voldoende stroef.
3. De werktafels waaraan staande gewerkt
wordt, hebben verschillende hoogten i.v.m.
lengteverschillen tussen leerlingen.
4. De tabouretten hebben 4 of 5 poten.
5. De uitgangen zijn niet geblokeerd.
Elektriciteit
6. De spanning, met uitzondering van de
lichtgroepen, is in het lokaal centraal af te
sluiten.
7. Contactdozen, stekkers en snoeren zijn in
goede staat.
8. De aarding van de toestellen, contactdozen
en stekkers is in orde.
Brandpreventie
9. De totale hoeveelheid verf, lak en licht
ontvlambare vloeistoffen is max. 50l.
10.Deze stoffen staan in een aparte, brandvrije,
afsluitbare kast, waarop de reglementaire
symbolen zijn aangebracht.
11.Aardgas is in het lokaal centraal af te sluiten.
12.Gemakkelijk brandbaar afval verzamelen in

afsluitbare bakken.
13.Nabij de uitgang van het lokaal een
brandblusser voorzien.
14.De brandblusser wordt jaarlijks
gecontroleerd.
15.Gaskranen moeten worden ingedrukt of
opgelicht om ze te kunnen openen
(veiligheidskranen).
16.De slangen naar de branders zijn geschikt
voor het gebruikte gas.
17.Klemringen op de leidingen voorzien.
Keramiek
18.De glazuurpoeders zijn goed verpakt en op
het etiket staat een veiligheidsaanduiding.
19.De glazuurpoeders zijn loodvrij.
20.De ruimte waarin de oven staat is goed
geventileerd.
21.Gemakkelijk brandbare produkten staan op
minimaal 2 m van de oven.
22.Indien de oven niet in een aparte ruimte staat
maar in het lokaal wordt de oven uitsluitend
buiten schooltijd gebruikt.
23.Bij het openen van de deur of het deksel van
de oven wordt de spanning automatisch
uitgeschakeld.
Zeefdrukinstallatie
24.Gebruik milieuvriendelijke produkten
(waterverf-waterspoelmiddel).
25.Bij gebruik van organische solventen en
produkten is het nodig dat de leerkracht

geregeld een arbeidsgeneeskundig
onderzoek ondergaat.
26.Maak gebruik van ondoordringbare
“chirurghandschoenen”.
27.De recipiënten met ontvlambare solventen na
de les opbergen in een brandvrije kast.
28.Op de kast de reglementaire
veiligheidssymbolen aanbrengen.
29.In het lokaal is er een rookverbod en tevens
de uitschakeling voorzien van alle mogelijke
ontstekingsbronnen.
30.Een degelijke afzuiging voorzien.
31.De restprodukten van de organische
solventen niet via de waterafvoerleidingen
lozen.
Bewaren in hermetisch afgesloten
veiligheidsvaten.
Hygiëne
32.Er is een wasgelegenheid in de nabijheid van
het lokaal met voldoende wasplaatsen,
afdroogmiddelen en zeep.
33.De leerlingen gebruiken de wasplaats na de
praktijklessen.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst S Plastische Opvoeding
Document 24

T. Scheikunde
(prakticumlokaal)
(Een lokaal uitsluitend ingericht voor
proefondervindelijk werk door leerlingen en
gericht op het onderwijs in de scheikunde)
Gas in het lokaal
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Als op de leerlingentafels geen gas nodig is
kan het op een gemakkelijke bereikbare
plaats centraal worden afgesloten.
2. Als er in het lokaal een demonstratietafel is
dan is de gasvoorziening daarvan
onafhankelijk van die van de overige tafels.
3. Als er door meer dan twee leerlingen tegelijk
met gas wordt gewerkt, is er een behoorlijke
ventilatie, bijvoorbeeld door openstaande
ramen in verband met de vrijkomende
verbrandingsgassen, die giftig zijn.
4. De leerlingen is minstens éénmaal duidelijk
gemaakt dat er met gas zuinig moet worden
omgegaan (pas aansteken als dat nodig is en
laagzetten of uitdoen bij onderbrekingen) in
het belang van de gezondheid en de
financiën.
5. Gaskranen moeten worden ingedrukt of
opgelicht om ze te kunnen openen
(veiligheidskranen).
6. De slangen naar de branders zijn geschikt

voor het gebruikte gas (aardgas of propaan).
7. Klemringen op leidingen (artikel 315).
8. Gasflessen zo mogelijk buiten (artikel
52.6.3), rechtopstaand en zo weinig mogelijk.
9. Gasflessen (buiten dienst) voorzien van kap
met gaatjes (artikel 359/C) en aangeduid
(artikel 359).
10.Reduceertoestellen in orde (artikel 359/C).
11.Gasleidingen aangepast en gas aangeduid
met kleurcode (artikel 315).
12.Terugslagbeveiliging op gasleiding (artikel
318).
13.Geen recipiënten met gassen of ontvlambare
vloeistoffen (zelfs leeg) in nabijheid van
warmtebron (artikel 52.8.5), zelfs de zon.
14.Gasflessen beveiligd tegen omvallen (artikel
359/E) door kettingen, beugels, ... en tegen
weersinvloeden en zon door dak, ...
15.Na de les wordt de hoofdkraan van de
gastoevoer afgesloten.
16.Lekdetectie d.m.v. zeepwater.
Elektriciteit in het lokaal
17.Als er op tafels stopcontacten zijn voor 220
Volt zijn deze spanningsloos, als ze niet
gebruikt hoeven te worden. Ze kunnen
centraal worden in- en uitgeschakeld.
18.De groepen waarop de stopcontacten van de
leerlingentafels zijn aangesloten, zijn
beveiligd met een aardlekschakelaar.
19.Snoeren voor het werken met 220 Volt zijn

niet voorzien van bananenstekkers of blanke
delen, die onder spanning kunnen of komen
te staan.
20.Zekeringen (artikel 213) in orde.
21.Aanduiding spanning en kringen (artikel
207).
22.Toestand elektrische leidingen, kabels,
contacten en tafelcontactdozen in orde
(artikel 237-244).
23.Aarding in orde (artikel 188, 196, 216).
24.Blanke delen onder spanning afgeschermd
(artikel 237).
25.Elektrischa apparatuur conform o.a. ARAB
en AREI.
Zuurkasten
26.De volgende werkzaamheden vinden
uitsluitend in een zuurkast plaats:
a) waarbij stoffen worden gebruikt of kunnen
ontstaan als daarbij de mogelijkheid be-
staat dat de MAC-waarde van die stoffen
wordt bereikt of zelfs overschreden;
b) als gewerkt wordt met giftige stoffen, ook
als de kans op verspreiding in de lucht
klein is;
c) met geconcentreerde zuren en basen;
d) als er kans bestaat dat er explosieve
mengsels ontstaan;
e) met zeer reactieve stoffen of combinaties
van stoffen.
27.De praktikumopdrachten zijn aangepast aan
het aantal zuurkasten dat beschikbaar is.

28.De ramen in de zuurkasten zijn van
veiligheidsglas of van gelijkwaardig materiaal.
29.De luchtsnelheid in de werkopening van de
zuurkast is minstens 25 cm/s bij geheel
geopend raam.
30.De ramen kunnen niet uit zichzelf omhoog of
omlaag bewegen.
31.In de laagste stand is er een luchtspleet van
3-5 cm.
32.Als een zuurkast tussen twee ruimtes aan
beide kanten toegankelijk is, mogen beide
zijden niet tegelijk geopend zijn.
33.Stopcontacten en bedieningsorganen voor
gas, water, enz... bevinden zich buiten de
zuurkast.
34.De uitmonding van de afvoer van de
zuurkast(en) is zodanig dat er bij geen enkele
weersgesteldheid kans bestaat op
terugkomen van gassen.
35.Zuurkasten, aangesloten op een
gemeenschappelijke afvoerleiding zijn
voorzien van een klep in de afzuigleiding, die
automatisch sluit in geval van brand. De klep
is ook met de hand te bedienen.
36.Zuurkasten worden niet gebruikt als
opslagruimte voor zuren en andere
chemicaliën.
37.De goede werking van de zuurkasten wordt
éénmaal per jaar door een deskundige
gecontroleerd.
Het lokaal

38.De hoogte van het lokaal is minstens 3 m.
39.Per aanwezige persoon is er een vrije
luchtruimte beschikbaar ban 7 m³, waarvan
2,8 m³ boven een hoogte van 1,8 m.
40.Per persoon is er een vrije vloeroppervlakte
van 2 m².
Vluchtwegen
41.Het lokaal kan worden verlaten via:
a) twee aparte uitgangen naar de gang;
b) één deur naar de gang en via een aan-
grenzende ruimte (kabinet, ander lokaal
of dergelijke);
c) één deur naar de gang en door een een-
voudig te openen raam, dat als NOODUIT-
GANG is gemerkt (alleen bij lokalen op de
begane grond);
d) één deur naar de gang en via een brand-
trap;
e) één deur; het aanbrengen van een tweede
uitgang staat hoog genoteerd op de lijst
van wensen.
42.De weg van de werkplek naar buiten is
nergens smaller dan 0,75 m, bij gebruik in
twee richtingen 1,5 m (geldt dus ook voor
gangpaden tussen de tafels).
43.Gangen en doorgangen vrij (artikel 52.5.9).
44.Veilige en voldoende vluchtwegen (artikel
52.5.9) breedte van trappen, leuningen.
Ruimtelijke ventilatie
45.Het lokaal kan door middel van te openen
ramen geventileerd worden.

46.Dat gebeurt als er leerlingen met
bunsenbranders werken.
47.De zuurkasten worden steeds bij het
ventileren ingeschakeld.
48.In de deur(en) naar de gang zitten
ventilatieroosters ingeschakeld.
49.De verversing van de lucht is minstens 10
m³/persoon/h de “kierventilatie”
meegerekend.
50.Verluchting in orde (algemene ventilatie) en
gecontroleerd (artikel 56-58).
Zonwering
51.Als er rechtstreeks zonlicht in het lokaal kan
vallen is er zonwering aangebracht.
52.Deze is van moeilijk brandbaar materiaal
gemaakt.
53.Proeven met open vuur worden niet in de
naaste omgeving van de zonwering
uitgevoerd.
Vloeren
54.De vloeren zijn naadloos (betegelde vloeren
zijn toegestaan) en stroef, bestand tegen
chemicaliën.
55.In het lokaal vertoont de vloer geen
niveauverschillen.
Werktafels
56.Elke leerling kan in twee richtingen zijn tafel
verlaten, er staan dus geen tafels met één
kant tegen de wand.
57.Praktikumwerk door leerlingen wordt in het

algemeen staande verricht; de tafelhoogte is
dan ca. 92 cm.
58.als er in het lokaal ook theorie-onderwijs
wordt gegeven en er dus ook aan de tafels
gezeten wordt, is de hoogte ca. 77 cm en is
het blad voorzien van eenopstaande rand of
van een gootje.
59.Zittend praktikumwerk door leerlingen omvat
geen proeven met bijtende, vluchtige of
brandbare vloeistoffen.
60.Niet vast gemonteerde tafels zijn voldoende
stabiel.
61.Werktafels in chemische inerte, brandvrije
stof.
Veiligheid en gezondheid
62.Alle leerlingen zijn verplicht na het praktikum
hun handen te wassen.
63.Alle leerlingen zijn verplicht beschermende
kleding te dragen.
64.Alle leerlingen zijn verplicht een
beschermende bril te dragen tijdens het
praktikum.
65.In de naaste omgeving van elke uitgang van
het lokaal is een gemakkelijk te bedienen
nooddouche aangebracht.
66.In of nabij het lokaal is een speciale op de
waterleiding aangesloten oogspoeldouche
aangebracht.
67.In het lokaal bevindt zich minstens één
brandblusapparaat van behoorlijke capaciteit;
aan de muur in de directe omgeving van een

deur is de beste plaats.
68.De brandblusmiddelen worden periodiek
gecontroleerd.
69.In het lokaal is een blusdeken aanwezig die
op een goed zichtbare en bereikbare plaats
is aangebracht.
70.In het lokaal is een verbanddoos aanwezig;
de inhoud is compleet.
71.Elke leerling krijgt bij het eerste praktikum
een praktikumreglement; de docent heeft
zich ervan overtuigd dat de leerlingen van de
inhoud van dit reglement kennis hebben
genomen.
72.Leerlingen die de veiligheids- en
gezondheidsmaatregelen niet wensen na te
leven, zijn van het praktikum uitgesloten.
73.Verlichting in orde (artikel 59 - 63).
74.Rook-, drink- en eetverbod (artikel 52 en 162
+ KB van 31 maart 1987).
75.Bepalingen eigen aan sommige bijzondere
werkzaamheden:
- werken onder vacuüm;
- werken onder druk;
- werken met niet-ioniserende straling;
- werken met ioniserende straling o.a. met
radio-actieve isotopen en X-stralen (Wet
van 29-3-1958, KB van 28-2-1963);
- werken met centrifugeertoestel;
- werken met ontledingsuitrusting.
76.Afvalbakken in brandvrij materiaal en met
deksel (artikel 52.8.6.).

Opslag van chemicaliën
77.In het praktikumlokaal zijn niet meer
chemicaliën aanwezig dan voor direct gebruik
bij de proeven nodig is (artikel 52) (beperkt
tot 1 dag verbruik in lab.).
78.Leerlingensets voldoen aan de volgende
beperkingen:
a) Geen verpakking van meer dan 100 cm³.
b) De stoffen zijn niet giftig, (licht)
ontvlambaar of corrosief.
c) Er zijn geen organische peroxyden bij.
d) Op de verpakking staat vermeld wat de
inhoud is; gevarensymbolen zijn zo nodig
aangebracht (veiligheidssignalering artikel
54 quinquies).
e) De sets worden bewaard in vloeistofdichte
kunststofbakken.
79.Een totale voorraad chemicaliën van niet
meer dan 50 kg, inclusief verpakking, is
opgeslagen in één of twee stalen kasten die
afsluitbaar zijn. Organische peroxyden en
gassen vallen niet onder de hier bedoelde
chemicaliën.
80.De flessen of potten staan per categorie in
een metalen of kunststof bak(je).
81.Alle verpakkingen zijn van etiketten voorzien
en eventueel van de bekende
gevarensymbolen. Ook op de buitenzijde van
de kast aanbrengen (pictogrammen) (artikel
723 bis 19).
82.Een lid van de sectie scheikunde draagt de

verantwoordelijkheid en samenstelling van
een lijst waarop alle aanwezige chemicaliën
zijn vermeld. Aan de buitenkant van de kast
aanbrengen.
83.Van de aanwezige chemicaliën zijn de
bijzondere gezondheidsbeïnvloedende
aspecten bekend (giftigheid, carcinogene
eigenschappen, enz...).
84.Per categorie is niet meer aanwezig dan:
a) 5 liter brandbare vloeistoffen;
b) 2 kg brandbare vaste stoffen (geen witte
fosfor, wel bv. zwavelpoeder en rode
fosfor);
c) 1 kg oxyderende stoffen (geen organische
peroxyden);
d) 1 liter van niet meer dan vijf verschillende
geconcentreerde sterke zuren en niet
meer dan 2 liter of kg van de basen
NaOH, KOH en amonia;
e) 0,5 kg Na of K;
f) 50 kg van 100 verschillende andere
stoffen, niet of weinig vluchtig, niet giftig,
niet bijtend, geen samengeperste gassen,
bijvoorbeeld in één kast;
g) geen stoffen met een doodskop op de
verpakking, geen kwik, geen tetra,
benzeen, geen samengeperste gassen.
85.Voor opslag van niet meer dan 150 kg
chemicaliën inclusief de verpakking, is het
gebruik van een bouwkundige kast
toegestaan. Geen organische peroxyden en

gassen!
86.Houters met gassen zijn in berging buiten het
gebouw opgeslagen; de berging is afsluitbaar
voor onbevoegden.
87.Houders met organische peroxyden zijn
opgeslagen in een ruimte die bij de
eigenschappen van die stoffen is aangepast.
Die bergplaats heeft een brandwerendheid
van minstens 60 minuten.
88.Glazen recipiënten: max. 3 liter (artikel
52.8.4.).
89.Vervangingsmogelijkheden van gevaarlijke
produkten werden bekeken en toegepast.
90.Zeer gevaarlijke produkten achter slot (artikel
723 bis 19), met lijst gevaarsymbolen (artikel
723 bis 19) op recipiënten en pictogrammen
op deuren (artikel 54 quinquies).
91.Veilige opslag van stoffen met bijzondere
eigenschappen.
Na, K, P, ... reagentia, produkten gevoelig
aan water, ...
- ontplofbare;
- oxyderende;
- uiterst kankerverwekkende;
- zeer giftige stoffen, lijst amanuensissen.
92.Regelmatig nazicht van de opslag bv.
peroxydevorming bij ether. Vloeistofniveau
regelmatig controleren bij bv. Na, K, P, ...
93.Onverenigbare produkten apart opslaan:
oxydatie- en reductiemiddelen/ontvlambare
stoffen, zuren en basen, ...

94.In ‘t algemeen gevaarlijke reacties vermijden
o.a. ontploffingen veroorzaakt door
onverenigbaarheid van bepaalde produkten.
95.Ontplofbare en oxyderende produkten: te
vermijden ofwel dan bijzondere
voorzorgsmaatregelen.
Scheikunde (theorie-
lokaal)
(Een lokaal waarin theoretisch onderwijs in de
scheikunde wordt gegeven dat wordt
ondersteund door demonstratieproeven die
uitsluitend worden gevoerd door de docenten
en/of amanuensis/t.o.a.)
Algemeen
N.B. Voor zover in de controlelijst T. Scheikunde
(praktikumlokaal) aangegeven aandachtspunten
zinvol in een theorielokaal toepasbaar zijn,
gelden ze ook daar. Er zijn evenwel enkele
uitzonderingen, waarop hieronder wordt
ingegaan.
96.Een vrije luchtruimte van 5 m³ per persoon is
voldoende.
97.Het lokaal moet voldoende ruimtelijke
ventilatie hebben, bijvoorbeeld 10
m³/persoon/uur.
98.Tussen de demonstratietafel en de voorste rij
met leerlingentafels dient zoveel ruimte te zijn
dat gevaar voor spatten en morsen voor de
leerlingen is vermeden.
99.Is de ruimte tussen de demonstratietafel en

de leerlingen te klein dan wordt er met een
spatscherm gewerkt.
100.De spatshcermen zijn groot genoeg om
bescherming te bieden, voldoende stabiel en
van slagvast materiaal gemaakt.
Het kabinet / voorbereidingsruimte
101.De vrije ruimte is minstens 20 m³ per
persoon.
102.De hoogte is minstens 3 m.
103.Als het Kabinet “inpandig” is en er dus geen
uitzicht naar buiten mogelijk is, verblijft de
amanuensis niet meer dan 2 uur per dag in
deze ruimte. Administratieve werkzaamheden
kan hij elders verrichten.
NB: Overigens moet een kabinet voldoen aan
de bepalingen, die gesteld zijn voor
praktikumlokalen.
Veilig werken met leerlingen en chemicaliën
104.Bij de keuze van de proeven, die aan de
leerlingen worden opgedragen, wordt
rekening gehouden met:
a) leeftijd en ervaring van de leerlingen;
b) het niveau van de leerlingen;
c) soort van proeven;
d) beschikbare accomodatie in het lokaal;
e) beschikbaarheid van deskundig toezicht.
105.In de gevallen dat zulks zinvol is, vormt het
door de leerlingen zelf opzoeken van
gevaaraspecten van de bij een proef te
gebruiken stoffen een vast onderdeel van de
opdracht en van de verslaglegging.

106.Docenten en assisterend personeel geven
zelf het voorbeeld bij het gebruiken van
beschermingsmiddelen en apparatuur om de
attitude van de leerlingen in gunstige zin te
beïnvloeden.
107.Er is duidelijk inzicht in de verschillende
manieren waarop stoffen gebruikt kunnen en
mogen worden:
a) stoffen waarvan ieder gebruik verboden is;
b) stoffen, die alleen worden gehanteerd
door de docent en/of amanuensis;
c) stoffen die ook in handen mogen komen
van leerlingen met enige praktische
ervaring;
d) overige stoffen.
108.Elke docent kan eenvoudige allereerste
hulp verlenen.
109.Elke docent weet wat te doen in geval van
Afval
een calamiteit; dat geldt natuurlijk ook voor
de assisterende medewerkers.
110.Proeven, testen, analyses, rationaliseren
o.a. om aankoop en hoeveelheid
geproduceerd afval te beperken.
111.Hoeveelheid solventen en spoelwater
verminderen (beter 3 maal met 10 ml spoelen
dan 2 maal met 50 ml).
112.Neutralisatie van neutraliseerbaar Klein
113.
Chemisch Afval (KCA) (o.a. zuren en basen)
voor lozing in gootsteen volgens de regels.

a) Overdracht van niet neutraliseerbaar en
giftig afval aan erkende firma, via
geschikte conditionering en
verantwoordelijke persoon (Wet van 22-7-
1974, KB van 9-2-1976). Bijhouden van
register (opneming, getuigschriften,
facturen, ...).
b) Vast afval in geschikte bakken (glas,
recipiënten, ...) regelmatig leeg gemaakt?
→ correct gebruikte containers
→ gecontroleerde stortplaatsen.
c) Kankerverwekkende afvalstoffen:
bijzonder circuit.
d) Ontvlambaar afval in metalen emmers,
bakken met automatisch gesloten deksel
of dergelijke.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst T Scheikunde
Document 25

U. Turnzaal
Algemeen
Lokaal:
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Het onderste gedeelte van de wanden is glad
of is afgeschermd.
2. Scherpe, uitstekende delen van bijvoorbeeld
radiatoren of vastzetinrichtingen zijn niet
aanwezig of goed beschermd.
3. De beglazing bestaat uit veiligheidsglas.
4. Verlichtingsarmaturen, klok en dergelijke zijn
beschermd tegen beschadigingen.
5. Wandcontactdozen en schakelaars zijn
onbeschadigd.
6. De vloer is in goede staat en voldoende
stroef en veerkrachtig.
7. De bovenkant van grondpotten en dergelijke
is praktisch gelijk met het vloerniveau.
8. Het speelveld heeft voldoende
uitloopmogelijkheid tot wanden en toestellen
(aanbevolen is min. 1,5 m).
9. Temperatuur, ventilatie en verlichting zijn
onder alle omstandigheden voldoende.
10.De nooduitgang is niet geblokeerd.
11.Alle verplaatsbare toestellen kunnen in de
toestellenberging.
12.In de kleed- en wasruimte bevinden zich
geen scherpe voorwerpen die letsel kunnen
veroorzaken.

13.De vloer in de wasruimte is stroef en
onbeschadigd.
14.De doucheruimte kan geventileerd worden.
15.De kleedlokalen, doucheruimte en toiletten
worden regelmatig schoongemaakt.
Vaste toestellen
16.Klimtouwen:
a) de wagens waaraan de touwen zijn
bevestigd lopen soepel in de
verrolinrichting;
b) de kettingen tussen de wagens en het
touw om de wagens te verplaatsen
vertonen geen gebreken;
c) de klimtouwen verkeren in goede staat;
17.Ringen:
zichtbare beschadigingen en knopen zijn
niet aanwezig.
a) de ringen, ringtouwen, leren riemen en
kettingen verkeren in goede staat;
b) de disloqueerwartels zijn geborgd;
c) het losgaan van de kettingbevestiging is
tijdens het gebruik van de ringen niet
mogelijk;
d) de ringen worden niet belast over een vlak
kleiner dan ca. 100 mm (bv. door er
toestellen in te hangen);
e) de ringenhaak is aan de achterzijde
beschermd om verwondingen en
vloerbeschadigingen te voorkomen.
18.Rekstokken:

a) de rekstokken kunnen rammelvrij worden
vastgezet;
b) de rekstokken zijn gezekerd tegen
losgaan.
19.Wandrek:
a) de sporten zitten goed vast en kunnen niet
meedraaien;
b) spankabels, kettingen en lieren verkeren
in veilige staat.
Verplaatsbare toestellen
20.Turnbrug:
a) de staanders zijn gemakkelijk in de stijlen
te verstellen;
b) de vastzetinrichtingen van de staanders
werken naar behoren;
c) in de berging worden de
vastzetinrichtingen enigszins ontspannen;
de liggers kunnen in dit geval niet
ongewild zakken;
d) de houten liggers zijn onbeschadigd en
goed bevestigd aan de staanders;
e) in de berging staat een brug niet op
wielen.
21.Afzettrampoline:
a) de verstelbare poten zijn goed vergrendeld
(voor iedere les te controleren);
b) tijdens het gebruik mag de hoek, die
gevormd wordt door het raam en de
achterste poot, niet groter zijn dan 80°;
c) de antislip vloerbeschermers verkeren in

goede staat;
d) het metalen raam en de veren zijn volledig
beschermd door een gepolsterd dek; dit
dek is aan de voorzijde van het raam
elestisch bevestigd;
e) de spanning in het springdoek moet
minimaal zodanig zijn, dat bij het
inspringen in de laagste stand de grond in
geen geval geraakt wordt;
f) de veren of elastieken spanners verkeren
in goede staat;
g) de afzettrampoline wordt gebruikt in
combinatie met een landingsmat;
h) het toestel is in een afsluitbare ruimte
opgeborgen of is vertikaal geplaatst en
vergrendeld met een slot;
i) de leraar is opgeleid in het veilig omgaan
met de trampoline.
22.Overige verplaatsbare toestellen:
a) de antisliphoeven van bok en paard zijn
intact;
b) de verstelbare poten van bok en paard zijn
goed gangbaar;
c) de bekleding van bok en paard is
onbeschadigd;
d) de houten onderdelen van de springkast
passen stevig in elkaar en zijn
onbeschadigd;
e) de bekleding van de springkast is
onbeschadigd;
f) de springkast staat in de berging niet op

wielen.
23.Matten:
a) de valmat is met name ter plaatse van de
stiksels, onbeschadigd;
b) de vulling is in goede staat en geeft
voldoende schokdemping (de hoes moet
in onbelaste toestand strak staan);
c) de valmat wordt niet over de vloer
gesleept.
Organisatorische maatregelen
24.Tenminste jaarlijks worden de toestellen
geïnspecteerd.
25.Een EHBO-kast voorzien.
26.Bij ongevallen kan snel hulp worden
ingeroepen (bv. telefoon).
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst U Turnzaal
Document 26

V. Psycho-Sociale belasting
Kwantitatieve werkddruk
Inspectiedatum
Controle punten Ja Neen Te nemen maatregelen
1. Structureel overwerk komt niet voor of blijft
binnen aanvaardbare grenzen.
2. Er zijn in het schooljaar geen perioden met
een te zware piekbelasting.
3. Er is een duidelijk onderscheid tussen
werktijd, vrije tijd en vakantietijd.
4. a) Het werk is evenwichting en naar tevre-
denheid verdeeld over alle mensen.
b) De directie kan zonder al te veel moeite
mensen vinden voor overige schooltaken.
c) Het zijn niet altijd dezelfde mensen waarop
hiervoor een beroep gedaan kan worden.
5. De verdeling van de groepen en lessen over
de leraren gebeurt in goed overleg.
6. a) Er is voldoende pauze en voldoende tijd
voor de lunch.
b) Leraren en directie hebben voldoende
mogelijkheden om de pauzes op een
rustige manier door te brengen.
Kwalitatieve werkddruk
7. Ervaart u problemen met de inhoud en de
organisatie van het onderwijs?
* de eindtermen
* het leerplan
* de les- en oefenstof

* de verwerkingsmethode
* de activiteitenplanning
* andere problemen........................................
8. Ervaart u problemen met leerlingen en/of
ouders?
* het aantal leerlingen is te groot
* het niveau van de leerlingen is te laag
* de samenstelling van de klas is te hete-
rogeen (qua niveau, motivatie, concentratie
of taalvaardigheid)
* ordeproblemen
* schoolverzuim
* leerlingen met psycho-sociale problemen
* omgang met ouders
* intimiderend of agressief gedrag
* geestelijk of fysiek geweld
* andere problemen........................................
9. Ervaart u problemen met de leer- en
hulpmiddelen?
* te weinig middelen
* niet op tijd beschikbaar
* van onvoldoende kwaliteit
* andere problemen........................................
10.Ervaart u problemen met de leslokalen, het
gebouw of de overige ruimten?
* te weinig lokalen
* te kleine lokalen
* meerdere lokaties
* afstand tussen lokaties
* algemene inrichting lokalen (klimaat, ver-
lichting, e.d.)
* inrichting van (praktijk)lokalen
* hygiëne lokalen en school

* andere problemen........................................
11.Ervaart u problemen met de geboden
informatie?
* over uw leerlingen
* over het beleid van de directie
- onderwijskundig
- organisatiekundig
- personeelsbeleid
* over de school
* over de regelingen inzake de preventie en
bestrijding van seksuele intimidatie,
agressie en geweld
* overige informatie.........................................
12.Krijgt u onvoldoende of niet adequate
informatie over uw eigen functioneren (feed
back)?
* van de schooldirectie
* van uw collega’s
13.Zijn er onderlige coördinatieproblemen?
* afspraken die niet nagekomen worden
* onduidelijke en/of inefficiënte overlegstruc-
tuur
* moeilijkheden in het eigen werk omdat
anderen niet doen wat ze zouden moeten
doen
* noodzakelijke informatie die niet of maar
moeilijk doorkomt
* men wordt niet aangesproken op onprof-
fessioneel gedrag
* intimiderend gedrag van collega’s, leer-
lingen, derden
14.Vindt u dat er door de school onvoldoende

gebruik gemaakt wordt van uw kennis en
ervaring?
15.Vindt u dat uw werk u onvoldoende
mogelijkheden biedt om nieuwe dingen te
leren?
16.Heeft u tijdens uw werk regelmatig last van:
* vermoeidheids- of concentratieproblemen
* motivatieproblemen
* emotionele problemen
* deskundigheidsproblemen
* andere problemen........................................
17.Kunt u de problemen die u in het werk
ervaart zelfstandig oplossen?
* door tempo van werken te veranderen
* door meer te werken
* door de methode van werken te veranderen
* door volgorde van werken te veranderen
18.Kunt u de problemen die u in het werk
ervaart samen met anderen oplossen?
* met collega’s
* met specialisten (vertrouwenspersoon,
andere docenten met specialisaties)
* met de schooldirectie
* op de personeelsvergadering
* in het overlegcomité
Het Personeelsbeleid
19.Wordt voldoende zorg besteed aan de
benoeming van nieuw personeel?
20.Worden stagiaires begeleid?
a) Stagiairs van andere opleidingen (meestal
lerarenopleiding) die op school stage
lopen.

) Stagiaires vanuit school bij bedrijven en
instellingen.
Stage-overeenkomst opgesteld en ingevuld?
Verzekering afgesloten?
21.Worden nieuwe medewerkers of
medewerkers die in een nieuwe functie
worden geplaatst begeleid?
22.Worden functionerings- en
beoordelingsgesprekken gehouden?
23.Worden minder goed functionerende
medewerkers begeleid?
24.Worden zieke en/of overspannen
medewerkers begeleid?
25.Heeft de school een leeftijdsbewust
personeelsbeleid?
26.Wordt bij het verdelen van taken rekening
gehouden met individuele voorkeuren,
vaardigheden en privé-omstandigheden?
27.Worden voldoende mogelijkheden geboden
voor scholing van individuele medewerkers?
28.Worden voldoende mogelijkheden geboden
voor scholing in teamverband?
29.Zijn er duidelijke taak- en functie-
omschrijvingen?
De arbeidsverhoudingen
30.Hoe ervaart u de onderlinge verhoudingen?
* positieve relatie met collega’s (samenwer-
kingsbereidheid, wijze van omgaan met
conflicten)
* waardering van het werk door schooldi-
rectie

* voldoende (sociale) contactmogelijkheden
31.Is er een veilig schoolklimaat?
* omgang met agressie en geweld
* preventie seksuele intimidatie
32.De inzet van mensen en middelen is
voldoende.
33.Hoe is de dynamiek in de organisatie?
34.Biedt de school een professionele cultuur?
35.Is er een goed functionerend overleg?
* tussen schooldirectie en personeel
* tussen directies en algemeen directeur
* in schoolraad
* in Raad van Bestuur
* in college van directeurs
36.Heeft u het gevoel dat u zelf invloed kunt
uitoefenen op veranderingen m.b.t. het werk?
* toekomstige krimp, fusie of reorganisatie
* (on)zekerheid over behoud van werk
* toekomstige ondewijskundige verande-
ringen
Seksuele intimidatie, agressie en geweld
37.De school besteedt voldoende aandacht aan
preventie en bestrijding van seksuele
intimidatie.
38.De school besteedt voldoende aandacht aan
het probleem agressie en geweld.
39.Personeel en leerlingen weten welke
klachten gemeld dienen te worden en bij wie
dat dient te gebeuren.
40.Personeel en leerlingen kunnen klachten
over seksuele intimidatie, agressie en geweld

drempelloos en in vertrouwen melden.
41.Het aantal gemelde klachten over seksuele
intimidatie, agressie en geweld binnen de
school, gedurende het afgelopen jaar is bij de
schooldirectie bekend en worden
geregistreerd.
42.De groepen (onder leerlingen en personeel)
in de school die een meer dan gemiddeld
risico lopen om lastig gevallen te worden, zijn
bekend.
43.Bij de schooldirectie is bekend of er
bepaalde groepen (onder leerlingen en
personeel) in de school zijn aan te wijzen, die
zich voornamelijk schuldig maken aan
seksueel intimiderend gedrag.
44.Schooldirectie en personeel zijn bekend met
de vormen van agressief gedrag die op
school voorkomen.
* fysiek geweld
* psychisch geweld
* verbaal geweld
* vernielen/beschadigen van eigendommen
* overige vormen............................................
45.Bij de schooldirectie is bekend bij welke
situaties, activiteiten, afdelingen of klassen
agressief gedrag voornamelijk voorkomt.
46.Bij de schooldirectie is bekend of
voornamelijk bepaalde groepen of individuen,
zowel van personeel als leerlingen,
geconfronteerd worden met agressief gedrag
van anderen.
47.Bij opvallend ziekteverzuim wordt nagegaan

of er een relatie bestaat met seksuele
intimidatie, agressie of geweld.
48.De school heeft een plan van aanpak gericht
op preventie en bestrijding van seksuele
intimidatie, agressie en geweld.
49.Ouders, leerlingen en personeel zijn door de
school geïnformeerd over de onderwerpen
seksuele intimidatie, agressie en geweld en
de maatregelen die de school daarentegen
onderneemt.
50.Ouders en leerlingen worden betrokken bij
de preventie en bestrijding van seksuele
intimidatie, agressie en geweld.
51.De onderwerpen seksuele intimidatie,
agressie en geweld worden besproken en
behandeld in bepaalde lessen.
52.De school heeft een commissie ingesteld, die
klachten over seksuele intimidatie, agressie
en geweld behandelt.
53.Er is (zijn) één of meer vertrouwenspersonen
benoemd, waar personeelsleden en
leerlingen voorvallen van seksuele
intimidatie, agressie en geweld in vertrouwen
kunnen melden.
54.Er is een functionaris benoemd die het beleid
gericht op preventie en bestrijding van
seksuele intimidatie, agressie en geweld
coördineert.
55.Schooldirectie en personeel zijn voldoende
getraind in het signaleren en bespreekbaar
maken van seksuele intimidatie.

56.Schooldirectie, personeel en leerlingen zijn
voldoende getraind in het omgaan met
agressief gedrag.
57.De school heeft sancties vastgesteld die bij
seksuele intimidatie, agressie en geweld
kunnen worden opgelegd.
58.De school onderhoudt contacten met
hulpverleningsinstellingen in de regio. Met
deze instellingen zijn vaste afspraken
gemaakt over overleg, verwijzing,
afhandeling van incidenten, enz...
59.Er zijn vaste afspraken over wanneer de
politie wordt ingeschakeld en de afhandeling
van incidenten door de politie.
60.De school heeft opvangmogelijkheden
geregeld, zowel voor daders als slachtoffers
van seksuele intimidatie, agressie en geweld.
61.Het beleid gericht op preventie en bestrijding
van seksuele intimidatie, agressie en geweld
wordt jaarlijks geëvalueerd.
62.De uitvoering van de afspraken met externen
wordt jaarlijks geëvalueerd.
63.Voor iedereen in de school is duidelijk wat
verstaan wordt onder grensoverschrijdend
gedrag, (on)gewenste omgangsvormen e.d.
64.Problemen en spanningen tussen
verschillende groepen en individuen worden
in een open sfeer besproken.
65.Docenten en leerlingen zijn zelf
verantwoordelijk voor de inrichting en het op
orde houden van de door hun gebruikte

uimten.
66.Het pedagogisch klimaat in de school is
gericht op de versterking van het
verantwoordelijkheidsbesefl en respectvol
met elkaar omgaan.
67.Leerlingen en personeel voelen zich
medeverantwoordelijk voor excessen op
school, vandalisme, pesterijen en geweld.
68.Bij activiteiten in de school is altijd voldoende
sociale controle.
69.Er zijn duidelijke afspraken over de directe
opvang van slachtoffers na incidenten.
70.Er zijn technische of, bouwkundige
maatregelen getroffen om intimiderend en
agressief gedrag, diefstal en vandalisme
tegen te gaan.
Gedaan te
Op
Naam
Handtekening
Controlelijst V Psycho-Sociale belasting
Document 27

Prioriteitsbepaling
Letter en
nummer
controlelijst
Knelpunt R C B W Totaal
Prioriteitsbepaling
Document 28

Uitvoeringscontrole
Nr.
Prioriteit
Stand van zaken
Knelpunt 1/12 1/3 1/6
in orde bijsturen in orde bijsturen in orde bijsturen

Uitvoeringscontrole
Document 29

Arbeidsmiddelen.
1. Aankoop- en indienststellingsbeleid:
INSPECTIE - INDEX
0: geen betrokkenheid van de preventieadviseur bij aankoop van belangrijke machines, installaties
en apparaten, geen visum en/of indienststellingsverslag;
1: geen inhoudelijke betrokkenheid van de preventieadviseur;
2: globale naleving van de reglementering op enkele kleine inbreuken na;
3: inhoudelijke betrokkenheid van eigen deskundigen;
4: inhoudelijke betrokkenheid van externe deskundigen.
2. Beoordeling veiligheidsaspecten van machines en van het handgereedschap:
0: geen mechanische afscherming en/of veiligheidsvoorzieningen voor één gevaarlijke machine
(bijlage 4 M.R.);
1: geen afscherming voor mechanische risico’s voor één gewone machine;
2: globale naleving van de reglementering op enkele kleinere overtredingen na;
3: vervangingsbeleid voor handgereedschap;
4: vervangingsbeleid ook voor machines.
3. Geschreven instructies voor machines:
0: voor één machine is een geschreven essentiële veiligheidsinstructie niet voorhanden;
1: de instructies zijn inhoudelijk niet aangepast aan de omstandigheden. De instructies voor
de fabrikant werden niet aangevuld;
2: globale naleving van de reglementering op enkele kleinere overtredingen na;
3: de instructies houden rekening met wijzigende toestanden;
4: regelmatige vorming op het vlak van de instructies.
4. Transportwerktuigen en hefwerktuigen:
0: er kan geen verslag van een erkend organisme worden voorgelegd voor een hefwerktuig;
het verslag bevat belangrijke opmerkingen; er wordt geen gepast gevolg gegeven aan de
gemaakte opmerkingen;
1: een ongekwalificeerd persoon bestuurt een transportwerktuig of een hefwerktuig; vaststel-
ling van foutief gedrag van het personeel;
2: globale naleving van de wetgeving op enkele kleinere inbreuken na;
3: er bestaat een specifiek vormingsprogramma voor het personeel;
4: lange termijnsvisie betreffende de vervanging van minder betrouwbaar of minder geschikt
materieel.
5. Beeldschermen:
0: geen aandacht; geen geschikte oriëntering ten opzichte van de lichtbronnen;
1: geen medisch toezicht;
2: globale wetgeving goed nageleefd op enkele kleinere inbreuken na;
3: er bestaat een check-list om een beeldschermwerkpost te evalueren die dient als basis voor
aanpassing van de toestand;
4: betrokkenheid van de gebruiker bij de ontwikkeling van de programmatuur.

Arbeidsplaatsen.
6. Risico valgevaar (zowel van hoger gelegen vlak, als struikelen en uitglijden), risico voor
vallende voorwerpen:
0: zeer grote wanorde waardoor gevaar voor vallen; ofwel hoger gelegen vlakken niet
afgeschermd; ofwel opgeslagen goederen onstabiel;
1: vloeren niet slipvrij, niet vrij van putten, hobbels en gevaarlijke hellingen;
2: globale naleving van de wetgeving op enkele kleine inbreuken na;
3: alle poorten die naar boven toe opengaan zijn voorzien van een doelmatige uitrusting
ter beveiliging tegen het onverwacht naar beneden komen, gevaarlijke zones afge-
schermd;
4: tracé van de wegen afgetekend en berekend in functie van de te verplaatsen goederen,
vervoerplan.
7. Brandvoorkoming en brandbestrijdingsmiddelen:
0: nooduitgangswegen en nooduitgangen niet vrij en onmiddellijk bruikbaar;
1: de werknemers kunnen, bij bevraging, niet onmiddellijk antwoorden wat te doen bij
brand;
2: globale naleving van de wetgeving op enkele kleine inbreuken na;
3: de wetgeving is volledig nageleefd; het notitieboekje wordt nauwkeurig bijgehouden;
4: men kan uitleggen waarom men extra legaal, automatische branddetectie en -melding,
sprinklerinstallaties of RWA (rook en warmte afvoer) heeft geïnstalleerd.
8. Veiligheidssignalering:
0: er zijn onvoldoende correcte pictogrammen aangebracht voor de aanduiding van uit-
gangen en nooduitgangen en/of voor het brandbestrijdingsmaterieel en/of voor het ver-
bod van vuur, open vlam en roken;
1: er zijn onvoldoende correcte pictogrammen aangebracht voor het verplicht gebruik van
P.B.M.;
2: globale naleving van de wetgeving op enkele kleine inbreuken na;
3: de pictogrammen signaleren de plaatsen waar bestendig gevaar bestaat (bijvoorbeeld
stoten, vallen, elektrische spanning, laserstraling, enz..);
4: het bedrijf zorgt voor een voortdurend herhaald onderricht van alle personen voor wie
de signalering van betekenis kan zijn.
9. Omgevingsfactoren (afzuiging - arbeidsklimaat - verluchting en verlichting):
0: stof, gas, damp, wasem of rook niet uitgeschakeld aan de bron door adequate middelen;
1: ontoereikend algemeen ventilatiesysteem;
2: globale naleving van de wetgeving op enkele kleine inbreuken na;
3: technische voorzieningen getroffen om bij uitzonderlijke warmte een comfortabele
werksituatie te verzekeren;
4: comfortabele arbeidsomgeving (vergelijkbaar met de betere huissituatie).
10. Elektrische installatie:
0: er kan geen verslag van een erkend organisme worden voorgelegd betreffende de
controle van de elektrische laagspannings- en/of de hoogspanningsinstallatie; het
verslag bevat belangrijke gebreken (zoals deze die gevaar inhouden voor recht-
streekse aanraking);
1: ongekwalificeerd personeel hersteld elektrische installaties;
2: het verslag van het erkend organisme vermeldt enkel kleine tekortkomingen die
geen onmiddellijk gevaar voor de werknemers inhouden;
3: het verslag van het erkend organisme vermeldt geen enkele tekortkoming of vermeldt
enkel tekortkomingen die reeds verholpen zijn;
4: er bestaat een lange termijnsvisie betreffende de aanpassing van de oudere instal-
laties aan de voorschriften van het Algemeen Reglement op de elektrische installaties.

Chemische agentia.
11. Beheersing etikettering - gebruik - monitoring van gevaarlijke stoffen:
0: opslag van ontvlambare produkten (ontvlammingspunt lager dan 55°C) in de werklo-
kalen groter dan de dagvoorraad;
1: ongeïdentificeerde produkten of niet correct geëtiketteerde gevaarlijke produkten
aanwezig in de werkplaats;
2: globale naleving van de wetgeving op enkele kleine inbreuken na;
3: veiligheids- en gezondheidskaart voor alle produkten aanwezig;
4: risico-analyse over de gebruikte stoffen met opvolging van de conclusies.
Fysische agentia (lawaai, trillingen).
12. Lawaaibeheersingsprogramma:
0: geen risico-analyse lawaai-voorkoming/-verbetering;
1: geen P.B.M. ter beschikking ondanks rest-lawaai-studie;
2: globale naleving van de wetgeving op enkele kleine inbreuken na;
3: lawaai/trillingen veroorzakende machines/installaties gegroepeerd in afzonderlijk
geïsoleerde omgeving of tewerkstelling in restlawaai omgeving quasi nul;
4: grens van 85 dB overal (op elke arbeidspost) gehaald.
P.B.M.
13. Beoordeling van de P.B.M., artikels 5, 6 en 10 van het koninklijk besluit van 7 augustus 95:
0: geen beoordeling gemaakt;
1: beoordeling gebeurt enkel op basis van de gewoonten en de ervaring uit het verleden;
2: voor de beoordeling wordt beroep gedaan op de preventiedeskundigen;
3: ook het overlegcomité neemt deel aan de beoordeling en beschikt hierover
over de nodige documenten;
4: ruime aandacht voor de comfortaspecten van de P.B.M.
Bijzondere werknemerscategorieën.
14. Interimarbeiders.
0: alleen de personeelsdienst (zonder tussenkomst preventieadviseur) ontfermt zich over de
aanwerving (geen aandacht voor vgv problemen;
1: voorafgaandelijk aan de indienststelling worden voldoende gegevens in verband met uit te voeren
werk en kwalificaties van de werknemer doorgegeven aan het interimbureau;
2: er wordt een bijkomende opleiding ‘vorming en informatie’ gegeven;
3: de preventiedeskundigen worden vóór de bestelling van de uitzendkracht geraadpleegd en zijn
bemerkingen/eisen worden te samen met gegevens over uit te voeren werk en kwalificaties van
de werknemer doorgegeven (beroepskwalificaties, kenmerken en risico-evaluatie werkpost
4: de procedure voor melding van zware ongevallen voorziet dat zware arbeidsongevallen door de
gebruiker zelf aan de Technische Inspectie gemeld moet worden (zie ook KB 19/02/1997).
Arbeidsbelasting.
15. Manueel hanteren van lasten:
0: geen evaluatie van de risico’s, geen initiatieven genomen;
1: uitsluitend medische controle;
2: wetgeving is relatief goed nageleefd (organisatorische maatregelen: aanpassen van de
werkpost, voorkomen van het verplaatsen van zware lasten, rusttijden, aanleren van til-
technieken);
3: aangepaste technische hulpmiddelen;
4: grondige beleidsmatige aanpak: aankoop van grondstoffen en basisprodukten (opslag),
inpakken van eindprodukt, wijzigen van produktieproces, enz...

Zelfwerkzaamheid
16. Directie:
0: negatieve houding ten opzichte van geformuleerde opmerkingen van de auditor;
1: na moeizame discussie worden er enkele toegevingen gedaan;
2: gewillige aanvaarding van de geformuleerde opmerkingen en bereid hieraan tegemoet
te komen;
3: suggesties van de auditor voor verbeteringen worden aangenomen zelfs indien ze
verder gaan dan het strikt reglementaire;
4: komt actief over en heeft tijdens het onderhoud zelf eigen suggesties voor verbete-
ringen.
17. Hiërarchische lijn:
0: negatieve houding ten opzichte van geformuleerde opmerkingen van de auditor;
1: na moeizame discussie worden er enkele toegevingen gedaan;
2: aanvaarding van de geformuleerde opmerkingen en bereid hieraan tegemoet te
komen;
3: suggesties van de auditor voor verbeteringen worden aangenomen zelfs indien ze
verder gaan dan het strikt reglementaire;
4: komt actief over en heeft tijdens het onderhoud zelf eigen suggesties voor verbete-
ringen.
18. Overlegcomité (mede gebaseerd op enkele comité-verslagen):
0: de voorzitter beschikt over te weinig machtiging;
1: geen inbreng van het comité bij ernstige ongevallen;
2: reglementering nageleefd;
3: evenwichtige bijdrage van de werkgevers- en werknemersafvaardiging;
4: comité formuleert beleidsvoorstellen voor de onderneming.
19. Preventiediensten (mede gebaseerd op maand- en jaarverslag):
0: bestaan enkel op papier, A.O. worden niet onderzocht;
1: geen inbreng van arbeidsgeneeskundige dienst;
2: beperkt werkplaatsonderzoek en redelijk de wetgeving nageleefd;
3: opdrachten volledig uitgevoerd, systematische en grondige werkplaatsbezoeken,
analyse werkposten, enz...;
4: intensief betrokken bij risico-analyse en beleid (dynamische risico-inventaris).
20. Werknemers:
0: onverschillig ten opzichte van V.G.V.-problematiek; niet gebruiken van de veilig-
heidsvoorzieningen;
1: instructies worden niet nageleefd; de P.B.M.’s worden niet gedragen;
2: naleving van instructies en gebruik van veiligheidsvoorzieningen en dragen van
P.B.M. (globale naleving);
3: signaleren van manifeste overtredingen aan de hiërarchische lijn, de werkgever, de
preventieadviseur en de arbeidsgeneesheer;
4: signaleren en suggereren van verbeteringen aan hiërarchische lijn, werkgever, preventieadviseur
en arbeidsgeneesheer .

INSPECTIE-EENHEIDSFICHE
Inspectie-eenheid Nummer (administratie): ..............................................................................................................................................
Beschrijving (eventueel): ..............................................................................................................................................................
Sleutelwoord (voorstel): ................................................................................................................................................................
Auditor(s): ....................................................................................................................................................................................
__________________________________________________________________________________________________________
Preventiedienst
Preventieadviseur: ...............................................................................................Prestatie preventieadviseur (%): .....................
Aantal adjuncten: ...................... Prestatie adjuncten (%): ....................................Tel. van de dienst: ..........................................
Vorming: Niveau 1 Niveau 2 Andere bijk. vorming Volgt vorming Aantal werknemers onder toezicht:
................
Adres dienst: zie adres werkgever zie adres exploitatiezetel ander adres:
......................................................................
.................................................................................................................................................................................
Organisatie: Eigen dienst Gemeenschappelijke dienst met nr. ................. Gemeenschappelijke dienst zonder
nummer
Comité: Geen comité Comité Syndicale afvaardiging Overlegcomité
Commentaar: ................................................................................................................................................................................
__________________________________________________________________________________________________________
Werkgever naam: .....................................................................................................................................................................................
Handelsvorm: ...............................................................................................................................................................................
Adres: ...........................................................................................................................................................................................
RSZ-nummer: ...................................................................... BTW-nummer: ................................................................................
__________________________________________________________________________________________________________
Exploitatiezetel Handelsnaam: ................................................................................................................................................................
Adres: zie adres werkgever ander adres
.............................................................................................................................
Tel.: ........................................................................ Fax: ...................................................................................................
NACE-code: ..................................................................................................................................................................................
Aantal werknemers: ......................................................................................................................................................................
Bestuurder + functie: .....................................................................................................................................................................
Contactpersoon + telefoonnummer: ..............................................................................................................................................
Commentaar: ................................................................................................................................................................................
__________________________________________________________________________________________________________
Inspectie-index Bezoekdatum: ............................
A. Naleving van de reglementering
Arbeidsmiddelen Arbeidsplaatsen
0 1 2 3 4 0 1 2 3 4 0 1 2 3 4
Aankoop en indienststelling Valgevaar Chemische agentia
Veiligheid machines Brand Lawaai - trillingen
Instructies Signalisatie P.B.M.
Transport en hefwerktuigen Arbeidsklimaat Interimkrachten
Beeldschermen Elektriciteit Manueel hanteren
B. Situationele factor (x = ja)
C. Appreciatie zelfwerkzaamheid
0 1 2 3 4 0 1 2 3 4
Directie Preventiediensten
Hiërarchische lijn Werknemers
Overlegcomité
Commentaar: ...............................................................................................................................................................................

Inspectie-index
Document 30

Risico-analyse: arbeidsmiddelen (bijlage KB 12/08/1993)
Onderzochte machine (of arbeidsmiddel): naam en nummer:
Datum en plaats van het onderzoek:
Analyse uitgevoerd door:
0. ALGEMEEN
Na te leven voorschriften Ja Neen Commentaar
0.1 Bestaan er schriftelijke instructies die geviseerd zijn
door de preventieadviseurs en arbeidsgeneesheer (voor
installatie, machine of gemechaniseerd werktuig)
betreffende (art.7 van het KB):
- werking;
- de gebruikswijze;
- de inspectie;
- het onderhoud?
0.2 Bestaat er een indienststellingsverslag (art. 8.3. en 8.4.
van het KB)?
1. BEDIENINGSSYSTEMEN
1.1. Zijn de bedieningssystemen (drukknoppen, hendels,
pedalen, gevoelige toetsen, klaviertoetsen, enz ...die
een invloed hebben op de veiligheid:
- duidelijk zichtbaar?
- herkenbaar?
- waar nodig op passende wijze
gemerkt?
Bedieningsknoppen duidelijk gemerkt, door symbool of tekst,
goed begrepen door werknemer.
Bedieningsknoppen moeten zichtbaar zijn vanaf de werkpost,
dus gegroepeerd nabij de werkposten.
Kleur startknoppen liefst wit, maar groen, grijs, zwart mag,
evenwel NOOIT ROOD.
Kleur stopknoppen liefst zwart, maar ook wit, grijs, rood mag,
maar NOOIT GROEN.

1.2. Bevinden de bedieningssystemen zich buiten de
gevaarlijke zone(s)?
1.3. Zijn de bedieningssystemen zodanig geplaatst dat zij
geen extra gevaren met zich mee brengen?
1.4. Leveren de bedieningssystemen bij onopzettelijke
handelingen geen gevaar op?
1.5. Kan de bedienaar, waar dit nodig is, vanaf de
hoofdbedieningspost zien of er zich personen in de
gevaarlijke zones bevinden? Indien dit onmogelijk zou
zijn, wordt de inschakeling dan voorafgegaan door een
veiligheidssysteem, zoals waarschuwende licht- of
geluidssignalen?
1.6. Heeft een eventueel blootgestelde werknemer de tijd of
de middelen om het gevaar dat ontstaat door het starten
of stoppen te ontlopen?
1.7. Zijn de bedieningssystemen veilig? Leidt een eventuele
storing ervan niet tot een gevaarlijke situatie?
2. IN WERKING STELLEN - STOPZETTEN
2.1. Dient het in werking stellen verricht door een opzettelijke
handeling? (Ook in het geval van het in werking stellen
na een stilstand van welke aard ook, of het
bewerkstelligen van een belangrijke wijziging in de
werking (zoals wijzigingen in snelheid of druk, enz...),
tenzij er in deze gevallen geen gevaar voor de
werknemers is) (wijzigingen of opnieuw inwerking
brengen als deel van een normale cyclus worden hier
Noodstopknop ALTIJD ROOD.
− Voor een kolomboor bv. de bediening niet plaatsen in de
nabijheid of achter de boorhouder.
− Voor een draaibank mag de kraan dat de toevoer van het
koelmiddel toelaat zich niet achter het draaiende werkstuk
bevinden.
Bv vermijden door verzonken startknoppen, ingekaste pedalen,
hendels beschermd door een stang, drukgevoelige schermen
of klavieren voorzien van een verzonken vrijgavevoorziening.
− Duidelijk zicht over gans het proces.
ZONIET
− Zwaailicht of bel dat automatisch op de volgende
inschakeling wijst.
− camera’s gericht op gevaarlijke zone (grote installaties)
Start de installatie niet terug op wanneer een drukknop
ingedrukt blijft. Denk aan de dubbele handbediening dat
gelijktijdig ingedrukt moeten worden en zodanig geconcipieerd
dat één drukknop niet constant ingedrukt kan blijven maar dat
er automatisch een terugkeer is naar de 0-positie.
Het terugkomen, na onderbreking, van eender welke
energiebron (elektrische spanning, werkdruk, enz...) mag geen
automatische herinschakeling van de installatie veroorzaken.
Op het elektrisch vlak kan dit gebeuren door het plaatsen van
een nulspanningsbeveiliging.

niet bedoeld) Is er een nulspanningsbeveiliging?
2.2. Is er een bedieningssysteem dat toelaat op veilige wijze
binnen de kortst mogelijke tijd volledig stop te zetten? Is
dit systeem binnen handbereik van de bedienaar
geplaatst?
Hoe groter het risico, hoe korter de stoptijd.
Voor een noodstop rekent men in het algemeen een maximum
van 10 sec.).
2.3. Is elke werkpost voorzien van een bedieningssysteem
waarmee, naargelang het risico, hetzij het gehele
arbeidsmiddel, hetzij een deel ervan kan stilgelegd
worden zodat het arbeidsmiddel in veilige toestand is?
2.4. Heeft een stopopdracht voorrang op een startopdracht? De stop mag in het elektrisch schema niet in parallel staan met
2.5. Wordt, wanneer het arbeidsmiddel, of zijn gevaarlijke
delen, tot stilstand gekomen is/zijn, de
energievoorziening van de betrokken
aandrijfmechanismen onderbroken?
2.6. Is er een noodstopinrichting? (de noodzaak moet
geëvalueerd worden in functie van de gevaren die het
arbeidsmiddel vertoont en van de normale uitschakeltijd)
3. SPECIFIEKE GEVAREN
3.1. Zijn er geschikte veiligheidsinrichtingen die de
werknemers beschermen tegen wegschietende en
vallende voorwerpen?
3.2. Zijn er geschikte opvang- of afvoerinrichtingen bij de
bron wanneer er gevaar is vanwege gas-, damp- of
stofontwikkellingen?
3.3. Zijn het arbeidsmiddelen en zijn onderdelen stabiel (bv.
door bevestiging of door andere middelen) indien
onstabiliteit gevaar kan opleveren.
de een start, maar moet zich voor de start bevinden.
Uitvoeren van werken aan een arbeidsmiddel zoals smeren,
onderhoud, enz... is niet toegelaten indien de stillegging enkel
bestaat uit een ontkoppeling van het arbeidsmiddel. De motor
moet stilgelegd worden.
Plaatsen van een noodstop voor zover de inertie van het
draaiend gereedschap eveneens geremd wordt (remmotor)
De bedieningsorganen van de noodstopinrichtingen moeten zo
ontworpen zijn dat ze gemakkelijk kunnen bediend worden
door elke persoon die er eventueel gebruik moet van kunnen
maken, bv drukknoppen in de vorm van een paddestoel.
− Steun dat het hanteren van een klauwplaat van een
draaibank vergemakkelijkt.
− Scherm dat projecties vermijdt.
− Afzuigingsinstallatie voor lasdampen.
− O.a. stofafzuiding op houtbewerkingsmachine.
Verankeringen van machines op de vloer, op werkbank, enz...

3.4. Zijn er passende beveiligingen voorzien wanneer er
gevaar is vanwege het mogelijk breken of
uiteenspringen van delen van het arbeidsmiddel? Zijn
bv. de gereedschappen van werktuigmachines, die aan
middelpuntvliedende krachten onderworpen zijn,
zodanig bevestigd dat zij niet kunnen worden
uitgeslingerd?
− Voor een slijpmolen moet ieder slijpsteen voorzien zijn van
een beschermkap.
− Dit is geldig voor elke machine, maar sluit o.a. het werk uit
op een houtfreesmachine met spil met sleufgaten indien het
snijgereedschap niet beveiligd is (bv inkepingen) tegen het
uitslingeren door de centrifugale kracht.
3.5. Zijn de werk- en onderhoudspunten voldoende verlicht? arab art. 59-63 / prEN 1837
Stroboscopische effecten dienen vermeden te worden.
Het verlichtingssysteem mag geen hinderlijke schaduwen
werpen op het werkvlak.
3.6. Zijn de delen die tengevolge van hun hoge of zeer lage
temperatuur gevaar bieden tegen aanraking beveiligd?
3.7. Zijn de waarschuwingen en signaleringen, die
noodzakelijk zijn voor de veiligheid van de werknemers
aanwezig en stemmen ze overeen met de bepalingen
betreffende de veiligheids- en gezondheidssignalering
op het werk?
3.8. Zijn de eventuele alarmsignalen gemakkelijk en duidelijk
waarneembaar en gemakkelijk te begrijpen?
3.9. Zijn de werknemers voldoende beschermd tegen de
gevaren van brand, verhitting van het arbeidsmiddel,
gas-, stof- of dampontwikkeling, dan wel het vrijkomen
van vloeistoffen of andere stoffen die in het
arbeidsmiddel worden aangewend en/of opgeslagen, en
tegen schadelijke stralingen?
3.10. Zijn er voldoende voorzorgen genomen tegen het
ontploffen van het arbeidsmiddel of van in het
arbeidsmiddel vrijkomende, gebruikte of opgeslagen
stoffen?
Verblinding moet zoveel mogelijk vermeden worden.
EN 563: verbrandingsdrempel.
Contact met onderdelen > 50°C dienen vermeden te worden.
Bv. bescherming van de uitlaat van thermische motoren op
grasmaaiers, stroomgroepen, enz...
Schadelijke stralingen zoals laagfrequentgolven, microgolven,
infraroodstralen, ultravioletstralen, alle ioniserende stralen
(alfa-, beta-,gamma-,x-stralen enz.).
arab art.52 en 250/252, arei art.105

3.11. Zijn de blootgestelde werknemers voldoende
beschermd tegen het gevaar van rechtstreeks on
onrechtstreeks contact met elektriciteit?
3.12. Kunnen de werknemers onder voortdurend veilige
voorwaarden alle punten bereiken nodig voor produktie-,
afstel- en onderhoudswerkzaamheden?
3.13. Is het arbeidsmiddel uitgerust met duidelijk
identificeerbare inrichtingen waarmee het van elk van
zijn krachtbronnen kan worden losgekoppeld? Kan het
heraansluiten aan deze krachtbronnen gevaarloos
gebeuren?
4. GEVAREN m.b.t. BEWEGENDE DELEN
4.1. Zijn er bij arbeidsmiddelen met bewegende delen,
waarmee mechanisch contact mogelijk en gevaarlijk is,
schermen of inrichtingen aangebracht, waarmee de
toegang tot de gevaarlijke zones wordt verhinderd of
waardoor de bewegingen van deze delen worden
stilgezet vooraleer de gevaarlijke zones worden bereikt?
4.2. Voldoen de schermen of beveiligingsinrichtingen, die
volgens 4.1. zouden nodig zijn aan volgende eisen:
− zijn zij stevig uitgevoerd en brengen zij geen
bijkomende gevaren met zich mee?
− zijn zij niet gemakkelijk te omzeilen of buiten werking
te stellen en staan zij voldoende ver van de
gevaarlijke zones?
− belemmeren zij het zicht op het verloop van het werk
niet en laten zij de noodzakelijke handelingen voor
het aanbrengen, de vervanging en het onderhoud
van de onderdelen toe op een manier dat de toegang
wordt beperkt tot de sector waar het werk moet
Hierbij is het netsysteem van belang.
- TT-net: voorzie een differentieelschakelaar met de juiste
gevoeligheid.
- TN-net: plaats een aangepaste overstroombeveiliging.
- IT-net: voorzie een isolatiebewaking.
Kan gebeuren door het plaatsen van schermen of door het
stilzetten van de beweging van gevaarlijke delen voordat de
gevaarlijke zones worden bereikt (bv. deur met microswitch).
− Een beschuttings-toestel mag niet voorzien zijn van een
inrichting dat zou toelaten het in de hoogte te neutraliseren.
− Wat houtbewerkingsmachines betreft, moet het
beschuttingstoestel steeds een goed zicht toelaten op de
zaagsnede of op het uit te voeren werk.

verricht worden en, indien mogelijk, demontage van
de beveiligingsinrichting of het scherm niet
noodzakelijk is?
5. ONDERHOUD
5.1. Kunnen alle onderhoudswerkzaamheden plaatsvinden
wanneer het arbeidsmiddel uitgeschakeld is? Of, indien
dat niet mogelijk is, zijn er dan passende
beveiligingsmaatregelen voor het uitvoeren van deze
werkzaamheden genomen of kunnen deze plaatsvinden
buiten de gevaarlijke zones?
5.2. Worden de bij het arbeidsmiddel horende
onderhoudsboekjes goed bijgehouden?
6. VERBODEN WERKZAAMHEDEN
6.1. Wordt het arbeidsmiddel niet gebruikt voor bewerkingen
en onder omstandigheden waarvoor het niet geschikt
is?
Enkele voorbeelden van oneigenlijk gebruik:
- freesmachine voor houtbewerking (toupie) gebruikt voor het
zagen of met freesspillen voorzien van sleufgaten.
- gebruik van elektrische handgereedschappen zonder
voldoende steunvlak of met een te klein aantal handvatten
(wegens een te groot koppel).
Enkele voorbeelden van ongeschikte omstandigheden:
- gebruik van elektrische arbeidsmiddelen die niet voldoen aan
de voor de omstandigheden vereiste eigenschappen (exmateriaal,
zeer lage veiligheidsspanning, een bepaalde IPgraad).
- gebruik van arbeidsmiddelen in klimatologische
omstandigheden waarvoor ze niet geschikt zijn.
6.2. Worden werktuigen of toestellen niet gereinigd of
hersteld terwijl zij in beweging zijn, of worden dan de
wiggen, bouten of andere dergelijke stukken ervan niet
vastgedraaid zodanig dat er gevaar is of zodanig dat zij
op nabijgelegen gevaarlijke, in beweging zijnde
werktuigdelen moeten geschieden?
6.3. Worden de gevaarlijke delen van de drijfwerken, drijf- of Procedure uitschrijven die nauwkeurig omschrijft welke

andere machines niet gesmeerd terwijl zij in beweging
zijn? (Dit mag enkel en alleen indien de daarvoor
aangewende procédés al de nodige
veiligheidswaarborgen beiden.)
7. SAMENVATTING
lijst met punten waar men tijdens de analyse met neen
heeft geantwoord:
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
werkzaamheden mogen uitgevoerd worden terwijl de delen in
beweging zijn, en welke vervangende veiligheidsmaatregelen
dan moeten getroffen worden (EN 292/2, EN 60204/1).
Risico-analyse arbeidsmiddelen
Document 31

Controlelijst: Algemene minimumvoorschriften voor arbeidsmiddelen
(RL 89/655/EEG - KB 12/08/1993)
Machine nr.: Machine benaming: Aard bewerking:
Datum: Plaats: Uitgevoerd door:
Opmerkingen / maatregelen: Risicobeoordeling
EN 1050
Risico
1 Bedieningssystemen
1.1 Zijn de bedieningssyst. duidelijk zichtbaar, herkenbaar?
1.2 Bevinden er zich bedieningssyst. in de gevaarlijke zone?
1.3 Levert de bediening extra gevaar op?
1.4 Bedienaar goed zicht op gevaarlijk zone?
1.5 Is onopzettelijk handelen mogelijk?
1.6 Is er gevaar bij storing/besch. van de bedieningssyst.?
1.7 Blootgestelde werknemer veilig bij start/stop?
2 Starten
2.1 Start enkel mogelijk door opzettelijke handeling?
2.2 Start machine automatisch na stroomuitval?
3 Stoppen
3.1 Is de stopknop binnen handbereik?
3.2 Heeft een stop voorrang op start?
3.3 Is bij een stop de energievoorziening onderbroken?
4 Noodstop
4.1 Is er een correcte noodstop aanwezig?
4.2 Is een noodstop noodzakelijk?
4.3 Noodstop binnen handbereik?
5 Specifieke gevaren
5.1 Gevaar voor vallende/wegvliegende voorwerpen?
5.2 Afscherming tegen wegvliegende delen aanwezig?
5.3 Opvang voor vloeistof aanwezig?
5.4 Afzuiging van gassen/stof aanwezig?
5.5 Arbeidsmiddel en onderdelen voldoende stabiel?
5.6 Breken/uiteenspatten van onderdelen mogelijk?
5.7 Afscherming tegen uiteenspatten onderd. aanwezig?
5.8 Arbeidsmiddel voldoende verlicht?
5.9 Contact met hoge/lage temperaturen mogelijk?
5.10 Afscherming tegen hoge/lage temp. aanwezig?
5.11 Contact met bewegende delen mogelijk?
5.12 Afscherming tegen contact met bew. deel aanwezig?
5.13 Alarmsignalen waarneembaar/begrijpbaar?
5.14 Direct/indirect contact met elektriciteit mogelijk?
5.15 Brand of ontploffingsgevaar aanwezig?
5.16 Zijn de schermen voldoende veilig uitgevoerd?
6 Onderhoud
6.1 Is er onderhoudsboekje aanwezig?
6.2 Wordt onderhoudsboekje consequent bijgehouden?
6.3 Machine, tijdens onderh., los te koppelen van krachtbron?
6.4 Is vergrendeling van deze loskoppeling mogelijk?
7 Verboden werkzaamheden
7.1 Wordt machine gebruikt in geschikte omstandigheden?
7.2 Machine in beweging tijdens reinigen, smeren, herstellen?
Ja
Nee
N.V.T.
Waarsch.
W i
Blootst.
W b
Effect
E
Afwend.
A
Risico
R = W i x W b xE x A
missch. aanvaardb.
verbeteringen vereist
onmiddellijk verbet.
stopzet. werkzaamh.
referentienummer

RISICOGRAAF
E1 I
E2
E3
Wb1
Wb2
E1 : Ernst van de verwondingen is beperkt, lichte schade
Wi3 Wi2 Wi1
A1 II I
A2 III II I
A1 IV III II
A2 V IV III
Wb1 VI V IV
Wb2 VII VI V
E2: Ernst van de verwondingen is zwaar, zware blijvende verwondingen van een of meerdere personen, dood van één persoon
E3: Meerdere doden
Wb1: Waarschijnlijkheid van personen in gevaarzone is zeldzaam tot regelmatig
Wb2: Waarschijnlijkheid van personen in gevaarzone is frequent tot permanent
A1: Schade-afwending is enigszins mogelijk
A2: Schade-afwending is doorgaans onmogelijk
Wi1: Waarschijnlijkheid op incident is zeer gering
Wi2: Waarschijnlijkheid op incident is beperkt
Wi3: Waarschijnlijkheid op incident is reëel
Risicoklasse Risicobeoordeling Risico
I Risico laag Misschien aanvaardbaar
II - III Risico middelgroot Verbeteringen vereist
IV - V Risico groot Onmiddellijk verbeteren
VI - VII Risico zeer groot Stopzetting werkzaamheden
Risicograaf
Document 32

Veiligheidseisen bij de bestelling
(op te nemen in de bestelbonnen, offerte-aanvragen, lastenboeken)
Bijlage aan bestelbon nr. ..............................
Prijsaanvraag: ..............................
Besteller: ..............................
Leverancier: ..............................
Ter uitvoering van artikel 8.1. van het K.B. van 12/08/93, Richtlijn Arbeidsmiddelen, 89/655/EEG.
Formulering van gezondheids- en veiligheidseisen voor levering van installaties, machines, gemechaniseerde werktuigen.
Algemene veiligheidsdoelstelling:
De geleverde machine(s) za(u)l(len) moeten voldoen aan:
1. de vigerende Belgische wetten en reglementen inzake veiligheid, gezondheid en hygiëne;
2. de voorwaarden van veiligheid en hygiëne niet noodzakelijk voorzien in de wetten en reglementen inzake veiligheid en hygiëne, maar onontbeerlijk
om het doel te bereiken opgelegd door artikel 4 K.B. 27-3-1998 (B.S. 31-3-1998).
Naleving van de veiligheidsvoorschriften:
De geleverde machine(s) za(u)l(len) conform zijn aan de haar (hun) aangaande specifieke voorschriften, en in het bijzonder aan alle van toepassing
zijnde Europese richtlijnen (of aan hun omzetting in het nationale wetgeving van één van de lidstaten van de Europese Unie) zoals, naargelang het
geval:
• de richtlijn “Machines”, 89/392/EEG, gewijzigd door de richtlijn 93/68/EEG.
• de richtlijn “Laagspanning”, 73/23/EEG, gewijzigd door de richtlijn 93/68/EEG.
• de richtlijn “Elektromagnetische comptabiliteit”, 89/336/EEG, gewijzigd door de richtlijn 93/69/EEG (van toepassing vanaf 1/1/96 op alle
elektronische en elektromagnetische nijverheden).
De nodige documenten zijn ons te overhandigen ten laatste op het moment van de levering, conform aan de reglementaire bepalingen.
De volledige instructies aangaande alle aspecten van het in werking stellen van de machine zijn te leveren in de originele taal alsook in het Nederlands,
indien de originele taal niet het Nederlands is.
Indien, in het geval van machines bestemd om ingebouwd te worden in een machine, of om samengebouwd te worden met andere machines tot één
machine, de machine niet gedekt is door de verklaring van conformiteit (“II.A.”) aan de eisen van de machinerichtlijn, maar door een verklaring van het
type II.B., zal deze verklaring moeten vervolledigd worden met een expliciete verklaring van conformiteit aan alle van toepassing zijnde fundamentele
veiligheidseisen van de machinerichtlijn (eventueel met de aanduiding van de gebruiksbeperkingen, instructies inzake het installeren, en de
voorwaarden waaronder de verklaring van toepassing is).
Voor machines die bedoeld zijn om ingebouwd te worden, verbindt de fabrikant zich er toe een technisch constructiedossier te bewaren waarvan het
relevante deel aan ons zal voorgelegd worden binnen een redelijke termijn, na een gemotiveerde aanvraag van onze zijde (analoog dossier aan
diegene voorzien voor de “Machinerichtlijn” voor volledige machines).
Aanvullende eisen:
De machine(s) moet(en) eveneens voldoen aan de volgende aanvullende eisen:
− ...................................................................................................................................................................
− ...................................................................................................................................................................
− ...................................................................................................................................................................
− ...................................................................................................................................................................
− ...................................................................................................................................................................
− ...................................................................................................................................................................
De leverancier overhandigt ons een document ten laatste op het moment van de levering, die de uitvoering van deze eisen vermeldt.
Visum preventieadviseur Verantwoordelijke voor bestelling
Datum: Datum:
Handtekening: Handtekening:
Eventuele problemen gesteld door de opgelegde veiligheidseisen:
Indien de fabrikant/leverancier niet in staat is de gestelde veiligheidseisen te respecteren, of grote moeilijkheden heeft om ze te respecteren, houdt hij
zich eraan ons te contacteren alvorens de bestelling te aanvaarden
Bestelbon
Document 33a

Offerte nr: ……………… Bestelbon nr: ………………………….. AUTOCARREIZEN
T.a.v. : ………………………………………………………………………………………………………………………………….
Uw tel. ………………………………………………..…………. Uw fax ……………………………………………………….
GSM chauffeur : ………………………………………………... Datum : ………./………./……….
Aantal Omschrijving Eenheidsprijs
…………………… Autocar(s) van …………… personen
Voor vervoer van ………… leerlingen en …………… begeleiders
Van ……………………………….. naar …………..………………………………
Op datum van : ……………………………………. dag ………./………./……….
tot : …….……………………………….. dag ………./………./……….
Vertrekuur : …………………………………………………………………………..
Terugkomst om : …………………………………………………………………….
Plaats vertrek en aankomst : ……………………………………………………….
Afgesproken prijs : ………………………….. + BTW = ………………….… BEF
Totale prijs : …………….... autocar (s) x ……………………… = BEF
Specifieke eisen : ……………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Bijlage 1 : Minimum veiligheidseisen
Gelieve ons uw factuur over te maken in dubbel met vermelding : deugdelijk en onvergolden verklaard tot een bedrag
van ……………………………….. BEF.
Offerte-aanvrager : ……………………………………………………………………………………………………………………….
Naam + handtekening namens
Besteldienst Preventie-adviseur De autocaronderneming
…………………………………………… …………………………………………… ……………………………………………
De bestelling is pas definitief wanneer wij de offerte en de minimumeisen ondertekend door de verantwoordelijke van de
autocaronderneming in ons bezit hebben.

Geachte heren
MINIMUM EISEN BIJ BESTELLING VAN
AUTOCARVERPLAATSINGEN
Mogen wij er uw speciale aandacht op vestigen dat de door u te leveren prestaties, verplaatsingen per autocar, moeten
voldoen aan volgende voorwaarden:
1. De uit te voeren verplaatsingen zijn ongeregelde diensten (1) die uitsluitend voorbehouden zijn aan de ondernemers
die over een machtiging tot het exploiteren van ongeregeld bezoldigd vervoer van personen beschikken (2).
2. Onverminderd de voorwaarden die gesteld zijn bij Koninklijk Besluit dd. 15-03-68 (3) moeten de voor ongeregelde
diensten ingezette voertuigen inzake kwaliteit voldoen aan de voorwaarden van het Ministerieel Besluit dd. 25-03-86.
Het bewijs hiervan wordt geleverd door de aanwezigheid van twee kwaliteitskeurmerken op en van het
keuringsverslag aan boord van het voertuig.
3. De ingezette voertuigen moeten beschikken over een geldig keuringsbewijs van technische keuring overeenkomstig
het Koninklijk Besluit dd. 15-03-68 houdende algemeen reglement op de technische eisen waaraan de auto’s, hun
aanhangwagens, hun onderdelen en hun veiligheidstoebehoren moeten voldoen.
4. De ingezette voertuigen moeten beschikken over een geldige verzekering “burgerlijke aansprakelijkheid” en over
een geldige verzekering “brand”.
5. De uit te voeren prestaties moeten zodanig uitgestippeld worden dat de ingezette chauffeurs de bepalingen van de
EEG-verordening 3820/85 (4) naleven.
6. De ingezette chauffeurs moeten de bepalingen van de EEG-verordening 3821/85 van de Raad van de Europese
Gemeenschappen dd. 20-12-85 betreffende het controle-apparaat in het wegvervoer naleven.
7. De ingezette chauffeurs moeten over een rijbewijs D (D + E indien een aanhangwagen getrokken wordt)
beschikken (5) en over een geldig bewijs van geneeskundige schifting.
8. De ingezette chauffeurs moeten de bepalingen van het Koninklijk Besluit dd. 18-12-97 (7) naleven. Voor de chauffeurs
verbonden door een arbiedsovereenkomst geregeld door de Wet dd. 03-07-78 betreffende de
arbeidsovereenkomsten, wordt het bewijs hiervan geleverd door het voorleggen van het individueel document (=
arbeidskaart).
9. Vóór de aanvang van iedere uit te voeren prestatie moet een controledocument (reisblad) (8) in tweevoud ingevuld
worden. Het origineel ervan wordt gedurende de gehele verplaatsing in het voertuig behouden.
10. Meerdaagse reizen mogen uitsluitend georganiseerd worden door autocarondernemers die houder zijn van een
reisbureauvergunning van categorie A of C (9) en die aantonen dat zij over voldoende garanties beschikken om in
geval van financieel onvermogen hun verplichtingen jegens de reizigers na te komen (10).
11. De autocar moet uitgerust zijn met het wettelijk voorgeschreven EHBO- en eerste interventietoebehoren.

12. Men is verplicht een geldigheidsvignet van de technische controle op de voorruit te kleven.
13. Specifieke eisen: ……………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
Gelieve schriftelijk te verklaren dat de levering aan alle bovengenoemde eisen voldoet en deze nota terug te
sturen naar: ………………………….
Gedaan te: ………………………………………..
Datum : ……………………………………………
Naam en handtekening : ………………………………………………………..
(1) overeenkomstig artikel 14 § 1 van de Besluitwet dd. 30-12-46 betreffende het bezoldigd vervoer van personen over de weg met autobussen en
met autocars
(2) overeenkomstig het Koninklijk Besluit dd. 25-03-86 tot vaststelling van de voorwaarden voor de afgifte van machtigingen tot het exploiteren van
ongeregeld bezoldigd vervoer van personen
(3) houdende algemene reglement op de technische eisen waaraan de auto’s, hun aanhangwagens, hun onderdleen en hun veiligheidstoebehoren
moeten voldoen
(4) van de Raad van de Europese Gemeenschappen dd. 21-12-85 tot harmonisatie van bepaalde voorschriften van sociale aard voor het wegvervoer
(5) overeenkomstig het Koninklijk Besluit dd. 23-03-98 betreffende het rijbewijs
(6) overeenkomstig het Koninklijk Besluit dd. 20-09-91 betreffende geneeskundige schifting en het geneeskundig toezicht op bestuurders van
motorvoertuigen
(7) waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst dd. 26-06-96, gesloten in het Paritair Comité voor het Vervoer,
betreffende het individueel document in de ondernemingen voor geregelde en speciale autobusdiensten en in de autocarondernemingen
(8) door artikel 11 van de EEG-verordening 684/92 van de Raad van de Europese Gemeenschappen dd. 16-03-92 houdende gemeenschappelijke
regels voor het internationaal vervoer van personen met touringcars en autobussen
(9) overeenkomstig het Koninklijk Besluit dd. 30-06-66 gewijzigd bij het Besluit van de Vlaamde Regering dd. 02-04-96
(10) overeenkomstig artikel 36 van de Wet dd. 16-02-94 tot regeling van het contract tot reisorganisatie en reisbemiddeling
Document 33b

VERSLAG VOOR INDIENSTSTELLLING (art. 8.3. KB Arbeidsmiddelen)
CONTROLELIJST ARBEIDSMIDDEL
Betreft: ................................................................................................
(nieuwe aankoop of bestaande machine)
Afdeling:
Leverancier: ........................................................................................ Onderzoeker: ................................
Bouwjaar: ................................... Nummer: ................................... Datum: ..........................................
Nr. Risico Beoordeling
nvt = Niet Van Toepassing ++ = In orde + = Voldoende 0 = Vatbaar
voor verbeteringen - = Onvoldoende -- = Ontbreekt
1. Bedieningssystemen
1. Duidelijk zichtbaar
2. Herkenbaar
3. Passende wijze gemerkt Indien nodig
4. Buiten gevaarlijke zone
5. Geen extra gevaren Door de plaatsing
6. Geen gevaren Onopzettelijke handeling
7. Bedienaar moet kunnen vaststellen Zichtbaar van hoofdbediening?
8. of er personen in gevaarlijke zone Is er verwittiging aanwezig?
9. aanwezig zijn “Noodstop” in gevaarlijke zone
10. Vluchtmogelijkheid
11. Bedieningssysteem veilig? Storing of fout leidt niet tot starten
12. Stuurtransfo geaard?
13. Beschermingsgraad bediening
14. Raadpleeg deskundige
2. Starten van het arbeidsmiddel
1. Opzettelijke handeling op/met Verzonken kop? ...
2. bedieningssysteem Met bedieningssysteem zelf?
3. Start niet na spanningsuitval
4. Indien gevaarlijk Bij verandering snelheid / druk
nvt ++ + 0 - --

Nr. Risico Beoordeling
nvt = Niet Van Toepassing ++ = In orde + = Voldoende 0 = Vatbaar
voor verbeteringen - = Onvoldoende -- = Ontbreekt
3. Stopzetten van het arbeidsmiddel
1. Via een bedieningssysteem Binnen kortst mogelijke tijd
2. Binnen handbereik bedienaar
3. Geheel arbeidsmiddel stil te leggen
4. Indien gevaarlijk Slechts gedeeltelijk stil te leggen
5. Veroorzaakt veilige toestand
6. Stop voorrang op start
7. Na stilstand v.h. aandrijfmechanisme Uitschakeling van energievoorziening
4. Noodstopinrichting
1. Indien nodig Vergrendelbaar?
2. Goed bereikbaar?
3. Stopt alle bewegingen
4. Risico wordt verminderd
5. Verlaagt de stoptijd
5. Gevaar voor vallende of wegschietende delen en ontsnappende stoffen
1. Wegschietende voorwerpen
2. Vallende voorwerpen
3. Opvang en/of afzuiging van Gas / dam / stof / ...
4. Nabij de bron van de gevaren Geschikte opvangrichting?
5. Geschikte afvoerrichting?
6. Opstelling machine en onderdelen
1. Stabiel?
7. Gevaar voor uitslingeren
1. Bescherming tegen Uiteenspringende onderd./gereedsch.
2. Brekende onderdelen/gereedsch.
3. Uitslingerende onderd./gereedsch.
nvt ++ + 0 - --

Nr. Risico Beoordeling
nvt = Niet Van Toepassing ++ = In orde + = Voldoende 0 = Vatbaar
voor verbeteringen - = Onvoldoende -- = Ontbreekt
8. Gevaar voor mechanisch contact met bewegende delen
1. Schermen of inrichtingen verhinderen
toegang de gevaarlijke zone of zetten
de beweging stil ( ook afzuig-
toezicht- en controleopeningen)
Ze zijn stevig
2. Geen bijkomende gevaren
3. Niet gemakkelijk te omzeilen
4. Niet buiten werking te stellen
5. Voldoende ver van gevaarlijke zones
6. Belemmeren het zicht niet
7. Stop bij openen/wegnemen scherm
8. Aanbrengen/vervangen/ onderhoud
onderdelen
9. Verlichting van werk en onderhoudspunten
Demontage scherm niet nodig
1. Voldoende verlicht
2. Aansluitpunt looplamp?
10. Extreme temperaturen
1. Voldoende afscherming
2. Voldoende bescherming
11. Alarmsignalen van toestel
1. Duidelijk waarneembaar
2. Gemakkelijk waarneembaar
3. Gemakkelijk te begrijpen
12. Gebruiksvoorwaarden
1. Enkel bewerkingen waarvoor geschikt
2. Onder geschikte omstandigheden
13. Onderhoud
1. Kan tijdens uitgeschakelde toestand
2. Indien uitschakelen niet mogelijk is Passende beveiligingen
3. Of buiten de gevaarlijke zones
4. Verboden tijdens beweging Te reinigen
5. Te herstellen
6. Handelingen aan de machine Dicht bij bewegingen niet nodig
nvt ++ + 0 - --

Nr. Risico Beoordeling
nvt = Niet Van Toepassing ++ = In orde + = Voldoende 0 = Vatbaar
voor verbeteringen - = Onvoldoende -- = Ontbreekt
14. Afkoppelen van arbeidsmiddel
1. Hoofdschakelaar aanwezig?
2. Voor alle energiebronnen
3. Herinschakelen geen gevaar
4. Vergrendelbaar
15. Aanduidingen / signalisatie / merking
1. Indien noodzakelijk voor veiligheid Doel van hendels
2. Doel schakelaar / drukknop
3. Meetaanduiding
16. Bereikbaarheid van verschillende onderdelen
1. Voortdurend veilig bereikbaar voor Productiedoeleinden
2. Afsteldoeleinden
3. Onderhoudswerkzaamheden
17. Bescherming tegen brand / verhitting ontwikkeling van damp, gas, stof, ...
1. Bescherming aanwezig? zie ook
verder
2. Kunnen stoffen vrijkomen?
3. Stralingen?
18. Gevaren tegen elektriciteit
1. Rechtstreekse aanraking
2. Onrechtstreekse aanraking
19. Andere aandachtspunten
1. Bescherming tegen Kortsluiting
2. Overbelasting
3. Beschermingsgraad motor
4. Klemming
5. Aarding
6. Isolatieweerstand
7. Drukbegrenzer
8. Snelkoppelingen
9. Afsluiters
nvt ++ + 0 - --

Nr. Risico Beoordeling
nvt = Niet Van Toepassing ++ = In orde + = Voldoende 0 = Vatbaar
voor verbeteringen - = Onvoldoende -- = Ontbreekt
10. Snijden (randen, ...)
11. Vallen / uitglijden / struikelen
12. UV / IR
13. Ultrasoon
14. Laser
15. Ionisatie
16. Werkhoogte
17. Statische belasting
18. Dynamische belasting
19. Persoonlijke beschermingsmiddelen
20. Collectieve beschermingsmiddelen
21. Lawaai
22. Onderhoudsboekje
23. Schema’s
24. Instructies Gebruik
25. Onderhoud
26. Taal
27. EG verklaring van overeenstemming
28. Attest van de leverancier
OPMERKINGEN van de gebruikers:
nvt ++ + 0 - --
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
OPMERKINGEN van de onderzoeker:
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
Handtekening onderzoeker: .....................................................................................................................................................

Risicoweging: R = Wi x Wb x E x A (zie kader hieronder)
Risiconr.: Risiconr.: Risiconr.: Risiconr.: Risiconr.: Risiconr.:
Risiconr.: Risiconr.: Risiconr.: Risiconr.: Risiconr.: Risiconr.:
Risicoklasse Risicobeoordeling Risico
I Risico laag Misschien aanvaardbaar
II - III Risico middelgroot Verbeteringen vereist
IV - V Risico groot Onmiddellijk verbeteren
VI - VII Risico zeer groot Stopzetting werkzaamheden
Bijlage: Voorstellen van de voorgestelde te nemen maatregelen en/of aanpassingen. Ja / Neen
Voorbehouden voor de preventiedienst
BESLUIT Vertoont geen aantoonbare risico’s
Vertoont aantoonbare risico’s die zo vlug mogelijk moeten worden verhopen of
weggewerkt
Vertoont ernstige risico’s
VOORSTEL Mag in dienst gesteld worden/blijven*
* afhankelijk van “nieuwe machine” of “oude machine”
Opmerkingen:
Mag in dienst worden gesteld/blijven* mits gevolg aan bovenstaande
opmerkingen
Mag niet in dienst gesteld worden / niet in dienst blijven*
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
BESLISSING DIRECTIE
mag in dienst mag niet in dienst
Opmerking: ..............................................................................................................................................................................
Preventieadviseur
Arbeidsgeneesheer
Directeur
Datum: Datum: Datum:
Indienststellingsverslag
Document 34

Inlichtingen:
slachtoffer
Inlichtingen:
afdeling medisch toezicht
Inlichtingen:
betrokken afdeling
Verslag ongeval
• Naam:.............................................................
• Voornaam:......................................................
• Personeelsnummer:.......................................
• datum en uur eerste verzorging:
.......................................................................
• Plaats van het letsel:
.......................................................................
.......................................................................
• Aard van het letsel:
.......................................................................
.......................................................................
• Naverzorging:
Noodzakelijk - Niet noodzakelijk
• Naam hulpverlener:........................................
• Naam van de verantwoordelijke van de
afdeling:..........................................................
• Functie betrokkene:........................................
• Werkzaamheden van de betrokkene op het
ogenblik van het ongeval:
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
• Namen van de getuigen en hun
personeelsnummer:
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................

Beschrijving van het ongeval
(in te vullen door de verantwoordelijke van
de afdeling)
Voorbehouden
preventiedienst:
• Datum - uur - dag:..........................................
• Plaats:............................................................
• Verslag:..........................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
......................................................................
• Oorzaak:.........................................................
.......................................................................
.......................................................................
• Voorkomingsmaatregelen:..............................
.......................................................................
.......................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
Datum verslag:...................
Handtekening verantwoordelijke
afdeling:.............................................
Visum preventiedienst:....................
Ongevallenverslag
Document 35

Arbeidsongevallensteekkaart
I. Inlichtingen betreffende de steekkaart.
1. Jaar...................................................................................................................
2. Chronologisch nummer van de steekkaart in het jaar.......................................
II. Inlichtingen betreffende de werkgever.
1. Naam, voornamen en volledig adres van de werkgever:
Naam:................................................................................................................
Voornamen: ......................................................................................................
Straat + nr.:........................................................................................................
Postnr + gemeente:...........................................................................................
R.S.Z. nummer:.................................................................................................
2. Doel van de onderneming..................................................................................
3. Afdeling, bouwplaats en postnummer................................................................
4. Aantal bedienden:..............................................................................................
Aantal werklieden:.............................................................................................
5. Arbeidsdagen gepresteerd door geheel het personeel sedert het begin van
het jaar tot het einde van de maand die het ongeval voorafgaat........................
III. Inlichtingen betreffende het slachtoffer.
1. Naam: .............................................................................................................
Voornamen: ....................................................................................................
Straat + nummer: ............................................................................................
Postnr. + adres: ..............................................................................................
2. Nummer op het personeelsregister: ................................................................
3. Beroepscategorie: ...........................................................................................
4. Geslacht: .........................................................................................................
5. Nationaliteit: .....................................................................................................
6. Geboortedatum: ...............................................................................................

7. Burgerlijke stand: .............................................................................................
8. Anciënniteit in de beroepscategorie: ................................................................
9. Gewoon beroep in de onderneming: ................................................................
10. Werkplaats: ......................................................................................................
Bouwplaats: ......................................................................................................
Afdeling: ...........................................................................................................
Dienst: ..............................................................................................................
Departement of afdeling waar het slachtoffer gewoonlijk zijn functie
uitoefent:............................................................................................................
11. Anciënniteit in de onderneming en in de exploitatiezetel: ..................................
12. Anciënniteit in het gewone beroep: ...................................................................
IV. Inlichtingen betreffende het ongeval.
1. Plaats (postnr.)..................................................................................................
2. Datum: .............................................................................................................
Dag: .................................................................................................................
Uur: ..................................................................................................................
3. Getuigen.
Naam: ..............................................................................................................
Straat + nr.: ......................................................................................................
Postnr. + gemeente: ........................................................................................
4. Omstandig verslag van het ongeval: ................................................................
5. Tewerkstelling van het slachtoffer op het ogenblik van het ongeval. Aanduiden
of het om het gewone beroep gaat. Zo niet, het uitgeoefende beroep
aanduiden..........................................................................................................
6. Aard van het ongeval:
(arbeidsongeval of ongeval op de weg naar en van het werk)...........................
7. Classificatie van het ongeval.
7.1. Vorm van het ongeval: ..........................................................................
7.2. Materiële agens: ...................................................................................
8. Getroffen preventiemaatregelen om de herhaling van een dergelijk ongeval te
vermijden. ........................................................................................................

V. Inlichtingen betreffende de verwondingen..
1. Gevolgen van het ongeval.
1.1. Voorziene tijdelijke ongeschiktheid: ......................................................
1.2. Voorziene bestendige ongeschiktheid: .................................................
2. Classificatie van de verwondingen.
2.1. Aard: ....................................................................................................
2.2. Plaats: ..................................................................................................
De steekkaart wordt opgesteld rekening houdend met de aanduidingen die
voorkomen op de tabellen A, B, C, D, E, F.
De vermeldingen in die tabellen opgenomen moeten voluit op de steekkaart worden
overgeschreven.

Tabel A - Vorm van het ongeval.
De vorm van het ongeval waarvan het letsel het directe gevolg is, vermelden. Van
een hele reeks opeenvolgende oorzaken wordt alleen die aangegeven, welke
onmiddellijk aan het ongeval voorafging. Ingeval verschillende oorzaken zich
gelijktijdig hebben voorgedaan, zal enkel die oorzaak behouden blijven, die het meest
doorslaggevend of het meest kenschetsend lijkt.
1. Van personen.
11. Val van personen van op een hoger gelegen vlak.
12. Val van personen op de begane grond.
2. Val van voorwerpen.
21. Grondverzakking.
22. Instorting.
23. Val van voorwerpen bij de behandeling ervan (bakstenen, enz...).
24. Val van voorwerpen bij andere gelegenheden.
3. Contact met voorwerpen met uitzondering van het vallen van voorwerpen en
klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen.
31. Treden op voorwerpen.
32. Contact met onbeweeglijke voorwerpen (met uitzondering van de
stoten te wijten aan een voorafgaande val).
33. Contact met beweeglijke voorwerpen (met inbegrip van het wegvliegen
van voorwerpen, stof of vreemde voorwerpen).
4. Klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen.
40. Klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen.
5. Inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val.
51. Tijdens behandelingen zonder drijfkracht.
52. Tijdens elke andere omstandigheid.
6. Blootstelling aan, of contact met koude of warmte.
60. Blootstelling aan, of contact met koude of warmte.
7. Blootstelling aan, of contact met de elektrische stroom.
71. Hoogspanning.
72. Laagspanning.
8. Blootstelling aan of contact met giftige stoffen of stralingen.
81. Contact door inademing, door opening of door opslorping van deze
giftige stoffen.

82. Blootstelling aan ioniserende stralingen.
83. Blootstelling aan andere stralingen dan ioniserende (infrarode, enz...).
9. Andere vormen van ongevallen die in geen andere rubriek worden gerang-
schikt.
90. Andere vormen van ongevallen die in geen andere rubriek kunnen
worden gerangschikt.
Tabel B - Materiële agens.
Voor de classificatie volgens de materiële agens zal alleen de materiële agens, die
rechtstreeks aanleiding heeft gegeven tot het letsel, in aanmerking worden genomen.
Indien verscheidene materiële agens kunnen worden ingeroepen, telt alleen de
belangrijkste.
1. Machines.
11. Mechanische risico’s van de drijfmachines of generatoren, met in-
begrip van de mechanische risico’s van de elektrische machines.
110. Mechanische risico’s van de drijfmachines of generatoren,
met inbegrip van de mechanische risico’s van de elektrische
machines.
12. Overbrengingsorganen.
120. Overbrengingsorganen.
13. Bewerkings-, fatsoenerings- en fabricatiemachines.
131. Persen.
132. Metaalscharen en soortgelijke machines.
133. Slijpmachines.
134. Walsen.
135. Cirkelzagen.
136. Andere zagen.
137. Houtfreesmachines.
138. Vlakbanden en vandiktebanken.
139. Andere bewerkings-, fatsoenerings- en fabricatiemachines.
14. Specifieke landbouwmachines.
141. Pikmachines, met inbegrip van de pikdorsers.
142. Dorsmachines.
149. andere.

15. Machines voor het uitvoeren van werk in de mijn (ondergrondse
machines).
151. Boormachines en panzers.
159. Andere.
19. Andere machines en toestellen die eigen zijn aan de activiteit die door
de onderneming wordt uitgeoefend en die in geen andere rubriek
gerangschikt zijn.
190. Andere machines en toestellen die eigen zijn aan de activi-
teiten die door de onderneming wordt uitgeoefend en die in
geen andere rubriek gerangschikt zijn.
2. Vervoer- en behandelingsmiddelen.
21. Hefwerktuigen.
211. Kranen.
212. Rolbruggen, portaalkranen.
213. Liften, goederenliften.
214. Lieren.
215. Takels.
216. Heftrucks.
219. Andere.
22. Vervoermiddelen per spoor.
221. Openbaar net.
222. Privaat net.
23. Rollende vervoermiddelen, met uitzondering van de vervoermiddelen
per spoor.
231. Motorvoertuigen.
232. Voertuig zonder motor.
24. Vervoermiddelen te water.
240. Vervoermiddelen te water.
29. Andere vervoermiddelen.
291. Transporteurs boven de grond met kabel.
292. Mechanische transporteurs, met uitzondering van de transpor-
teurs boven de grond met kabel.
293. Vervoermiddelen door opzuiging of met samengeperst gas.
299. Andere.

3. Ander materieel.
31. Toestellen onder drukking of onder depressie.
311. Stoomketels.
312. Recipiënten.
313. Leidingen en bijhorigheden.
314. Gasflessen.
319. Andere.
32. Ovens, haarden, droogovens en andere installaties die warmte uit-
stralen.
320. Ovens, haarden, droogovens en andere installaties die warmte
uitstralen.
(Men dient zich te houden aan de rubriek 4 voor de ongevallen die ver-
oorzaakt werden door materieel die warmte uitstralen).
33. Installaties waar koude geproduceerd of gebruikt wordt.
330. Installaties waar koude geproduceerd of gebruikt wordt (afkoe-
ling, koelkamers en distillatie bij lage temperatuur). Men dient
zich te houden aan de rubriek 4 voor de ongevallen die veroor-
zaakt werden door materialen op lage temperatuur.
34. Elektrische installaties met inbegrip van de elektrische machines.
341. Vervoer in stoom.
342. Handwerktuigen.
349. Alle andere elektrische machines, toestellen en installaties.
35. Handwerktuigen, -instrumenten en -gereedschap.
351. Alleen door menselijke kracht bewogen.
352. Bewogen door een andere kracht dan de menselijke.
36. Ladders, verplaatselijke hellingen, trapjes.
360. Ladders, verplaatsbare hellingen, trapjes.
37. Stellingen.
370. Stellingen.
39. Ander materieel niet elders gerangschikt.
390. Ander materieel niet elders gerangschikt.
4. Stoffen, stralingen en materialen.
41. Springstoffen.
410. Springstoffen.

42. Gassen, stoom en rook.
420. Gassen, stoom en rook.
43. Scheikundige stoffen, vaste en vloeibare.
430. Scheikundige stoffen, vaste en vloeibare.
44. Stof, vliegende deeltjes, scherven.
440. Stof, vliegende deeltjes, scherven.
45. Stralingen.
451. Ioniserende stralingen.
459. Andere stralingen.
46. Materialen.
5. Werkmiddens.
460. Materialen.
51. Werk- en doorgangsoppervlakten. Bodems.
510. Werk- en doorgangsoppervlakten. Bodems.
52. Hindernissen, openingen in de bodems (putten, kuilen).
520. Hindernissen, openingen in de bodems (putten, kuilen).
53. Trappen, trapleuningen, treden.
530. Trappen, leuningen, treden.
54. Wind of bliksem.
540. Wind of bliksem.
55. Te bestemmen voor ondergrondse werkmiddens.
6. Andere agentia.
550. Te bestemmen voor ondergrondse werkmiddens.
61. Dieren.
610. Dieren.
69. Andere materiële agentia die in een andere rubriek konden worden
gerangschikt.
690. Andere materiële agentia die in geen andere rubriek konden
worden gerangschikt.
Tabel C - Getroffen preventiemaatregelen om de herhaling van een dergelijk ongeval
te beletten.
Betrokken gebieden.
1. Geen.

2. Individuele factor.
2.1. Arbeidspost.
2.2. Aanleren.
2.3. Herziening van de bevelen.
2.4. Toezicht op de arbeidsmethoden.
2.5. Fysische of psychische aanpassing aan de arbeidspost.
2.6. Andere maatregelen.
3. Materiële factor.
3.1. Inspectie.
3.2. Onderhoud.
3.3. Materieel.
3.4. Persoonlijke of collectieve beschermingsmiddelen.
3.5. Leefmilieu, omgevingsfactoren.
3.6. Andere maatregelen.
Tabel D - Gevolgen van het ongeval.
1. Voorziene tijdelijke ongeschiktheid. Aantal kalenderdagen ongeschiktheid
tussen de datum van het ongeval en de vermoedelijke datum van de
werkherneming.
2. Voorziene bestendige ongeschiktheid (overlijden - bestendige ongeschikt-
heid). Deze wordt berekend op basis van 7.500 verloren dagen voor een
overlijden of een ongeschiktheid van 100 pct.
In geval van gedeeltelijke ongeschiktheid wordt de forfaitaire ongeschiktheid
berekend volgens de beschikbare inlichtingen op het ogenblik waarop deze
steekkaart wordt opgesteld, en namelijk op grond van de geneeskundige
bepaling van de bestendige werkongeschiktheid, en bij ontstentenis, volgens
de aanduidingen van onderstaande tabel:
1. Dood ............................................................................................ 7 500
2. Volledige blijvende ongeschiktheid .............................................. 7 500
3. Verlies van een arm boven de elleboog ....................................... 5 450
4. Verlies van een arm aan of onder elleboog ................................. 4 900
5. Verlies van de hand ..................................................................... 4 450
6. Verlies van een duim ................................................................... 1 700
7. Verlies van een vinger .................................................................... 825

8. Verlies van twee vingers .............................................................. 1 875
9. Verlies van drie vingers ............................................................... 2 700
10. Verlies van vier vingers .............................................................. 3 200
11. Verlies van een duim en een vinger ........................................... 2 475
12. Verlies van een duim en twee vingers ....................................... 3 100
13. Verlies van een duim en drie vingers ......................................... 3 850
14. Verlies van een duim en vier vingers ......................................... 4 050
15. Verlies van een been boven de knie .......................................... 6 000
16. Verlies van een been aan of onder de knie ................................ 4 875
17. Verlies van een voet .................................................................. 3 750
18. Verlies van een grote teen of meerdere tenen .............................. 500
19. Verlies van het gezicht van een oog .......................................... 2 800
20. Verlies van het gezicht van twee ogen ....................................... 7 500
21. Verlies van het gehoor van een oor ........................................... 1 500
22. Verlies van het gehoor van twee oren ........................................ 6 000
Tabel E - Aard van het letsel.
Deze lijst wordt gebruikt om de letsels in te delen veroorzaakt door arbeidsongevallen
op de weg van en naar het werk, met uitsluiting, in het bijzonder, van de
beroepsziekten.
10. Fracturen:
Omvat de eenvoudige fracturen; de fracturen gepaard met vleeswonden
(open fracturen), de fracturen gepaard met letsels aan de gewrichten
(ontwrichting, enz...), de fracturen gepaard met inwendige of zenuwletsels.
20. Ontwrichtingen:
Omvat de subluxaties en de dislokaties.
Omvat niet de ontwrichtingen met fractuur (10).
25. Verstuikingen en verzwikkingen:
Omvat, tenzij ze gepaard gaan met wonden, de rupturen, de schuringen en de
laceraties van spieren, pezen, ligamenten en gewrichten, alsook de breuken
door inspanningen.
30. Schuddingen en andere inwendige traumata:
Omvat, tenzij ze gepaard gaan met fractuur, de inwendige kneuzingen, de
inwendige bloedingen, de inwendige scheuringen, de inwendige rupturen.

Omvat niet die traumata gepaard met fractuur (10).
40. Afzettingen en enucleaties:
Omvat het traumatisch uitrukken van het oog.
41. Andere verwondingen:
Omvat de scheuringen, de wonden, de snijwonden, de verwondingen door
kneuzingen, de verwondingen aan de behaarde hoofdhuid, alsook het
uitrukken van een nagel of het afrukken van het oor; omvat de verwondingen
gepaard met zenuwletsels.
Omvat niet de traumatische afzetting, de enucleaties, het traumatisch
uitrukken van het oog (40), de open fracturen (10), de brandwonden met
verwonding (60), noch de oppervlakkige wonden (50).
50. Oppervlakkige traumata:
Omvat de ontvellingen, de schrabben, de waterblazen, de steken van niet
giftige insecten, de oppervlakkige wonden, omvat eveneens de oppervlakkige
letsels veroorzaakt door een vreemd lichaam dat in het oog dringt.
55. Kneuzingen en verbrijzelingen:
Omvat de hemartrozen, de hematomen en de blauwe plekken, de kneuzingen
en verbrijzelingen met oppervlakkige wonden.
Omvat niet de schuddingen (30), de kneuzingen en verbrijzelingen met
fractuur (16), noch de kneuzingen en verbrijzelingen met wonde (41).
60. Brandwonden:
Omvat de brandwonden door brandend voorwerp, door het vuur; door
kokende vloeistof; door wrijving, door radiaties (infrarode), door scheikundige
substanties (alleen externe brandwonden); de brandwonden met wonde.
Omvat niet de brandwonden veroorzaakt door de opslorping van een
corrosieve of kaustische substantie (70), de zonnesteken (80), de effekten
van de bliksem (80), de brandwonden veroorzaakt door de elektrische stroom
(82), noch de effekten van de radiaties andere dan brandwonden (83).
70. Acute vergiftingen en acute intoxicaties:
Omvat de acute effekten van de inspuiting, de ingesta, de opslorping of de
inhalatie van toxische, corrosieve of kaustische substanties, de steken of
beten van giftige dieren, de verstikkingen door koolmonoxyde of andere
gasvormige vergiften.
Omvat niet de externe brandwonden door scheikundige substanties (60).

80. Effekten van het gure weder en andere uitwendige faktoren:
Omvat de effekten van de koude (bevriezingen), de effekten van warmte en
de isolatie (hitteslagen, zonnesteken), de barotraumata (effekten van de
hoogte, van de decompressie, enz...), de effekten van de bliksem, de sonore
traumata (verlies of vermindering van het gehoor die geen nasleep is van een
ander letsel).
81. Verstikkingen:
Omvat de verdrinking, de verstikking of de suffocatie door compressie, door
instorting of door wurging; omvat eveneens de verstikking dor suppressie of
vermindering van de zuurstof of van de omringende atmosfeer en de
verstikking door penetratie van vreemde lichamen in de luchtwagen.
Omvat niet de verstikking door koolmonoxyde of andere gasvormige vergiften
(70).
82. Schadelijke effekten van de elektriciteit:
Omvat de elektrokutie, de elektrische schok en de brandwonden veroorzaakt
door de elektrische stroom.
Omvat niet de brandwonden veroorzaakt door de warme delen van een
elektrisch toestel (60), noch de effekten van de bliksem (80).
83. Schadelijke effekten van de radiaties:
Omvat de effekten te wijten aan de X-stralen, aan de radio-actieve
substanties, aan de ultravioletstralen, aan de ioniserende stralen.
Omvat niet de brandwonden te wijten aan de radiaties (60), noch de
zonnesteken (80).
90. Meervoudige letsels van verscheidene aard:
Deze groep moet alleen worden gebruikt om de gevallen in te delen waarin,
als het slachtoffer meerdere letsels van verscheidene aard ontvangen heeft,
geen enkele van die letsels klaarblijkelijk ernstiger is dan de andere.
Wanneer, in een ongeval dat meervoudige letsels van verscheidene aard
veroorzaakt heeft, een van die letsels klaarblijkelijk ernstiger is dan de
andere, moet dat ongeval worden ingedeeld in de groep die overeenstemt
met de aard van dat letsel.
99. Andere traumata en slecht bepaalde traumata:
Die groep moet alleen worden gebruikt in de mate waarin het onmogelijk blijkt
de betrokken traumata elders in te delen, zoals bijvoorbeeld de infecties.

Omvat de verscheidene vroegrijpe verwikkelingen van de traumata en
pathologische reacties die alleen in deze groep moeten worden ingedeeld als
de aard van het oorspronkelijk traumata niet gekend is.
Tafel F - Plaats van het letsel.
De groepen betreffende de verschillende plaatsen moeten enkel gebruikt worden
voor de rangschikking der gevallen, waarin het slachtoffer diverse letsels opliep op
diverse plaatsen, waarvan klaarblijkelijk geen enkel erger is dan de andere.
Zo het ongeval verschillende letsels veroorzaakt op diverse plaatsen en één hiervan
duidelijk erger is dan de overige, dan wordt dat ongeval ondergebracht in de groep,
die overeenstemt met de plaats van het zwaarste letsel.
1. Hoofd.
11. Schedelstreek (schedel, hersens, hoofdhuid).
12. Oog (met inbegrip van oogholte en gezichtszenuw).
19. Plaatsen die niet elders werden gerangschikt.
2. Hals (met inbegrip van keel, nek en halswervels).
3. Romp.
20. Hals (met inbegrip van keel, nek en halswervels).
31. Rug (de schouder niet inbegrepen).
32. Schouder.
33. Borst (ribben, borstbeen, inwendige organen van de borstkas).
34. Buik.
35. Bekken en heupen.
4. Bovenste lidmaat.
41. Arm en elleboog.
42. Voorarm en polsen.
43. Handen (vingers uitgezonderd).
44. Vingers.
5. Onderste lidmaat.
51. Dij.
52. Knie.
53. Been.
54. Enkel en voeten (alleen tenen uitgezonderd).
55. Tenen.

6. Verschillende plaatsen.
61. Hoofd en romp, hoofd en een of meer ledematen.
62. Romp en een of meer ledematen.
63. Een bovenste lidmaat en een onderste lidmaat of meer dan twee
ledematen.
68. Andere verschillende plaatsen.
69. Verschillende niet vermelde plaatsen.
7. Algemeen letsels.
71. Bloedsomloop in het algemeen.
72. Ademhalingsstelsel in het algemeen.
73. Spijsverteringsstelsel in het algemeen.
74. Zenuwstelsel in het algemeen.
79. andere algemene letsels.
Gezien, Datum,
De werkgever, De preventie-adviseur
Arbeidsongevallensteekkaart
Document 36

Algemeen veiligheidsreglement voor aannemers bij de uitvoering
van werken in opdracht van de onderwijsinstelling.
INHOUDSTAFEL
1. Algemene bepalingen
1.1. Doel van het reglement
1.2. Diverse veiligheidsvoorschriften
1.3. Verantwoordelijkheid van de aannemer
1.4. Art. 9.2°b) van de welzijnwet van 4 aug. 1996 - Maatregelen die kunnen worden genomen
door de onderwijsinstelling.
2. Veiligheidsvoorschriften en de organisatie van de uit te voeren werken
2.1. Informatieplicht
2.2. Coördinatie van de werkzaamheden
3. Door de aannemer te volgen voorschriften voor uitrustingen en producten:
arbeidsmiddelen (AM), collectieve (CBM) en persoonlijk beschermingsmiddelen (PBM),
gevaarlijke produkten en preparaten
3.1. AM, CBM en PBM van de aannemer op de werf gebruikt door hemzelf of zijn personeel
3.2. Aanwendig van gevaarlijke stoffen en preparaten
3.3. Gebruik van het materiaal van de aannemer door het personeel van de onderwijsinstelling
of van een derde
4. Materiaal van de onderwijsinstelling gebruikt door de aannemers
5. Persoonlijke beschermingsmiddelen
6. Collectieve beschermingsmiddelen
7. Hygiëne
8. Milieuvoorschriften
9. Melding van ongevallen en/of incidenten - Praktische richtlijnen bij een arbeidsongeval
10. Noodsituaties op de terreinen van de onderwijsinstelling
11. Specifieke gevaarssymbolen en andere informatieborden
12. Procedure bij noodsituaties
13. Verdere concrete gegevens

1. ALGEMENE BEPALINGEN
1.1. Doel van het reglement
Het naleven van deze veiligheidsregels is één van de voorwaarden waaronder de
aannemingsopdracht mag uitgevoerd worden.
Onderhavig veiligheidsreglement moet beschouwd worden als een aanvulling van de
uitvoeringsvereisten omschreven in de desbetreffende lastenkohiers en/of
aannemingsopdrachten.
Door de lokalisatie en de aard van de werken moet rekening worden gehouden met specifieke
risico’s.
De specifieke risico’s eigen aan bepaalde werken evenals de te nemen beschermings- en
preventiemaatregelen zijn vervat in de veiligheidsvoorschriften zoals opgesomd in het punt 1.2.
Bovendien kunnen verschillende aannemers tegelijkertijd werken uitvoeren en komt het voor
dat de aannemers gelijktijdig of elkaar opvolgend werken in de onmiddellijke nabijheid van het
personeel van de onderwijsinstelling of samen met dit personeel.
Dit document heeft dan ook tot doel ten aanzien van de aannemer de veiligheidsvoorschriften
nader te omschrijven en de voor zijn werknemers en werknemers van eventuele
onderaannemers nodige informatie te verstrekken met betrekking tot de risico’s en de
maatregelen inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk van
toepassing in de inrichting. Het is aan de aannemer om deze passende informatie aan zijn
werknemers en eventuele onderaannemers te geven, zodat alle werkzaamheden in opdracht
van de onderwijsinstelling, door aannemers, onderaannemers en de respectievelijke
werknemers, onder veilige omstandigheden kunnen verlopen.
1.2. Diverse veiligheidsvoorschriften
De aannemer moet ondermeer de volgende bepalingen en voorschriften stipt naleven:
− alle wettelijke bepalingen in verband met de veiligheid en in het bijzonder:
∗ de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de
uitvoering van hun werk
∗ het A.R.A.B.
∗ het A.R.E.I.
∗ de Belgische Normen
∗ de Europese richtlijnen en normen
− de algemene veiligheidsvoorschriften vervat in dit document;
− de specifieke veiligheidsvoorschriften van toepassing in de onderwijsinstelling naar
aanleiding van de uitvoering door een aannemer van bepaalde werken of het gebruik van
specifieke werktuigen. Bijvoorbeeld: deze waarnaar verwezen wordt in de bestelbon, zoals
de “veiligheidsmaatregelen te nemen ter voorkoming van ongevallen”:
De aannemer erkent kennis te hebben genomen van de veiligheidsvoorschriften vervat in dit
Algemeen veiligheidsreglement en verklaart zich volledig akkoord met de inhoud van deze
bepalingen.
Vooraleer de werken aan te vatten, wordt de aannemer geacht:
− kennis te hebben genomen van de van de onderwijsinstelling verkregen informatie en zich
op een dusdanige wijze zich van deze informatie in verband met de risico’s voor de
veiligheid en de gezondheid, de beschermings- en preventiemaatregelen evenals de
maatregelen met betrekking tot de eerste hulp, de brandbestrijding en de evacuatie van de

werknemers te hebben eigen gemaakt, eventueel door ter plaatse een onderzoek uit te
voeren naar de werkomstandigheden en veiligheidsrisico’s;
− van de onderwijsinstelling verkregen informatie en passende instructies te hebben
medegedeeld aan zijn werknemers.
1.3. Verantwoordelijkheid van de aannemer
1.3.1. De aannemer is verantwoordelijk voor de veiligheid van de hem toevertrouwde
werken. Hij moet daartoe alle maatregelen nemen. De veiligheidsvoorschriften opgenomen in
dit basisdocument moeten door de aannemer aan zijn personeel en onderaannemers
opgelegd worden. De aannemer staat er voor in dat deze de voorschriften op hun beurt
opleggen aan hun personeel.
De aannemer verbindt er zich toe alle verplichtingen inzake het welzijn van de werknemers bij
de uitvoering van hun werk die eigen zijn aan de inrichting waarin zijn werknemers de
werkzaamheden komen uitvoeren, na te leven.
De aannemer zorgt er voor dat zijn werknemers voor de door hen uit te voeren taken
voldoende opgeleid zijn, dat zij beschikken over de aangepaste arbeidsmiddelen (AM) en
collectieve (CBM) en persoonlijke (PBM) beschermingsmiddelen en deze ook gebruiken.
De aannemer is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door zijn personeel en
onderaannemers. Hij zal de onderwijsinstelling vrijwaren voor vorderingen van derden. Tot
dekking van de aansprakelijkheid zal de aannemer de gepaste verzekeringen onderschrijven.
1.3.2. De aannemer zal de onderwijsinstelling onmiddellijk op de hoogte stellen van elke
externe omstandigheid die hem in de onmogelijkheid zou stellen om zijn werkzaamheden uit te
voeren in overeenstemming met de betreffende voorschriften.
Deze informatie zal schriftelijk worden bevestigd binnen de 24 u.
1.3.3. Eventueel toezicht door een aangestelde van de onderwijsinstelling beperkt zich in principe
tot de kwantiteit en de kwaliteit van de werkuitvoering en houdt geen overdracht van gezag of
verantwoordelijkheid in. Nochtans heeft de aangestelde van de onderwijsinstelling in het
belang van de veiligheid van haar eigen werknemers steeds het recht de werkzaamheden te
controleren, het gebruik van onveilig materiaal, werktuigen en/of werkmethodes te verbieden
en de werken te stoppen tot dat oorzaak daarvan is weggenomen, indien naar haar mening het
werk dat gedaan wordt of de manier waarop het gedaan wordt onveilig, ongezond of milieuonvriendelijk
is. De aannemer, zijn aangestelden of onderaannemers hebben geen enkel recht
op vergoeding in de mate dat zij voor het ontstaan van de onveilige toestand verantwoordelijk
zijn.
1.3.4. De personen die zich niet houden aan al deze bepalingen kunnen van de werf ver-
wijderd worden. De aannemer is ertoe gehouden onmiddellijk ieder personeelslid te vervangen
waarvan de opdrachtgever getuigt dat deze de goede uitvoering van de werken in het gedrang
brengt door ofwel zijn ongeschiktheid, ofwel zijn slechte wil ofwel zijn kennelijk wangedrag.
1.3.5. Het veiligheidsreglement, het recht op controles erin voorzien, het recht om de
werkzaamheden te onderbreken, doen geen afbreuk aan de specifieke verantwoordelijkheid
van de aannemer.
De richtlijnen en raadgevingen die de onderwijsinstelling aan de aannemer verstrekt inzake de
toepassing van de diverse voorschriften kunnen de aannemers in generlei mate ontheffen van
hun uitsluitende verantwoordelijkheid. De aannemer ontzegt zich in dat opzicht elk recht om

enig verhaal tegen de onderwijsinstelling te doen gelden of om de onderwijsinstelling omwille
daarvan medeverantwoordelijk te stellen.
1.4. Art. 9.2°b) van de welzijnswet: Maatregelen die kunnen worden genomen door
de onderwijsinstelling
De aannemer is er toe gehouden de verplichtingen inzake het welzijn van de werknemers bij
de uitvoering van hun werk die eigen zijn aan de inrichting waarin zijn werknemers de
werkzaamheden komen uitvoeren na te leven. Deze verplichtingen zijn ondermeer opgenomen
in dit Algemeen Veiligheidsreglement, evenals in de specifieke veiligheidsvoorschriften zoals
bepaald in artikel 1.2. van dit zelfde reglement.
In geval de aannemer deze verplichtingen niet naleeft, kan de onderwijsinstelling, zonder de
aannemer in gebreke te stellen, alle maatregelen treffen op kosten van de aannemer.
2. VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN EN DE ORGANISATIE VAN DE UIT TE VOEREN
WERKEN
2.1. Informatieplicht
De aannemer dient, vooraleer de werkzaamheden aan te vatten, zich in het algemeen
voldoende op de hoogte te stellen van de specifieke werkomstandigheden en risico’s eigen
aan de uit te voeren werken evenals de beschermings- en preventiemaatregelen, het specifiek
materieel van de onderwijsinstelling, de gebruikte informatie, verwittigings- en verbodstekens
of borden.
Daartoe zal de aannemer, indien de aard van de werkzaamheden of de omgeving waarin moet
gewerkt worden dit vereisen, voorafgaandelijk ter plaatse een bezoek brengen aan de plaats
waar de werken moeten uitgevoerd worden om op deze wijze de werkomstandigheden te leren
kennen, en zodoende alle noodzakelijke veiligheidsmaatregelen te kunnen treffen.
Bijkomende noodzakelijke inlichtingen voor de aanvang van de uit te voeren werken kunnen
steeds bekomen worden van de verantwoordelijke, aangeduid door de onderwijsinstelling.
Deze bijzondere inlichtingen zal de aannemer, samen met de veiligheidsonderrichtingen
bedoeld in 1.2. zoals verkregen van de onderwijsinstelling doorgeven aan zijn personeel en zijn
onderaannemers.
In geval de aard van de activiteiten van de aannemer specifieke risico’s bevatten, moet de
aannemer deze meedelen aan de onderwijsinstelling zodat deze de nodige maatregelen kan
nemen ter bescherming van haar personeelsleden. Dit geldt ook in het geval de specifieke
risico’s verbonden zijn met de door de aannemer gebruikte maatregelen.
Een werfdagboek met genummerde bladzijden, bijgehouden door de aannemer of zijn
aangestelde, dient zich op de werf te bevinden als dit in de bestelbon vermeld wordt.
2.2. Coördinatie van de werkzaamheden
2.2.1. De aannemer en de onderwijsinstelling dienen samen te werken bij de uitvoering van de maat-
regelen inzake veiligheid, hygiëne en gezondheid en hun optreden te coördineren. Ingeval op
de werf gelijktijdig personeel van de onderwijsinstelling en de aannemer tewerkgesteld wordt,
dienen de te treffen veiligheidsvoorzorgen bepaald in overleg met de verantwoordelijke van de
onderwijsinstelling en overeenkomstig de in de onderwijsinstelling geldende
veiligheidsvoorschriften.

2.2.2. De aannemer zal zich belasten met de veiligheidsorganisatie van zijn werkzaam-
heden en die van zijn aangestelden en onderaannemers. Hij zal daarom zorgen voor een
degelijke coördinatie en het toezicht uitoefenen op alle personen die voor zijn rekening
meewerken aan de uitvoering van de aannemingsopdracht. Daartoe zal de aannemer een
verantwoordelijk coördinator aanstellen. Deze moet voldoende bekwaam zijn in acht genomen
de specifieke veiligheidsproblemen die zich kunnen voordoen.
2.2.3. Omwille van de coördinatie van de veiligheidsmaatregelen, kan op initiatief van
de onderwijsinstelling of de aannemer, in functie van de noodwendigheden,
coördinatievergaderingen georganiseerd worden.
Aan deze vergaderingen zullen deelnemen:
− vanwege de onderwijsinstelling:
een vertegenwoordiger van de bij de werken betrokken dienst(en); deze kan zich ingeval dit
noodzakelijk is, zich laten bijstaan door de preventieadviseur van de onderwijsinstelling of
één van zijn adjuncten. Hij kan bovendien een vertegenwoordiger van het studiebureau,
ontwerper van het project, uitnodigen.
− vanwege de aannemer
een vertegenwoordiger van de aannemer voor de werf of werven in kwestie; Deze kan zich
ingeval dit noodzakelijk is, zich laten bijstaan door de preventieadviseur of één van zijn
adjuncten.
Van deze vergaderingen wordt een verslag gemaakt dat door beide partijen wordt goedgekeurd en
ondertekend.
3. DOOR DE AANNEMER TE VOLGEN VOORSCHRIFTEN VOOR UITRUSTINGEN
EN PRODUCTEN: ARBEIDSMIDDELEN (AM), COLLECTIEVE BESCHERMINGS-
MIDDELEN (CBM), PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN (PBM), GEVAARLIJKE
PRODUKTEN EN PREPARATEN
3.1. AM, CBM en PBM van de aannemer op de werf gebruikt door hemzelf of zijn
personeel
3.1.1. De aannemer en diens personeel kunnen slechts gebruik maken van AM, CBM en
PBM die, rekening houdend met de omstandigheden en risico’s verbonden aan de omgeving
waar de werken worden uitgevoerd, beantwoorden aan de veiligheidsvereisten. Deze
arbeidsmiddelen zijn aangepast aan de gebruikers, zijn goed onderhouden en verkeren in
goede staat van werking.
Aan de verantwoordelijke van de opdrachtgevende dienst of aan het hoofd van de
preventiedienst van de onderwijsinstelling worden op vraag de laatste keuringsattesten of de
bewijsstukken van controle voorgelegd. De afgeleverde keuringsattesten of bewijsstukken van
controle dienen zich steeds bij de gekeurde materialen te bevinden zodat zij ter beschikking
zijn van de preventiedienst van de onderwijsinstelling, het erkend organisme en de met het
toezicht belaste ambtenaar.
De machines, gemechaniseerde werktuigen en toestellen die een keuringsattest vereisen, zijn
ondermeer: kranen, takels, aanslagmateriaal, hefwerktuigen, posten voor elektrisch
booglassen, installaties voor autogeenlassen, noodgroepen, gasontspanners, stellingen,
ladders en hijswerktuigen met een mobiel platform.

3.1.2. Alle toestellen en gereedschappen, behorend aan de aannemer, moeten duidelijk
gemerkt worden met zijn firmanaam.
3.1.3. Alle personen onderworpen aan een veiligheidsfunctie (bestuurders en bedienaars
van kranen, van voertuigen, van hefwerktuigen, enz...) zoals beschreven in het ARAB (art. 124
§ 1.2.°) moeten in het bezit zijn van een geldige medische geschiktheidsverklaring, afgeleverd
door een arbeidsgeneesheer. De machines, toestellen (o.a. hijswerktuigen met een mobiel
platform) en voertuigen mogen enkel bediend worden door deze bevoegde personen.
Personen mogen enkel vervoerd worden door middel van hefwerktuigen in de mate deze
conform zijn aan de bepalingen.
3.1.4. Het opstellen van de werktuigen zoals stellingen, ladders, machines, e.d. moet zo-
danig gebeuren dat de werktuigen en het materiaal van de onderwijsinstelling steeds
bereikbaar is. De kranen en stellingen die de aannemer opstelt, moeten overeenkomstig de
ARAB-voorschriften worden gebouwd. Deze dienen gekeurd te worden door een bevoegd
persoon, conform art. 456 van het ARAB. De hefwerktuigen dienen opgesteld en gebruikt te
worden conform aan de artikelen 267 en volgende van het ARAB.
3.1.5. Het stapelen van materiaal mag enkel op die plaatsen, aangewezen door de werf-
verantwoordelijke.
3.1.6. Onafgezien van de wettelijke voorziene inspecties, kan de onderwijsinstelling steeds een
nazicht bevelen van de materialen die van onbetrouwbare kwaliteit of onveilig schijnen, of deze
zelf controleren. Na inspectie zal het eventueel afgekeurde materiaal van de bouwplaats
moeten verwijderd worden.
3.1.7. Enkel de voertuigen die strikt noodzakelijk zijn voor het uit te voeren werk of
voor het aan- en/of wegvoeren van materialen of uitrustingen, worden toegelaten tot het
domein van de onderwijsinstelling en dit alleen gedurende de periode die voor het werk of voor
het aan- en/of wegvoeren strikt noodzakelijk zijn.
De Belgische wegcode is van toepassing, en dit ondermeer wat betreft de asbelasting, de
voorschriften van technische keuring, het in het bezit zijn van een geldig verzekeringsbewijs,
het voorzien van een geldige nummerplaat, de voorrangs-, verbods- en gebodstekens.
De aannemer is verplicht alle nuttige schikkingen te treffen om te voorkomen dat zijn
voertuigen of de voertuigen door hem gebruikt, het wegennet zouden beschadigen.
De toegangswegen tot het terreinen van de onderwijsinstellingen dienen steeds vrij te blijven,
zowel voor het in- en uitrijdend personeel, de bezoekers en de hulpdiensten (vb. brandweer).
3.2. Aanwending van gevaarlijke stoffen en preparaten
Ingeval de werkzaamheden de aanwending van gevaarlijke stoffen en/of preparaten vergen,
dienen de bepalingen van artikel 723 bis 1 tot en met 723 quater 14 van het ARAB strikt
nageleefd.
Hierbij dient in het bijzonder gelet op de keuze van degelijke en geschikte recipiënten, op de
duidelijke etikettering ervan en de wijze waarop deze opgeslagen worden. Een behoorlijke
etikettering moet toelaten aan elk personeelslid van de onderwijsinstelling of van de aannemer
aanwezig op de werf, op zeer snelle wijze het produkten te identificeren, de risico’s te leren
kennen en de nodige preventieve maatregelen te nemen.

3.3. Gebruik van het materiaal van de aannemer door de onderwijsinstelling of
een derde
In de mate door de aannemer werktuigen of beschermingsmiddelen worden binnengebracht
die een keuringsattest vereisen (zie opsomming in 3.1.1.) en deze materialen ook door het
personeel van de onderwijsinstelling of door een derde kunnen worden gebruikt, moeten deze:
− vergezeld zijn van een keuringsattest en aangepaste voorschriften inzake gebruik;
− in goede staat van werking zijn.
De preventieadviseur of zijn adjunct of de verantwoordelijke van de opdrachtgevende dienst
van de onderwijsinstelling kan ten alle tijde deze documenten onderzoeken en/of deze
materialen zelf keuren of deze laten keuren. In de mate de werktuigen onveilig zijn, kan de
onderwijsinstelling de wegruiming bevelen.
4. MATERIAAL VAN DE ONDERWIJSINSTELLING GEBRUIKT DOOR DE AANNEMERS
De werktuigen evenals beschermingsmiddelen van de onderwijsinstelling, mogen slechts
gebruikt worden met toestemming van de verantwoordelijken van de verschillende diensten en
na ontvangst van de passende gebruiksinstructies (mondeling of schriftelijk). De gebruiker is
ertoe gehouden zich vooraf te vergewissen van de goede staat, ook wat de werking betreft, en
de geschiktheid ervan. Het gebruik ervan gebeurt ook op eigen risico en verantwoordelijkheid
van de gebruiker. Gedurende gans de tijd van het gebruik wordt hem de bewaking ervan in de
zin van art. 1384 al. 1 B.W. overgedragen. Hij moet ze teruggeven ofwel na gebruik ofwel na
beëindiging van de werken, ingeval ze voor de hele looptijd van het contract worden ontleend,
in dezelfde staat als hij ze ontving. Materiaal dat bij het einde van de werken niet ingeleverd
wordt of beschadigd is, zal op kosten van de aannemer vervangen of hersteld worden.
Bovendien behoudt de onderwijsinstelling zich het recht voor de aannemer een document te
laten ondertekenen bij de ontvangst van het geleende materiaal.
5. PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN
5.1. De persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) moeten beantwoorden aan de ver-
eisten bepaald in het KB van 7.8.1995 verschenen in het Staatsblad van 15.9.1995.
5.2. Op plaatsen waar werknemers kunnen blootgesteld worden aan vallende voorwerpen
en indien er werken op verschillende niveaus uitgevoerd worden, is het dragen van een
veiligheidshelm en van veiligheidsschoenen verplicht.
5.3. De aannemer geeft aan zijn personeel de nodige werkkledij en beschermings-
middelen, zoals ondermeer veiligheidshelm en -schoenen, handschoenen, brillen,
gelaatsschermen en lasschermen, die geschikt zijn om de aanneming uit te voeren. Hij zorgt
ervoor dat zijn uitvoerders de verstrekte werk- en beschermingskledij dragen en van het
gebruik op de hoogte zijn.
5.4. De plaatselijke voorschriften gelden evenzeer voor de aannemers en hun uitvoer-
ders. Zo moet de aannemer, indien noodzakelijk, zorgen voor oog- en oorbescherming en voor
een stofmasker.

5.5. De onderwijsinstelling zal geen enkele PBM geven of uitlenen aan de aannemers tenzij
anders overeengekomen.
6. COLLECTIEVE BESCHERMINGSMIDDELEN
De aannemer moet gebruik maken van collectieve beschermingsmiddelen (CBM), zoals
leuningen, veiligheidsnetten, bebakeningsmiddelen voor putten en vloeropeningen,
afscherming van werktuigmachines, waar het noodzakelijk is voor de veiligheid van de op de
werf aanwezige personen.
Indien het technisch onmogelijk is om CBM te gebruiken moet hij de gepaste PBM, zoals
veiligheidsgordels, voorzien.
Wanneer werken worden uitgevoerd die voor andere mensen een gevaar inhouden of
hinderlijk zijn, o.a. het maken van uitgravingen, werken boven doorgangswegen, uitvoeren van
laswerken, het creëren van obstakels, moet de aannemer de nodige signalisatie en
versperringen aanbrengen.
De aannemer moet elke gevaarlijke hindernis op de werf, die zich op de terreinen van de
onderwijsinstelling bevindt, signaleren aan de werfverantwoordelijke van de onderwijsinstelling.
7. HYGIENE
7.1. Het is verboden de sanitaire installaties van de onderwijsinstelling te gebruiken, tenzij de
onderwijsinstelling deze uitdrukkelijk ter beschikking heeft gesteld. Bij het gebruik ervan dienen
de elementaire regels van de hygiëne te worden gerespecteerd.
De aannemers die toelating hebben een werfwagen en/of loods op de terreinen van de
onderwijsinstelling op te richten, zijn verplicht de nodige sanitaire installaties voor hun
personeel te voorzien. Deze moeten proper worden gehouden. De opstelling en inrichting van
deze wagens en loodsen dient men uit te voeren overeenkomstig de voorschriften
afgesproken met de onderwijsinstelling.
7.2. De aannemer verzekert op de werf een blijvende en grondige zindelijkheid.
7.3. In de gebouwen eigendom van de onderwijsinstelling mogen geen maaltijden worden ge-
nuttigd, tenzij in de plaatsen daarvoor specifiek bestemd, en na voorafgaand akkoord.
7.4. Binnen de terreinen van de onderwijsinstelling mogen door de aannemer of diens personeel
geen alcoholische dranken, drugs en andere verdovende middelen gebracht worden. De
toegang tot deze terreinen is verboden voor iedere persoon die kennelijk onder invloed is.
7.5. Het rookverbod dient gerespecteerd te worden.

8. MILIEUVOORSCHRIFTEN
8.1. De aannemer zal de werf en zijn omgeving doorlopend in perfecte staat van orde
en netheid houden. In de mate de aannemer in gebreke blijft, kan de onderwijsinstelling dit
werk op kosten van de aannemer laten uitvoeren. De olievlekken of andere produkten die de
kans op glijden of vallen vergroten dienen met zand of ander olie-opslorpend produkt
verwijderd te worden.
8.2. Alle reglementeringen inzake milieuwetgeving dienen strikt nageleefd te worden. De
aannemer zorgt voor afvoer van eigen afvalstoffen afkomstig van materialen en produkten die
hem toebehoren, of geproduceerd werden tijdens de uitvoering van de werken (vb. afvaloliën).
Hij doet daartoe, indien nodig, beroep op erkende ophalers.
Al het vuil, afval of afbraakmateriaal dient hij onmiddellijk van de terreinen af te voeren of naar
de daartoe bestemde plaatsen te brengen. Zo niet zal de onderwijsinstelling voor rekening van
de aannemer de afval laten verwijderen.
De aannemer staat ook in voor de ontruiming en het vervoer van materialen en overtollige
grond voorkomend van zijn werken.
8.3. Bij het eindigen van de dagtaak zullen alle machines en toestellen van de aannemers
tegen misbruik worden beveiligd.
Losliggende stukken zullen van de arbeidsplaats worden verwijderd, ofwel zullen ze vast
worden bevestigd. Alleszins dienen de nodige voorzorgen genomen te worden opdat bij
slechte atmosferische omstandigheden, zoals o.a. storm, hieruit geen gevaarlijke toestanden
kunnen voortvloeien.
9. MELDING VAN ONGEVALLEN EN/OF INCIDENTEN - PRAKTISCHE RICHT-
LIJNEN BIJ ARBEIDSONGEVAL
9.1. Elk arbeidsongeval dat de aannemer of diens werknemer of onderaannemer over-
komt, dient onmiddellijk gemeld te worden aan de persoon die toezicht houdt ter plaatse of de
verantwoordelijke van de werf van de onderwijsinstelling.
9.2. In overeenstemming met de wettelijke voorgeschreven reglementeringen beschikt
de aannemer over de personen, installaties en uitrustingen teneinde de licht gekwetsten te
verzorgen en eerste hulp bij ongevallen toe te dienen.
De onderwijsinstelling zal nochtans aan de aannemer die werken uitvoert in haar onderneming
of inrichting de nodige informatie verschaffen betreffende de maatregelen te nemen inzake
eerste hulp en evacuatie van werknemers. De aannemer zal deze informatie aan zijn
werknemers meedelen.
9.3. Iedere aannemer is verantwoordelijk voor de evacuatie van zijn gekwetsten.
9.4. Ingeval er zich bij de uitvoering van de toevertrouwde werken schade wordt aange-
richt aan de installaties van de onderwijsinstelling, moet de opdrachtgevende dienst van de
onderwijsinstelling eveneens onmiddellijk verwittigd worden.

10. NOODSITUATIES OP DE TERREINEN VAN DE ONDERWIJSINSTELLING
10.1. Ingeval van brand, ongeval of andere noodtoestanden moet dit onmiddellijk gemeld
worden. Hiervoor zal de noodzakelijke procedure, meegedeeld door de onderwijsinstelling aan
de aannemer, gevolgd worden. Brandgevaar wordt onmiddellijk gesignaleerd volgens de
opgegeven onderrichtingen.
10.2. Toegebrachte beschadigingen aan de bestaande inrichtingen van de onderwijsinstelling
moeten onmiddellijk aan een afgevaardigde van het bedrijf gemeld worden.
10.3. Bij brandalarm (sirenetoon, ...) moeten de aannemer, zijn personeel en uitvoerders
onmiddellijk de werf verlaten en zich schikken naar de lokale onderrichtingen.
10.4. Bij elk alarm, gegeven door middel van sirenes, is het personeel van de aannemer
verplicht alle werken te stoppen.
De diverse signalen zijn als volgt:
− waarschuwingssignaal (oefening, mogelijke noodtoestand): ...
− alarmsignaal (verwittiging, ontruiming van de plaatsen, ...)
− ...
10.5. De onderwijsinstelling zal aan de aannemer de maatregelen met betrekking tot de brandbe-
strijding ingeval van brand in haar inrichtingen meedelen. De aannemer dient zich op de
hoogte te stellen waar de diverse brandblustoestellen gesitueerd zijn.
Hij dient deze informatie aan zijn werknemers door te geven.
11. SPECIFIEKE GEVAARSSYMBOLEN EN ANDERE INFORMATIEBORDEN
12. PROCEDURE BIJ NOODSITUATIES
13. VERDERE CONCRETE GEGEVENS
Voor de aannemer, Voor de onderwijsinstelling,
Werken met derden
Document 37

Bij Brand:
Bij Alarm:
Te volgen richtlijnen in geval van:
brand en/of alarm
Waarschuwen
Verwittig:....................
Sluit ramen en deuren
Schakel energiebronnen uit
Evakueren
Laat alles liggen
Volg de vluchtweg
Plaats hier de pictogrammen ‘Uitgang en Nooduitgang’
Gebruik geen liften
Verzamelen
Begeef u naar de verzamelplaats:..................
Controleer of iedereen er is
Keer nooit terug
Nuttige telefoonnummers
Verantwoordelijke waarschuwing:....................
Brandweer:..............
Ziekenwagen:..............
Rijkswacht / Politie:..............
Plaats hier het grondplan met aanduiding van
de mogelijke vluchtwegen
Richtlijnen Brand & Alarm
Document 38

Algemeen
Waarschuwingsfase
Alarmfase
Verloop evacuatie
Verzamelplaats
Evacuatieblad
• datum evacuatie:............................................
• aangekondigd: ja-neen
• brandweer verwittigd: ja-neen
• plaats gesimuleerde brand:
gebouw:..........................................................
verdieping:......................................................
lokaal..............................................................
• evacuatieweg vrijwillig versperd:
ja – neen
welke:.............................................................
• tijdstip gesimuleerde brand:............................
• tijdstip waarschuwing:.....................................
• worden richtlijnen nageleefd:..........................
• tijdstip alarmsignaal:.......................................
• worden richtlijnen nageleefd:..........................
• verloopt de evacuatie
ordelijk:...........................................................
kalm:...............................................................
in stilte:...........................................................
• zijn er
versperringen en waar:...................................
opstoppingen en waar:...................................
• werden persoonlijke bezittingen
meegenomen:................................................
• verloopt de opstelling per klas
vlot:.................................................................
• verloopt de aanwezigheidscontrole
vlot:.................................................................

Opvang brandweer
Tijdsverschil
• tijdstip alle gegevens beschikbaar:.................
• zijn de toegangen vrij:.....................................
• Verloopt de opvang vlot:.................................
• verloopt de begeleiding doeltreffend:..............
• tijdstip
ontstaan van brand:........................................
alarm:.............................................................
oproep brandweer:.........................................
aankomst brandweer:.....................................
aankomst
politie:.............................................
Opmerkingen en maatregelen • opmerkingen gebouw:
Besluit
alle informatie beschikbaar:............................
brandweer geïnformeerd:...............................
evacuatietijd:..................................................
lift gebruikt:.....................................................
deuren in open stand
geblokkeerd:.................
deuren open:..................................................
lokaal niet ontruimd:.......................................
vensters open:................................................
gas niet uitgeschakeld:...................................
drijfkracht niet uitgeschakeld:.........................
• opmerkingen algemeen:
.. ...................................................................
• Maatregelen:
..……..............................................................
............................................................................
............................................................................
Evacuatieblad
Document 39