Modulair 4 - Open Universiteit Nederland

m 

dulair 

nummer 4 4 februari 2011 jaargang 26 www.ou.nl 

Open Universiteit 

bestuur 

student 

onderzoek 

alumni 

Rector prof. Anja Oskamp: 

‘Levenlang leren 

steeds meer 

urgent’ 

6 7 14 20 

Lex Hegt: 

‘Om titel kun 

je niet heen’ 

Prof. Lucas Reijnders: 

’Blijf kritische 

vragen stellen’ 

Ria Verhallen en Monique Jacobs: 

’Studeren 

was bikkelhard 

werken’

c 

lofon 

Modulair verschijnt zeswekelijks, telt 

32 pagina’s, in een oplage van 31.000 

exemplaren. Het blad wordt uitgegeven 

door de afdeling Voorlichting, Service 

en Informatie van de Open Universiteit 

(ISSN 0920-2560). Studenten en alumni 

krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is 

ook een digitale editie (inclusief archief): 

www.ou.nl/modulair 

Redactie 

Hoofdredactie/eindredactie: 

Frans Bogaert 

Redactionele bijdragen 

Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, 

Frans Bogaert, Leon Mussche (cartoon), 

Paul Troost, Ramona Ghijsen, Ton 

Reijnaerts, Gijske Meijerink, Jeroen 

Liefhebber, Eva von Stockhausen 

Overige bijdragen 

Walter Bazen, Nanda Boers, Bep Franke, 

Paul Franck, Peter Nederlof, José 

Muijtjens, John Dohmen, Liesbeth de 

Groot-Vermeulen, Jesper Schumacher, 

Hans Egtberts, Louise Stijnen. Lisette 

Meijrink, Rob van het Hof 

Grafische vormgeving 

Visuele communicatie en documentverwerking, 

Vivian Rompelberg 

Basisontwerp: Exit Communicatie, 

Wessem 

6 

12 

Bestuur 

Nieuwe rector prof. mr. 

Anja Oskamp aangetreden 

Academic Experience 

‘Ik weet nu dat ik universitair 

onderwijs aankan’ 

Onderzoek 

Fotografie 

Peter Strelitski, Chris Peeters, André van 

den Akker, Marcel van Hoorn, Vivian 

Rompelberg, Coen Voogd, Cees Elzinga 

Druk 

OBT, Den Haag 

Terrapress mat 80gr 

Advertenties 

Voor advertenties kunt u rechtstreeks 

contact opnemen met de hoofdredactie 

Redactieraad 

Modulair (en e-Modulair) worden redactioneel 

bewaakt binnen de uitgangspunten 

zoals geformuleerd door de 

Redactieraad. 

Leden: voorzitter Koos Baas, ing. 

(Informatica); drs. Nanda Boers 

(Psychologie); Frans Bogaert MA 

(Voorlichting, service en informatie); 

drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); 

drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); 

Peter Honig (studiecentra); 

dr. Marga Winnubst (CELSTEC); 

Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ 

Studentenraad); drs. Max van Luik 

(Managementwetenschappen); Henny 

Schut (Marketing en communicatie); 

drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen). 

Redactieadres 

Secretariaat: 

Nicolle Delnoy (045-5762645) of 

Romy Ewoldt (045-5762858) 

Postadres: Valkenburgerweg 177 

Postbus 2960, 6401 DL Heerlen 

t 045-5762670 (hoofdredactie) 

f 045-5762766 

e-mail: modulair.redactie@ou.nl 

www.ou.nl/modulair 

Prof. dr. Lucas Reijnders met emeritaat: 

‘Essentie van 

wetenschap is kritische 

vragen stellen’ 

Maandelijks 

4 Nieuws 

5 column Stuutje 

6 bestuur 

7 De Student 

10 studentenraad 

11 en dan nog de studie 

13 ou achter de cijfers 

14 onderzoek 

16 actiViteiten 

17 start en support 

18 service 

23 studietips 

24 onderwijs 

30 tentameninfo 

31 AFGESTUDEERDEN 

Open Universiteit

inh 

ud 

De Student 

Student informatica Lex Hegt: 

‘Om een titel kun 

je niet heen’ 

Elektronische leeromgeving 

Studienet krijgt nieuw 

jasje vanaf juni 

19 

Alumni 

‘Eerlijk is eerlijk, 

het was bikkelhard werken’ 

20 

Onderwijs 

Dr. Frank Inklaar 

docent van het jaar 

22 


Modulair 4 februari 2011 

3

nie 

ws 

OU steunt protest tegen 

kabinetsplannen 

Vrijdag 21 januari vond in Den Haag een massaal protest plaats 

tegen de door het kabinet voorgestelde bezuinigingen op het 

hoger onderwijs. De studenten konden rekenen op steun van 

rectores en honderden hoogleraren – allen in toga – die hun stem 

lieten horen tijdens een bijzondere academische zitting. Mikpunt 

van protest van de studenten was de voorgenomen boete van 

drieduizend euro, voor zowel student als universiteit, bij studievertraging 

van meer dan 1 jaar in de bachelorfase of masterfase 

(deze maatregel geldt overigens niet voor OU-studenten). Tweede 

mikpunt was de afschaffing van de studiebeurs in de masterfase. 

Dit past volgens tegenstanders niet in de politieke ambitie dat de 

Nederlandse kenniseconomie tot de internationale top vijf behoort. 

Als instelling die toegankelijkheid van hoger onderwijs hoog in 

haar vaandel voert, steunde de OU het protest. De nieuwe rector 

magnificus prof. mr. Anja Oskamp (op foto derde van rechts) liep 

met OU-hoogleraren in het cortège om vervolgens, samen met 

CvB-voorzitter drs. Theo Bovens de academische zitting bij te 

wonen. Eerder reageerde Bovens al op de langstudeerdersmaatregel 

in zijn weblog (www.ou.nl > Actueel > Weblog collegevoorzitter) 

van 3 december 2010. Bovens pleitte er voor dat opnieuw 

naar ‘leerrechten’ wordt gekeken: ‘De charme van dit voorstel was 

en is dat het hele universitaire onderwijs in één systeem kan 

worden bekostigd, zowel de open variant (tempo-onafhankelijk) als 

de gesloten (jaar/semester-systeem).’ 

Boek prof. Stol over cybersafety 

In december vorig jaar is het boek Cybersafety overwogen verschenen 

van prof. dr. Wouter Stol, bijzonder hoogleraar Politiestudies 

bij de faculteit Managementwetenschappen. In het boek gaat 

Stol uitgebreid in op veiligheidsproblematiek in cyberspace. 

Cybercrime neemt voortdurend andere vormen aan. Wikileaksaanhangers 

die grote sites platgooien en op deze manier protesteren 

in cyberspace, een verdachte in een kindermisbruikzaak die 

de spil blijkt te zijn van een netwerk dat via internet kinderporno 

uitwisselt. Cybersafety overwogen is geen boek vol ingewikkelde 

technische termen van informatiebeveiliging. Het belicht vooral 

de sociale dimensies van veiligheid in de virtuele wereld. Met zijn 

boek hoopt prof. Stol een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling 

van beleid op het gebied van cybersafety en aan het veiligheidsonderwijs 

in Nederland. Naast hoogleraar aan de OU is Wouter 

Stol (1958) tevens lector Cybersafety aan NHL Hogeschool en de 

Politieacademie. 

Eerste plaats OU in Keuzegids 

Universiteiten 2011 

In de eind vorig jaar verschenen Keuzegids Universiteiten 2011 

staat de OU in de ranglijst van best beoordeelde universiteiten op 

de eerste plaats, samen met Wageningen University. Sinds 2005 

bezette de OU steevast de tweede plaats, achter Wageningen. 

De Keuzegids baseert haar ranglijsten op de resultaten van de 

Nationale Studenten Enquête (NSE) 2010 en de expertoordelen uit 

de visitatierapporten van opleidingen. De NSE wijst al jaren uit dat 

studenten de OU hoog waarderen, vooral op facetten als inhoudelijke 

kwaliteit studiemateriaal, samenhang programma, organisatie 

van de opleiding en communicatie 

naar studenten. Nu betreft 

de appreciatie ook de opzet van 

het programma en de beroepsgerichtheid. 

Collegevoorzitter 

drs. Theo Bovens over de score: 

‘Wij zijn dankbaar voor deze 

waardering. Ik zie het als een 

mooie opdracht om ons op dit 

kwaliteitsniveau te handhaven.’ 

4 Open Universiteit 

Modulair 4 februari 2011

c 

lumn 

Open Boek – over OER in Nederland 

Rondom de rectoraatsoverdracht, in december vorig jaar, is het 

Open Boek over open educational resources in Nederland uitgekomen, 

zowel in druk als online. In dit boek geven diverse betrokkenen bij 

het onderwijsbeleid en hoger onderwijs in binnen- en buitenland 

hun visie op open educational resources (OER) in Nederland, de 

pro’s en contra’s, strategieën en trends. Aanleiding voor het boek 

vormde het afscheid van prof. Fred Mulder als rector magnificus 

van de OU, die zich tijdens zijn tienjarig rectoraat een warm pleitbezorger 

toonde voor OER. Het boekje is zonder zijn medeweten 

samengesteld en werd hem tijdens de rectoraatsoverdracht op 

vrijdag 10 december aangeboden. De geïnterviewden zijn o.m. 

Marja van Bijsterveldt (minister van OCW); Rob Koper (CELSTEC), 

Paul Rullman (CvB-lid TU Delft), Hal Plotkin (Department of 

Education USA), Sijbolt Noorda (voorzitter VSNU), Martin Kropff 

(rector Wageningen University). Het boek kan gedownload worden 

via www.ou.nl/openboek. 

ISBN 978-90-79447-45-9 

5110512 

Open Boek - over open educational resources in Nederland Open Universieit 

5 mm rugdikte bij 115 gr. 

Open Boek 

over open educational resources in Nederland 

OU en VUB gaan samenwerken 

Het studiecentrum Brussel en de Vrije Universiteit Brussel (VUB) 

gaan samenwerken. Waar de VUB contactonderwijs aanbiedt en de 

OU Brussel zich toespitst op (online) flexibel afstandsonderwijs, ligt 

de werkvorm blended learning voor de hand. Daarmee komt het 

beste van twee werelden samen: vrijheid van studeren maar ook 

een fysiek academisch klimaat. Om de samenwerking een extra 

impuls te geven, schonk de OU in december een (gratis) module 

aan Nancy Lievyns, een studente met een visuele handicap. Zij 

volgt het voorbereidingsprogramma van de master Onderwijskunde 

aan de VUB, maar kan moeilijk alle contactmomenten bijwonen. 

Zij combineert haar studie ook nog eens met een baan. Door 

nu ook een OU-module te volgen – Nancy koos voor Ontwikkelingspsychologie 

– kan zij (ook) studeren zonder zich meteen te moeten 

verplaatsen. De studietrajectbegeleiders van de VUB gaan nu bekijken 

welke OU-modules in de VUB-opleidingen passen en mogelijk 

aanleiding geven tot vrijstelling. Op die manier kunnen concrete 

afspraken gemaakt worden over een formele samenwerking hoe de 

OU-modules te matchen met de VUB-opleidingen. 

Ieder een spekkie naar 

zijn bekkie 

Twee woorden vooraf. 1. Voor mij is er geen beter bewijs 

dat de OU een ‘echte’ universiteit is dan als ik in de krant 

mooie onderzoeksresultaten lees van iemand die aan de 

OU gestudeerd blijkt te hebben. 2. Voor die studenten 

van de OU die met zwoegen en ploeteren op het randje 

hun tentamens halen: niets dan lof! Jullie zijn net zo 

goed zeer gewaardeerde studenten als de volgende groep 

waar ik deze column aan wil wijden: de mensen die door 

intelligentie, veel tijd en/of motivatie achten en negens 

halen. In de laatste Modulair werd Monique Jacobs als 

goed voorbeeld genoemd, en zelf ken ik er ook een aantal. 

Hieruit trek ik de conclusie dat aan de OU zeker niet 

minder studenten dan aan de ‘gewone’ universiteiten 

in principe het niveau hebben om een wetenschappelijk 

onderzoeker te worden. Ik heb namelijk de indruk dat 

de OU sinds enige tijd meer interesse is gaan tonen voor 

de onderzoekskant van de universiteit. Het zou daarom 

wellicht handig zijn om mogelijke talenten vroeg te spotten. 

Ook heb ik de indruk dat het resultaat van het eerste 

tentamen – Inleiding in de psychologie, Inleiding in de 

rechtswetenschappen enzovoort – vaak al een goede indruk 

geeft van de vaardigheden van studenten om hoge 

cijfers te scoren. Het zou fijn zijn als zulke studenten 

meteen een brief thuis krijgen met het voorstel een speciaal 

traject voor getalenteerde studenten te volgen – als ze 

daar interesse in hebben. Bij onderzoeksvakken zouden 

ze dan een ander soort begeleiding krijgen, gericht op 

(nog) meer onderzoekskennis, zodat men een 8 of hoger 

scoort. En dat deze studenten actief uitgenodigd worden 

voor een kijkje in de keuken van het wetenschappelijk 

bedrijf: promoties, symposia en dergelijke. Juist voor studenten 

aan de OU, van wie velen niet uit een wetenschappelijk 

milieu komen, is het best mogelijk dat een wetenschappelijke 

carrière bij aanvang van de studie geheel 

buiten het gezichtsveld valt. Met speciale aandacht voor 

hoge-cijfershalers breng je misschien sommige studenten 

op een idee. Mocht een aantal daarvan besluiten als 

buitenpromovendus te gaan promoveren, dan vormen zij 

een rolmodel voor andere studenten en wordt het wetenschappelijk 

imago van de OU extra bevorderd. Een winwin-situatie. 

Maar nogmaals: niet omdat deze studenten 

meer gewaardeerd zouden zijn en daarom meer 

aandacht verdienen dan de zwoegers en ploeteraars. 

Iedere student verdient evenveel aandacht, maar de 

hoge-cijfershalers hebben 

wellicht andere aandacht 

nodig dan de zwoegers. 

Stuutje van Vulpen 

Studenten 



5

Tekst: Frans Bogaert 

Rector prof. Anja Oskamp 

aangetreden 

UNESCO Commissie, past de toepassing van 

OER prima in de millenniumdoelstelling 

‘Education for All’. Maar, ‘om de impact te 

krijgen die men terecht en noodzakelijk 

acht, is het belangrijk ook de beleidsmakers, 

de beslissers in het onderwijs van het 

belang ervan te overtuigen.’ 

helpen bij haar drievoudige verantwoordelijkheid 

voor achtereenvolgens kwaliteit en 

doelmatigheid, want gezamenlijk tot stand 

gebracht, en toegankelijkheid, want online 

beschikbaar. Daartoe moeten wel ‘sommige 

geldstromen enigszins anders gaan lopen’, 

aldus de terugtredende rector. 

Op vrijdag 10 december vond de 

rectoraatsoverdracht plaats. Met zo’n 

350 toehoorders – collega-rectoren, 

bijzondere gasten, medewerkers en 

studenten – moest worden uitgeweken 

naar het Theater Heerlen. Prof. Fred 

Mulder heeft zijn tienjarig rectoraat 

verruild voor de nieuwe UNESCOleerstoel 

voor een nog bredere 

uitwaaiering van de OER-beweging. Hij 

is per 1 februari opgevolgd door prof. 

Anja Oskamp. Mede als gevolg van de 

kabinetsplannen ziet zij in de toekomst 

studenten pas in een latere fase van 

hun leven kiezen voor een master en 

niet als vanzelfsprekend aansluitend 

aan hun bachelordiploma. Maar ook 

met het langer doorwerken krijgt 

levenlang leren steeds meer urgentie. 

In zijn openingsrede ging prof. dr. ir. Fred 

Mulder gedetailleerd in op de vooral internationaal 

goed op gang komende beweging 

van de open educational resources (OER), 

het via internet publiekelijk beschikbaar 

stellen en gebruiken van leermateriaal. 

De inspanningen van Mulder werden door 

gastspreker Sir prof. dr. John Daniel gekwalificeerd 

als een ‘outstanding contribution on 

behalf of the world’s distance.’ Daniel is 

President & Executive Officer van de Commonwealth 

of Learning, een intergouvernementele 

organisatie van de Commonwealthlanden 

‘deeply engaged with the global 

movement to open up educational content’. 

Hij is verheugd dat Mulder houder wordt 

van de UNESCO-leerstoel en zo een drijvende 

kracht kan blijven in de wereld van open 

afstandsonderwijs. Volgens drs. Greetje van 

den Bergh, voorzitter van de Nationale 



’En nu overtuigen zonder ambtsketen’ 

Rikki Dijksman BSc (informatica), voorzitter 

van de Studentenraad ziet enig gevaar in 

een ongestructureerde OER voor studenten, 

die het gevoel zouden kunnen krijgen ‘in 

een grote snoepwinkel beland te zijn.’ Dit 

vraagt van de student ‘dat je snel informatie 

kunt beoordelen en kunt bepalen of dit 

echt is wat je zoekt.’ Mr. Annie Brouwer- 

Korff, voorzitter van de Raad van toezicht, 

benadrukte de bijzondere inzet van Mulder 

waardoor de OU nu volop meedraait ‘in 

diverse nationale en internationale gremia’. 

Met een directheid die we van deze oudburgemeester 

van Utrecht gewend zijn, 

richtte Brouwer zich tot Mulder met de 

vraag of hij de wereld ook zonder ambtsketen 

kan overtuigen van OER: ‘Zal de weemoed 

naar de 10 mooie jaren voldoende 

verdwijnen om nieuwe ontwikkelingen op 

te nemen, te verwerken en aan te sturen?’ 

Investeren in OER loont 

In hoeverre leeft de OER-beweging, waarmee 

de OU internationaal voorop loopt, 

eigenlijk in eigen land? Volgens Mulder is er 

‘voor ons in Nederland nog een heel traject 

af te leggen, maar er zijn al flinke stappen 

gezet.’ Als goede voorbeelden noemde hij 

het mede door de overheid gefinancierde 

OpenEr-project van de OU met inmiddels 

zo’n 25 (gratis) korte cursussen, met als 

spin-off de Spinoza-reeks. Als best practice 

noemde Mulder het eveneens door OCW 

gefinancierde nationale programma voor 

Wikiwijs, het platform waar docenten leermateriaal 

kunnen vinden, maken en delen. 

Voorbeelden die aantonen dat ‘het loont 

om van overheidswege te investeren in de 

introductie van OER.’ Daarmee herhaalde 

hij zijn oproep dat OER de overheid kan 

Uit handen van collegevoorzitter drs. Theo 

Bovens mocht Fred Mulder een bijzonder 

boek, niet toevallig Open Boek getiteld, 

ontvangen. Daarin geven diverse actoren 

uit binnen- en buitenland – onder 

anderen Sijbolt Noorda (VSNU), Marja van 

Bijsterveldt (OCW) en Doekle Terpstra (toen 

nog voorzitter HBO-raad) – hun mening 

over OER in Nederland. 

’Levenlang leren krijgt steeds meer 

urgentie’ 

Uiteindelijk stond deze dag tevens in het 

teken van het aantreden van de nieuwe 

rector, prof. mr. Anja Oskamp, tot voor kort 

decaan faculteit Rechtswetenschappen 

VU – zij is officieel per 1 februari gestart. In 

haar toespraak stelde zij dat het haar overtuiging 

is ‘dat met de ontwikkelingen, die 

mede door de kabinetsplannen in het hoger 

onderwijs gaande zijn, studenten pas in 

een latere fase van hun leven zullen kiezen 

voor een master en niet vanzelfsprekend 

aansluitend aan hun bachelordiploma. Voeg 

daarbij dat wij allen langer zullen doorwerken, 

en het dus ook op latere leeftijd nodig 

blijft te leren, en het wordt duidelijk dat een 

levenlang leren steeds meer urgentie krijgt. 

Dat vraagt ‘om andere onderwijsmethoden 

van het aanbieden van universitair onderwijs 

en van studeren.’ Anja Oskamp benadrukte 

tevens het belang van samenwerking: 

‘op alle fronten.’ Hiermee doelde zij 

zowel op de interne alsook externe samenwerking, 

in het laatste geval vooral met 

andere universiteiten en hbo-instellingen. 

Meer weten? 

– het redeboek kunt u als pdf downloaden via 

www.ou.nl: nieuwsbericht 14 december 2010 

– ook het Open Boek kunt u als pdf downloaden 

via www.ou.nl/openboek 

– prof. Mulder werd eerder al uitgebreid 

geïnterviewd in Modulair 3 (pagina 10).

de st 

dent 

Enthousiasme voor zijn studie Informatica 

bracht Lex Hegt ertoe het logo van de Open 

Universiteit en de 14 modules die hij voor 

zijn propedeuse moet doen, op zijn koffiemok 

te laten printen. ‘Dat vond ik wel 

grappig, maar soms pak ik een andere kop, 

hoor’, relativeert hij zijn gedrevenheid. 

Vorig jaar schreef hij achter vijf modules 

met watervaste stift de score en de datum 

waarop hij het tentamen had gehaald. 

Vooral plezier in het vak houdt het tempo 

erin, en gezin en werk stimuleren hem bij 

zijn langdurige en onzekere project. Hij is 

er zich terdege van bewust dat hij de dag 

moet plukken, want het leven kan altijd een 

andere wending nemen. ‘Voor mij komt de 

Open Universiteit op het juiste moment.’ 

’Om een 

titel kun je 

niet heen’ 



7

de st 

dent 

De aanstekelijke verhalen van collega Tim op het werk misten hun 

uitwerking niet. Het duurde niet lang of Lex Hegt (45) had de boeken 

van Inleiding in de informatica in huis. ‘Mijn collega studeert 

al enige tijd aan de Open Universiteit en is enorm enthousiast. 

Hij liet me de boeken van enkele modules zien en wist me van de 

aantrekkelijke kanten van het afstandsonderwijs te overtuigen. 

Eigenlijk ben ik er dus gewoon ingerold.’ Hegt heeft ook voor hem 

een koffiebeker met zijn programma laten maken.’ Vooral over 

de structuur van afzonderlijk te bestuderen modules met een ‘te 

behappen’ hoeveelheid leerstof is hij bijzonder tevreden. De studie 

is daardoor overzichtelijk en goed te plannen. ‘Ga er even goed 

voor zitten en na twee of drie maanden kun je weer een module 

doorstrepen.’ Hij is nu anderhalf jaar bezig en volgt keurig de volgorde 

die de faculteit adviseert. 

Informatica is hem niet vreemd. Na mavo en havo volgde hij enkele 

korte opleidingen in het vak en groeide mee met de stormachtige 

ontwikkelingen in de informatietechnologie. Al twintig jaar werkt 

hij bij verschillende softwarebedrijven, de laatste zes jaar bij Ordina 

dat hem al drieëneenhalf jaar bij het ministerie van Buitenlandse 

Zaken detacheert. ‘Als technisch applicatiebeheerder knoop ik daar 

informatiesystemen aan elkaar en zorg ervoor dat onze ambassades 

overal ter wereld op uniforme manier hun visumsysteem kunnen 

beheren.’ 

Verandering 

Zijn werk vraagt van hem om op zijn vakgebied bij te blijven. Hij 

is daarom gewend op eigen initiatief in de boeken te duiken en 

zijn werkgever biedt hem regelmatig bijscholingscursussen aan, 

meestal om met nieuwe versies van Microsoft-producten kennis 

te maken. De afgelopen twintig jaar heeft hij zo een goedgevuld 

portfolio opgebouwd, maar daarmee is Lex niet tevreden. ‘Je kunt 

zelf dan wel vinden dat je een hbo-werkniveau hebt, maar een 

werkgever kijkt toch ook vaak naar een titel. Dat spreekt aan. Bij 

mij valt dan op dat ik alleen havo heb. Daar ga ik nu verandering 

in brengen.’ 

Naam: 

Lex Hegt 

Leeftijd: 

45 jaar 

Burgerlijke staat: gehuwd, 2 kinderen (7 en 5 jaar) 

Woonplaats: Leidschendam 

Vooropleiding: MAVO, HAVO 

Beroep: 

ICT-consultant, specialisatie 

Middleware 

Begonnen: 2009, Bachelor Informatica 

Afgerond: 5 modules uit de propedeuse 

Bezig met: Organisatie en management als 

voorbereiding op overstap Bachelor 

Informatiekunde 

Studiecentrum: Rotterdam 

Lex Hegt weet wat hij wil, maar hij heeft nog een lange weg te 

gaan, want hij heeft pas vijf modules op zijn beker afgetekend. Om 

structuur in zijn studie te krijgen heeft hij direct na zijn inschrijving 

contact met het studiecentrum gezocht. Veel studenten gaan naar 

de Open Universiteit, omdat ze per se alleen willen studeren en 

weinig zin hebben in groepsverband samen te werken. Bij Hegt ligt 

dat anders. ‘Op mijn eentje een boek doornemen vind ik geen 

probleem. Maar de begeleidingsbijeenkomsten die in het studiecentrum 

van Rotterdam aangeboden worden, voegen iets toe 

aan de opleiding.’ Hij maakt dan ook gretig van die mogelijkheid 

gebruik. 

Na begeleidingscyclus meteen op tentamen 

Gemiddeld kent een module vijf avondbijeenkomsten van ongeveer 

drie uur. Ze worden alleen voor open-boektentamens georganiseerd 

en ze zijn niet verplicht. Hegt volgde de colleges van 

de modules Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 en 2 en 

Discrete wiskunde A. ‘Voor Inleiding in de informatica was er geen 

begeleiding en de stof van Databases kende ik grotendeels al door 

mijn werk. Dat tentamen heb ik er in de zomervakantie doorheen 

gejaagd.’ De begeleidingssessies hebben de nodige voordelen. 

De hele tentamenstof wordt systematisch doorgenomen en van de 

deelnemers wordt verwacht dat ze de colleges goed voorbereiden. 

De studie heeft zo wel een schools karakter, maar daar zit Lex niet 

mee. ‘Een betere stimulans om door te studeren kan een student 

zich niet wensen en de werkcolleges houden het tempo erin.’ 

Na afloop van een begeleidingscyclus doet hij direct tentamen. 

‘De leerstof zit dan nog vers in mijn hoofd.’ 

’Contact met docenten en 

studenten voegt iets toe’ 

Naast de begeleidingsbijeenkomsten van de faculteit zocht hij ook 

op Studienet contact met medestudenten. Een erg levendig discussieforum 

vindt hij het niet, maar hij ontmoette er wel jaargenote 

Petra. Hun studie loopt weliswaar niet parallel, maar ze is even 

fanatiek als Lex en als het kan, nemen ze samen de modules door. 

‘Petra komt uit het onderwijs en heeft een andere inbreng dan een 

ICT’er als ik. Een module als Organisatie & management ligt haar 

wellicht beter dan mij, terwijl ik minder moeite met een programmeermodule 

als Java heb.’ 

De samenwerking bevalt uitstekend. ‘Je zit niet alleen te ploeteren 

en zie je het even niet meer zitten, dan kan je studiemaat je 

erdoorheen trekken. Samenwerken motiveert je om je door taaie 

studieboeken te worstelen.’ Bij samen studeren alleen is het niet 

gebleven. ‘Petra woont hier redelijk in de buurt en onze gezinnen 



zijn bevriend geraakt. Toen ze enkele maanden 

geleden een baby kreeg, zijn we dan 

ook met z’n allen op kraamvisite gegaan.’ 

Met beide benen op de grond 

De studie van Lex ziet er veelbelovend uit, 

maar hij blijft met beide benen op de grond 

staan. ‘Ik zie wel hoever ik kom.’ Want 

ondanks zijn achtergrond in de informatica 

zijn er vakken waartegen hij als een berg 

opkijkt. Wiskunde bijvoorbeeld. ‘Dat heb ik 

na mavo-2 niet meer gehad, ik ben op een 

talenpakket van de havo gekomen.’ Tot zijn 

opluchting is zijn wiskundeknobbel groot 

genoeg en haalde hij het tentamen in één 

keer. Discrete Wiskunde B hoopt hij te ontlopen, 

want hij wil naar het nog op te zetten 

bachelorprogramma Informatiekunde 

overstappen. ‘Informatiekunde richt zich 

minder op de technische aspecten en meer 

op het inpassen van informatietechnologie 

in een organisatie. Dat past meer bij mijn 

huidige werk.’ 

Nu hij het ‘struikelvak’ Wiskunde A heeft 

gehaald, is hij ervan overtuigd dat zijn 

propedeuse er zeker in zit. De planning is 

2012. ‘Een module halen die je absoluut 

niet ziet zitten, geeft me een push.’ De 

studiedip die hij eind vorig jaar tegenkwam, 

kon daar geen verandering in brengen. 

Voor zijn werk heeft hij een intensieve 

opleiding gevolgd en de studie verdween 

daardoor tijdelijk naar de achtergrond. 

‘Het tempo was eruit. Maar dan kijk ik eens 

naar mijn koffiemok en zie wat ik allemaal 

gedaan heb.’ En natuurlijk heeft hij zijn 

studiemaatje en zijn vrouw die ook een 

parttime studie volgt. Op de studie aldus 

heeft hij behoorlijk grip, wil hij maar zeggen. 

Daarmee refereert hij nog kort aan 

zijn hobby, het met een astronomische 

telescoop in het heelal turen, op zoek naar 

het ongrijpbare. ‘De tijd zal uitwijzen of ik 

de beker tot op de bodem leegdrink. Het 

begin is er.’ 

Tekst: Paul Troost 

Beeld: Peter Strelitski 



9

st 

dentenbelangen 

In 2010 heeft de Inspectie voor het Onderwijs een rapport uitgebracht 

over de toegankelijkheid van hoger onderwijs in Nederland. 

Laat dat nu net één van de speerpunten van de Studentenraad voor 

deze zittingsperiode zijn. Aandacht voor mensen met lichamelijke of 

psychische beperkingen of chronische aandoeningen is volgens ons 

erg belangrijk. Zeker aan de Open Universiteit moet het mogelijk 

zijn om met enkelvoudige of meervoudige beperkingen te kunnen 

studeren. Toch is dat nog niet altijd zo vanzelfsprekend. 

Hoe toegankelijk is 

OU voor studenten met 

een beperking? 

De Open Universiteit heeft een duidelijk beleid als het gaat om studeren met 

een beperking. Studeren op eigen tempo is sowieso een kenmerk van de OU. 

Maar er is veel meer mogelijk: aangepaste tentaminering, lesmateriaal dat is aangepast 

voor blinden en slechtzienden, uitzonderingen op diverse regels. Er is zelfs 

een speciale adviseur ‘Studeren met een functiebeperking’, mevrouw Cleo Merckx. 

Op de website van de OU wordt ruim aandacht besteed aan studeren met een 

beperking. Zelfs de studiecentra worden beoordeeld op fysieke toegankelijkheid. 

Je zou bijna zeggen dat het allemaal niet beter kan! 

Voor een universiteit die zich duidelijk profileert op het gebied van studeren met 

een functiebeperking – een koepelbegrip voor allerlei beperkingen en aandoeningen 

– is het voor een Studentenraad relatief makkelijk om, daar waar dat wenselijk 

en mogelijk is, te pleiten voor een nog betere aansluiting van het wetenschappelijk 

onderwijs op mensen met een functiebeperking. Toch is niet alles rozengeur 

en maneschijn. 

Standaarden 

Eén van de belangrijkste kritiekpunten van de Studentenraad, als het gaat om 

studeren met een beperking aan de OU, is de digitale leeromgeving. Zowel de 

algemene website van de OU als de studieomgeving Studienet is verre van toegankelijk. 

W3C, het consortium dat min of meer toezicht houdt op het world 

wide web (internet), heeft standaarden ontwikkeld om het internet toegankelijk 

te maken voor iedereen, ook voor mensen met een functiebeperking. Dit project, 

Web Accessibility Initiative (WAI), wordt in Nederland geïmplementeerd door de 

Stichting Waarmerk drempelvrij.nl. 

Het kan niet zo zijn dat een universiteit die zich zo expliciet (ook) richt op 

studenten met een functiebeperking werkt met een digitale leeromgeving die 

niet voldoet aan de internationaal geldende Web Content Accessibility Guidelines 

(WCAG 1.0) van het W3C, overeenkomend met de Richtlijnen van drempelvrij.nl. 

De OU zal, zeker op dit punt, een forse inspanning moeten leveren om haar website 

en studieomgeving volledig toegankelijk te maken. En op korte termijn 

moeten voldoen aan nationaal en internationaal geldende richtlijnen en standaarden. 

Benieuwd naar ervaringen van studenten 

Ook op andere zaken zullen wij als Studentenraad blijven letten. Het is belangrijk 

dat goedbedoeld beleid, inclusief een speciale functionaris voor studeren met 

s t u d e n t e n 

Hans Egtberts 

De Studentenraad (SR) is het formele, namens alle 

studenten sprekende medezeggenschapsorgaan. 

De huidige SR telt zeven leden (er zijn negen zetels). 

De leden spreken in diverse samenstellingen mee over 

domeinen zoals: Student meer centraal, profilering 

OU, financiën, kwaliteit van het onderwijs, Vlaamse 

studenten. Met de recente wijziging van de WHW 

(september 2010) beschikt de Studentenraad, in de 

gezamenlijke vergadering met de Ondernemingsraad, 

nu over de belangrijke bevoegdheid van instemmingsrecht 

op het OU-instellingsplan. In Modulair spreekt de 

Studentenraad steeds op eigen gezag. 

Wilt u eens een vergadering bijwonen, bel dan met 

het ambtelijk secretariaat 045-5762737/2215 of mail 

naar studentenraad@ou.nl. Wilt u meer weten over de 

SR, ga dan naar Studienet > Studentenraad. 

een beperking, ook daadwerkelijk ertoe leidt 

dat studenten met een enkel- of meervoudige 

beperking in staat zijn een studie op universitair 

niveau te volgen aan de Open Universiteit. 

Om dat te kunnen beoordelen moet een 

Studentenraad niet alleen kijken naar wat er 

op papier staat, maar vooral naar hoe het allemaal 

in de praktijk uitwerkt. Daarom zijn wij 

benieuwd naar uw ervaringen. Geef ze door 

aan ondergetekende via e-mail: jw.egtberts@ 

studie.ou.nl of bel 06-43216141. 

Hans Egtberts, secretaris Studentenraad 

raad 



en dan (nog) de st 

die 

Maria Thehu 

Studeren bij de Open Universiteit kan vanuit verschillende motieven. 

Interesse, vergroten van de deskundigheid of gaan voor die felbegeerde 

academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. 

Zo’n solistische studie vereist echter ook de kunst van het 

inpassen in een leven dat zich in velerlei opzicht kenmerkt door drukte. 

En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie 

vroeg dat aan de Maria Thehu (41), student Managementwetenschappen. 

Tekst: Ramona Ghijsen 

Belangrijkste bezigheden overdag? 

’Ik geef leiding in de textielsector aan een team merchandisers en 

kwaliteitsmedewerkers in Azië. Mijn verantwoordelijkheid is dat de 

producten tijdig en in de juiste kwaliteit aan Europese bedrijven 

worden geleverd. Ik reis dan ook vaak naar Azië om te zien wat er 

speelt en direct te kunnen anticiperen indien noodzakelijk.’ 

Studeer bij de Open Universiteit sinds… 

’2006. Ik wilde een studie doen die niet gerelateerd was aan mijn 

werk. Ik zag in China dat er nog veel gedaan kon worden aan het 

tegengaan van milieuvervuiling, ook in de textielsector. Met de 

bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen wilde ik hieraan 

mijn eigen bijdrage leveren.’ 

Wo-studie of een enkele cursus? 

’In eerste instantie ben ik dus begonnen met de intentie om de 

bacheloropleiding te behalen. In de praktijk bleek dat de opleiding 

geen houvast biedt voor de verbeteringen die ik wilde bereiken 

op het gebied van bewust met het milieu omgaan. Mijn interesse 

voor de volledige studie is dus verwaterd. Ik kwam wel met de juiste 

mensen in contact en kon nu mijn eigen mening geven over deze 

verbeteringen. Dit heeft lokaal en op kleine schaal daadwerkelijk 

effect gehad.’ 

Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie? 

’Ongeveer zes uur per week.’ 

Studieproblemen? 

’Het is vaak moeilijk, omdat je er alleen voor staat. Ik mis wekelijkse 

bijeenkomsten of het inleveren van opdrachten. De cursussen met een 

periodiek schema of met tussentijdse opdrachten, gaan me makkelijker 

af. Gezondheid speelt een grote rol bij de voortgang van mijn studie. Een 

week nadat ik van studierichting was veranderd werd er bij mij darmkanker 

geconstateerd. De operatie (en narcose) die daardoor volgde, hebben 

mijn concentratievermogen verminderd. De studiemotivatie zwakt ook 

af als je een dergelijke diagnose krijgt. Het heeft twee jaar geduurd om 

weer op mijn oude niveau te komen. Ik ben in januari gestart bij een 

nieuwe werkgever in een managementfunctie en mijn doel is nu weer 

gerichter te studeren.’ 

Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? 

’Ik studeer voornamelijk als ik alleen in het buitenland verblijf. Een stukje 

tijdopvulling. Mijn achterban is dan ook niet zo bezig met mijn studie.’ 

Lees altijd in Modulair? 

’Ik vind de cartoon Stuey erg grappig. Verder lees ik eigenlijk de gehele 

Modulair in onregelmatige volgorde.’ 

Nog te gaan? 

‘Ik ben bij de OU blijven studeren vanwege het gemak van waar en 

wanneer je maar wilt studeren en in je eigen tempo. Nu volg ik een 

aantal cursussen van Managementwetenschappen die gerelateerd 

zijn aan mijn werk. Deze kan ik dagelijks in de praktijk toepassen en 

dat geeft me direct voldoening met of zonder certificaat.’ 

‘Ik studeer als ik alleen in het buitenland ben’ 

Andere bezigheden waarvoor de studie moet wijken? 

’Mijn werk en sporten. Ik doe aan hardlopen om mijn conditie op 

peil te houden. Nu volg ik een trainingsschema van tien km. En dan 

natuurlijk mijn man Ronald. Hij komt regelmatig naar Azië, maar 

alleen voor vakantie; lekker op het strand liggen of shoppen in Hong 

Kong. ’ 

Binding met de Open Universiteit? 

’In het studiecentrum van Leuven heb ik wel binding opgebouwd. 

Alle consulenten daar zijn vriendelijk en behulpzaam. Ze kennen hun 

studenten persoonlijk.’ 

Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen 

’De kosten niet te hoog te maken. Mensen die vroeger vaak niet de 

financiële middelen hadden om te studeren, willen deze kans nu 

graag inhalen. Begrijpelijk voor de OU moet zijn dat juist deze mensen, 

vanwege hun lagere opleiding, geen topsalaris genieten en middels de 

OU juist hun kansen willen vergroten.’ 

Ultieme tip(s) voor medestudenten? 

’Kies de cursussen die je boeiend vindt en waar je de geleerde kennis 

gelijk in de praktijk kunt brengen.’ 



11

Tekst: Ton Reijnaerts 

Foto’s: Marcel van Hoorn 

Investeren in ‘high potentials’ die leergierigheid, 

motivatie en doorzettingsvermogen 

als grootste gemene deler 

hebben, betekent investeren in de toekomst 

van het universitaire onderwijs 

in Nederland. Dat werd opnieuw bevestigd 

tijdens een feestelijke uitreiking 

van cursuscertificaten aan 48 vwo-leerlingen, 

15 december op de Heerlense 

campus. Terugtredend rector Fred 

Mulder drukte de aankomende studenten 

op het hart: ‘Ga voor je bachelor en 

voor het ontwikkelen van je sociale 

contacten en vaardigheden vooral naar 

een campusuniversiteit, uiteraard zien 

we je daarna graag terug voor de 

masteropleiding.’ 

‘Ik weet nu dat ik universitair onderwijs aankan’ 

Vierde lichting Academic 

Experience ontvangt certificaat 

Rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder wilde 

in vol ornaat en met een goed gevoel afzwaaien 

bij de OU (hij gaat een UNESCO-leerstoel aan de 

OU bezetten; red.). En waar kon dat nou beter als 

tijdens een feestelijke uitreiking van cursuscertificaten 

aan de jongste studenten, die naast hun 

reguliere vwo-studie een jaar intensief aan OU en 

wetenschappelijk onderwijs hebben geproefd. 

48 pré-universitaire studenten, in zes verschillende 

studierichtingen, ontvingen het OU-certificaat 

‘Academic Expercience’. Het 49ste certificaat 

overhandigde Mulder aan de moeder van Lidewij 

Rouhof. De studente van het Sittardse Trevianum 

volgt, als uitvloeisel van een gewonnen academic 

award, haar vijfde en zesde vwo-jaar in Mostar, 

Bosnië. 

Hoewel de OU behoort tot de groep van veertien 

Nederlandse universiteiten en recent door 

haar studenten zelfs werd uitgeroepen tot de 

‘beste universiteit van Nederland’, benadrukte 

Mulder dat het beslist niet de opzet van Academic 

Experience is om de aankomende studenten te 

bewegen om na het afronden van hun vwoopleiding 

bij de OU te komen studeren. 

‘Ga voor je bachelor en voor het ontwikkelen van 

je sociale contacten en vaardigheden vooral naar 

een campusuniversiteit’, hield Mulder zijn gehoor 

voor. ‘De VU, Wageningen, Leiden, Eindhoven, 

Nijmegen, Delft of Middelburg; we hebben écht 

goede universiteiten in Nederland. Uiteraard zien 

we je daarna wél graag hier terug voor de masteropleiding. 

Als je wilt werken én studeren, is de 

OU ideaal.’ 

Aan de vierde jaargang van Academic Experience namen 27 scholen en twee instituten 

voor hoogbegaafden deel. De orientatie/verdieping van studenten op hun vakgebied 

alsook op de universitaire manier van studeren ter ondersteuning van de toekomstige 

studiekeuze mag zich in een groeiende populariteit verheugen. Vooral in Limburg, 

maar ook in andere gebieden buiten de Randstad, waar reguliere universiteiten de 

nodige gasten proefcolleges aanbieden, neemt de interesse toe. Voor de vijfde jaargang 

van de nieuwe loot aan de academische stam hebben zich nu al 134 studenten 

aangemeld. 

Mentor namens de OU, Leonie Heldens MSc, zette fluks uiteen dat Academic 

Experience desondanks geen puberaal speeltje is. ‘Het is een kompas waarmee vwostudenten 

een koers leren uitzetten. Bij de cursussen gaat het om speciaal geselecteerde 

bachelorcursussen, die aansluiten bij het gekozen vwo-profiel. Het is in meerdere 

opzichten een bijzonder leerzame en waardevolle ervaring. Stel je wilt psychologie 

studeren, en wordt vervolgens uitgeloot. Je besluit om een jaar te wachten. Dan begin 

je alsnog en blijkt vervolgens dat de studie toch niet datgene 

is wat je ervan had verwacht. Dan verlies je dus twee jaar.’ 

Leonne Hollanders (op foto hiernaast), die succesvol de cursus 

Sociale psychologie afrondde, onderstreepte onbedoeld 

de woorden van Leonie Heldens. ‘Ik ben heel blij dat ik het 

heb gehaald, maar ik weet nu héél zeker dat ik geen opleiding 

Sociale psychologie ga doen. Ik vond de cursusstof droog. Ik 

had verwacht meer praktische dingen te doen.’ De vwo-studente 

van het Heerlense Bernardinuscollege is niet de enige 

die kiest voor een andere studierichting, zo bleek. 

Maar de zitting in Heerlen bracht meer wetenswaardig 

heden voor het voetlicht. Het gemiddelde slagingspercentage 

voor Academic Experience was tot dusver zo’n 45 procent. Bij de jaargang 2009-2010 

bedraagt het slagingspercentage echter liefst 63 procent. En dát terwijl vrijwel geen 

student de geïndiceerde 120 uur aan de cursus besteedde. Desgevraagd noemden de 

meeste studenten 60 tot 80 uur, sommige zelfs maar 40 uur. 



‘Of de cursus was te eenvoudig, 

óf jullie zijn briljant!’ 

Het plannen van de OU-cursus naast de reguliere opleiding bleek 

voor veel studenten de grootste bottle neck. Min of meer exemplarisch 

was het verhaal van Jelske de Kraker (op foto boven), die 

met een 9 slaagde voor de cursus Levenswetenschappen 1. ‘Ik 

heb er maandenlang te weinig aan gedaan. Toen ik bericht kreeg 

dat ik de week erna een tentamen had, heb ik in een weekend zes 

hoofdstukken erin gestampt. Glimlachend: ‘En ik heb het gehaald!’ 

‘Of de cursus was te eenvoudig, óf jullie zijn briljant. Ik geloof, eerlijk 

gezegd het laatste’, reageerde prof. Mulder op een van de vele 

onthullende bloem-lezingen. 

Alle geslaagden hadden dan ook hun eigen bijzondere verhaal. 

Anneke Veldman, vwo-studente van het Trevianum in 

Sittard, slaagde ondanks haar dyslexie met een 9 voor de cursus 

Organisatie en management. Anne-Sophie van den Heerik, leerlinge 

van het Centrum Creatief Leren voor hoogbegaafden in 

Sterksel, studeerde onwetend met dezelfde hindernis – ‘Ik weet dat 

pas sinds eergisteren’ – maar rondde succesvol de cursus Kijken 

naar Amerika af. 

Succesvol was ook Stan Kerstjens (op foto rechts). Op vijftienjarige 

leeftijd begon hij als 4-vwo-student van het Trevianum als laatste 

in zijn groep aan de cursus Sociale psychologie. En wist zijn achterstand 

heel snel in te halen. ‘Dat heeft niet zozeer aan de begeleiding 

van de school of de OU gelegen. In feite heb ik het geheel 

zelfstandig gedaan. Hoeveel uur ik aan de studie heb besteed? 

Hmm, minder dan 20 uur! Wat blief? Glimlachend: ‘Als je eenmaal de 

methodiek van vragen doorhebt, is het in principe eenvoudig. Dan 

denk je dat had ik ook zo kunnen bedenken.’ 

Stan Kerstjens (op foto rechts), die de feestelijke zitting in Heerlen 

muzikaal ondersteunde, is dan ook een schoolvoorbeeld van een 

high potential. Hij was als kind al ontzettend leergierig. ‘Waarom is 

dat en hoe zit dat in elkaar?’ waren twee vragen die steevast op zijn 

lippen lagen. ‘Stan is constant bezig, veelal met een aantal dingen 

tegelijk. Hij werkt achter de computer 

en componeert en speelt vrijwel tegelijkertijd 

muziek’, vertelt moeder Kerstjens. 

Het gezin is inmiddels verhuisd. Naast 

zijn studie aan het stedelijk Gymnasium 

in Leiden volgt Stan nu bij de OU de cursus 

Muziekwetenschappen. ‘Ik weet nu 

dat ik universitair onderwijs aankan. Mijn 

probleem is dat ik eigenlijk alles leuk 

vind. Het wordt dus dadelijk ontzettend 

moeilijk om een keuze te maken.’ 

De OU achter de cijfers … 

2537 

van de ruim 26.000 studenten die gedurende 2010 over inschrijvingsrechten 

beschikten, studeerden vanuit België. Het overgrote deel daarvan 

bezit de Belgische nationaliteit en studeert aan onze (6) Belgische studiecentra. 

Voor het overige betreft het vooral Nederlanders die naar België 

zijn verhuisd. Een beperkt aantal van 158 studenten woont in België, maar 

is verbonden aan een Nederlands studiecentrum. Een mooi voorbeeld van 

grensoverschrijdend woon-studeer verkeer. 

Gedurende 2010 studeerden er ook 726 mensen vanuit het buitenland aan 

de Open Universiteit, dat wil zeggen vanuit andere landen dan Nederland 

en België. Zo’n 80 procent daarvan bezit de Nederlandse nationaliteit 

en betreft dus hoofdzakelijk expats. Van de 152 studenten met een niet- 

Nederlandse nationaliteit die in 2010 vanuit het buitenland studeerden, is 

een groot deel geboren en getogen in België. Niet vreemd vanwege ons 

Nederlandstalige cursusmateriaal, maar het is toch mooi om te constateren 

dat we voor een aantal van onze zuiderburen ook in den vreemde een 

universitair kenniscentrum op afstand kunnen bieden. 

Voor studenten in het buitenland treft de Open Universiteit speciale 

voorzieningen. Het meest in het oog springend zijn in dat kader de 

voorzieningen voor tentamens. De studenten die woonachtig zijn in 

Europa moeten hun tentamens in Nederland of België afleggen, maar de 

Nederlandse studenten die elders wonen, worden geacht zich te vervoegen 

bij een Nederlandse ambassade of consulaat. Het Ministerie van 

Buitenlandse Zaken bemiddelt in die gevallen. Dit geldt helaas niet voor de 

Belgische studenten in het buitenland. Zij kunnen niet bij hun ambassade 

of consulaat terecht en zullen hun tentamens moeten afstemmen op de 

periodes waarin ze tijdelijk weer in België of Nederland verblijven. 

Ondanks de ‘ongemakken’ van het studeren in het buitenland studeren 

126 van de 726 buitenlandse studenten al 10 jaar of langer aan de OU. 

Dit is procentueel gezien iets minder dan de totale studentpopulatie van 

de OU (24 procent van alle studenten in 2010 studeerde al 10 jaar of langer 

aan de OU) maar toch ... 

De voortgaande digitalisering van ons onderwijs, en dan met name op het 

gebied van tentaminering en begeleiding, zal ongetwijfeld het studeren 

in het buitenland vergemakkelijken. De toegevoegde waarde van online 

begeleiding via virtual classrooms hoef ik in dit kader niet uit te leggen. 

Wat zou trouwens het effect zijn van de introductie van ons onderwijs in 

het Engels, in elk geval cursusmaterialen en tentamens? Ik heb zo niet de 

omvang van de buitenlandse activiteiten van de Britse Open University 

paraat, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de OU hiermee 

een merkbare uitbreiding van haar populatie met echte (niet-Nederlandstalige) 

buitenlandse studenten tegemoet zou kunnen zien. 

Jeroen Liefhebber 



13

onderz 

ek 

Hoogleraar milieukunde professor 

dr. Lucas Reijnders geniet wereldfaam 

op zijn vakgebied. De vrijdenker was 

echter nooit een voordenker. ‘De 

grondhouding van een universitaire 

student moet zijn om regelmatig 

vragen te stellen als: is dat nu wel zo? 

Is dat nu wel goed, verstandig, het 

beste of juiste?’ 

Sinds 1 februari 2011 is professor dr. Lucas Reijnders, hoogleraar 

natuurwetenschappelijke milieuwetenschappen aan de Open 

Universiteit en hoogleraar milieukunde aan de Universiteit van 

Amsterdam (UvA), met emeritaat (pensioen). Bij de UvA geeft hij 

op 31 maart zijn afscheidscollege. Zijn afscheidscollege bij de OU, 

ook voor de studenten, heeft hij nadrukkelijk in een boek gegoten, 

getiteld Water. Daarin behandelt hij onder meer de herkomst van 

water. Een dreigend tekort aan zoet water van goede kwaliteit 

vormt naar het oordeel van Reijnders het grootste en meest urgente 

probleem, waardoor bijvoorbeeld de productie van voedsel in 

het gedrang kan komen. Het OU-afscheid typeert de hoogleraar. 

Lucas Reijnders was nooit een man van de gebaande paden. Het 

onconventionele zat en zit in hem. Niet in zijn uiterlijk en zijn 

presentatie, maar wel in zijn hart. Zo heeft de eeuwige ‘rebel’ de 

grondhouding om niet standaard te geloven wat autoriteiten zeggen. 

Met reden zoals de bekende Nederlander onlangs bij de brand 

in Moerdijk weer eens aantoonde. ‘Goede vragen stellen, kritisch 

zijn’, dat is in de optiek van de hoogleraar óók de essentie van universitair 

wetenschappelijk onderwijs. 

De biografie van Lucas Reijnders (1946) leest als een spannend 

boek. De Amsterdammer studeerde biochemie aan de UvA. ‘Ik heb 

veel geleerd, maar vond de studie eerlijk gezegd nogal saai.’ Zijn 

overtollige energie stak de student in de studentenvakbeweging. 

In de tijd van de Provo’s en Kabouters zette hij zich in voor studentenhuisvesting 

en studietoelagen. Glimlachend: ‘Dat was heel leuk 

om te doen. Ik wist beter dan het toenmalige hoofd van de afdeling 

studietoelagen hoe de regeling in elkaar zat.’ 

In het tijdperk van de grote veranderingen ontwikkelde hij zich ook 

tot wetenschapsjournalist. ‘Grote wetenschappelijke tijdschriften 

als Science en Nature schreven al vrij veel over milieu-onderwerpen. 

In Nederland was dat in die tijd nog een non-onderwerp. Ik vond 

het wél zeer interessant. In die tijd schreef ik al voor studentenbladen. 

En in Vrij Nederland over studietoelagen. Op een bepaald 

moment zochten ze een bèta, die iets leesbaars over milieu-onderwerpen 

kon schrijven. Toen vroegen ze mij of ik niet ook wetenschapsjournalist 

bij Vrij Nederland wilde worden.’ 

Reijnders stemde in. Ook werd hij steeds vaker door de opkomende 

milieubeweging benaderd met vragen. ‘Toen is het van kwaad naar 

erger gegaan. Toen ik ging promoveren deed ik ‘s avonds proeven 

in het lab. Bijvoorbeeld om vast te stellen hoe vervuild water was. 

We hadden in de buurt een bibliotheek met informatie over giftige 

stoffen. Daar heb ik veel gelezen. Van een hobby is het daarna 

geleidelijk een vak geworden.’ 

Na zijn promotie zette Lucas Reijnders bij de Rijksuniversiteit 

Groningen de nieuwe studierichting Milieukunde op. In 1980 werd 

hij beleidsmedewerker bij Stichting Natuur en Milieu. In de loop 

der jaren publiceerde hij talrijke boeken op het gebied van milieu 



interview 

Rolmodel voor kritisch onderzoeker 

tot voeding en geneesmiddelen toe. In 1988 werd hij hoogleraar 

milieukunde aan de UvA en vanaf 1999 tevens hoogleraar natuurwetenschappelijke 

milieuwetenschappen aan de OU. ‘Het idee om 

mensen die een hbo hadden gedaan, en bij een ingenieursbureau 

of zo werkten, verder te ontwikkelen sprak me aan.’ 

Is die verwachting bij de OU ook uitgekomen? 

‘Ik ben altijd ontzettend tevreden geweest over mijn OU-studenten. 

In mijn onderwijstaak zaten vooral afstudeerprojecten en dat in 

een grote variatie. De visitatiecommissie vond het ooit heel bijzonder 

dat ik het als enige docent had over “mijn studenten”. Maar ik 

beschouw ze ook als zodanig. Zoals meester en gezellen vroeger. 

Het belangrijkste is dat studenten flink bijleren. Het geeft altijd 

veel voldoening als je merkt dat studenten aan het einde van zo’n 

afstudeerproject een stuk verder zijn.’ 

Hoe valt de vergelijking uit tussen de OU en UvA? 

‘Het onderwijs aan de OU is kwalitatief beter dan dat van de UvA. 

Er is meer over nagedacht hier. Het onderzoek aan de OU is minder 

dan aan de UvA. De studenten zijn totaal verschillend, maar hebben 

als gemeenschappelijke deler dat ze zeer mondig zijn. Ook bij 

de OU wordt je veel tegengesproken, dat is heel leuk. Af en toe ook 

moeilijk om te doen, omdat mensen die lang werken en een hboachtergrond 

hebben toch een beetje de neiging hebben om autoriteiten 

te geloven. Terwijl natuurlijk toch de grondhouding van een 

universitaire student moet zijn om regelmatig te vragen: is dat nu 

wel zo? Is dat nu wel goed, verstandig, het beste of juiste?’ 

Hoe volgzaam zijn uw studenten? 

‘Dat is totaal niet de bedoeling. Bij een universiteit ben je voor een 

wetenschappelijke opleiding. En niet om te bepalen wat een goed 

leven voor mensen is. De goede vragen stellen, zo goed mogelijk 

onderbouwde antwoorden geven, altijd kritisch zijn op wat je leest, 

dat zijn de dingen die ik studenten leer. Maar mensen moeten 

vooral hun eigen weg gaan.’ 

U heeft in Nederland het begrip duurzaamheid geïntroduceerd, 

is dat wel een issue? 

‘Nederland is op dat gebied een merkwaardig land. Duurzaamheid 

staat voor een samenleving in evenwicht met zijn natuurlijke 

hulpbronnen in essentie. Een heel precies begrip. Maar tegenwoordig 

wordt het te pas en te onpas gebruikt. Deels met opzet. De 

interesse in milieu is sterk verminderd. Nederland was een van de 

eerste Europese landen die, zo rond 1970, interesse kreeg in het 

onderwerp. En dat met brede steun van alle politieke partijen. We 

liepen qua milieuprestaties ook lang mee in de kopgroep. Vanaf de 

jaren negentig is het overheidsbeleid om niet harder te lopen dan 

de rest van Europa. In Europa staan we nu op plaats 23 van de 30. 

Achter Roemenië! Het is een bijzondere prestatie om zover te 

zakken. En deze regering gooit er nu nog een schep bovenop.’ 

Tekst: Ton Reijnaerts 

Beeld: Vivian Rompelberg 

Die teruggang moet u als milieuvoorvechter pijn doen? 

‘Ik ben er niet blij mee. Maar mede omdat ik hoogleraar in 

Amsterdam en hier ben geworden, sta ik er toch iets anders in. Ik 

ben onderdeel van de wetenschappelijke wereldgemeenschap. 

Mijn vakpublicaties verschijnen in het Engels en worden in China, 

Japan, Brazilië, Spanje en Australië gelezen. Mijn werk is ook internationaal 

georiënteerd.’ 

U geldt als autoriteit op uw vakgebied, hoe vertaalt zich dat? 

‘Je onderzoek heeft natuurlijk toch een aantal specialismen waarover 

je veel publiceert. Bij mij zijn dat biobrandstof, verbrandingsgassen 

van vuilverbrandingsovens en kolencentrales en wat je daar 

nog mee kunt doen, en het verminderen van het gevaar van nanodeeltjes. 

Ik word veel geciteerd door mensen in het vakgebied. En 

ik word overspoeld met verzoeken van vaktijdschriften om voor 

hen kwaliteitsbeoordelingen van artikelen te doen.’ 

Wat waren de grootste uitdagingen in uw loopbaan? 

‘Ik ben op een vrij breed gebied van milieukwesties actief geweest. 

Aanvankelijk heb ik veel aandacht besteed aan watervervuiling. Het 

overgrote deel van het Nederlands afvalwater werd niet gezuiverd. 

Barre en boze toestanden. Energie-efficiency was aanvankelijk ook 

geen punt, want het kon niet efficiënter dan dat het ging. Terwijl ik 

dacht: dat kan echt wél. Stoffen waarmee problemen waren, waren 

ook geen probleem, want ze waren immers allemaal toegelaten 

door de overheid. Dat soort dingen is natuurlijk fundamenteel 

veranderd. Er was toen ook geen duurzame energie. Dat is niet zo 

snel gegaan als ik wilde maar is nu toch een grote sector aan het 

worden. Als ik terugkijk is er meer gebeurd dan dat ik had gedacht 

toen ik ermee begon. Mede door gebeurtenissen van buitenaf. 

De oliecrisis heeft natuurlijk enorm geholpen bij energie-efficiency. 

En de stijgende olieprijs helpt nu weer!’ 

Windmolens draaien op subsidie, hoor en lees je vaker … 

‘Dat is flauwekul. Er zijn sektes ontstaan – die ook met het verdraaien 

van alle mogelijke gegevens – dit soort onzin roepen. 

Lees verder op pagina 17 

In deze rubriek komt beurtelings een hoogleraar/docent of een scriptiestudent aan 

het woord. Onderzoek bij de OU staat vooral in dienst van het onderwijs. Bij onderwijstechnologisch 

onderzoek gaat het om de vernieuwing van het onderwijs. Zulk onderzoek 

wordt gedaan bij het Centre for Learning Sciences and Technologies (e-learning), 

het Ruud de Moor Centrum (onderwijspraktijk) en het Netherlands Laboratory for 

Lifelong Learning (leven-lang-leren). 

Bij faculteiten wordt vakgericht onderzoek verricht, in samenwerking met de al 

genoemde onderzoeksafdelingen. Daarbinnen krijgt ook het afstudeeronderzoek 

een plek, maar dat kan per faculteit verschillen zoals: individueel, groepsopdracht, 

onderzoekskring. Binnen dit onderzoeksklimaat van eigen (promotie)onderzoek, 

past tevens een toenemende participatie van aio’s en buitenpromovendi. 

De faculteit Natuurwetenschappen heeft gekozen voor een centraal domein van 

onderzoek onder de noemer ‘Naar een duurzame samenleving: verkennen, leren, 

sturen’. Daarmee richt het facultaire onderzoek zich, net als haar onderwijs in de 

Bachelor- en Masteropleiding, op complexe milieuvraagstukken in de context van 

duurzame ontwikkeling. Daarnaast zet de faculteit in op het verrichten van 

experimenteel milieu-natuurwetenschappelijk onderzoek via detacheringen bij 

andere universiteiten. Al het onderzoek wordt uitgevoerd Open in Universiteit samenwerking 15 met 

partners binnen en buiten de OU. 


activiteitenr 

oster 

In deze rubriek staan (decentrale) 

activiteiten, georganiseerd door 

studentenverenigingen, faculteiten 

of regionaal voorlichters. Voor 

de meest actuele informatie en 

aanmelden, verwijzen wij u naar 

de webpagina’s van uw faculteit, studiecentrum of 

de online Studiecoach op: www.ou.nl. 

FEBRUARI 

za 5 • Workshop Studeren met Dyslexie (sc Zwolle) 

ma 7 • Lezing, drs. Laurie Faro, promotieonderzoek ‘Helende 

monumenten?’ (Utile Dulci, sc Nijmegen) 

• Workshop Mindmappen I (sc Parkstad Limburg) 

di 8 • Lezing (Si-tard, sc Parkstad Limburg) 

wo 9 • Workshop Inspirerend Presenteren (sc Almere) 

• Presentatie, drs. Sonja Sleegers en drs. Ed Thelosen over 

‘Analytische psychologie en dromen: theorie en praktijk’ 

(Synaps, sc Nijmegen) 

do 10 • Workshop MC-tentamentraining (sc Zwolle) 

• Workshop Digitaal Mindmappen I (sc Utrecht) 

• Filmclub (Suster Bertken, sc Utrecht) 

vr 11 • Diploma-uitreiking Psychologie en Onderwijswetenschappen 

(sc Utrecht) 

za 12 • Workshop Mindfulness I (sc Eindhoven) 

• Workshop Sociale Media (sc Utrecht) 

• Workshop Solliciteren (sc Utrecht) 

• Rondleiding Universiteitsbibliotheek en introductiebijeenkomst 

(sc Groningen) 

• Studiedag door Martine Meuwese en drs. Wouter 

steffelaar (Homo Ludens, sc Amsterdam) 

di 15 • Workshop Digitaal Mindmappen II (sc Rotterdam) 

• Lezing door prof. dr. Marita Mathijsen ‘De Romantiek 

in de 19e eeuwse literatuur in Nederland’ (De Verlichting, 

sc Eindhoven) 

• Lezing, Wim van Zant over faillissementsrecht 

(RechtEvenredig, sc Zwolle) 

• Introductiebijeenkomst (Si-tard, sc Parkstad Limburg) 

• Studium Generale: het Europa van Thomas Mann 

(Studiecontactgroep Enschede) 

wo 16 • Filosofiegroep (sc Emmen) 

• Bezoek tentoonstelling ‘Het onbekende Rusland’ 

(sc Emmen, Leeuwarden en Groningen) 

do 17 • Leesclub: De eenzaamheid van de priemgetallen van 

paolo Giordano (Si-tard, sc Parkstad Limburg) 

• Workshop MC-tentamentraining (sc Breda) 

za 19 • Workshop Mindfulness (sc Parkstad Limburg) 

ma 21 • Lezing door Cécile van Eijden, dissertatie over het 

katholieke debat over moderniteit 1937-1970 

(Retor, sc Nijmegen) 

ma 21 • Muziekclub (Suster Bertken, sc Utrecht) 

di 22 • Studium Generale, dr. Jeroen Vanheste: Tolstoj 

(De Verlichting, sc Eindhoven) 

• Club actuele kunst (Suster Bertken, sc Utrecht) 

• Lezing: Helaasheid der dingen van Dimitri Verhulst 

(CW-dispuut Rotterdam) 

wo 23 • Poëzie-avond, gedichten van Rainer Maria Rilke 

(Homo Ludens, sc Amsterdam) 

do 24 • Kenniscafé (sc Almere) 

ma 28 • Studiegroep NW-Zuidwest: Energie-innovatie 

(sc Rotterdam, zie deze Modulair) 

maart 

di 1 • Workshop Leerstrategieën (sc Parkstad Limburg) 

• Discussieclub (De Verlichting, sc Eindhoven) 

wo 2 

za 5 

ma 7 

di 8 

wo 9 

do 10 

vr 11 

• Filmgroep: Agora (2009) van Alejandro Amenabar 

(Homo Ludens, sc Amsterdam) 

• Studium Generale, dr. Toon Bosch over ‘Cultuurhistorische 

benadering van rampen en rivier-beheer’ 

(Culturele ContactGroep, sc Zwolle) 

• Workshop Geheugentraining (sc Utrecht) 

• Minisymposium Letselschade en Gezondheidsrecht door 

mr. E.F. Klungers en mr. drs. E.M. Hoorenman 

(AJV, sc Amsterdam) 

• Lezing, Annette de Klerk: ‘Muziek in kamp Vught: 

een speurtocht naar een vergeten musicus’ 

(Utile Dulci, sc Nijmegen) 

• Lezing, Theo Verheggen over Cultuurpsychologie 

(De Studiekamer, sc Den Haag) 

• Workshop Succesvol tentamen maken (sc Zwolle) 

• Workshop Digitaal Mindmappen II (sc Eindhoven) 

• Workshop Digitaal Mindmappen I (Sc Groningen) 

• Workshop Presenteren I (sc Zwolle) 

• Workshop Mindmappen I (sc Den Haag) 

• Bezoek aan de Rechtbank en bijwonen rechtbankzitting 

te Emmen (RechtEvenredig, sc Zwolle) 

• Workshop Sociale media (sc Utrecht) 

• Workshop Solliciteren (sc Utrecht) 

ma 14 • Meeting Point Psychologie (sc Zwolle) 

di 15 

• Lezing, Herman Verlint over zijn fascinatie voor de 

Vlaamse schrijver Louis Paul Boon (Homo Ludens, 

sc Amsterdam) 

• Excursie TBS-Mesdagkliniek te Groningen (sc Groningen) 

wo 16 • Lezing, dr. Jeroen Vanheste: ‘Humanisme en avondland. 

do 17 

za 19 

het humanistisch denken als kern van de Europese 

identiteit (sc Groningen) 

• Leesclub: Villa des Roses van Willem Elsschot 

(Si-tard, sc Parkstad Limburg) 

• Leesclub: Zoete Mond van Thomas Rosenboom 

(De Verlichting, sc Eindhoven) 

• Training Mindfulness III (8 weken, sc Eindhoven) 

• Landelijke dag NW-Levenswetenschappen 

(sc Utrecht, zie deze Modulair) 

ma 21 • Lezing, Jeroen de Wit, klassieke muziek ‘Stabat Mater 

van Haydn’ (Retor Den Bosch, sc Nijmegen) 



start en s 

pport 

Verdubbeling aantal bezoekers 

Studiecoach 

De Studiecoach mag op veel belangstelling rekenen. Uit de cijfers 

van Google Analytics blijkt dat de site sinds 1 januari 2010 zo’n 

76.000 keer is bezocht door 47.000 unieke studenten. Dat is ruim een 

verdubbeling ten opzichte van vorig jaar toen het aantal bezoeken 

28.000 bedroeg. Studenten zijn vooral geïnteresseerd in de items 

Mindmappen, Timemanagement, Ontspanning en Presenteren. 

In totaal zijn zo’n 281.000 webpagina’s bezocht, wat neerkomt op gemiddeld 

4 pagina’s per bezoek. De verblijfstijd op de site bedraagt gemiddeld 

zo’n drieëneenhalve minuut. Opvallend is dat zo’n 20 procent van de 

bezoekers tussen de 6 minuten en een uur op de website verblijft. Ruim 

8 procent van de bezoekers brengt zelfs één uur tot anderhalf uur op de 

website door. 

In het weekend wordt veel meer tijd op de site doorgebracht dan door de 

week. Terwijl het aantal bezoeken in het weekend sterk lager ligt dan op 

een doordeweekse dag. Hieruit zou je kunnen concluderen dat er in het 

weekend weliswaar minder bezoekers op de site zijn, maar dat ze vervolgens 

wel ruim de tijd nemen om de site te bekijken! 

Herkomst en zoektermen 

37 Procent bezoeken komen rechtstreeks naar de Studiecoach via het 

intikken van de website in de browser of de favorieten. 48 Procent komt 

via verwijzende sites zoals Studienet, en 14 procent via zoekmachines 

waaronder Google. De meest gebruikte zoektermen zijn: ‘studiecoach’, 

‘studieplanner’, ‘mindmappen’ en ‘leren studeren’. 

Het jaar 2010 laat zien dat vooral in de afgelopen maanden de Studiecoach 

steeds vaker vanaf mobiele apparaten wordt geraadpleegd. Zo is 

de site ruim 1000 keer mobiel bezocht met vooral de iPhone en de iPad, 

waarbij gemiddeld 3 pagina’s bekeken werden en de gemiddelde tijd 

op de site rond de anderhalve minuut lag. Plan is dan ook om Apps te 

ontwikkelen voor mobiele telefonie waardoor de Studiecoach nog 

gemakkelijker te raadplegen is. 

Workshops 

Het groeiend aantal workshops is mede de reden van het groot aantal 

bezoeken van de Studiecoach. In het afgelopen jaar zijn in totaal 77 

workshops in de studiecentra georganiseerd, waar in totaal zo’n 1343 

studenten op hebben ingeschreven. De grootste belangstelling ging uit 

naar de workshop Mindmappen, direct gevolgd door Timemanagement, 

Stressmanagement en Mindfulness. Steeds meer mensen van buiten de 

instelling nemen deel aan de workshops: gemiddeld 16 procent van de 

bezoekers is niet-student. 

De Studiecoach wordt doorontwikkeld. Op dit moment wordt nagedacht 

over een nieuwe vormgeving van de website. Verder wordt achter de 

schermen gewerkt aan nieuwe videoproducties. Zo zal in februari de 

cursus Speedreading worden gelanceerd. In deze unieke online cursus 

worden studenten persoonlijk begeleid door Mark Tigchelaar – zijn 

sessies trekken volle zalen – die de technieken en de vaardigheden van 

snellezen aanleert. Er zitten veel oefeningen in en er worden voor- en 

nametingen gehouden zodat iedereen zijn voortgang kan volgen. De 

cursus bestaat uit vier modulen van een half uur en wordt aangeboden 

voor 27,50 euro. 

Lisette Meijrink, senior communicatieadviseur 

Vervolg interview professor Reijnders 

Als je alle kosten toerekent dan kost kolenstroom in Nederland 

ongeveer 12 cent per kilowattuur en windstroom 7 cent. Maar 

wetenschap komt bij deze mensen niet aan. Ook het broeikaseffect 

bestaat volgens hen niet. Voor een wetenschapper is het 

erg lastig om met dit soort bewegingen om te gaan.’ 

Argumenten lijken niet relevant … 

‘Wetenschappelijke argumenten zijn totaal niet interessant. Bij 

mij is het nog iets ingewikkelder. De moord op Pim Fortuyn 

is gepleegd door Volkert van der G, die in Wageningen heeft 

gestudeerd. Ik had twintig jaar daarvoor les gegeven in 

Wageningen en dus werd er een boek geschreven dat ik de 

geestelijke vader van Volkert van der G was. Dat de media 

mensen die dit soort onzin beweren de laatste jaren veel aan 

het woord laten, maakt het nog een stuk complexer.’ 

Zon en wind zijn de energiebronnen voor de toekomst? 

‘Ja! De zon blijft schijnen, dat wordt alleen maar méér. Als je 

globaal kijkt naar de hoeveelheid zonne-energie die nu op 

de aarde valt, is dat ruwweg achtduizend keer zo veel als de 

energie die we nu in de wereldeconomie stoppen. Het rendement 

van windmolens is nog veel groter. De efficiency-effecten 

van zonne- en windenergie liggen ook waanzinnig veel hoger 

dan wat we met biomassa doen. Van een hectare zonnecellen 

kan je bij wijze van spreken 600 tot 800 keer zoveel auto-km’s 

oogsten als van een hectare raapzaad, waarvan biodiesel wordt 

gemaakt.’ 

Hoe snel verandert de kennis in milieuwetenschappen? 

‘Heel snel! Er is ongelooflijk veel veranderd in de laatste dertig 

jaar. Zowel methodisch, qua kennis, als qua inzichten. En dat 

zowel aan de kant van de problemen alsook wat je eraan kunt 

doen. Dat laatste heeft de sterkste ontwikkeling doorgemaakt. 

Mede door een grote variatie aan vindingen. Een modern 

huis gebruikt voor de verwarming maar zeven procent van 

de brandstof die een even grote woning in de jaren zestig 

gebruikte. LED-lampen kunnen met eentiende toe van de 

energie die nodig is voor een even sterke gloeilamp. Dit soort 

voorbeelden heb je op een breed gebied.’ 

In 2004 eindigde u bij de verkiezingen voor de Grootste 

Groene Nederlander op een gedeelde tweede plaats, u 

bent mede mede-eigenaar van een windmolen. Leeft u 

sober en milieubewust? 

‘Ik let op maar ben niet zonder milieulasten. Ik eet een beetje 

aan de vegetarische kant, heb geen auto, geen mobiele 

telefoon en een groot bezwaar tegen vliegen. Maar ik reis 

veel meer dan de gewone Nederlander met de trein. Dat tikt 

natuurlijk aan.’ 

Gaat u door met publiceren na uw emeritaat? 

‘Dat zal wel minder worden. Ik wil mijn tijd meer gaan besteden 

aan wandelen en fietsen. Vooral in Nederland, Duitsland 

en België.’ 

Belangstelling voor het boek Water: ga naar www.ou.nl/nw. 



17

service en inf 

rmatie 

Inlichtingen 

Er zijn diverse kanalen voor het (snel) verkrijgen van informatie: 

• Algemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen van Modulair, 

inschrijving, kosten, procedures en regelgeving. 

– www.ou.nl/vragen, 24 uur per dag (van daaruit kunt u alsnog een 

mailtje sturen) 

– 045-5762888. Maandag 10.00-16.30 uur; dinsdag tot en met 

vrijdag 9.00-16.30 uur. 

• Voor meer specifieke vragen – vrijstelling/toelating, EVC, besteladvies, 

studievoortgang, diplomering, studeren met een beperking – kiest u 

eveneens genoemd telefoonnummer; u wordt dan (doorgaans) doorverbonden 

met een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt 

met de faculteit. 

• Over een cursus: met de docent (zie de studiegids c.q. Studienet). 

• Voor contact met een studiecentrum: www.ou.nl/studiecentra. 

Studiebegeleiding 

De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding vindt 

u steeds op de desbetreffende webpagina van een cursus op 

Studienet of het publieke ‘studieaanbod’ op de centrale webpagina 

(www.ou.nl). In dit bericht maken wij studenten alleen attent op 

cursussen waarvan recent wijzigingen zijn opgetreden. Voor 

precieze informatie moet u de cursussite zelf raadplegen. Het gaat 

om de volgende cursussen: 

– B16111 Observeren en rapporteren (AV3) 

– B6661C Premaster managementwetenschappen 

– C44122 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen 

– R01152 Basiscursus recht 

– S04241 Onderzoekspracticum psychologisch survey 

– S61321 Klinische gespreksvoering 

– T63211 Propedeuseproject Informatica. 

Prikbord 

Bent u op zoek naar een medestudent voor een bepaalde cursus of 

zelfs naar een maatje met wie u de hele opleiding wilt doorlopen? 

Zoekt u een Nederlandse samenvatting van een daardoor extra 

moeilijke Engelstalige cursus? Kunt u als rechtenstudent misschien 

iets met gratis te vergeven jaargangen van vakbladen zoals 

Nederlands Juristenblad of Aers Aequi? Raadpleeg dan ons digitale prikbord 

op e-Modulair (www.ou.nl/modulair). 

Mailbericht sluitingsdatum tentamens 

Sinds enige tijd worden studenten psychologie via een mailbericht 

geattendeerd op de naderende sluitingstermijn voor aanmelding van 

de regulier schriftelijke tentamens. Omdat veel studenten dit initiatief 

waarderen en de afdeling Tentaminering en certificering de dienstverlening 

wil optimaliseren, sturen wij deze mailberichten sinds eind 

2010 aan de studenten van alle faculteiten. Dit gebeurt ongeveer twee 

weken voor de sluitingsdatum van elke regulier schriftelijke tentamenronde. 

In het mailbericht is tevens aangegeven op welke datum het 

tentamen van uw cursus(sen) met lopende inschrijfrechten plaatsvindt. 

Hoofdvestiging gesloten tijdens Carnaval 

Maandag 7 maart en dinsdag 8 maart is de hoofdvestiging in Heerlen 

gesloten wegens Carnaval. Tevens worden er werkzaamheden uitgevoerd 

aan de telefooncentrale zodat er geen telefoonverkeer mogelijk 

is (dus ook geen automatische respons). U kunt wel 24 uur per dag de 

site ‘Vraag en antwoord’ raadplegen voor de meest gestelde vragen: 

www.ou.nl/vragen. Uw vragen gesteld per mail worden z.s.m. 

beantwoord. 



Studienet in een nieuw jasje vanaf juni dit jaar 

De software Blackboard is al aan aantal jaar het hart van onze elektronische leeromgeving 

Studienet. Momenteel werkt de Open Universiteit met Blackboard versie 7.2, maar inmiddels 

is versie 9.1, Blackboard Learn, op de markt. In deze nieuwe versie zijn een aantal producten 

samengevoegd tot één systeem. Dit betekent veel verandering, maar uiteraard ook veel 

nieuwe mogelijkheden. Er is besloten dat de Blackboard-omgeving van de Open Universiteit 

zal worden geüpgraded naar versie 9.1. Het project rondom de upgrade is eind 2010 

gestart en het doel is om in de maand juni 2011 de overstap te maken. Uiteraard zal tijdig 

en uitgebreid over het upgrademoment worden gecommuniceerd en rekening gehouden 

worden met tentamenperiodes. Een vertegenwoordiger van de Studentenraad is namelijk 

betrokken bij het platform waar zaken rondom Studienet besproken worden. 

te springen. Er kan ook een zogeheten 

‘avatar’ worden toegevoegd; dit is een 

kleine afbeelding (een foto of ander 

beeldmateriaal). 

Contact en interactie 

Blackboard 9.1 biedt ook meer interactiviteit. 

Het is mogelijk om blogs, journals en wiki’s te 

maken voor individuele gebruikers en 

Er zijn een aantal redenen waarom de OU heeft besloten om over te stappen op Blackboard 

9.1. Deze versie van Blackboard biedt zowel qua techniek als functionaliteit veel voordelen 

voor studenten en docenten. Deze versie sluit beter aan bij de eisen en wensen die met 

name studenten hebben als het gaat om de elektronische leeromgeving (zie hierna). 

Daarnaast stopt Blackboard met de ondersteuning voor de huidige versie medio 2011, dat 

tot gevolg heeft dat er geen ‘bugs’ meer verholpen worden. Ook zullen in de nieuwe versie 

fouten, die zich momenteel voordoen, zijn verholpen. 

Frissere look 

Een nieuwe versie betekent nieuwe mogelijkheden, maar ook verandering. Wat bijvoorbeeld 

als eerste opvalt is dat de gebruikersinterface verschilt van de huidige Blackboardomgeving. 

Vooral voor de docenten is er veel in het interface veranderd, waardoor het 

bewerken van een cursus een stuk efficiënter kan. Maar ook voor studenten zijn er 

wijzigingen in de interface. Het ziet er allemaal net iets anders en moderner uit (screendump 

hierboven betreft nog ‘oude’ look). Daarnaast is het mogelijk om veel meer aanpassingen te 

doen in de opmaak. Daardoor heeft de OU de mogelijkheid om de huisstijl ook hier door te 

voeren en Blackboard van een frisser uiterlijk te voorzien. Bij het ontwerp van de nieuwe 

vormgeving wordt tevens rekening gehouden met de richtlijnen voor gebruikers met een 

functiebeperking. 

Minder muisklikken 

De gebruikersvriendelijkheid is flink toegenomen. Zo is het aantal muisklikken met 

ongeveer 20 procent gereduceerd en het verplaatsen en herstructureren van (cursus) 

onderdelen vereenvoudigd door nieuwe ‘drag and drop’ mogelijkheden (denk aan iGoogle). 

Zo kan iedere student en docent bijvoorbeeld ‘Mijn Werkplek’ heel gemakkelijk zelf 

inrichten door de verschillende modules naar wens te verslepen. 

groepen of voor de hele cursus. Verder is 

het zogeheten ‘notification dashboard’ 

toegevoegd, een systeem waarin elke 

gebruiker zelf kan aangeven waarover hij 

meldingen wilt ontvangen. Zo is het mogelijk 

om van veranderingen in cursussen, in te 

leveren opdrachten of nieuwe berichten in 

discussiegroepen een bericht te ontvangen. 

Deze berichten worden op één plek binnen 

Blackboard verzameld, maar er kan ook 

worden gekozen voor het ontvangen van 

een e-mail. Hierdoor is in één oogopslag 

te zien wat er allemaal nieuw is binnen alle 

cursussen en community’s waarvoor je 

ingeschreven bent. 

Blackboard Mobile 

Blackboard heeft sinds kort ook Blackboard 

Mobile, een systeem waarmee het mogelijk 

is om cursus- en community-informatie 

te tonen op mobiele apparaten zoals de 

Blackberry of iPhone en iPod Touch. Er wordt 

nog onderzocht wat het systeem biedt en 

of het toegevoegde waarde heeft voor het 

onderwijs en de diensten van de OU. 

Mijn locaties 

Een andere nieuwe functionaliteit is ‘Mijn Locaties’. Hierin krijgt elke gebruiker in een 

beknopt overzicht zijn eigen instellingen, cursussen en community’s te zien. Dit overzicht 

heb je altijd bij de hand, wat het makkelijk maakt om snel van de ene cursus naar de andere 

Tekst: Jesper Schumacher, functioneel 

beheerder en ing. Louise Stijnen, 

ICT-ontwikkelaar 



19

al 

mni 

Aan de Open Universiteit studeren een 

Met de bul als bagage 

kleine 500 mensen met een beperking. 

Modulair sprak met twee van hen, onlangs 

afgestudeerd: Monique Jacobs (links op 

foto) en Ria Verhallen. Het mocht geen 

meewarig verhaal worden. Maar, eerlijk is 

eerlijk: ‘het was bikkelhard werken.’ 

Tekst: Fred Meeuwsen 

Beeld: Cees Elzenga/hetoog.nl 

’Studeren met een beperking is bikkelhard werken’ 

Het interview vindt plaats in Enschede, bij Monique thuis. Ria is vanuit Rosmalen met de 

journalist meegereden. Ook al kennen Ria en Monique elkaar niet, al snel ontstaat er een 

gezellige, vertrouwde sfeer. Zeker als de fotograaf langskomt en er geginnegapt wordt bij 

het nemen van de foto’s. Als het interview start, drukken de dames de interviewer meteen 

op het hart dat het geen meewarig verhaal mag worden. Zielig zijn ze niet. Zeker, ze hebben 

een beperking, maar verder zijn ze net als alle andere OU-studenten, die er ook hard 

voor hebben moeten knokken om hun bul te halen. Het is maar dat de interviewer zich dat 

realiseert. 

Van nature een vrolijk mens 

Toch is het verhaal van Ria en Monique bijzonder, bijzonder omdat ze door hun beperking 

eerder een uitzondering zijn dan de regel. Neem Monique (49). Al op jonge leeftijd kreeg 

ze reuma. Een ziekte die nu in een vergevorderd stadium is. Een boek een tijdje vasthouden 

lukt haar niet. De richting in haar leven wordt voor een groot deel bepaald door haar 

ziekte. Ze onderging vele operaties, alleen al tijdens de studie zo’n negen. Daarnaast kreeg 

ze twintig jaar geleden als gevolg van de reuma ook nog eens een ontsteking aan haar 

ogen met een daaruit voortvloeiende visuele beperking. Toch ervaart ze haar ziekte niet 

als dramatisch. ‘Ik ben er vanaf m’n elfde aan gewend. Ik heb geleerd me aan te passen 

aan veranderende omstandigheden. Ik ben van nature een vrolijk mens. Dat helpt me door 

de donkere dagen.‘ Ze studeerde Gezondheidspsychologie en rondde die eind november 

‘cum laude’ af. Ze zegt het bijna fluisterend, alsof ze zich er een beetje voor schaamt. 

’Maak van je lot een kans’ 

Ria (57) is, hoewel wat minder uitgesproken, uit hetzelfde hout gesneden. Ze heeft een 

aangeboren, zeldzame oogafwijking – ‘zo’n honderd mensen in Nederland hebben het‘ 

– die zich vanaf haar achttiende geleidelijk aan openbaarde. ‘Als ik in het donker fietste, 

reed ik op de achterlichtjes van mijn voorgangers. Maar ik had eigenlijk nog niet goed 

door dat er iets aan de hand was. Langzaamaan werd duidelijk dat ik slechter ging zien en 

een oogafwijking had.’ Nu ziet ze zo slecht, dat ze gewone teksten niet meer kan lezen. 

Het maakte haar lang verdrietig, zeker ook 

toen ze haar werk als secretaresse moest 

opgeven. Maar het bood ook weer nieuwe 

kansen. ’Maak van je lot een kans’ is haar 

motto geworden. Het bracht haar bij de 

studie Cultuurwetenschappen van de OU. 

‘Literatuur heeft altijd m’n belangstelling 

gehad. Maar het was vroeger niet zo vanzelfsprekend 

om verder te studeren en de ziekte 

hinderde me natuurlijk ook. En een instelling 

als de OU bestond nog niet.’ 

In 1992 startte Ria met de studie. Eerst nog 

voorzichtig met Inleiding filosofie en toen 

dat beviel ging ze voor de propedeuse en 

de rest volgde ‘vanzelf’. De studieboeken 

werden ingesproken op CD aangeleverd. Dat 

ging prima. Voor de zekerheid hield ze de 

boeken bij de hand. ‘Als er een naam werd 

genoemd, zocht ik wel op hoe je die moest 

schrijven. Bedoelen ze Smit met een t of met 

dt. Met het oog op een tentamen vond ik 

dat toch wel belangrijk. Natuurlijk kostte dat 

heel veel tijd, het was monnikenwerk. Maar 

ik had het er graag voor over.’ Tentamens 

werden speciaal voor haar vastgelegd, in een 

apart kamertje. Zij schreef de sys-antwoorden 

groot op, medewerkers van de OU vulden ze 

in op het formulier. ‘Dat ging prima. Ik heb 

alle mogelijke hulp gekregen van de OU, 



zeker van de medewerkers van het studiecentrum, eerst in 

Den Bosch en later in Eindhoven.’ 

Ook Monique is zeer te spreken over de OU. ‘Ik heb onder 

optimale condities gestudeerd’ zegt ze, hoewel de start 

een beetje vals was. ‘In eerste instantie studeerde ik met 

uitvergrotingen op A-3 formaat. Vervolgens met behulp 

van ingesproken cassettes. Maar dat was toch niet ideaal. 

Vooral het spoelen naar de juiste plek was onhandig.’ Al 

snel werd de cassette vervangen door de Word-versie van 

de studieboeken, aangeleverd op CD-rom. De teksten kon 

ze naar eigen believen uitvergroten. Ideaal. Maar ze is 

vooral, evenals Ria, te spreken over de betrokkenheid van 

de OU, in het bijzonder van de medewerkers van het 

studiecentrum Enschede. ‘Ik voelde me als in een warm 

bad. Als er iets was, zochten ze meteen naar een oplossing. 

Lag ik in het ziekenhuis dan kwamen ze zelfs op ziekenbezoek. 

Ongelooflijk. Als ik niet naar een practicum kon, 

werd het voor mij verzet. De OU had een gezicht voor mij. 

En dat zag er heel warm, betrokken en vriendelijk uit.’ 

‘De OU had een gezicht 

voor mij, heel warm, 

betrokken en vriendelijk’ 

Bikkelhard werken 

Zowel Monique als Ria zijn trots op wat ze hebben gepresteerd. 

De liefde voor de studie, voor de vakken dreef hun. 

En ze wilden een gemiste kans pakken. En, zeggen ze nu 

met een zekere afstand, het heeft hun zelfverzekerder 

gemaakt. ‘Vanuit alle kennis kan ik vol zelfvertrouwen iets 

op mijn vakgebied beweren. Dat voelt heel goed’, zegt 

Monique. Toch willen ze ook eerlijk zijn. Het was een 

uitputtingsslag. Natuurlijk waren ze meer tijd kwijt dan 

een ‘gewone’ student. Ria: ‘Het was bikkelhard werken, 

vergelijkbaar met een zestigurige werkweek.’ ‘M’n beperking 

heeft me drie jaar extra gekost’, zegt Monique. ‘Maar 

al met al voelt het heel goed.’ Ze oriënteert zich nu op 

een baan binnen de stresscounseling of geriatrie. ‘Dat 

past heel goed bij mij. Ik ben een ervaringsdeskundige in 

tegenslag. Invoelen is mijn grote kracht.’ Beiden zouden 

ze hun studie-ervaringen best wel willen inzetten voor de 

OU, om andere studenten te laten delen in hun wel en wee. 

Monique: ‘Ik kan me voorstellen dat daar behoefte aan is. 

Natuurlijk is er al een link gekoppeld aan de website van de 

OU over studeren met een beperking. Maar er over horen 

vertellen lijkt me een meerwaarde.’ 

Tot slot wil Ria nog iets kwijt over het studeren met gesproken 

boeken. Niet alleen wil ze de loftrompet steken over de 

mensen van Dedicon, de makers van de boeken, ook wil ze 

de voorlezers in het zonnetje zetten. ‘Er zitten echt juweeltjes 

tussen. En weet je wat het mooie is als je studeert met 

gesproken boeken. Je studeert voor je gevoel nooit alleen. 

De stem van sommige lezers kwam door de jaren heen 

regelmatig terug. Op de een of andere manier schept dat 

een band. Heel bijzonder.’ 


Derde lustrum voor Alumnivereniging OU 

Vorig jaar 2 november was het 15 jaar geleden dat de Alumnivereniging 

van de Open Universiteit (AVOU) werd opgericht. Doel 

was om een schakel te vormen tussen de OU en haar afgestudeerden, 

en die afgestudeerden onderling. Ook wilde de AVOU de naamsbekendheid 

van de OU bevorderen. Een feestelijk lustrumfeest 

– op zaterdag 14 mei – is in voorbereiding. 

De doelstellingen zijn natuurlijk nog steeds actueel. Vijftien jaar geleden 

wilden de oprichters dat bereiken door het verstrekken van relevante informatie, 

vervolgcursussen voor afgestudeerden, het organiseren van speciale 

evenementen zoals een jaarlijkse universiteitsdag, en het verzorgen van praktijklezingen. 

Maar ook aan het bevorderen van de naamsbekendheid van de 

OU heeft de AVOU zeker haar steentje bijgedragen. 

1000 leden 

Aanvankelijk was het lidmaatschap alleen bereikbaar voor afgestudeerden met 

een doctoraaldiploma op zak, maar sinds de statutenwijziging van 2007 zijn 

ook bachelor-afgestudeerden welkom. Dat heeft gezorgd voor een behoorlijke 

aanwas. Die groei is echter mede veroorzaakt doordat het College van bestuur 

de alumni zo belangrijk vindt voor de verbondenheid met de Alma Mater, en 

iedere nieuw afgestudeerde een jaar gratis lidmaatschap van de vereniging 

aanbiedt. Inmiddels is het ledenaantal dan ook tot boven de 1000 gestegen. 

En nu is de AVOU drie lustra verder en zijn we met onze tijd meegegaan. Voor 

de nieuwsvoorziening hebben we binnen het bestuur een communicatieportefeuille 

ingericht en maken we gebruik van een online Nieuwsbrief 

(en beperkt op papier), een eigen website hangend onder die van de OU, 

een portal bij LinkedIn, en regelmatige bijdragen plus een kwartaalpagina 

in Modulair. Ten behoeve van de vervolgcursussen richt een daarmee belast 

bestuurslid zich door overleg met verschillende hoogleraren van de OU op het 

bijhouden van kennis, ondersteunen van studenten door alumni, en aandacht 

voor promovendi. 

Lustrumviering in mei 

Voor de verbinding tussen de alumni onderling maken we gebruik van regio’s 

die zijn gebaseerd op de geografische ligging van de studiecentra. Daar 

organiseren we decentraal lezingen en andersoortige bijeenkomsten. Landelijk 

organiseren we de jaarvergadering met daaraan een lezing en activiteit 

gekoppeld. Dit jaar vindt die plaats op 12 maart in de Gertrudiskapel te 

Utrecht. Voor het lustrum is de afgelopen vijf jaar gespaard en daarom wordt 

op 14 mei in en rondom het kloostercomplex De Lantaern en het nabij gelegen 

fort te Jutphaas groots uitgepakt om feestelijk bij dit heuglijke feit stil te 

staan. De speciaal voor die gelegenheid geformeerde lustrumcommissie heeft 

een afwisselend programma samengesteld met voor elk wat wils. Lezingen, 

paneldiscussie, rondleiding, wijnproeverij en lunch en diner zijn de dag inbegrepen. 

In de volgende Modulair komen we daar nog even op terug. Het is 

duidelijk: na vijftien jaar zijn de uitgangspunten uit 1995 nog steeds leidend 

en springlevend! 

Rob van het Hof, voorzitter AVOU 

Wilt u meer weten over het lidmaatschap van de AVOU: www.open.ou.nl/alumni 



21

OU-medewerkers tonen elkaar onderwijsinnovaties. Rechts op foto: Frank Inklaar 

Keynote spreker Dittrich: ‘Praten over kwaliteit doe je met docenten erbij’ 

Dag van het onderwijs: Frank 

Inklaar docent van het jaar 

Binnen de muren van de Open Universiteit vond op vrijdag 9 december, voor de 

vierde keer, de (interne) Dag van het onderwijs plaats. Op die dag tonen collega’s – 

wetenschappelijke staf en ondersteunend personeel – elkaar de innovaties van producten 

en diensten van het aflopende jaar. En dat middels workshops en informatiestands. 

Elk jaar ook wordt er een thema gekozen – deze keer ‘Kwaliteit van het onderwijs’ – 

waarvoor tevens enkele bijzondere gastsprekers worden uitgenodigd. Ofschoon een 

evenement voor het ‘eigen huis’ wordt tijdens deze dag zowel het product als de docent 

van het jaar gekozen. En dat laatste is voor studenten natuurlijk niet onbelangrijk om te 

weten. Maar ook de keynote sprekers hadden enkele wetenswaardige adviezen. 

Voor de benoeming docent van het jaar is 

een afzonderlijke jury in het leven geroepen, 

waarin zitting door (toen nog even) rector 

prof. dr. ir. Fred Mulder (voorzitter), prof. dr. 

Bert Zwaneveld, Rikki Dijksman BSc, voorzitter 

Studentenraad en dr. Kathleen Schlusmans. 

Hoe nu gaat zo’n verkiezing in haar 

werk? Om te beginnen is aan alle decanen 

en aan de hoogleraar-directeur CELSTEC 

gevraagd om een docent van het jaar te 

nomineren voor hun eigen faculteit. Naar de 

maatstaven van de jury gaat het daarbij om 

‘een medewerker die door zijn/haar inzet en 

activiteiten een belangrijke positieve bijdrage 

heeft geleverd aan de kwaliteit van 

het onderwijs, zowel op het terrein van 

onderwijsontwikkeling als op het terrein van 

onderwijsexploitatie.’ Meer specifiek gaat 

het om zes criteria: betrokken bij onderwijsontwikkeling 

én onderwijsexploitatie (1); 

zeer kundig op zijn of haar vakgebied (2); 

heeft zichtbare bijdrage geleverd aan de 

onderwijsvernieuwing (3); wordt (aantoonbaar) 

gewaardeerd door studenten (4); heeft 

een gezichtsbepalende rol bij de faculteit of 

afdeling (5); vertoont een breedheid in zijn 

of haar werkzaamheden die zelfs de faculteit 

kan overstijgen (6). Op basis van al die 

criteria had de jury als docent van het jaar 

2010 gekozen: dr. Frank Inklaar, historicus 

bij de faculteit Cultuurwetenschappen. 

Beminnelijk en gedegen 

Enkele nadere kwalificaties die Frank Inklaar 

onder meer ten deel vielen en aldus waardering 

oogstten van de jury, zijn: als historicus 

sinds jaar en dag CW-mentor in het 

studiecentrum Zwolle en sinds enkele jaren 

ook in Enschede; betrokken geweest bij de 

ontwikkeling van een flink aantal cursussen; 

tientallen studenten begeleid in de laatste 

fase van hun studie; bij studenten bekend 

als een beminnelijk en gedegen begeleider 

met veel geduld en ervaring. Bovendien 

heeft Frank zich op twee terreinen bijzonder 

onderscheiden: het onderwijs van 

academische vaardigheden en de toepassing 

van ict en andere moderne media in het 

CW-onderwijs. Denk hierbij aan online 

tentaminering, online begeleiding, het 

gebruik van films en foto’s als bronnenmateriaal, 

het maken van de modelcursussite 

in Studienet, altijd behoort Frank tot de 

eersten die hiermee bezig zijn, zich de 

technieken eigen maakt en collega’s op de 

mogelijkheden wijst. De andere genomineerde 

docenten waren: dr. Mark Hommes 

(PSY), dr. Olga Firssova (OW); dr. Paul Ghijsen 

(MW); drs. Marleen Sint (INF); mr. drs. Eduard 

ter Horst (RW); dr. ir. Lily Fredrix (NW). 

Waar de winnaar werd verguld met een fraai 

beeldje plus oorkonde, kregen ook alle 

andere genomineerden de oorkonde. 

Een aantal zorgen 

Tijdens het ochtendgedeelde werd het 

OU-personeel getrakteerd op boeiende 

lezingen van twee prominente gastsprekers. 

Als eerste trad voor het voeticht dr. Karl 

Dittrich, voorzitter van de gezaghebbende 

Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie 

(NVAO). Met een energiek gebaar – colbert 

over de stoel, de mouwen opgestroopt – stak 

hij van wal: ‘Is kwaliteit van het hoger 

onderwijs iets om 

over te tobben? 

Neen!’ Maar er zijn, 

bezien over het 

algehele hoger 

onderwijs, wel een 

aantal zorgen, aldus 

de spreker. Niet 

over de masters, 

want daar hebben 

universiteiten te 

maken met goed 

gemotiveerde 

studenten. Iets 

meer zorgen heeft 

Dittrich over de bacheloropleidingen, 

vanwege het spanningsveld tussen het 

onderwijs en de navenant wat mindere 

onderzoekscomponent. ‘Dus hebben 

universiteiten de neiging de bachelortrajecten 

er als het ware bij te doen.’ 



Tekst: Frans Bogaert 

Beeld: Chris Peeters 

Naar de waarneming van Dittrich heeft de OU 

daar minder last van. Zorgen zijn er ook over de 

(42) hogescholen. Dan gaat het om zaken als: de 

kwalificatie van docenten, de noodzaak van 

sturing en begeleiding van studenten, (meer) 

contactonderwijs. Ook willen sommige hogescholen 

iets te veel op een onderzoeksinstelling 

lijken. De grootste zorgen echter gelden de (70) 

particuliere instellingen omdat daar overwegend 

profit (afzet) als motief geldt. Zo stelt Dittrich 

vragen bij de diepgang van de leerstof. 

’Bent u in control?’ 

Resumerend maakt Dittrich zich over het besef 

van de noodzaak van kwaliteit in het universitaire 

bestel geen zorgen omdat aldaar een kwaliteitscultuur 

in de genen zit: zo worden onderwijs en 

onderzoek steevast onderworpen aan 

beoordelingen door peers (veelal hoogleraren); 

er zijn kritische onderzoekers; men 

is ook veranderingsresistent; en er zijn 

kritische studenten. Daar horen tevens bij: 

een open houding van luisteren en (willen) 

verbeteren; een attitude van je willen verantwoorden. 

De uitgangspunten voor het 

matchen van kwaliteit met accreditatie wist 

Dittrich andermaal verrassend simpel te 

verwoorden: wat wil de opleiding? Hoe 

wil zij het? Maakt zij het waar? Of anders 

gezegd: ‘Bent u in control? Kunt u good 

practices noemen? Bent u, van beneden 

naar boven, goed op de hoogte van de 

zorgpunten? Spreekt u elkaar daar op aan?’ 

Tot slot: bij gesprekken over kwaliteit horen 

vooral docenten aan tafel! 

’Welke universiteit wil je zijn?’ 

Tweede spreker was prof. dr. Frank van der 

Duyn Schouten, oud-rector magnificus 

Universiteit van Tilburg (op foto linksboven). 

De beste garantie voor kwalitatief goed 

onderzoek is het aantrekken van excel- 

lerende onderzoekers, want: ‘Kwaliteit trekt 

kwaliteit aan.’ Dat geldt al evenzeer voor peer 

reviews: ‘Publiceer in de beste tijdschriften.’ 

Wat het onderwijs betreft, is kwaliteit niet 

zomaar eenduidig te definiëren, omdat dat 

speelt op diverse niveaus: opleiding, faculteit 

of instelling. Van der Duyn noemde enkele 

keuzemodellen: onderwijs, sterk geïnspireerd 

door onderzoek (1); hoge uitdaging voor 

studenten (2); hoog carrièreperspectief, vergelijk 

Nyenrode (3); hoog niveau begeleiding 

(4); breed perspectief, vergelijk Liberal Arts 

(5). Zulke expliciete voorbeelden tonen dan 

tevens dat sommige scenario’s moeilijk verenigbaar 

zijn, zoals 2 en 4. Scenario 5 vraagt 

om specifieke docenten. Wat dat betreft vindt 

Van der Duyn de oproep van Veerman – universiteiten 

moeten zich duidelijker onderscheiden 

– begrijpelijk. De keuzes overigens 

zijn vervolgens (mede)bepalend voor de 

kwaliteit die je wilt meten. Peer reviews, 

intern en extern, zijn naar zijn overtuiging dé 

instrumenten om kwaliteit te meten. En, kijk 

uit met studententevredenheid: betreft het 

een oordeel van de beste studenten? 

Studietips: concentratie verbeteren 

Tijdens je studie zal het af en toe voorkomen dat je minder geconcentreerd 

bent. Verschillende factoren kunnen je concentratie verstoren. Om de 

kans op een goede concentratie te verhogen, begin je natuurlijk met het 

wegnemen van deze stoorzenders, daarnaast bestaan er ook tips en trucs 

die je kunnen helpen de concentratie vast te houden. 

Gijske Meijerink en Eva von Stockhausen (regionaal voorlichters regio Randstad) 

Ruim je bureau op: zorg voor een goed verlichte, 

niet te warme, rustige en vooral opgeruimde 

werkplek. Alles wat binnen gezichts- en handbereik 

ligt, kan afleiden. Het leidt niet alleen 

direct af, doordat je er wat mee wilt doen. 

Allerlei dingen kunnen ook afleiden doordat 

ze associaties oproepen. Met een opgeruimd 

bureau ben je 12 procent productiever. Als je 

achter je computer moet studeren, zet dan ook 

e-mail en Facebook uit. 

Doe één ding tegelijkertijd: als je twee dingen 

doet dan maak je meer fouten én werk je 30 

procent langzamer. Als er zaken door je hoofd 

spoken die je afleiden, verspil dan geen energie 

met het proberen die gedachten te verdringen. 

Beter is het om ze zijdelings te noteren of simpelweg 

‘stop!’ tegen jezelf te zeggen voordat je 

de aandacht weer op je boek richt. Steeds 

weer opnieuw; in het begin zal dit heel vaak 

zijn, maar op de duur zul je je steeds langer 

ononderbroken op de stof kunnen richten. 

Gebruik daarbij een pen, dat geeft een 

focuspunt in de tekst waardoor je minder 

snel afdwaalt en sneller kunt lezen. 

Werk in korte blokken: houd een studietijd 

van telkens 20 tot 50 minuten aan. Je 

kunt beter 5 keer 1 uur studeren, dan 5 uur 

achter elkaar. Lees je langer dan 60 minuten 

aan één stuk door, dan vermindert dat 

weer je concentratie. Het is een goed idee 

om hier je telefoon als wekker te gebruiken. 

Begin aan een duidelijk afgebakend 

studieblok of onderwerp en zorg dat je duidelijke 

afspraken met jezelf hebt gemaakt. 

Bijvoorbeeld: ‘de komende 50 minuten wil 

ik hoofdstuk 9 helemaal hebben gelezen, daarna 

neem ik 10 minuten pauze’. Beperk je niet tot 

uitsluitend lezen, maar wissel je activiteiten af: 

onderstreep, maak aantekeningen, vertel jezelf 

af en toe in eigen woorden waar de laatste alinea 

over ging. Dit helpt je alert te blijven. 

Muziek en geur: minder voor de hand liggend 

zijn externe prikkels die juist wél concentratieverhogend 

kunnen werken. Het kan geen kwaad 

om eens te proberen of je lekkerder studeert als 

je een Barokmuziekje opzet. Ook is aangetoond 

dat sommige geuren een positief effect op je 

concentratie kunnen hebben: probeer eens 

een geurkaars of etherische olieverdamper met 

pepermunt, eucalyptus of roosmarijn. 

Veel succes! 

Kijk voor (overige) studietips ook eens op de online 

Studiecoach: www.studiecoach.ou.nl 



23

psychologie www.ou.nl/psychologie 

Nieuwe cursus Grondslagen van de psychologie: filosofie 

Wetenschap lijkt zo vanzelfsprekend. Zeker als je een studie volgt, 

ga je er vaak ongemerkt vanuit dat de kennis die je tot je neemt, 

waar is. Immers, de kennis die je krijgt aangeboden tijdens je 

opleiding is van wetenschappers afkomstig. Dan is die kennis toch 

onderzocht en bewezen? Zo op het eerste gezicht lijkt dat misschien 

een plausibele redenering, maar tegelijkertijd wordt er in 

psychologisch onderzoek nogal eens vanuit gegaan dat kennis 

van meer dan tien jaar geleden al lang de uiterste houdbaarheidsdatum 

heeft overschreden. Dat zegt toch iets over het waarheidsgehalte 

van die kennis. Als die kennis nu niet meer waar is, was zij 

het dan tien jaar geleden wel? Wat zegt dat over de wetenschap en 

haar zoektocht naar ware kennis? 

Deze problematiek wordt aangekaart in een nieuwe cursus met 

een lange naam Grondslagen van de psychologie: Filosofie. De 

cursus heeft vooral die lange titel gekregen om twee uitgangspunten 

te verduidelijken die goed laten zien wat deze cursus niet 

is, en wat hij wel is. Ten eerste is het geen filosofiecursus pur sang. 

Hij is niet bedoeld om het filosoferen als methode onder de knie te 

krijgen. Het is een cursus die de filosofie bestudeert als de grondslag 

voor de psychologie als wetenschap. Robert Pirsig gebruikte 

ooit het mooie onderscheid tussen filosofie en filosofologie om dit 

verschil goed duidelijk te maken: de filosoof filosofeert, de filosofoloog 

bestudeert de denkbeelden van de filosoof, meestal vanuit 

historisch perspectief. Vergelijk het met het onderscheid tussen 

kunst en kunstgeschiedenis. Kunstgeschiedenis is geen kunst, maar 

gaat over kunst. Op diezelfde manier gaat deze cursus over filosofie: 

we bestuderen de geschiedenis van de filosofie en bekijken wat 

we daar van kunnen leren. 

Het tweede uitgangspunt dat uit de titel blijkt, is dat het een 

cursus voor en door psychologen is. We pretenderen geen filosofen 

te zijn die wat te zeggen hebben over de psychologie. We zijn psychologen 

en proberen vanuit dat perspectief lering te trekken uit 

de filosofie. De kritische reflectie op het wetenschappelijk bedrijf 

die zij biedt, wordt dus met name toegespitst op de sociale wetenschappen 

en in het bijzonder de psychologie. Hoe kan de mens tot 

kennis komen over de wereld? Wat is wetenschap? Waarin onderscheidt 

de psycholoog zich van andere wetenschappers? Deze 

wisselwerking tussen de psychologie en de wetenschapsfilosofie is 

overigens een mes dat aan twee kanten snijdt. Immers, de psycholoog 

bestudeert de mens en wetenschappers zijn net mensen. Als 

de psycholoog dus iets zegt over het vermogen van mensen om 

de wereld te zien, dan zegt dat ook iets over de beperkingen van 

de wetenschap, wat op zijn beurt weer implicaties heeft voor de 

manier waarop de filosoof het wetenschappelijk bedrijf modelleert. 

Deze relatie tussen psychologie en filosofie wordt in de cursus onderzocht 

aan de hand van een reis langs de grote denkers uit de westerse 

filosofie vanaf de oude Grieken tot het moderne tijdsbestek. Met het 

boek Exploring Humans van Dooremalen, de Regt en Schouten (2007) als 

bron, en een digitaal werkboek als reflecterende leidraad zult u tot de 

ontdekking komen dat wetenschap heel wat minder vanzelfsprekend 

is dan u in eerste instantie misschien dacht. Iedereen kan deze cursus 

bestellen. De cursus maakt deel uit van de bacheloropleiding psychologie 

en kent geen ingangseisen. 

NIP-voorlichtingstour langs 

diverse studiecentra 

Het NIP (Nederlands Instituut van Psychologen) is momenteel bezig 

met een tour langs diverse studiecentra. In november 2010 zijn ze in 

studiecentrum Leeuwarden geweest en 11 januari jongstleden stond 

een avond gepland in studiecentrum Groningen. Het doel van hun 

bezoek is drieledig, kennismaken met: 

– de opleidingsmogelijkheden dan wel registraties na het behalen van 

een master in de psychologie 

– de verschillende werkvelden van de psychologen en een beeld geven 

over de verwachtingen binnen deze werkvelden 

– het NIP en de Sectie Psychologiestudenten. Informatie geven over 

wat het (SPS)-NIP voor (student)leden kan betekenen. 

Vragen die in Leeuwarden zoal aan bod kwamen: wat je wel en niet 

kunt als je je bachelor of master hebt behaald, wat een BIG-registratie 

inhoudt, of het nodig is dat je een GZ-opleiding gaat doen en welke 

(vele) post-masteropleidingen er zijn? Een belangrijk punt was dat je 

al tijdens je studie keuzes kunt maken die je mogelijkheden na het 

afstuderen kunnen vergroten. Je kunt bijvoorbeeld je vakkenpakket 

zo kiezen dat je voldoet aan de eisen voor de Basisaantekening 

Psychodiagnostiek (BAPD). Het beeld dat naar voren kwam, is dat 

psychologen die in de geestelijke gezondheidszorg aan het werk willen, 

er rekening mee moeten houden dat registraties en kwalificaties 

steeds belangrijker worden. In de praktijk betekent dat vaak dat je 

naast je werk in de gezondheidszorg, een aanvullende opleiding volgt. 

Vertegenwoordigers van de Sectie Psychologiestudenten deden een 

oproep aan OU-studenten om zich aan te sluiten. De Sectie wil ook 

graag meer activiteiten ontwikkelen speciaal voor deze studenten. 

Meer informatie is te vinden op hun website: www.psynip.nl. Daarnaast 

kunnen alle NIP-student-leden van de OU deelnemen aan een eigen 

PSY-NIP-community, aanmelden kan via: sum@ou.nl. 



nderwijs 

psychologie 

Medewerker onder de loep: 

Esther Bakker 

Voor psychologiestudenten uit regio Zuid is ze een 

bekend gezicht, maar ook studenten uit andere regio’s 

komen haar tegen als ze hun propedeuse afsluiten: 

dr. Esther Bakker, universitair docent psychologie in 

Heerlen en Eindhoven. We spreken haar op de grens van 

een nieuwe stap in haar loopbaan. 

Wanneer is jouw carrière bij de Open Universiteit begonnen? 

‘In 2006 ben ik begonnen als studiebegeleidster in de studiecentra 

Parkstad en Eindhoven. Daarnaast ben ik vanaf het begin van mijn aanstelling 

bij de Open Universiteit de examinator van Onderzoekspracticum 

Literatuurstudie, de cursus waarmee studenten psychologie hun propedeuse 

afsluiten.’ 

Welke loopbaanstap ga je nu zetten? 

‘Per 1 maart 2011 maak ik de overstap naar Gezondheidspsychologie. Tot 

nu toe was ik vooral betrokken bij de onderzoekspractica, waarvoor ik ook 

de begeleidingsbijeenkomsten verzorgde. In mijn nieuwe functie zal ik me 

meer met onderwijsontwikkeling op het gebied van gezondheidspsychologie 

gaan bezighouden.’ 

Wat is je ambitie voor de komende jaren? 

‘Ik vind mezelf echt een onderwijsmens; het belang van de student staat 

voorop. Ik zie het dan ook als grote uitdaging om boeiend onderwijs 

te ontwikkelen en verzorgen, waarmee je studenten echt vooruit helpt. 

Doordat het onderwijs, zeker aan de OU, altijd doorgaat, gaat dit echter 

wel eens ten koste van de tijd voor het onderzoek. Ik hoop de komende 

jaren, naast mijn onderwijstaken, meer aandacht te kunnen besteden aan 

wetenschappelijk onderzoek.’ 

Wat zijn je onderzoeksthema’s? 

‘Tot nu toe richtte mijn onderzoek zich op de ontwikkeling van kinderen, 

stress in gezinnen en voorlichting rondom borstvoeding. Met mijn 

overstap naar Gezondheidspsychologie zal ik mijn onderzoek afstemmen 

op de thema’s die daar centraal staan, binnen het kader van het 

onderzoeksprogramma van de faculteit: The interaction between 

explicit and implicit strategies for behaviour.’ 

Waarmee houd je je naast het werk bezig? 

‘Schrijven is mijn grote hobby. Ik schrijf onder andere onderzoeksboeken 

voor Noordhoff Uitgevers (o.a. Onderzoek in de gezondheidszorg, 

samen met Hans van Buuren). Daarnaast schrijf ik al jaren columns en 

heb ik afgelopen zomer, samen met mijn oudste zoon een kinderboek 

afgerond, waarvoor we nog een uitgever hopen te vinden.’ 

Heb je een advies voor studenten? 

‘Wat ik altijd adviseer aan beginnende studenten: maak een goede 

studieplanning en houd je daar ook aan. Beloon jezelf als je weer een 

mijlpaal hebt bereikt. Voor veel studenten werkt het bovendien heel 

goed om samen te studeren. Een goed studiemaatje kan je door een 

eventuele studiedip heen helpen. Contact met medestudenten maakt 

het studeren leuk, hoor ik altijd bij de bijeenkomsten van de studieclub 

Psychologen In Spe. Tot slot wens ik alle studenten met wie ik in de 

afgelopen jaren contact heb gehad, heel veel succes met hun studie. 

We komen elkaar vast weer ergens tegen, bijvoorbeeld tijdens de 

landelijke studentendag.’ 

Nieuw onderzoeksproject: 

online interventie 

Lichamelijke inactiviteit is een groot probleem in Nederland, aangezien 

meer dan de helft van de Nederlanders te weinig beweegt. Te weinig 

lichaamsbeweging leidt tot een vergroot risico op tal van gezondheidsproblemen, 

waaronder cardiovasculaire aandoeningen, diabetes II en 

verschillende vormen van kanker. In dit project, dat op 1 januari van start 

is gegaan, wordt een innovatieve online interventie ontwikkeld en 

geëvalueerd die erop gericht is om mensen intrinsiek (vanuit henzelf) 

te motiveren om meer te gaan bewegen. 

De interventie heeft tot doel om motiverende gespreksvoering (een psychologische 

counseling methode) te integreren in een computergestuurde 

interventie op maat, om zo mensen intrinsiek te motiveren tot meer 

lichaamsbeweging. Vanuit eerder onderzoek is namelijk bekend dat 

wanneer mensen meer intrinsiek gemotiveerd zijn tot gedragsverandering, 

het voor hen makkelijker zal zijn om dit gedrag ook echt te veranderen 

en vol te houden. Daarnaast richt de online interventie zich op het 

versterken van zelfregulatie vaardigheden, die mensen in staat stellen 

hun eigen gedrag beter te plannen en uit te voeren zoals men dat zelf 

wil. Tijdens de eerste fase van dit project zal getracht worden optimaal 

inzicht te krijgen in de beste strategieën om intrinsieke motivatie te 

versterken door middel van computergestuurde motiverende gespreksvoering. 

Hiertoe worden verschillende deelexperimenten uitgevoerd. 

Op basis van de resultaten van deze experimenten zal (in samenwerking 

met een softwarebedrijf) een online interventie ontwikkeld worden die 

met behulp van een virtuele coach mensen zal stimuleren om meer te 

gaan bewegen. De interventie zal zich met name richten op mensen 

met een lagere opleiding. 

Het door ZonMw gefinancierde project heeft een duur van vier jaar en 

omvat een promotietraject waarop Stijn Friederichs MSc (junior onderzoeker) 

zal promoveren. Hij zal daarbij worden ondersteund door 

Janneke Guyaux MSc (onderzoeksassistent). Begeleiding vindt plaats 

door prof. dr. Lilian Lechner (promotor), dr. Anke Oenema en dr. 

Catherine Bolman. Tijdens het project zullen verschillende deelstudies 

worden opgezet waarin masterstudenten Gezondheidspsychologie kunnen 

participeren in het kader van hun afstudeerscriptie. 



25

psychologie 

Nieuw promotieonderzoek: Emo-eten 

Met ingang van half januari 2011 heeft drs. Saskia Wouters MSc (op 

foto) haar docenttaken gecombineerd met een promotieonderzoek. 

Zij zal onderzoek verrichten naar de impliciete determinanten 

(o.a. stress, affect, zelfwaardering) van ongezond eetgedrag in het 

dagelijks leven. Dit onderzoek wordt financieel ondersteund door 

NELLL (Netherlands Laboratory for Lifelong Learning aan de Open 

Universiteit) en de faculteit Psychologie. Prof. dr. Lilian Lechner 

is promotor van het onderzoek en dr. Nele Jacobs en dr. Viviane 

Thewissen van dezelfde faculteit staan als co-promotoren in voor 

de dagelijkse begeleiding. 

Het onderzoek richt zich voornamelijk op het bestrijden van 

overgewicht. Het aantal mensen met overgewicht en obesitas 

stijgt schrikbarend. Onderzoek heeft herhaaldelijk uitgewezen dat 

ongezonde voedingskeuzes, met name snacken tussen maaltijden 

door, in Nederland significant bijdraagt aan overgewicht. Met 

name jonge, werkende volwassenen hebben een relatief grote kans 

op excessieve gewichtstoename. Alledaagse zorgen, irritaties en 

frustraties kunnen aanleiding zijn om ongezond te gaan eten. Dit 

wordt ook wel emo-eten genoemd. Pas wanneer men zich bewust 

is van ongezond eetgedrag en de risicosituaties, kan gedragsverandering 

plaatsvinden. 

Tot op heden heeft onderzoek zich met name toegelegd 

op bewuste (beredeneerde) determinanten 

van ongezond eetgedrag, zoals cognities. Recent 

onderzoek toont echter aan dat met name onbewuste determinanten 

zoals gewoontes, stress, emoties en zelfwaardering, cruciaal zijn in het 

voorspellen van ongezond eetgedrag. Onbewuste determinanten zijn 

echter in grote mate contextafhankelijk en fluctueren door de dag heen. 

Daarom is het noodzakelijk deze concepten te bestuderen zoals ze zich 

in het dagelijks leven voordoen. De Experience Sampling Methode 

(ESM) is hier uitermate geschikt voor. ESM is een gestructureerde dagboekmethode 

waarbij personen op ‘random’ tijdstippen een vragenlijst 

invullen (met behulp van een mobiele digitale applicatie of een papieren 

dagboekje). Ze rapporteren dan hun gedachten, de context, hun beoordeling 

van die context, hun stemming en ook hun snackgedrag. Op deze 

manier kunnen onderliggende mechanismen van ongezond eetgedrag 

bestudeerd worden. Tegelijkertijd worden onbewuste psychische 

processen expliciet gemaakt. 

Om de impliciete determinanten van emo-eten in kaart te brengen, zal 

eerst een mobiele telefoonapplicatie ontwikkeld worden, gebaseerd op 

ESM. Deze applicatie zal vervolgens gebruikt worden om onderzoek te 

verrichten onder een grote groep deelnemers. 

cultuurwetenschappen 

www.ou.nl/cultuurwetenschappen 

Succesvol symposium 

Al is de leeftijd van veel studenten dan ook niet 

meer piepjong, dat betekent nog niet dat er geen 

waardevolle initiatieven genomen worden. Voor het 

derde jaar organiseerden een aantal CW-studentenverenigingen 

gezamenlijk een symposium met een 

aantrekkelijk programma. Deze keer was de plaats 

van samenkomst weer Nijmegen. Rondom het thema 

‘Vrede van Nijmegen’ kwamen eigenlijk alle aspecten 

van de cultuurwetenschappen aan bod. 

presentatie. Na de lunch konden de deelnemers de eerder op beelden 

getoonde voorwerpen – wandtapijten, schilderijen, kaarten – in werkelijkheid 

gaan bekijken in het Valkhofmuseum, waar een expositie is ingericht 

naar aanleiding van het ondertekenen van de verdragen in 1678 die als 

de ‘Vrede van Nijmegen’ in (vooral buitenlandse) geschiedenisboeken 

bekend staat. In Nederland is er tot nu toe veel minder belangstelling voor 

geweest. 

Zo opende prof. dr. Peter Rietbergen, hoogleraar cultuurgeschiedenis 

Radboud Universiteit Nijmegen, met het aanhalen van de filosoof 

Nietzsche die stelde ‘dat onze herinnering ons verzwakt’. Bepaald 

prikkelend voor de toehoorders die, bezig met geschiedenis, het 

juist van de herinnering moeten hebben. Via de filosofie stapte 

Rietbergen over naar de geschiedenis, te weten die van het Europa 

in de zeventiende eeuw, waarin Nijmegen op verrassende wijze een 

belangrijke rol bleek te spelen. Hij wist op een duidelijke manier de 

complexiteit van de omstandigheden te schetsen en welke gevoeligheden 

een rol speelden. Hij besloot met een verwijzing naar de 

ethiek en de taak die de historicus, maar ook de cultuurwetenschapper 

heeft – ‘waak over de nuancering ten aanzien van het 

herdenken van historische gebeurtenissen’ – bij het omgaan met 

een historisch thema. 

Tweede spreker, drs. Ruud Priem, (nog even) conservator oude kunst 

museum het Valkhof Nijmegen, liet kunsthistorische hoogtepunten 

de revue passeren, geïllustreerd met behulp van een powerpoint 

Prof. dr. Dolly Verhoeven ten slotte, bijzonder hoogleraar Geschiedenis 

van Nijmegen, eveneens Radboud Universiteit, belichtte de zogenaamde 

publieksgerichte activiteiten die rondom de Vrede van Nijmegen zijn 

georganiseerd. Er blijken veel eigentijdse mogelijkheden te zijn om de 

aandacht van mensen te richten op gebeurtenissen die onze geschiedenis 

vormen en daarmee van belang zijn om ook onze eigen tijd beter te 

begrijpen, denk aan het uitreiken van de ‘Vrede van Nijmegen-penning’ of 

de instelling van een ‘Vrede van Nijmegen-zaal’ in het Valkhofmuseum. 

In de namiddag kwamen de deelnemers bij elkaar in grand-café ‘de 

Lindenberg’. Een mooie gelegenheid CW-studenten uit het hele land (en 

zelfs België) te ontmoeten. Uiteindelijk telde deelname aan deze dag mee 

voor studiepunten in het kader van de module Cultuurwetenschappelijk 

debat. Rest ons dr. Toon Bosch te bedanken die de sprekers – ‘zwaargewichten 

op hun vakgebied’ – had ingeleid en van wie we veel steun 

ondervonden bij het organiseren van deze dag. 

Liesbeth de Groot-Vermeulen, secretaris ValC-hof Nijmegen 



managementwetenschappen 

www.ou.nl/management 

onderwijswetenschappen 

www.ou.nl/onderwijs 

Stopzetting cursussen 

Op 30 juni 2011 worden de cursussen Enterprise 

modelling (B46311) en Financieel management 

1 (E32211) uit het aanbod genomen. Beide 

cursussen maken al enkele jaren geen deel 

(meer) uit van de opleidingen van de faculteit 

Managementwetenschappen en kennen dan ook 

geen opvolger. Genoemde cursussen mogen 

onder de hierna genoemde voorwaarden worden 

ingebracht in de masteropleiding Management. 

Enterprise modelling, in combinatie met drie 

modulen van de hierna genoemde cursussen, 

indien u voor een van deze cursussen vóór 

1 juli 2008 bent ingeschreven: 

– Bedrijfsprocessen (2 modulen), cursuscode 

B44322/B44312 

– Organisatiecultuur, cursuscode B18321/B18221 

– Practicum marketing, cursuscode B82321. 

Financieel management 1, in combinatie met 

de hierna genoemde cursussen, indien u voor 

een van deze cursussen vóór 1 juli 2008 bent 

ingeschreven: 

– Financieel management 2, cursuscode E33211 

– (Advanced) Financial accounting, cursuscode 

E34322. 

Wilt u de cursus Enterprise modelling of de 

cursus Financieel management 1 onder bovengenoemde 

voorwaarden inbrengen in de 

masteropleiding Management, maar hebt u de 

cursus nog niet in huis? Dan adviseren wij u om 

de cursus tijdig (in ieder geval vóór 30 juni 2011) 

te bestellen. Na de stopzetting heeft u nog een 

jaar de tijd om de cursus af te ronden: laatste 

tentamendatum is in juni 2012. Voor meer 

informatie kunt u contact opnemen met de 

onderwijsadviseur Managementwetenschappen: 

info@ou.nl of 045-5672888. 

Student-leden gevraagd 

opleidingscommissies 

Bij de opleidingscommissie voor bacheloronderwijs, 

alsook bij die voor masteronderwijs van 

MW, zijn wij op zoek naar nieuwe studentleden 

om deze commissies te versterken. Heb 

je een hart voor onderwijs, een positief-kritische 

houding en wil je bijdragen aan één van deze 

adviesorganen om de belangen van studenten 

te dienen? Op 7 februari vindt in Utrecht een 

op maat gemaakte workshop plaats die (nieuwe) 

leden ondersteunt in hun taken, dus je start 

met een steuntje in de rug. Aanstellingen vinden 

formeel plaats, voor de duur van twee jaar. Neem 

voor meer informatie of aanmelding contact op 

met de voorzitters van de deze commissies: 

drs. Johan van de Boomen, voorzitter FOC 

bacheloronderwijs (johan.vandenboomen@ou.nl); 

dr. Judith Semeijn, voorzitter FOC masteronderwijs 

(judith.semeijn@ou.nl). 

Gratis cursus 

Seks en de evolutie 

Hoe zit het nou echt met partnerkeuze? Is het liefde? Of toch 

eigenbelang? Man en vrouw hebben er allebei belang bij dat 

ze de ‘goede’ partner kiezen. Maar in de geschiedenis van de 

mens zie je dat het belang van de man anders is dan het belang 

van de vrouw. De Open Universiteit biedt nu een gratis – in het 

kader van een promotie-onderzoek – online cursus Seks en de 

evolutie aan. Deze cursus bekijkt de relatie tussen man en vrouw 

vanuit het perspectief van de evolutietheorie. Beïnvloedt dit ook 

nu nog de verhoudingen tussen man en vrouw in hun dagelijks 

leven? En zo ja, hoe dan? 

De cursus gaat in op de thema’s als evolutie, op het eerste gezicht, bij nader inzien, seksuele 

selectie, pronken en gezin. In korte hoofdstukjes met prikkelende titels wordt ingegaan op 

zaken als prehistorie en de pil, het vrouwengezicht, de reproductieve waarde, de ideale heuptaille 

verhouding, soort zoekt soort, de ouderlijke investering, sexy eisprong, pronkende 

mannen/vrouwen, enzovoorts. 

Onderzoek 

Er is voor deze cursus geen speciale voorkennis vereist. Het bestuderen ervan, inclusief het 

invullen van twee vragenlijsten en een toets, neemt ongeveer vijf uur in beslag. De cursus 

kan sinds medio januari worden bestudeerd. Terwijl u de cursus bestudeert, loopt er op de 

achtergrond een promotieonderzoek mee naar het effect van het maken van notities op het 

leren. In de online cursus vindt u namelijk notitievelden waarin u aantekeningen kunt maken. 

Uw notities en uw opmerkingen over het gebruik van de notitievelden vormen de input 

voor het experiment. Daarnaast worden ze gebruikt voor een vervolgstudie in het secundair 

onderwijs. 

Voor alle duidelijkheid: het gaat hier om een gratis cursus in het kader van een onderzoek, 

niet om een OU-cursus die studiepunten oplevert of ingebracht kan worden in een wetenschappelijke 

opleiding. 

Aanmelden 

De cursus is niet alleen beschikbaar voor ingeschreven studenten, maar ook voor oudstudenten 

en andere belangstellenden van binnen en buiten de Open Universiteit. Indien 

u de cursus wilt volgen, kunt u zich aanmelden, zeker tot eind februari, door een mail te 

sturen naar Dominique Verpoorten (studie3-dominique@gmail.com). U ontvangt dan een 

webadres van de eerste vragenlijst en daarna van de cursus. 

Implementatie van onderwijsinnovaties 

Bij de cursus Implementatie van onderwijsinnovaties (O41411) gaat een 

kleine verandering plaatsvinden in de scoring van studietaak 4. De huidige studietaak 4 

kent vier onderdelen waarvoor de student maximaal 25 punten kan ontvangen. Onderdeel 

3 is beduidend zwaarder dan onderdeel 1 en 2. En onderdeel 4 is vergelijkbaar met 1 en 2. 

De werkstukken die vanaf 15 februari 2011 ter beoordeling worden voorgelegd, worden 

met de nieuwe weging beoordeeld (zie tabel). 

Onderdeel 

Waardering 

Wordt Was 

1 Beschrijving van de gekozen onderwijsinnovatie 1 1,5 

2 Analyse van de onderwijsinnovatie 1 1,5 

3 Plan voor de implementatie van de 2 1,5 

onderwijsinnovatie 

4 Reflectie op de cursus 1 0,5 



27

echtswetenschappen www.ou.nl/rechtswetenschappen 

Vierde Summerschool in Madrid 

Ook deze zomer organiseert de faculteit Rechtswetenschappen, 

samen met de Spaanse Universidad 

Nacional de Educación a Distancia (UNED) en de 

Duitse FernUniversität, weer een Summerschool voor 

haar bachelorstudenten. De Summerschool vindt 

ditmaal plaats in de Spaanse hoofdstad Madrid, van 

26 juni tot en met 9 juli. Studenten krijgen 4,3 EC 

toegekend voor deelname. 

Studenten volgen gedurende deze twee weken door Nederlandse, 

Duitse en Spaanse docenten verzorgde onderwijsbijeenkomsten en 

seminars op het gebied van Law and Economics, Legal English, en 

het Nederlandse, Duitse en Spaanse privaat-, straf- en staatsrecht. 

De voertaal zal Engels zijn. Er staan er ook (nog nader in te vullen) 

bezoeken op het programma. 

Reünie 

De Summerschool biedt een unieke mogelijkheid om kennis te 

maken met internationale aspecten van het recht. Zoals Jan Koolen, 

één van de eerdere deelnemers het verwoordde: ‘De Summerschool 

biedt toch zaken waar je normaal niet aan toekomt bij afstandsonderwijs, 

zoals het met buitenlandse studenten samenwerken aan 

de oplossing van interessante cases, en dat in de Engels taal!’ Dat 

dit alles in een prettige sfeer plaatsvindt, blijkt wel uit het feit dat 

Nederlandse, Duitse en Spaanse alumni van de Summerschool nu 

al enkele malen een reünie hebben gehad (zie ook het verslag in 

Modulair 2, oktober 2010, pagina 24; red.). 

De Summerschool staat open voor maximaal 12 bachelorstudenten 

van onze faculteit, zo ook voor een even groot aantal studenten 

van de andere twee universiteiten. Alleen bachelorstudenten die 

alle inleidende cursussen (inclusief Basiscursus) hebben afgerond, kunnen 

zich aanmelden. Omdat de voertaal Engels is en er slechts twaalf plekken 

beschikbaar zijn, dienen studenten die voldoen aan bovengenoemde 

voorwaarde bij aanmelding in een in het Engels opgestelde brief van 

omstreeks 300-350 woorden aan te geven waarom zij willen deelnemen 

aan de Summerschool. Bij overintekening van het aantal deelnemers zal 

selectie plaatsvinden op basis van deze motiveringsbrief en op datum van 

aanmelding. U kunt zich onder vermelding van uw naam en uw studentnummer 

aanmelden op het e-mailadres: summerschool.law@ou.nl. 

Kosten 

Indien u zich aanmeldt voor de Summerschool, dient u in ieder geval 

rekening te houden met de volgende kosten: 

– reiskosten; u reist op eigen gelegenheid naar Madrid. U bent derhalve 

vrij in de keuze van uw vervoermiddel (trein, vliegtuig). In verband met 

een Erasmussubsidie kunt u (onder voorwaarden) in aanmerking komen 

voor een tegemoetkoming in de reiskosten ter hoogte van 90% van de 

gemaakte reiskosten. Deze bedraagt echter nooit meer dan € 270,- per 

student; 

– de normale prijs van 1 module met eventuele hbo-wo-toeslag en 

administratiekosten; 

– huisvestingskosten; deelnemers aan de Summerschool worden op basis 

van volpension gedurende 13 nachten ondergebracht in het Colegio 

Mayor San Augustin in eenpersoonskamers met eigen badkamer 

(http://www.cmusa.net/). Het Colegio bevindt zich in de nabijheid van 

de onderwijslokalen en op loopafstand van metrostation Moncloa. 

De huisvestingskosten bedragen om en nabij de € 300,-. 

Voor nadere informatie over de Summerschool kunt u bellen met de 

afdeling Service en informatie (045-5762888). 

Mr. Donald Hellegers, examinator Summerschool 

informatica 

www.ou.nl/informatica 

Nieuwe cursussen/opleidingen 

‘Webapplicaties’ en ‘IT-Governance’ 

De OU start met nieuwe cursussen en korte opleidingen op de 

gebieden ‘Webapplicaties’ en ‘IT-Governance’. De cursussen en 

korte opleidingen kiezen voor een professionele aanpak, zijn van 

universitair niveau en hebben volop praktische componenten. 

Webapplicaties 

Webapplicaties worden steeds geavanceerder. Bedrijven, instellingen 

en andere organisaties maken in hun websites meer en meer 

gebruik van allerlei mogelijkheden die recent zijn ontwikkeld. Het 

goed ontwerpen, ontwikkelen en implementeren van webapplicaties 

wordt daarmee steeds belangrijker. De Open Universiteit biedt 

sinds kort de cursus ‘Webapplicaties: de clientkant’ aan, met een 

omvang van ongeveer 100 studie-uren. Binnenkort wordt gestart 

met een opleiding ‘Gecertificeerd web application developer’ met 

een omvang van ongeveer 350 uur. 

Enterprise modelling uit aanbod 

De cursus Enterprise modelling (B46311) zal per 30 juni 2011 uit het 

cursusaanbod worden genomen. Deze cursus maakt in het studiejaar 

2010-2011 nog deel uit van de gebonden-keuzeblokken van de bacheloropleiding 

Informatica en de masteropleiding Computer Science. 

In het curriculum van 2011-2012 zal dit echter niet meer het geval zijn. 

Studenten die deze cursus nog willen doen, wordt aangeraden voor 

genoemde datum de cursus te bestellen. Na de stopzetting heeft u 

nog een jaar de tijd om de cursus af te ronden: laatste tentamendatum 

is in juni 2012. 

IT-Governance 

IT-Governance is voor veel grote organisaties van essentieel belang. Deze 

organisaties hebben grote delen van de ontwikkeling,het onderhoud en 

de exploitatie van hun ict uitbesteed aan derden. Zij staan voor de vraag 

hoe zij deze derden moeten aansturen, welke organisatie zij daarvoor 

nodig hebben en hoe deze organisatie past in hun huidige structuur. 

Binnenkort start het Certified Professional Program ‘IT-Govenance’, dat 

ingaat op de gestelde vraag. De omvang is ongeveer 250 studie-uren. 

Kijk voor meer informatie op: www.ou.nl/informatica. 



natuurwetenschappen 

www.ou.nl/milieu 

Landelijke dag Levenswetenschappen: 

overbevissing 

Op 19 maart organiseert de faculteit Natuurwetenschappen een 

landelijke dag Levenswetenschappen met een lezing, AVM-presentaties 

en begeleiding. De dag begint om 10.00 uur, is uiterlijk om 16.00 

uur afgelopen, en vindt plaats in het studiecentrum Utrecht. Op 

deze themadag ligt de nadruk op propedeusecursussen en wel in het 

bijzonder op die rondom Levenswetenschappen. Dat zijn de cursussen 

die voor velen zullen volgen op de introductiecursus Aarde, mens en 

milieu. 

Het ochtendprogramma staat in het teken van ecologische en evolutionaire aspecten van 

een klassieke ‘tragedy of the commons’, namelijk overbevissing. Onze gastspreker prof. 

dr. Adriaan Rijnsdorp (IMARES, WUR) heeft aanwijzingen gevonden dat bevissing kan 

leiden tot evolutionaire veranderingen in vispopulaties. Ook zal hij aandacht besteden 

aan andere manieren waarop de mens het functioneren van mariene ecosystemen – en 

daarmee de visstand – onbedoeld beïnvloedt. Daarna volgen de presentaties voor de cursus 

Academische vaardigheden milieuwetenschappen. Mocht je een poster of een klein 

colloquium willen presenteren, meld je dan aan bij dr. Dennis Uit de Weerd (dennis.uitdeweerd@ou.nl). 

Als er voldoende deelnemers zijn komen er twee parallelle AVM-sessies. 

In de middag worden de volgende cursussen 

begeleid: Levenswetenschappen 1: evolutie 

(N13121); Levenswetenschappen 2: fysiologie 

(N06221); Natuurkunde (N05121); Basiscursus 

scheikunde (N02132); Natuurwetenschappelijke 

modellen (N04211); Gedragsbiologie (N32221) 

en Biologie van cellen (N34212). Voor enkele 

van deze cursussen gebeurt dat in combinatie 

met een andere cursus. Meer informatie en het 

aanmeldformulier zijn te vinden op het web: 

www.ou.nl/NW, onder de rubriek ‘nieuws’. Ieder 

die deze dag wil bijwonen, wordt verzocht zich 

uiterlijk 15 maart aan te melden. 

Proefstudenten mastercursus 

Onderzoeksvoorstel gezocht 

De faculteit Natuurwetenschappen zoekt studenten die willen deelnemen aan de proeftoets 

van de nieuwe 1-moduuls cursus Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen 

(N87311). Deze nieuwe cursus begeleidt/ondersteunt studenten gericht bij het schrijven 

van een onderzoeksvoorstel op het (milieuwetenschappelijke) domein dat de student gaat 

onderzoeken. Er wordt expliciet aandacht besteed aan het doen van literatuuronderzoek, 

het formuleren van een duidelijke probleemstelling en onderzoeksvragen, het kiezen van 

passende methoden en technieken en het maken van een haalbare planning. 

De cursus is een verplicht onderdeel van de MSc-opleiding Milieuwetenschappen en is 

het eerste onderdeel van het afstudeertraject in deze opleiding. Voldoende afronding 

van de cursus is een voorwaarde om toegelaten te worden tot het tweede deel van het 

afstudeertraject. Beide nieuwe cursussen (Onderzoeksvoorstel plus Afstudeeronderzoek) 

vormen samen de vervanging van de oude cursus Afstudeeropdracht. De cursus 

Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen bestaat uit schriftelijk materiaal (boek, 

reader en studeerwijzer) en uit een elektronisch werkboek op Studienet. De stof wordt 

aangeboden via een aantal studietaken. De proeftoetsperiode loopt van 1 maart tot 1 juni 

2011. Om de proeftoets binnen deze tijd met succes te kunnen afronden, is het nodig dat 

u bij aanvang beschikt over een A4-voorstel met daarin een onderwerp, afstudeerplek en 

(extern en OU-)begeleiders. Deelnemers aan de proeftoets ontvangen een vergoeding. 

Indien u de cursus met een voldoende resultaat afsluit (goedgekeurd onderzoeksvoorstel), 

kunt u dit bij inschrijving voor de definitieve cursus verzilveren met een cursuscertificaat. 

Als u deel wilt nemen aan de proeftoets, neem dan zo spoedig mogelijk (in ieder geval 

vóór 15 februari 2011) contact op met dr. ir Lily Fredrix (lily.fredrix@ou.nl) of dr. Wilfried 

Ivens (wilfried.ivens@ou.nl). 

Studiegroep NW-Zuidwest: 

Energie-innovatie 

Op 28 februari organiseert studiegroep 

NW-Zuidwest een bijeenkomst over energieinnovatie 

in studiecentrum Rotterdam, 

aanvang 19.00 uur. Spreker is Jelle Nijdam 

(NL Energie en Klimaat). De avond kan tevens 

worden ingebracht als extra AVM-activiteit 

(bijwonen). Studiegroep NW-Zuidwest is in 

2010 opgericht als opvolger van studiegroep 

NW Den Haag. De nieuwe studiegroep zal drie 

à vier keer per jaar een avond organiseren in 

studiecentrum Rotterdam. Het voornaamste 

doel is studenten kennis te laten maken met 

de praktijk van verschillende aspecten van de 

milieuwetenschap. We willen dat realiseren 

door mensen uit het bedrijfsleven, de politiek 

of de onderzoekswereld uit te nodigen voor 

een presentatie, als leuke en nuttige toevoeging 

aan de theoretische kennis. Daarnaast 

kan tijdens de bijeenkomsten ook contact 

worden gemaakt, en onderhouden, met 

medestudenten en docente dr. Threes Smijs. 

Voor meer informatie over de bijeenkomst of 

de studiegroep kunt u contact opnemen met 

Koen Romijn (koen.romijn@ziggo.nl). 



29

tentameninf 

Aanmelden, tentamenperioden en 

sluitingsdata 

Aanmelden voor een tentamen doet u door in 

te loggen in Mijn account in Studieaanbod en 

te klikken op Mijn tentamenaanmeldingen of 

door gebruik te maken van een aanmeldingsformulier. 

Maakt u gebruik van een formulier 

dan stuurt u de aanmelding voor een computergebaseerd 

en een regulier tentamen naar 

de afdeling Tentaminering en certificering in 

Heerlen. Een aanmelding voor een sys-tentamen 

stuurt u naar het studiecentrum waar 

u dit sys-tentamen wilt afleggen. Alleen studenten 

die in het buitenland een sys- of CBItentamen 

maken of studenten die behoren tot 

speciale categorieën (bijvoorbeeld handicap of 

detentie) kunnen hun sys- of CBI-aanmelding 

sturen naar de afdeling Tentaminering en 

certificering in Heerlen. U vindt uitgebreidere 

informatie hierover op de website www.ou.nl/ 

tentamen. 

Tentamenperioden en sluitingsdata: 

– 4-4 t/m 6-4-2011, sluitingsdatum 9 maart 

2011, 

– 20-6 t/m 22-6-2011, sluitingsdatum 25 mei 

2011, 

– 29-8 t/m 31-8-2011, sluitingsdatum 3 augustus 

2011. 

De geleidelijke invoering van computergebaseerde 

toetsing kan van invloed zijn op 

het tentamenrooster. 

De geleidelijke invoering van computergebaseerde 

toetsing kan van invloed zijn op 

het tentamenrooster. 

Tentamensessies individuele tentamens 

Kijkt u op www.ou.nl/studiecentra voor de 

individuele tentamensessies in het studiecentrum 

van uw keuze. Als u zich via www.ou.nl/ 

mijnaccount aanmeldt voor een individueel 

tentamen, worden de beschikbare sys- en cbisessies 

getoond nadat u het studiecentrum 

heeft gekozen. 

Samenvallende tentamens 

Volgens vast beleid van de Commissie voor 

de examens (CvE) mogen er niet meerdere 

(regulier schriftelijke) tentamens op één dag 

afgelegd worden. In uitzonderlijke omstandigheden 

kan de Commissie hiervan afwijken. Zij 

beoordeelt dit aan de hand van een schriftelijk, 

gemotiveerd, verzoek van de student. De CvE 

kan een hardheidsclausule toepassen voor die 

studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang 

door het hanteren van drie tentamenavonden. 

Het kan namelijk voorkomen 

dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde 

dag worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke 

situaties contact op met de afdeling Service 

en informatie. Het gaat dan om studenten die 

in de problemen komen die niet te wijten zijn 

aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot 

de conclusie komen dat er een aantoonbaar 

probleem is, dan kunt u een verzoek indienen 

bij de Commissie. 

Alternatieve tentamenvorm 

Tentamens worden afgelegd op de wijze zoals 

gepubliceerd in de jaarlijks verschijnende studiegids 

en zoals op de cursussite vermeld. In 

uitzonderlijke gevallen kan de Commissie voor 

de examens (CvE) op basis van een schriftelijk, 

gemotiveerd verzoek van een student besluiten 

dat die student een bepaald tentamen op 



een andere wijze dan vastgesteld kan afleggen. 

De CvE kan tot deze beslissing komen 

indien bij een student sprake is van een functiebeperking 

of als een student drie of meer 

keren met aanwijsbare reden zakt voor een 

bepaald tentamen waardoor hij of zij gehinderd 

wordt om de studie op een goede wijze 

voort te zetten. Voordat de CvE in deze een 

beslissing neemt, wordt de examinator om een 

reactie gevraagd. Het oordeel van de examinator 

weegt bij de beslissing van de CvE zwaar 

mee. Benadrukt dient te worden dat het een 

mogelijkheid betreft en geen verplichting voor 

de CvE is om dit verzoek te honoreren. 

Tentamendata uitlopende cursussen 

en errata 

Met klem adviseren wij studenten kennis te 

nemen van de nadere informatie omtrent 

cursussen die uit het onderwijsaanbod zijn 

genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de 

laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in 

het academisch jaar 2010-2011. Deze vindt u 

op www.ou.nl/tentamen > Laatste tentamendata 

en niet in Modulair. Aanvullingen hierop 

worden wel vermeld in Modulair. De informatie 

vindt u ook op de cursussite. Een overzicht van 

de errata op de studiegidsen vindt u op www. 

ou.nl/vraagenantwoord. 

cultuurwetenschappen 

C06122 Kunst 

Sinds het tentamen van 10 november 2010 

mag u bij het tentamen ook gebruikmaken van 

een loep. 

C17311 Oudnederlandse schilderkunst 

In het Overzicht stopgezette cursussen 2010- 

2011 in de Modulair van juni 2010 is opgenomen 

dat de cursus uit het cursusaanbod wordt 

genomen en dat de laatste tentamenmogelijkheid 

van deze cursus in november 2011 is. 

Dat is niet juist. De cursus blijft in het cursusaanbod. 

C19112 Inleiding kunstgeschiedenis 

Op 5 april 2011 is er een extra tentamenmogelijkheid 

voor deze cursus. 

Informatica 

T31311 Onderzoeksontwerp voor bedrijfskundige 

informatica 

De cursus wordt stopgezet. De laatste inleverdatum 

voor de opdracht is 31 augustus 2011. 

T41221 Logica en informatica 

Het tekstboek dat u bij het tentamen mag 

gebruiken moet sinds het tentamen van 

10 november 2010 ‘schoon’ zijn. 

Managementwetenschappen 

B10111 Onderzoek en presentatie (AV1) 

De laatste inleverdatum van de opdracht is 30 

juni 2011. 

B65317/B65817 Controlling 

De minimaal te behalen scores voor de deeltentamens 

(SDC, AISC en MACC) zijn per 

1 december 2010 verhoogd naar een vijf. 

De overige tentameneisen zijn onveranderd. 

B69317/B69817 Financial Decision Making 

De minimaal te behalen score voor het schriftelijke 

deeltentamen is per 1 december 2010 

verhoogd naar een vijf. De overige tentameneisen 

zijn onveranderd. 

NATUURwetenschappen 

N43211 Gedrag en effecten van 

contaminanten 

Sinds het tentamen van 24 januari 2011 mag 

u bij het tentamen ook gebruikmaken van een 

‘schoon’ Binas tabellenboek, een zakrekenmachine 

en een ‘schoon’ Engels-Nederlands 

woordenboek. 

Onderwijswetenschappen 

O22411 Methoden en strategieën voor 

onderwijsontwerpen 

De laatste inleverdatum van de opdracht is 

opgerekt naar 30 juni 2013. 

O30411 Onderzoeksmethoden voor 

onderwijsontwerp 



O32431 Het ontwerpen van een onderzoek: 

scriptieplanning 



O35411 Project actief leren 



O41411 Implementatie van onderwijsinnovaties 

Er vindt vanaf 15 februari 2011 een kleine verandering 

plaats in de scoring van Studietaak 4. 

Lees voor meer informatie de cursuspagina op 

Studienet. 

psychologie 

S20221 Test- en toetstheorie 

De tentamenvorm is sinds 20 november 2010 

veranderd in een individueel computergebaseerd 

tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. 

S30211 Groepen in organisaties 

De tentamenvorm is sinds 3 januari 2011 veranderd 

in een individueel computergebaseerd 


S67321 Klinische psychologie 3: 

de ambulante praktijk 

De tentamenvorm is sinds 29 oktober 2010 veranderd 

in een individueel computergebaseerd 


Rechtswetenschappen 

R64342 Consumentenrecht 

In het Overzicht stopgezette cursussen 2010- 

2011 in de Modulair van juni 2010 en op 

pagina 5 van de studiegids is opgenomen dat 

de laatste tentamenmogelijkheid van deze 

cursus 30 juni 2011 is. Dat is niet juist. De 

laatste inleverdatum van de opdracht is 

30 september 2011.

afgest 

deerden 

Cultuurwetenschappen 

Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen 

dhr. W.G. Koster BA, Dronten 

Afstudeeropdracht: Jheronimus Bosch en zijn 

helletaferelen. Een analyse van de interpretaties 

van de hel op de triptieken van Bosch. 

mw. T. Lange-van der Meulen BA, Castricum 

Afstudeeropdracht: ’t Is and’re saus, maer al de 

zelve spijze. Beeldvorming over de poëzie van 

16e en 17e eeuwse priesters en predikanten. 

dhr. T.J.P.M. Lutkie BA, Rotterdam* 

Afstudeeropdracht: Het denken van Aldous 

Huxley als voorbode van het modernisme – 

postmoderisme debat. 

mw. W.H. Meijer-van der Laan BA, 

Oude-Tonge 

Afstudeeropdracht: De pers als unificatiemiddel? 

Visies op de perspolitiek van koning 

Willem I (1815-1830). 

dhr. N.F.A.M. van de Water BA, Breda 

Afstudeeropdracht: Bosch in Italië. Een analyse 

van argumenten voor en tegen een reis van 

Jheronimus Bosch naar Italië. 

mw. M.H.F. van der Zee-Oonk BA, Borne 

Afstudeeropdracht: Mislukking door wantrouwen? 

Analyse van de visies van de 

historici Kossmann, Aerts, Witte en Rietbergen 

betreffende het mislukken van het natievormend 

beleid van Koning Willem I tijdens 

het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 

1815-1830. 

Wo masteropleiding Algemene cultuurwetenschappen 

mw. A.M. Boersema-Bremmer MA, Leiden 

Afstudeeropdracht: De kunstwereld van De 

Ploeg. Enige aspecten van de waarderingsgeschiedenis 

van de Groninger Kunstkring 

De Ploeg, van 1918 tot 1941, met betrekking 

tot het Groninger Museum en enige andere 

musea. 

Informatica 

Wo bacheloropleiding Informatica 

dhr. E.J. Gijsbers BSc, Amsterdam* 

dhr. E.J. Razenberg BSc, Roosendaal* 

mw. M.H. Vuijk BSc, Ter Aar, bedrijfskundige 

afstudeerrichting 

Managementwetenschappen 

Wo masteropleiding Management 

dhr. J.C. Houweling MSc, Schoonhoven, 

keuzevariant Marketing and Supply chain 

management 

Afstudeeropdracht: Effects of trust and interdependence 

on relationship commitment. 

A study within a service supply chain. 

mw. M. Klink MSc, Dordrecht, keuzevariant 

Public Management* 

Afstudeeropdracht: Structuur en leiderschap 

binnen een publieke organisatie. Een onderzoek 

naar de invloed van structuurkenmerken 

van afdelingen op de leiderschapsstijl en de 

relatie met ‘gender’. 

mw. A.T. van der Lee MSc, Deventer, 

keuzevariant Strategic human resource 

management P 

Afstudeeropdracht: Managerial competencies, 

roles and effectiveness; rater perceptions and 

organizational measures. 

mw. H.K.L. Lenaerts MSc, Bornem, België, 

keuzevariant Marketing and Supply chain 

management* 

Afstudeeropdracht: Het gebruik van internet 

binnen het MKB – een verklarend onderzoek 

naar de invloed van marktorientatie, motivatie, 

gedragsnormen en technologie-acceptatie. 

Wo masteropleiding Accounting and Finance 

mw. C.C.A.J.M. van Reij MSc, Amsterdam, 

keuzevariant Management Control (accounting 

and control) 

Afstudeeropdracht: Increasing Consistency. 

Evaluation of the reliability measurements 

employed in the branding constellation theme. 


31 


afgest 

deerden 

mw. A.C. Verkamman MSc, Leiden, 

keuzevariant Management Control (accounting 

and control) 

Afstudeeropdracht: De relatie tussen het 

gebruik van managementinformatie, de 

organisatiecultuur en de activiteiten. 

Wo masteropleiding Strategy and Organization 

dhr. M.E. van Wijk MSc, Wateringen 

Afstudeeropdracht: Kennistransfer binnen de 

innovatievoucher. 

Wo masteropleiding Supply chain management 

dhr. G.W. Kasper MSc, Staphorst 

Afstudeeropdracht: De invloed van e-CRM op 

klanttevredenheid bij retail webshops. 

mw. N.P. Vermeulen MSc, Genève, 

Zwitserland 

Afstudeeropdracht: Governance of complex 

Procurements. The interplay of Governance 

Mechanisms in the oil and gas industry. 

natuurwetenschappen 

Wo bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen 

dhr. J. Kloppenburg BSc, Zwolle 

Afstudeeropdracht: Milieu en Gezondheid in 

het Provinciaal Omgevingsplan Limburg: 

Vol. 1 Verkenningsnotitie & Vol. 2 Beleidsontwerp 

Fijn Stof (PM10). 

dhr. C.J. van Zeil BSc, Velp 

Afstudeeropdracht: Metingen van cocaïne en 

metabolieten in afvalwater – Een betrouwbare 

methode voor de schatting van het cocaïnegebruik? 

Psychologie 

Wo bacheloropleiding Psychologie 

dhr. G.P. Berger BSc, Utrecht 

mw. I. van der Glas BSc, Utrecht 

dhr. J.F. Koppejan BSc, Zevenbergen 

mw. A.A. Ladenberg BSc, Delft 

mw. H. Lieshout-Bax BSc, ‘s-Hertogenbosch 

mw. H.A. Lijphart BSc, Noord-Scharwoude 

mw. A.J.E.W.M. Puchler-Lucke BSc, 

Huerth-Burbach, Duitsland 

mw. M.A. Kuiken BSc, Eelde 

mw. R.C.W.J. Willems BSc, Barendrecht 

mw. S.M.P. Wolters BSc, Maastricht 

Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting 

arbeids- en organisatiepsychologie 

mw. H.M. Uijtdewilligen-Nigg MSc, Breda 

Afstudeeropdracht: Moderatie van 

Persoonlijkheidskenmerken op de relatie 

tussen Seksuele intimidatie op het Werk en 

Lichamelijke en Psychische Gezondheid. 

mw. H.A. Verhoef MSc, Voorthuizen 

Afstudeeropdracht: Bronnen van Emotionele 

Arbeid Ontwikkeling en Validering van 

de Sources of Emotional Labor Scale for 

Educational Settings (SELSES-14). 

Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting 

gezondheidspsychologie 

mw. A. Evers-Stephan MSc, Herveld P 

Afstudeeropdracht: De relaties tussen 

apathiesymptomen, depressieve symptomen 

en executieve cognitieve functies bij verpleeghuisbewoners 

in Nederland. 

dhr. W.M. Geraedts MSc, Soest 

Afstudeeropdracht: De invloed van zelfonthulling, 

zelfwaardering en actief pestgedrag 

van de adolescent op het verband tussen de 

opvoedstijl van ouders en het risicogedrag van 

de adolescent. 

mw. M.S.J. Meurs-Bel MSc, Zwolle 

Afstudeeropdracht: Het Effect van een 

Schrijfinterventie Gericht op Cognitieve 

Herstructurering op Psychisch Welbevinden bij 

Verwerking van een Probleem. 

mw. M.A. Peek MSc, Sneek 

Afstudeeropdracht: Werkdruk, Existentiële 

Zingeving en Bevlogenheid bij Gemeenteraadsleden. 

mw. E.G. van der Ploeg MSc, Bergen op 

Zoom P 

Afstudeeropdracht: Voorspellers van Leerbaarheid 

en Herstel bij Cognitieve Revalidatie 

van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel. 

Een onderzoek naar de invloed van 

cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, 

opleiding, coping, geheugen en executieve 

functies op de mate van herstel na acht weken 

revalidatie. 

Rechtswetenschappen 

Wo bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid 

mw. M.I. Bugel LLB, Eelde 

mw. S. Rondhuis LLB, Hoek van Holland 

dhr. P.C. Schouten LLB, Breda 

dhr. G.P. Smit LLB, Groningen 

Wo masteropleiding Rechtsgeleerdheid 

mw. J.M. Bossers LLM, Rotterdam 

Scriptie: Het enquêterecht anno 2010: 

balans en vooruitblik. 

dhr. A. el Bouayadi LLM, Amsterdam 

Scriptie: Aansprakelijkheid voor minderjarigen 

van veertien jaar of ouder. 

dhr. P.A. van Dokkum LLM, ’s-Gravenhage 

Scriptie: De verplichte urinetest voor militairen. 

‘In hoeverre voldoet de verplichte urinetest 

voor militairen aan de eisen die de artikelen 

8 en 14 EVRM en artikel 1 Protocol 12 EVRM 

stellen ten behoeve van de bescherming van 

het recht op privacy en het verbod van discriminatie?’ 

dhr. W.T. van der Leij LLM, Langweer 

Scriptie: Huisbezoek ter controle op naleving 

van de regels neergelegd in de Wet werk en 

bijstand ‘tegen de wil van de bewoner’ in het 

licht van artikel 8 EVRM. Bescherming van het 

huisrecht. 

dhr. M.R. Oudenaarden LLM, Capelle aan den 

IJssel 

Scriptie: Dubbel werk! Heroverweging na 

horen in de voorbereidingsfase èn in de 

bezwaarfase. 

mw. J.A. Stelt-Launspach LLM, Rijswijk 

Scriptie: ZBO’s: zelfstandig maar niet alleen. 

Een zelfstandig bestuursorgaan is nog altijd 

overheid en dient zich als overheid te gedragen. 

mw. M. van Veen-Looy LLM, Nunspeet 

Scriptie: ‘Ik wil mijn kind absoluut niet in die 

cel hebben!’ Participatie van de ouders in het 

strafrechtelijk voorbereidend onderzoek. 

dhr. H.J.G.P. Wolfs LLM, Herderen-Riemst, 

België 

Scriptie: Privaatrechtelijke pseudovertegenwoordiging 

van openbare personenvennootschappen 

door vennoten. 

Business Process Management and IT 

Wo masteropleiding Business Process Management 

and IT 

dhr. S.P. Fransen MSc, Monster 

Afstudeeropdracht: De ontwikkeling van 

sturing en organisatie bij verzelfstandigde ictorganisaties. 

dhr. M.F.B. Faase MSc, Huizen 

Afstudeeropdracht: Flexibiliteit binnen een service 

georiënteerde organisatie bij onderhoud. 

dhr. R.A. Abdoel MSc, Eindhoven 

Afstudeeropdracht: Criteria voor het verhogen 

van de acceptatiegraad van ICT -onderzoek en 

ontwerp van acceptatiemodellen-. 

dhr. A.W. Winkelhorst MSc, Arnhem 

Afstudeeropdracht: Performance measurement 

of the Business Intelligence function. 

* In Modulair 3 werd de titel van deze 

afstudeeropdracht foutief vermeld. Ter 

rectificatie wordt deze opnieuw opgenomen. 

P Bij deze student werd aan het behaalde 

getuigschrift de waardering ‘met Lof’ toegekend 

(gewogen gemiddelde cijfer 8 of 

hoger, geen cijfer lager dan 7). 



5711040

Modulair 4 - Open Universiteit Nederland

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?