KJV 2010-2011 Naar de maan Frank Cottrell Boyce - Kinder en ...
KJV 2010-2011 Naar de maan Frank Cottrell Boyce - Kinder en ...
KJV 2010-2011 Naar de maan Frank Cottrell Boyce - Kinder en ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 4<br />
<strong>Naar</strong> <strong>de</strong> <strong>maan</strong><br />
<strong>Frank</strong> <strong>Cottrell</strong> <strong>Boyce</strong><br />
(door Frans Hoes)<br />
AUTEURSINFO (ZIE OOK WWW.VILLAKAKELBONT.BE)<br />
<strong>Frank</strong> <strong>Cottrell</strong> <strong>Boyce</strong> is e<strong>en</strong> Britse scre<strong>en</strong>writer, novelist <strong>en</strong> occasionele acteur,<br />
bek<strong>en</strong>d door zijn sam<strong>en</strong>werking met filmdirecteur Michael Winterbottom. <strong>Frank</strong><br />
<strong>Cottrell</strong> heeft zijn spor<strong>en</strong> al verdi<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> jeugdliteratuur: zijn <strong>de</strong>buut, Miljo<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
is gepubliceerd in 27 tal<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft <strong>de</strong> prestigieuze Carnegie Medal gewonn<strong>en</strong>.<br />
Ook voor zijn televisiesc<strong>en</strong>ario’s (van o.a. Coronation Street) viel hij al regelmatig in<br />
<strong>de</strong> prijz<strong>en</strong>. Hij is gehuwd, woont in Liverpool <strong>en</strong> is va<strong>de</strong>r van zev<strong>en</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
KORT SAMENGEVAT<br />
Liam Digby is twaalf, hoogbegaafd <strong>en</strong> erg groot voor zijn leeftijd. Zo groot, dat an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> hem vaak voor<br />
e<strong>en</strong> volwass<strong>en</strong>e aanzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwacht<strong>en</strong> dat hij zich ook zo gedraagt. Dat bezorgt hem geregeld<br />
problem<strong>en</strong>, maar af <strong>en</strong> toe maakt hij daar ook misbruik van. Zo slaagt hij er bijvoorbeeld in om zich uit<br />
te gev<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> nieuwe leraar op zijn toekomstige school. Dit <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re misverstan<strong>de</strong>n zorg<strong>en</strong> voor<br />
hilarische toestan<strong>de</strong>n. Als hij dan geselecteerd wordt als ‘beste va<strong>de</strong>r’ bij e<strong>en</strong> wedstrijd van e<strong>en</strong> speciaal<br />
pretpark, doet hij er alles aan om erhe<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> gaan. Hij overtuigd zijn klasg<strong>en</strong>ootje Florida om zijn<br />
dochter te spel<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor ze het goed <strong>en</strong> wel beseff<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> ze in China, in e<strong>en</strong> toekomstig pretpark dat<br />
e<strong>en</strong> echte raketvlucht in <strong>de</strong> ruimte gaat aanbie<strong>de</strong>n. Daar ontmoet<strong>en</strong> ze drie an<strong>de</strong>re va<strong>de</strong>rs met hun<br />
kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> – kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> die van hun va<strong>de</strong>rs ook volwass<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> zijn. Als Liam <strong>en</strong> <strong>de</strong> vier kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
uitein<strong>de</strong>lijk in <strong>de</strong> ruimte verdwal<strong>en</strong> – <strong>en</strong> hij als <strong>en</strong>ige ‘volwass<strong>en</strong>e’ aan boord is - moet hij zijn volwass<strong>en</strong><br />
kant lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> om terug te kom<strong>en</strong> op aar<strong>de</strong>, terwijl <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> ein<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> kans hebb<strong>en</strong> om kind te<br />
zijn.<br />
STIJL<br />
<strong>Naar</strong> <strong>de</strong> <strong>maan</strong> is e<strong>en</strong> mooie, fantasierijke <strong>en</strong> met humor geschrev<strong>en</strong> roman, met veel aandacht voor<br />
kosmische feitjes <strong>en</strong> computergames. Liam ont<strong>de</strong>kt dat het niet zo gemakkelijk is om volwass<strong>en</strong> te zijn als<br />
het lijkt. De kin<strong>de</strong>rlijke manier van <strong>de</strong>nk<strong>en</strong> wordt op herk<strong>en</strong>bare wijze beschrev<strong>en</strong>. De beschrijving van<br />
<strong>de</strong> va<strong>de</strong>r-zoonrelatie in e<strong>en</strong> wereld waar ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> zo snel mogelijk volwass<strong>en</strong> wil zijn <strong>en</strong> aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re
kant voor altijd jong wil blijv<strong>en</strong>, is hartverwarm<strong>en</strong>d. E<strong>en</strong> ontroer<strong>en</strong>d kin<strong>de</strong>rboek over kind zijn <strong>en</strong><br />
volwass<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n, over va<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> ruimtereiz<strong>en</strong>…<br />
AAN DE SLAG<br />
Vrag<strong>en</strong><br />
• Wat vond je leuk, mooi, of goed aan dit boek?<br />
• Wat vond je niet leuk? War<strong>en</strong> er stukk<strong>en</strong> die je vervel<strong>en</strong>d vond?<br />
• Wat was er moeilijk of ondui<strong>de</strong>lijk?<br />
• Was er iets dat je verraste?<br />
• Lijkt dit boek op e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r boek dat je ooit las ?<br />
Personages<br />
Laat <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n alle (belangrijkste) personages opsomm<strong>en</strong> <strong>en</strong> kort iets vertell<strong>en</strong> over hun karakters.<br />
Wie vin<strong>de</strong>n ze sympathiek, wie niet <strong>en</strong> waarom? E<strong>en</strong> overzicht:<br />
• Liam (M<strong>en</strong>eer Digby) - Florida<br />
• Monsieur Martinet – Max(imum) Martinet<br />
• Samson E<strong>en</strong> – Samson Twee<br />
• Eddie (Edhem) Xanadu – Hasan Xanadu<br />
• Dr. Dinah Drax<br />
E<strong>en</strong> belangrijk gegev<strong>en</strong> in het boek is <strong>de</strong> gestalte van Liam: hij ziet er veel te oud uit voor zijn leeftijd.<br />
Vraag <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n naar hun ervaring<strong>en</strong>. Hebb<strong>en</strong> zij al e<strong>en</strong>s meegemaakt dat iemand te groot of te klein<br />
was voor zijn leeftijd waardoor er vervel<strong>en</strong><strong>de</strong> of grappige situaties ontston<strong>de</strong>n? Zou je zelf groter of<br />
kleiner will<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> waarom?<br />
Prat<strong>en</strong> met uw puber<br />
Het boek verwijst regelmatig naar het boek Prat<strong>en</strong> met uw puber. Wat von<strong>de</strong>n <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uit dat boek? Voeg<strong>en</strong> ze iets toe aan het verhaal? Klopp<strong>en</strong> <strong>de</strong> fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
werkelijkheid? Zijn ze grappig, stor<strong>en</strong>d, interessant…? Je vindt <strong>de</strong>ze passages op p. 70, 71, 97, 144, 245 <strong>en</strong><br />
151.<br />
Cover<br />
Vraag <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n wat ze von<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> cover (<strong>en</strong> achterflap) van het boek. Past die bij het<br />
verhaal? Wat verwachtt<strong>en</strong> ze to<strong>en</strong> ze <strong>de</strong> cover zag<strong>en</strong>? Toon ev<strong>en</strong>tueel <strong>de</strong> originele (Engelse)<br />
cover <strong>en</strong> bespreekt <strong>de</strong> grootste verschill<strong>en</strong>. Waarom zou <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse uitgever <strong>de</strong> cover<br />
veran<strong>de</strong>rd hebb<strong>en</strong>? Wat vin<strong>de</strong>n <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> originele titel (Cosmic)?<br />
Humor<br />
Welke passages war<strong>en</strong> humoristisch? Waarom? Hou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n je van dit soort humor? Elk jurylid<br />
zoekt individueel e<strong>en</strong> kort grappig fragm<strong>en</strong>t <strong>en</strong> stelt het kort voor aan <strong>de</strong> groep. Het fragm<strong>en</strong>t (als het<br />
niet te lang is) kan ev<strong>en</strong>tueel voorgelez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.
Computerspelletjes<br />
In het boek wordt regelmatig verwez<strong>en</strong> naar World of Warcraft, e<strong>en</strong> computerspel. Liam haalt heel wat<br />
bruikbare informatie uit zijn ervaring<strong>en</strong> met het spel. K<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n World of Warcraft of e<strong>en</strong><br />
vergelijkbaar computerspel? Kan je door dit soort spelletjes te spel<strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> opdo<strong>en</strong> die in ‘het<br />
echte lev<strong>en</strong>’ goed van pas kom<strong>en</strong>? Drag<strong>en</strong> computerspell<strong>en</strong> iets bij aan je algem<strong>en</strong>e ontwikkeling of<br />
di<strong>en</strong><strong>en</strong> ze <strong>en</strong>kel als vermaak?<br />
Meer info kan je vin<strong>de</strong>n op www.warcarft.com (je kan ti<strong>en</strong> dag<strong>en</strong> gratis spel<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>de</strong>mofilmpje<br />
bekijk<strong>en</strong>, <strong>de</strong>rgelijke filmpjes vind je ook via www.youtube.com).<br />
Roll<strong>en</strong>spel<br />
Op p. 76-77-78 vind je e<strong>en</strong> dialoog tuss<strong>en</strong> Liam (ik) <strong>en</strong> Florida. Ze spel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beroem<strong>de</strong> filmregisseur <strong>en</strong><br />
zijn dochter. Laat <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n <strong>de</strong> dialoog (of e<strong>en</strong> stukje ervan) per twee ev<strong>en</strong> inoef<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> daarna<br />
spel<strong>en</strong> (of voorlez<strong>en</strong>) voor <strong>de</strong> rest van <strong>de</strong> groep. Je kan daarna e<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> jurylid <strong>de</strong> twee spelers lat<strong>en</strong><br />
regisser<strong>en</strong> met opdracht <strong>de</strong> scène leuker, spann<strong>en</strong><strong>de</strong>r of grappiger te mak<strong>en</strong>.<br />
Boek<strong>en</strong>tip<br />
E<strong>en</strong> leuke boek<strong>en</strong>tip rond hetzelf<strong>de</strong> thema zijn <strong>de</strong> bek<strong>en</strong><strong>de</strong> dagboek<strong>en</strong> van Adrian Mole van Sue<br />
Towns<strong>en</strong>d, bijvoorbeeld Het geheime dagboek van Adriaan Mole, 13 ¾ jaar (De Fontein, 2005). Je kan<br />
ev<strong>en</strong>tueel e<strong>en</strong> grappig/herk<strong>en</strong>baar fragm<strong>en</strong>t voorlez<strong>en</strong> uit dit boek.<br />
Je kan aan <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n ook Miljo<strong>en</strong><strong>en</strong>, het eerste jeugdboek van <strong>Frank</strong> <strong>Cottrell</strong> <strong>Boyce</strong>, kort voorstell<strong>en</strong>.<br />
Het won in 2004 <strong>de</strong> Carnegie Medal <strong>en</strong> heeft als thema’s geld verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> rijk <strong>en</strong> arm. Het boek is e<strong>en</strong><br />
uitgebalanceer<strong>de</strong> mix van humor, spanning <strong>en</strong> droef<strong>en</strong>is, treff<strong>en</strong>d verteld door e<strong>en</strong> innerlijk verward<br />
ti<strong>en</strong>jarig jongetje (bron: Mirjam Noorduijn in Leeswelp). Lees bijvoorbeeld e<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>d fragm<strong>en</strong>t voor<br />
aan <strong>de</strong> groep.<br />
Tuss<strong>en</strong>titels<br />
Wat vin<strong>de</strong>n <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> tuss<strong>en</strong>titels in het boek, die vaak origineel <strong>en</strong>/of grappig zijn? Voeg<strong>en</strong><br />
ze iets toe aan het verhaal of di<strong>en</strong><strong>en</strong> ze <strong>en</strong>kel om e<strong>en</strong> nieuw hoofdstuk aan te gev<strong>en</strong>? Je kan e<strong>en</strong> klein<br />
spel spel<strong>en</strong> met <strong>de</strong>ze titels: zoek er e<strong>en</strong> ti<strong>en</strong>tal uit <strong>en</strong> noteer ze op strok<strong>en</strong> papier. Ver<strong>de</strong>el <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n<br />
(ev<strong>en</strong>tueel) in groepjes van twee of drie <strong>en</strong> geef elke groep <strong>de</strong> strookjes. Het is <strong>de</strong> bedoeling dat ze <strong>de</strong><br />
titels in chronologische volgor<strong>de</strong> legg<strong>en</strong>. Op die manier maak je e<strong>en</strong> reconstructie van het verhaal.<br />
Bruikbare tuss<strong>en</strong>titels:<br />
• t<strong>en</strong> do<strong>de</strong> opgeschrev<strong>en</strong> (1)<br />
• ik heb me bijna doodgeschor<strong>en</strong> (2)<br />
• hallo, gelukkige winnaars (3)<br />
• in Chinastommesukkel (4)<br />
• ik b<strong>en</strong> <strong>de</strong> ruimtepappa (5)<br />
• <strong>de</strong> ijscoman van <strong>de</strong> Gobi-woestijn (6)<br />
• ik kreeg mijn broek niet aan (7)<br />
• <strong>de</strong> kotskomeet (8)<br />
• als er iets misgaat (9)<br />
• in <strong>de</strong> ruimte krijg je ge<strong>en</strong> extra lev<strong>en</strong>s (10)
• tamelijk geweldig (11)<br />
• <strong>de</strong> <strong>maan</strong>stommesukkel (12)<br />
• va<strong>de</strong>rachtig gedrag (13)<br />
• we zijn e<strong>en</strong> beetje verdwaald (14)
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 4<br />
Het fantastische verhaal van Ferre <strong>en</strong> Frie<br />
Siska Goeminne & jef Roels (ill.)<br />
(door Laure Evers)<br />
AUTEURSINFO (ZIE OOK WWW.VILLAKAKELBONT.BE)<br />
Siska Goeminne (30/10/1968) is gebor<strong>en</strong> in Deinze. Haar lief<strong>de</strong> voor taal blijkt<br />
on<strong>de</strong>r meer uit haar studiekeuze: ze stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> Ger<strong>maan</strong>se Taal- <strong>en</strong> Letterkun<strong>de</strong> aan<br />
<strong>de</strong> K.U. Leuv<strong>en</strong>, waar ze ook e<strong>en</strong> tijd werkte. Daarna werkte ze aan project voor<br />
kansarme ou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> als redacteur bij uitgeverij Clavis. In 2005 koos ze ervoor om als<br />
freelance redacteur te werk<strong>en</strong> in haar eig<strong>en</strong> oranje bureautje.<br />
Haar eerste boek versche<strong>en</strong> in 2001: Het hoofd van Marieke, over <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> gedacht<strong>en</strong> in je hoofd. Het<br />
boek was mete<strong>en</strong> e<strong>en</strong> schot in <strong>de</strong> roos <strong>en</strong> wordt door kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> én volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> graag gelez<strong>en</strong>. De bill<strong>en</strong><br />
van Mamoe lag vanaf 2003 in <strong>de</strong> boek<strong>en</strong>winkels. Goeminne vertelt over <strong>de</strong> dromerige wereld van Lieze <strong>en</strong><br />
geeft e<strong>en</strong> originele invulling aan thema’s als verwelkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> afscheid nem<strong>en</strong>. Het boek haal<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
longlist van <strong>de</strong> Gou<strong>de</strong>n Uil Jeugdliteratuur 2004 <strong>en</strong> werd bekroond met e<strong>en</strong> Boek<strong>en</strong>welp. Haar <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
boek, Wie heeft mij uitgevon<strong>de</strong>n?, gaat over e<strong>en</strong> grote zoektocht van e<strong>en</strong> kleine jong<strong>en</strong> naar het antwoord<br />
op ‘<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>svraag’. Twee meisjes is dan weer e<strong>en</strong> boek over vri<strong>en</strong>dschap tuss<strong>en</strong> twee heel verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Ot is donker <strong>en</strong> stil, Toke is één <strong>en</strong> al lev<strong>en</strong>. Toch vin<strong>de</strong>n ze elkaar. Als kind, maar ook heel<br />
veel later. Ik was e<strong>en</strong> ste<strong>en</strong> gaat over <strong>de</strong> jong<strong>en</strong> B<strong>en</strong>nie. Via verhal<strong>en</strong> <strong>en</strong> foto's probeert hij grip te krijg<strong>en</strong><br />
op het woelige jaar dat hij ti<strong>en</strong> werd. In dat jaar sterft zijn grootva<strong>de</strong>r, zijn liefste m<strong>en</strong>s. Tegelijk is tuss<strong>en</strong><br />
zijn ou<strong>de</strong>rs e<strong>en</strong> pijnlijke strijd aan <strong>de</strong> gang. B<strong>en</strong>nie zit boor<strong>de</strong>vol zorg voor zijn moe<strong>de</strong>r <strong>en</strong> angst voor<br />
zijn va<strong>de</strong>r. Maar hij zwijgt <strong>en</strong> kijkt toe. Tot het hem te veel wordt.<br />
Siska Goeminne schrijft in e<strong>en</strong> hel<strong>de</strong>re, trefzekere taal over gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s, over hoe kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> wereld om h<strong>en</strong> he<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong>.<br />
In eig<strong>en</strong> woor<strong>de</strong>n...<br />
‘In mijn hoofd is e<strong>en</strong> kuil <strong>en</strong> mijn gedacht<strong>en</strong> lop<strong>en</strong> er meestal voorzichtig omhe<strong>en</strong>. Want <strong>de</strong> kuil is donker <strong>en</strong><br />
diep <strong>en</strong> ik vermoed dat er zwarte, harige i<strong>de</strong>eën in won<strong>en</strong>. I<strong>de</strong>eën waar ik wat bang <strong>en</strong> droevig van word.<br />
Ooit duikel ik in <strong>de</strong> kuil <strong>en</strong> dan schrijf ik e<strong>en</strong> boek om te huil<strong>en</strong>. Met op het ein<strong>de</strong> toch weer e<strong>en</strong> lui<strong>de</strong> lach,<br />
want ik leef gruwelijk graag.’ (www.davidsfonds.be)<br />
www.siskagoeminne.be
@ siskagoeminne@gmx.net<br />
Jef Roels werd gebor<strong>en</strong> in Leuv<strong>en</strong>, woont in Kessel-Lo, is neg<strong>en</strong> jaar <strong>en</strong> <strong>de</strong> zoon van Siska<br />
Goeminne. Hij woont in e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>geverfd huis sam<strong>en</strong> met zijn ou<strong>de</strong>rs, drie zuss<strong>en</strong>, twee poez<strong>en</strong> <strong>en</strong> één<br />
kip. Net zoals Ferre uit Het Fantastische Verhaal van Ferre <strong>en</strong> Frie houdt Jef van tek<strong>en</strong><strong>en</strong> sinds het eerste<br />
mom<strong>en</strong>t dat hij e<strong>en</strong> potlood kon vasthou<strong>de</strong>n. Hij tek<strong>en</strong>t vele ur<strong>en</strong> per dag <strong>en</strong> doet dat zon<strong>de</strong>r er veel<br />
bij na te <strong>de</strong>nk<strong>en</strong>. Hij houdt van drak<strong>en</strong>, supermann<strong>en</strong> <strong>en</strong> monsters. Het is niet ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>: e<strong>en</strong><br />
boek mak<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met je mama. Jef is dan ook apetrots dat hij op jonge leeftijd al zijn eig<strong>en</strong> boek heeft<br />
uitgebracht.<br />
KORTE INHOUD<br />
Ferre heeft weinig vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n. Alle kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> lach<strong>en</strong> om zijn gekke oma Frie. Maar als hij tek<strong>en</strong>t, vergeet<br />
hij al zijn zorg<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> dag vertelt hij aan <strong>de</strong> klas hoe hij bij Frie terechtgekom<strong>en</strong> is. Maar al snel<br />
begint Ferre te twijfel<strong>en</strong>. Klopt het wel wat Frie hem heeft verteld? Of is het slechts e<strong>en</strong> Fantastisch<br />
Verhaal? E<strong>en</strong> vlot geschrev<strong>en</strong> verhaal over e<strong>en</strong> jong<strong>en</strong> die keuzes moet mak<strong>en</strong>.<br />
(www.nieuwsblad.be)<br />
IN DE PERS<br />
Je kan <strong>de</strong>ze uitsprak<strong>en</strong> op kaartjes plakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n besprek<strong>en</strong>. Zijn ze het e<strong>en</strong>s met <strong>de</strong><br />
rec<strong>en</strong>s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>? Hoe zou<strong>de</strong>n zij hun m<strong>en</strong>ing over het boek in één of twee zinn<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>?<br />
• 'Siska Goeminne br<strong>en</strong>gt het op e<strong>en</strong> originele manier, waarin grappige, ontroer<strong>en</strong><strong>de</strong>, trieste <strong>en</strong><br />
blije passages elkaar afwissel<strong>en</strong> <strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> mooi ev<strong>en</strong>wicht.’ De Leeswelp, oktober 2009<br />
• ‘Het fantastische verhaal van Ferre <strong>en</strong> Frie doet zijn titel eer aan. De spaarzame tekst van Siska<br />
Goeminne <strong>en</strong> <strong>de</strong> complexloze tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van haar zoon Jef Roels (neg<strong>en</strong> jaar!) vin<strong>de</strong>n elkaar<br />
moeiteloos.’ De Standaard <strong>de</strong>r Letter<strong>en</strong>, <strong>de</strong>cember 2009<br />
• ‘E<strong>en</strong> puur boek dat ontroert door <strong>de</strong> voorzichtige gebar<strong>en</strong> van gekwetste m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> het wit<br />
tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n.’ Boek<strong>en</strong>tips jeugdboek<strong>en</strong>week, maart <strong>2010</strong><br />
VÓÓR HET LEZEN<br />
Bekijk met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n <strong>de</strong> cover van het boek. Waarover zou het boek kunn<strong>en</strong> gaan? Lees vervolg<strong>en</strong>s<br />
sam<strong>en</strong> <strong>de</strong> achterflap <strong>en</strong> laat <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n fantaser<strong>en</strong> over <strong>de</strong> inhoud van het boek. Het is altijd leuk hun<br />
opmerking<strong>en</strong> te noter<strong>en</strong> <strong>en</strong> na <strong>de</strong> bespreking nog ev<strong>en</strong> bov<strong>en</strong> te hal<strong>en</strong>.<br />
Vraag <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n om tij<strong>de</strong>ns het lez<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele mooie zinn<strong>en</strong> of uitdrukking<strong>en</strong> te noter<strong>en</strong> <strong>en</strong> mee te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> bije<strong>en</strong>komst.<br />
ALGEMEEN<br />
In het boek kom<strong>en</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> thema’s kom<strong>en</strong> aan bod:<br />
• Vri<strong>en</strong>dschap
• Onverdraagzaamheid<br />
• Pest<strong>en</strong><br />
• Zelfmoord<br />
• (Omgaan met) verdriet<br />
• Verleg<strong>en</strong>heid<br />
• Poëzie<br />
• Grootmoe<strong>de</strong>r<br />
Hou <strong>de</strong>ze thema’s in je achterhoofd <strong>en</strong> kies <strong>en</strong>kele vrag<strong>en</strong> uit om aan <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong>. Meer<br />
vrag<strong>en</strong> vind je in het boek Vertel e<strong>en</strong>s… van Aidan Chambers (Biblion, 2002) <strong>en</strong> in het hoofdstukje<br />
‘Metho<strong>de</strong> Chambers’ in <strong>de</strong> Handleiding op www.kjv.be (in <strong>de</strong> rubriek ‘Voor begelei<strong>de</strong>rs’, bij<br />
‘Handboek’).<br />
• Wat vond je leuk, mooi of goed aan dit boek?<br />
‐ Wat is je opgevall<strong>en</strong> aan dit boek?<br />
‐ Waar had je meer over will<strong>en</strong> lez<strong>en</strong>?<br />
• Wat vond je niet leuk?<br />
‐ War<strong>en</strong> er stukk<strong>en</strong> die je vervel<strong>en</strong>d vond?<br />
‐ Heb je stukk<strong>en</strong> overgeslag<strong>en</strong>? Welke?<br />
‐ Als je het boek niet helemaal gelez<strong>en</strong> hebt, waar b<strong>en</strong> je dan gestopt met lez<strong>en</strong>? Waarom<br />
daar?<br />
• War<strong>en</strong> er stukk<strong>en</strong> in het boek die je spann<strong>en</strong>d vond?<br />
‐ Kon je bij sommige stukk<strong>en</strong> niet stopp<strong>en</strong> met lez<strong>en</strong>?<br />
• Hoe voel<strong>de</strong> je je bij het lez<strong>en</strong>? Was je blij? Bang? Boos? …<br />
• Als je zelf e<strong>en</strong> stuk in het boek zou mog<strong>en</strong> veran<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, welk zou dat dan zijn?<br />
VORM<br />
Omslag<br />
Bekijk met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n nog e<strong>en</strong>s <strong>de</strong> omslag. Vraag h<strong>en</strong> wat ze er nu van <strong>de</strong>nk<strong>en</strong>. Past het bij het boek?<br />
Illustraties<br />
• Wat vind je van <strong>de</strong> illustraties?<br />
• Wat vind je ervan dat het boek geïllustreerd is door e<strong>en</strong> jongetje van 9 jaar?<br />
• Wat zegg<strong>en</strong> <strong>de</strong> tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> over <strong>de</strong> illustrator?<br />
• Zou <strong>de</strong> auteur/uitgever bewust gekoz<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> voor felle kleur<strong>en</strong>? Waarom (niet)? Heeft <strong>de</strong><br />
kleur gro<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re betek<strong>en</strong>is in het verhaal?<br />
• Waarom zou<strong>de</strong>n sommige stukjes tekst in het gro<strong>en</strong> staan?<br />
Tekst<br />
Vraag aan <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n om <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong> mooie zinnetjes die ze g<strong>en</strong>oteerd hebb<strong>en</strong>, voor te lez<strong>en</strong>.<br />
Bespreek met h<strong>en</strong> wat ze precies zo mooi vin<strong>de</strong>n aan die zinnetjes. B<strong>en</strong>adruk dat ‘mooi’ voor ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong><br />
iets an<strong>de</strong>rs betek<strong>en</strong>t.<br />
PERSONAGES & VERTELLER
• Wie vertelt het verhaal?<br />
‐ Door wi<strong>en</strong>s og<strong>en</strong> heb je het verhaal gevolgd? Keek je vanuit één verhaalfiguur of vanuit<br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> figur<strong>en</strong> in het verhaal?<br />
• Wat vind je van <strong>de</strong> nam<strong>en</strong> ‘Frie’ <strong>en</strong> ‘Ferre’? Zou<strong>de</strong>n die met opzet zo goed op elkaar lijk<strong>en</strong>?<br />
Heeft dit e<strong>en</strong> diepere betek<strong>en</strong>is?<br />
• Was het in het verhaal dui<strong>de</strong>lijk wat <strong>de</strong> personages dacht<strong>en</strong> of voel<strong>de</strong>n?<br />
• Hoe zou je Frie <strong>en</strong> Ferre omschrijv<strong>en</strong>? Welk karakter hebb<strong>en</strong> ze? Waarom zijn ze zoals ze zijn?<br />
• Kan je je <strong>de</strong> personages voorstell<strong>en</strong>? Zijn ze realistisch? Waarom (niet)?<br />
• Wat vind je van het verhaal over <strong>de</strong> mama <strong>en</strong> het paard? Begreep je onmid<strong>de</strong>llijk waar het over<br />
ging?<br />
• Hoe gaat Frie om met het verlies van haar dochter? Begrijp je waarom ze is zoals ze is?<br />
• Hoe gaat Ferre om met het verlies van zijn mama?<br />
• Hoe is <strong>de</strong> relatie tuss<strong>en</strong> Ferre <strong>en</strong> Willem?<br />
• Waarom houdt Ferre zo van tek<strong>en</strong><strong>en</strong>?<br />
• Kan je begrijp<strong>en</strong> waarom Ferre zich schaamt voor Frie?<br />
• Waarom is Fredje zo belangrijk voor Ferre?<br />
TOT SLOT<br />
• Als je het boek aan iemand zou moet<strong>en</strong> aanbevel<strong>en</strong>, wat zou je dan zegg<strong>en</strong>?<br />
• Hoe zou je het boek omschrijv<strong>en</strong>? Welke woor<strong>de</strong>n pass<strong>en</strong> bij dit boek?<br />
• Zijn er ding<strong>en</strong> die je graag aan <strong>de</strong> auteur of <strong>de</strong> illustrator zou will<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>?
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 3<br />
Mijn broer, <strong>de</strong> nieuwe <strong>en</strong> ik<br />
Martha Hees<strong>en</strong><br />
(door Ilse Trimborn)<br />
AUTEURSINFO (ZIE OOK WWW.VILLAKAKELBONT.BE)<br />
<br />
Martha Hees<strong>en</strong> (°1948) heeft altijd ontzett<strong>en</strong>d graag gelez<strong>en</strong>. De keuze om<br />
Ne<strong>de</strong>rlandse Taal- <strong>en</strong> Letterkun<strong>de</strong> te gaan stu<strong>de</strong>r<strong>en</strong> was dan ook snel gemaakt.<br />
<br />
Martha Hees<strong>en</strong> is actief als schrijfster <strong>en</strong> vertaalster. In 1993 <strong>de</strong>buteer<strong>de</strong> ze met Het<br />
plan-Stoffels. Sindsdi<strong>en</strong> versch<strong>en</strong><strong>en</strong> er al heel wat boek<strong>en</strong> van haar hand, die<br />
geregeld bekroond wer<strong>de</strong>n. Zo won ze e<strong>en</strong> Gou<strong>de</strong>n Uil Jeugdliteratuur voor To<strong>en</strong><br />
Faas niet thuiskwam <strong>en</strong> kreeg ze ook al <strong>en</strong>kele Zilver<strong>en</strong> Griffels toegek<strong>en</strong>d. In 2009<br />
werd Watson, of Hoe je e<strong>en</strong> meisje verovert met 23 uitvinding<strong>en</strong> <strong>en</strong> 1 muis bekroond door<br />
<strong>de</strong> Kin<strong>de</strong>r- <strong>en</strong> Jeugdjury Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
KORT SAMENGEVAT<br />
<br />
De ti<strong>en</strong>jarige Toon <strong>en</strong> zijn ou<strong>de</strong>re broer Jan groei<strong>en</strong> op in e<strong>en</strong> gezin waar ook pleegkin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
opgevang<strong>en</strong>. Dat betek<strong>en</strong>t dat er bij h<strong>en</strong> in huis vaak kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> loger<strong>en</strong> bij wie thuis iets ergs is. Soms<br />
blijv<strong>en</strong> ze <strong>maan</strong><strong>de</strong>n, soms maar e<strong>en</strong> dag of twee. Ie<strong>de</strong>r pleegkind heeft zijn eig<strong>en</strong> geheim<strong>en</strong>.<br />
<br />
(achterflap)<br />
<br />
BELANGRIJKSTE PERSONAGES<br />
<br />
• Toon<br />
• Jan<br />
• De va<strong>de</strong>r <strong>en</strong> moe<strong>de</strong>r van Toon <strong>en</strong> Jan<br />
• De pleegkin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>: Rufus, Gerrit, Jirre, Ar<strong>en</strong>d, Abigaël <strong>en</strong> Milo<br />
<br />
VORMKENMERKEN<br />
Het boek bestaat uit zes hoofdstukk<strong>en</strong>, die niet g<strong>en</strong>ummerd zijn, maar <strong>de</strong> naam drag<strong>en</strong> van het<br />
pleegkind waar het hoofdstuk over gaat.
STIJL<br />
Het verhaal wordt door Toon verteld in <strong>de</strong> ik-vorm.<br />
Martha Hees<strong>en</strong> staat er om bek<strong>en</strong>d dat haar hoofdpersonages vaak dromerige jong<strong>en</strong>s zijn die e<strong>en</strong> grote<br />
gevoeligheid in zich drag<strong>en</strong>. Iets wat ook voor dit boek geldt.<br />
TIJD EN PLAATS<br />
Het verhaal speelt zich af in het he<strong>de</strong>n. Plaats van han<strong>de</strong>ling is het huis van Toon, Jan <strong>en</strong> zijn ou<strong>de</strong>rs,<br />
afgezi<strong>en</strong> van het hoofdstuk waarin ze op vakantie gaan.<br />
THEMA’S<br />
<br />
• Pleegkin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
• Opvanggezin<br />
• Familieban<strong>de</strong>n<br />
MOGELIJKE INVALSHOEKEN VOOR BESPREKING<br />
<br />
Doe eerst e<strong>en</strong> kort rondvraagje <strong>en</strong> vraag aan <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n om te zegg<strong>en</strong> of ze het boek al dan niet graag<br />
gelez<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarom. Dan weet je mete<strong>en</strong> wat h<strong>en</strong> is opgevall<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan je het boek ver<strong>de</strong>r<br />
besprek<strong>en</strong> met dit in het achterhoofd. Deze vrag<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> je help<strong>en</strong>: <br />
<br />
• Wat weet je van pleegkin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>? Heb je daar al van gehoord? K<strong>en</strong> je pleegkin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> (in het echt<br />
of in verhal<strong>en</strong> of films, bijvoorbeeld Tracy Beaker)?<br />
• Wat vind je ervan dat <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs van Toon <strong>en</strong> Jan kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> opvang<strong>en</strong>?<br />
• Kan je je voorstell<strong>en</strong> dat er bij jou thuis geregeld e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r kind zou kom<strong>en</strong> won<strong>en</strong>? Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
die overig<strong>en</strong>s altijd uit e<strong>en</strong> moeilijke thuissituatie kom<strong>en</strong>.<br />
• Wat vind je ervan dat <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs van Toon <strong>en</strong> Jan zegg<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> jong<strong>en</strong>s tevre<strong>de</strong>n moet<strong>en</strong> zijn,<br />
want dat ze alles hebb<strong>en</strong>? Snap je dat?<br />
• Wat vind je van <strong>de</strong> kaft? Waar past die kaft in het verhaal?<br />
• Wat vind je van <strong>de</strong> titel?<br />
• Wat vind je van <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> pleegkin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>? Was er e<strong>en</strong> bepaald hoofdstuk dat je liever<br />
hebt gelez<strong>en</strong> dan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re? Waarom?<br />
• Wat vind je van Toon? En Jan?<br />
• Heeft het zwemm<strong>en</strong> van Jan e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is in het boek?<br />
• Snap je dat <strong>de</strong> broers af <strong>en</strong> toe liever ge<strong>en</strong> pleegkind in huis will<strong>en</strong>?<br />
• Wat vind je ervan dat Rufus e<strong>en</strong> spookvri<strong>en</strong>dinnetje heeft? Geloof je dat zij ’s nachts komt<br />
spok<strong>en</strong> in <strong>de</strong> kamer van Toon <strong>en</strong> Jan of heeft Toon dat gedroomd?<br />
• D<strong>en</strong>k je dat Gerrit <strong>en</strong> Toon <strong>de</strong> do<strong>de</strong> boer zag<strong>en</strong>? Vond je dat e<strong>en</strong> vreemd stukje?<br />
• Wat vind je van Jirre? Is het e<strong>en</strong> rare kerel? Snap je dat hij veel met lego speelt, niet echt moet<br />
ler<strong>en</strong> maar toch hoge scores haalt <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s verdwijnt?<br />
• Heeft Ar<strong>en</strong>d e<strong>en</strong> naam die bij hem past? Wat <strong>de</strong>nk je dat er gebeur<strong>de</strong> to<strong>en</strong> Toon voor vogel<br />
speel<strong>de</strong>?<br />
• Wat is er volg<strong>en</strong>s jou aan <strong>de</strong> hand met Abigaël? Wat vind je ervan dat Toon zijn favoriete knuffel
aan haar geeft?<br />
• Wat vind je van Milo? Waarom verstopt Jan zich in <strong>de</strong> kast?<br />
• Wat <strong>de</strong>nk je over <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> uitspraak van Toon? Weet je wat hij bedoelt: ‘Dat je <strong>de</strong>ur niet op<br />
slot mag heet op<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> het heeft iets met <strong>de</strong> ziel<strong>en</strong>pot<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong>. Ik ga dat niet allemaal<br />
uitlegg<strong>en</strong>. En ziel<strong>en</strong>pot<strong>en</strong> mag je bij ons helemaal niet zegg<strong>en</strong>. Dat ga ik ook niet uitlegg<strong>en</strong>.’<br />
• Hoe vind je het ein<strong>de</strong> van het boek? Had het boek van jou dikker mog<strong>en</strong> zijn?<br />
• Is dit e<strong>en</strong> echt verhaal of zijn het eer<strong>de</strong>r afzon<strong>de</strong>rlijke verhaaltjes?<br />
• Zou je dit boek aan an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> aanra<strong>de</strong>n? Waarom wel? Waarom niet?<br />
<br />
Hieron<strong>de</strong>r volg<strong>en</strong> nog <strong>en</strong>kele stukjes uit rec<strong>en</strong>sies. Vraag <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n of ze het er mee e<strong>en</strong>s zijn:<br />
<br />
‘Mijn broer, <strong>de</strong> nieuwe <strong>en</strong> ik is vooral e<strong>en</strong> grappig boek’<br />
(www.vertele<strong>en</strong>s.be/2009/08/15/mijn-broer-<strong>de</strong>-nieuwe-<strong>en</strong>-ik-martha-hees<strong>en</strong>)<br />
‘De stoere Jan doet er alles aan <strong>de</strong> pleegkin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> baas te blijv<strong>en</strong>. Maar het is Toon die ie<strong>de</strong>re keer op zijn<br />
eig<strong>en</strong> speciale manier hun vertrouw<strong>en</strong> wint.’<br />
(www.boek.be/boek/mijn-broer-<strong>de</strong>-nieuwe-<strong>en</strong>-ik)<br />
‘Het stoere gedrag van Jan, die niet met zich wil lat<strong>en</strong> soll<strong>en</strong>, staat in schril contrast met <strong>de</strong> begrijp<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Toon. Hij is b<strong>en</strong>ieuwd naar <strong>de</strong> nieuweling<strong>en</strong>, naar hun karakter, hun achtergrond. Hij probeert contact te<br />
legg<strong>en</strong>, wat niet altijd ev<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig is.’<br />
(www.pluizuit.be/091001/Mijn%20broer.htm)<br />
‘Toon heeft het niet over e<strong>en</strong>zaamheid, maar zijn verhaal – hoe luchtig <strong>en</strong> humoristisch ook verteld – gaat er<br />
on<strong>de</strong>rtuss<strong>en</strong> wel over.’<br />
(www.basmaliepaard.nl/in<strong>de</strong>x.php?id=mijnbroer)<br />
‘Wat je wel moet wet<strong>en</strong> als je gaat lez<strong>en</strong>, is dat dit boek over Toon gaat. En niet over <strong>de</strong> pleegkin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
hun droevige geschie<strong>de</strong>niss<strong>en</strong>, want die leer je niet echt k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Je weet niet waar ze vandaan kom<strong>en</strong> of waar<br />
ze naartoe gaan, je weet alle<strong>en</strong> hoe ze zich gedrag<strong>en</strong>. Martha Hees<strong>en</strong> vertelt in Mijn broer, <strong>de</strong> nieuwe <strong>en</strong> ik <strong>en</strong>kel<br />
het verhaal van Toon. En dat is e<strong>en</strong> goed <strong>en</strong> mooi verhaal.’<br />
(www.leesfeest.nl/in<strong>de</strong>x2.php?rec<strong>en</strong>sie=737)<br />
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 4<br />
Opgejaagd<br />
Lydia Rood<br />
(door Emilie Vanpeteghem)<br />
AUTEURSINFO (ZIE OOK WWW.VILLAKAKELBONT.BE)<br />
Lydia Rood wordt op don<strong>de</strong>rdag 23 mei 1957 gebor<strong>en</strong> in Velp. Tuss<strong>en</strong> boss<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
rivier groeit ze op sam<strong>en</strong> met haar vier broers <strong>en</strong> haar zusje.<br />
Ze stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> journalistiek aan <strong>de</strong> School voor <strong>de</strong> Journalistiek in Utrecht. Haar eerste<br />
jeugdroman, E<strong>en</strong> geheim pad naar gister<strong>en</strong>, versche<strong>en</strong> in 1982. Dit verhaal schreef ze<br />
zomaar voor <strong>de</strong> lol <strong>en</strong> op aanra<strong>de</strong>n van haar broer Niels is ze ermee naar e<strong>en</strong> uitgever<br />
gestapt. Na haar afstu<strong>de</strong>r<strong>en</strong> in 1984 werkte ze van 1985 tot <strong>en</strong> met 1991 als eindredacteur binn<strong>en</strong>land bij<br />
<strong>de</strong> Volkskrant, waar ze haar <strong>en</strong>orme nieuwsgierigheid naar het 'echte lev<strong>en</strong>' <strong>en</strong>igszins kon bevredig<strong>en</strong>. In<br />
1988 behaalt ze haar doctoraaldiploma Spaanse taal- <strong>en</strong> letterkun<strong>de</strong>. In 1991 koos ze <strong>de</strong>finitief voor het<br />
schrijverschap. Naast (kin<strong>de</strong>r)boek<strong>en</strong> schrijft ze ook columns.<br />
E<strong>en</strong> duiz<strong>en</strong>dpoot wordt Lydia Rood g<strong>en</strong>oemd, omdat ze zo veel verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> verhal<strong>en</strong> schrijft.<br />
Spann<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> droevige, ernstige <strong>en</strong> grappige, lange <strong>en</strong> korte, voor kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>. Zelf zegt<br />
ze: ‘Hád ik maar duiz<strong>en</strong>d pot<strong>en</strong>! Dan zou ik met schrijv<strong>en</strong> mijn hoofd e<strong>en</strong>s bij kunn<strong>en</strong> hou<strong>de</strong>n...’<br />
www.lydiarood.nl<br />
KORT SAMENGEVAT<br />
Maira woont met haar hele familie in woonwag<strong>en</strong>s. Het gezin behoort tot <strong>de</strong> Sinti, e<strong>en</strong> rondtrekk<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
geme<strong>en</strong>schap, die <strong>de</strong> kost verdi<strong>en</strong>t met muziek mak<strong>en</strong> op kermiss<strong>en</strong>, instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> reparer<strong>en</strong>,<br />
handlez<strong>en</strong>, klusjes op het land, gereedschap herstell<strong>en</strong>. Ze trekk<strong>en</strong> van plaats naar plaats <strong>en</strong> volg<strong>en</strong> daarbij<br />
ou<strong>de</strong> routes door <strong>de</strong> natuur.<br />
Maar het zwerv<strong>en</strong><strong>de</strong> bestaan is niet makkelijk <strong>en</strong> <strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> van <strong>de</strong> nazi’s teg<strong>en</strong> hun volk wor<strong>de</strong>n<br />
steeds har<strong>de</strong>r. Het gezin duikt on<strong>de</strong>r in e<strong>en</strong> huis tot op e<strong>en</strong> ocht<strong>en</strong>d <strong>de</strong> politie aan <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur staat. Maira’s<br />
oudste broer wordt neergeschot<strong>en</strong> <strong>en</strong> haar va<strong>de</strong>r kan vlucht<strong>en</strong>. De rest van het gezin wordt op <strong>de</strong> trein
naar Auschwitz gezet, maar Maira kan ontsnapp<strong>en</strong>. Zal zij haar moe<strong>de</strong>r, broertjes <strong>en</strong> zusjes ooit nog<br />
terugzi<strong>en</strong>? En zal zij haar va<strong>de</strong>r vin<strong>de</strong>n?<br />
ACHTERGROND: JEUGDBOEKENPROJECT VERGETEN OORLOG<br />
Tot aan het voorjaar van <strong>2010</strong> verschijn<strong>en</strong> er bij uitgeverij Leopold zes nieuwe jeugdboek<strong>en</strong> over<br />
verget<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog: <strong>de</strong> bombar<strong>de</strong>m<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op Rotterdam <strong>en</strong><br />
Mid<strong>de</strong>lburg, Sinti <strong>en</strong> Roma, dwangarbeid, <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog in Suriname, kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van ‘foute’<br />
ou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> Duitse militair<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog in lan<strong>de</strong>n waar nieuwe Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs vandaan<br />
kom<strong>en</strong> zoals Marokko, <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Antill<strong>en</strong>, Irak <strong>en</strong> China.<br />
Op www.verget<strong>en</strong>oorlog.nl vind je meer informatie over <strong>de</strong> reeks, met e<strong>en</strong> voorstelling van <strong>de</strong> boek<strong>en</strong>,<br />
lessugesties <strong>en</strong> opdracht<strong>en</strong>.<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Je kan zelf alle boek<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> reeks verzamel<strong>en</strong> <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> koffer meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Zo kom<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
juryle<strong>de</strong>n in contact met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat kan e<strong>en</strong> aanleiding zijn om die titels ook te lez<strong>en</strong>.<br />
Zet Opgejaagd c<strong>en</strong>traal als je over <strong>de</strong> reeks praat. Hierin ler<strong>en</strong> we dat niet alle<strong>en</strong> Jo<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong><br />
Wereldoorlog vervolgd wer<strong>de</strong>n, maar ook an<strong>de</strong>re groep<strong>en</strong>. Maira behoort tot <strong>de</strong> Sinti, die al eeuw<strong>en</strong> in<br />
familieverband door West-Europa trokk<strong>en</strong>. Net als <strong>de</strong> Roma uit Oost-Europa wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Sinti<br />
‘zigeuners’ g<strong>en</strong>oemd.<br />
OMSLAGILLUSTRATIE<br />
De juryle<strong>de</strong>n zull<strong>en</strong> het meisje op <strong>de</strong> omslagillustratie waarschijnlijk niet k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Vraag h<strong>en</strong> naar hun<br />
eerste indruk <strong>en</strong> vertel h<strong>en</strong> daarna dat het meisje op <strong>de</strong> kaft Settela Steinbach is. De foto van dit meisje is<br />
het symbool gewor<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> Holocaust. Lydia Rood gebruikte <strong>de</strong> foto voor haar boek Opgejaagd <strong>en</strong><br />
beschrijft op p. 84 het transport uit Westerbork. Ze komt ook voor in het boek.<br />
Wet<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n wat <strong>de</strong> Holocaust is? Br<strong>en</strong>g ev<strong>en</strong>tueel wat informatieve boek<strong>en</strong> over <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong><br />
Wereldoorlog mee naar <strong>de</strong> bije<strong>en</strong>komst.<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Kopieer <strong>de</strong> omslagillustratie voor <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n. Voor h<strong>en</strong> is het meisje op <strong>de</strong> foto Maira. Laat op <strong>de</strong><br />
kopie alles noter<strong>en</strong> wat ze over dit meisje wet<strong>en</strong>, voel<strong>en</strong> of <strong>de</strong>nk<strong>en</strong>. Bespreek daarna hun notities.<br />
BESPREKING<br />
• Wat heeft <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n persoonlijk het meest geraakt in het boek?<br />
• Welke figuur was het interessantst? Waarom?<br />
• Was het e<strong>en</strong> moeilijk verhaal?<br />
• Wist je dat niet alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> Jo<strong>de</strong>n vervolgd wer<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog?<br />
• Vind je het on<strong>de</strong>rwerp interessant? Spreekt het je aan? Waarom?
• Heb je iets geleerd uit het verhaal? Wat vind je ervan dat je door dit boek te lez<strong>en</strong> iets meer te<br />
wet<strong>en</strong> komt over <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog?<br />
• Hebb<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> je aan het <strong>de</strong>nk<strong>en</strong> gezet?<br />
• De auteur zorg<strong>de</strong> op het ein<strong>de</strong> voor <strong>en</strong>kele feit<strong>en</strong> over <strong>de</strong> Sinti <strong>en</strong> Roma. Wat vind je daarvan?<br />
Is het verhel<strong>de</strong>r<strong>en</strong>d of overbodig? Leg als begelei<strong>de</strong>r uit dat <strong>de</strong> auteur haar verhaal baseert op <strong>de</strong><br />
werkelijkheid. De lezers van dit boek krijg<strong>en</strong> dus – door het verhaal – e<strong>en</strong> kijk op wat er in het<br />
verle<strong>de</strong>n echt gebeurd is.<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Schrijf <strong>de</strong>ze zin op e<strong>en</strong> groot vel papier:<br />
‘Oorlog<strong>en</strong> gaan om grondgebied.<br />
Dat heeft niets met ons te mak<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van <strong>de</strong> weg hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> hele wereld.’<br />
(Maira)<br />
Vraag aan <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n wat Maira hiermee bedoelt. Ze blijkt toch niet helemaal gelijk te hebb<strong>en</strong>…<br />
TITEL<br />
Wat betek<strong>en</strong>t <strong>de</strong> titel? Probeer hem te verklar<strong>en</strong>. Dat kan je ev<strong>en</strong>tueel do<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> hand van<br />
passages uit het boek.<br />
THEMA’S<br />
• Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog<br />
• Nazi’s<br />
• ‘Zigeuners’<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Maak in het <strong>de</strong>ksel van e<strong>en</strong> scho<strong>en</strong>does e<strong>en</strong> gleuf. Zet <strong>de</strong> doos in het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> groep neer <strong>en</strong> zorg<br />
voor voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> kaartjes om op te schrijv<strong>en</strong>. Vraag <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n om op <strong>de</strong> kaartjes informatie uit het<br />
verhaal te schrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> in <strong>de</strong> scho<strong>en</strong>doz<strong>en</strong> te stek<strong>en</strong>: wat hebb<strong>en</strong> ze onthou<strong>de</strong>n, wat von<strong>de</strong>n ze<br />
bijzon<strong>de</strong>r... Daarna haal je één voor één e<strong>en</strong> kaartje uit <strong>de</strong> doos <strong>en</strong> bespreek je dit sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
juryle<strong>de</strong>n. Zo kan je e<strong>en</strong> gesprek over het boek opbouw<strong>en</strong>. Als begelei<strong>de</strong>r kan je zelf ook meedo<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
je eig<strong>en</strong> informatie in <strong>de</strong> doz<strong>en</strong> stopp<strong>en</strong>.<br />
PERSONAGES<br />
Er kom<strong>en</strong> heel wat personages in het boek voor. Vraag <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n naar <strong>de</strong> belangrijkste person<strong>en</strong>. (het<br />
gezin van Maira: Maira, Django, Bloema, Falko, Elmo, Manito, Kersja, Krasa, Raklo ( haar paard, heel<br />
belangrijk voor Maira) / <strong>de</strong> vri<strong>en</strong>din van Maira: Settela, David, Maira’s grootmoe<strong>de</strong>r)<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Kopieer <strong>de</strong> lijst met personages achteraan in het boek. Laat <strong>de</strong> ‘relatie’ weg <strong>en</strong> vraag <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n wie<br />
wie is.
• Wijs <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n erop dat <strong>de</strong> roepnaam <strong>en</strong> doopnaam van <strong>de</strong> personages verschill<strong>en</strong>d zijn.<br />
Hoe komt dit?<br />
• Er is ook e<strong>en</strong> hele reeks ooms <strong>en</strong> tantes, nichtjes <strong>en</strong> neefjes. K<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n nog<br />
iemand van h<strong>en</strong>?<br />
• Wat wet<strong>en</strong> ze nog over <strong>de</strong> personages?<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Je kan verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> citat<strong>en</strong>, gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> of uitsprak<strong>en</strong> uit het boek hal<strong>en</strong>. Vraag aan <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n<br />
over wie het gaat. Wie doet <strong>de</strong> uitspraak? Waar gaat het over? Wat vin<strong>de</strong>n ze daarvan?<br />
Je kan <strong>de</strong> citat<strong>en</strong> ook op kaartjes schrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> op e<strong>en</strong> stapeltje legg<strong>en</strong>. Eén voor één kiez<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n<br />
e<strong>en</strong> kaartje <strong>en</strong> besprek<strong>en</strong> ze het. Je begeleidt <strong>en</strong> stelt bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> vrag<strong>en</strong>.<br />
• ‘Oorlog<strong>en</strong> gaan om grondgebied. Dat heeft niets met ons te mak<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van <strong>de</strong> weg<br />
hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> hele wereld.’ (p. 18, Maira stelt haar nichtjes gerust)<br />
• ‘Tja, wat voor verhal<strong>en</strong>… over lijst<strong>en</strong> met nam<strong>en</strong> waar ge<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> meer bij hor<strong>en</strong>. Over<br />
mann<strong>en</strong> met gewer<strong>en</strong> die op m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> jag<strong>en</strong> alsof het haz<strong>en</strong> zijn. Over volle trein<strong>en</strong> die leeg<br />
terugkom<strong>en</strong>. Ge<strong>en</strong> verhal<strong>en</strong> die iets goed belov<strong>en</strong> voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van <strong>de</strong> weg.’ (p. 23, Falko<br />
teg<strong>en</strong> zijn zusje Maira, ‘ge<strong>en</strong> verhal<strong>en</strong> voor kleine meisjes’, zegt hij nog)<br />
• ‘Falko. Elmo. Manito. Maira. Kersja. Krasa. Misschi<strong>en</strong> is het uit met ons ou<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>.<br />
Misschi<strong>en</strong> komt het nooit meer terug. Maar jullie zijn het allerbelangrijkste. Wat <strong>de</strong>ze<br />
rotoorlog ook met ons doet – als jullie er maar heelhuids uit kom<strong>en</strong>. Jullie zijn mijn hoop<br />
op <strong>de</strong> toekomst.’ (p. 28, va<strong>de</strong>r Django teg<strong>en</strong> zijn kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Het is best e<strong>en</strong> har<strong>de</strong> man, maar<br />
hij houdt van zijn kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.)<br />
• ‘Die m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die hier woon<strong>de</strong>n zijn weg,’ zei hij. ‘Jo<strong>de</strong>nm<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Ze zull<strong>en</strong> wel naar<br />
Duitsland zijn.’ (p. 35, Falko teg<strong>en</strong> Maira, hier gaat het over <strong>de</strong> trein<strong>en</strong> die leeg terugkom<strong>en</strong>)<br />
• ‘Morg<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> we Krasa ook mee langs <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur<strong>en</strong>. Met e<strong>en</strong> bloem in haar har<strong>en</strong>. Dat<br />
werkt altijd goed.’ (p. 41, moe<strong>de</strong>r Bloema)<br />
• ‘U mag per persoon één koffer me<strong>en</strong>em<strong>en</strong>. Naam <strong>en</strong> geboortedatum moet<strong>en</strong> er dui<strong>de</strong>lijk<br />
opstaan.’ (p. 47, politieag<strong>en</strong>t)<br />
• ‘Het gaat niet om <strong>de</strong> mantel m<strong>en</strong>s, het gaat om <strong>de</strong> voering.’ (p. 50, Liesjes mama)<br />
• Maira zag hoe Falko was gevall<strong>en</strong>, zijn broekspijp rood <strong>en</strong> gescheurd. Haar mond bleef<br />
op<strong>en</strong>staan omdat ze niet kon gelov<strong>en</strong> dat het echt was gebeurd. Dat Falko was neergeschot<strong>en</strong><br />
als e<strong>en</strong> hondsdol dier. (p. 54)<br />
• Slim van haar moe<strong>de</strong>r. Vier kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> ston<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> lange tafel <strong>en</strong> vier wer<strong>de</strong>n er<br />
opgeschrev<strong>en</strong>. Eén kind hoef<strong>de</strong> niet op <strong>de</strong> lijst – zij! Waarom had haar moe<strong>de</strong>r juist haar<br />
uitgekoz<strong>en</strong>? (p. 60)<br />
• Achteraf snapte Maira niet hoe ze het had<strong>de</strong>n kunn<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> gebeur<strong>en</strong>. Ze moest<strong>en</strong> zich<br />
uitkle<strong>de</strong>n, helemaal naakt. Ze ston<strong>de</strong>n te bibber<strong>en</strong> <strong>en</strong> probeer<strong>de</strong>n hun licham<strong>en</strong> te<br />
be<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> – Maira durf<strong>de</strong> niet op te kijk<strong>en</strong> – <strong>en</strong> to<strong>en</strong> moest<strong>en</strong> ze zich wass<strong>en</strong>. (p. 60, ook<br />
hun har<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n afgesne<strong>de</strong>n)<br />
• ‘We gaan naar het oost<strong>en</strong> hé,’ zei ze. ‘Helemaal naar Pol<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daar krijg<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> boer<strong>de</strong>rij<br />
voor onszelf <strong>en</strong> paar<strong>de</strong>n. Dan moet<strong>en</strong> we aardappels tel<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Duitsers. Ik dacht dat het<br />
erger zou zijn. Hoe heet jij?’ (p. 64, Settela, eerste k<strong>en</strong>nismaking tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> twee meisjes.<br />
Maira vindt Settela achterlijk omdat ze hoopt e<strong>en</strong> boer<strong>de</strong>rij.)
• Maira wil<strong>de</strong> zich tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> door wring<strong>en</strong>. Maar iemand greep haar van achter<strong>en</strong> bij<br />
haar pols <strong>en</strong> rukte haar terug naar <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur. Door het gewoel kon ze haar moe<strong>de</strong>r <strong>en</strong> broers<br />
niet zi<strong>en</strong>. ‘Jij niet,’ zei e<strong>en</strong> stem die ze k<strong>en</strong><strong>de</strong>. ‘Jij gaat naar het toilet. Er is daar niemand, ik<br />
heb het net gecontroleerd.’ (p. 81, David, ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> behalve Maira wordt op <strong>de</strong> trein gezet)<br />
• Deze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> hun lev<strong>en</strong> op het spel voor haar – dat zei<strong>de</strong>n ze t<strong>en</strong>minste. ( p. 113, na<br />
e<strong>en</strong> heuse ontsnappingstocht woont Maira op e<strong>en</strong> zol<strong>de</strong>rkamertje bij <strong>de</strong> familie Bots. Met<br />
het goud uit <strong>de</strong> voering van <strong>de</strong> jas kan ze h<strong>en</strong> betal<strong>en</strong>. Daarna gaat ze op zoek naar haar<br />
grootmoe<strong>de</strong>r <strong>en</strong> haar va<strong>de</strong>r.<br />
• Na e<strong>en</strong> tijdje begon Maira het te gelov<strong>en</strong>: dat <strong>de</strong> Duitsers m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bij duiz<strong>en</strong><strong>de</strong>n tegelijk had<br />
vergast. Maar dat war<strong>en</strong> <strong>de</strong> Jo<strong>de</strong>n, daar had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> nazi’s e<strong>en</strong> hekel aan. (p. 145)<br />
• ‘Het was onze onwet<strong>en</strong>dheid, <strong>en</strong>geltje. Niets wist<strong>en</strong> we. Daardoor hebb<strong>en</strong> ze ons te pakk<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> nem<strong>en</strong>. Dat mag nooit meer gebeur<strong>en</strong>.’ ( p. 157, grootmoe<strong>de</strong> Dotsji teg<strong>en</strong> Maira)<br />
• ‘Vandaag heb ik hem gevon<strong>de</strong>n. Auschwitz, 30 mei 1944.’ (p. 166, Maira’s va<strong>de</strong>r is<br />
vermoord)<br />
METHODE AIDAN CHAMBERS<br />
Het is altijd interessant om te werk<strong>en</strong> met <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> Chambers: ‘Door te prat<strong>en</strong> over boek<strong>en</strong> ler<strong>en</strong><br />
kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> logisch na te <strong>de</strong>nk<strong>en</strong>, gedacht<strong>en</strong> te or<strong>de</strong>n<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing én e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> smaak te<br />
ontwikkel<strong>en</strong>. Goe<strong>de</strong> gesprekk<strong>en</strong> overstijg<strong>en</strong> antwoor<strong>de</strong>n als ‘Ik vond dit boek (niet) leuk’ <strong>en</strong> vorm<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> basis om boek<strong>en</strong> gefun<strong>de</strong>erd te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Maar hoe pak je die gesprekk<strong>en</strong> aan?’<br />
(www.jeugdboek<strong>en</strong>week.be, lestips)<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Knip alle vrag<strong>en</strong> uit of schrijf ze op kaartjes. De juryle<strong>de</strong>n vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kring. In het mid<strong>de</strong>n ligt <strong>de</strong><br />
stapel kaartjes met <strong>de</strong> vrag<strong>en</strong> naar on<strong>de</strong>r. Om <strong>de</strong> beurt nem<strong>en</strong> e<strong>en</strong> jurylid e<strong>en</strong> kaartje. Hij leest <strong>de</strong> vraag<br />
<strong>en</strong> beantwoordt die. Daarna reager<strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> hierop. Daarna wordt het kaartje on<strong>de</strong>r op <strong>de</strong><br />
stapel geschov<strong>en</strong> <strong>en</strong> neemt het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> jurylid in <strong>de</strong> kring e<strong>en</strong> kaartje. Je kan <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n ook vrag<strong>en</strong><br />
om e<strong>en</strong> kaartje te trekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> vraag te stell<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r jurylid. Als die geantwoord heeft, neemt<br />
hij <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag, <strong>en</strong>zovoort.<br />
Basisvrag<strong>en</strong> (A vrag<strong>en</strong>)<br />
• Wat vond je leuk, mooi, of goed aan dit boek?<br />
• Was vond je niet leuk?<br />
• War<strong>en</strong> er stukk<strong>en</strong> die je vervel<strong>en</strong>d vond?<br />
• Wat was er moeilijk of ondui<strong>de</strong>lijk?<br />
• Wat vind je grappig?<br />
• Waar had je meer over will<strong>en</strong> hor<strong>en</strong>?<br />
Algem<strong>en</strong>e vrag<strong>en</strong> ( B vrag<strong>en</strong>)<br />
• Is het verhaal geloofwaardig?<br />
• Als <strong>de</strong> schrijver je zou vrag<strong>en</strong> wat er an<strong>de</strong>rs of beter zou kunn<strong>en</strong>, wat zou je dan zegg<strong>en</strong>?<br />
• Wil je nog iets an<strong>de</strong>rs lez<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze schrijver lez<strong>en</strong>?<br />
• Wil je het nog e<strong>en</strong> keer lez<strong>en</strong>?
• Als jij dit geschrev<strong>en</strong> had, wat had je dan an<strong>de</strong>rs of beter gedaan?<br />
• Kun je e<strong>en</strong> stuk noem<strong>en</strong> dat nooit gebeurd kan zijn?<br />
• Wat ga je aan je vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n vertell<strong>en</strong> over het boek?<br />
• Was er iets in het boek wat je zelf al e<strong>en</strong>s hebt meegemaakt?<br />
Speciale vrag<strong>en</strong> (C vrag<strong>en</strong>)<br />
• Doet e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> personages je <strong>de</strong>nk<strong>en</strong> aan iemand die je k<strong>en</strong>t? Of aan personages in<br />
an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong>?<br />
• Waar speelt het verhaal zich af? Op één plek of op verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> plekk<strong>en</strong>?<br />
• In welke tijd speelt het verhaal zich af?<br />
• Welke personages vind je leuk?<br />
• Welke personages vind je niet leuk?<br />
• Wie is <strong>de</strong> belangrijkste persoon?<br />
• Welk personage boeit je het meest? Het hoofdpersonage of iemand an<strong>de</strong>rs?<br />
• Beschouw jezelf e<strong>en</strong>s als toeschouwer. Door wi<strong>en</strong>s og<strong>en</strong> heb je het verhaal dan<br />
gevolgd?<br />
Steek er bijvoorbeeld ook dit tuss<strong>en</strong>:<br />
• Be<strong>de</strong>nk zelf e<strong>en</strong> vraag <strong>en</strong> stel die aan je buurman of buurvrouw<br />
• Ge<strong>en</strong> vraag voor jou, wacht één beurt<br />
Je kan ook kiez<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> vier-kolomm<strong>en</strong>-metho<strong>de</strong> om over het gelez<strong>en</strong> boek te prat<strong>en</strong>. Meer info<br />
hierover vind je in <strong>de</strong> coördinator<strong>en</strong>handleiding van <strong>de</strong> <strong>KJV</strong>, op<br />
www.jeugdboek<strong>en</strong>week.be/<strong>2010</strong>/Algem<strong>en</strong>e_lestips.pdf <strong>en</strong> natuurlijk in Chambers’ boek Vertel e<strong>en</strong>s<br />
(Davidsfonds/Infodok, 2002), in het bijzon<strong>de</strong>r naar <strong>de</strong> hoofdstukk<strong>en</strong> 13 <strong>en</strong> 14, die sprek<strong>en</strong> over het<br />
on<strong>de</strong>rwerp van gesprek (p.93-104) <strong>en</strong> e<strong>en</strong> raamwerk van vrag<strong>en</strong> (p. 105-115).<br />
MEER INFORMATIE OVER DE SINTI TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG<br />
• nl.wikipedia.org/wiki/Zigeunervervolging<br />
• kunst-<strong>en</strong>-cultuur.infonu.nl/oorlog/42677-sinti-<strong>en</strong>-roma-in-<strong>de</strong>-twee<strong>de</strong>-wereldoorlog.html<br />
• www.westerborkportrett<strong>en</strong>.nl<br />
Veel succes! G<strong>en</strong>iet van e<strong>en</strong> uurtje prat<strong>en</strong> met kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> over boek<strong>en</strong>!
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 4<br />
Wolf<br />
Sophie Swerts Knuds<strong>en</strong><br />
(door Delphine Cattrysse)<br />
AUTEURSINFO<br />
Sophie Swerts Knuds<strong>en</strong> werd gebor<strong>en</strong> in Lichtaart (provincie Antwerp<strong>en</strong>). Ze woont sinds jar<strong>en</strong> in<br />
Hørsholm (D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong>), sam<strong>en</strong> met haar De<strong>en</strong>se echtg<strong>en</strong>oot Jesper Knuds<strong>en</strong> <strong>en</strong> haar kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Sophie<br />
schreef op haar drieën<strong>de</strong>rtigste, to<strong>en</strong> ze in verwachting was van haar oudste dochter, haar eerste<br />
kin<strong>de</strong>rboek: Lilli <strong>en</strong> <strong>de</strong> bloem<strong>en</strong>elfjes.<br />
Bibliografie<br />
Lilli <strong>en</strong> <strong>de</strong> bloem<strong>en</strong>elfjes (Clavis, 2009)<br />
Wolf (Clavis, 2009)<br />
KORT SAMENGEVAT<br />
Seppe is heel erg ziek. Hij heeft kanker <strong>en</strong> wil er met niemand over prat<strong>en</strong>. Tot hij e<strong>en</strong> boek over<br />
indian<strong>en</strong> ca<strong>de</strong>au krijgt. De indian<strong>en</strong> in het boek zijn sterk <strong>en</strong> moedig. Dat wil Seppe zelf ook zijn.<br />
THEMA’S, TIPS EN VERWERKINGSMOGELIJKHEDEN<br />
Titel<br />
• Waarover dacht<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n dat het boek zou gaan to<strong>en</strong> ze <strong>de</strong> titel laz<strong>en</strong>?<br />
• E<strong>en</strong> witte wolf is het totemdier van Seppe. E<strong>en</strong> beer is het totemdier van Katinka. Kunn<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
juryle<strong>de</strong>n ra<strong>de</strong>n wat hun eig<strong>en</strong> totemdier is/zou zijn? Sommige on<strong>de</strong>r h<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> misschi<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> scouts e<strong>en</strong> totemdier gekreg<strong>en</strong>?<br />
Cover<br />
Bespreek <strong>de</strong> cover met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n. Je ziet e<strong>en</strong> wolf <strong>en</strong> e<strong>en</strong> sneeuwlandschap dat on<strong>de</strong>rstebov<strong>en</strong> staat.<br />
Vraag <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n waarom het landschap on<strong>de</strong>rstebov<strong>en</strong> zou staan. Vergelijk met <strong>de</strong>ze uitspraak van<br />
Katinka:<br />
‘E<strong>en</strong> wolv<strong>en</strong>totem betek<strong>en</strong>t dat je nieuwe situaties in je lev<strong>en</strong> gemakkelijk aankunt <strong>en</strong> je er zelfs goed bij<br />
voelt. Ik vind het absoluut niet vreemd dat <strong>de</strong> wolf jouw totem is. Je hele lev<strong>en</strong> is op zijn kop gezet door
Thema’s<br />
kanker. Je b<strong>en</strong>t vreselijk ziek gewor<strong>de</strong>n, maar toch b<strong>en</strong> je sterk g<strong>en</strong>oeg om terug te vecht<strong>en</strong>. Voor mij b<strong>en</strong> je<br />
e<strong>en</strong> typische wolf!’ (p. 65-66)<br />
De belangrijkste thema’s in Wolf zijn kanker, (Sioux-)Indian<strong>en</strong>, moed, doorzettingsvermog<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vri<strong>en</strong>dschap.<br />
Kanker<br />
Kanker is e<strong>en</strong> ziekte waar heel wat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vroeg of laat mee te mak<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>. De ziekte is<br />
teg<strong>en</strong>woordig do<strong>de</strong>lijker dan AIDS. Hou er als je hier dieper op in wil gaan rek<strong>en</strong>ing mee dat het<br />
gevoelig kan ligg<strong>en</strong> bij sommige juryle<strong>de</strong>n!<br />
Dit zegt Sophie Swerts Knuds<strong>en</strong> zelf over het on<strong>de</strong>rwerp:<br />
‘Ik vertel het verhaal van Seppe, e<strong>en</strong> jong<strong>en</strong> die als kankerpatiënt in e<strong>en</strong> <strong>de</strong>pressie belandt. Wanneer zijn<br />
moe<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> boek over Amerikaanse indian<strong>en</strong> meebr<strong>en</strong>gt, begint Seppe te dagdrom<strong>en</strong>. Katinka, e<strong>en</strong> van zijn<br />
verpleegsters, heeft indiaanse voorou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> helpt Seppe zijn totemdier vin<strong>de</strong>n. Ik wil met Wolf alle kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> ziekte e<strong>en</strong> hart on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> riem stek<strong>en</strong>.’ (Bron: De Standaard, 18 maart 2009)<br />
(Sioux-)Indian<strong>en</strong><br />
Wat wet<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n na het lez<strong>en</strong> over <strong>de</strong> Sioux-indian<strong>en</strong>? (De <strong>de</strong>l<strong>en</strong> over <strong>de</strong> Indian<strong>en</strong> staan in het<br />
boek cursief gedrukt.) Neem <strong>en</strong>kele boek<strong>en</strong> rond (Sioux-)Indian<strong>en</strong> mee naar <strong>de</strong> bije<strong>en</strong>komst.<br />
Neem e<strong>en</strong> groot blad <strong>en</strong> maak sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> woor<strong>de</strong>nspin of mindmap:<br />
• noma<strong>de</strong>n verhuis<strong>de</strong>n vaak<br />
• bizons<br />
• tipi’s bizonhui<strong>de</strong>n<br />
• travoois (getrokk<strong>en</strong> door paar<strong>de</strong>n/hon<strong>de</strong>n)<br />
• papoosas (baby’s)<br />
• geloof natuur<br />
wakan tanka manitoe<br />
• totemdier<strong>en</strong><br />
• vreedzaam volk<br />
• coups/scalper<strong>en</strong> (geleerd door blank<strong>en</strong> - Britt<strong>en</strong>)<br />
• …<br />
Moed/doorzettingsvermog<strong>en</strong><br />
Aanvankelijk laat Seppe het hoofd wat hang<strong>en</strong>, maar dankzij het boek over <strong>de</strong> Indian<strong>en</strong> vindt hij <strong>de</strong><br />
moed om door te zett<strong>en</strong>.<br />
• Kunn<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n zich daar in vin<strong>de</strong>n?<br />
• Wat kan nog moed gev<strong>en</strong>?<br />
PERSONAGES
Welke personages kom<strong>en</strong> in het boek voor? Bespreek met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n hoe <strong>de</strong> personages geschetst<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
• Seppe: krijgt op zijn ti<strong>en</strong><strong>de</strong> verjaardag te hor<strong>en</strong> dat hij kanker heeft. Drie wek<strong>en</strong> later ligt hij in<br />
het ziek<strong>en</strong>huis, is hij geopereerd <strong>en</strong> begin <strong>de</strong> chemo (p. 11)<br />
• Mama giechelt (maar is verdrietig) (p. 21)<br />
• Papa gedraagt zich stoer (p. 21)<br />
• Verpleegster Katinka: ‘Ze is waarschijnlijk <strong>de</strong> <strong>en</strong>ige persoon die me niet vol me<strong>de</strong>lij<strong>de</strong>n<br />
aankijkt.’ (p. 14)<br />
• Teresa ligt al lang in het ziek<strong>en</strong>huis, haar toestand is bij mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kritiek.<br />
• Dr. Verwass<strong>en</strong> geeft Seppe ge<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijkheid. Zo vraagt hij op p. 17 naar zijn<br />
overlevingskans<strong>en</strong>, maar <strong>de</strong> dokter geeft e<strong>en</strong> vaag antwoord.<br />
• Kinesist Fred<br />
BESPREKING<br />
Zie ook <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> Aidan Chambers in <strong>de</strong> Handleiding op www.kjv.be, in <strong>de</strong> rubriek ‘Voor<br />
begelei<strong>de</strong>rs’, bij ‘Handboek’.<br />
Belangrijk! Geef als begelei<strong>de</strong>r aan dat ie<strong>de</strong>rs m<strong>en</strong>ing ev<strong>en</strong>waardig is.<br />
Basisvrag<strong>en</strong><br />
• Wat vond je leuk, mooi, goed, grappig aan dit boek?<br />
Belangrijk! Het is belangrijk dat je als begelei<strong>de</strong>r aangeeft dat e<strong>en</strong> goed/slecht boek per <strong>de</strong>finitie niet bestaat. Je<br />
kan als jurylid e<strong>en</strong> boek goed of slecht vin<strong>de</strong>n, maar daarom vindt e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r dat niet.<br />
• War<strong>en</strong> er ding<strong>en</strong> moeilijk of ondui<strong>de</strong>lijk?<br />
• Was er iets dat je totaal verraste?<br />
Algem<strong>en</strong>e vrag<strong>en</strong><br />
• Waarover dacht je dat het boek zou gaan to<strong>en</strong> je <strong>de</strong> titel las?<br />
• K<strong>en</strong> je an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong> die hierop lijk<strong>en</strong>?<br />
Noot: sommige juryle<strong>de</strong>n zull<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns het vorig leesjaar ‘Als je dit leest, b<strong>en</strong> ik dood’ van Sally Nichols<br />
gelez<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Dit boek gaat over e<strong>en</strong> jong<strong>en</strong> die overlijdt aan leukemie. Je kan <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> met elkaar<br />
vergelijk<strong>en</strong>.<br />
• Wat ga je an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> over het boek vertell<strong>en</strong>?<br />
• Kan je makkelijk met an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> prat<strong>en</strong> over dit boek? Waarom wel/niet?<br />
• Krijg je als lezer g<strong>en</strong>oeg <strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke informatie over leukemie?<br />
Noot: het was niet <strong>de</strong> auteur haar bedoeling om e<strong>en</strong> informatief boek over kanker te schrijv<strong>en</strong>.<br />
• Hoe lang duurt het verhaal?<br />
• Door wi<strong>en</strong>s og<strong>en</strong> zie je <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>?<br />
RECENSIE<br />
Deze rec<strong>en</strong>sie kan je met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n besprek<strong>en</strong>. Zijn zij het e<strong>en</strong>s met <strong>de</strong> rec<strong>en</strong>s<strong>en</strong>t?
‘Sophie Swerts Knuds<strong>en</strong> slaagt er in Wolf op e<strong>en</strong> meesterlijke wijze in om kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> die het zwaar hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
hart on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> riem te stek<strong>en</strong>. De ti<strong>en</strong>jarige Seppe heeft kanker <strong>en</strong> put kracht uit zijn dagdrom<strong>en</strong> over<br />
Amerikaanse indian<strong>en</strong> <strong>en</strong> totemdier<strong>en</strong>. Zijn strijd wordt gekleurd door <strong>de</strong> angst van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>de</strong> warme<br />
vri<strong>en</strong>dschap tuss<strong>en</strong> hem <strong>en</strong> <strong>de</strong> verpleegster Katinka, die indiaans bloed heeft <strong>en</strong> het beste in hem bov<strong>en</strong>haalt.<br />
Op e<strong>en</strong> kin<strong>de</strong>rkankeraf<strong>de</strong>ling valt weinig vreug<strong>de</strong> te rap<strong>en</strong>: Seppe is vaak misselijk <strong>en</strong> doodmoe, <strong>en</strong> vindt<br />
voortdur<strong>en</strong>d plukk<strong>en</strong> haar op zijn hoofdkuss<strong>en</strong>. Rolstoel <strong>en</strong> chemo zijn dagelijkse kost. Hij mist zijn vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />
<strong>en</strong> voelt haarfijn aan hoe zijn ou<strong>de</strong>rs zichzelf niet meer zijn. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> voelt hij zicht tot zijn eig<strong>en</strong> verbazing<br />
aangetrokk<strong>en</strong> tot Teresa, die al <strong>en</strong>kele <strong>maan</strong><strong>de</strong>n op <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling ligt <strong>en</strong> er erg aan toe is. Het indian<strong>en</strong>boek dat<br />
zijn moe<strong>de</strong>r hem gaf, helpt hem om <strong>de</strong> realiteit ev<strong>en</strong> te ontvlucht<strong>en</strong>. Hij stelt zich voor hoe <strong>de</strong> medicatiezak<br />
het bloed bevat van zijn ergste vijand, die hij net verslag<strong>en</strong> heeft <strong>en</strong> wi<strong>en</strong>s kracht<strong>en</strong> nu in hem zull<strong>en</strong><br />
overgaan. “Terwijl <strong>de</strong> chemo langzaam in mij druppelt, b<strong>en</strong> ik e<strong>en</strong> oersterke, moedige indiaan”. Seppe kiest<br />
<strong>de</strong> wolf als totem. Die past immers perfect bij <strong>de</strong> krachtige manier waarop hij nieuwe situaties aanpakt.<br />
De prachtige illustratie van e<strong>en</strong> wolf op het omslag zal <strong>de</strong> jonge lezer zeker uitnodig<strong>en</strong> om dit niet-alledaagse<br />
verhaal te lez<strong>en</strong>. De schrijfster weet het thema uit te werk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> allesbehalve zielige tekst in <strong>de</strong> ik-persoon.<br />
Indian<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n vaak geromantiseerd, maar hier kom<strong>en</strong> hun moed <strong>en</strong> doorzettingsvermog<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
realistische manier aan bod. Sam<strong>en</strong> met Seppe lez<strong>en</strong> we in korte, cursief gedrukte passages over het lev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> tradities bij <strong>de</strong> Sioux, <strong>en</strong> <strong>de</strong> symboliek van <strong>de</strong> totems. Op ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel mom<strong>en</strong>t verlat<strong>en</strong> we echter <strong>de</strong><br />
ziek<strong>en</strong>huiswereld.<br />
Het taalgebruik <strong>en</strong> gedrag van Seppe zull<strong>en</strong> zeer herk<strong>en</strong>baar zijn voor <strong>de</strong> jonge lezer. Als hij e<strong>en</strong> baaldag heeft,<br />
mokt hij. Aanvakelijk is hij boos op wat hem overkomt, <strong>en</strong> dat uit hij op e<strong>en</strong> jong<strong>en</strong>sachtige manier.<br />
Dankzij zijn doorzettingsvermog<strong>en</strong> al hij uitein<strong>de</strong>lijk zijn <strong>de</strong>mon<strong>en</strong> verslaan.’<br />
(Lydia Adria<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in Leeswelp 7, 2009)
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 4<br />
De fanfare van heuvelbos<br />
H<strong>en</strong>ri Van Daele & Klaas Verplancke (ill.)<br />
(door Delphine Cattrysse)<br />
AUTEURSINFO (ZIE OOK WWW.VILLAKAKELBONT.BE)<br />
www.h<strong>en</strong>rivandaele.be<br />
www.klaas.be<br />
H<strong>en</strong>ri Van Daele werd in Zele (Oost-Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>) gebor<strong>en</strong> op 15 november 1946.<br />
Al tij<strong>de</strong>ns zijn schoolgaan<strong>de</strong> jeugd schreef hij stukjes voor <strong>en</strong> cursiefjes voor krant<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> tijdschrift<strong>en</strong>. Hij <strong>de</strong>buteer<strong>de</strong> op zev<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>jarige leeftijd als auteur met het verhaal<br />
Herinnering<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> Brigand. Sinds 1993 is hij voltijds auteur <strong>en</strong> heeft hij al ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong><br />
boek<strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong>. Verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> thema’s <strong>en</strong> stijl<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> in zijn verhal<strong>en</strong> terug.<br />
H<strong>en</strong>ri Van Daele schrijft zowel historische als fantastische verhal<strong>en</strong>.<br />
Klaas Verplancke werd op 21 juni 1964 in Zwevegem (West-Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>) gebor<strong>en</strong>.<br />
Hij <strong>de</strong>buteer<strong>de</strong> als illustrator op 26-jarige leeftijd. Na sam<strong>en</strong>werking met<br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> auteurs begon hij in 1996 zelf met het schrijv<strong>en</strong> én illustrer<strong>en</strong> voor<br />
kleuterboekjes <strong>en</strong> later ook boek<strong>en</strong> voor ou<strong>de</strong>re lezers. E<strong>en</strong> aantal van zijn eig<strong>en</strong><br />
boek<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n verwerkt naar e<strong>en</strong> theatervoorstelling. Klaas woont <strong>en</strong> werkt in<br />
Brugge. Hij is één van <strong>de</strong> bek<strong>en</strong>dste Vlaamse illustrator<strong>en</strong>.<br />
KORT SAMENGEVAT<br />
De Olifant vlucht op e<strong>en</strong> avond van het circus naar het Heuvelbos. Daar ontmoet hij <strong>de</strong> gerid<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
grizzlybeer Louis Mpoint <strong>en</strong> <strong>de</strong> ijsv<strong>en</strong>ter Maroni. De Grizzly kan dankzij <strong>de</strong> Indiaanse yell drie format<strong>en</strong><br />
aannem<strong>en</strong>: small, medium <strong>en</strong> large. Wanneer <strong>de</strong> koning komt te sterv<strong>en</strong> wordt prinses Limo<strong>en</strong>tje – e<strong>en</strong><br />
jeugdvri<strong>en</strong>din van <strong>de</strong> Grizzly – gekroond tot Koningin Limone I. Wat later komt ook Beertje Kareltje<br />
bij Grizzly <strong>en</strong> Olifant in het Heuvelbos won<strong>en</strong>. Hij wil e<strong>en</strong> Republiek voor Vrije Ber<strong>en</strong> opricht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
begint aan e<strong>en</strong> grondwet. De muzikale Grizzly pleit voor e<strong>en</strong> volkslied <strong>en</strong> e<strong>en</strong> fanfare. Daarom wor<strong>de</strong>n<br />
er ber<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> knuffelbranche geronseld. Koningin Limo<strong>en</strong>tje on<strong>de</strong>rsteunt <strong>de</strong> initiatiev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> ber<strong>en</strong>.
THEMA’S, TIPS EN VERWERKINGSMOGELIJKHEDEN<br />
Titel<br />
De fanfare van heuvelbos: <strong>de</strong> glorieuze <strong>en</strong> grappige lotgevall<strong>en</strong> van Rid<strong>de</strong>r Louis Mpoint <strong>en</strong> tal van an<strong>de</strong>re ber<strong>en</strong>.<br />
Waarover dacht<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n dat het boek zou gaan to<strong>en</strong> ze die (lange) titel laz<strong>en</strong>?<br />
Cover<br />
Belangrijk! Duid <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n op het belang van illustraties! E<strong>en</strong> illustrator is vaak ev<strong>en</strong> belangrijk als <strong>de</strong> auteur van<br />
e<strong>en</strong> boek.<br />
Bespreek <strong>de</strong> cover met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n, met daarop Olifant <strong>en</strong> Grizzly/Rid<strong>de</strong>r Louis Mpoint.<br />
Meer lez<strong>en</strong>?<br />
De fanfare van Heuvelbos is e<strong>en</strong> zelfstandig te lez<strong>en</strong> vervolg op Van <strong>de</strong> grizzly die niet slap<strong>en</strong> wou van H<strong>en</strong>ri<br />
Van Daele <strong>en</strong> Aljoscha Blau (ill.). Hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n zin om dit ook te gaan lez<strong>en</strong>? Of om nog e<strong>en</strong><br />
boek van H<strong>en</strong>ri Van Daele <strong>en</strong> Klaas Verplancke te lez<strong>en</strong>? Br<strong>en</strong>g <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> mee naar <strong>de</strong> bije<strong>en</strong>komst <strong>en</strong><br />
stel ze (kort) voor. Je kan <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstell<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> aparte tafel <strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n er na <strong>de</strong><br />
bespreking in lat<strong>en</strong> bla<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
Leeftijdsgroep 7+<br />
• Van <strong>de</strong> sneeuwman die niet smelt<strong>en</strong> wou (Altiora, 1999) (Bekroond met <strong>de</strong> Boek<strong>en</strong>welp in 2001)<br />
• Djuk, het kol<strong>en</strong>paard van Ford Lapijn (Lannoo, 2002) (bekroond met e<strong>en</strong> Vlag <strong>en</strong> Wimpel in 2003)<br />
• De og<strong>en</strong> van mijn prinses (Averbo<strong>de</strong>, 2002)<br />
Leeftijdsgroep 10+<br />
• Reinaart <strong>de</strong> vos : <strong>de</strong> felle met <strong>de</strong> ro<strong>de</strong> baard (Manteau, 2006) (Bekroond met <strong>de</strong> Plantin-Moretusprijs<br />
in 2007)<br />
Leeftijdsgroep 12+<br />
• Heksje Pad<strong>de</strong>nwratje (Davidsfonds/Infodok, 2002) (Bekroond met <strong>de</strong> Boek<strong>en</strong>pauw in 2003)<br />
• Glamp !, of Hoe Pad<strong>de</strong>nwratje Kabouter opkikker<strong>de</strong> (Davidsfonds, 2003)<br />
• Tijl Uil<strong>en</strong>spiegel : trouw tot aan <strong>de</strong> be<strong>de</strong>lzak (Manteau, 2008)<br />
Over Klaas Verplancke is e<strong>en</strong> interessant overzichtsboek versch<strong>en</strong><strong>en</strong>. Haal dit erbij <strong>en</strong> bespreek het met<br />
<strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n. Je kan dit aanvull<strong>en</strong> met an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong> die Klaas schreef <strong>en</strong> illustreer<strong>de</strong>:<br />
• The first Klaas boek : facing realities (Oogacht<strong>en</strong>d, 2009)<br />
• Jot (Davidsfonds/Infodok, 2000)<br />
• Wortels, of De tijd die wacht<strong>en</strong> heet (Davidsfonds/Infodok, 2003)<br />
(BELANGRIJKSTE) PERSONAGES<br />
Bespreek hoe <strong>de</strong> personages geschetst wor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n:<br />
• Olifant<br />
• Grizzly / Rid<strong>de</strong>r Louis Mpoint<br />
• Maroni<br />
• Prinses Limo<strong>en</strong>tje
BESPREKING<br />
Meer over <strong>de</strong> bespreking van boek<strong>en</strong> met <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> Chambers lees je in <strong>de</strong> Handleiding op<br />
www.kjv.be (in <strong>de</strong> rubriek ‘Voor begelei<strong>de</strong>rs’, bij ‘Handboek’).<br />
Basisvrag<strong>en</strong><br />
• Wat vond je leuk, mooi, goed, grappig aan dit boek?<br />
Belangrijk! Het is belangrijk dat je als begelei<strong>de</strong>r aangeeft dat e<strong>en</strong> goed/slecht boek per <strong>de</strong>finitie niet<br />
bestaat. Je kan als jurylid e<strong>en</strong> boek goed of slecht vin<strong>de</strong>n, maar die m<strong>en</strong>ing wordt misschi<strong>en</strong> niet ge<strong>de</strong>eld<br />
door e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r jurylid.<br />
• War<strong>en</strong> er ding<strong>en</strong> moeilijk of ondui<strong>de</strong>lijk?<br />
• Was er iets dat je totaal verraste?<br />
Algem<strong>en</strong>e vrag<strong>en</strong><br />
• Pass<strong>en</strong> <strong>de</strong> illustraties goed bij het verhaal?<br />
• De illustraties gev<strong>en</strong> aan het eind/begin van e<strong>en</strong> hoofdstuk telk<strong>en</strong>s al voor e<strong>en</strong> stuk weer wat<br />
er nog zal gebeur<strong>en</strong>. Vind je dit goed of net stor<strong>en</strong>d?<br />
• Waar speelt het verhaal zich af?<br />
• In welke tijd speelt het verhaal zich af?<br />
• Er staan heel wat moeilijk woor<strong>de</strong>n (<strong>de</strong>scresc<strong>en</strong>do, dragon<strong>de</strong>rs ...) <strong>en</strong> woordspeling<strong>en</strong> in het<br />
boek. Stoor<strong>de</strong> dit je bij het lez<strong>en</strong>? Bemoeilijkte dit het lez<strong>en</strong>?<br />
• Herinner je je e<strong>en</strong> paar leuke woordspeling<strong>en</strong>? Bijvoorbeeld ‘dubbele slurf’ i.p.v. ‘dubbele<br />
tong’ (p.20), ‘slurfontsteking’ (p. 64), ‘daar had hij mooi zijn pootjes mee vol’ (p. 65)...<br />
• Wat vin<strong>de</strong>n <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> yell? Wat vin<strong>de</strong>n ze ervan dat Grizzly dankzij <strong>de</strong> yell drie<br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> format<strong>en</strong> kan aannem<strong>en</strong>?<br />
ANDERE GESPREKSONDERWERPEN EN OPDRACHTEN<br />
Verhaallijn<br />
Maak e<strong>en</strong> kopie van <strong>de</strong> illustraties op p. 9, 31, 73, 125, 147 <strong>en</strong> 209 <strong>en</strong> bouw zo sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
juryle<strong>de</strong>n het verhaal opnieuw op.<br />
Fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
De volg<strong>en</strong><strong>de</strong> al dan niet filosofisch getinte fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kan je afdrukk<strong>en</strong> <strong>en</strong> los knipp<strong>en</strong>. Om beurt<br />
trekt iemand e<strong>en</strong> strookje of e<strong>en</strong> kaart <strong>en</strong> leest wat er op staat. Wie wil, mag bij het fragm<strong>en</strong>t<br />
comm<strong>en</strong>taar gev<strong>en</strong>.<br />
Meer over filosofer<strong>en</strong> met kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> lees je in <strong>de</strong> Handleiding op www.kjv.be (in <strong>de</strong> rubriek ‘Voor<br />
begelei<strong>de</strong>rs’, bij ‘Handboek). Blijf als begelei<strong>de</strong>r aangev<strong>en</strong> dat ie<strong>de</strong>rs m<strong>en</strong>ing ev<strong>en</strong>waardig is!<br />
Fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
● Hij begon voorzichtig te graz<strong>en</strong> <strong>en</strong> probeer<strong>de</strong> daarbij zorgvuldig <strong>de</strong> blauwe bloempjes te<br />
ontzi<strong>en</strong>. Het was merkwaardig om te zi<strong>en</strong> hoe lichtvoetig hij zich over <strong>de</strong> wei bewoog.<br />
De Grizzly bekeek het schouwspel geboeid <strong>en</strong> kon e<strong>en</strong> glimlach nauwelijks on<strong>de</strong>rdrukk<strong>en</strong>.<br />
‘Het lijkt me e<strong>en</strong> hele klus’, zei hij to<strong>en</strong> maar.<br />
‘Dit is vakwerk’, zei <strong>de</strong> Olifant met zijn mond vol, ‘vooral omdat ik die bloempjes ge<strong>en</strong> pijn<br />
wil do<strong>en</strong>. Ze zi<strong>en</strong> er zo lief uit. Net meisjesog<strong>en</strong>.’<br />
‘ja ja’, zei <strong>de</strong> Grizzly. En hij dacht: dit is wel e<strong>en</strong> heel gevoelige jong<strong>en</strong>.
‘Doe je het gras dan ge<strong>en</strong> pijn?’, vroeg hij.<br />
De Olifant hield e<strong>en</strong> og<strong>en</strong>blik op met kauw<strong>en</strong>, dacht diep na <strong>en</strong> zei:<br />
‘Misschi<strong>en</strong> wel, maar gras heeft ge<strong>en</strong> oogjes.’ (p.17)<br />
● ‘Wie is Kornak?’, vroeg <strong>de</strong> Grizzly.<br />
‘Mijn oppasser’, zei Olifant. ‘Eig<strong>en</strong>lijk wel e<strong>en</strong> aardige kerel. Ie<strong>de</strong>re voorstelling leg<strong>de</strong> hij<br />
zijn kop on<strong>de</strong>r mijn rechtervoorpoot. Millimeterwerk. Eén verkeer<strong>de</strong> beweging van hem of<br />
van mij, <strong>en</strong> ... appelmoes!’<br />
‘Ja ja’, zei <strong>de</strong> Grizzly.<br />
‘M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn dol op dat soort ding<strong>en</strong>’, zie <strong>de</strong> Olifant. ‘Ze kom<strong>en</strong> naar het circus <strong>en</strong><br />
verwacht<strong>en</strong> heimelijk dat ik zijn kop zal plett<strong>en</strong>. Of dat <strong>de</strong> trapezist naar b<strong>en</strong>e<strong>de</strong>n zal<br />
don<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Of dat <strong>de</strong> leeuw <strong>de</strong> leeuw<strong>en</strong>temmer <strong>de</strong> strot over bijt. Daar hop<strong>en</strong> ze op, al zull<strong>en</strong><br />
ze dat nooit toegev<strong>en</strong>.’ (p.18)<br />
● ‘Rond mijn ziel zit te veel olifant’, dacht hij nog net voor hij in slaap viel. (p.22)<br />
● De Grizzly vertel<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> keer die dag wat er die morg<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> eik was gebeurd.<br />
De Olifant had het verhaal al e<strong>en</strong>s gehoord, maar hij vernam nu <strong>de</strong>tails die zijn vri<strong>en</strong>d <strong>de</strong><br />
eerste keer was verget<strong>en</strong>. Zo gaat dat met verhal<strong>en</strong>: ze wor<strong>de</strong>n prachtiger door ou<strong>de</strong>r te<br />
wor<strong>de</strong>n. (p. 38)<br />
● ‘Limo<strong>en</strong>tje is nu e<strong>en</strong> mooie, volwass<strong>en</strong> prinses’, ging <strong>de</strong> Grizzly ver<strong>de</strong>r. ‘De onschuld<br />
voorbij. Allerlei str<strong>en</strong>ge regels verbie<strong>de</strong>n haar nu om met e<strong>en</strong> beer in mediumformaat<br />
verstoppertje te spel<strong>en</strong> in het park. Er zull<strong>en</strong> ministerra<strong>de</strong>n kom<strong>en</strong>, <strong>en</strong> Boodschapp<strong>en</strong> aan <strong>de</strong><br />
Bevolking, <strong>en</strong> bezoek<strong>en</strong> van vreem<strong>de</strong> staatshoof<strong>de</strong>n. De dag dat ze voor het eerst op e<strong>en</strong><br />
postzegel staat, zal haar jeugd <strong>de</strong>finitief voorbij zijn.’<br />
Hij zuchtte diep. ‘We wor<strong>de</strong>n oud’.<br />
‘Zolang je het kind in jezelf maar niet vermoordt’, zei Maroni, ‘valt daarmee te lev<strong>en</strong>.’ (p. 49)<br />
● ‘In e<strong>en</strong> sprookje zou jij alle<strong>en</strong> maar betoverd zijn door e<strong>en</strong> boze heks,’ zei prinses Limo<strong>en</strong>tje,<br />
‘<strong>en</strong> dan zou ik drie moeilijke proev<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> aflegg<strong>en</strong> om <strong>de</strong> betovering te verbrek<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
weer e<strong>en</strong> prins van je te mak<strong>en</strong>.’ (p. 55)<br />
● ‘Olifant,’ vroeg <strong>de</strong> Grizzly, ‘wanneer verjaar jij eig<strong>en</strong>lijk?’<br />
De Olifant keek <strong>de</strong> Grizzly verwon<strong>de</strong>rd aan: ‘Ik zou het niet wet<strong>en</strong>.’<br />
‘Hoezo, je zou het niet wet<strong>en</strong>?’<br />
‘Nee,’ zei <strong>de</strong> Olifant, ‘<strong>en</strong> ik vind het ook niet belangrijk. Ik verjaar niet, ik verdag.<br />
Ie<strong>de</strong>re dag.’ (p. 58)<br />
● ‘Is het erg als je je sterr<strong>en</strong>beeld niet k<strong>en</strong>t?’<br />
‘Och,’ zei <strong>de</strong> Grizzly, ‘dat valt wel mee. Je sterr<strong>en</strong>beeld is alle<strong>en</strong> belangrijk om te<br />
k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> als je van plan b<strong>en</strong>t te trouw<strong>en</strong>. Want er zijn sterr<strong>en</strong>beel<strong>de</strong>n die helemaal niet bij<br />
elkaar pass<strong>en</strong>.’ (p. 59)<br />
● De Olifant fronste zijn voorhoofd. ‘Wat zijn treubels?’<br />
‘Zorg<strong>en</strong>’, zei <strong>de</strong> Grizzly.<br />
‘O’, zei <strong>de</strong> Olifant. ‘Mijn hart is vrij van alle treubels. Dat woord had ik nog nooit<br />
gehoord.’<br />
‘Natuurlijk niet’, zei <strong>de</strong> Grizzly, ‘want ik heb het zonet verzonn<strong>en</strong>.’<br />
‘Mag dat zomaar, woor<strong>de</strong>n verzinn<strong>en</strong>?’<br />
‘Alle woor<strong>de</strong>n zijn ooit door iemand verzonn<strong>en</strong>’, zei <strong>de</strong> Grizzly. (p. 60)<br />
● ‘Mijn moe<strong>de</strong>r zei altijd: “Zot zijn doet ge<strong>en</strong> zeer. An<strong>de</strong>rs zou<strong>de</strong>n er vel<strong>en</strong> rondlop<strong>en</strong> met<br />
hoofdpijn!” Dát zei mijn moe<strong>de</strong>r.’<br />
‘Ik heb nooit last van hoofdpijn’, zei <strong>de</strong> Grizzly.<br />
‘Wat alle<strong>en</strong> maar bewijst dat mijn moe<strong>de</strong>r gelijk had’, lachte <strong>de</strong> Olifant. (p. 64)<br />
● ‘Als e<strong>en</strong> olifant zich oud <strong>en</strong> ziek voelt, trekt hij weg van <strong>de</strong> kud<strong>de</strong> <strong>en</strong> zoekt e<strong>en</strong> rustig plaatsje<br />
op om heel alle<strong>en</strong> te sterv<strong>en</strong>’, zei <strong>de</strong> Olifant.
<br />
‘Indian<strong>en</strong> do<strong>en</strong> het ook zo’, beaam<strong>de</strong> <strong>de</strong> Grizzly. ‘Van alle m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> staat er niemand dichter<br />
bij <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> hemel dan e<strong>en</strong> indiaan.’(p. 75)<br />
● Want <strong>de</strong> Olifant was niet nieuwsgierig, maar hij wist wel graag alles. (p. 78)<br />
● …
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 4<br />
Geel Gras<br />
Simon van <strong>de</strong>r Geest<br />
(door Miche Bekaert)<br />
<br />
<br />
AUTEURSINFO (ZIE OOK WWW.VILLAKAKELBONT.BE)<br />
<br />
Simon van <strong>de</strong>r Geest (1978, Gouda) groei<strong>de</strong> op in e<strong>en</strong> piepklein dorpje<br />
tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> weilan<strong>de</strong>n. Na <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>lbare school ging hij e<strong>en</strong> jaar naar<br />
Noorweg<strong>en</strong>. Daar ont<strong>de</strong>kte hij dat hij in toneelstukk<strong>en</strong> wil<strong>de</strong> spel<strong>en</strong>. Hij<br />
volg<strong>de</strong> e<strong>en</strong> opleiding tot doc<strong>en</strong>t in theater maar kwam er al gauw achter dat<br />
hij het misschi<strong>en</strong> wel nog leuker vond om toneelstukk<strong>en</strong> te schrijv<strong>en</strong>. Dus<br />
ging hij <strong>de</strong> opleiding tot toneelschrijver do<strong>en</strong>.<br />
Hij ont<strong>de</strong>kte dat hij niet alle<strong>en</strong> toneelstukk<strong>en</strong>, maar ook graag verhal<strong>en</strong> <strong>en</strong> gedicht<strong>en</strong> voor kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
schrijft. Dat doet hij nu. Ver<strong>de</strong>r geeft hij theaterles aan jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> werkt hij als acteur<br />
voor <strong>de</strong> politie <strong>en</strong> het leger.<br />
(bron: www.queridokin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>jeugdboek<strong>en</strong>.nl)<br />
KORT SAMENGEVAT<br />
Fieke is bijna elf <strong>en</strong> ine<strong>en</strong>s alle<strong>en</strong> op <strong>de</strong> camping. Wat nu? Gelukkig ontmoet ze Jantwan, die ook in<br />
<strong>Frank</strong>rijk op vakantie is. Sam<strong>en</strong> belev<strong>en</strong> ze allerlei avontur<strong>en</strong>. Ze zwemm<strong>en</strong> ’s nachts in het meer <strong>en</strong><br />
jag<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re campinggast<strong>en</strong> <strong>de</strong> stuip<strong>en</strong> op het lijf. Maar na e<strong>en</strong> tijdje heeft Fieke er echt g<strong>en</strong>oeg van.<br />
Ze wil haar ou<strong>de</strong>rs terug! Jantwan be<strong>de</strong>nkt e<strong>en</strong> plan, maar dan raakt Fieke hem ook nog kwijt…<br />
(bron: achterflap)<br />
STIJL<br />
Het is e<strong>en</strong> leuk, origineel vakantieverhaal. Het wordt verteld door Fieke zelf (ik-perspectief). Op die<br />
manier krijg je e<strong>en</strong> goed beeld van hoe ze over <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>de</strong>nkt <strong>en</strong> waarom ze bepaal<strong>de</strong><br />
acties on<strong>de</strong>rneemt. Fieke <strong>en</strong> Jantwan belev<strong>en</strong> het <strong>en</strong>e avontuur na het an<strong>de</strong>re, zodat het e<strong>en</strong> spann<strong>en</strong>d<br />
boek is dat je in één ruk uit wil lez<strong>en</strong>.<br />
GELOOFWAARDIGHEID<br />
Voor <strong>de</strong> volwass<strong>en</strong> lezer komt het verhaal wat ongeloofwaardig over. Welke ou<strong>de</strong>rs verget<strong>en</strong> immers<br />
hun kind op e<strong>en</strong> camping? Het blijft ondui<strong>de</strong>lijk hoe het komt dat Fiekes ou<strong>de</strong>rs haar vergat<strong>en</strong>. Ook
<strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs van Jantwan nem<strong>en</strong> hem op het ein<strong>de</strong> gewoon weer mee alsof er niets gebeurd is. Er<br />
wordt in het verhaal erg weinig aandacht gegev<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>. Vraag <strong>de</strong><br />
juryle<strong>de</strong>n of h<strong>en</strong> dit ook opvalt <strong>en</strong> of ze hier veel aandacht aan beste<strong>de</strong>n bij hun beoor<strong>de</strong>ling van het<br />
boek.<br />
De auteur slaagt er in <strong>de</strong> sfeer weer te gev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> omgeving: <strong>de</strong> camping, het Franse dorp, <strong>de</strong><br />
feestelijkhe<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> Franse nationale feestdag (le 14 juillet). Wie van <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n is al e<strong>en</strong>s in<br />
<strong>Frank</strong>rijk geweest? Herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> ze ding<strong>en</strong>? Hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> iets bijgeleerd over <strong>Frank</strong>rijk?<br />
VERWERKINGSMOGELIJKHEDEN<br />
Thema’s <br />
• vakantie<br />
• kamper<strong>en</strong><br />
• verget<strong>en</strong><br />
• vri<strong>en</strong>dschap<br />
• opkom<strong>en</strong> voor jezelf<br />
Vrag<strong>en</strong><br />
• Wat betek<strong>en</strong>t <strong>de</strong> titel? Als Fieke op e<strong>en</strong> morg<strong>en</strong> wakker wordt in haar kleine t<strong>en</strong>tje op <strong>de</strong><br />
camping <strong>en</strong> naar buit<strong>en</strong> kijkt, ziet ze alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vierkant geel grastapijt waar <strong>de</strong> grote t<strong>en</strong>t van<br />
haar ou<strong>de</strong>rs gestaan heeft.<br />
• Hoe gaan <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n zelf op reis? Wat maakt kamper<strong>en</strong> leuk of niet leuk? Hebb<strong>en</strong> ze al<br />
e<strong>en</strong>s gevreesd dat ze hun ou<strong>de</strong>rs zou<strong>de</strong>n kwijtrak<strong>en</strong> op reis? Misschi<strong>en</strong> is iemand z’n ou<strong>de</strong>rs al<br />
e<strong>en</strong>s verlor<strong>en</strong> in <strong>de</strong> drukte?<br />
• Wat zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n do<strong>en</strong> als ze in Fiekes scho<strong>en</strong><strong>en</strong> zou<strong>de</strong>n staan?<br />
Activiteit<strong>en</strong><br />
• Zoek in ou<strong>de</strong> tijdschrift<strong>en</strong> pr<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van materiaal dat je me<strong>en</strong>eemt als je gaat kamper<strong>en</strong>, of<br />
pr<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die bij het boek hor<strong>en</strong>. Maak er met <strong>de</strong> hele groep e<strong>en</strong> collage van.<br />
• Speel het klassieke spelletje: ‘ik ga op reis <strong>en</strong> ik neem mee…’<br />
• Stel je voor dat het feest met <strong>de</strong> taart in het dorp of <strong>de</strong> stad van <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n gebeur<strong>de</strong> <strong>en</strong> zij<br />
mog<strong>en</strong> het nieuws br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> op <strong>de</strong> regionale tv- of radioz<strong>en</strong><strong>de</strong>r. Hoe <strong>en</strong> wat zou<strong>de</strong>n zij<br />
vertell<strong>en</strong>? Of laat h<strong>en</strong> e<strong>en</strong> artikeltje voor in <strong>de</strong> krant schrijv<strong>en</strong>.
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 4<br />
Geel gras<br />
Simon van <strong>de</strong>r Geest<br />
(door Laure Evers)<br />
AUTEURSINFO (ZIE OOK WWW.VILLAKAKELBONT.BE)<br />
Simon van <strong>de</strong>r Geest (1978, Gouda, Ne<strong>de</strong>rland) groei<strong>de</strong> op in e<strong>en</strong> piepklein<br />
dorpje tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> weilan<strong>de</strong>n. Na <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>lbare school ging hij e<strong>en</strong> jaar naar<br />
Noorweg<strong>en</strong>. Daar ont<strong>de</strong>kte hij dat hij in toneelstukk<strong>en</strong> wil<strong>de</strong> spel<strong>en</strong>. Hij <strong>de</strong>ed <strong>de</strong><br />
theaterdoc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>opleiding maar kwam er al gauw achter dat hij het misschi<strong>en</strong> wel<br />
nog leuker vond om toneelstukk<strong>en</strong> te schrijv<strong>en</strong>. Dus ging hij <strong>de</strong><br />
toneelschrijfopleiding do<strong>en</strong>. Hij ont<strong>de</strong>kte dat hij niet alle<strong>en</strong> toneelstukk<strong>en</strong>, maar ook graag verhal<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> gedicht<strong>en</strong> voor kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> schrijft. Dat doet hij nu. Ver<strong>de</strong>r geeft hij theaterles aan jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> werkt hij als acteur voor <strong>de</strong> politie <strong>en</strong> het leger. Geel gras is zijn <strong>de</strong>buut voor Querido.<br />
(www.queridokin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>jeugdboek<strong>en</strong>.nl)<br />
KORT SAMENGEVAT<br />
Fieke is bijna elf <strong>en</strong> ine<strong>en</strong>s alle<strong>en</strong> op <strong>de</strong> camping. Wat nu? Gelukkig ontmoet ze Jantwan, die ook in<br />
<strong>Frank</strong>rijk op vakantie is. Sam<strong>en</strong> belev<strong>en</strong> ze allerlei avontur<strong>en</strong>. Ze zwemm<strong>en</strong> ’s nachts in het meer <strong>en</strong><br />
jag<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re campinggast<strong>en</strong> <strong>de</strong> stuip<strong>en</strong> op het lijf. Na e<strong>en</strong> tijdje heeft Fieke er echt g<strong>en</strong>oeg van. Ze<br />
wil haar ou<strong>de</strong>rs terug! Jantwan be<strong>de</strong>nkt e<strong>en</strong> plan, maar dan raakt Fieke hem ook nog kwijt. Als ze<br />
mekaar dan toch terugvin<strong>de</strong>n, besluit<strong>en</strong> ze wereldberoemd te wor<strong>de</strong>n.<br />
IN DE PERS<br />
Je kan wat van <strong>de</strong>ze uitsprak<strong>en</strong> op kaartjes plakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n besprek<strong>en</strong>. Zijn ze het e<strong>en</strong>s<br />
met <strong>de</strong> rec<strong>en</strong>s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>? Hoe zou<strong>de</strong>n zij hun m<strong>en</strong>ing over het boek in één zin sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>?<br />
• 'E<strong>en</strong> vrolijk <strong>en</strong> maf zomerverhaal. [...] Simon van <strong>de</strong>r Geest kan zijn personages knap <strong>en</strong><br />
bijzon<strong>de</strong>r neerzett<strong>en</strong>. Zijn zinn<strong>en</strong> zijn mooi <strong>en</strong> zijn gevoel voor humor is heerlijk. [...] E<strong>en</strong><br />
grote belofte voor <strong>de</strong> toekomst.' Thomas <strong>de</strong> Ve<strong>en</strong> in Kidsweek<br />
• 'E<strong>en</strong> krachtige <strong>en</strong> originele stem in <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse kin<strong>de</strong>rliteratuur.' Karel Berkhout in<br />
NRC Han<strong>de</strong>lsblad<br />
• 'Charmant, vaardig <strong>en</strong> met humor opgeschrev<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> veelbelov<strong>en</strong>d schrijver.' Bas Maliepaard<br />
in Trouw<br />
• 'E<strong>en</strong> origineel zomerverhaal' Annemarie Terhell in Kidsweek Junior
• 'Deze <strong>de</strong>butant heeft e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> p<strong>en</strong> <strong>en</strong> br<strong>en</strong>gt situaties die we allemaal k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> prachtig<br />
on<strong>de</strong>r woor<strong>de</strong>n. De dialog<strong>en</strong> zijn goed geschrev<strong>en</strong>, soms bijna poëtisch.' Joke van Leeuw<strong>en</strong><br />
in Elsevier<br />
• 'Van <strong>de</strong>r Geests kracht ligt in beel<strong>de</strong>n die sprek<strong>en</strong>, in sterke korte zinn<strong>en</strong>, in geestige<br />
dialog<strong>en</strong> <strong>en</strong> in humorvolle <strong>en</strong> ontroer<strong>en</strong><strong>de</strong> scènes.' De Gro<strong>en</strong>e Amsterdammer<br />
• 'E<strong>en</strong> lekker zomers boek dat makkelijk wegleest. Je vliegt door <strong>de</strong> bladzij<strong>de</strong>s he<strong>en</strong>. [...] Van<br />
<strong>de</strong>r Geest weet zijn karakters op e<strong>en</strong> mooie, subtiele manier weer te gev<strong>en</strong>.' Lemniscaatkrant<br />
• 'Geestig [...] Hier spreekt e<strong>en</strong> schrijver die wel raad weet met dialog<strong>en</strong>. Beel<strong>de</strong>nd schrijv<strong>en</strong><br />
kan hij ook. [...] E<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opvolgers van Guus Kuijer.' Vrij Ne<strong>de</strong>rland<br />
• 'Als je e<strong>en</strong> lekker leuk <strong>en</strong> ontspann<strong>en</strong>d boek wil lez<strong>en</strong> is dit e<strong>en</strong> echte aanra<strong>de</strong>r. Het leest<br />
heel gemakkelijk door <strong>de</strong> korte zinn<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> vele grappige dialog<strong>en</strong>.' Ineke van Nisp<strong>en</strong>,<br />
boekverkoper Plantage Books & More<br />
VÓÓR HET LEZEN<br />
Bekijk met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> cover van het boek. Waarover zou het kunn<strong>en</strong> gaan? Lees vervolg<strong>en</strong>s<br />
sam<strong>en</strong> <strong>de</strong> achterflap <strong>en</strong> laat h<strong>en</strong> fantaser<strong>en</strong> over <strong>de</strong> inhoud van het boek. Het is altijd leuk dat te<br />
noter<strong>en</strong> <strong>en</strong> na <strong>de</strong> bespreking ev<strong>en</strong>tjes bov<strong>en</strong> te hal<strong>en</strong>.<br />
ALGEMEEN<br />
In het boek kom<strong>en</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> thema’s kom<strong>en</strong> aan bod:<br />
• Vri<strong>en</strong>dschap<br />
• Relatie ou<strong>de</strong>rs-kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
• Op eig<strong>en</strong> b<strong>en</strong><strong>en</strong> staan<br />
• Avontuur<br />
• Katt<strong>en</strong>kwaad<br />
• Heimwee<br />
Hou <strong>de</strong>ze thema’s in je achterhoofd <strong>en</strong> kies <strong>en</strong>kele vrag<strong>en</strong> uit om aan <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong>. Meer<br />
vrag<strong>en</strong> vind je in het boek Vertel e<strong>en</strong>s… van Aidan Chambers (Biblion, 2002) <strong>en</strong> in het hoofdstukje<br />
‘Metho<strong>de</strong> Chambers’ in <strong>de</strong> Handleiding op www.kjv.be (in <strong>de</strong> rubriek ‘Voor begelei<strong>de</strong>rs’, bij<br />
‘Handboek’).<br />
• Wat vond je leuk, mooi of goed aan dit boek?<br />
‐ Wat is je opgevall<strong>en</strong> aan dit boek?<br />
‐ Waar had je meer over will<strong>en</strong> lez<strong>en</strong>?<br />
‐ Vond je het boek grappig? Waarom?<br />
• Wat vond je niet leuk?<br />
‐ War<strong>en</strong> er stukk<strong>en</strong> die je vervel<strong>en</strong>d vond?<br />
‐ Heb je stukk<strong>en</strong> overgeslag<strong>en</strong>? Welke?<br />
‐ Als je het boek niet uit hebt, waar b<strong>en</strong> je dan opgehou<strong>de</strong>n met lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarom daar?<br />
• War<strong>en</strong> er stukk<strong>en</strong> in het boek die je spann<strong>en</strong>d vond?<br />
‐ Kon je bij sommige stukk<strong>en</strong> niet stopp<strong>en</strong> met lez<strong>en</strong>?<br />
• Vind je het boek realistisch? Kan het echt gebeur<strong>en</strong>?<br />
• Hoe voel<strong>de</strong> je je bij het lez<strong>en</strong>? Was je blij? Bang? Boos? …<br />
• Als je zelf e<strong>en</strong> stuk in het boek zou mog<strong>en</strong> veran<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, welk zou dat dan zijn?<br />
VORM
Bekijk met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n <strong>de</strong> cover nog e<strong>en</strong>s. Vraag h<strong>en</strong> wat ze er nu van <strong>de</strong>nk<strong>en</strong>. Past het bij het<br />
boek?<br />
Zoek sam<strong>en</strong> uit hoe het boek opgebouwd is. Zit er e<strong>en</strong> vaste structuur in, zoals avontuur oplossing,<br />
avontuur oplossing?<br />
PERSONAGES & VERTELLER<br />
• Wie vertelt het verhaal?<br />
‐ Door wi<strong>en</strong>s og<strong>en</strong> heb je het verhaal gevolgd? Keek je vanuit één verhaalfiguur of vanuit<br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> figur<strong>en</strong> in het verhaal?<br />
• Fieke vertelt het verhaal… D<strong>en</strong>k je dat ze <strong>de</strong> volledige waarheid vertelt? Klopt alles wat ze<br />
zegt? Zijn er mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in het boek waarvan je <strong>de</strong>nkt dat ze e<strong>en</strong> beetje overdrijft in haar<br />
verhaal?<br />
• Hoe zou je Fieke beschrijv<strong>en</strong>? En Jantwan?<br />
• Kan je je Fieke <strong>en</strong> Jantwan makkelijk voorstell<strong>en</strong>? Zijn ze herk<strong>en</strong>baar? D<strong>en</strong>k je dat ze echt<br />
kunn<strong>en</strong> bestaan?<br />
• Welk van <strong>de</strong> twee hoofdpersonages vind je het leukst? Waarom?<br />
• Hoe is <strong>de</strong> relatie tuss<strong>en</strong> Fieke <strong>en</strong> haar ou<strong>de</strong>rs? En die tuss<strong>en</strong> Jantwan <strong>en</strong> zijn ou<strong>de</strong>rs?<br />
• Zou je <strong>de</strong> avontur<strong>en</strong> van Fieke <strong>en</strong> Jantwan graag zelf belev<strong>en</strong>?<br />
• Doet het personage van Fieke je aan an<strong>de</strong>re personages uit an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong> <strong>de</strong>nk<strong>en</strong>? Pippi<br />
Langkous misschi<strong>en</strong> (zie ook <strong>de</strong> cover)?<br />
TOT SLOT<br />
• Was het boek zoals je verwacht had?<br />
• Was je tevre<strong>de</strong>n na het lez<strong>en</strong> van het boek of bleef je op je honger zitt<strong>en</strong>? Waarom (niet)?<br />
• Als je het boek aan iemand zou moet<strong>en</strong> aanbevel<strong>en</strong>, wat zou je dan zegg<strong>en</strong>?<br />
• Hoe zou je het boek omschrijv<strong>en</strong>? Welke woor<strong>de</strong>n pass<strong>en</strong> bij dit boek?<br />
• Zijn er ding<strong>en</strong> die je graag aan <strong>de</strong> auteur zou vrag<strong>en</strong>?
<strong>KJV</strong> <strong>2010</strong>-<strong>2011</strong><br />
WERKMODEL GROEP 4<br />
Anna Amanda <strong>de</strong> 1ste<br />
Le<strong>en</strong> Van<strong>de</strong>reyk<strong>en</strong><br />
(door Emilie Vanpeteghem)<br />
AUTEURSINFO (ZIE OOK WWW.VILLAKAKELBONT.BE)<br />
Le<strong>en</strong> Van<strong>de</strong>reyk<strong>en</strong> (1977) woont <strong>en</strong> werkt in Brussel. Na e<strong>en</strong> korte<br />
theateropleiding volg<strong>de</strong> ze <strong>en</strong>kele sc<strong>en</strong>ariocursuss<strong>en</strong>. Ze had e<strong>en</strong> rolletje in <strong>de</strong> films<br />
Team Spirit I van Jan Verhey<strong>en</strong> <strong>en</strong> Paradise van Rudolf Mesthdag. Ook speel<strong>de</strong> ze in<br />
<strong>de</strong> kortfilms De F<strong>en</strong>iks van Jacco Gro<strong>en</strong> <strong>en</strong> Nettodrôme van Danielle van Rieth.<br />
Le<strong>en</strong> wisselt acter<strong>en</strong> voor televisie <strong>en</strong> film af met schrijv<strong>en</strong>. Maar haar ultieme droom<br />
is reiz<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Macbook air on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> arm <strong>en</strong> chicklits voor kleine <strong>en</strong> grote meisjes schrijv<strong>en</strong>. Ze<br />
schreef alvast Loulou in love (Clavis, 2007) <strong>en</strong> Loulou, het lev<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> dramaque<strong>en</strong> (Clavis, 2008) <strong>en</strong> Anna<br />
Amanda <strong>de</strong> 1 ste .<br />
KORT SAMENGEVAT<br />
In dit verhaal mak<strong>en</strong> we k<strong>en</strong>nis met Anna Amanda <strong>de</strong> 1ste. Het meisje wil graag altijd <strong>en</strong> overal <strong>de</strong><br />
eerste zijn: of het nu gaat om e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>wedstrijd, <strong>de</strong> kleine missverkiezing of in <strong>de</strong> klas. Ze kan er<br />
niets aan do<strong>en</strong>, ze is zo gebor<strong>en</strong>. Omdat ze daadwerkelijk ook altijd <strong>de</strong> eerste is, heeft Anna ge<strong>en</strong><br />
vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n. Niemand vindt het leuk om met haar te spel<strong>en</strong>, want ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> weet al op voorhand dat ze<br />
zull<strong>en</strong> verliez<strong>en</strong>.<br />
Wanneer Robbie Rosco in haar klas komt <strong>en</strong> naar haar lacht, wil ze zijn eerste vri<strong>en</strong>din wor<strong>de</strong>n,<br />
maar dit keer gaat het niet vanzelf. Ze moet eerst an<strong>de</strong>re meisjes uit <strong>de</strong> weg ruim<strong>en</strong>: G<strong>en</strong>eviève, het<br />
mooiste meisje van <strong>de</strong> klas, Mirabel, Pistou, <strong>en</strong> Robbie Rosco’s moe<strong>de</strong>r. Het wordt e<strong>en</strong> strijd op<br />
lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> dood, maar Anna Amanda ervaart voor <strong>de</strong> eerste keer wat het betek<strong>en</strong>t om e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d te<br />
hebb<strong>en</strong>.<br />
Anna Amanda <strong>de</strong> 1 ste is e<strong>en</strong> boek uit <strong>de</strong> lollipop-reeks.<br />
EERSTE INDRUK<br />
• Spreekt <strong>de</strong> kaft je aan?<br />
• Verwachtte je e<strong>en</strong> typisch meisjesboek?
• Is het e<strong>en</strong> typisch meisjesboek of is het ook voor jong<strong>en</strong>s interessant? (Robbie Rosco / Het<br />
had ev<strong>en</strong>goed omgekeerd kunn<strong>en</strong> zijn, jong<strong>en</strong> wil meisje verover<strong>en</strong>)<br />
VRAGEN OVER HET VERHAAL<br />
• Vind je het on<strong>de</strong>rwerp interessant? Spreekt het je aan? Waarom? Waarom niet?<br />
• Heb je iets geleerd uit het verhaal?<br />
• Heeft Anna iets geleerd uit het verhaal?<br />
• Hebb<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> je aan het <strong>de</strong>nk<strong>en</strong> gezet?<br />
• Hoe ver zou jij gaan voor e<strong>en</strong> kus van <strong>de</strong> jong<strong>en</strong> of het meisje waar je verliefd op b<strong>en</strong>t?<br />
• Vind je dat Anna te ver gaat?<br />
• Wat vin<strong>de</strong>n jullie van Anna’s aparte naam? Heet ze officieel Anna Amanda of Anna Amanda<br />
<strong>de</strong> 1 ste ?<br />
ILLUSTRATIES<br />
Miss<strong>en</strong> <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n illustraties? Of fantaser<strong>en</strong> ze liever zelf hoe personages, plaats<strong>en</strong> <strong>en</strong> situaties er uit<br />
zi<strong>en</strong>?<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Laat <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n in tijdschrift<strong>en</strong> zoek<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> foto van e<strong>en</strong> meisje dat volg<strong>en</strong>s h<strong>en</strong> Anna Amanda<br />
<strong>de</strong> 1 ste zou kunn<strong>en</strong> zijn. De juryle<strong>de</strong>n verdui<strong>de</strong>lijk<strong>en</strong> daarna hun keuze. Je kan dit ook do<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re personages.<br />
GELOOFWAARDIGHEID<br />
Zijn Anna’s gedacht<strong>en</strong>, avontur<strong>en</strong> <strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong> geloofwaardig? Zou<strong>de</strong>n ze echt kunn<strong>en</strong> gebeur<strong>en</strong><br />
of heeft <strong>de</strong> schrijver te veel fantasie? Zijn er fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n vreemd vin<strong>de</strong>n? Waarom?<br />
THEMA’S<br />
• Vri<strong>en</strong>dschap<br />
• Verliefd zijn<br />
• Humor<br />
• Pest<strong>en</strong><br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Je kan <strong>de</strong> thema’s op e<strong>en</strong> grote vell<strong>en</strong> papier schrijv<strong>en</strong>. Geef <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> <strong>en</strong>velop met daarin<br />
zinn<strong>en</strong> uit het boek. Laat h<strong>en</strong> ra<strong>de</strong>n wie aan het woord is <strong>en</strong> vraag h<strong>en</strong> bij welk thema ze <strong>de</strong> zin<br />
zou<strong>de</strong>n plaats<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe die bij elkaar pass<strong>en</strong>. Laat <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n <strong>de</strong> zinn<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> thema’s plakk<strong>en</strong>.<br />
Bijvoorbeeld:<br />
• ‘Schoonheid zit vanbinn<strong>en</strong> zegt mijn moe<strong>de</strong>r..., maar om eerlijk te zijn vind ik <strong>de</strong> long<strong>en</strong>,<br />
darm<strong>en</strong>, nier<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re ingewan<strong>de</strong>n die in mijn biologieboek afgebeeld staan niet echt<br />
mooi.’<br />
Anna Amanda; humor<br />
• ‘Ze heeft Robbie Rosco verteld dat ik e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>aards wez<strong>en</strong> b<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat het gevaarlijk is om<br />
met mij te prat<strong>en</strong>.’<br />
Ruby; pest<strong>en</strong>
• ‘Pi. 3,14159265358979…’<br />
Anna Amanda; humor<br />
• ‘Het ruikt hier naar Ruby.’<br />
G<strong>en</strong>eviève; pest<strong>en</strong><br />
• ‘Besef je dat dit <strong>de</strong> eerste keer is dat je bij e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>dinnetje gaat spel<strong>en</strong>?’<br />
mama van Anna; vri<strong>en</strong>dschap<br />
• ‘Ze is gewoon e<strong>en</strong> klasg<strong>en</strong>ootje <strong>en</strong> we gaan e<strong>en</strong> werk voor school mak<strong>en</strong>, ze is niet mijn<br />
vri<strong>en</strong>dinnetje’, antwoord ik koel.<br />
Anna; vri<strong>en</strong>dschap<br />
• Nog ge<strong>en</strong> vijf oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> later heb ik voor mezelf uitgemaakt dat Robbie Rosco mijn eerste<br />
vri<strong>en</strong>d zal wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong> dat niets of niemand dat in <strong>de</strong> weg zal staan.<br />
Anna; verliefdheid<br />
• Het eerste meisje dat trouwt met Robbie Rosco, <strong>en</strong> dus <strong>de</strong> eerste <strong>en</strong> <strong>en</strong>ige die van hem e<strong>en</strong><br />
kus krijgt.<br />
Anna; verliefdheid; dit staat op haar gou<strong>de</strong>n lijstje<br />
• …<br />
PERSONAGES<br />
• Anna Amanda <strong>de</strong> 1 ste<br />
• Ruby<br />
• Robbie Rosco<br />
• G<strong>en</strong>eviève<br />
• De drie vri<strong>en</strong>dinn<strong>en</strong> van Robbie Rosco<br />
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Schrijf op aparte bla<strong>de</strong>n <strong>de</strong> personages uit dit verhaal <strong>en</strong> vraag aan <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n om alles wat ze over<br />
h<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> op te schrijv<strong>en</strong>. Daarna kan je met h<strong>en</strong> <strong>de</strong> personages besprek<strong>en</strong>. Of knip zelf woor<strong>de</strong>n<br />
uit <strong>en</strong> laat <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> juiste personages legg<strong>en</strong>. Bijvoorbeeld: missverkiezing,<br />
kunstwedstrijd, eerste zo<strong>en</strong>, verbond…<br />
Blad 1 = Anna Amanda <strong>de</strong> 1ste<br />
Bijvoorbeeld: wil altijd <strong>en</strong> overal <strong>de</strong> eerste zijn, missverkiezing, kunstwedstrijd, ontvoert e<strong>en</strong> konijn,<br />
wordt verliefd op Robbie Rosco, eerste zo<strong>en</strong>, verbond, vri<strong>en</strong>dschap, ‘First Lady’…<br />
Blad 2 = Ruby<br />
Bijvoorbeeld: ro<strong>de</strong> veters, bank (op het schoolplein), pest<strong>en</strong>, vri<strong>en</strong>dschap, eet het konijn op van<br />
Robbie Rosco…<br />
Van hieruit begin je e<strong>en</strong> gesprek:<br />
• Wat vind je ervan dat Anna <strong>de</strong> vri<strong>en</strong>dinn<strong>en</strong> van Robbie Rosco wil uitschakel<strong>en</strong>?<br />
• Vind je dat Anna Ruby ‘gebruikt’?<br />
• Waarom doet Anna niks om Ruby te help<strong>en</strong> wanneer ze gepest wordt?<br />
• Is het geloofwaardig dat Anna overal <strong>de</strong> eerste is?<br />
• Anna heeft ge<strong>en</strong> vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n. Vind je het raar dat ze dat niet erg vindt?<br />
• Anna weet niet wat ‘vri<strong>en</strong>d’ is? Hoe kan jij ‘vri<strong>en</strong>d’ het best omschrijv<strong>en</strong>?<br />
• Zijn Ruby <strong>en</strong> Anna vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n?<br />
• Waarom heb je vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n nodig? Heb je ze echt nodig?
• Waarom zijn vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n (niet) belangrijk?<br />
• Geloof jij in eeuwige vri<strong>en</strong>dschap? Waarom (niet)?<br />
• …<br />
Je doet dit ook voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re personages: schrijf hun naam op <strong>en</strong> laat <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n na<strong>de</strong>nk<strong>en</strong> hoe<br />
zij Anna positief of negatief beïnvloe<strong>de</strong>n.<br />
GEVOELENS<br />
Zoek sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> juryle<strong>de</strong>n verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> gevoel<strong>en</strong>s van Anna. Beschrijf haar gevoel<strong>en</strong>s (of het<br />
gebrek daaraan?) in meer<strong>de</strong>re situaties. Waarom voelt ze zich zo? Wat doet ze ermee? Ga ook na hoe<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re personages zich voel<strong>en</strong>, hoe Anna hierop reageert…<br />
Bijvoorbeeld:<br />
• Hoe voelt Anna zich na het verliez<strong>en</strong> van <strong>de</strong> verkiezing? Is ze teleurgesteld? Hoe gaat ze om<br />
met het feit dat ze verlor<strong>en</strong> heeft? (Ze vindt haar verlies <strong>de</strong> fout van <strong>de</strong> jury.)<br />
• Hoe voelt Anna zich over het feit dat ze overal <strong>de</strong> eerste is? (Ze vindt dit blijkbaar heel<br />
normaal.)<br />
• Hoe reageert Robbie als zijn konijn <strong>en</strong> zijn kat verdwijn<strong>en</strong>? (Hij is heel verdrietig <strong>en</strong> zoekt<br />
steun bij Anna.)<br />
• Hoe voelt Ruby zich wanneer ze G<strong>en</strong>eviève gem<strong>en</strong>e ding<strong>en</strong> over haar hoort zegg<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
toilett<strong>en</strong>? (Ze bijt van zich af <strong>en</strong> pakt G<strong>en</strong>eviève aan.)<br />
• …<br />
STIJL- EN VORMKENMERKEN<br />
Het verhaal is geschrev<strong>en</strong> vanuit het oogpunt van Anna Amanda <strong>de</strong> 1 ste . Zij is <strong>de</strong> ik-figuur. D<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
juryle<strong>de</strong>n dat het verhaal an<strong>de</strong>rs zou zijn als bijvoorbeeld Robbie Rosco of Ruby het zou<strong>de</strong>n<br />
vertell<strong>en</strong>? Hoe zou het dan gaan?<br />
NOG EEN ACTIVITEIT<br />
Je kan allerlei material<strong>en</strong> meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> die met dit boek te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> kunstwerk, e<strong>en</strong> ro<strong>de</strong><br />
veter (snoep), e<strong>en</strong> knuffelpoes, e<strong>en</strong> konijn, e<strong>en</strong> kroontje, het getal Pi, het nummer 1… De juryle<strong>de</strong>n<br />
kiez<strong>en</strong> één voorwerp <strong>en</strong> besprek<strong>en</strong> het verband met het verhaal. Je kan ook aan e<strong>en</strong> jurylid vrag<strong>en</strong><br />
om e<strong>en</strong> voorwerp te kiez<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r jurylid, waarna die het bespreekt.<br />
Je kan aan elk jurylid e<strong>en</strong> blad gev<strong>en</strong> met het cijfer één op. Vraag h<strong>en</strong> om op te schrijv<strong>en</strong> waarin zij<br />
<strong>de</strong> eerste zijn of will<strong>en</strong> zijn. Van daaruit kan je h<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> of <strong>de</strong> eerste zijn belangrijk is <strong>en</strong> hoever ze<br />
will<strong>en</strong> gaan om <strong>de</strong> eerste te zijn.<br />
METHODE AIDAN CHAMBERS<br />
Het is altijd interessant om te werk<strong>en</strong> met <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> Chambers: ‘Door te prat<strong>en</strong> over boek<strong>en</strong> ler<strong>en</strong><br />
kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> logisch na te <strong>de</strong>nk<strong>en</strong>, gedacht<strong>en</strong> te or<strong>de</strong>n<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing én e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> smaak te<br />
ontwikkel<strong>en</strong>. Goe<strong>de</strong> gesprekk<strong>en</strong> overstijg<strong>en</strong> antwoor<strong>de</strong>n als ‘Ik vond dit boek (niet) leuk’ <strong>en</strong><br />
vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> basis om boek<strong>en</strong> gefun<strong>de</strong>erd te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Maar hoe pak je die gesprekk<strong>en</strong><br />
aan?’ (www.jeugdboek<strong>en</strong>week.be, lestips)
Aan <strong>de</strong> slag!<br />
Knip alle vrag<strong>en</strong> uit of schrijf ze op kaartjes. De juryle<strong>de</strong>n vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kring. In het mid<strong>de</strong>n ligt <strong>de</strong><br />
stapel kaartjes met <strong>de</strong> vrag<strong>en</strong> naar on<strong>de</strong>r. Om <strong>de</strong> beurt nem<strong>en</strong> e<strong>en</strong> jurylid e<strong>en</strong> kaartje. Hij leest <strong>de</strong><br />
vraag <strong>en</strong> beantwoordt die. Daarna reager<strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> hierop. Daarna wordt het kaartje<br />
on<strong>de</strong>r op <strong>de</strong> stapel geschov<strong>en</strong> <strong>en</strong> neemt het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> jurylid in <strong>de</strong> kring e<strong>en</strong> kaartje. Je kan <strong>de</strong><br />
juryle<strong>de</strong>n ook vrag<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> kaartje te trekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> vraag te stell<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r jurylid. Als die<br />
geantwoord heeft, neemt hij <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag, <strong>en</strong>zovoort.<br />
Basisvrag<strong>en</strong> (A vrag<strong>en</strong>)<br />
• Wat vond je leuk, mooi, of goed aan dit boek?<br />
• Was vond je niet leuk?<br />
• War<strong>en</strong> er stukk<strong>en</strong> die je vervel<strong>en</strong>d vond?<br />
• Wat was er moeilijk of ondui<strong>de</strong>lijk?<br />
• Wat vind je grappig?<br />
• Waar had je meer over will<strong>en</strong> hor<strong>en</strong>?<br />
Algem<strong>en</strong>e vrag<strong>en</strong> ( B vrag<strong>en</strong>)<br />
• Is het verhaal geloofwaardig?<br />
• Als <strong>de</strong> schrijver je zou vrag<strong>en</strong> wat er an<strong>de</strong>rs of beter zou kunn<strong>en</strong>, wat zou je dan zegg<strong>en</strong>?<br />
• Wil je nog iets an<strong>de</strong>rs lez<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze schrijver lez<strong>en</strong>?<br />
• Wil je het nog e<strong>en</strong> keer lez<strong>en</strong>?<br />
• Als jij dit geschrev<strong>en</strong> had, wat had je dan an<strong>de</strong>rs of beter gedaan?<br />
• Kun je e<strong>en</strong> stuk noem<strong>en</strong> dat nooit gebeurd kan zijn?<br />
• Wat ga je aan je vri<strong>en</strong><strong>de</strong>n vertell<strong>en</strong> over het boek?<br />
• Was er iets in het boek wat je zelf al e<strong>en</strong>s hebt meegemaakt?<br />
Speciale vrag<strong>en</strong> (C vrag<strong>en</strong>)<br />
• Doet e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> personages je <strong>de</strong>nk<strong>en</strong> aan iemand die je k<strong>en</strong>t? Of aan personages in<br />
an<strong>de</strong>re boek<strong>en</strong>?<br />
• Waar speelt het verhaal zich af? Op één plek of op verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> plekk<strong>en</strong>?<br />
• In welke tijd speelt het verhaal zich af?<br />
• Welke personages vind je leuk?<br />
• Welke personages vind je niet leuk?<br />
• Wie is <strong>de</strong> belangrijkste persoon?<br />
• Welk personage boeit je het meest? Het hoofdpersonage of iemand an<strong>de</strong>rs?<br />
• Beschouw jezelf e<strong>en</strong>s als toeschouwer. Door wi<strong>en</strong>s og<strong>en</strong> heb je het verhaal dan<br />
gevolgd?<br />
Steek er bijvoorbeeld ook dit tuss<strong>en</strong>:<br />
• Be<strong>de</strong>nk zelf e<strong>en</strong> vraag <strong>en</strong> stel die aan je buurman of buurvrouw<br />
• Ge<strong>en</strong> vraag voor jou, wacht één beurt<br />
Je kan ook kiez<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> vier-kolomm<strong>en</strong>-metho<strong>de</strong> om over het gelez<strong>en</strong> boek te prat<strong>en</strong>. Meer info<br />
hierover vind je in <strong>de</strong> coördinator<strong>en</strong>handleiding van <strong>de</strong> <strong>KJV</strong>, op
www.jeugdboek<strong>en</strong>week.be/<strong>2010</strong>/Algem<strong>en</strong>e_lestips.pdf <strong>en</strong> natuurlijk in Chambers’ boek Vertel e<strong>en</strong>s<br />
(Davidsfonds/Infodok, 2002), in het bijzon<strong>de</strong>r naar <strong>de</strong> hoofdstukk<strong>en</strong> 13 <strong>en</strong> 14, die sprek<strong>en</strong> over het<br />
on<strong>de</strong>rwerp van gesprek (p.93-104) <strong>en</strong> e<strong>en</strong> raamwerk van vrag<strong>en</strong> (p. 105-115).<br />
Veel succes! G<strong>en</strong>iet van e<strong>en</strong> uurtje prat<strong>en</strong> met kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> over boek<strong>en</strong>!<br />