Conclusie van de Expert - TELE-satellite International Magazine

TELE
€ 6,50
Het grootste Satelliet Tijdschrift van de Wereld
SATELLIET
Technisat Digit 4S
Kleine FTA ontvanger die Het Allemaal Kan
Matrix Java
Een Slanke Blind Scan FTA Ontvanger
INTERNATIONAAL
Wie wil Meer Satellieten?
Trek Maar een Blik
Groenten Open!
Promax Explorer
26e Jaargang Nº 194
09-10
Doe-het-zelf Project:
Een gecombineerde
C/Ku-Band Feed
Meet Alles op het Gebied van
Digitale Satelliet TV en Radio
Exclusieve Testrapporten
T90
Antenne
Eén Schotel
en Veel Satellieten
NED

INHOUD
TECHNISAT DIGIT 4S
Digitale FTA Satellietontvanger .....16
MATRIX JAVA
Blind Scan FTA ontvanger ...........20
PROMAX TV Explorer
PProfessionele Digitaal/
Analoge TV, Satelliet,
Kabelsignaal
analyzer ................24
WAVE FRONTIER
TOROIDAL T90
Multifeed schotel ....28
DG-120 PLUS
H-H mount rotor .....32
“MINI ACTUATOR” van EDON
DiSEqC motor ...................................33
Satellite Reception:
Feed gemaakt van een
conservenblik ......21
Beste
Lezers
Jazeker, waar blijft de tijd… in het analoge
tijdperk kon je iets ontvangen, of niet. En
als er iets te ontvangen was, was het maar
één TV signaal, of er was niets. Het was ja
of nee, zwart of wit, 1 of 0. Dat was het
analoge tijdperk.
In het tegenwoordige digitale tijdperk
is het veel meer dan 1 of 0: er is een
onvoorstelbare variëteit. Het ene TV signaal
is niet noodzakelijk hetzelfde als een
ander; digitale technologie voorziet ons van
aardig wat varianten. Als gebruikers van
satellietuitrusting zal dit niet zo erg opvallen,
maar als kijker wordt het wat meer duidelijk,
vooral wanneer de beeldkwaliteit iets is dat
we nog nooit eerder gezien hebben.
In deze uitgave van TELE-satelliet willen we
ons richten op de beeldresolutie in de DVB-S
standaard. In plaats van één gedefinieerde
norm, zoals dat was in de analoge tijd, biedt
DVB-S een variëteit die lijkt op wat er in de
supermarkt wordt aangeboden. Als ervaren
gebruikers merken wij hiervan echter niet
zo veel. Waar de meeste van de ontvangers
die nu op de markt zijn ons de PID’s van
een signaal kunnen leveren, is er tot nu toe
niet één die de resolutie van het beeld kan
weergeven.
De resolutie van een beeld is wat wij als
kijkers uiteindelijk op het beeldscherm zien;
de PID’s maken alleen de ontvangst maar
mogelijk. Als de PID’s zijn ingevoerd, werkt
de ontvangst naar behoren, maar het beeld
waar we al jaren naar kijken wordt op geen
enkele manier verklaard. Wat de ontvanger
doet om het beeld te leveren wordt tot in
detail uitgelegd, maar wat we zien blijft een
geheim.
Programma providers doen hier hun
voordeel mee. Om te besparen op
transponderkosten, of om meer kanalen voor
hetzelfde geld te kunnen uitzenden, wordt
simpelweg de beeldresolutie gereduceerd.
Hiervoor is geen enkele aanwijzing te vinden.
De gewone kijker neemt dit zoals het komt
en ziet vaak het verschil niet eens.
In ons verslag op pagina 46 van deze
uitgave belichten we de diverse varianten.
Het is eigenlijk best verbazingwekkend:
alle satellietontvangers kunnen de meeste
Feature:
Hoe sterker, hoe beter – is dit altijd waar? ............ 10
Basic Functions:
Basic handleiding voor satellietontvangers ............ 12
Satellite Technology: Satellieten boven India ........ 37
ARION ................................................... 7
ARIZA ...................................................26
CHANGHONG .........................................14
DIGITAL TELEMEDIA .............................15
DOEBIS ............................................... 8,9
DVB SHOP .............................................44
EDON ....................................................13
EMP .......................................................45
FORTECSTAR .........................................35
HORIZON ..............................................30
ADVERTEERDERS
JAEGER/WEISS .....................................19
KATHREIN .............................................43
MOTECK ................................................23
OPENTECH .............................................52
PANSAT .................................................34
PANSAT .................................................48
PROMAX ................................................49
SADOUN ................................................31
SMARTWI ..............................................45
SPACECOM ............................................22
verschillende beeldresoluties probleemloos
decoderen. En hiervoor hoeft in de
ontvanger geen enkele instelling te worden
veranderd; ze leveren allemaal een enkel
beeldsignaal uit deze varianten dat door
iedere TV correct wordt weergegeven. Het
maakt niet uit of de pixels verdubbeld zijn,
of zelfs verviervoudigd, alles wordt goed
verwerkt. Zeker, de ontwikkelaars van
deze DVB normen kennen alle trucs voor
het verbergen van belangrijke gegevens.
Beeldresolutie is het meest belangrijk
wanneer het een TV signaal betreft.
Recentelijk zijn de SatcoDX lijsten
begonnen met het aangeven van de
beeldresolutie van een satellietkanaal.
Met het verstrijken van de tijd zullen
steeds meer SatcoDX scanstations hiertoe
overgaan, zodat iedereen die hierin is
geïnteresseerd, uiteindelijk kan uitvinden
wat de beeldresolutie is van ieder kanaal.
Dit biedt ons weer een andere
sorteermogelijkheid: je kunt nu zoeken
naar programma’s die worden uitgezonden
in een hogere kwaliteit. Waarschijnlijk zul je
dan ontdekken dat een betere beeldkwaliteit
hand in hand gaat met een betere kwaliteit
van de programmering.
Geniet van je hoge-kwaliteit TV!
Alexander Wiese
P.S. Mijn favoriete radiostation van de
maand is Love Radio (SIRIUS 5E, 11.766H,
27500, 6163), Oekraïense soft hitparade
met een paar nieuwsuitzendingen en bijna
geen reclame.
TELE-satelliet Ontvanger Gids .......................38, 39
Satellite Reception: C-band ontvangst in Europa
met een 120cm antenne ....................................... 40
Satellite Exhibition/EEBC 2006:
Telecom en Broadcasting bouwen de
“Stad van de Toekomst” ...................................... 43
Satellite Technology:
Beeldkwaliteit bij digitale TV ................................. 46
SPAUN ...................................................47
STAB .....................................................51
STARSAT ............................................... 4
STATE MICRO TECHNOLOGY ..................18
TECHNISAT ........................................... 5
TELE-satellite CITY ...............................42
TOPFIELD .............................................. 2
VANTAGE ...............................................18
VANTAGE ...............................................23

FEATURE
Intermodulatie
Hoe sterker, hoe beter
– is dat altijd waar?
Waarschijnlijk zijn al onze lezers zich er van bewust dat, om een
betrouwbare satellietontvangst te hebben, we een voldoende
sterk signaal nodig hebben aan de ingang van de ontvanger.
Over het algemeen geldt: hoe sterker het signaal, hoe beter de
kwaliteit. Altijd?
De kwaliteit van een signaal is gerelateerd
aan de zogenaamde signaal – ruisverhouding
S/N. Voor digitale signalen wordt vaker de
draaggolf – ruisverhouding C/N gebruikt, maar
de betekenis is praktisch gelijk. Ieder satellietsignaal,
behalve datasignalen, heeft een zekere
hoeveelheid ruis. We willen zoveel mogelijk
bruikbaar signaal hebben, met zo min mogelijk
ruis. Waarschijnlijk weet je al dat om de signaal
– ruisverhouding te verbeteren je:
• het formaat van je schotel kunt vergroten
• je de bestaande LNB kunt vervangen door
een betere met een lager ruisgetal
Er is echter nog een andere truc die soms
gebruikt wordt. Hij is eenvoudig toe te passen
en hoeft geen vermogen te kosten.
Diegenen onder onze gerespecteerde lezers
die enige ervaring hebben met amateur radio,
10 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
hebben waarschijnlijk al een idee waar ik heen
wil. Het gaat over het verminderen van de
gevoeligheid van een ontvanger. Ham radioontvangers
en zendontvangers hebben nogal
vaak knoppen om de front-end RF versterker
uit te schakelen ofwel om de ingangssignaal
verzwakker in te schakelen. Soms zijn beide
functies beschikbaar. We hebben het hier over
de vermindering van de gevoeligheid van de
ingangsversterker met 10 – 20 dB.
Hoe kan dat helpen? Wanneer een aantal
sterke signalen op de ingang van de ontvanger
aanwezig is, storen deze elkaar en veroorzaken
extra ruis. Dit fenomeen wordt intermodulatie
genoemd. Sommige ontvangers zijn
tamelijk immuun tegen intermodulatie, andere
zijn minder immuun. Er zijn geen elektrische
circuits die hiertegen absoluut beschermd zijn.
Sterker nog, hoe gevoeliger we de ontvanger
maken, hoe meer de bescherming tegen inter-
modulatie afneemt. Als er nu tussen de sterke
signalen een zwak signaal zit, wordt de kwaliteit
nog minder door de ruis die gegenereerd
wordt door zijn sterkere metgezellen. Wat we
kunnen doen? In het optimale geval willen we de
“grote jongens” verzwakken en de sterkte van
het zwakkere signaal behouden. Dit is helaas
erg moeilijk te verwezenlijken. Wat we wel eenvoudig
kunnen bereiken is het verzwakken van
alle signalen met een paar decibellen en hopen
dat dit de intermodulatie vermindert, zonder
het zwakkere signaal te zwak voor ontvangst te
maken.
Gaat dit ook op voor satellietontvangst? Dat
willen we nu juist voor jullie testen. We plaatsten
een manueel instelbare 20 dB verwakker
aan de ingang van de ontvanger. We richtten
de schotel op Hotbird die veel sterke transponders
heeft (bij ontvangst in Europa). Na
het doorzoeken van de transponders stuitten
we op de zwakste. In dit geval was dat 12303
V, SR=27500, FEC 3 / 4. De tabel en de kaart
tonen de weergave van de ontvangststerkte
en - kwaliteitsindicatoren tijdens het draaien
aan de knop van de verzwakker. We gebruikten
ongeveer 3/4 van zijn volledig bereik, wat 0
– 15 dB betekent.
Zoals je kunt zien verbeterde de kwaliteit
van het signaal door het aanbieden van enige
verzwakking. Zelfs bij -15 dB was het signaal
nog altijd beter dan wanneer het direct aan de
ingang werd aangeboden. Dit bevestigt dat ook
satellietontvangers niet vrij zijn van het intermodulatie
probleem.
We moeten wel benadrukken dat dit het ENIGE
signaal op Hotbird was dat zich op deze manier
gedroeg. Alle andere (die in eerste instantie een
kwaliteitsuitlezing van >60% hadden) behielden
deze waarde en werden zelfs slechter bij
een hogere instelling voor de verzwakking.
Het toevoegen van een verzwakker aan de
signaalingang van de ontvanger is geen universele
oplossing. Als je echter een DX-er bent (of
wilt worden) zou je er eentje in je la moeten
hebben. Wil je een zwak signaal ontvangen dat
wordt omringd door sterke en zijn kwaliteit is
niet goed genoeg om een stabiel beeld te produceren,
plaats dan, voordat je het dak op gaat
om de schotel opnieuw uit te lijnen, eerst een
instelbare verzwakker aan de ingang van de
ontvanger (LNB-IN). Draai aan de knop en let op
de kwaliteit uitlezing – je zult versteld staan!

BEGINNER SECTION
Basishandleiding voor
satellietontvangers
Heinz Koppitz
Het gebeurt zeer vaak dat je een goedkope ontvanger koopt zonder handleiding of dat je
gewoonweg de meegeleverde handleiding bent kwijtgeraakt en nu niet meer weet hoe je de
ontvanger moet bedienen. De enorme aantallen e-mails die we iedere dag in ons kantoor binnenkrijgen
spreken een duidelijke taal en veel gebruikers hebben problemen met het zoeken
naar nieuwe programma’s, sorteren of wissen zonder de handleiding.
Dit artikel wil behulpzaam zijn met het
vinden en gebruiken van de basisfuncties
van je ontvanger. Hierna moet je ook in staat
zijn de meer complexe functies te gebruiken,
gewoon door te proberen.
Satellietontvangers zijn ontwikkeld voor de
ontvangst van televisiesignalen, wat betekent
dat ze moeten worden aangesloten op een
TV toestel, wat ze ook gebruiken voor het On
Screen Display (OSD). Het is eigenlijk een
feit dat de meeste frontpanelen erg mager
zijn uitgerust: ze bevatten slechts een paar
buttons en een segment display, slechts een
paar ontvangers kunnen op een alfanumeriek
display kanaalnamen en andere informatie
weergeven, soms ontbreekt het display helemaal.
Dus, als je een radiofreak bent, moet je
voor de meeste ontvangers de TV aanzetten
om te kunnen zien naar welk kanaal je op dit
moment luistert.
De meeste frontpanelen
zijn erg mager uitgerust
Sommige ontvangers bieden een paar
knoppen om de unit zonder afstandsbediening
te kunnen bedienen, maar deze knoppen
zijn alleen maar kopieën van knoppen die ook
op de afstandsbediening zitten met één uitzondering:
Sommige ontvangers hebben een
manuele aan/uit schakelaar die soms aan de
achterzijde gevonden kan worden. de andere
knoppen zijn gewoonlijk kanaal op/neer en
soms volume hoger/lager. Als er een speciale
knop aanwezig is om het hoofdmenu in te
gaan, is deze in veel gevallen niet erg nuttig
omdat er geen numerieke toetsen zijn op de
voorkant van de ontvanger, zodat je de meeste
menuonderdelen totaal niet kunt bedienen.
Alle beschikbare
connectoren zitten aan
de achterkant
Gelukkig is en één punt waarop alle ontvangers
gelijk zijn: ze bieden de beschikbare
connectoren (die ook gestandaardiseerd zijn)
aan de achterkant. Normaal gesproken is de
ontvanger klaar voor gebruik wanneer alleen
de signaalingang en de video-uitgang zijn
aangesloten.
- De antennekabel moet worden aangesloten
op de signaalingang, die meestal een
label IF Input of LNB IN heeft.
- De televisie wordt aangesloten via
een Scartkabel (in Europa)
- Sommige ontvangers bieden ook
een RF uitgang in het UHF gebied
- Het geluidssignaal voor bijvoorbeeld
radio-ontvangst kan van de rode en witte RCA
plug worden gehaald (Stereo).
- De PC kan worden aangesloten aan
de 9-polige RS-232 connector.
12 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
Basisfuncties
- Soms is ook een aan/uit schakelaar aanwezig.
Sluit de TV aan via de
Scart uitgang
Zodra de ontvanger via de IF ingang is verbonden
met de antenne en via de Scart ingang
met de TV, kun je de ontvanger inschakelen
en moet je onmiddellijk een beeld zien.
Als je een oudere TV gebruikt die geen Scart
of Video-ingang heeft, moet je deze aansluiten
via de RF uitgang van de ontvanger. In
dat geval moet je eerst het correcte kanaal
op je TV instellen (in Europa is dit meestal
UHF kanaal 38). Soms komt het voor dat de
modulator van de ontvanger en die van de TV
van een verschillend type zijn en dat die van
de ontvanger eerst moet worden ingesteld.
In dat geval heb je een andere TV nodig om
de ontvanger correct in te stellen, voordat je
deze weer met je eigen toestel kunt gebruiken.
De Scart en video-ingang moeten altijd
een beeld leveren en als je veel geluk hebt
is de ontvanger voorgeprogrammeerd met
een kanaallijst en kun je direct beginnen
met zappen. Als er echter alleen maar een
vreemde boodschap op het TV scherm verschijnt:
geen paniek, sommige ontvangers
Standaard aansluitingen voor LNB en Audio
Gebruikelijk op Europese ontvangers: de twee Scart-
connectoren voor het aansluiten van een TV en een VCR
hebben een paar seconden nodig voordat ze
het eerste kanaal weergeven.
Over het algemeen raden we aan dat er een
complete nieuwe set-up wordt uitgevoerd, dit
helpt bij het correct instellen van de ontvanger
en het krijgen van alle nieuwe beschikbare
kanalen. Zorg er wel voor dat je de originele
afstandsbediening hebt om alle specifieke
mogelijkheden van je ontvanger te kunnen
gebruiken.
Om het hoofdmenu te openen moet je een
knop vinden met
het label Menu
of Setup op de
afstandsbediening.
Soms opent het
hoofdmenu al als
je op de OK knop
drukt.
De installatieprocedure
is over
het algemeen
gelijk voor alle ontvangers,
maar de
benodigde menuingangen
zijn soms
verschillend aangegeven.
1. Search (instellen
van satellieten,
k i e z e n / i nvo e r e n
van transponders,
kanalen zoeken)
2. Edit (wijzig
antenne, transpon-
Een eenvoudige
afstandsbediening
Wordt op veel ontvangers gevonden:
RS-232 aansluiting voor programmeren via PC
UHF connectoren (links) zijn tegenwoordig
zeldzaam, de S/PDIF plug wordt
meer algemeen

ders, groepeer, sorteer, wis programma’s)
3. basisinstellingen (taal, video-uitgang,
tijdinstelling, PIN)
4. Informatie (status, terug naar
fabrieksinstellingen, software upgrade,
games)
Als eerste zou je de OSD taal moeten
instellen op Engels. Dit helpt om de correcte
knoppen op de afstandsbediening te kunnen
vinden, die meestal in het Engels gelabeld
zijn. Verder voorkom je hiermee verwarring,
omdat het regelmatig gebeurt dat vertaalde
menuonderdelen vreemde en niet te begrijpen
tekst bevatten. Vaak bevatten de handleidingen
ook veel vertaalfouten die het, zeker voor
een beginner, lastig maken hun bedoeling te
begrijpen.
Na het instellen van de OSD taal moeten
enige andere basisinstellingen, zoals de tijd
of video-uitgang worden geregeld. Sommige
ontvangers vragen je om een PIN code in te
voeren om deze menu’s toegankelijk te maken.
Meestal is deze code 0000 of 1234.
In de volgende stap is het tijd voor een
beetje opruimen. Heb je een gebruikte ontvanger
gekocht, dan kunnen er honderden
oude kanalen in staan, maar ook een nieuwe
ontvanger kan gegevens bevatten die al over
de datum zijn. In dat geval is het verstandig
om de ontvanger te resetten naar zijn
fabrieksinstellingen.
De zeer belangrijke f
abrieksinstellingen zijn
gewoonlijk in iedere
ontvanger te vinden
De terugstelling naar de fabrieksinstellin-
gen is in bijna iedere ontvanger te vinden en
herstelt normaal gesproken alleen de kanaalgegevens
en enige gebruikersinstellingen, de
zeer belangrijke transponder en satellietgegevens
worden niet gewist, omdat zonder deze
de ontvanger onbruikbaar zou zijn. Als je er
vanuit gaat dat de ontvanger een paar maanden
of zelfs een paar jaar geleden is gefabriceerd,
kan deze transponderdata ook wel eens
niet zo up-to-date zijn en zul je waarschijnlijk
nieuwe transponders moeten toevoegen. Deze
kunnen worden gevonden in de SatcoDX lijsten
op www.satcodx.com .
Activeer de “Alleen FTA”
optie tijdens de kanaalscan
Bezit je een FTA ontvanger welke geen CI
slots of kaartlezers bezit, dan is het raadzaam
om het zoeken naar kanalen te beperken tot
alleen de gratis programma’s. Op deze manier
houd je de kanaallijst onder controle en als je
meerdere satellieten scant, kun je het geheugen
van de ontvanger op deze manier vrijwaren
van honderden ongewenste en gecodeerde
kanalen, zo spaar je ruimte voor de echte FTA
programma’s. het geheugen van de meeste
ontvangers is beperkt tot 3000 TV en 1000
radiokanalen.
Nu zijn de meest belangrijke functies ingesteld
en kun je de ontvanger naar je eigen
wens instellen.
Update je ontvanger
via de PC en Internet
Het is veel comfortabeler om de kanaallijst
van de ontvanger op de PC in te stellen dan
op de unit zelf. Verbind eenvoudigweg je ontvanger
met de PC via een RS-232 interfaceka-
bel (gekruist) en gebruik een PC programma
zoals SetEdit of een ander, door de fabrikant
geleverd, programma voor dit werk. Soms
zijn deze programma’s in staat tot het direct
importeren van nieuwe kanaallijsten van bijvoorbeeld
SatcoDX.
Bijna iedere fabrikant heeft een homepage
op het Internet en meestal zijn deze het
bezoeken wel waard. Kun je de site van jouw
fabrikant niet vinden, probeer dan één van de
Internet zoekmachines zoals Google of Wikipedia,
maar normaal gesproken zou je de correcte
site moeten vinden door de naam van
de fabrikant in te voeren, gevolgd door .com
of met de gebruikelijke toevoeging voor jouw
land. (.nl).
Wees voorzichtig met het
upgraden van de software
van de ontvanger
Tot slot heb ik nog een belangrijke waarschuwing
voor je: fabrikanten bieden van tijd
tot tijd nieuwe software updates om nieuw
ontdekte bugs te verhelpen of de functionaliteit
van de ontvanger te verbeteren. Als je
geluk hebt, kan de ontvanger zelf een software-update
uitvoeren via satelliet, maar de
meeste oudere modellen bieden deze optie
niet. Je moet dan de website van de fabrikant
bezoeken, de software daar downloaden en
deze op de ontvanger installeren via de RS-
232 connector en de PC. Lees in dit geval
beslist alle informatie die door de fabrikant
op de website beschikbaar is gesteld, en controleer
of je echt de passende software voor
jouw ontvanger gebruikt. Installeer je de verkeerde
software, dan kan de ontvanger vernield
worden.
www.TELE-satellite.com — TELE-satellite International
13

TEST REPORT
Klein manusje-van-alles
Het was altijd al het hoofddoel van de Duitse firma
Technisat om hun klanten te voorzien van eenvou-
dig te gebruiken, maar krachtige ontvangers. Een
paar dagen geleden leverde de pakketdienst de
Bij de eerste aanblik merk je
gelijk de kleine afmetingen van de
ontvanger op, want hij is slechts
205x130x55mm, waardoor hij
heel bevallig overkomt en zeer
zeker zijn plekje zal vinden in willekeurig
welke woonkamer.
Objectief beschouwd biedt de
nieuwe Technisat ontvanger niet
zoveel aansluitingen als sommige
concurrerende producten zouden
bieden, maar wanneer je het
kleine formaat van de ontvanger
in ogenschouw neemt dan heeft
de fabrikant toch zijn uiterste
best gedaan om zoveel mogelijk
aansluitingen in te bouwen en alle
belangrijke zijn aanwezig. Aangezien
de Digit 4S een FTA ontvanger
is zijn er geen CI sloten
of kaartlezers. De meegeleverde
afstandsbediening is erg handzaam,
de knopinformatie is helder
en knoppen bieden een comfortabel
drukpunt. Over het algemeen
laat de afwerking van deze ontvanger
een goede indruk achter.
De meegeleverde gebruiksaanwijzing
is in veel verschillende
talen beschikbaar, altijd passend
bij het land van aflevering.
Dagelijks
gebruik
Wat is er nou frustrerender dan
een nieuw apparaat waarvan de
bediening zo ontzettend moeilijk
is dat je wanhoopt, en wat is er
nou vervelender dan het installeren
van een nieuwe satellietontvanger
waarbij je verplicht een
enorm grote handleiding moet
Satellietontvanger
Technisat Digit 4S
16 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
lezen? Al jaren probeert Technisat
met succes ervoor te zorgen
dat hun klanten dit soort ervaringen
bespaard blijft, en de nieuwe
Digit 4S vormt hierop geen uitzondering.
Na het voor de eerste keer
inschakelen van de ontvanger
komt een keurig ontworpen
installatiewizard tevoorschijn
en deze helpt de gebruiker met
kleine en eenvoudig te volgen
stappen door de hele installatieprocedure
heen. Als eerste toont
hij alle beschikbare OSD talen,
en dat zijn Engels, Italiaans,
Spaans, Grieks, Duits, Frans,
Turks, Zweeds, Portugees, Pools,
Tsjechisch, Hongaars en Nederlands,
zodat elke gebruiker een
geschikte moet kunnen vinden.
De antenneconfiguratie biedt
standaard de in Europa zeer
gebruikelijke ASTRA en HOT-
BIRD ontvangst. Wanneer je
extra satellieten wilt toevoegen,
of wanneer je gebruik maakt van
speciale DiSEqC parameters, dan
kun je deze ook gelijk instellen
gedurende de installatie. Uiteindelijk
controleert de ontvanger of
er een software-update beschikbaar
is via de satelliet en hij
vraagt aan de gebruiker om een
kanaalscan uit te voeren, hetzij
naar alle beschikbare zenders of
alleen naar de vrij ontvangbare
stations.
Wanneer je dat liever wilt, kun
je ook gebruikmaken van het
ISIPRO systeem, dat een voor-
nieuwe Digit 4S af bij ons testcentrum en dus probeerden
wij vast te stellen of deze claim daadwerkelijk
klopt.
gedefinieerde kanaallijst biedt
met meer dan 370 zenders van
de ASTRA 19,2° Oost en HOT-
BIRD 13° Oost. De clou hiervan is
dat de lijst direct via de satelliet
geüpdate kan worden en dat je
nooit meer last zult hebben van
niet actieve kanalen in je kanaallijst.
In principe is de ontvanger
nu klaar voor gebruik, speciale
opties zoals het video uitgangssignaal
of speciale DiSEqC parameters
kunnen ingesteld worden
via het hoofdmenu, dat is opgedeeld
in 6 hoofdcategorieën. De
Digit 4S biedt CVBS, RGB en S-
Video uitgangen en kan overweg
met PAL en NTSC signalen.
De voorgeprogrammeerde
satellietlijst is niet erg up-to-date
en bevat slechts 20 Europese
satellieten, maar de gebruiker kan
daar met de hand nog 13 aan toevoegen.
De Digit 4S ondersteunt
DiSEqC 1.0, 1.2 en 1.3 (USALS).
Plezierig genoeg ondersteunt hij
ook de Technisat Multytenne, die
we al in een eerdere uitgave van
TELE-satelliet hebben besproken
en die het mogelijk maakt om de
ASTRA1 19,2° Oost, ASTRA3A
23,5° Oost, HOTBIRD 13° Oost
en ASTRA2 28,2° Oost tegelijkertijd
te ontvangen, maar ook
de DisiCon LNB serie (éénkabel
oplossing). Daarnaast zijn de
benodigde LOF waardes voor de
C-band en voor circulair gepolariseerde
LNB’s voorgeprogrammeerd
en wanneer je een S-band
antenne wilt aansluiten dan kun
je de juiste LOF waardes handmatig
invoeren.
Technisat heeft deze ontvanger
voorzien van kanaalgeheugen,
dat voldoende is voor 5000 kanalen,
wat voldoende zou moeten
zijn voor een FTA ontvanger zelfs
wanneer deze aangesloten is op
een gemotoriseerde antenne.
Toen we begonnen met de
automatische kanaalscan voel-
den we ons een beetje teleur-
gesteld, aangezien hij weliswaar
erg nauwkeurig werkt maar ook
bijzonder traag. Het kostte de
Digit 4S bijna 7 minuten om de
ASTRA1 satellieten te scannen
en een kanaalscan op een satelliet
met 80 transponders duurde
bijna 8,5 minuut, wat zeker geen
nieuw snelheidsrecord is. Hoe

dan ook, de kanaalscan optie is
niet zo heel belangrijk aangezien
je ook van het ISIPRO systeem
gebruik kunt maken dat een upto-date
kanaallijst biedt zonder
dat je eerst naar kanalen hoeft
te scannen. Voor de gevorderde
gebruikers, de ontvanger biedt
de mogelijkheid om de juiste PID
waardes handmatig in te stellen.
Een ander pluspunt van de Digit
4S is de automatische EPG scan.
Dit zorgt ervoor dat de ontvanger
alle beschikbare EPG gegevens
van de beschikbare programma’s
kan inladen en lokaal op kan
slaan, waardoor op het moment
dat je naar een kanaal zapt en de
EPG knop indrukt de EPG informatie
in een oogwenk tevoorschijn
komt.
Ook tijdens het dagelijkse
gebruik laat de ontvanger een
heel goede indruk achter. Een
druk op de OK knop opent de
kanaallijst, die erg mooi ontworpen
is en de huidige EPG gegevens
toont (wanneer deze meegezonden
worden door de programmaaanbieder)
voor elk kanaal en een
klein voorbeeldscherm. Uiteraard
kun je de kanaallijst beperken
tot je favoriete kanalen of kun
je hem sorteren op programmaaanbieder.
Nog een ander pluspunt van
Conclusie van de expert
+
De Technisat Digit 4S is een heel eenvoudig te
gebruiken maar tevens bijzonder krachtige ontvan-
deze ontvanger is de tijd die
nodig is om tussen twee zenders
op verschillende transponders te
schakelen, aangezien deze ruim
onder een seconde ligt. Na elke
kanaalwijziging toont de ontvanger
een informatiebalk die een
beetje aan de grote kant is, maar
naast de EPG informatie een hoop
belangrijke informatie over het
huidige station bevat (teletekst,
AC3 geluid, ondertitels etc.).
In vergelijking met andere
ontvangers is de Technisat Digit
4S één van de weinige FTA ontvangers
waarvan de EPG functie
werkelijk perfect werkt, terwijl
een hoop andere ontvangers ons
regelmatig teleurgesteld hebben
met deze optie.
De tuner die gebruikt wordt in
de Digit 4S is bijzonder gevoelig,
en kan overweg met signalen
met een C/N tussen de 4 en 5 dB
zonder enig probleem. Daarnaast
zijn ook SCPC signalen met hele
lage symbolrates helemaal geen
probleem, onze testtransponder
op de PAS12 45° Oost met een
symbolrate van 1320 Ks/s werd
probleemloos verwerkt.
30 verschillende timer mogelijkheden
en een ingebouwde
teletekstdecoder maken het perfecte
plaatje van deze nieuwe
ontvanger compleet.
ger en zelfs voor absolute beginners is het geen
enkel probleem om ermee te werken. Vanwege zijn
degelijke functioneren en doordachte opties is het de Thomas Haring
TELE-satelliet
ideale ontvanger voor dagelijks gebruik in de woon- Testcentrum
Oostenrijk
kamer. Zijn kleine formaat in aanmerking genomen
kan de Digit 4S ook gebruikt worden tijdens een bezoekje aan de camping
of het weekendhuis.
-
Geen
TECHNIC
DATA
Installatiewizard
Antenne-installatie
EPG
Manufacturer TechniSat Digital GmbH
Julius-Saxler-Straße 3
TechniPark
D-54550 Daun / Germany
Homepage www.technisat.com
Fax +352-710-707959
Contact international@technisat.com
Model Digit 4S
Function Digitale FTA satellietontvanger
Channel memory 5000
Satellites 33
Symbol rates 1-45 Ms/sec.
SCPC compatible yes (tested with 1,327 Ms/s)
USALS yes
DiSEqC 1.0 / 1.2 / 1.3
Scart connectors 2
Audio connectors 2 x RCA
UHF Modulator no
0/12 Volt output no
Digital audio output yes (optical and coaxial)
EPG yes
C/Ku-Band compatible yes
Power supply 180-250 VAC, 50 Hz
Informatiebalk
Hoofdmenu
Kanaalzoeken
www.TELE-satellite.com — TELE-satellite International
17

TEST REPORT
Een Slanke Blind-Scan FTA
Ontvanger
Het bedrijf PT Stella Satindo, gevestigd in Jakarta, Indonesië, biedt
een groot scala aan satellietapparatuur onder de merknaam Matrix. Het
kantoor van TELE-satelliet in Indonesië kreeg de mogelijkheid één van
hun digitale satellietontvangers te testen, een model genaamd Matrix
Java.
De ontvanger heeft een zeer
elegant ontwerp, met zilverkleurige
behuizing en een zwart
frontpaneel. Hij bezit een signaalindicator
LED naast het kanaaldisplay.
Een aan/uit schakelaar
vind je aan de linkerkant van hert
frontpaneel en zes kleine knoppen
voor de volledige bediening
van de ontvanger; kanaal hoger/
lager, volume hoger/lager, Menu
en OK. De ontvanger wordt geleverd
met RF en AV kabels. Er zijn
maar drie verschillende menutalen
beschikbaar: Engels, Chinees
en Indonesisch. De handleiding
die bij de testontvanger werd
geleverd was alleen maar in het
Indonesisch geschreven, heeft
veel afbeeldingen en is vrij bruikbaar
voor beginners, met uitleg
van alle basisbegrippen.
Dagelijks
Gebruik
De Matrix Java wordt voorgeprogrammeerd
met de TV/
radiokanalen van vier satellieten
geleverd en is klaar om te worden
gebruikt met 4 LNBF’s op een
éénschotelsysteem, zoals dit in
Indonesië gebruikelijk is: aangestuurd
door DiSEqC 1.0 om
tussen de satellieten (PalapaC2
op 113.0 Oost, Telkom1 op 108.0
Oost, Asiasat3S op 105.5 Oost en
Asiasat2 op 100 Oost) te scha-
Satellietontvanger
Matrix Java
+
Snelle kanaalscan met blind scan mogelijkheid.
20 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
kelen. We waren verrast door de
snelheid waarmee tussen kanalen
werd geschakeld. Het duurt
slechts één seconde voordat het
gekozen kanaal verschijnt op het
TV scherm. Drukken op de Info
toets levert alle technische gegevens
voor het gekozen kanaal:
inclusief PID’s voor beeld, geluid,
PCR en teletekst, als dat beschikbaar
is.
Alle gebruikelijke LOF’s worden
ondersteund en minder gebruikelijke
waardes kunnen handmatig
worden ingevoerd, wat het mogelijk
maakt ook in de C, KU en Sband
te signalen te ontvangen.
Universele LNBF, DiSEqC 1.2 en
USALS worden niet ondersteund.
Een test op een S-band satelliet
(Cakrawarta op 107.7 Oost) werd
zonder problemen uitgevoerd
door de Matrix Java, net als een
test met een Ku-band satelliet
(Measat1 op 91.5 Oost), ondanks
dat op deze satellieten gecodeerde
betaal-TV kanalen zaten
terwijl de Matrix Java alleen een
FTA ontvanger is.
Blind Scan
Conclusie van de Expert
-
Geen ondersteuning voor Universele Ku-band
LNB, DiSEqC 1.2 en USALS.
Helaas bevat de Matrix Java
geen transponderlijsten, maar
deze zwakheid wordt goedgemaakt
door een blind scan mogelijkheid.
Het blind scan proces
heeft twee stappen. Het eerst
Vincent Witjhun
TELE-satelliet
testcentrum
Indonesië
worden de actieve transponders
gescand, daarna volgt een scan
naar kanalen.
TECHNIC
DATA
Main Menu in Indonesian
In onze test was de kanaalscan
met blind scan tamelijk snel. De
waarden van de gevonden symbolrates
waren iets hoger dan
verwacht (plus 7), volgens wat
wordt vermeld in de SatcoDX
satellietkaart. We testten de
Matrix Java op PalapaC2 (113.0
Oost) en merkten dat hij niet alle
actieve transponders kon vinden,
de wat zwakkere signalen werden
overgeslagen.
Conclusie
Met de mogelijkheid tot een
blind scan, kan deze ontvanger
eenvoudig de kanaallijsten updaten,
zonder dat handmatig nog
kanalen moeten worden toegevoegd.
Deze Matrix Java is een
prijsbewuste keuze voor beginners,
en een zeer goede keuze als
tweede ontvanger voor op feeds
jagende DX-ers.
Manufacturer PT Stella Satindo, Komplek
Daan Mogot Prima, Blok B3 No. 7
Jl. Daan Mogot Raya km 12,8
Jakarta 11740, Indonesia
Website www.stella.co.id
Phone +62-21-54373829
Fax +62-21-54373833
Email sales@stella.co.id
Model Matrix Java
Function Blind Scan FTA ontvanger
Channel Memory 1000
Satellites no
Symbolrate 2 - 45 Mbps
DiSEqC 1.0
22 kHz switch yes
USALS no
Programmable 0/12v no
Scart connectors no
V/Audio Output 3 X RCA
Digital Audio Output no
Color systems PAL, NTSC
S-VHS Output yes
RF Modulator yes (fixed VHF: 210 MHz)
SCPC Compatible yes
EPG no
Teletext no
Power Supply 80 - 270 VAC
Power Consumption 20 W (max.)
Search Menu

De C/Ku-band feed in het echt op een 1.8 meter
schotel bij de ontvangst van PAS4 op 72° Oost
Er zijn veel satellieten die signalen uitzenden
in zowel de C-band als de Ku-band. Als je
al een grote antenne bezit, is het niet zo moeilijk
om het bestaande systeem om te bouwen
zodat beide frequentiegebieden ontvangen
kunnen worden.
Het begint allemaal met een groentenblik
met een diameter van 65 mm. verwijder de
deksels aan beide zijden. Boor een gat in de
zijkant van het blik dat groot genoeg is om
een stuk koperen pijp van 20 mm door te laten
schuiven. Dan wordt een koperen bocht (90°)
aan de koperen pijp binnenin het blik bevestigd.
Het andere eind van de pijp gaat naar de
Ku-band LNB. Belangrijk: de koperen pijp mag
niet langer zijn dan 80 mm terwijl de diameter
zo klein kan zijn als 17 mm, deze maat wordt
bepaald door de ontvangstfrequentie. Hoe
hoger de frequentie, hoe kleiner de diameter.
Het plaatsen van dit handwerk vraagt wat
gevoel. De C-band LNB moet eerst worden uitgelijnd
op een C/Ku-band satelliet, zoals PAS4
op 72° Oost in Zuid-Afrika. Het groentenblik
wordt dan over de C-band feed geplaatst en
langzaam gedraaid totdat het C-band signaal
het sterkst is. Ontvangst door de koperen
pijp die uit het blik steekt is natuurlijk wat
gedempt, maar door het draaien van het blik
kan het laagste verzwakkingniveau worden
bereikt.
Verbind nu de Ku-band LNB met het zichtbare
deel van de koperen pijp en draai deze
totdat de hoogste signaalsterkte is bereikt.
Verbind nu nog eens een DiSEqC schakelaar
zodat er maar één kabel naar de ontvanger
gaat. Nu gebeurt het: het aantal kanalen dat
je kunt ontvangen is duidelijk vergroot zonder
dat je een grote investering hebt hoeven
doen: een C-band LNB voor 45 Euro, (17K),
een Ku-band LNB voor 20 Euro (0.4dB) en wat
accessoires voor ongeveer 5 Euro, waarvan
de doe-het-zelver waarschijnlijk al een deel in
huis heeft.
Noot: natuurlijk heeft deze combinatiefeed
de eigenschap het signaalniveau op één frequentie
te verminderen vergeleken met de
originele feed. Dit verlies blijft echter beperkt
tot zo’n 10%.
Praxis Tip
SATELLITE RECEPTION
C-band en Kuband
In Focus
Feed Gemaakt uit
een Groentenblik
Ingo Salomon
Wat is een groentenblik waard? Wel, wat dacht je hiervan? Open het met
een blikopener, schep de inhoud eruit en gebruik deze als lunch, maak het lege
blik schoon en gebruik dit dan om een combinatiefeed van te maken. Haal ook
een stuk koperen buis bij de ijzerhandel (zoals gebruikt voor waterleiding) en
ga aan de slag.
C-band screenshot van PAS4… …en van dezelfde satelliet in de Ku-band
Dit was eens een
groentenblik! De Kuband
LNB is bevestigd
aan een koperen buis
die een bocht van 90°
heeft
Een blik op de binnenkant
van wat eens
een groentenblik was.
De slangklem wordt
later gebruikt voor de
bevestiging van de Cband
feed.
Voltooide C/Ku-band
montage
C/Ku-band satellieten
zenden uit in deze
gebieden met een
minimum van 42 dBW.
In het hart van deze
zones kunnen wel 261
digitale FTA kanalen
worden ontvangen.
In het buitengebied
daalt dit aantal tot 33
www.TELE-satellite.com — TELE-satellite International
21

TEST REPORT
Klein Alles-in-Één Apparaat
Groot, zwaar en duur: dat zijn de woorden die
de meeste van jullie tot nog toe elke keer gebruikt
hebben wanneer het onderwerp signaalanalyzer
aan de orde kwam. Dat dit niet altijd zo hoeft te zijn
werd aangetoond door de Spaanse firma Promax.
Recentelijk werden we geïnformeerd over hun
Zoals we mochten verwachten
van Promax, kregen we een bijzonder
positieve indruk van de
afwerking van dit apparaat. Het
chassis is omgeven door rubber
om het risico van beschadigen
te verkleinen terwijl het er gelijk
voor zorgt dat de analyzer gemakkelijk
rechtop gezet kan worden.
Ook inbegrepen in het pakket was
een plastic transportbehuizing
om het risico van vocht en vuil te
beperken, een voeding, een laadkabel
voor een voertuig tezamen
met een collectie adapter pluggen
en een gebruiksaanwijzing in het
Engels, Frans en Spaans.
Ondanks zijn lichte gewicht
kan de ingebouwde Li batterij de
Prodig-5 tot 3,5 uur van spanning
voorzien. Dit is een uitzonderlijk
lange tijd vergeleken met sommige
van zijn grotere broers.
Het voorpaneel pronkt met een
5 inch TFT kleurenscherm, vier
status LED’s, een groep op/neer/
links/rechts pijltoetsen plus een
24 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
Digitale/Analoge TV, Satelliet en Kabelsignaal Analyzer
Promax TV Explorer
set van 12 drukknoppen voor het
bedienen van de diverse functies
van de analyzer. Uiteraard zijn de
knoppen zo ontworpen dat er geen
vocht en vuil achter kan komen.
Een draaiknop wordt gebruikt om
de frequentie in te stellen en wordt
ook gebruikt als aan/uit schakelaar.
De antenneaansluiting is aan
de bovenkant van het apparaat te
vinden en deze kan niet alleen voor
satellietsignalen gebruikt worden
maar ook voor terrestriale en
kabelsignalen. De fabrikant heeft
er zelfs aan gedacht een SCART
aansluiting aan te brengen aan
de zijkant waarlangs de uitgang
van het actuele signaal beschikbaar
is en waar het ook mogelijk
is om externe signalen aan te
sluiten. Ook is er voorzien in een
RS-232 poort aan de achterkant
waarmee de meetresultaten naar
een PC gestuurd kunnen worden
en voor het uploaden van nieuwe
software. Jammer genoeg leek de
meegeleverde gebruiksaanwijzing
wat mager en werd alleen een
summiere beschrijving gegeven
nieuwste model Prodig-5 TV Explorer en uiteraard
wilden we onmiddellijk een testexemplaar ontvangen.
Het pakketje waar we op zaten te wachten
kwam een paar dagen geleden binnen. We pakten
snel alles uit en zetten de 23x16x7,6 cm grote analyzer
op de tafel.
van de belangrijkere mogelijkheden
van het apparaat.
Dagelijks
gebruik
Promax wilde inspelen op de
toenemende digitalisering en lette
dus in het bijzonder op de digitale
DVB-S, DVB-C en DVB-T compatibiliteit
van de ontvanger. Er is
ook een analoge terrestriale ontvanger
aanwezig die de PAL, NTSC
en SECAM TV standaards blijkt te
ondersteunen. Het OSD (on screen
display) is beschikbaar in het
Engels, Duits, Spaans, Frans en
Italiaans terwijl een ingebouwde
lichtsensor automatisch zorgt voor
het aanpassen van het contrast en
de helderheid van het display voor
optimale leesbaarheid.
Na even kort in het handboek
gekeken te hebben zou elke
gebruiker uit de voeten moeten
kunnen met de elementaire functies
van de simpel-te-lezen en
zelfverklarende knoppen. Wanneer
je wilt profiteren van alle
functies van de TV Explorer dan
zul je heel wat “leren-door-proberen”
moeten doen aangezien
de handleiding niet voorziet in het
beantwoorden van veel gedetailleerde
vragen.
Uiteraard zal de eerste stap
moeten zijn het instellen van
het type signaal dat je zou willen
meten. Vanaf daar ga je naar het
spectrumanalyzer scherm. Zowel
bij analoge terrestriale signalen
als bij DVB-T en DVB-C signalen
zullen actieve kanalen onmiddellijk
zichtbaar worden als pieken op het
display. In de satellietontvangst
mode moeten de juiste schakelspanning
en de juiste band en
DiSEqC parameters ook ingesteld
worden. De TV Explorer kan 5V,
13V, 15V, 18V, 24V en zelfs 13V en
18V in combinatie met een 22 kHz
signaal leveren. Indien nodig kan
de analyzer schakelen naar een
externe spanningsbron.
De TV Explorer kan het actuele
stroomverbruik van de LNB of
multischakelaar weergeven; een
bijzonder interessante optie. Het
DiSEqC 1.0 protocol is aanwezig
voor multifeed systemen net als
DiSEqC 1.2 voor gemotoriseerde
systemen. In DiSEqC 1.1 en 1.3
(USALS) is helaas niet voorzien.
De spectrumweergave van de
TV Explorer is beschikbaar in
twee verschillende modes. In de
eerste mode werkt het display
op een gereduceerde snelheid
met een totaalbeeld dat gegenereerd
wordt bij een lage meetsnelheid
waardoor mogelijk niet
elk zwak signaal zichtbaar wordt.
In de Instelmode wordt de spectrumweergave
in eerste instantie
opgebouwd en vervolgens met
een veel hogere snelheid up-todate
gehouden waardoor deze
ideaal is voor exacte aanpassingen.
Daarnaast kan in deze mode
de signaalsterkte ook hoorbaar
gemaakt worden. De pijltoetsen
kunnen gebruikt worden om in
te zoomen op afzonderlijke frequentiebereiken
of om de y-as te
verplaatsen van de signaalsterkteweergave.
Zodra de noodzakelijke instellingen
zijn gemaakt kan de eerste
frequentie geselecteerd worden
die later in veel meer detail bekeken
kan worden. De frequentiekeuze
wordt ofwel gemaakt met
behulp van de draaiknop ofwel met
het geïntegreerde 10-knops toetsenbord.
De ingevoerde frequentie
kan de downlink frequentie zijn
ofwel de IF van de transponder.
Bij terrestriale zenders kan het zo
simpel zijn als het invoeren van
het juiste kanaalnummer. In de
digitale mode is een druk op de
Scan knop voldoende voor de TV
Explorer om een poging te ondernemen
meer informatie te vinden

over de geselecteerde transponder/frequentie.
Wanneer het om
een analoog signaal gaat zal het
apparaat dit herkennen en dit aangeven
door het laten oplichten van
de bijbehorende LED.
Aangezien er geen geïntegreerde
analoge satelliettuner
is, kunnen beeld en geluid alleen
weergegeven worden in de terrestriale
mode. In de satellietmode
worden alleen meetgegevens
getoond. Wanneer het om een
digitale transponder gaat dan
komt de automatische scanfunctie
van de TV Explorer in actie. Binnen
een mum van tijd worden de symbolrate,
FEC en andere belangrijke
gegevens van de transponder herkend.
Met een druk op de TV knop
worden de PMT’s ingelezen, wordt
de kanaallijst getoond en wordt het
eerste ontvangbare kanaal gepresenteerd.
De TV Explorer maakt
gebruik van een eenvoudig leesbare
informatiebalk om niet alleen
informatie zoals PID’s en resolutie
te laten zien maar ook de actueel
gemeten datasnelheid, de naam
van de aanbieder en de eventueel
gebruikte coderingsnorm die door
het kanaal gebruikt wordt.
Dit maakt het eenvoudig om te
ontdekken op welke satelliet je
terechtgekomen bent terwijl je
de antenne aan het afstellen was.
Aan de andere kant zou het ook
kunnen helpen om even snel naar
een frequentielijst te kijken zoals
die gevonden kan worden op www.
satcodx.com.
De TV Explorer ondersteunt de
meting van VBER, C/N, signaalsterkte,
MER en CBER wat behulpzaam
kan zijn bij het maken van
fijne afstellingen. De VBER meting
geeft een aanduiding van het
aantal bitfouten volgens Viterbi
foutcorrectie terwijl de C/N (draaggolf/ruis
verhouding) het ruisgetal
aangeeft. MER is een indicatie van
het aantal modulatiefouten en
CBER is het aantal bitfouten na
foutcorrectie. Al deze gegevens
kunnen weergegeven worden in
een gemakkelijk leesbare grafiek
terwijl de andere waardes verkleind
worden en bij de onderkant
van het scherm worden gezet.
Om alles nog eenvoudiger te
maken kan de gebruiker een
aantal verschillende satellietprofielen
aanmaken (terwijl een
aantal al voorgeprogrammeerd
is in het apparaat). Dit haalt een
deel van het raadwerk weg bij
het opzetten van een multifeed
systeem op meerdere aansluitingen,
aangezien de TV Explorer
door het gebruiken van de opgeslagen
profielen zich automatisch
zal instellen op de juiste DiSEqC,
polarisatie en bandinstellingen.
Naast het gebruik van dit apparaat
als een analyzer, zou het
ook een interessant hulpmiddel
kunnen zijn voor de toegewijde
feedjager. Dankzij de spectrum-
weergave kunnen nieuwe signalen
gevonden worden zodra ze
tevoorschijn komen en met behulp
van de autoscan functie kunnen
ze gelijk herkend en geïdentificeerd
worden. Naast beeld en
geluid worden alle belangrijke
gegevens van het signaal zoals
PID’s, FEC, symbolrate, resolutie,
datasnelheid, TV standaard enz.
op het scherm getoond. Helaas is
de weergave van 4:2:2 signalen
niet mogelijk. Het verwerken van
DVB-T en DVB-C signalen maar
ook analoge terrestriale signalen
wordt net zo eenvoudig en professioneel
uitgevoerd. Ook hier lijken
de mogelijkheden van de kleine
TV Explorer onbeperkt te zijn.
Om de TV Explorer goed te
kunnen testen sloten we hem aan
op een USALS antenne en we waren
in hoge mate verbaasd. Vanwege
zijn lichte gewicht en kleine formaat
en ook de handige behuizing
is dit apparaat (in tegenstelling
tot zijn grotere broers) bij uitstek
geschikt voor het doen van antenneafstelling
in moeilijk bereikbare
posities. Aangezien de analyzer
niet compatibel is met DiSEqC
1.3 maakten we gebruik van een
FTA ontvanger met geïntegreerde
USALS en lusten het videosignaal
hiervan door via de ingebouwde
SCART connector van de analyzer.
Met een druk op de knop konden
we heen en weer schakelen tussen
onze meetresultaten en de FTA
ontvanger. Eenvoudiger dan dit zal
het niet worden.
We moeten ook het competente
en snel reagerende technische
ondersteuningsteam van de
fabrikant een compliment maken.
Na het anoniem plaatsen van
een technische vraag kunnen we
zeggen dat we blij zijn dat we het
gewenste, en boven alles correcte,
antwoord binnen 24 uur binnenkregen.
Er bestaat geen twijfel over: de
TV Explorer zal in de toekomst het
gereedschap bij uitstek worden
van het TELE-satelliet testcentrum.
Conclusie van de expert
+
De TV Explorer is een uitzonderlijk handige, lichtgewicht
en compacte analyzer die geleverd wordt met
alles wat je zou mogen verwachten van een modern
stuk testapparatuur. Hij heeft geen enkel probleem
met elk soort digitaal signaal dat je maar kunt bedenken
en hij kan ook overweg met analoge signalen.
Hij is simpel en logisch te bedienen en mocht je ooit
tegen een probleem aanlopen dan is het eersteklas
technische ondersteuningsteam van de fabrikant er
Signaalweergave in de DVB-S
mode
Thomas Haring
TELE-satelliet
Testcentrum
Oostenrijk
om je te helpen. De TV Explorer is niet alleen een stuk gereedschap
voor de professional, het zou ook de perfecte aanvulling zijn op de
voorraad testapparatuur van willekeurig welke satelliethobbyist.
-
De handleiding geeft alleen maar een algemeen overzicht van de
basisfuncties van de TV Explorer. De fabrikant zou moeten overwegen
om hierin wat verbeteringen aan te brengen.
TECHNIC
DATA
Meetresultaten
Manufacturer Promax Electronica, S. A., Barcelona, Spain
E-mail promax@promax.es
Tel +34-93-260 20 02
Fax +34-93-338 11 26
Model Prodig-5 TV Explorer
Function Professionele Digitale/Analoge TV, Satelliet
en Kabelsignaal Analyzer
Frequency Range Band 1: 45-865 MHz
Band 2: 950-2150 MHz
Measurement Range Terrestrial: 10-120 dBuV
Satellite: 30-120 dBuV
Accuracy Terrestrial: +/- 1.5 dB
Satellite: +/- 2.5 dB
Monitor 5” TFT Color Screen
Color Systems PAL, NTSC, SECAM
TV Standards M, N, B, G, I, D, K and L
QPSK Symbolrates 2-45 Msps
Power Supply Li-Ion 7.2V/11Ah
3.5 hours Operation without Recharge
3.0 hours Recharging Time
Operating Temperature 5-40°C
Snapshot van de Hotbird (13°
Oost) horizontaal hoge band
Automatische herkenning van
symbolrate en FEC
Measurement Antenna align
Mode Mode
(ms)
Terrestrial
8 MHz 210 122
16 MHz 264 188
32 MHz 440 114
50 MHz 242 90
100 MHz 462 138
200 MHz 510 228
500 MHz 632 280
Full 932 257
Satellite
16 MHz 144 144
32 MHz 348 144
50 MHz 348 348
100 MHz 416 228
200 MHz 600 224
500 MHz 610 352
Full 714 470
Sampling waardes van de TV Explorer
spectrumanalyzer
www.TELE-satellite.com — TELE-satellite International
25

TEST REPORT
Eén Schotel en Veel Satellieten
Als je de laatste jaren een vaste lezer van TELEsatelliet
magazine bent geweest zou je al op de
hoogte moeten zijn van de WaveFrontier T90
toroidale satellietantenne en wat daar allemaal bij
hoort. Veel van de vroegere besprekingen van de
T90 hadden betrekking op installaties in Europa.
De T90
Antenne
Voor diegenen onder jullie
die niet bekend zijn met de T90
willen we even de tijd nemen
om je op de hoogte te brengen.
De WaveFrontier Toroidal T90
is een vaste Ku-band antenne.
Wat hem onderscheidt andere
vaste antennes is dat dit een
multifeed antenne is. Een multifeed
antenne is een antenne die
kan worden voorzien van meer
dan één LNB. Natuurlijk kun je
een standaard vaste antenne
ombouwen zodat er meer dan
één LNB in past, maar dan zou
maar één LNB in het brandpunt
van de antenne staan. De
andere zouden aan de ene of aan
de andere kant uit het midden
staan, en beduidend minder signaal
ontvangen dan de middelste
LNB. Hoewel deze methode
kan werken, kun je meestal niet
meer dan één LNB links of rechts
van de centrale LNB plaatsen
vanwege het toenemende signaalverlies.
De reflector van een
standaard schotel focust het
binnenkomende satellietsignaal
naar een vast punt. De reflector
van de toroidale schotel
daarentegen focust de signalen
naar een focuslijn, en niet naar
een vast brandpunt. Iedere LNB
die op deze lijn geplaatst wordt,
wordt in focus beschouwd met de
satelliet waarop hij gericht is. En
dat is nu de schoonheid van de
T90 antenne: hij is voorzien van
een rail waarop meerdere LNB’s
gemonteerd kunnen worden. De
rail is lang genoeg om alle satellieten
binnen een hoek van 40° te
kunnen ontvangen. Wanneer de
antenne is geplaatst op een perfect
verticaal geplaatste mast en
de skew juist is ingesteld op de
antenne mount, hoef je de schotel
slechts op één satelliet uit
te lijnen en alle andere satellieten
die je wilt ontvangen vallen
direct netjes op hun plaats.
Op de rail is een verdeling in
graden aangebracht zodat de
LNB’s eenvoudig kunnen worden
geplaatst. Als bijvoorbeeld de
Satellietschotel
De Toroidale Schotel
in Noord-Amerika
28 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
eerste satelliet op 91° West
staat en de volgende die je wilt
ontvangen staat op 97° West,
hoef je de schotel alleen uit te
lijnen op 91° West en daarna
de tweede LNB over de rail te
schuiven zodat deze zes graden
rechts naast de eerste LNB komt
te staan. (vanaf de voorkant op
de antenne gezien). Het signaal
van de tweede satelliet zou
direct goed moeten zijn.
De T90
in Actie
Het ligt voor de hand dat je
jezelf nu afvraagt “wat kan ik
er hier in Noord-Amerika mee
doen?” Om een antwoord op deze
vraag te kunne geven moeten we
eerst een Toroidal T90 antenne
zien te bemachtigen. Opnieuw
regelden onze vrienden van
Sadoun Satellite sales in Hilliard,
Ohio dit voor ons. Zij leverden
ons de Toroidale schotel en een
set van vier Saldoun KUL1 standaard,
enkele uitgang Ku-band
LNBF's. Deze hebben een ruisgetal
van 0.4, een Local Oscillator
Frequentie van 10.750 GHz en
hebben een slank ontwerp wat ze
perfect maakt voor gebruik met
de T90. Als ontvanger gebruikten
we de Pansat 6000 HXC met
twee tuners.
Bij het opstellen van een toroidale
antenne is het altijd een
goed idee om vooraf te beslissen
welke satellieten je wilt kunnen
ontvangen, om op die manier te
kunnen bepalen welke satelliet
de middelste wordt. Voor onze
tests kozen we AMC3, AMC5,
SBS6 en AMC9. we kozen AMC5
als de middelste satelliet en
installeerden de eerste LNBF in
het midden van de rail van de T90
(0° punt op de rail). De Pansat
ontvanger werd afgestemd op
de New York Net mux op 12.182
GHz (H, SR 23000). Daarna lijnden
we de T90 uit voor maximale
signaalkwalliteit en zorgden er
tegelijk voor dat de skew goed
werd ingesteld. De LNBF houders
zelf hebben ook verschil-
Zijn mogelijkheden zijn hier in Noord-Amerika
eigenlijk nooit getest. Na enig onderzoek ontdekten
we dat de T90 goed leverbaar is in dit deel van
de wereld. We vonden het dus geen slecht idee
eens te testen hoe hij hier presteert.
lende instelmogelijkheden om
te helpen bij het maximaliseren
van het signaal. Na wat kleine
verstellingen in de positie speelden
we het klaar om een signaalkwaliteit
van 60% te bereiken.
Een Smart Scan (of Blind Scan)
van deze satelliet leverde nog
aardig wat actieve transponders
extra op. Het was duidelijk dat
de T90 correct was uitgelijnd
op AMC5. Nu wilden we ons (en
de antenne) richten op andere
satellieten. Dit is waar de kracht
van de T90 blijkt. Als de T90 in
eerste instantie goed geïnstalleerd
is, hoeven we alleen nog
maar extra LNBF’s op de rail te
plaatsen en deze naar de juiste
positie op de rail te schuiven,
zonder verdere uitlijning van
de antenne. SBS6 ligt op 5° ten
Oosten van AMC5. Het ligt dus
voor de hand dat als een tweede
LNBF wordt aangebracht, op een
punt 5° naar rechts op de rail
vanaf de eerste LNBF, we direct
ontvangst van SBS6 moeten
hebben. We stemden de Pansat
box af op een bekende actieve
transponder van SBS6 (12.006
GHz, V, SR 6890), de tweede
LNBF geïnstalleerd op de rail en
gekeken hoe de signaalkwaliteit
verbeterde terwijl we de LNBF
over de rail verschoven. Natuurlijk
verscheen het signaal als
bij toverslag toen de LNBF het
5° punt op de rail bereikte. De
positie werd nagesteld totdat we
TELE-satelliet redacteur Ron Roessel monteert LNBF’s op de rail van de
WaveFrontier Toroidal multifeed schotel op het TELE-satelliet Testcentrum
in de buitenwijken van New York
een maximale kwaliteitsuitlezing
van 60% bereikten. Nog eens
twee LNBF’s werden geplaatst en
uitgelijnd op AMC3 en AMC9. In
beide gevallen was het slechts
een kwestie van het schuiven
van de LNBF over de rail tot deze
op de gewenste positie was gekomen.
Op beide satellieten werden
sterke signalen ontvangen. Het is
duidelijk dat de WaveFrontier T90
Toroidale antenne net zo goed
presteert als in de advertenties
wordt gesteld. Eén enkele vaste
schotel werd gebruikt om op vier
satellieten tegelijk af te stemmen
met een uitzonderlijke signaalkwaliteit
van ieder van deze
satellieten. De Pansat ontvanger
schakelde makkelijk tussen deze

satellieten met behulp van een
DiSEqC 4x1 schakelaar. Deze
antenne is echter niet beperkt
tot vier LNBF's, de rail heeft
voldoende ruimte voor meer
LNBF's. dus, wil je meer dan vier
satellieten ontvangen, plaats dan
meer LNBF’s op de juiste positie
op de rail. Eén ding moeten we
wel in gedachten houden: de
breedte van alle LNBF houders
bepaalt hoe dicht bij elkaar de
te ontvangen satellieten kunnen
liggen. Het blijkt dat de satellieten
meer dan 3° uit elkaar
moeten liggen: de LNBF houders
kunnen niet dichter bij elkaar
liggen dan 3°. Helaas liggen de
meeste satellieten boven Noord-
Amerika slechts 2° uit elkaar.
De afmetingen van de LNBF
houders staan je niet toe twee
naast elkaar gelegen satellieten
te ontvangen. Het is mogelijk de
houders zo om te bouwen dat ze
dichter bij elkaar kunnen komen
op de rail, dat werkt echter alleen
maar wanneer de feedhorns van
de LNBF’s geen te grote diameter
hebben. De diameter van de
feedhorns van de Sadoun KUL
LNBF’s die we gebruikt hebben
Close-up van de rail
De houder voor de LNBF
kan naar links en naar
rechts worden verschoven
op de rail. Hij kan
worden vastgezet met een
kleine schroef.
voorkwam dat we een spatiering
van 2° konden bereiken.
Op het ogenblik lijkt er een
markt te zijn voor de Toroidal
T90 met de DishNetwork
en DirecTV betaal-TV diensten.
Dit wordt ondersteund door het
feit dat er LNB’s zijn, speciaal
ontwikkeld voor gebruik met de
T90 antenne (LOF = 11.250 GHz,
circulaire polarisatie) die deze
diensten kunnen ontvangen. De
standaard DTH LNBF’s die geleverd
worden bij de minischotel
hebben een anders gevormde
behuizing en kunnen niet worden
geplaatst op de rail van de T90.
De T90 stelt je in staat om een
groep van deze betaal-TV satellieten
te ontvangen met één
enkele antenne, terwijl het grote
formaat extra reserve oplevert
bij signaalverlies door slecht
weer. Het doel van deze test
echter was te ontdekken hoe
deze antenne zich hield bij de
ontvangst van Ku-band satellieten
en er is duidelijk gebleken
dat deze veelzijdige antenne voor
veel meer kan worden gebruikt
dan voor de ontvangst van alleen
maar betaal-TV signalen.
Conclusie van de expert
+
Eén schotel, met eenvoudig meer LNB’s toe te
voegen.
-
De veelgebruikte afstand van 2° in Noord-Amerika
kan alleen worden bereikt door de LNBF houders om
te bouwen.
Echostar 1,2* 148.0° west
IA7/Echostar 5* 129.0° west
Horizons 1 127.0° west
Galaxy 10R 123.0° west
Echostar 9* 121.0° west
AMC 16/Echostar 7*/DirecTV 7S* 119.0° west
SatMex 5 116.8° west
Anik F2 111.1° west
DirecTV 5*/Echostar8*/Echostar 10* 110.0° west
Anik F1R 107.3° west
AMC 15 105.0° west
AMC 1 103.0° west
AMC 4/DirecTV 1R,4S,8* 101.0° west
Galaxy 4R 99.0° west
MSNBC Feed op SBS6
New York Net op AMC5
Model T90
TECHNIC
DATA
IA5 97.0° west
Galaxy 3C 95.0° west
IA6 93.0° west
Galaxy 11/Nimiq 1* 91.0° west
IA8 89.0° west
AMC 3 87.0° west
AMC 2 85.0° west
AMC 9 83.0° west
Nimiq 2* 82.0° west
AMC 5 79.0° west
SBS 6 74.0° west
DirecTV 1* 72.5° west
AMC 6/Nahuel 1 72.0° west
Echostar 3* 61.5° west
Amazonas 61.0° west
Pas 9 58.0° west
Pas 3R 43.0° west
Hispasat 30.0° west
NSS 7 22.0° west
Telstar 12 15.0° west
Lijst van Ku-band satellieten die te
ontvangen moeten zijn in het grootste
deel van Noord-Amerika met de T90.
De T90 kan een groep satellieten ontvangen
binnen een boog van 40° orbitaal.
Noot: satellieten gemerkt met een
* zijn DTH satellieten
Dimensions Main Reflector: 96.7cm (38.1”) W x 108.6cm (42.8”) H
Net Weight 14.1 Kg (31.0 LBS)
Operating Frequency 10.7 – 12.75 GHz
Polarization linear and circular
Reception Range 40° in orbital arc
Recommended Satellite Spacing 3 deg
Sub Reflector: 36.1cm (14.2”) W x 83.6cm (32.9”) H
Gain 39.65 dB +/- 0.45 dB at 12.5 GHz
Mount Type Elevation over azimuth
Wind Loading 80 km/h (50 mph) operational and
200 km/h (125 mph) survival
Acceptable Pole Diameter 60mm
LNBF TECHNICAL DATA
Model KUL1
Input Frequency 11.7 – 12.2 GHz
Output Frequency 950 – 1450 MHz
LOF 10.750 GHz
LOF Stability +/- 1 MHz
Noise Figure 0.4 dB
Conversion Gain 57 dB
Cross Polarization Isolation 22 dB
Feedhorn Diameter 40mm
Ron Roessel
TELE-satelliet
Testcentrum
Noord-Amerika
NBC News Kleurenbalken op
AMC9
www.TELE-satellite.com — TELE-satellite International
29

TEST REPORT
H-H Bevestiging
DG-120 Plus – Gemaakt door Jaeger
Een robuuste H-H bevestiging
Het gebeurt niet elke dag dat we een product ontvangen
om te testen en dat we er absoluut verrukt
over zijn. Deze H-H gemonteerde motorsturing is één
van de meest opvallende uitzonderingen. Hij komt
Eenvoudig
te monteren
Zodra je het pakket opent heb je
al het gevoel dat je een constructie
in je hand houdt die een slim
ontwerp heeft en goed doordacht
is. Slechts een paar afzonderlijke
onderdelen die je niet gemakkelijk
kunt verwisselen hoeven maar in
elkaar gezet te worden. Meer dan
vijf minuten zou dat niet moeten
kosten. Voordat je met de montage
begint moet je ervoor zorgen
dat je jouw lokale lengtegraad
vastlegt op de schaal voor de lengtegraad
(niet te verwarren met
de elevatieschaal aan de andere
kant). Daarna moet de satellietantenne
gemonteerd worden op de
draaiarm. Helaas zijn er geen markeringen
aanwezig voor het exact
instellen van de antennesteun op
het nulpunt van de motorbehuizing.
De krukas aan de onderkant
van de draaiarm is wel heel handig
aangezien hij een vaste blokkade
vormt voor de antenne.
De laatste stap om de montage
af te ronden is het monteren van
de motor met de antenne aan de
mast – gelukkig kan dit op een heel
simpele en vlugge manier gerealiseerd
worden. Wij waardeerden
32 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
vooral het feit dat de eenheid aan
de mast gemonteerd kan worden
op elke gewenste hoogte. Het
profiel van de dubbele mastklem
werkt als een heftang, wat inhoudt
dat de hoogte en draaihoek enigszins
aangepast kan worden zonder
het risico dat het hele apparaat
naar beneden glijdt.
Antenneafstelling
wel erg dicht bij de belofte van ‘horizon tot horizon’
en bereikt vrijwel de volledige orbitale boog van 80°
Oost tot 80° West.
Met een polair montagesy-
Een H-H motor zoals deze kan alleen goed werken
wanneer de lengtegraad van de locatie correct ingesteld
is.
steem zijn er meer aspecten om
rekening mee te houden dan bij
een vaste antenne. De basisstappen
zijn echter hetzelfde ook al
moeten we rekening houden met
de schuin geplaatste spil. De spil
van een polaire montage wordt
ingesteld parallel aan de as van de
aarde en vervolgens schuin gezet
met een hoek die overeenkomt
met de plaatselijke lengtegraad.
Deze hoek is al ingecalculeerd bij
het in elkaar zetten van de motor.
De elevatie, aan de andere kant,
wordt met deze hoek verschoven
in dusdanige mate dat dit ertoe
leidt dat de hele constructie buiten
zijn instelbereik komt. Om deze
verplaatsing aan te passen wordt
de draaiarm van een H-H montage
altijd met 30 of 40 graden gebogen,
afhankelijk van de fabrikant.
De DG-120 Plus is voorzien van
een 40 graden offset boog, wat
perfect is voor gebruik in Centraal
Europa. Het maakt elevatiehoeken
van 32 tot 34 graden mogelijk op
de antenneschaal.
Iedereen wacht nog altijd op
een snelle manier om de antenne
op zijn nulpositie af te stellen en
er is nog geen tweedimensionale
waterpas om de rechtop stand
van de mast te controleren. Naar
het Zuiden richten kan nog steeds
alleen bereikt worden door een
kompas of een GPS systeem te
gebruiken en de antennemast te
bewegen. Het instellen van het
systeem op de juiste elevatie kan
net zo lastig zijn.
Je kunt alleen moeilijk deze
tekortkoming wijten aan de motorsturing,
aangezien de instelling
gemaakt wordt op de steun van de
antennebevestiging en de nauwkeurigheid
van de schalen hiervan
is regelmatig onvoldoende. In een
dergelijk geval is zelfs de instelkaart
van de erg bondige handleiding
van weinig nut, alhoewel hij
over de top gaat met het tonen
van de instelwaardes voor elke
lengtegraad op drie cijfers achter
de komma nauwkeurig.
Motorbediening
Vanaf het nulpunt kan elke
gewenste satelliet bereikt worden
via de handmatige bediening of via
de DiSEqC 1.2 aansturing vanuit
de ontvanger.
De aansluitingen van de Jaeger motor. Aangezien
de stuurpulsen naar de motor via de antennekabel
gestuurd worden moet de motor tussen de LNB kabels
geplaatst worden. Naast de F-connectors zitten knoppen
voor het handmatig draaien van de antenne naar
links of naar rechts.

Draaien naar links en rechts is
ook handmatig mogelijk dankzij
twee knoppen die naast de Fconnectors
aangebracht zijn en
zodoende gemakkelijk te bereiken
zijn. De instelschaal kan van
bovenaf bekeken worden waardoor
de huidige positie snel bepaald kan
worden.
De motor loopt stil en heel snel.
Het gevolg van deze snelheid is
echter een vrij hoog stroomverbruik;
dit zou – samen met het verbruik
van de LNB’s – teveel kunnen
zijn voor sommige ontvangers. Het
is vooral de inschakelstroom van
ongeveer 1 Ampère die ons zorgen
baart, aangezien het in sommige
gevallen kan gebeuren dat de
kortsluitbeveiliging het systeem
uitschakelt wanneer je probeert
de schotel te draaien.
Het is juist vanwege dit hoge
stroomverbruik dat Jaeger een
optionele “Interface Box” aanbiedt
die tussen de ontvanger
en de motor geïnstalleerd wordt.
Het is een volledig operationele
DiSEqC 1.2 zender en hij levert
op het zelfde moment het benodigde
vermogen voor de motor.
Met deze Interface Box kunnen
alle ontvangers – zelfs wanneer
ze alleen voorzien zijn van DiSEqC
1.0 – gebruikt worden in combinatie
met een polaire antenneopstelling.
Satellietmotor
De draaihoek wordt ingegeven
via een afstandsbediening en
naar de motor gestuurd met een
“Ga naar X” commando. Op deze
manier kunnen posities ook opgeslagen
en opgeroepen worden via
één van de 60 positienummers,
wanneer dat nodig mocht zijn.
Satellieten
zoeken in het
dagelijks
gebruik
Een DiSEqC 1.2 ontvanger stuurt
de waarde voor de draaihoek die
nodig is voor het zoeken naar een
satelliet meestal in de vorm van
“Ga naar X” commando’s. Deze
commando’s worden probleemloos
door de DG-120 Plus verwerkt.
Wij hadden af en toe last van
systeem crashes van de motorlogica
die ontstaan als gevolg van
stroomuitval of kortsluituitval
veroorzaakt door de ontvanger.
Gelukkig kan de motorbesturing
gereset worden gebruikmakend
van het DiSEqC reset commando
(“Ga naar Referentie” of “Ga naar
Nul”) gegenereerd door de ontvanger.
Het is dus niet meer nodig
om een mechanische reset direct
op de motor uit te voeren.
Een nieuwe DiSEqC
motor voor grote
satellietantennes?
De EDON antennemotor wordt geleverd als bouwpakket met verschillende
onderdelen
TECHNIC
DATA
Manufacturer JAEGER Industrial Co.Ltd., Taiwan, ROC
Internet www.jaeger.com.tw
Distributor Satellitentechnik Weiß GmbH, 93437 Furth im Wald, Deutschland
Fax +49-9973-8417-17
Internet www.iev-weiss.de
E-mail info@iev-weiss.de
Model DG120
Description H-H Bevestiging
Alignment range 80° East to 80° West
Speed 0.3 sec (19V) and 0.5 sec (13 V)
Motor noise quiet
Mounting pole 38 to 65 mm diameter
Mounting height variably on the pole
Antenna offset 40°
Rotating arm 56 mm diameter
Power consumption 200 to 350 mA
Switch-on peak >1000 mA
Conclusie van de expert
Dit is een robuuste en snelle motorsturing voor H-
H montage die voldoet aan hoge eisen wanneer het
gaat om zijn mechanische constructie. Zijn DiSEqC
1.2 functies voldoen aan alle specificaties. Om ervoor
te zorgen dat hij ook geschikt wordt voor oudere ontvangers
zou zijn stroomverbruik verminderd moeten
worden, met name de uitzonderlijk hoge inschakelpiek.
Heinz Koppitz
TELE-satelliet
Testcentrum
Duitsland
Wanneer het productaanbod van apparatuur voor een bepaald
systeem toeneemt dan kan dit veilig gezien worden als bewijs voor
het feit dat dit systeem zich heeft gevestigd als nieuwe standaard. Het
DiSEqC 1.2 protocol, dat het automatisch richten van antennes mogelijk
heeft gemaakt, is een uitstekend voorbeeld van deze conclusie. Met
zijn ‘Mini motorsturing’ brengt EDON nu een nieuw constructieprincipe
dat het in zich heeft de H-H bevestigingsmethode te vervangen. TELEsatelliet
heeft de mechanische aspecten getest van één van de eerste
antennemotoren in deze vooruitstrevende serie.
De "Mini Motorsturing" bestaat
uit verschillende onderdelen die in
elkaar gezet moeten worden
Dankzij de meegeleverde handleiding zou de montage van de afzonderlijke
onderdelen een probleemloos gebeuren moeten zijn voor
iedereen die een beetje ervaring heeft met het in elkaar zetten van
meubels gekocht bij ‘u-weet-wel-welke’ Zweedse meubelwinkels. De
gebruiksaanwijzing is op een A4tje afgedrukt en met behulp van een
set steeksleutels (die niet in het pakket meegeleverd worden) zou de
montage niet meer dan 30 minuten in beslag moeten nemen.
www.TELE-satellite.com — TELE-satellite International
33

Het monteren
van de onderdelen
verklaart
hoe het systeem
werkt
Uiteraard wordt de antenne in
een dergelijke opstelling parallactisch
gemonteerd, wat inhoudt dat
hij om zijn eigen as draait die uitgericht
is naar de poolster (vandaar
de benaming polar mount).
De motor zit echter niet meer op
deze as. In tegenstelling tot de
H-H montage is de spil niet vast
aan de motor gemonteerd, wat
voorkomt dat er eenzijdige slijtage
aan de motorlagers optreedt
als gevolg van het gewicht van
de antenne. Dit nieuwe principe
Het bevestigen van de EDON
motorsturing bovenop de mast
maakt daardoor ook het draaien
van grotere en dus zwaardere
antennes mogelijk. De ‘Mini Motorsturing’
die wij getest hebben is
momenteel beperkt tot antennematen
van maximaal 120 cm.
De draaiing
wordt aangestuurd
door een
aandrijfas
Het hoofdonderdeel van het
constructieprincipe is de trapezevormige
antennesteun, die vrij
draaibaar is rond de poolas. Zoals
gebruikelijk wordt de antenne op
een 38 mm mast bevestigd met
De aandrijfverbinding is ontworpen
als een klemlager
36 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
een 30° offset helling om er zeker
van te zijn dat de elevatieschaal
binnen het standaard gebied
komt.
De beweging van de antenne
wordt bediend door een in de
lengterichting gefixeerde stuurmotor,
en er zit geen multifase
motor meer op de as. Een intelligent
besturingssysteem beweegt
de antennesteun met de aandrijfas
en draait de schotel naar
de gewenste satellietpositie. De
eenvoud van deze benadering is
verbazingwekkend – maar hoe
goed werkt het nou echt?
Aandrijfas
besturing in
klemlagers
De lengtegraad schaal wordt
gebruikt om de schotel uit te richten
aan de hand van de geografische
lengtegraad van je locatie
Voor het positioneren van de
antenne worden de drukkrachten
over twee gewrichten verdeeld
die jammer genoeg uitgevoerd
zijn als klemlagers. Wij hadden
liever wrijvingsloze lagers gezien
om de slijtage te verminderen
die op termijn de nauwkeurigheid
van het richten van de antenne
zou kunnen verminderen. Naast
alle andere aspecten moeten verliezen
door wrijving ook zoveel
mogelijk vermeden worden ten
behoeve van het minimaliseren
van het stroomverbruik, anders
zou het kunnen gebeuren dat
sommige ontvangers met een 400
mA uitgang niet sterk genoeg zijn
om het systeem aan te sturen.
Draaihoek schaal om de positie
handmatig te bepalen
In sommige gevallen zou de
aandrijfas een ruimteprobleem
kunnen veroorzaken aangezien
de cilinder waar deze in bevestigd
zit van de antenne af wijst
en tamelijk lang is. Met een volledige
Oost naar West draaiing
van de antenne maakt hij een
boog die tot 45 cm ruimte nodig
heeft. Om die reden adviseren
wij een opstelling op het dak met
voldoende vrije ruimte aan alle
kanten.
Zoeken
naar satellieten
Ons testmodel was nog niet
voorzien van een volledig functionerende
DiSEqC 1.2 besturing
(een nieuwe test zal worden uitgevoerd
met deze voorziening) en
daardoor waren we niet in staat
de nauwkeurigheid te controleren
door middel van commando’s van
Testresultaten
Power supply 220 to 320 mA
Switch-on pulse >500 mA
Positioning range 50° East to 50° West
Speed 0,9 °/sec at 19V and 1,2 °/sec at 14 V
Motor noise quiet
Mounting pole 38 to 65 mm diameter
Mounting type on pole top, not height adjustable
Distance from wall West 20 cm, South 35 cm, East 45 cm
Antenna offset 30°
Antenna feed 38 mm diameter
De stuurmotor beweegt de antennesteun
Conclusie van de expert
Een interessant concept dat geschikt lijkt te zijn
voor de toekomst. We zouden er in elk geval een
oogje op moeten houden. Zelfs al waren nog niet
alle functies operationeel tijdens het uitvoeren van
de test moet er geen twijfel over bestaan dat toekomstige
updates binnen afzienbare tijd beschikbaar
zullen komen.
de ontvanger. We waren echter
met de handmatige bediening in
staat de antenne te draaien naar
alle richtingen binnen het bereik
van de schotel. Wij waardeerden
vooral het feit dat er afzonderlijke
knoppen voor links en rechts
draaien beschikbaar zijn. De
instelschaal op de spil is moeilijk
te lezen en zou groter gemaakt
moeten worden.
De draaisnelheid is ongeveer
gemiddeld en de motor voert een
rustige en betrouwbare taak uit.
De constructie van de aandrijfas
is momenteel beperkt tot een
boog van 50° Oost tot 50° West,
wat voldoende is voor de ontvangst
van de meeste satellieten.
Alleen de heel fanatieke DX’ers
zullen de mogelijkheid missen om
satellieten dichtbij de horizon te
ontvangen.
Heinz Koppitz
TELE-satelliet
Testcentrum
Duitsland

Satellieten boven India
P. SriVatsa
Vanaf het moment dat de bouw van de
eerste Indiase satellieten was begonnen werd
het noodzakelijk om ze continu te kunnen
monitoren en besturen. 180 km verwijderd
van Bangalore, in een plaats genaamd Hassan,
werd de ideale locatie hiervoor gevonden:
gelegen in het midden van een vallei, verder
ook bekend vanwege zijn koffieplantages, en
er is vrijwel geen sprake van elektromagnetische
interferentie vanaf de grond. Een ander
Indiase Satellieten
In juni 2006 vierde het hoofd controlecentrum in Hassan, India, dat ze al 25 jaar Indiase
satellieten monitoren en besturen. Wij van TELE-satelliet in India maakten van de gelegenheid
gebruik om daar een bezoekje af te leggen om uit de eerste hand een indruk te krijgen over deze
eersteklas voorziening.
Hassan Satellietgrondstation in India, ruimtelijk gelegen in een
tropische vallei. Let op de grote elevatiehoeken van de schotels
Foto’s met dank aan ISRO
Een kijkje in het controlecentrum voor volgen en telemetrie
voordeel is het feit dat het dichtbij het ISRO
hoofdkwartier in Bangalore is.
De eerste indruk is inderdaad groots, aangezien
alles wat je hier tegenkomt enorm groot
is, van de gebouwen tot de rijen reusachtige
11 meter en 7 meter witte schotelantennes,
gesitueerd tegen een prachtige groene vallei
als achtergrond. Elke satelliet heeft een eigen
antenne die er op gericht staat. Iedere satel-
SATELLITE TECHNOLOGY
liet stuurt ongeveer 1000 parameters per
seconde, deze telemetriegegevens omvatten
onder andere busspanning, bedrijfstemperaturen
en informatie zoals de afstand tussen
de aarde en de satelliet. Al deze gegevens
worden ontvangen en verwerkt door complexe
software en de uitvoer hiervan wordt door het
technische personeel gecontroleerd.
Wanneer we het controlecentrum binnenkomen
wordt na een blik op het computerscherm
duidelijk hoeveel details er in deze gegevens
zitten, want zelfs spanningen zo laag als 5 volt
worden gecontroleerd. In de meeste gevallen
is dit controleren een routineklus, maar
in noodsituaties, bijvoorbeeld wanneer een
satelliet te koud wordt of er worden ongebruikelijke
spanningen gemeten, stuurt de software
automatisch een serie waarschuwingen
die erin resulteren dat het technische personeel
begint met het herstelproces.
We kregen ook de kans om de weerfoto’s
te zien die door Indiase weersatellieten
gemaakt worden, iets dat spannend is aangezien
in de meeste gevallen satelliet DX’ers de
apparatuur niet hebben die nodig is om deze
gespecialiseerde signalen te ontvangen. Onze
rondleiding eindigde met een bezoekje aan de
nieuwe bibliotheek, waar elk mogelijk boek
over satellieten te vinden is.
Één van de meest opmerkelijke bezoekers
van dit centrum was in 1984 de toen voormalige
ministerpresident van India, Mevrouw
Indira Gandhi, die erom bekend stond dat
ze graag wilde dat India een modern wetenschappelijk
land zou worden. Een boom die
door Mevrouw Indira Gandhi werd geplant
groeit nog altijd voorspoedig, wat misschien
een afspiegeling is van de gezonde groei die
de ISRO doormaakt.
Wij van TELE-satelliet wensen MCF het allerbeste
met zijn verdiende 25 e verjaardag.
www.TELE-satellite.com — TELE-satellite International
37

TELE-satellite Receiver Guide
DVB
Satellite
Receivers
Channel
Memory
TV
Radio
ARION 9400 PV2R
Ms/sec Volt
Hertz
8000 2-45 yes 1.0, 1.1,
1.2, 1.3
ARION AF-9300PVR
8000 2-45 yes 1.0, 1.1,
1.2
BEETEL SD98
5000 2-40 yes 1.0, 1.1,
1.2
BEL 5518
2000 2-40 yes 1.0, 1.1,
1.2
BOTECH CA 9000 FTA/CI
yes PAL D/K,
B/G, I
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
yes,
UHF
yes,
UHF
4900 2-45 yes 1.2 yes yes yes,
UHF
CHESS Digital 4000 FTA
3000 2-45 yes 1.0, 1.2 no NTSC/
PAL
DGSTATION Relook 400S
10000 2-40 yes 1.0, 1.1,
1.2, 1.3
yes no 90-240V
50/60Hz
yes no 100-240V
50/60Hz
RCA S-VHS V 0/12 GB Issue
yes yes yes, 2 yes yes no no yes yes, yes, 2 no #192
RS-232 2006
yes
(optical)
yes yes no 80-300V yes
(S/PDIF)
yes yes, 2 yes yes no no yes yes,
RS-232
yes no #188
2005
yes no no yes no no no no no no #193
2006
no PAL yes yes no 90-270V no yes no no no no no no no no no #191
2006
yes PAL D/K,
B/G, I
DIGITAL EVERYWHERE Fire DTV External PC Set Top Box
unlimited 2-40 yes 1.0, 1.1,
1.2
DSN-DIGITAL DEVICES GR 8300CI CU
5000 2-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
DSN-GR 7400 CI EXPLORER
5000 TV
1600Radio
EDISON 2100 FTA
2-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
no NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL/
SECAM
4000 1-45 yes 1.0, 1.2 no NTSC/
PAL
EYCOS S30.12 CI
8000 2-45 yes 1.0, 1.1,
1.2, 1.3
EYCOS S50.12 PVR
8000 1-45 yes 1.0, 1.1,
1.2, 1.3
EYCOS S10.02F
Symbolrate
SCPC
Compatible
4000 2-45 yes 1.0, 1.1,
1.2
FORTEC STAR FSIR-5400 NA
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
4800 2-45 yes 1.0, 1.2 yes NTSC/
PAL
FORTEC STAR Lifetime Diamond DVB-S & DVB-T
3000 1-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
GLOBAL TEQ 6000PVR
DiSEqC
yes NTSC/
PAL
10000 1-45 yes 1.0, 1.2 yes NTSC/
PAL
GENERAL SATELLITE FTA-7001S
5000 2-45 yes 1.0, 1.2 no PAL/
SECAM
GOLDEN INTERSTAR 9000 CI PVR Premium
9000 1-45 yes 1.0, 1.1,
1.2
yes NTSC/
PAL
GOLDEN INTERSTAR DVB-T/S 8300 CI Premium
6000 1-45 yes 1.0, 1.1,
1.2
USALS
Compatible
NTSC/PAL
yes NTSC/
PAL
Modulator
Output
Looped-
Through IF
SatcoDX
Compatible
Power
Supply
yes no 90-260
VAC
50/60Hz
no yes no 230V
50Hz
yes yes yes 90-240V
50/60Hz
yes yes yes, 2 no no no no no yes, yes, 2 no #189
RS-232 2005
yes yes yes, 2 yes yes no no no yes,
RS-232
yes
(optical)
no no #186
2005
yes yes, 2 no no no no yes yes, yes, 2 yes #191
RS-232 2006
no yes no 12 VDC no no no no no no no yes,
in PC
yes yes yes 90-260V
50/60Hz
yes yes no 95-250V
50/60Hz
yes yes no 90-250V
50/60Hz
yes yes no 100-240
VAC
yes yes no 90-250
VAC
no yes no 90-250
VAC
yes yes no 90-240V
50/60Hz
yes yes no 90-250V
50/60Hz
yes yes no 90-250V
50/60Hz
yes yes no 190-250V
50/60Hz
yes yes no 100-250
VAC
yes yes no 100-250
VAC
Digital Audio
Output
yes yes yes, 2 no yes no no no yes,
RS-232
yes
(optical)
no yes, 1 no #187
2005
yes no #186
2005
yes yes, 2 no yes no no no yes, yes, 2 no #188
RS-232 2005
yes yes yes, 2 no yes no no no yes,
RS-232
no no #187
2005
yes yes yes, 2 no no no no no yes, yes, 2 no #192
RS-232 2006
yes
(optical)
yes
(optical)
yes
(optical)
yes yes, 2 no no no no yes yes,
RS-232
yes yes, 2 no no no no no yes,
RS-232
yes no yes no no no no yes,
RS-232
no yes yes, 2 no no no no no yes,
RS-232
yes
(optical)
yes yes, 2 yes no no no yes yes,
RS-232
yes no yes, 1 yes no no no no yes,
RS-232
yes
(optical)
yes
(optical)
Audio/Video
Output
Scart
Output
S-VHS
Output
Volt 0/12
Output
Positioner
Mechanical
Polarizer
Hard Disk
(Built-in)
yes no #191
2006
no no #189
2005
no yes,
Irdeto #190
2005
no no #187
2005
yes no #190
2005
no no #189
2005
yes yes, 2 yes no no no yes yes, yes, 2 yes, 2 #190
RS-232 2005
yes yes, 2 no yes no no no yes, yes, 2 yes, 2 #189
RS-232 2005
Serial
Interface
CI Slots
Embedded
CA
TSI
Magazine

DVB
Satellite
Receivers
Channel
Memory
TV
Radio
HUMAX PR-HD1000
Ms/sec Volt
Hertz
5000 1-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
KATHREIN UFS 821
4000 2-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
LEMON 030-CI
6000 starting
at 1.8
MATRIX Java
yes 1.0, 1.1,
1.2
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
no NTSC/
PAL
1000 2-45 yes 1.0 no NTSC/
PAL
NEOTION 601 DVR
5000 2-45 yes 1.0, 1.2 no NTSC/
PAL
PANSAT 6000HXC
10000 1-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
PANSAT 3500S
yes NTSC/
PAL
5000 1-45 yes 1.0, 1.2 yes NTSC/
PAL
PANSAT 500HC PVR&CI
10000 1-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
PIXX Event
Symbolrate
yes NTSC/
PAL
10000 1-45 yes 1.0, 1.2 yes NTSC/
PAL
QUALI-TV QS 1080IRCI for HDTV and MPEG 4:2:2
unknown 2-40 yes 1.0, 1.2 no NTSC/
PAL
STAR SAT SR-X1400D
6500 1-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
STAR SAT SR-X2500CUCI
4000 2-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
STAR SAT SR-X3500CUCI Ultra
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
6000 2-45 yes 1.0, 1.2 no NTSC/
PAL
TECHNISAT Digit 4S
SCPC
Compatible
5000 1-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
TECHNISAT Digit MF4-S CC
yes NTSC/
PAL
5000 1-45 yes 1.2 no NTSC/
PAL
TECHNOMATE TM-7755 2VA 2CI
5000 2-45 yes 1.0, 1.2 yes PAL/
NTSC/
SECAM
TOPFIELD TF6000PVR
5000 1-45 yes 1.0, 1.1,
1.2, 1.3
TOPFIELD TF5000CIP
5000 1-45 yes 1.0, 1.1,
1.2, 1.3
TOPFIELD TF5000PVR Masterpiece
5000 1-45 yes 1.0, 1.1,
1.2, 1.3
VANTAGE VT-X121SCI
4000 1-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
VANTAGE VT-X111SCX
DiSEqC
4000 2-45 yes 1.0, 1.2,
1.3
USALS
Compatible
NTSC/PAL
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
yes NTSC/
PAL
Modulator
Output
no yes no 90-250
VAC
no yes yes 100-240
VAC
yes yes no 90-260V
50/60Hz
10.5-14DC
yes
RF
yes no 80-270
VAC
no yes no 90-250V
50/60Hz
yes,
UHF
yes,
UHF
yes no 90-250V
50/60Hz
yes no 90-250V
50/60Hz
yes yes, 2 no 90-250V
50/60Hz
yes,
UHF
yes no 90-250V
50/60Hz
no yes no 100-240V
50/60Hz
yes yes no 100-250
VAC
50/60Hz
yes yes yes 90-250
VAC
50/60Hz
yes yes yes 90-250
VAC
50/60Hz
no no no 180-250
VAC
50Hz
no no no 230VAC
50Hz
yes yes no 90-240
VAC
50/60Hz
no yes no 90-250V
50/60Hz
yes yes no 90-250V
50/60Hz
yes,
UHF
yes,
UHF
yes,
UHF
Looped-
Through IF
SatcoDX
Compatible
Power
Supply
yes no 90-250V
50/60Hz
yes no 90-250V
50/60Hz
yes yes 90-250V
50/60Hz
Digital Audio
Output
yes
(optical)
yes
(optical)
yes,
optical
&coax
RCA S-VHS V 0/12 GB Issue
yes yes, 2 no no no no no yes, yes, 2 yes #193
RS-232 2006
yes yes, 2 yes no no no yes yes, yes, 2 no #191
RS-232 2006
yes yes, 2 no no no no no yes, yes, 2 no #187
RS-232 2005
no yes no yes no no no no yes,
RS-232
yes yes yes, 2 no no no no yes,
external
yes
(S/PDIF)
yes
(optical)
yes,
RS-232
no no #194
2006
no yes #188
2005
yes no yes yes no no yes yes, yes, 2 no #193
RS-232 2006
yes no yes yes no yes no yes,
RS-232
no yes,
Conax
#190
2005
yes yes no yes no no no yes yes, yes, 2 no #187
RS-232 2005
yes
(optical)
yes yes, 2 yes yes no no yes yes, yes, 2 no #190
RS-232 2005
yes yes yes, 2 no no no no no yes, yes, 2 yes,
RS-232 Irdeto #187
2005
no yes yes, 2 no yes no no no yes,
RS-232
no no #193
2006
no yes yes, 2 no yes no no no yes, yes, 2
RS-232
yes,
universal
no yes yes, 2 yes yes no no no yes, yes, 2
RS-232
yes,
universal
yes
(optical &
coax)
yes
(optical &
coax)
yes
(optical)
yes
(optical)
yes
(optical)
yes
(optical)
yes
(S/PDIF)
Audio/Video
Output
Scart
Output
S-VHS
Output
#191
2006
#189
2005
yes yes, 2 no no no no no no no no #194
2006
yes yes, 2 no no no no no no yes Conax,
Cryptoworks
yes yes, 2 yes
(via
scart)
Volt 0/12
Output
no no no no yes, yes, 2
RS-232
yes,
Viaccess
#193
2006
#189
2005
yes yes, 2 yes no no no yes yes, yes, 2 no #192
RS-232 2006
yes yes, 2 yes no yes no no yes, yes, 2 no #190
RS-232 2005
yes yes, 2 yes no no no yes yes, yes, 2 no #188
RS-232 2005
yes yes, 2 no no no no no yes, yes, 2 yes,
RS-232 Conax
no yes yes, 2 no no no no no yes,
RS-232
Positioner
Mechanical
Polarizer
Hard Disk
(Built-in)
Serial
Interface
CI Slots
Embedded
CA
no yes,
Conax
-TSI
Magazine
#193
2006
#191
2006

SATELLITE RECEPTION
C-band Ontvangst in
Europa met een
120 cm antenne
Thomas Haring
In de laatste uitgave van TELE-satelliet
magazine wierp Sylvain Oscul, van het
TELE-satelliet testcentrum in Frankrijk, een
blik op de mogelijkheden van C-band ontvangst
met een 180 cm schotel. De resultaten
waren indrukwekkend.
Met het gevoel nog niet alles geprobeerd
te hebben, besloot ik een stap verder te gaan
en te proberen wat er bereikt kon worden
met een iets kleinere antenne. Als je geen
eigen achtertuin hebt en geen andere keus
hebt dan het plaatsen van je schotels op een
steil dak of op je balkon, dan is het installeren
van een schotel met een grote diameter
niet het meest praktische ding om te doen.
Dankzij de moderne Ku-band satellieten
met hun grote uitgangsvermogen is een
grote schotel niet echt noodzakelijk omdat
je zonder al te veel moeite duizenden kanalen
uit een variëteit van landen kunt ontvangen.
Ondanks alle afwisseling die je in de
Ku-band vindt, is echte exotische programmering
(zoals de Noord Koreaanse staatstelevisie)
of programmering in een andere
vreemde taal meestal alleen in de C-band
te vinden. Dus nu is de vraag: “Wat kunnen
we in de C-band bereiken met een 120 cm
schotel?”
Natuurlijk is de eerste stap de benodigde
antenne samen te stellen. Hier had ik al
direct mijn eerste tegenslag: Ik kon geen
fabrikant of dealer vinden die een speciale
feed voor een offsetantenne bij elkaar kon
schrapen. Ook Ebay bood geen hulp; alleen
Met een beetje
improvisatie kan
deze ronde feed,
eigenlijk bedoeld
voor een PFA, ook
in een offsetschotel
worden toegepast.
40 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
C-band in Europa
Thomas Haring stelt een C-band feed af op een 1.2 meter offsetantenne en controleert zijn vooruitgang
met de Prodig-5 signaalanalyzer, zoals in dit artikel besproken
een trechtervormige feed was beschikbaar,
later ontdekten we dat deze totaal incompatibel
was. Hierdoor had ik geen andere keus
dan de feed voor een parabolische schotel
te gebruiken en ik vond de MTI AC21-C2B.
Dit is een C-band LNB met een standaard
gegroefde feed, die tussen de polarisaties
schakelt door 14/18 volt stuursignalen. De
bijbehorende voeding is gewoon leverbaar.
Uiteindelijk, nadat alle onderdelen waren
geregeld, geleverd en samengesteld,
dreigde een ontbrekende feedhouder voor
de Kathrein CAS-20 die ik gebruikte, alles
stop te zetten. Ik kon gelukkig nog een
oude 60mm feedhouder vinden die in de
kelder stof lag te verzamelen maar, zoals
te verwachten was, had deze niet de juiste
afmetingen. Na wat improviseren met een
75 millimeter kabelgeleider kon ik eindelijk
verder met de volgende stap. Het is niet echt
professioneel, maar het is een effectief en
goedkoop alternatief. Het vereiste wel veel
geduld en vakmanschap voor de installatie,
maar na een paar pogingen was de feed toch
in de correcte positie gemonteerd.
De installatie ziet er van een afstand
vrij normaal uit: boven, de 120
cm offsetantenne die normaal
gesproken voor de Ku-band
wordt gebruikt, voorzien
van een feed en een MTI
C-band LNB, onder
een standaard 90 cm
offsetantenne voor
gewone Ku-band
ontvangst

De complete antenne, inclusief motor,
werd in eerste instantie uitgelijnd op Kuband
satellieten zodat de minder gevoelige
C-band geen problemen zou opleveren. Net
als mijn collega in Frankrijk, gebruikte ik ook
een trouwe oude D-box 1 met DVB 2000 software
samen met de Prodig-5 signaalanalyzer
van Promax. Vol verwachting en vol goede
vooruitzichten werd de antenne gedraaid
naar de relatief krachtige Express A1R Cband
satelliet op 40° Oost. Een
eerste blik op het display van
de analyzer leverde een zeer
sterk signaal op 3675R. Na het
invoeren van deze frequentie
in de DVB software, vonden we
ontelbare Russische kanalen
met voldoende signaalsterkte.
Volgens de frequentielijst op
www.satcodx.com was er ook
een aantal Zuid-Amerikaanse
transponders op NSS806 op
40.5° West met relatief hoog
vermogen uitgangen. Ik was
in staat af te stemmen op
verschillende MCPC en SCPC
transponders met voldoende
signaalsterkte. Vooral Rede
Gospel op 4108R en RCN TV op
4016R waren erg sterk, hoewel
deze kanalen helaas gecodeerd
waren. Zelfs het ImpSat pakket
uit Venezuela op 3879R was te
ontvangen, echter wel zonder
enige slecht weer reserve.
De tests op NSS7 op 22°
West waren niet zo succesvol.
Hier hadden we alleen op
3650R wat geluk. de andere
transponders boden niet voldoende
signaalsterkte hoewel
de ontvanger zo nu en dan op
enige kanalen kon afstemmen.
De transponder op 4158R op Atlantic Bird
3 op 5° West werd probleemloos verwerkt.
De overblijvende transponders zaten veelal
net onder de signaaldrempel van de ontvanger
en, ondanks duidelijke signaalpieken op
het display van de analyzer, waren de signalen
gewoon niet sterk genoeg. De situatie
werd iets beter op Intelsat 907 op 27.5°
West. Hier konden we drie transponders ontvangen
(3715R, 3830R en 4048R). Intelsat
Deze tabel toont een overzicht van
alle Europese satellietposities die een
poging waard zijn te ontvangen met
een kleine offsetantenne. Hij toont
ook het aantal kanalen wat wij met ons
systeem konden herkennen. De grafiek
geeft aan algemeen overzicht van de
footprints van alle genoemde satellieten
en geeft ook het aantal FTA kanalen
dat door deze satellieten wordt uitgezonden.
Het aantal kanalen dat je zelf
zult kunnen ontvangen is afhankelijk
van je locatie
801 op 31.5° West en Intelsat 903 op 34.5°
West bevatten ieder slechts één transponder
die sterk genoeg was. Voor alle andere
transponders was de antenne gewoon te
klein. Deutsche Welle TV op Intelsat 10-02
(3912R) kon ook zonder problemen worden
ontvangen. Express A3 op 11° West wordt
geacht een vrij sterke C-band satelliet te
zijn, hoewel de 120 cm antenne geen enkel
signaal kon ontvangen; de pieken die op de
RTV Podmoskove op 40° Oost Rede Gospel op 40.5° West
TV5 Afrique op 22° West RTP Afrika op 27.5° West
Kultura Telekanal op 40° Oost
Bangla Vision op 76.5° Oost
analyzer getoond werden waren gewoon te
zwak.
Bij de volgende stap wierpen we een nadere
blik op de oostelijke luchten en hier kwamen
we toch een aantal verrassingen tegen: op
Intelsat 906 op 64° Oost was het (helaas
gecodeerde) AFN pakket op 4080L meer
dan sterk genoeg. Het Hope kanaal op Pas7
(3516V) op 67.5° Oost was zichtbaar terwijl
Banga Vision te ontvangen was op Telstar 10
op 76.5° Oost (4049H). Express AM1 op 40°
Oost bood ons een aantal Russische kanalen
met voldoende slecht weer reserve. Zelfs
een feed kanaal (3786V) en vier radiokanalen
0- BADRC op 26° Oost waren te ontvangen,
ondanks een ontbrekende polariser. De
meeste analoge signalen van deze satellieten
waren te ontvangen na een paar instellingen
van de ontvangstdrempel.
Vergeleken met de eerder gebruikte
gegroefde feed, wilden we
weten wat een trechtervormige
feed, zoals de Precision
PMJ-LNB C-Gold, kon bereiken
met de Kathrein antenne. We
veroverden deze feed van een
Engelse verkoper op een Ebay
veiling. De LNB werd bijgedragen
door Olbort Satellite
Technologies. Helaas bleek
deze feed compleet incompatibel
te zijn en zal nooit
kunnen werken met een offsetantenne,
ondanks wat de
verkoper beloofd had. Op de
sterkste C-band satellietpositie
(Express A1R op 40° Oost)
was het signaal dat herkend
werd op de analyzer (3675R)
veel te zwak om ontvangen te
kunnen worden. bij alle andere
satellieten was het resultaat
hetzelfde: geen ontvangst.
En tenslotte, maar niet als
slechtste, werd een Ku-band
LNB naast de C-band LNB
geplaatst. Natuurlijk moest de
C-band LNB buiten het brandpunt
van de schotel geplaatst
worden om ruimt te maken
voor de Ku-band LNB. Hoewel
we een beetje moesten rommelen,
was ontvangst naast
de Ku-band nog steeds mogelijk.
Over het algemeen is het veilig te stellen
dat C-band ontvangst met gebruik van een
120 cm schotel ook in Europa mogelijk is,
verwacht alleen geen wonderen. De Noord
Koreaanse staatstelevisie was nog altijd
niet te ontvangen. Ondanks dat is deze setup
toch een interessant speeltje voor de
satelliethobbyist. Hij laat je op zijn minst de
grenzen van je satellietsysteem wat verleggen.
Satellite
Number of
channels
TELSTAR 10 76.5° East 1
PAS 7 67.5° East 1
INTELSAT 904 64° East 6
EXPRESS A1R 40° East 20
BADRC 26° East 5
INTELSAT 10-02 1° West 1
ATLANTIC BIRD 3 5° West 10
NSS7 22° West 7
INTELSAT 907 27.5° West 13
INTELSAT 801 31.5° West 1
INTELSAT 903 34.5° West 1
NSS 806 40.5° West 18
www.TELE-satellite.com — TELE-satellite International
41

Monika
Balázsné-Szabó
Advertising
Manager
Tel.: +36 . 30 . 9336 277
Fax: +36 . 1 . 788 1043
monika@TELE-satellite.com

Satelliettentoonstelling EEBC 2006
Telecom & Broadcasting
bouwt aan “ De Stad van
de Toekomst”
Elena Pryadko
De 4 e Oost-Europese tentoonstelling en conferentie over telecommunicatie en broadcast,
welke gehouden zal worden tussen 18 en 20 oktober in Kiev, Oekraïne in het tentoonstellingscentrum
“KievExpoPlaza” zal een nieuw format hebben: Eén gebeurtenis, Eén locatie, Alles samengevoegd.
Teneinde de telecommunicatie en broadcast
participanten bij de uniforme infrastructuur van
de informatieruimte te betrekken, bouwt EEBC
2006 aan “De Stad van de Toekomst”.
Wat betekent dit?
Het nieuwe format van de tentoonstelling
plaatst ieder deelnemend bedrijf op zijn eigen
plaats volgens de soort activiteiten en de
marktpositie.
Hoe werkt dit?
De “Stad van de Toekomst” zal bestaan uit
de onlangs opgerichte Broadcast Avenues,
Telecom streams, Internet straten, Kabel en
Satelliet boulevards, Inhoud lanen, Draadloze
pleinen enz.
Wat is het doel?
Het doel is om iedere betrokkene te laten
deelnemen in het proces van het creëren van
de telecommunicatie-infrastructuur van de
moderne stad.
Waarom?
Het idee valt samen met de missie van iedere
specialist en ieder bedrijf in de info communicatiemarkt,
die dagelijks enorm bijdragen aan
de ontwikkeling van de verschillende technologieën
en zo het idee van “De Stad van de Toekomst”
implementeren.
“De deelnemers worden in dit proces betrokken,
nemen deel aan de constructie van de Stad
en richten hun stands in volgens het algemene
concept van de tentoonstelling. Dit creëert
de gemoedelijke en duidelijke atmosfeer, wat
bijdraagt aan het effectief werken voor zowel
de deelnemers aan de tentoonstelling als voor
de bezoekers” zegt Inna Burgela, directeur
van het bedrijf TechExpo, wat de EEBC 2006
Telecom & Broadcasting organiseert. “Het idee
is de operatoren en aanbieders van de informatie-
en telecommunicatiediensten uit alle
Oost-Europese en voormalige Sovjetlanden
samen te laten komen, om de grootst mogelijke
reflectie te krijgen van de broadcast en
telecommunicatie B2B markt in dit gebied te
krijgen”.
Bij de hedendaagse condities op het gebied
van globalisatie, speciaal bij B2B markten waar
de hoeveelheid aanbieders en klanten beperkt
is, zijn aparte nationale markten te klein om
te garanderen dat de deelnemers aan de tentoonstelling
voldoende profijt krijgen van hun
marketing investeringen. Op hetzelfde ogenblik
blijft de noodzaak van gespecialiseerde
tentoonstellingen als instrument voor direct
marketing communicatie en groeit nog, samen
met de ontwikkeling van producten en technologieën.
Ook de reductie van de levensverwachting
van producten en het instorten van
de traditionele advertentiestrategieën draagt
bij aan die noodzaak. Wat echter niet binnen
het framewerk wan één land kan worden ontwikkeld,
wordt binnen een regio realiteit.
Het betrekkelijk kleine aantal operatoren
in ieder land van de regio verhindert dat de
nationale tentoonstellingen met hun oplossingen
een echt efficiënt marketinginstrument
worden. Pan Oost-Europese tentoonstellingen
daartegenover zijn zeer effectief, de kern
van zulke Pan Oost-Europese tentoonstellingen
bestaat al. Het is de “EEBC Telecom &
Broadcasting” tentoonstelling en conferentie,
die wordt georganiseerd door het Oekraïense
bedrijf “TechExpo” en gedurende de afgelopen
drie jaar al met veel succes werd gehouden.
Het partnerschap en de ondersteuning van
de leidende unies en associaties van telecommunicatie
service operatoren en broadcasters
uit Rusland, Oekraïne, Belarus, Polen, Bulgarije,
Slowakije, Litouwen, Hongarije en andere
landen zorgen er ongetwijfeld voor dat EEBC
2006 het beste professionele forum voor de
Oost-Europese business-naar-operator markt
is.

SATELLITE TECHNOLOGY
Beeldkwaliteit bij
digitale TV
Peter Miller
Set-Top-Box fabrikanten refereren bij het adverteren van hun producten vaak aan de
excellente beeldkwaliteit die wordt verzekerd door de aard van digitale TV. Als we over de
kanalen aan het surfen zijn zien we vaak een groot verschil tussen de beeldkwaliteit van de
verschillende kanalen. Zijn onze zintuigen niet goed genoeg? Helaas niet! Er bestaat feitelijk
een groot verschil tussen kanalen. Waarom? Eén van de belangrijkste factoren is de beeldresolutie
die door de serviceproviders wordt gebruikt.
Beeldresolutie
DVB standaard voor digitale TV staat de
providers het gebruik van verschillende resoluties
toe. De maximale resolutie bij het digitaliseren
van PAL signalen is 720x576 pixels.
De serviceprovider kan echter besluiten een
lagere resolutie te gebruiken, zie tabel 1.
Tabel 2 toont de resoluties voor NTSC.
PAL/SECAM
720 x 576
704 x 576
544 x 576
480 x 576
352 x 576
352 x 288
Tabel 1. Signaalresolutie voor PAL/SECAM
NTSC
720 x 480
704 x 480
640 x 480
544 x 480
480 x 480
352 x 480
352 x 240
Tabel 2. Signaalresolutie voor NTSC
Zoals je kunt zien kan het verschil erg groot
zijn! De oplettende lezer zal hier wel een paar
vragen bij hebben. Laten we proberen de
meest gestelde hier te beantwoorden.
Waarom hebben we twee resoluties die zo
dicht bij elkaar liggen, 720 en 704 pixels per
lijn? Dit is eigenlijk een gewoonte. Bij analoge
TV was het uitgezonden beeld iets groter dan
het beeld dat op het scherm werd getoond.
Zelfs nu kan een TV maar 704 pixels weergeven.
De aanvullende acht pixels aan ieder
einde helpen onze satellietontvanger een iets
beter beeld te geven aan de randen van het
scherm. Dit kan echter beter worden gemeten
dan gezien.
704 x 576 ligt dicht bij het 4:3 aspect ratio
van een traditionele TV, maar hoe zit het met
Fig. 1. Een vergelijking tussen de vorm en het formaat van de
pixel voor de beelformaten 704 x 576, 352 x576 en 352 x 288
46 TELE-satellite International — www.TELE-satellite.com
Beeldkwaliteit
andere resoluties? Figuur 1 verklaart hoe de
signaalresolutie de vorm en het formaat van
een pixel beïnvloedt.
Bij de resolutie van 704 x 576 is de pixel
bijna een exact vierkant. Bij 372 x 576 is
het een rechthoek die twee keer zo breed
als hoog is. Bij 352 x 288 is het weer bijna
een vierkant maar dan wel 2 keer breder en 2
keer hoger dan bij de hoogste resolutie. Hoe
dit de kwaliteit van het beeld beïnvloedt, is te
zien in Figuur 2. Hier wordt hetzelfde beeld
getoond in de hoogste en in een lagere resolutie.
Een interessant feit is dat het aantal lijnen
en het aantal pixels in een lijn altijd een veelvoud
van 16 is. Dit is omdat digitale TV is
gebaseerd op een 16 x 16 blokstructuur. En
wat gebeurt er nu in de echte wereld? Welke
resolutie wordt door de providers gebruikt?
Een snelle check van één van de transponders
van Hotbird (11.727 MHz, V) onthulde dat ze
allemaal verschillende resoluties gebruiken!
Zie tabel 3.
Kanaal Beeldresolutie
Zagros TV 720 x 576
TRSP 352 x 288
La Locale 480 x 576
ATN Bangla 544 x 576
Telefortune 480 x 576
N-Test 352 x 576
Tabel 3. Beeldresolutie voor verschillende
kanalen op dezelfde transponder.
Aspect ratio
En wat gebeurt er wanneer het SDTV signaal
wordt uitgezonden in breedbeeldmode?
Deze is dan niet langer 4:3, maar 16:9. Krijgen
we extra pixels aan de randen van het
scherm? Helaas niet. De pixels worden uitgerekt.
Hoewel we meer details aan beide
zijden van het scherm kunnen zien, gebruikt
het gezicht van de acteur, eerst 40 pixels, er
nu 30 in de horizontale as.
Kunnen we dus stellen dat breedbeeldmode
beter is dan de gewone 4:3 mode? Niet
Fig. 2. Hetzelfde beeld wanneer de resolutie
wordt verminderd van 720 x 576 naar 352 x 288.
bepaald, de eigenlijke resolutie maakt het
verschil, niet de aspect ratio.
Een ander, misschien meer belangrijk
iets dat je in gedachten moet houden is, dat
wanneer er een verschil is tussen de aspect
ratio van de TV en het ontvangen signaal, de
beeldkwaliteit hieronder lijdt. Figuur 4 toont
wat er in zo’n situatie kan gebeuren – afhankelijk
van de instellingen in het menu van de
ontvanger.
HDTV en vlakke
beeldschermen
Gelukkig hebben bij high definition TV veel
minder problemen. Zowel het signaal als het
TV toestel hebben de 16:9 aspect ratio en
Fig. 3. Een vergelijking tussen de 4:3 en 16:9
formaten voor gelijke resolutie SDTV signaal.

er worden slechts twee resoluties gebruikt: 1280 x 720 en 1920 x
1080i. De pixels zijn vierkant. Hoewel de bedenkers van de H.264/
AVC standaard deze zeer veelzijdig hebben gemaakt (ze stonden bijvoorbeeld
veel verschillende aspect ratio’s toe) voor digitale satelliet
TV, zullen we niet veel andere dan de twee hiervoor genoemde
tegenkomen.
Als je nu naar de winkel gaat om een geschikte TV te kopen, raak
je waarschijnlijk weer in verwarring. De resolutie van de momenteel
beschikbare TV toestellen (vooral de goedkopere) wijkt vaak af van
de waarden hierboven. De populaire waarden zijn: 1366 x 768 en
1024 x 768. Waar komen deze vandaan? Deze zijn gekozen uit de
specificaties van PC monitoren. Zie tabel 4.
PC Monitor Resoluties
640 × 400 VGA
640 × 480 VGA
854 × 480 SVGA
800 × 600 SVGA
1024 × 768 XGA
1280 × 768 XGA
1280 × 1024 SXGA
1600 × 1200 UXGA
Tabel 4. Gestandaardiseerde resoluties voor PC monitoren.
WXGA (1366 x 768) is afgeleid van XGA. Dit betekent dat wanneer
we een HDTV signaal ontvangen, onze TV zich moet instellen op de
zogenaamde standaardresolutie van het scherm. Dit betekent dat de
beeldkwaliteit wordt verminderd. Zal dit eigenlijk wel opvallen? Dit
hangt af van de TV en van de kijkafstand. Dankzij de imperfectie van
onze ogen moeten we dichterbij het scherm komen dan 1,3 meter
om alle details van het 1920 x 1080 pixel beeld te kunnen zien.
Met andere woorden, heeft het alleen maar zin om TV toestellen
voor hoge resolutie te produceren, wanneer ze groot genoeg zijn. De
hiervoor genoemde afstand neemt toe tot 2 meter voor bijvoorbeeld
een 120 cm scherm. Het heeft zin om dan vanaf 2 meter naar de TV
te kijken, beter dan vanaf 1,3 meter.
Dus, wanneer je een echt groot vlak beeldscherm wilt kopen, zoek
dan naar de volle HD resolutie. Als de huiskamer niet groot genoeg
is, volstaat een kleiner beeldscherm, 1366 x 768 of zelfs 1024 x 768
is een voldoende keus. Bij het nemen van een beslissing tellen nog
een aantal factoren mee, denk aan zaken die het beeld mee beïnvloeden,
zoals contrast, helderheid en reflecties van licht (de zwakke
plek van plasmaschermen!). Vermijd de goedkoopste modellen die
slechts een resolutie hebben van 852 x 480.
Conclusies
Tussen de SDTV uitzendingen kunnen we makkelijk een signaal
vinden van een echt lage resolutie en dus slechte beeldkwaliteit. Het
kan er zo slecht uitzien als een VHS videoband. Het is dus niet altijd
waar dat digitale TV beter beeld oplevert dan analoge TV. Dit geldt
wel altijd wanneer we het hebben over HDTV. Alleen zulke signalen,
bekeken op een juiste TV, garanderen hoge kwaliteit.
De resolutie is niet de enige factor die de kwaliteit van het beeld
beïnvloedt. Zoals je al weet neemt de kwaliteit ook af als de aspect
ratio van de TV en de ontvanger afwijken. Er zijn nog meer factoren,
hierover doen we verslag in de volgende uitgave van TELE-satelliet.
Fig. 4. Het converteren van het videosignaal wanneer er een verschil is
tussen deze aspect ratio en die van de TV.
Program
variety ...
Multiswitch distribution
system:
• 16 SAT IF Signals
(4 Orbit positions)
• Terrestrial passive
• return path
• cascadable

Tentoonstellingen Overzicht
5 - 10 September 2006: CeBIT Eurasia 2006
International Trade Fair for Information Technology,
Telecommunications, Software and Services
TUYAP Congress Center, Beylikduzu, Istanbul, Turkey
www.cebitbilisim.com
8 - 12 September 2006: IBC 2006
The World of Content
RAI, Amsterdam, Netherlands
www.ibc.org
28 - 30 September 2006: SatExpo 2006
Space and Advanced Telecommunications
Vicenza Trade Fair, Vicenza, Italy
www.satexpo.it
ﺔﻴﺑﺮﻌﻟﺍ Indonesia Български Deutsch English Español ﻲﺳﺭﺎﻓ Français Ελληνικά Hrvatski Italiano Nederlands Polski Türkçe
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
9 - 13 October 2006: Taitronics Autumn
Taipei International Electronic Autmun Show
Taipei World Trade Center (TWTC), TaiWan
www.taipeitradeshows.com.tw/taitronics/
18 - 20 October 2006: EEBC 2006
Eastern Europe Broadband Convention
Exhibition Centre “KievExpoPlaza”, Kiew, Ukraine
www.eebc.com.ua
26 - 28 October 2006: SAT KRAK 2006
International Satellite Exhibition
Centrum Targowe, ul. Klimeckiego 14, 30-706 Krakow, Poland
www.satkrak.com
TELE-satelliet Internationaal wordt wereldwijd in 14 talen uitgegeven:
Abonnement aanvraagformulier
TELE-satelliet Internationaal
Nederlands:
Betapress BV
Abonnementen TELE-satelliet
Postbus 97
NL-5126 ZH Gilze
Tel 0161 - 459 539
Fax 0161 - 452 913
Naam
Firma Naam
Adres
Woonplaats
Postcode
Telefoon
Email Adres
Betalingswijze
Rekening:
België:
TELE-satelliet
c/o Leo Stouten
Diestsesteenweg 252
B-3010 Leuven
Tel 049 - 563 2378
Fax 016 - 255 589
� Stuur Rekening
Abonnement 1 jaar:
Nederlands: € 39,-
België: € 39,-
Buitenland: € 51,-
� Van Rekening:
Datum
...................................
Handtekening
...................................