Rapport Economische betekenis van historische buitenplaatsen en ...

Om de categorie ‘lening’ te vullen zijn veel gebruikte financieringsconstructies op andere
beleidsterreinen, zoals natuurbeheer en waterbeheer 1 maar ook milieubeheer en wijkbeheer,
als vertrekpunt genomen. Er is vervolgens nagegaan in hoeverre deze financieringsconstructies
toepasbaar zouden kunnen zijn op landgoederen en buitenplaatsen. Hierbij
wordt opgemerkt dat constructies op andere terreinen niet alleen betrekking hebben op hoe
de overheid haar middelen het beste in kan zetten, maar ook hoe er middelen van derden,
namelijk maatschappelijke baathouders, gemobiliseerd kunnen worden.
Ten slotte de categorie ‘regelgeving’. Dit is een interessante categorie, omdat deze niet
gaat om financiering. Regelgeving of aanpassing van regelgeving kan juist voorkomen dat
er financiering nodig is. Deze categorie is ingevuld op grond van de belemmeringen in de
regelgeving die eigenaren ervaren bij het in stand houden van of bij het ondernemen met
het landgoed/buitenplaats. Hiertoe is een workshop met eigenaren georganiseerd (zie bijlage
II voor een verslag van de workshop faciliteringsconstructies).
Stap 5. Beoordelingskader op stellen
Nadat de interessante financieringsconstructies geïdentificeerd zijn, dient zich de vraag
aan welke het meeste bijdragen aan zowel een duurzame instandhouding (gezonde exploitatie)
als aan de realisatie van de provinciale erfgoeddoelstellingen voor buitenplaatsen. Op
hoofdlijnen is hier sprake van als het effect in termen van doelbereik groot is, terwijl de kosten
voor de provincie laag zijn. Maar wanneer is het effect groot? En wanneer zijn de kosten
voor de overheid laag? Door deze twee vragen te beantwoorden zullen we beoordelingscriteria
opsporen aan de hand waarvan de aantrekkelijkste financieringsconstructies
kunnen worden bepaald.
Stap 6. Beoordelingskader invullen samen met eigenaren
De beoordelingscriteria uit de vorige werkstap vormen samen het beoordelingskader. Omdat
de landgoed/buitenplaatseigenaren zelf het beste kunnen beoordelen in hoeverre de
geïdentificeerde faciliteringsconstructies aan hun wensen voldoen, zijn zij de aangewezen
mensen om samen het beoordelingskader mee in te vullen. Het beoordelingskader is dan
ook tijdens de workshop faciliteringsconstructies met een selectie van buitenplaats/landgoedeigenaren
aan- en ingevuld. Omdat de eigenaren wellicht meer geïnteresseerd zijn in
de effectiviteitcriteria dan in de kostencriteria, zijn ook de vertegenwoordigers van de provincies
hierbij uitgenodigd. Dit bood tevens de gelegenheid om kennis te nemen van elkaars
zienswijze en om gezamenlijk conclusies te trekken over de aantrekkelijkheid van
maatregelen.
Stap 7. Analyse van de beoordeling
Nadat het beoordelingskader is ingevuld, hebben de onderzoekers de inhoud ervan geanalyseerd.
Er is nagegaan:
- welke faciliteringsconstructies het grootste doelbereik hebben;
- welke constructies het goedkoopst zijn voor de provincie.
Op grond hiervan is zeer globaal bepaald welke kosten er minimaal door de provincie gemaakt
moeten worden om het gewenste doel te bereiken: wat kost het als we de gewenste
onderhoudstoestand realiseren via de goedkoopste maatregelen. Dit is gedaan door gegevens
uit het beoordelingskader te combineren met door de provincie becijferde behoefte
aan onderhoudsgeld. Er is immers bekend (in ieder geval voor Gelderland) hoeveel geld er
nodig is voor het gewenste onderhoud en als we ook weten hoeveel procent daarvan de
1
Regelingen op het gebied van natuur- en waterbeheer zijn al van toepassing op landgoederen.
Witteveen+Bos, AH605-2/tutr/005 definitief 02 d.d. 19 juli 2012, Economische betekenis van historische buitenplaatsen en landgoederen in de
provincies Utrecht, Overijssel en Gelderland
9