werkmodellen groep 3_0607 - Kinder en jeugdjury

De duivel van de Slotenbuurt - Stefan Boonen, ill. Jan de Kinder
groep 3
(door Els Debuyck)
Over de auteur en de illustrator
Stefan Boonen (28–10–1966) volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en daarna
Bijzondere Jeugdzorg. Na zijn burgerdienst werkte hij als opvoeder. Hij is getrouwd met Lies en de
trotse vader van Emma en Pieter. Hij houdt o.a. van pasta, chocolade, middagdutjes, wijn, theater,… .
Helden voor hem zijn Clint Eastwood, Pipi Langkous, AZG, de rode ridder, Einstein, John Irving, een
heel pak wielrenners, Bono, Christo,…
(Meer weten? Kijk verder op www.stefanboonen.be bij rare lijstjes)
Zijn eerste boek verscheen in 2000. Vijf jaar later wordt zijn vijftigste boek uitgegeven: De duivel van de
Slotenbuurt. De meningen van recensenten over zijn werk variëren naargelang het boek. Als een boek
van Stefan Boonen je wat tegenvalt, lees dan zeker nog een ander, want misschien vind je dat een
pareltje.
(lees meer op www.villakakelbont.be)
Jan de Kinder (1964) heeft al heel wat boeken van Stefan Boonen geïllustreerd. Vaak gaan ze samen
vertellen. Hij schrijft ook verhalen en is specialist als het gaat om Tai-Go. Dat is een oosterse vechtsport
waarbij de deelnemers geblinddoekt vechten. In zijn vrije tijd loopt Jan de Kinder graag op zijn
handen, leest hij voor of doet hij allerlei circuskunstjes. (lees meer op www.stefanboonen.be bij
vreemde insecten)
Vooropdracht:
Vraag aan de lezers of ze een boek willen meebrengen dat ze zelf heel spannend vonden. Duid
1 of 2 kinderen aan die op de volgende bijeenkomst een spannend stukje uit hun boek willen
voorlezen voor de groep.
Bespreken van het boek:
(zie ook: een raamwerk van vragen uit Vertel eens van Aidan Chambers in de handleiding voor begeleiders op
www.kjv.be)
- 1 of 2 kinderen stellen kort hun spannend boek voor en lezen een fragment. Ook de anderen mogen
beknopt vertellen over het spannend boek dat ze meebrachten. Je kan een flap uithangen en een lijst
maken met de titels van de boeken die de kinderen uit jouw leesgroep spannend vinden.
Wie kent nog het boekenbeest dat staat voor spannende boeken? (GRIDDLE. Teken hem ook op de flap)
KERNVRAAG: Past De duivel van de Slotenbuurt volgens jullie ook op die lijst? Bespreek dit uitvoerig
met de kinderen:
Welke gebeurtenissen vond je zelf het spannendst? Vertel erover.
Wat maakt een boek tot een spannend boek?
Zou je het verhaal zelf willen beleven?
Welk personage spreekt jou het meest aan/zou je zelf willen zijn? Leg uit.
Zijn er dingen die je heel leuk vond aan dit boek?
Zijn er dingen die je niet leuk vond?

Was er iets moeilijk of onduidelijk voor jou?
Zag je bepaalde patronen of verbanden? (Wolf herhaalt vaak hetzelfde, reageert op zijn eigen manier,…)
Als jij dit boek geschreven had, wat had je dan anders gedaan?
- Dit boek is het eerste uit een reeks: HELDboeken.
Misschien is het leuk om de 10 belangrijkste regels voor helden even te herhalen.
Werk bv. met een pop (een wolfje?) of een ander leuk attribuut.
De kinderen staan recht op een willekeurige plaats.
Je leest de tien belangrijkste regels voor helden maar laat woorden weg. Wie het woord weet, steekt de
hand op, vangt de pop en vult aan. Wie juist geantwoord heeft, gaat bij de begeleider staan en gooit de
pop naar de volgende.
Gaat het wat te traag in het begin, help mee door uit te beelden. Achteraf nog even herhalen in een
vlugger tempo kan ook.
Een held ben je de …… ……
Helden …… niet ……
Een held wordt niet al te vaak ……
Een held is vaker sluw dan ……
Een held brengt anderen nooit in ……
Een held maakt het niet …… dan nodig.
Helden …… elke nacht!
Helden hebben geen …… met zichzelf.
Helden laten zich niet ……
Een held blijft nooit lang op dezelfde ……
Filosoferen
Naar aanleiding van dit boek kan je verder filosoferen over het concept ‘held’. Vraag de lezers om duidelijke
argumenten. Zorg ervoor dat het gesprek niet vervalt in een opsomming van anekdotes of persoonlijke ik-verhalen.
Alle antwoorden zijn juist. Iedereen is volledig vrij om deel te nemen aan de discussie of niet. (zie ook: info over
filosoferen met kinderen in de handleiding voor begeleiders op www.kjv.be)
HELDEN
Wat is een held?
Bestaan helden echt?
Welke soorten helden bestaan er?
Wie is voor jou een echte held?
Kan je een held ergens aan herkennen?
Kan jij ook een held zijn?
Wanneer?
Word je als held geboren?
Zijn er grote helden en kleine helden?
Wat is het verschil?
Kan je op voorhand weten dat je een held zal worden?
Hoe weet je dat dan?
Moet je jezelf een held noemen (zoals Wolf) of moeten anderen dat in jouw plaats doen?
Vind jij Wolf in het boek een echte held?
Waarom?
Beoordelen van het boek
Ieder spreekt voor zich en ieders mening is zeker goed! Leg hier de nadruk op.
- Als de verslagen al opgemaakt zijn, geef de kinderen dan mee dat ze in hun verslag – na een
bespreking – nog aanvullingen mogen doen of hun mening mogen herzien op bepaalde
vlakken.

- “Wat vind je van…?” Laat om beurt een lezer een kaartje trekken en kort vertellen: “Ik
vind…”
Mogelijke kaartjes:
de woordkeuze de gevoelswaarde de zinsbouw
de illustraties het verhaaltempo de originaliteit
(Licht de kaartjes extra toe als dat nodig is.)
Andere opdrachten/activiteiten
- Misschien vind je het raar dat Wolf alleen is, geen achternaam heeft, niet naar school gaat
en ’s nachts buiten in een hangmat slaapt. Bedenk/Beschrijf het leven van Wolf voor hij in
de Slotenbuurt aankwam.
- Lijkt zo’n speelterrein als de ‘jungle’ jou wel wat? Teken of beschrijf de ‘jungle’ zoals jij die
voor jezelf het leukst zou vinden.
- TOVERDRANKJE: In het boek maakt Wolf een toverdrankje met azijn, tandpasta,
gember, een halve aspirine en zout. Zeg aan de kinderen dat je ook een (ander)
toverdrankje bedacht hebt. Zij moeten – geblinddoekt - raden wat er inzit. (Laat de
kinderen één voor één iets proeven.)
- Overloop met de kinderen de helden van Stefan Boonen. Misschien hebben de lezers een
held gemeen met de auteur. Geef of vraag uitleg over helden die sommigen niet kennen.
- Zijn enkele lezers helemaal weg van dit boek? Laat hen een briefje, mail of tekening sturen
naar de auteur/illustrator.
- De duivel van de Slotenbuurt is het eerste boek uit de HELD-reeks. Het tweede boek ligt al
klaar in de boekenwinkel: De heks van Brigan. Je kan eens navragen wie zin heeft om ook
dit boek te lezen. (geen zin/een beetje zin/veel zin/heel veel zin)
- …
over Ik vind…
Beste begeleider, als je praat over boeken, laat de lezers altijd beginnen met Ik vind dit boek … en nooit met: Het
is een … boek.
Wie met Ik vind… begint, toont meteen ook respect voor de mening van de ander.

Stad - Koen De Poorter, ill. Pieter Goudesaboos
groep 3
(Door Els Debuyck)
Auteursinfo
Koen de Poorter (Merelbeke, 30-12-1977) schreef samen met Pieter Gaudesaboos de tekst voor dit
boek. Hij is vooral bekend als lid van de cabaretgroep Neveneffecten. Sinds september 2005 werkt hij bij
Woestijnvis.
Pieter Gaudesaboos (09-05-1979) volgde Vrije Grafiek in avondschool en studeerde Grafische digitale
vormgeving en Fotografie in Gent. Sinds 2000 is hij actief als zelfstandig graficus.
In zijn prentenboeken stapt Pieter Gaudesaboos af van het klassieke stramien waarbij de tekst naast of los
bovenop een illustratie staat. Hij integreert tekst en beeld tot één geheel: fotografie, illustratie en typografie
vertellen samen én als evenwaardige partners een verhaal. Gaudesaboos heeft een voorliefde voor absurde
verhalen waarbij eerst uitvoerig een realistisch kader wordt geschetst, om dan onverwachts een duik te
nemen in het surreële. (Meer weten? zie ook www.villakakelbont.be)
Vooropdracht
Mee te geven (op strookje) aan de lezers:
ZOEKZOEKZOEK: Ineke Wijshaar heeft een heus probleem in dit boek. Haar hondje loopt weg. Waar zie je
dit gebeuren in het boek? Wat doet Ineke om haar hond terug te vinden? Waar zie je dat duidelijk? Komt alles
weer goed? Hoe weet je dat of waarom denk je dat?
Bespreken van het boek
(zie ook: info over de methode van Aidan Chambers in de handleiding voor begeleiders op www.kjv.be)
Je kan bv. werken met 3 stoelen vooraan. Bij elke vraag mag iemand op de middelste stoel
komen zitten om antwoord te geven. Wie iets bijkomends wil zeggen, mag plaatsnemen op
één van de andere stoelen. Als een vierde persoon iets te zeggen heeft, steekt die zijn hand op.
Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden.
- Wie schreef de tekst? Wie maakte de illustraties?
- (Benadruk dat het heel belangrijk is altijd te weten wie een boek schreef, maar zeker ook wie het
boek illustreerde. Check regelmatig of de kinderen dit nog weten.)
Wat is opvallend bij dit boek?
(De naam van de illustrator wordt eerst vermeld, pas daarna de naam van de auteur)
Hoe komt dat volgens jou?
- Vertel iets over de illustraties. Hoe zijn ze gemaakt, denk je?
- (zeker ook het tweedimensionale vermelden!)
- Vertel eens over de steden die de broers bouwen. (gelijkenissen/verschillen)
- In welke stad zou jij het liefst wonen? Wat spreekt je erin aan?
- Welke stad lijkt het best op steden van nu?
- Herinner je je nog de pogingen van de rovers om SVENSTAD binnen te dringen?
Welke pogingen vond je het origineelst? Kan je zelf ook iets leuks bedenken?
- Vertel over andere dingen uit het boek die je leuk vond.
- Zijn er dingen die je niet leuk vond? Vertel erover.
- Heb je dingen ontdekt die moeilijk of onduidelijk voor je overkomen?
- Zag je opvallende patronen of verbanden in dit boek?
(bv. Sommige zinnen komen vaker voor, elke zoon bouwt een stad als hij 18 wordt en krijgt
hiervoor een hoofdstuk, herhaling van illustraties)
- In het boek wordt naar een grote struik verwezen. De juiste naam kreeg men echter
niet gedrukt. Wie weet over welke struik het gaat?

- Hoe loopt het af met het hondje van Ineke Wijshaar?
- In WOUTERSTAD zagen alle huizen er hetzelfde uit. Daarover ontstond
onenigheid. Vertel eens…Bij welke groep mensen zou jij je aansluiten? (alles
hetzelfde OF iedereen versiert zijn huis naar keuze)
- Is ‘tijd’ belangrijk in dit verhaal? Hoelang duurt de bouw van een huis/een stad?
- Pieter Gaudesaboos houdt van absurde elementen in een verhaal. Vind je in dit
verhaal (sprookje) ook absurde dingen terug?
Filosoferen
Vraag de lezers om duidelijke argumenten. Alle antwoorden zijn juist. Iedereen is volledig vrij om deel te nemen
aan de discussie of niet. (zie ook: info over filosoferen met kinderen in de handleiding voor begeleiders op
www.kjv.be)
- uitspraak van de molenaar uit SVENSTAD: Wat je niet ziet, bestaat niet.
Wat is zien?
Is alles wat je ziet, echt?
Hoe weet je dat?
Kan je ook weten zonder eerst te zien?
Zijn er dingen die je nooit kan zien?
Kan je kijken met je handen? (d.a. een blinde)
Beoordelen van het boek
Ieder spreekt voor zich en ieders mening is zeker goed! Leg hier de nadruk op.
• Als de verslagen al opgemaakt zijn, geef de kinderen dan mee dat ze in hun verslag – na een
bespreking – nog aanvullingen mogen doen of hun mening mogen herzien op bepaalde
vlakken.
• Misschien is het leuk om hiervan een soort ‘stellingenspel’ te maken. Dat gaat zo:
De kinderen staan recht. Je duidt in de ruimte een akkoordhoek, een niet akkoordhoek en
een twijfelhoek aan. Je zegt iets over het boek. De kinderen geven antwoord door op het
teken van de begeleider een plaats te kiezen in de ruimte. Zo zien ze ook wat anderen denken.
Als de twijfelhoek het meest ‘succes’ heeft, kan je luisteren waarom de kinderen twijfelen en als
begeleider verdere toelichting geven of …
Enkele voorbeelden:
- Het verhaal Stad is geloofwaardig voor mij.
- Ik vond wat er gebeurde voorspelbaar.
- De illustraties zijn belangrijker dan de tekst.
- Ik beleefde het meest plezier aan de inhoud van het verhaal.
- Ik leerde iets bij over de opbouw van een stad.
- Ik zou zelf het liefst in ERWINSTAD wonen. (vraag ook naar
SVENSTAD/WOUTERSTAD)
- Ik vind de woordkeuze origineel.
- Ik vind de illustraties origineel.
- Dit boek vind ik te groot en te dun voor iemand van mijn leeftijd.
- De woordkeuze is poëtisch.
- Ik ken iemand die dit boek graag zou lezen/inkijken.
- Ik wil meer te weten komen over Pieter Gaudesaboos.
(Geef hier maar tips aan de kinderen waar ze info kunnen terugvinden. Of laat hen vertellen waar ze
zelf info opzoeken over boeken)

Andere opdrachten
- Teken jouw lievelingshuis. Plaats het in de stad waar jij wil wonen of maak een nieuwe
stad met de leesgroep.
- Bouw je lievelingshuis/stad met lego. Altijd leuk voor een tentoonstelling.
- Laat dit boek lezen in het preiseizoen en smul op het einde van de bijeenkomst gezellig
van een zelfgemaakt preisoepje.
- Zijn enkele lezers helemaal weg van dit boek? Laat hen een briefje of tekening sturen naar
de auteur/illustrator.
- …
over Ik vind…
Beste begeleider, als je praat over boeken, laat de lezers altijd beginnen met Ik vind dit boek … en nooit met: Het
is een … boek.
Wie met Ik vind… begint, toont meteen ook respect voor de mening van de ander.

Sus Octopus - Bavo Dhooge, ill. Ann De Bode
groep 3
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Bavo Dhooge (31-01-1973) studeerde Film en Televisie aan de Koninklijke Academie voor Schone
Kunsten. Na zijn studies werkte hij als copywriter, journalist, recensent,… In 2001 werd zijn eerste roman
Spaghetti uitgegeven. Wil je meer weten over Bavo Dhooge? Surf dan naar zijn website
www.bavodhooge.be.
Ann De Bode werd geboren in Congo op 28 augustus 1956 en verhuisde 3 jaar later met haar ouders en
broer naar Antwerpen. Al heel jong werd haar tekentalent opgemerkt. Ze was acht toen ze haar allereerste
boekje maakte. Ann illustreert voornamelijk boeken voor kinderen tussen 2 en 14 jaar. Af en toe schrijft ze
zelf ook een boek. Bekend van haar zijn vooral ook de illustraties met boetseerpasta. Vorig jaar won Ann
de 1 ste prijs van de Kinder- en Jeugdjury met De wereld van Camillo.
Verkennend gesprek over ADHD:
Ik zou zeker stilstaan bij het hoofdthema (ADHD) in het boek. Je kan aan de hand van het gesprek een
woordspin (of woordoctopus!) maken over ADHD en de belangrijkste zaken resumeren op 2 flappen.
(een flap met 8 vervelende dingen aan ADHD en een flap met 8 leuke dingen aan ADHD)
- Sus is net iets anders dan andere kinderen. Kwam dat duidelijk naar voor in het verhaal?
- Kan je enkele voorbeelden van dat anders zijn geven uit het boek?
- Weet je hoe men het probleem van Sus noemt?
- Wat weet je over ADHD?
- Kreeg je er genoeg informatie over in het boek? Klopt alles met wat jij er al over weet?
- Was er iets wat je nog niet wist? Wil je er meer over weten?
- Ken je kinderen met ADHD? Wil je erover vertellen?
- Welke flap raakte het eerst ‘gevuld’? Kan je verklaren hoe dat komt?
- Wie heeft een tip om een kind met ADHD te helpen? (Misschien kom je wel aan 8 tips)
- …
Belangrijk is dat je zelf ook info over ADHD kan geven aan de kinderen. Op de website van ZIT STIL
vind je heel wat betrouwbare informatie (www.zitstil.be).
Wijs erop dat niet alle kinderen met ADHD precies zijn als Sus. Ook wat over medicatie verteld wordt in
het boek, klopt niet helemaal, volgens mij. In het boek neemt Sus ’s morgens en ’s avonds een (blauw?)
pilletje. Dat komt zelden voor. Ook bij de uitleg die mama geeft aan Sus over het pilletje trok ik even de
wenkbrauwen op (p.41). Jezelf goed informeren is hier zeker de boodschap!

espreken van het boek
(zie ook: een raamwerk van vragen uit Vertel eens van Aidan Chambers in de handleiding voor begeleiders op
www.kjv.be)
Basisvragen:
- Wat vond je mooi aan dit boek?
- Was er iets dat je verraste?
- Waren er stukken die je vervelend vond? Welke?
- Waren er dingen die volgens jou niet klopten?
- Zag je bepaalde patronen of verbanden?
Algemene vragen:
- Toen je de titel en de kaft zag, waarover dacht je dan dat het boek zou gaan?
- Hoe denk je erover na het lezen?
- Ken je nog boeken die hierop lijken?
- Doet Sus genoeg zijn best om rustig te zijn, volgens jou?
- Als jij dit boek geschreven had, wat zou je dan anders (beter?) doen?
- Heeft iemand tijdens dit gesprek iets gezegd waardoor je anders over het boek, ADHD gaat
denken?
- Als je nu, nu we zoveel over het boek verteld hebben, nog eens nadenkt, wat vind je er dan het
belangrijkste aan?
Lees het stukje voor op p. 135-136 waarin staat dat Sus zich naakt voelt zonder zijn uitsteeksels maar
ook op een andere manier… ‘Alsof hij een masker had afgeworpen.’
- Wat betekent dit stukje? Vind je het goed dat Sus hierover vertelt aan de anderen? Lucht het op
voor hem? Wat zou jij doen?
Beoordelen van het boek
Structuur:
1 Misschien is het leuk om aan de hand van de titels van de verschillende hoofdstukken het verhaal
opnieuw op te bouwen.
2 Maak b.v. 12 kaartjes met de 12 titels. Schrijf de titels van hoofdstuk 1,2,3,4,11 en 12 in een andere
kleur dan de titels van hoofdstuk 5,6,7,8,9 en 10.
3 Geef elk kind 1 of 2 kaartjes en laat hen kort vertellen wat er in ‘hun’ hoofdstuk gebeurt.
Samen proberen ze de juiste volgorde terug te vinden. Help gerust als dit aansleept.
4 Als de kaartjes in de juiste volgorde liggen, kan je vragen wat opvalt. (sommige titels hebben een
andere kleur.)
Laat de lezers uitzoeken hoe dit komt, wat dit betekent.
(Wat in hoofdstuk 1,2,3,4,11 en 12 gebeurt, kan echt zijn. Wat in hoofdstuk 5,6,7,8,9 en 10 gebeurt, is maar
een droom of verdoving door de medicatie.)
5 Bespreek dit verder: b.v. Heeft het lang geduurd voor je doorhad dat het verhaal over de staart van Sus
en de uitsteeksels niet echt was? Wanneer had je dat door?
Welke zaken uit de nachtmerrie kan je linken aan dingen uit het ziekenhuis?
Welke stukken las je het liefst, de ‘echte’ of de hoofdstukken over de nachtmerrie?

Lettergrootte:
Vraag wat de lezers vinden van (of er hen iets opvalt aan) de lettergrootte in het boek. Je kan hen erop
wijzen dat men bewust koos voor een groot lettertype en veel wit tussen de zinnen. Dat leest vlotter en dat
kan een hulp zijn voor sommige kinderen met ADHD.
Illustraties:
(neem kopieën op A4-formaat en hang de verschillende illustraties op)
Vinden de kinderen de illustraties mooi/passend/overbodig/met of zonder gevoelswaarde…? Welke
illustratie vinden ze het meest geslaagd?
Toon ook de techniek met boetseerpasta die Ann De Bode soms gebruikt! (bv. De Fanfare Flierefluitegem.
of sommige Zonnekind-leesboekjes). Wie weet, kan er bij de één of andere gelegenheid een workshop
doorgaan waarin met boetseerpasta illustraties gemaakt worden à la Ann De Bode. Lijkt mij leuk.
Over Ik vind…
Beste begeleider, als je praat over boeken, laat de lezers altijd beginnen met Ik vind dit boek … en nooit met: Het is
een … boek.
Wie met Ik vind… begint, toont meteen ook respect voor de mening van de ander.

Zwanenzang - Guy Didelez en Joke de Vloed, ill. Wout Olaerts
groep 3
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Guy Didelez leeft van zijn pen sinds 1996. Hij schrijft zowel voor kinderen als
voor jeugd als voor volwassenen en dat in zowat alle disciplines (scenario's, tv,
radio, boeken...) Als kinder- en jeugdauteur schreef hij zo´n 30-tal
jeugdboeken die verschillende prijzen wonnen en waarvan er sommige
vertaald werden in het Frans, het Duits, het Zweeds, het Italiaans. Als
toneelauteur schreef hij zo´n 50-tal stukken die vooral door het amateurtheater
gretig gespeeld worden. Als radio- en televisiescenarist werkte hij aan vele
populaire programma´s mee: "Het Koekoeksnest", "Made in Vlaanderen",
"Hotel Hotel", "Meester", "Alle Maten", "Wat nu Weer!?", "Wittekerke"...
Hij werkte ook mee aan de VRT-crimireeks “Sedes en Belli".
Wout Olaerts werd geboren in Genk in 1967. Nu woont Wout in Bonheiden
en in een oude watermolen in Séviscourt in de Ardennen. Hij studeerde
Grafische vormgeving in Gent. Sinds 1990 werkt Wout als zelfstandig
illustrator, vormgever, docent en beeldend kunstenaar. Daarnaast verzorgde
hij al een aantal tentoonstellingen in het kader van beeldende kunsten te
Antwerpen, Brussel, Münster en Lissabon. In totaal leverde Wout al een 100-
tal publicaties voor binnen- en buitenlandse uitgeverijen. Voor Uitgeverij De
Eenhoorn illustreerde Wout enkele prentenboeken en boeken voor eerste
lezers. De stijl van Wout bestaat vooral uit allerlei combinatietechnieken:
koffie en alles wat je erop kan kleven, beelden van lijm, schilderen met
varkensbloed, foto’s laten verdwijnen met natriumsulfide.
Meer info:
http://www.villakakelbont.be/html/index_auteurs.asp; http://www.clavis.be; http://www.vlaamseillustratoren.com;
http://www.eenhoorn.be; http://www.bela.be; http://www.abimo-uitgeverij.com;
http://users.pandora.be/guy.didelez/frmain.htm
Thema’s – stijl – structuur
Thema’s zijn dementie en grootouders
Op een serene en mooie manier beschrijven de auteurs de omgeving van Gabrielle. Voor haar moet alles
blijven zoals het is, maar ze merkt toch dat haar opa soms vreemd doet.
Het verhaal is onderverdeeld in korte hoofdstukjes en het wordt chronologisch verteld.
De grijze tekeningen geven op een sobere manier een vrolijk tintje aan het verhaal. Ze tonen vaak concreet
een stukje figuurlijke tekst, vb. bij ‘Gabrielle zou wel willen vliegen’ wordt ze met vleugeltjes afgebeeld.
Lees ook op http://www.pluizuit.be.

Enkele vragen en discussietips / een activiteit
- Je kan de muziek van Het zwanenmeer van Tsjaikovski op de achtergrond laten spelen.
- Herkennen de kinderen het sprookje van de Zwanenprinses?
- Begrijpen de kinderen de titel? Kunnen ze een andere titel voor het boek bedenken?
- Hoe gaan de kinderen met hun grootouders om? Gaan ze er elke dag na school? Zien ze hen maar
zelden? Verblijven de grootouders in een tehuis? Zijn ze overleden?
- Hoe voelen de kinderen zich bij de situatie van hun grootouders?
- Kennen de kinderen een verhaal dat hun grootouders graag vertellen?
- Wat zouden ze graag eens aan hun grootouders vragen?

Luisje en de IJsprinses – Kerstin Gavander, ill. Wibke Brandes
groep 3
(door Caroline Verbruggen)
Auteursinfo
Kerstin Gavander geboren in 1969 in Zweden, is leerkracht en schrijfster.
Luisje en de ijsprinses is haar eerste in het Nederlands vertaalde boek.
Wibke Brandes illustreerde Kinderen van de verlegenstraat; Een vriend?; Verstoppertje;
Napoleon; Max und sein Käfi en Luisje en de ijsprinses.
Ze debuteerde als auteur met Martha met het wilde haar.
Materiaal
Blad met 3 kolommen en titels, kaartjes met de woorden, schrijfgerei
Foto van het ijshotel in Jukkasjärvi
Een boek van Elsa Beskow tante Bruin
Verschillende catalogi, schaar, papier en lijm
Samenkomst
Elk kind krijgt een blad met drie kolommen en volgende titels. Met staakwoorden noteren ze wat zij
vinden van het boek. Daarna wordt er in de groep gepraat over wat ze neerschreven en hun motivering bij
het schrijven.
Wat vind je goed, geslaagd,
leuk, wat spreekt je aan?
Wat spreekt je minder aan?
Wat vond je minder
geslaagd?
Zijn er zaken die terugkomen?
Zijn er gelijkenissen met andere
boeken?

Is alles aan bod gekomen?
Om dit even te checken gebruiken we een stapel kaartjes met op elk kaartje een woord m.b.t. het verhaal.
Mogelijke woorden
Catalogus
Ingrid
Isabel
Tobias en Matt
Zwemclub
Verlegen
Blij
Pesten
Het leuke uurtje
Vriendschap
Schaakfeestje
Vragen in het achterhoofd van de begeleider
Wat vind je van het idee?
Waar houdt ze van net als Luisje? (lezen)
Probeert ze Luisje te pesten? Geef voorbeelden
Hoe voelt Luisje zich bij hen?
Wiens idee is het? Wat vind jij van dat idee?
Waaraan merk je dat Luisje en Ingrid verlegen zijn?
Zijn er blije momenten in het boek?
Op welke manier gebeurt het pesten? Heb je dat al
zelf meegemaakt?
Wat zou jij doen op zo een moment?
Luisje is op zoek naar vriendschap. Vindt ze die?
Heeft ze die?
Wat vond je van het idee om schaakfeestjes te
geven? Wat deed Isabel? Begrijp je de reactie van
Luisje? Wat zou jij doen?
Een afsluitende doe-activiteit kan zijn: maak een eerste blad van de catalogus voor Luisje.
Het boek en de foto liggen er ter illustratie bij.

De vlecht - Kolet Janssen, ill. Benjamin Leroy
groep 3
(door Marleen Deseure)
Auteursinfo:
Kolet Janssen (Hasselt 18/04/1955) woont in Leuven. Ze studeerde godsdienstwetenschappenen geeft
deeltijds les in de derde graad van het middelbaar onderwijs. Ze wil lezers doen nadenken en helpen bij het
vormen van hun persoonlijkheid. Daarom vind ze het belangrijk steeds een boodschap te verwerken in
haar verhalen.”(zie www.villakakelbont.be) Achteraan in het boek kun je ook meer lezen over haar. Vraag
eens aan de lezers of ze weten wat pleegkinderen zijn? Zou dit ook belangrijk zijn voor dit boek?
Benjamin Leroy (Neerpelt 10/02/1980) is de illustrator van dit boek. Op zijn rapport in de lagere school
stond steeds Benjamin droomt teveel in de klas. Leren was niet echt iets voor hem, daarom ging hij al vroeg
naar de tekenacademie, volgde kunsthumaniora en later academie.
Bespreking
Inleiding
Vraag aan al de lezers naar een eerste korte reactie, noteer en doe hetzelfde op het einde van de bespreking.
Zou het kunnen dat het spreken over dit boek een andere mening geeft?
Op de linkerstartpagina, staan bij de beschrijving 3 trefwoorden opgenomen: vriendschap – mishandeling –
kansarmoede. Waarom worden die termen gebruikt, gegeven? Begrijpen de kinderen de woorden?
Kunnen ze een voorbeeld, een situatie geven uit het boek die telkens bij een woord past? Kunnen ze ook
telkens een voorbeeld geven uit de eigen leefwereld of een vb. uit een boek, een film..?
De personages en hun leefwereld
Welke twee personen zijn de belangrijkste in het boek?
Maak een blad met twee kolommen en noteer de namen van Jakob en Anna bovenaan. Laat de kinderen
zaken, situaties, woorden... opnoemen die met die personen overeenkomen (over de familie, de vrienden,
de netheid, de verschillen in de ouders,karaktertrekken enz.). Zijn er verschillen of gelijkenissen?
Ongetwijfeld komen er bij de kinderen een heleboel vragen en gespreksonderwerpen naar voor. Situaties
die veel kinderen uit een beschermd milieu niet kennen. Hierbij denken we o.a. aan :
- Het feit dat Anna broers en zussen heeft van verschillende vaders.
- De moeder die niet zonder man kan.
- Gino die teveel drinkt en dan agressief is.
- Grote wanorde in het huishouden.
- Anna die opkomt voor haar jongere zus (waarom reageert de moeder niet?)
- De assertiviteit van Anna ten opzichte van de eerder bedeesde Jakob.
Maak tijd en ruimte om hierover te praten!!
Een aantal passages uit het boek om voor te lezen en dieper op in te gaan.
p.10-11 En dan waren er nog de eenlingen zoals hijzelf […] niet echt ongelukkig om.

Vindt Jakob het erg dat hij alleen is op de speelplaats? Vraag eens aan de kinderen van de groep of het erg is
om ergens alleen naartoe te gaan, om ergens alleen te zijn?
p.34 : Waarom zeg jij niks in de klas? […] Ik heb daar niks mee te maken.
Wat bedoelt Anna hiermee? Lees ook voor waarom Jakob denkt dat hij Anna begrijpt. Denken jullie
hetzelfde als Jakob?
De illustraties
We overlopen de illustraties en proberen telkens uit te zoeken wie of wat bedoeld wordt. Zouden jullie de
figuren en situaties op dezelfde wijze tekenen? Zo ja, probeer eens een illustratie identiek na te tekenen. Zo
nee, probeer om een persoon of een situatie uit het boek te tekenen en laat daarna de anderen van de groep
raden wat of wie je voor ogen had.
Slot
Hoe eindigt het boek? Vinden jullie het een positief of een negatief einde? Zouden jullie graag een
vervolg lezen op dit boek? Zo ja of nee, waarom en hoe zou het verhaal volgens jullie verder kunnen gaan?
Misschien kan iemand (of meerdere) hun suggesties doormailen naar de auteur?

Sentimento - Carl Norac, ill Rebecca Dautremer
Groep 3
(door Caroline Verbruggen)
Auteursinfo
Carl Norac is in 1960 geboren in Mons, België. In 1986 kwam zijn eerste kinderboek uit. Humor en
tederheid komen in zijn teksten veelvuldig voor. Ook een symbolische kijk op de belevingswereld komt
naar voren. Carl reist veel en bezoekt vaak scholen om zo in contact te komen met kinderen over de hele
wereld.
Carl is de schrijver van Lieve woordjes en de andere boekjes over Lola (o.a. Je bent mijn lieve schattebout, Lola
en de nieuwe baby, Lola gaat verhuizen)
Rebecca Dautremer is geboren in 1971 in Gap, Frankrijk. Ze is illustratrice en getrouwd met Taï-Marc
Lethanh (zelf een auteur van kinderboeken). Ze hebben drie kinderen.
Rebecca illustreerde ook Het grote boek van vergeten prinsessen, Een reus van een vriend. Ze zorgde voor de
woorden en de beelden in Ik val op jou.
Bespreking met de juryleden
Er staat een mooi doosje met vragen in het midden van de tafel. Om beurt mag iemand een vraag uit de
doos halen. Dan tracht ieder zijn antwoord te geven. Als begeleider tracht je enkele kerngedachten die
verwoord worden op te schrijven.
1. Wie is de hoofdpersoon in het verhaal? Kan je hem of haar beschrijven? Wat voor iemand is dat?
2. Probeer met één woord te zeggen wat jou het meest opviel, aansprak, niet aansprak aan het boek?
3. Het schrift is anders dan normaal. Wat is er anders aan? Wat was jouw eerste indruk hierover? Was dit
gemakkelijk om te lezen? Waren sommige letters moeilijker te lezen? Past dit handschrift bij de
tekeningen?
4. Welk gevoel is het meest aanwezig in het verhaal ? Welke kleur past volgens jou bij dat gevoel? Vind je
die kleur terug in de illustraties?
5. Waarover gaat het verhaal? Dacht je toen ook aan een ander verhaal? Wat deed je denken aan het andere
verhaal?
6. Veel illustraties zijn zo dat wat er gebeurt zich veraf afspeelt. Meestal volgt dan een illustratie in close up
(dat is dichtbij). Welk gevoel roept dat op? Wat vind je van deze manier van illustreren?
7. Meneer Stein wil zijn pop geen naam geven. Waarom wil hij dat niet? Wat vind je daarvan? Heb jij je
knuffel een naam gegeven? Waarom koos je voor die naam?
8. De pop geeft zichzelf de naam ‘Sentimento’ Hoe komt hij aan die naam? Wat hoopt hij ?
9. Hoe reageren de mensen op Sentimento? Kan je dat zien in de illustraties? Kan jij zeggen waarom de
mensen zo reageren? Wat zou jij doen als je Sentimento was?
10. Zeggen de figuren Pinokkio en Frankenstein je iets? Vind je iets van deze verhalen terug in het verhaal
van Sentimento? Wat is er gelijkend? Wat is er verschillend?
Aan het einde van de vragenronde kan je nog even samenvatten wie wat vond van het boek.

Wist je dat mijn broer breekbaar is - Mikaël Ollivier
groep 3
(door Marleen Deseure)
Over de auteur en vertaalster
Wie van de lezers had opgemerkt dat het om een vertaald boek gaat?
Mikaël Ollivier werd geboren in Frankrijk, Versailles in 1968. Hij studeerde muziek, volgde filmschool,
werkte bij de televisie en schreef veel scenario’s. Daarna is hij beginnen boeken te schrijven. Dit boek
verscheen ook in het Frans, het Duits en het Spaans.
Welke titel is de mooiste?
- Tu sais quoi?
- Weibt du was?
- Sabes una cosa?
- Of de Nederlandse titel?
Sylvia Vanden Heede werd geboren in Zwevegem in 1961. Ze woont nu in Brugge. Op school vond ze
alleen de tekenles leuk en ze was ook altijd blij wanneer ze een opstel mochten schrijven. Ze schreef heel
veel jeugdboeken. Wie kent haar boeken van “Vos en haas”?
Inleiding
Er staat heel wat op de kaft (laat voorlezen): een superlange titel en een achterflap. Lees de achterflap voor
en sta even stil bij het woord “hilarisch”. Wat betekent dit woord? Is het een goed woord voor dit boek?
Welk woord zouden de kinderen gebruiken? Kunnen ze een woord opschrijven dat volgens hen bij dit
boek past?
Bespreking
Lees pag. 5-6 voor (inleiding?). Kon de lezer zich onmiddellijk in de situatie inleven? Welke elementen
komen al allemaal naar voor in deze inleiding? (Leven in Frankrijk, 14 juli met zijn festiviteiten, verjaardag,
de Franse revolutie met de bestorming van de Bastille.) Zijn dit nieuwe zaken voor deze leeftijdsgroep?
Zou het erg zijn voor het boek indien deze beginpagina’s ontbraken? Staan er dingen in die niet waar zijn?
Laat de kinderen het boek vertellen. Kunnen ze de vijf gezinsleden opnoemen en typeren (papa die ook
verzint, mama die zichzelf blijft en de twee broers?)
De verzonnen dingen in het boek, zijn dat echte leugens? Welke leugens (?) worden er allemaal verteld in
het boek? Neem een groot blad en noteer ze, probeer ook te ontdekken waarom ze zijn verteld en wat de
gevolgen waren.
Laat de groep eens nadenken over wie ooit zelf nog eens zo’n soort leugen verzon, waarom, wanneer...
Gevoelens
Heel veel gevoelens komen aan bod in het boek.

In de ruimte verspreid kun je bladen leggen met daarop een emotie genoteerd. Lees telkens een kleine
passage voor uit het boek en vraag de kinderen bij een gevoel te gaan staan die volgens hen daarbij past.
Praat er daarna over. Een paar voorbeelden:
- Gevoelens: o.a. verdriet - bang zijn – schaamte – verlangen – haat – liegen – angst – vriendschap –
geluk – stoefen – vrolijkheid – oordelen,veroordelen,beoordelen – jaloersheid
Korte situaties uit het boek voorlezen of vertellen. Een paar voorbeelden:
p.1 : weggaan van haar vrienden
p.2 : terecht komen in een nieuwe wereld.
p.15 : papa is zijn gammele auto aan het wassen
p.28 : haar eigen kleren zijn voor het museum.
p.42 : Gwinethe vertelt net zo’n leugen als Daphné.
p.53 : mama stelt voor om een feestje te geven.
p.61 : ze is blij met haar gezin in de nieuwe auto.
p.64 : papa wil indruk maken met de auto voor de deur.
p.76 : de vergelijking tussen Gwinethe en een barbiepop
...
Aandachtspunten
-Slechts één illustratie in het boek! Vind je dat jammer? Het is een kleine schets van de woonwijk. Zou je
de wijk ook zo tekenen?
-Er staan een aantal moeilijke woorden en ongewone zinnen in, is dit het werk van de auteur of de
vertaalster? Begreep je alles? In welke situatie werden ze gebruikt?
Vb. “in een magnetron op vier wielen”
“om de pil te vergulden”
“het boertje van buiten”
“de aanval is de beste verdediging”
…
- Hoe noemt Marie zichzelf in het boek? Wist je dat dit een heel bekende auteur is?
- Zijn de plaatsnamen van Frankrijk fictief of echt? Haal er even de kaart bij en volg hun tocht.
Slotvraagje
Wil ja na het lezen van dit boek op zoek naar andere boeken van deze auteur? Wil je het boek aan iemand
aanraden?
Denk je dat je aan Daphné (of Marie) zal denken wanneer je ooit nog eens op het punt staat een leugentje
te verzinnen?

Jonas en de dolfijn / Annelies Tock (auteur), Sanne te Loo (illustrator).
groep 3
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Annelies Tock werd geboren op 8 april 1951 in Sint-Gillis-Waas. Ze woont in
Haasdonk, een dorpje in het Waasland. Na een reis door Sinai debuteerde ze
met het boek Wachten op de regen (1981).
Ze schrijft korte verhalen, gedichten, Vlaamse Filmpjes en boeken. Annelies
Tock houdt van lezen, zwemmen en fietsen. Ook de heide, de bossen, de
wolken, de wind, de zon op het water en de stilte trekken haar aan. Maar het
liefst droomt ze weg bij muziek van Beethoven en Chopin en schilderijen van
Claude Monet. Ze houdt ook heel veel van dieren, maar van spinnen krijgt ze
de kriebels. Ze bezocht al heel wat Europese en Noord-Afrikaanse landen.
Genres: psychologisch, realistisch
Sanne te Loo (1972, Waddinxveen) woont met haar levensgezel en twee kinderen in Utrecht. In 1995
studeerde ze af aan de Academie voor Beeldende Kunsten Sint-Joost in Breda. Sindsdien illustreerde ze
voor verschillende tijdschriften, vakbladen en jeugdboeken. Ze werkte mee aan het tv-programma
Sesamstraat.
Meer info:
http://www.villakakelbont.be/html/index_auteurs.asp; http://www.dbnl.org/auteurs;
http://home.scarlet.be/~ev637074/; http://www.clavis.be
Stijl – structuur – thema’s
In heel eenvoudige en mooie bewoordingen beschrijft Annelies Tock de gevoelens en gedachten van een
kleine jongen. Voor Jonas is er nauwelijks een grens tussen fantasie en werkelijkheid. Daarnaast worstelt hij
met heel wat tegenstrijdige emoties: hij weet dat zijn ouders bezorgd om hem zijn, maar hij is ervan
overtuigd dat zij zijn kleine zusje liever zien; hij stuit op het onbegrip van zijn ouders waardoor hij op zoek
gaat naar iemand die hem wel gelooft.
In korte en vlot leesbare zinnen wil Annelies Tock de jonge lezertjes laten weten dat gevoelens als angst,
jaloezie, verdriet, liefde, twijfel… heel normaal zijn. Iedereen kent deze emoties, maar er wordt niet vaak
over gepraat. Aan de hand van haar verhalen wil de schrijfster ervoor zorgen dat de kinderen zichzelf en
hun gevoelens en gedachten herkennen zodat ze niet denken dat ze alleen zijn. Door zo’n verhaal te lezen,
durven ze er misschien over te praten met hun ouders.
Ook komt aan bod dat een kind niet de enige persoon is met een probleem. Door het personage van
Roosje wordt verteld dat iedereen wel een probleem kan hebben.

De vele mooie tekeningen in zachte kleuren zorgen ervoor dat de lezer voelt dat het verhaal zich afspeelt
in een liefdevolle, warme sfeer. Je kan de gevoelens van de personages duidelijk aflezen van hun gezicht en
de lezer ziet de dingen zoals Jonas ze ziet.
Het boek leent zich goed om aan jongere kinderen voor te lezen.
De thema’s zijn: fantaseren, vriendschap, dolfijnen
Enkele vragen en discussietips / een activiteit
De kinderen kunnen een tekening maken (in groep of elk afzonderlijk) rond de volgende vragen:
- waar droom ik van?
- waarover fantaseer ik graag?
- wat heb ik al gezien dat nog nooit iemand gezien heeft?
- Wat zou ik wel eens willen zien of meemaken?
Je kan met je groep een eigen fantasieverhaal maken. Je start als begeleider met het begin van een verhaal
en elk om beurt fantaseren de kinderen er een stukje bij. Je kan over dit ‘fantastische’ verhaal ook een
tekening maken of het naspelen.
Er kan gepraat worden over de verschillende gevoelens en gedachten die in het boek aan bod komen:
- gebeurt het dat jouw ouders jou niet geloven? Wat doe je dan? Ben je dan boos?
- ben je soms jaloers op je zus/broer? Waarom?
- heb je iemand (vriend(innet)je, oma/opa, een huisdier, een knuffel) waaraan je alles durft en kan
vertellen?
Als de kinderen geïnteresseerd zijn in dolfijnen kan je daar op ingaan:
- wat weten we over deze dieren?
- Wie zag al een dolfijnenshow
- Wie zag al dolfijnen in de zee?

Het Beeld – Riet Wille, ill. Ingrid Godon
groep 3
(door Marleen Deseure)
Auteursinformatie
Riet Wille is geboren in Gent in 1954. Ze heeft drie dochters. Haar ouders waren bloemisten, misschien
houdt ze daarom wel erg veel van de natuur. Naast schrijfster is ze logopediste. Speciaal voor kinderen met
lees- en schrijfmoeilijkheden schrijft ze vaak boeken die lekker lezen. Ze kan zelf niet tekenen, voor de
illustraties vraagt ze dan ook hulp. Riet had al vaker een boek op de KJV-lijst.
Ingrid Godon is in 1958 in Wilrijk geboren. Ze maakt al meer dan twintig jaar illustraties. Ze is heel veel
bezig met prentenboeken en gebruikt daarin meestal kleuren. Zou dit boek anders zijn met kleuren? Heb
je graag ingekleurde prenten, of kleur je liever de afbeeldingen met jouw fantasie?
Bespreking
We proberen het verhaal terug op te bouwen aan de hand van de illustraties. Ieder kind krijgt een kopie
van een afbeelding en vertelt wat en wie er op staat en in welke situatie. Lukt het om de juiste volgorde
erin te krijgen? Kunnen we ze bij boek I, boek II leggen?
Noteer de namen van de belangrijkste personages op een blad. Horen ze bij boek I, II of in allebei? Zet de
namen gegroepeerd in kolommen.
Kunnen de kinderen meer vertellen over de personages, over de relaties, over waarmee ze bezig zijn?
Zijn er gelijkenissen tussen de twee kolommen? Of verschillen?
Aandachtspunten
Wordt er gesproken over een moeder? Over leeftijden? Over vriendjes? Over hoe en wanneer Marten
gestorven is? Is dit jammer voor het verhaal, voor de lezer?
Er staat geen tekening in van de broer, de burgemeester. De figuur is duidelijk geschetst (het echte
clichétype) in woorden en gedragingen. Kunnen de kinderen zich hem voorstellen? Wat zouden de
verschillen kunnen zijn tussen de twee broers in de manier van kleden, wonen, praten...? Is dit stukje uit
het verhaal realistisch? Is dit een herkenbare situatie (ruzie in de familie, geen contact, de macht van
politici)?
Bepaalde situaties gebeuren in beide verhalen op bijna identieke wijze. Nochtans zijn er vele jaren tussen
de verhalen. Toch komen deze situaties in beide anekdotes geloofwaardig over. Zijn deze zaken tijdloos?
Bv. de opening van de tentoonstelling in het park en de opening van de tentoonstelling op school: de
burgemeester, tien maatpakken, de jury, het aanvangsuur..
Is het goed dat de twee boeken in één band zitten? Wat kon de auteur nog doen? (Vb. twee boeken
uitgeven.) Is dat beter of slechter?

Hoe belangrijk is kunst in dit boek?
Welke kunstvormen komen in dit boek voor? Beeldhouwen, vormen met klei, poëzie, fotografie.
Waarom houden die personen ervan? Waarom gaat iemand kunst beoefenen? Is er plaats voor kunst in
jullie leven? Familie, jezelf, vrienden... Is het een hobby of een echt beroep? Is een kunstwerk iets dat je
weggooit na verloop van tijd of blijft het belangrijk wat je maakte, ook als je er niet meer bent? Weten
jullie een kunstwerk hangen, staan, liggen? Heb je na het lezen van dit boek nagedacht over een beeld of
ga je in de toekomst aan dit boek denken wanneer je ergens een beeld ziet staan? Misschien bedenk je wel
een verhaal erbij, is dit dan poëzie?
Hoe belangrijk is de natuur in dit boek?
Marten, Mattis en Manon houden heel erg van de natuur. De dieren, het groen, de geluiden... halen ze er
hun inspiratie uit voor hun kunst? Zouden alle kunstenaars erg begaan zijn met de natuur?
Lees eens een stukje gesprek uit de natuur voor ( p.44-45). Is dit pure fantasie of kan je je die situatie
voorstellen? Praat niet iedereen tegen de natuur, tegen de planten en bomen, tegen de dieren?
De seizoenen zijn prachtig weergegeven: herfst met de spinnenwebben, winter met de witte jas, lentetijd is
nestjes bouwen en zomer krijgt de bloemenkrans. Herkennen we ze in de muziek van Vivaldi? Is luisteren
naar muziek ook kunst? Of muziek maken?
Slotvraagjes
Kunnen jullie blij zijn met de oplossing voor “het beeld” in het park?
Zou het kunnen dat er nog delen bij komen in het boek? Over welke personen zou boek III kunnen gaan?