Studiegids PUC 2013-2014 - Open Universiteit Nederland

Studiegids
2013-2014
Pre University
College
Studieoriëntatie voor VWO-studenten
Open Universiteit
www.ou.nl

STUDIEGIDS 2013-2014
VWO-studenten

Inhoud
01 Voorwoord
02 Pre University College (PUC)
bij de Open Universiteit
03 Cursusprogramma
04 Aan de slag met studeren
06 Tentamen
08 Cursusbeschrijvingen
Studeren als een echte student
Als vwo’er in de bovenbouw ben je bezig om je voor te bereiden op een volgende
studie. Tot nu toe was je lessenpakket redelijk algemeen ook al heb je
inmiddels vakken laten vallen die minder geschikt voor je waren. Je hebt aan
het einde van het derde jaar een profiel gekozen.
Maar hoe gaat het straks na je eindexamen, ga je dan beginnen met een studie
aan een universiteit of aan een hogeschool. Weet je al welke richting je uit wil?
Waarschijnlijk twijfel je nog en weet je niet welke studie eigenlijk bij je past. Het
valt ook niet mee om een studiekeuze te moeten maken als je nog weinig kennis
hebt van de werkelijke inhoud van een studierichting.
Als je een studierichting hebt gekozen is het ook net zo belangrijk om een idee
te hebben wat het studeren nu precies in houdt. Hoe gaat dat straks? Moet je
veel zelf doen? Krijg je roosters? Hoe gaat dat met de studiepunten in het eerste
jaar? Hoe hoog is het tempo? Hoe moet ik eigenlijk leren? Er komen straks veel
nieuwe dingen op je af en het kan prettig zijn als je dit al eens hebt ervaren.
Om goed voorbereid aan je nieuwe toekomst te beginnen is het mogelijk om
met de Open Universiteit al vóór je eindexamen een klein stukje aan een universiteit
proberen te studeren. Zo kun je kennismaken met het academische
niveau en proeven van de vakinhoud. Maar je leert vooral zelfstandig te studeren
en je studietijd in te plannen.
Het is overigens niet niks: als zestien- of zeventienjarige aan universitair onderwijs
beginnen is een hele uitdaging. Je zult discipline moeten hebben en
hard moeten werken. Maar daar tegenover staat dat je goed kunt oefenen in de
vaardigheden die nodig zijn om succesvol te zijn in het hoger onderwijs.
Wat is nu precies de bedoeling? Bij de Open Universiteit zijn de wetenschappelijke
opleidingen verdeeld over een vastgesteld aantal modulen. Als vwoleerling
heb je gelegenheid om een cursus van één module uit het bachelorprogramma
te bestuderen. Je krijgt exact dezelfde stof en tentamens als de
reguliere studenten. Het echte werk dus.
De cursussen waaruit je kunt kiezen staan verderop genoemd. Ze zijn oriënterend
op het vakgebied en passen bij de profielen die gelden voor het vwo.
Studeren aan de Open Universiteit kan waar en wanneer je wilt, je hoeft
niet naar colleges te gaan en je hebt online contact met docenten en
medestudenten.
Deze zelfstudiemethode vergt wel een doorzettingsvermogen. Je moet zelf
zorgen voor de stok achter de deur. Maar als je eenmaal deze ervaring hebt
opgedaan kun je vol vertrouwen op naar je (studie) toekomst!
Ik wens je veel studiesucces!
Prof. Mr. Anja Oskamp
rector magnificus
Open Universiteit
1

Pre University College (PUC)
bij de Open Universiteit
De Open Universiteit is de enige (afstands)universiteit in Nederland waarbij iedereen in eigen tempo kan
studeren. Dit betekent een grote vrijheid voor een student om toch andere verplichtingen, zoals school/
studie, sport of werk te kunnen blijven doen.
De Open Universiteit mag in principe alleen studenten vanaf 18 jaar wetenschappelijke bachelor- en masteropleidingen
aanbieden op academisch niveau in een aantal vakgebieden. Deze opleidingen zijn verdeeld over afzonderlijke cursussen.
Elke cursus wordt apart bestudeerd en getentamineerd. Een cursus van één module heeft een studieomvang van
ongeveer 100/120 studie-uren en vertegenwoordigt normaliter 4,3 studiepunten. Alle Europese universiteiten hanteren
hetzelfde waarderingssysteem en dat maakt het uitwisselen met een andere universiteit gemakkelijker.
Voor vwo-scholen maakt de Open Universiteit een uitzondering en biedt in samenwerking met de school de
bovenbouwleerlingen alvast de mogelijkheid ook een module te bestuderen als oriëntatie op de toekomstige studie.
Studeren via internet
Studeren bij de Open Universiteit doe je niet in de les maar thuis of samen met andere studenten. Het cursusmateriaal
is speciaal ontwikkeld voor zelfstudie. Het is alsof in de teksten de docent aan het woord is. Het lijkt misschien saai en
eenzaam, toch studeer je niet helemaal alleen. Je komt weliswaar niet in een collegezaal maar de Open Universiteit heeft
in het hele land studiecentra waar bij sommige cursussen begeleidingsbijeenkomsten worden georganiseerd. Op deze
bijeenkomsten ontmoet je andere studenten die dezelfde cursus bestuderen. Maar het meest wordt er gebruik gemaakt
van internet. Als student krijg je toegang tot Studienet. Studienet is een besloten elektronische leeromgeving en daar
staat alle informatie die je nodig hebt bij je studie. Je kunt er zelf documenten plaatsen en delen met anderen. Zo maak je
kennis met je medestudenten en kun je ervaringen uitwisselen.
Verkeerd profiel gekozen?
Het is natuurlijk mogelijk dat je een profiel hebt gekozen maar nu toch constateert dat je een bepaald vak niet in je pakket
hebt zitten of onvoldoende beheerst terwijl je het eigenlijk wel nodig hebt als voorkenniseis bij je vervolgstudie. Voor de
vakken Biologie, Natuurkunde, Scheikunde en Wiskunde is het mogelijk bij de Open Universiteit tentamen af te leggen
om alsnog je kennis te kunnen aantonen of bij te spijkeren. Je kunt zowel de voorbereidingscursus volgen en daarna
tentamen doen, maar je kunt ook alleen de cursus volgen of alleen tentamen doen.
www.ou.nl/voorbereidingscursussen en www.voortentamen.nl
Hoogbegaafde jonge studenten
Pre University College (PUC) is er speciaal voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarvan de leerkrachten aangeven
dat het bestuderen van een universitaire cursus een aanvulling is in de persoonlijke ontwikkeling. Het komt regelmatig
voor dat er leerlingen zijn die ver vooruit lopen vanwege hun hoogbegaafdheid en niet voldoende leerstof ter beschikking
hebben. Voor deze leerlingen is het mogelijk individueel te bekijken welke cursus het beste aansluit aan de leerbehoefte.
Dit hoeft niet uitsluitend een cursus uit het programma van het Pre University College (PUC) te zijn, want maatwerk kan
een betere oplossing zijn. Voorop staat dat er met plezier wordt gestudeerd en het een uitdaging blijft om de eigen
competenties goed te benutten. Neem voor meer informatie hier over contact op via de PUC contactpersonen:
Agnes.Hempenius@ou.nl (Prov. Groningen e.o.), Karin.deKruif@ou.nl (Prov. Friesland en Drenthe) of met studiecentrum
Groningen: www.ou.nl/Groningen
Kosten en aanmelden
Een cursus bij de Open Universiteit kost € 294,- per module. Dit is inclusief studiemateriaal, begeleiding bij de cursus
en 3 tentamenkansen. Je mag 14 maanden over de cursus doen. Als je graag een cursus wilt bestuderen, dan kun
je je aanmelden door het formulier in te vullen en te ondertekenen. Daarnaast hebben wij een kopie van je geldig
identiteitsbewijs (voor én achterzijde) nodig om je inschrijving geldig te maken. Beiden kun je afgeven op school. De
school zorgt dat de aanmelding wordt verzonden. Betaling van het cursusgeld zal via de school verlopen.
2

Cursusprogramma 2013-1204
In onderstaand overzicht staat een selectie van cursussen van de diverse faculteiten. In overleg met de
faculteiten zijn deze cursussen uitgekozen omdat zij een oriëntatie op het vakgebied vormen en in het begin
van de bacheloropleiding voorkomen. Bovendien is er gekeken of de onderwerpen aansprekend zijn voor
jonge studenten.
Cultuur en Maatschappij
B29121 Politicologie* CBI - mc zelf datum bepalen
C01221 Wetenschapsleer CBI - mc zelf datum bepalen
C08321 Stedenbouw. De vroegmoderne stad in de Nederlanden CBI - mc zelf datum bepalen
C10311 Expressionisme CBI - mc zelf datum bepalen
C19111 Kijken naar Amerika* Opdracht volgens afspraak
C27231 Bewegend beeld Opdracht volgens afspraak
R12221 Rechtsgeschiedenis 1 CBI - mc zelf datum bepalen
S11131 Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie* CBI - mc zelf datum bepalen
R28231 Rechtsfilosofie CBI - mc zelf datum bepalen
S09241 Sociale psychologie* CBI - mc zelf datum bepalen
Economie en Maatschappij
B05111 Marketing CBI - ov zelf datum bepalen
B08111 Inleiding strategie Schriftelijk feb 2014 – apr 2014 – aug 2014
B09111 Management accounting CBI - mc zelf datum bepalen
B26121 Productiemanagement* CBI - mc zelf datum bepalen
B29121 Politicologie CBI - mc zelf datum bepalen
B34111 Administratieve organisatie CBI - mc zelf datum bepalen
E01131 Inleiding in de Nederlandse economie CBI - mc zelf datum bepalen
S11141 Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie* CBI - mc zelf datum bepalen
Natuur en gezondheid
N11111 Natuurkunde voor milieuwetenschappen
onbekend
N13121 Levenswetenschappen 1: evolutie Schriftelijk apr 2014 - aug 2014 - nov 2014 - apr 2015
N32221 Gedragsbiologie Opdracht volgens afspraak
N47111 Scheikunde voor milieuwetenschappen 1* Schriftelijk febr 2014 - jun 2014 - aug 2014
S25221 Inleiding in de neuropsychologie en psychofarmacologie onbekend
S60331 Inleiding in de gezondheidspsychologie* CBI - mc zelf datum bepalen
Natuur en techniek
N11111 Natuurkunde voor milieuwetenschappen
N32221 Gedragsbiologie Opdracht volgens afspraak
N47111 Scheikunde voor milieuwetenschappen 1* CBG - mc+ov jun 2014 - aug 2014 - jan 2015 -jun 2015
T25121 Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 Schriftelijk feb 2014 – jun 2014 – nov 2014 – feb 2015
T28141 Inleiding informatica CBI - mc zelf datum bepalen
T38121 Webcultuur Schriftelijk feb 2014 – apr 2014 – aug 2014 – feb 2015
* Engelstalige boeken of teksten zijn onderdeel van de cursus
3

Aan de slag met studeren
Het moeilijkst van het zelfstandig bestuderen van een cursus is je houden aan je voornemen om te gaan
studeren. Op school betekent uitstelgedrag meestal laatste-minuten-werk. Bij zelfstandig studeren leidt
uitstellen tot afstellen. Er is namelijk geen exacte deadline. Het doel om een eindresultaat te halen gaat
gepaard met een flinke dosis zelfdiscipline. Je doet het voor jezelf.
Studieplanning
Om je een steuntje in de rug te geven adviseren wij je op voorhand een reële studieplanning te maken. Kijk als eerste naar
de mogelijke tentamendata. Verwerk alle drie de tentamenkansen in je plan. Hou vooral rekening met proefwerkweken
en andere periodes waarbij je schooltaken veel tijd vragen. Ga daarna rekenen hoeveel studie-uren je per week moet
reserveren om je planning te halen. Een cursus vraagt 100-120 studie-uren. Deze tijdsplanning kun je al maken vóór je
besluit daadwerkelijk te starten bij het Pre University College (PUC). Je weet dan van te voren of je het komende jaar ook
echt tijd hiervoor hebt.
Als je hebt besloten een cursus te gaan bestuderen kun je naast de tijdsplanning een inhoudelijke planning maken. Neem
je studieboeken er bij en verdeel de inhoudsopgave(n) over je beschikbare studietijd. Het fijne van een inhoudelijke
planning is dat je kunt afvinken wat je al hebt gehad. Je krijgt zo ook een goed inzicht van je eigen inschattingsvermogen,
klopt het aantal ingeschatte studie-uren per onderdeel?
Lever deze studieplanning ook in bij je mentor, zo kunnen jullie samen vinger aan de pols houden bij de studievoortgang.
Studiebegeleiding
De cursussen zijn ontwikkeld om zelfstandig te bestuderen met behulp van de elektronische leeromgeving Studienet.
Zodra je een studentnummer hebt ontvangen kun je hier voor inloggen. Bij aanvang van je cursus ontvang je van ons een
handleiding om je op weg te helpen.
Studienet gebruik je om contact te onderhouden met de cursusdocent. Het is verstandig meteen bij aanvang even contact
te zoeken met de betreffende docent en je bekend te maken. Want bij zelfstandig studeren hoort het initiatief voor
studiebegeleiding bij jezelf. Je kunt alles wat je wilt weten over de studiestof vragen. Op Studienet staat alle benodigde
info over jouw cursus bij elkaar. Het is jouw werkplek en van daaruit kun je ook communiceren met medestudenten die
dezelfde cursus bestuderen.
Leren studeren
Je staat helemaal aan het begin van een nieuwe manier van studeren. Voor het studeren in een vervolgopleiding worden
andere vaardigheden van je gevraagd dan op de middelbare school. Je moet leren plannen, je volgt colleges en geen
lesrooster. Je moet veel lezen, samenvattingen maken, voorbereiden, presenteren, schrijven en tentamens afleggen etc.
Omdat we bij de Open universiteit weten hoe lastig dat kan zijn hebben we allerlei hulpmiddelen en (online) workshops
om je hierin te ondersteunen. Deze online Studiecoach en nog meer onderdelen bieden wij aan op Studieplaza.
Ga hier vooral mee aan de slag want alle vaardigheden die je nu aanleert kun je straks uitstekend gebruiken als je moet
gaan studeren voor je eindexamen!
www.studieplaza.ou.nl
4

Wat kun je verder zelf nog doen?
Onze ervaring is dat onderling contact tussen studenten de beste studiestimulans is. Je medestudenten, al dan niet van je
eigen school, komen waarschijnlijk dezelfde obstakels tegen.
Neem contact op met andere studenten en geef elkaar regelmatig door hoe je vordert met de studie. Dit maakt het
studeren veel leuker en je leert nieuwe mensen kennen die dezelfde interesses hebben als jij.
Maak samen met de mentor van je school een vaste afspraak om te bekijken hoe de studie verloopt. Ben eerlijk tegen jezelf
en zeg niet dat het prima gaat terwijl je weet dat je eigenlijk niet goed opschiet. Het helpt als je je mentor van je school een
samenvatting geeft van het onderdeel dat je bestudeerd hebt. Bovendien onthoud je de stof veel beter als je iemand anders
kort maar krachtig moet vertellen waar iets over gaat.
“Wie gaat nu vrijwillig nog eens extra
100 uur studeren? Ik dus. Het is gewoon
hartstikke leuk. De inhoud vind ik heel
interessant. Eigenlijk wil ik nu ook wel
weten of ik een voldoende haal bij het
tentamen. Dan weet ik zeker dat studeren
aan een universiteit me gaat lukken, ik
heb het nota bene al gedaan!”
5

Tentamen
Wanneer je door de studiestof heen bent wil je natuurlijk weten of je het goed hebt gedaan. Je gaat de
cursus afronden en hoopt op een goed resultaat. We bieden verschillende vormen van tentamens aan, zie
de bijgaande tabel voor de uitleg. Je hebt drie keer de kans om op tentamen te gaan en een goed resultaat
te halen. Probeer je aan je planning te houden en ga op tentamen. Ook als je twijfelt of je voldoende bent
voorbereid is het zinvol om te gaan. Je leert heel erg veel van de vraagstelling en de mogelijke antwoorden.
Als je slaagt, dan heb je het fantastisch gedaan; als je niet slaagt weet je wel heel goed waar dat aan ligt en
waar je aan moet gaan werken. Je hebt daarna nog twee keer de kans om wel te slagen.
Tentamenvormen
CBI – mc
(computergebaseerd individueel tentamen met multiplechoice-vragen)
Je ontvangt een selectie vragen uit een totale database. Elke student krijgt een andere selectie. Je maakt het tentamen aan een computer in
het studiecentrum. Na dit tentamen krijg je meteen je voorlopige uitslag te zien.
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 14 dagen voor de tentamendatum
Je meld je voor een tentamen aan via je school mentor
CBI – ov
(computergebaseerd individueel tentamen met open vragen)
Je ontvangt een casus waarbij je open vragen moet beantwoorden. Elke student krijgt een andere casus. Je maakt het tentamen aan een
computer in het studiecentrum.
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 14 dagen voor de zelf gekozen tentamendatum
Je meld je voor een tentamen aan via je school mentor
CBG – ov
(computergebaseerd groepstentamen met open vragen)
Je ontvangt open vragen. Alle studenten krijgen dezelfde vragen. Je maakt het tentamen aan een computer in het studiecentrum.
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 1 maand voor de vaste tentamendatum
Je meld je voor een tentamen aan via je school mentor
CBG –mc+ov
(computergebaseerd groepstentamen met multiplechoice en open vragen)
Je ontvangt een combinatie van open vragen met multiplechoice vragen. Alle studenten krijgen dezelfde vragen. Je maakt het tentamen aan
een computer in het studiecentrum.
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 1 maand voor de vaste tentamendatum
Je meld je voor een tentamen aan via je school mentor
Schriftelijk
Je ontvangt een tentamen met gesloten vragen (multiplechoice en/of juist-onjuist vragen) en/of open vragen. Alle studenten krijgen dezelfde
vragen. Je maakt het tentamen op papier in het examenlokaal van het studiecentrum.
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 1 maand voor de vaste tentamendatum
Je meld je voor een tentamen aan via je school mentor
Opdracht
Je opdracht kan bestaan uit een werkstuk, practicum, paper of een casus.
Aanmeldtermijn: Met de examinator spreek je af wanneer je opdracht moet worden ingeleverd.
Je meld je voor een tentamen aan via je school mentor
6

Aanmelden voor het tentamen
Bij het Pre University College (PUC) geldt een aparte aanmeldprocedure. Je aanmeldformulier kun je vinden op de
website. Vul deze altijd in samen met de mentor van je school. Print het formulier en lever dit bij het Studiecentrum
Groningen in bij contactpersoon Agnes Hempenius en/of bij Karin de Kruif contactpersoon Studiecentra Leeuwarden
en Emmen. Kijk van tevoren ook goed op de website van de studiecentra Emmen, Groningen en Leeuwarden op welke
dagen en tijdstippen de tentamens worden afgenomen. Let bovendien goed op de aanmeldtermijnen!
Haal ik dat tentamen wel?
Als voorbereiding op je tentamen kun je als eerste de oefententamens maken die in het cursusmateriaal zijn opgenomen
of op Studienet staan. Hierdoor heb je zelf al een idee of je kennis genoeg hebt voor het tentamen. Maar wil je toch beter
voorbereid op tentamen gaan, ga dan kijken bij de Studiecoach op Studieplaza. Daar vind je allerlei tips en krijg je een
inzicht in de mogelijke valkuilen. Je kun je natuurlijk ook aanmelden voor één van de tentamentrainingen die regelmatig
in de studiecentra voor studenten georganiseerd worden.
Als je dan op tentamen gaat, laat je dan niet uit het veld slaan als het niet meteen goed gaat. Het is natuurlijk een
teleurstelling als je met onvoldoende resultaat het gebouw verlaat. Vergeet niet
dat je erg vroeg aan een universiteit studeert en nog niet eens eindexamen hebt
gedaan. Ook van een te laag resultaat leer je ontzettend veel. Je weet precies
waar het mis ging en dan kun
je daar al je aandacht aan besteden voor de volgende tentamenkans.
Geslaagd!
Ben je geslaagd voor je tentamen dan mag je met recht trots zijn op jezelf.
Aan het einde van de 14 maanden ontvang je hiervoor een verklaring van het
College van bestuur, ondertekend door de rector van de Open universiteit.
Het Pre University College (PUC) organiseert jaarlijks een PUC uitreiking samen
met de deelnemende scholen. Dus je ontvangt je certificaat op de eerstvolgende
PUC uitreiking.
Op de verklaring staat de titel van de cursus en de zwaarte van de studielast
vermeld. Bij de aanmelding voor een vervolgstudie kun je met deze verklaring
aantonen dat je serieus aan de slag bent gegaan met je studieoriëntatie. Je hebt
nota bene aantoonbare studie-ervaring op academisch niveau!
“Ik dacht eerst: waar ben ik aan begonnen.
Maar het hielp om te weten dat mijn
medestudenten hetzelfde dachten. We
hebben contact gehouden en bereiden ons
tegelijkertijd voor op het tentamen. Ik durf
het eigenlijk niet te bekennen maar deze
manier van studeren smaakt gewoon naar
meer!”
7

Cursusbeschrijvingen
Faculteit Cultuurwetenschappen
Wetenschapsleer
Cursuscode: C01221
Inhoud
In de cursus Wetenschapsleer wordt een integrale benadering
van de wetenschappen gepresenteerd. Klassieke wetenschapsfilosofische
vragen vormen het vertrekpunt: Wat
is wetenschap? Waarop is de geldigheid van wetenschappelijke
kennis gebaseerd? Hoe komt wetenschap tot stand?
Moeten er grenzen gesteld worden aan de wetenschap?
Bij de beantwoording wordt echter niet alleen een beroep
gedaan op de filosofie maar ook op de wetenschapsgeschiedenis,
de wetenschapssociologie en de wetenschapsantropologie.
Je bestudeert in de cursus de relatie tussen
wetenschap en werkelijkheid, tussen theorie en empirie en
de relatie tussen wetenschap, techniek en maatschappij.
Belangrijke stromingen en denkers die daarbij worden
besproken zijn onder andere(n): het logisch empirisme, de
theorieën van Popper, Lakatos, Kuhn, het wetenschappelijk
realisme, het sociaal constructivisme en Latours wetenschapsantropologie.
In het onderdeel over de relatie tussen
wetenschap, techniek en maatschappij wordt onder andere
aandacht besteed aan de opvattingen van Foucault en aan
de ontwikkeling van vrouwenstudies. In de cursus wordt
ook de discussie over de eenheid van wetenschap gepresenteerd.
Daarbij staat de moderne, empirisch-analytische
natuurwetenschap tegenover de mens- en cultuurwetenschappen
en tegenover de biologie. Gaandeweg zal blijken
dat ook ten aanzien van de wetenschap rotsvaste garanties
en zekerheden een illusie zijn. Bezinning op wetenschap is
geen overbodige luxe. Ook omdat de wetenschappen niet
alleen zichzelf sturen, blijft een permanente en breed georiënteerde
reflectie op wetenschappelijke kennis wenselijk
en zelfs noodzakelijk. Deze cursus zet je aan tot reflectie
op het bedrijven van wetenschap.
Na bestudering kun je een zelfstandig oordeel formuleren
over de verhoudingen tussen de wetenschappen onderling
en de complexe relatie tussen de wetenschap en de
samenleving.
Leerdoelen
Vanuit een breed perspectief aandacht besteden aan de
eigen aard en functie van wetenschappelijke kennis in
onze maatschappij.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit het cursusboek Wetenschapsleer en
een dvd. Deze dvd dient ter ondersteuning van de tekst
in het cursusboek, maar maakt geen onderdeel uit van de
tentamenstof.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/C01221
8

Faculteit Cultuurwetenschappen
Stedenbouw. De vroegmoderne stad in
de Nederlanden
Cursuscode: C08321
Inhoud
De stad is de zichtbare staalkaart van onze cultuur. Hoe die
expliciet gelezen moet worden, is het onderwerp van de
cursus Stedenbouw. Daarbij ga je eerst heel praktisch te
werk. In het prachtig uitgevoerde Kaartendeel zijn historische
kaarten van steden in Nederland en België uit de
zestiende en zeventiende eeuw opgenomen, die je dankzij
de opgaven in het Systematisch deel leert lezen en op
geografische kenmerken leert duiden. Kadaster- en recente
kaarten, luchtfoto’s en videobeelden voeren je naar de stad
van nu. Deze praktijk wordt verdiept in teksten over de
ontwikkeling van de stad in de Nederlanden tot aan 1900,
toen de binding met de historisch gegroeide invulling van
het land definitief werd verlaten.
Bovendien heb je het Practicum Stedenbouw op dvd ter
beschikking, op grond waarvan weer andere, nu interactieve
opgaven uitgewerkt kunnen worden tot en met het
samenstellen van ‘tentoonstellingen’ over stedenbouwkundige
onderwerpen aan toe.
De cursus heeft de geschiedenis van de stad als fysieke
structuur tot onderwerp, haar gebouwen en de stedenbouw
zelf, alsook de relatie met de regio en andere steden
en het verstedelijkingsproces op ‘nationaal’ niveau. Het
spanningsveld tussen ideaal en werkelijkheid wordt nadrukkelijk
verkend.
Na deze cursus zal geen enkel bezoek aan een historische
binnenstad meer hetzelfde zijn.
Cursusmateriaal
- Tekstboek: Visser (red.), Stedenbouw Systematisch deel
(OU, 2011).
- Bronnenboek: Visser (samensteller), Stedenbouw
Kaartendeel (OU, 2007).
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/C08321
“Ik maak graag werkstukken, maar wist
niet dat ik er zo goed in was. Voor de
eindopdracht kreeg ik een 8! Een heel fijn
gevoel.”
Leerdoelen
Hoofddoel van de cursus is de studenten in te leiden in de
stedengeschiedenis van de Nederlanden, zij het als ruimtelijk
gegeven. Kennis en inzicht in de ruimtelijke ontwikkeling
en materiële verschijningsvorm vanaf circa 1500 tot
1900 wordt nagestreefd.
9

Faculteit Cultuurwetenschappen
Expressionisme
Cursuscode: C10311
Inhoud
Deze cursus is toegespitst op een van de stilistische
pijlers van de moderne kunst van de 20e eeuw: het
expressionisme. In het algemeen verstaat men onder
‘expressionisme’ een specifieke Duitse bijdrage aan de
beeldende kunst van de vorige eeuw. In deze cursus echter
krijgt dit begrip een ruimere betekenis.
De cursus presenteert het expressionisme als een
stroming in de Duitse kunst in de periode 1908-1924
én als een stijl waarvan zich in de loop van de 20e
eeuw verschillende groepen van kunstenaars hebben
bediend: fauvisten, expressionisten, Cobra-kunstenaars,
abstract-expressionisten en de neo-expressionisten.
Kenmerkend voor het expressionisme is de cultivering
van emotionaliteit. In de beeldende kunst ligt het accent
op de weergave van de innerlijke visie van de kunstenaar
op zijn omgeving: het stadsleven, de natuur, vrienden en
verwanten. Enkele belangrijke conventionele regels van
de kunst werden afgewezen ten gunste van technieken
en vormen die als ‘primitief’ werden beschouwd. In de
westerse kunstgeschiedenis zagen de expressionisten
verwante geesten in de kunstenaars van de gotiek, in
schilders als El Greco en Matthias Grünewald, in meer
recente schilders als Vincent van Gogh, Paul Gauguin
en De Nabis en in tijdgenoten als de Franse ‘fauves’
(wilden). Daarnaast waren kunstuitingen van primitieve
volken, geesteszieken en kinderen, maar ook bepaalde
elementen van de westerse volkskunst een voorbeeld
voor de expressionisten bij hun streven naar een directe
representatie van hun zielenroerselen op het beeldvlak.
Tekstboek 1 behandelt de argumenten die theoretici,
zoals Max Raphael, Wilhelm Worringer en Paul Fechter, en
kunstenaars als Kirchner en Kandinsky aanvoeren om het
expressionisme te definiëren en te legitimeren tegenover
de tegenstanders uit de traditionele hoek. Bovendien
wordt onderzocht wat het expressionisme als stroming in
de beeldende kunst gemeen heeft met het expressionisme
in de bouwkunst, de filmkunst, de literatuur, de muziek
en de dans. De vraag naar de ontstaansachtergrond en de
juistheid van de terminologie loopt als een rode draad door
dit deel. In het tweede deel van de cursus zal blijken dat
de onderscheiden kenmerken niet exclusief zijn voor het
expressionisme, maar dat zij vaker aanwijsbaar zijn in de
kunst van de twintigste eeuw.
Tekstboek 2 beschrijft en analyseert de momenten in
de beeldende kunst van de twintigste eeuw waarop het
‘expressieve’ en het ‘primitieve’ elkaar raken. In het bijzonder
wordt nagegaan wat de invloed was van het ‘primitieve’.
Wat zochten de (expressionistische) kunstenaars in de
uitingen die niet tot de traditionele kunst behoren, zoals
‘kunst’-werken van ‘primitieve’ volken en van geesteszieken,
kindertekeningen en vormen van westerse volkskunst?
De momenten waarop het expressieve en het primitieve
elkaar raken, vinden we in het werk van de fauvisten en
expressionisten, in het werk van de leden van Cobra, in het
abstract expressionisme (een stijl die zich in de Verenigde
Staten ontwikkelde) en in de jaren tachtig en negentig van
de vorige eeuw in het werk van de neo-expressionisten.
Leerdoelen
- De student heeft van kennis van de actuele kwesties
in de bestudering van het Duits expressionisme en de
achtereenvolgende expressionismen in de kunst van
de twintigste eeuw: Cobra, abstract expressionisme en
neo-expressionisme.
- Hij verwerft inzicht in het verschil tussen een stroming
(Duits expressionisme) en een stijl (expressionismen in de
beeldende kunst van de twintigste eeuw).
- Hij is in staat de gangbare definities van het begrip
‘expressionisme’ te problematiseren en nuanceren.
- Hij is in staat te reflecteren op de wijze waarop
andersoortige kunstvormen van invloed kunnen zijn
op kunst uit de mainstream en welke dat zijn voor het
expressionisme respectievelijk de expressionismen.
- Hij is in staat de kennis die hij heeft opgedaan uit de twee
cursushandboeken toe te passen in de analyse van de
primaire bronnen die in het werkboek zijn opgenomen.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit twee tekstboeken:
- Ron Manheim, Evocatie door deformatie. Expressionisme
in Duitsland 1908-1924 (redactie: Adi Martis en Mieke
Rijnders).
- Expressionisme en primitivisme in de beeldende kunst van
de 20e eeuw (redactie: Adi Martis en Mieke Rijnders).
Verder is er een werkboek en een dvd.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/C10311
10

Faculteit Cultuurwetenschappen
Kijken naar Amerika.
Twintigste-eeuwse Amerikaanse cultuur
in de VS en in Nederland
Cursuscode: C19111
Inhoud
Waarom kijken naar Amerika? Amerika is overal om je heen!
Je eet cereals en hamburgers en drinkt Coca Cola, leest
over Amerikaanse toestanden in onze grote steden en leest
Peanuts met Charley Brown. We spreken over consultants,
marketingmanagers of andere business en betalen in de
supermarkt met creditcard. We doen aan fitness of basketbal,
en gaan uit naar danceparty’s. De Star Wars-rage,
commerciële televisie met The Simpsons en Dr. Phil, films
met Orlando Bloom en Brad Pitt, internet, Youtube, Michael
Jackson, Madonna of Lady Gaga en Mickey Mouse T-shirts:
Amerika komen we de hele dag overal tegen.
Kijken naar Amerika is een oude hobby in Europa.
Europeanen hebben van oudsher hun idealen en hun
spookbeelden geprojecteerd in dat ‘lege’ gebied waar alles
nieuw was en waar naar hartelust geëxperimenteerd kon
worden. Wat Amerika ook opriep, enthousiasme of afkeer,
Europeanen hebben altijd een mening over Amerika gehad.
In de twintigste eeuw heeft de VS zich ontwikkeld tot de
dominante wereldmacht en heeft het kijken naar Amerika
een andere urgentie gekregen, omdat Amerika steeds
directer in ons dagelijks leven aanwezig is. Door de cursus
zul je meer begrijpen van wat Amerika eigenlijk is en wat
Amerika bezighoudt. Ook krijg je meer zicht op hoe wij in
Nederland omgaan met onze dagelijkse portie Amerika.
Wat is eigenlijk een ‘Amerikaan’, of ‘Amerika’? Is er zoiets
als een ‘Amerikaanse cultuur’ en zo ja, hoe ziet die er dan
uit? Wat houdt al die Amerikanen met hun heterogene
achtergrond bij elkaar, welke bedreigingen zijn er voor de
eenheid? Deze vragen vormen het hoofdthema van de
cursus. In diverse vormen keren steeds de twee tegenpolen
homogeniteit en fragmentatie terug. In het eerste blok
van de cursus vormen de politieke structuur (de ontwikkeling
van het stelsel en de discussie rond het minderhedenbeleid)
en de economische structuur (kapitalisme,
massaproductie en massaconsumptie) van de VS het
uitgangspunt voor het verhaal. In het tweede blok passeert
de Amerikaanse cultuur de revue, verdeeld in een aantal
thema’s zoals: Amerikanisering van immigranten, de rol
van religie, literatuur van diverse etnische achtergrond, de
amusementsindustrie, muziek, ideologische opvattingen
en de Amerikaanse sportwereld, architectuur en beeldende
kunst. Al deze onderwerpen komen aan bod in het brede
panorama van hedendaagse Amerikaanse cultuur.
In het derde blok staat het verschijnsel Amerikanisering
centraal. Om te begrijpen waarom Nederland openstaat
voor ‘Amerikaanse’ cultuurproducten gaan we in op de politiek-economische
banden tussen Nederland en de VS en
Nederlandse Amerika-beelden. Tevens krijg je een overzicht
van de kanalen waarlangs zich de ‘Amerikaanse’ cultuur in
Nederland heeft verspreid. Ten slotte gaat de cursus meer
systematisch in op het verschijnsel ‘Amerikanisering’.
Leerdoelen
- Het verkrijgen van inzicht in de Amerikaanse identiteit.
- Kennis hebben van de grote lijnen van het moderne
Amerikaanse politieke bestel.
- Kennis hebben van de basisprincipes van massaproductie
en massaconsumptie als kenmerkende elementen uit het
Amerikaanse economische systeem.
- Het verkrijgen en tonen van inzicht in de complexiteit van
de Amerikaanse cultuur.
- Kennis hebben van een aantal specifieke modern
Amerikaanse cultuuruitingen in hun historische context
en werking
- Inzicht krijgen en tonen in het proces van transmissie van
cultuurelementen in het algemeen en in specifieke zin
in de transmissie van cultuurelementen vanuit de VS naar
Nederland.
- Kennis hebben van een aantal voorbeelden van culturele
transmissie vanuit de VS naar Nederland in hun eigen
historische context en werking.
- Enige vaardigheid hebben in het vinden en gebruik van
bronnenmateriaal.
- Enige vaardigheid hebben in het vinden en gebruik van
relevante internetbronnen.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit vier delen schriftelijk materiaal en een
elektronisch werkboek.
Tentamenvorm
Opdracht.
www.ou.nl/studieaanbod/C19111
11

Faculteit Cultuurwetenschappen
Bewegend beeld
Cursuscode: C27231
Inhoud
De alomtegenwoordigheid en invloed van de audiovisuele
media, in het bijzonder die waarbij bewegend beeld
is betrokken, kan niemand in onze samenleving ontgaan.
De aandacht voor die media is navenant. In de media zelf,
maar ook de wetenschap blijft niet achter. De vakgebieden
film, televisie en/of nieuwe media zijn op veel plaatsen een
belangrijk onderdeel van het hoger onderwijs geworden.
De cursus Bewegend beeld wil je leren bewegende beelden,
met al hun eigenaardigheden, te analyseren, beoordelen
en hanteren. Je kunt met behulp van deze module
een degelijke basis leggen, die uit twee componenten
bestaat. Ten eerste een algemene kennis van het fenomeen
bewegend beeld, zijn geschiedenis en zijn bestudering.
Ten tweede een wat diepergaand besef van het bewegend
beeld als enerzijds het product van een specifieke historische
context, en als anderzijds een historische bron, in de
dubbele zin van iets dat geschiedenis maakt en dat de geschiedenis
voor de bestudeerder daarvan inzichtelijk maakt.
Het voorgaande klinkt je mogelijk erg abstract in de oren.
De cursus wil je echter bovenal laten kijken naar beelden,
zeker niet alleen geschiedschrijving en theorie over
beelden laten lezen. Het hart van de module wordt dan ook
gevormd door vier taken, met de volgende inhoud: taak 1 is
inleidend en dient ter algemene oriëntatie; taak 2 is zowel
gewijd aan de heuristiek, ofwel de kunst van het zoeken
en vinden, als aan de narratieve aspecten, het verhaal van
het door jou gekozen filmmateriaal; taak 3 is gewijd aan de
context, de cultuurhistorische interpretatie van bewegende
beelden; en taak 4 is de synthese, waarin de invalshoeken
van de taken 2 en 3 worden samengenomen.
Bij de taken 2 tot en met 4 werk je aan de analyse van concrete
beelden, beelden die je zelf uitkiest! De taken willen,
zo mogelijk, functioneel zijn in je persoonlijke situatie: je
maakt zelf bepaalde keuzen, je zet in hoge mate je eigen
traject uit, in aansluiting op je belangstelling, je actualiteit,
en je studieomgeving. Na afloop zul je met andere ogen
kijken naar de vele bewegende beelden waarmee je overal
geconfronteerd wordt.
Leerdoelen
- Kennis en inzicht begrippenapparaat, heuristische
vaardigheden, zelfstandige analyse beeldmateriaal aan de
hand van analysemodel.
- Kennis filmgeschiedenis, inzicht in de cultuurhistorische
rol en betekenis van bewegend beeld.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit een website met opdrachten en
ondersteunend materiaal, en een boek, te weten Chris Vos,
Bewegend verleden. Inleiding in de analyse van films en
televisieprogramma’s. Amsterdam (Boom), 2004.
Tentamenvorm
Opdracht.
www.ou.nl/studieaanbod/C27231
12

Faculteit Informatica
Objectgeoriënteerd programmeren in
Java 1
Cursuscode: T25151
Inhoud
Java is een van de populairste programmeertalen. Java heet
objectgeoriënteerd omdat een programmeertaak in Java
wordt uitgevoerd door objecten die met elkaar samenwerken.
Het is de taak van de programmeur om de structuur
en het gedrag van die objecten te beschrijven. De cursus
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 behandelt de
basisprincipes van Java en objectoriëntatie en biedt een
prima manier om daarmee vertrouwd te raken. Er wordt
vanaf het begin met objecten gewerkt.
Programma’s worden ontwikkeld binnen de ontwikkelomgeving
Eclipse. Al in het eerste blok leer je om eenvoudige
programma’s te schrijven en deze te voorzien van een
grafische gebruikersinterface. Bij dit laatste neemt Eclipse
je veel werk uit handen. In dit eerste blok worden nog niet
alle details van de gebruikte programmeerconstructies
uitgediept. In het tweede en derde blok volgt een volledige
en systematische behandeling van de concepten die wij je
in deze cursus willen leren.
Blok 1 is een inleiding van vier leereenheden, die afwisselend
de nadruk leggen op de taal Java en op de ontwikkelomgeving
Eclipse. In dit blok maak je kennis met objectoriëntatie
door gebruik te maken van bestaande klassen.
Eerst ontwikkel je een heel eenvoudig Java-programma en
voert dat met minimale hulpmiddelen uit, dus nog zonder
ontwikkelomgeving. Dan leer je hoe je programma’s kunt
schrijven en verwerken binnen de ontwikkelomgeving
Eclipse. Vervolgens leer je programma’s te schrijven die
gebruikmaken van eenvoudige vormen van keuze en herhaling.
Tot slot van het blok leer je hoe je Eclipse kunt gebruiken
om de programma’s te voorzien van een grafische
gebruikersinterface. In het hele blok wordt als doorlopend
voorbeeld het stemmen met behulp van een stemmachine
gebruikt.
deze leereenheid worden onder meer de concepten klasse
en object uitgediept en worden de relaties tussen klassen
verduidelijkt. Ook het in OO belangrijke begrip overerving
komt hier voor het eerst aan de orde. Vervolgens leer je zelf
klassen te definiëren. Ook leer je te werken met de uitgebreide
Java-bibliotheek en de documentatie daarvan op
het internet. De laatste leereenheid van het blok gaat over
de manier waarop objecten in het geheugen zijn gerepresenteerd
en de consequenties daarvan.
Blok 3 behandelt de implementatie van methoden (dit
zijn in zekere zin de belangrijkste programma-eenheden,
omdat de programmeur hier het gewenste gedrag van de
objecten codeert). Door de gevolgde cyclische benadering
hadden we daar in blok 1 al een voorschot op genomen.
In dit blok worden alle elementaire opdrachten gedetailleerd
behandeld: primitieve typen en expressies, keuzeopdrachten,
herhalingsopdrachten en het werken met Strings
en lijsten (arrays en ArrayLists). Het blok besteedt verder
aandacht aan documenteren en testen (JUnit).
De cursus wordt afgesloten met een wat grotere programmeeropdracht,
waarmee je je programmeervaardigheid
kunt testen en ook verder ontwikkelen. Deze opdracht betreft
het uitprogrammeren van het spel yahtzee. Je schrijft
dit programma in een iets andere vorm dan de andere
programma’s in deze cursus, namelijk als applet. Een applet
is een programma dat opgenomen kan worden in een
webpagina. Java dankte zijn enorme populariteit aanvankelijk
aan deze applets, maar in de loop van de eerste tien jaar
van het bestaan van Java is het belang van deze toepassing
sterk afgenomen.
Cursusmateriaal
Het cursusmateriaal bestaat uit vier schriftelijke delen en
een cd met de taal Java en de ontwikkelomgeving Eclipse.
Tentamenvorm
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.
(febr 2014 - jun 2014 - nov 2014 - febr 2015)
www.ou.nl/studieaanbod/T25151
In blok 2 leer je alles wat je voor deze cursus moet weten
over objectoriëntatie. Dat begint met een inleiding op conceptueel
niveau, dus (grotendeels) los van de taal Java. In
13

Faculteit Informatica
Inleiding informatica
Cursuscode: T28141
Inhoud
De cursus bespreekt op inleidende wijze een aantal
uiteenlopende onderwerpen uit het vakgebied
informatica. Enkele daarvan zijn al bijna klassiek,
zoals relationele databases, logica, binair rekenen en
besturingssystemen. Maar ook is er veel aandacht voor
recente ontwikkelingen, zoals model-driven development
van databases, objectgeoriënteerde analyse en ontwerp
met UML als ‘diagramtaal’, Java als programmeertaal en
het ontwerpen van gebruikersvriendelijke websites. Verder
zijn er inleidingen in neurale netwerken en genetische
algoritmen, die beide gebaseerd zijn op modellen uit de
biologie. Uiteraard komt het internet uitgebreid aan de
orde, met speciale aandacht voor de beveiliging ervan.
De behandelde onderwerpen worden met enige
diepgang aangeboden. Op die manier ‘proef’ je op een
realistische manier iets van het vakgebied. Zo leer je zelf
een eenvoudige database te ontwerpen, vragen te stellen
aan een gegeven database en een eenvoudige webpagina
te schrijven in HTML. Je schrijft zelf programma’s in Java.
Daarbij is een opzet gekozen die beginners in staat stelt
direct relatief interessante toepassingen te schrijven.
Dit wordt mogelijk gemaakt door gebruik te maken van
een voor dit doel ontwikkelde programmeeromgeving:
JavaLogo.
De cursus geeft een goed beeld van het vakgebied
informatica en is daarom geschikt voor zowel diegenen
die meer willen weten van het vakgebied of hun kennis
willen actualiseren, als voor diegenen die overwegen de
bacheloropleiding Informatica te volgen.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit drie cursusboeken. De software die
nodig is om de practica bij Relationele databases, Modeldriven
development en Programmeren in JavaLogo te
kunnen uitvoeren, kun je downloaden van de cursussite op
Studienet.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/T28141
De gekozen onderwerpen worden zoveel mogelijk
gekoppeld aan problemen en toepassingen die iedereen
herkent. Internet wordt bijvoorbeeld besproken aan de
hand van de bekende toepassingen e-mail en het world
wide web. Daarbij komen vragen aan de orde als: wat
gebeurt er precies als je een e-mail verstuurt, waar bevindt
zich je mailbox en wat houdt het beheren daarvan in;
waarom wordt een webpagina op je beeldscherm vaak in
onderdelen opgebouwd. Zulke vragen dienen als motivatie
om centrale concepten als protocollen en het client-servermodel
te bespreken.
14

Faculteit Informatica
Webcultuur
Cursuscode: T38121
Inhoud
‘Webcultuur’ is een propedeusecursus van de opleidingen
Informatica en Informatiekunde, maar richt zich ook op
een breder publiek. De cursus gaat in op de wijze waarop
internettechnologie het dagelijkse leven beïnvloedt, waardoor
nieuwe gedragswijzen, nieuwe subculturen en nieuwe
vormen van creativiteit ontstaan. De cursus is bedoeld voor
iedereen die zich voor het web interesseert.
Internet is veel meer dan een netwerk tussen computers. In
de cursus Webcultuur onderzoeken we dat ‘meer’. Hiertoe
gaan we op zoek naar de wijze waarop het web de communicatie
tussen mensen beïnvloedt en analyseren we diverse
aspecten daarvan. Relevante onderwerpen: communicatiemodellen,
mediatheorie, semiotiek, usability en webdesign.
We moedigen iedere student daarbij voortdurend aan om
bewust op het web rond te kijken.
Cursusmateriaal
Geschreven cursusmateriaal, cursussite (zie Studienet).
Tentamenvorm
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.
(febr 2014 - apr 2014 - aug 2014 - febr 2015)
“Ik dacht dat zelfstandig studeren niet zo
moeilijk was. Maar nu weet ik beter, ik
merk dat ik echt moet plannen.
Nu ik dat geleerd heb gaat eigenlijk wel
aardig”
www.ou.nl/studieaanbod/T38121
15

Faculteit Managementwetenschappen
Politicologie
Cursuscode: B29121
Inhoud
De cursus is opgedeeld in zeven grote themagebieden. Het
eerste deel bevat een algemene inleiding op het begrip
‘politiek’ en op het vakgebied. De diversiteit in het gebruik
van het begrip in heden en verleden wordt hier toegelicht.
Duidelijk zal worden dat er al heel lang en op vele verschillende
manieren aan politiek wordt gedaan. En minstens
zo lang wordt daar over nagedacht binnen en buiten de
wetenschap van de politiek.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/B29121
Dan volgen vijf delen waarin de centrale begrippen uit de
politicologie uitgebreid aan bod komen: macht, democratie,
politieke socialisatie en media, verandering en staat.
Hierbij komen vragen aan de orde zoals: welke vormen van
macht worden onderscheiden en hoe meet je macht, welke
vormen van democratie kennen we, welke rol spelen de
media in de politiek, hoe komt er verandering tot stand en
wat verstaan we onder een staat.
Tot slot geven we een overzicht van politieke stromingen
en partijen in Nederland en Vlaanderen.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit een elektronische handleiding, een
bijbehorend elektronisch en schriftelijk kennisdomein, het
tekstboek ‘Inleiding tot politiek en politieke wetenschappen’
van Carl Devos (red.) en het boek ‘Power. A Radical
View.’ van Steven Lukes.
Aan de hand van de elektronische handleiding met vragen
en opdrachten wordt je door de cursus en de tekstboeken
geleid. Van jou wordt dus niet verwacht de tekstboeken
van a tot z te lezen maar wel de belangrijkste thema’s door
te nemen op basis van aanwijzingen in de elektronische
handleiding.
16

Faculteit Managementwetenschappen
Marketing
Cursuscode: B05111
Inhoud
De cursus Marketing nodigt uit tot een kennismaking met
het vakgebied marketing. Echter, niet op een traditionele
manier, zoals: leer het boek, maak de oefeningen, leer 3.000
begrippen en vul de hokjes in tijdens een multiple-choice
tentamen. In de cursus Marketing worden studenten
direct en voortdurend aan het werk gezet met realistische
praktijkcasussen die via de cursussite en grotendeels via
een reader worden aangeboden. Voor het werken met de
problemen en de uitdagingen in het vakgebied marketing
zullen studenten gebruik willen maken van enerzijds de
theorie (begrippen, concepten, methoden en technieken)
en anderzijds casussen die ontleend zijn aan de praktijk. Dit
sluit goed aan op de manier waarop (marketing)managers
gebruik maken van boeken en naslagwerken en de daarin
aangetroffen theorie toepassen: eerst een totaalbeeld
vormen van het probleemgebied en vervolgens de theorie
vertalen naar en toepassen op een praktisch probleem. Het
werken met casussen nodigt studenten daarbij uit om zich
in te leven in de rol van de verantwoordelijke manager, aan
de hand waarvan zij actief het leerproces doorlopen. De
kennis en vaardigheden die op deze manier zijn verworven,
blijven meer bij dan tijdelijke, eenzijdig ‘ingestampte’
feitenkennis.
een handleiding gegeven voor het gebruik van het
cursusmateriaal.
Als kennisdomein en naslagwerk wordt gebruik gemaakt
van het tekstboek Grondslagen van de marketing van
Bronis Verhage, Noordhoff Uitgevers, Groningen/Houten.
De oefencasussen worden tevens schriftelijk aangeboden.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met open
vragen.
www.ou.nl/studieaanbod/B05111
“Ik verbaas me over de discipline die ik
mezelf kan opleggen om regelmatig te
studeren. Dat is wel een grote ontdekking
voor mezelf.”
Kortom, de cursus is:
- competentiegericht: beroepsgebonden vaardigheden
staan centraal
- casusgestuurd: via praktijkcasussen wordt de theorie op
natuurlijke wijze opgezocht en ingebracht
- digitaal: vooral via internet
- te gebruiken als naslagwerk: tekstboek grondslagen van
de Marketing van Bronis Verhage
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit een interactieve website waar
studenten kunnen werken met casussen en opdrachten.
Op het Studienet van de Open Universiteit wordt tevens
17

Faculteit Managementwetenschappen
Inleiding Strategie
Cursuscode: B08111
Inhoud
Gaat het in de organisatiekunde om het inrichten van de
organisatie, zo staat binnen de strategie het richten van de
organisatie centraal. Strategie kan daarbij ook gezien worden
als het uitzetten van een koers om bepaalde doelen te
bereiken. Om doelen te kunnen bepalen en vervolgens een
strategie uit te stippelen, dient eerst een grondige analyse
gemaakt te worden van de opportunies en threats in de
omgeving van de organisatie en de strong points en weak
points in de organisatie. De cursus Inleiding strategie gaat
uitgebreid in op deze externe en interne analyse en maakt
duidelijk wat hier allemaal bij komt kijken. Vervolgens
wordt ingegaan op de strategie formulering, waarbij onderwerpen
als business-level strategy en competitive rivalry
aan de orde komen. Tot slot staat de strategie-implementatie
in de organisatie centraal. Immers het nastreven van een
bepaalde strategie staat of valt met de inzet van mensen en
middelen.
Cursusmateriaal
Het cursusmateriaal bestaat uit een boek (Hitt, Ireland en
Hoskisson (2003), Strategic Management, Thomson), een
reader en een elektronisch werkboek.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/B08111
18

Faculteit Managementwetenschappen
Management Accounting
Cursuscode: B09111
Inhoud
Managementwetenschappen zijn gericht op de analyse, het
onderzoek, het ontwerp en de verbetering van publieke en
private organisaties, hun besturing en interne processen
en externe netwerken, met dien verstande dat het accent
ligt op de mogelijkheid, de consequentie en de effectiviteit
van gerichte interventie en sturing in bedrijfsprocessen in
de ruimste zin van het woord. Kenmerkend voor de managementwetenschappen
is dat zij zich bezighouden met
vraagstukken van het uitzetten van een strategie (beleid),
het vertalen daarvan in plannen en organisatie, en met problemen
van management (leidinggeven, veranderen). Doel
van deze cursus Management accounting is dat je door
middel van studie en reflectie inzicht krijgt in het functioneren
van bedrijven en hun organisatie. Hiermee leer je om
door middel van het onderbouwen van gefundeerd beleid
veranderingen in het functioneren van bedrijven en hun
organisatie tot stand te brengen.
Een manager kan een verzameling van samenhangende
taken en activiteiten vervullen binnen organisaties.
Bijvoorbeeld het analyseren, plannen, uitvoeren en beheersen
van werkzaamheden, het vaststellen van doelstellingen,
het beschikbaar stellen van middelen om de doelstellingen
te realiseren, het leiden en coördineren van medewerkers
en afdelingen, het motiveren en stimuleren van medewerkers,
het onderhandelen en overleggen met partijen, het
beheren van budgetten, het registreren en rapporteren van
behaalde resultaten. De manager is uiteindelijk verantwoordelijk
voor de beleidsvorming en -uitvoering op het
toegewezen terrein binnen de organisatie.
De cursus Management accounting benadrukt de ontwikkeling
van jou tot een ‘reflective practioner’, iemand die geleerd
heeft binnen die verzameling samenhangende taken
en activiteiten praktijkproblemen op te lossen, ondersteuning
te bieden bij de implementatie van deze oplossingen,
projecten te managen en adviezen te geven. In de cursus
Management accounting leer je een eerste aanzet te maken
tot het leveren van een bijdrage aan de diagnose, het
ontwerp, de verandering, het functioneren, het evalueren,
besturen en beheren van een organisatie.
De doeleinden van het vakgebied management accounting
zijn in feite afgeleide doeleinden van die van het management
van een organisatie. Voorbeelden van doeleinden van
het management zijn kostenbeheersing en het ‘in control
zijn’ van de organisatie voor wat betreft planning en beslissingsprocessen.
Management accounting voorziet in wezen
in de informatiebehoefte waarbij dan ook veelal de invalshoek
geldt van ‘different costs for different purposes’. Het
management dient in reëel bestaande probleemsituaties
oplossingsrichtingen te genereren met behulp van methoden
en technieken die je in deze cursus en andere bedrijfseconomisch
georiënteerde cursussen zult gaan leren.
Management accountants, in de praktijk meestal (assistent-)controllers,
richten zich op het rangschikken, het
samenvatten en het combineren van financiële en nietfinanciële
gegevens met als doel relevante en betrouwbare
informatie te verschaffen ten behoeve van het besturen
van een organisatie in het kader van het realiseren van de
doelen van de organisatie waarvoor zij werken.
De belangrijkste invalshoeken van management accounting
zijn:
- Kosten- en kostprijsberekening (product costing);
- Management control (accounting for planning and control;
responsibility accounting);
- Beslissingscalculaties (accounting for decision making).
In deze inleidende cursus Management accounting wordt
ingehaakt op een aantal methoden en technieken ofwel
beheersingsinstrumenten die gerangschikt kunnen worden
binnen deze driedeling van in feite de doeleinden van
management accounting. Concrete onderwerpen die in de
cursus aan de orde komen zijn: goederen-, geld en informatiestromen;
een indeling in vakgebieden; (management)
informatiesystemen en kosteninformatie; inleiding in de
kostenbegrippen; kostengedrag; normale bedrijfsdrukte;
de betekenis van de dekkingsbijdrage; verbijzondering van
indirecte kosten; enkele specifieke verbijzonderingsproblemen;
activity based costing; variabele kostencalculatie;
het masterbudget; kostenbudgettering; budgettering en
verschillenanalyse; en tot slot responsibility accounting.
Cursusmateriaal
Twee cursusdelen.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/B09111
19

Faculteit Managementwetenschappen
Productiemanagement
Cursuscode: B26121
Inhoud
Productiemanagement houdt zich bezig met het ontwerpen
en besturen van systemen waarin goederen en/of
diensten worden voortgebracht. De cursus biedt een brede
oriëntatie op het vakgebied waarin een groot aantal taken
en gangbare concepten, methoden en technieken van
productiemanagement aan bod komen.
In het eerste blok van de cursus wordt het vakgebied
productiemanagement geïntroduceerd. Je treft in dit blok
een overzicht van beslissingen en activiteiten van productiemanagement.
De activiteiten en beslissingen van
productiemanagement zijn divers van aard en kunnen
ingedeeld worden in twee groepen: beslissingen die te
maken hebben met het ontwerpen van productiesystemen
en beslissingen die te maken hebben met het besturen van
productiesystemen.
Na het bespreken van deze twee groepen activiteiten
en beslissingen wordt ingegaan op voorraadbeheer.
Voorraden spelen een belangrijke rol bij productiemanagement.
Ze vormen een middel om een onbalans tussen
vraag en capaciteit op te vangen.
In het derde en laatste blok van de cursus wordt een aantal
bijzondere taken van productiemanagement toegelicht.
Onderwerpen in dit blok zijn de betrokkenheid van productiemanagement
bij het ontwerp van arbeidsplaatsen, kwaliteitsmanagement,
onderhoud, supply chain management
en het belang van informatie- en communicatietechnologie
voor productiemanagement.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit één schriftelijk deel.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/B26121
Productiesituaties kunnen sterk verschillen en voor elk type
situatie zal een andere invulling van productiemanagement
nodig zijn. In de cursus worden de volgende typen productiesituaties
onderscheiden: stuk-/kleinserieproductie,
projectproductie, serieproductie, procesproductie, massaproductie
en dienstverlening. In blok twee van de cursus
wordt voor elk van deze typen productiesituaties ingegaan
op de accenten in de invulling van productiemanagement
en wordt een aantal gangbare technieken en methoden
voor productiemanagement behandeld.
20

Faculteit Managementwetenschappen
Administratieve organisatie
Cursuscode: B34111
Inhoud
Een goede inrichting van de Administratieve Organisatie
kan risicomanagement binnen organisaties ondersteunen
en op die manier bijdragen aan goed ondernemingsbestuur
(corporate governance). Risicomanagement vormt
dan ook de rode draad van de cursus, die uit zes delen
bestaat. Het eerste deel start met een algemene inleiding
in Administratieve Organisatie en haar relatie tot risicomanagement.
Er wordt een risicomanagement model geïntroduceerd
waarnaar in het vervolg van de cursus zal worden
teruggegrepen. Beheersing van processen binnen organisaties
vormt het zwaartepunt. Het tweede deel belicht
organisatieprocessen vanuit de Nederlandse achtergrond
van het vakgebied. Centraal staat de betrouwbaarheid van
informatie in relatie tot de aanwezigheid van verschillende
soorten processen binnen organisaties. Denk aan inkoop,
verkoop, inning en betaling. Er wordt een indeling gemaakt
in grondtypen organisaties (typologieën) met elk hun eigen
risicoprofiel en beheersingsmaatregelen ten aanzien van
de borging van informatiebetrouwbaarheid. In het derde
deel wordt het gegeven inzicht in risicomanagement en
betrouwbaarheidsborging van informatie middels concrete
voorbeeldorganisatie verduidelijkt. Aan de orde komen
een handelsorganisatie, een productieorganisatie en een
dienstverlenende organisatie. Het vierde deel behandelt
organisatieprocessen tegen de internationale achtergrond
van Administratieve Organisatie. Centraal staan aanwezige
ruiltransacties in verschillende type processen als inkoop,
productie en verkoop. Het fraudeaspect in risicobeheersing
komt hier duidelijk naar voren. In het vijfde deel zal
blijken dat IT een belangrijke ondersteuning kan geven aan
betrouwbaarheidsborging van informatie en de beheersing
van ruiltransacties en daarmee aan risicomanagement.
Echter, duidelijk wordt dat IT-toepassingen zelf ook risico’s
met zich meebrengen en ook specifieke beheersingsmaatregelen
behoeven. Het zesde deel tenslotte behandelt documentatie.
Er worden enkele technieken besproken en er
wordt aangegeven waarom goede documentatie noodzakelijk
is voor (her)inrichting van processen, evaluatie, lering
en sturing in het kader van risicomanagement.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit twee readers in papieren vorm. De
digitale versie van de readers staat op de cursuspagina van
Studienet.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/B34111
21

Faculteit Managementwetenschappen
Inleiding in de Nederlandse economie
Cursuscode: E01131
Inhoud
De koning van Tonga, een eilandengroep in de Stille
Zuidzee, bepaalt zelf de regels. De koning stelt zelf zijn
rechters aan en leidt zelf de economie van zijn land in
banen: elke jongeman krijgt voor zijn zestiende verjaardag
van de koning een stuk land in bruikleen. Door verhandeling
van (een deel van) de producten die op dit stuk land
worden verbouwd is elk gezin naar verwachting minimaal
voorzien van de eerste levensbehoeften. In andere
economieën, zoals de Nederlandse, is geen sprake van een
dergelijke sterk centralistische sturing. De vragen ‘wie, wat
en hoe’ worden hier via de markt opgelost. De Nederlandse
overheid stuurt slechts op afstand. Toch is het uitgangspunt
voor beide vormen identiek: het gaat om het maken van
keuzen omtrent de verdeling van geld, tijd en goederen.
Op individueel niveau, op bedrijfsniveau, op nationaal en
internationaal niveau.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit vijf schriftelijke delen.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/E01131
De economische wetenschap bestudeert de maatschappij
vanuit de invalshoek dat elk goed, maar ook geld slechts
één keer kan worden gebruikt, terwijl er meer mogelijkheden
zijn om het geld of goed te gebruiken. De cursus
legt uit hoe deze keuzes tot stand kunnen komen, maar
ook welke gevolgen keuzes kunnen hebben. Een andere
benadering van de economische wetenschap beschrijft
haar als de wetenschap die zich bezighoudt met zaken als
produceren, verhandelen en consumeren van goederen en
diensten. De cursus geeft aan de hand van de feitelijke ontwikkeling
van de Nederlandse economie sinds de Tweede
Wereldoorlog een overzicht van die economische realiteit
en de manier waarop economen tegen deze realiteit aankijken.
Achtereenvolgens komen aan bod:
- de Nederlandse economie: een beschrijving
- consumentengedrag, producentengedrag en de markt
- de overheid
- de monetaire sector: geld en financiële instellingen
- de wereldeconomie: handel, valuta en beleid.
22

Faculteit Natuurwetenschappen
Natuurkunde voor
Milieuwetenschappen
Cursuscode: N11111
Inhoud
In deze cursus worden de klassieke natuurkundige principes
aangereikt in een milieuwetenschappelijke context.
Daarbij is speciaal aandacht geschonken aan de rol die de
verschillende facetten van de Natuurkunde - het waarnemen,
het modelleren en het monitoren - hebben in het
oplossen van milieuproblemen en het bevorderen van
duurzaamheid.
In de algemene inleiding wordt het maatschappelijk belang
van Natuurkunde geschetst en een overzicht van de
leerstof gegeven. Daarna volgen de studietaken Klassieke
mechanica en Elektromagnetisme. De kennis uit deze studietaken
wordt toegepast op het opwekken van elektriciteit
met behulp van windenergie. In de studietaken Warmte
en Verwarmen worden fysische principes toegepast in en
rondom het huis (isolatie en de warmtepomp).
De studietaak Optische straling wordt toegepast op
het meten van luchtverontreinigingen. De studietaak
Radioactiviteit wordt gekaderd in de medische beeldvorming
en therapie en de studietaak Geluid wordt toegepast
op het terugdringen van geluidshinder.
De integrerende studietaak rondom Klimaat toont hoe de
verschillende facetten van de Natuurkunde een bijdrage
kunnen leveren aan een beter begrip van ons klimaat en de
klimaatverandering. Bij deze laatste studietaak hoort ook
een reëel op afstand uit te voeren experiment.
De cursus wordt afgesloten met een algemene terugkoppeling.
Een goede beheersing van de basiskennis wiskunde is een
vereiste.
“Als je elke week zo’n drie uurtjes studeert,
hoeft de cursus niet ten koste te
gaan van je VWO-vakken. Ik heb nou
allebei.”
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/N11111
23

Faculteit Natuurwetenschappen
Gedragsbiologie
Cursuscode: N32221
Inhoud
Diergedrag speelt de hoofdrol in de cursus
Gedragsbiologie, maar er ontbreken zeker geen voorbeelden
van parallellen bij de mens. Binnen de milieuwetenschappen
draagt de gedragsbiologie onder meer bij (1) aan
het inzicht in de wijze waarop organismen (ook de mens)
omgaan met korte en lange termijn belangen, (2) aan de
‘verduurzaming’ van de veehouderij, (3) aan het beheer van
natuur door het vaststellen van de eisen die dieren aan hun
leefomgeving stellen en (4) als uiterst gevoelig hulpmiddel
bij het onderzoek naar de schadelijkheid van stoffen.
Ook binnen de psychologie, de medische wetenschappen,
de criminologie en zelfs de economie wordt steeds
meer onderkend dat biologische factoren een belangrijke
invloed kunnen hebben op menselijk handelen. De belangstelling
voor de gedragsbiologie is daarom groeiende.
Gedragsbiologie is extra interessant omdat het vrijwel alle
aspecten van fundamenteel natuurwetenschappelijk onderzoek
in zich heeft. Natuurwetenschappelijk onderzoek
wordt meestal gestuurd door vragen n
aar de veroorzaking, of wel de causaliteit. Dergelijke vragen
komen ook in de gedragsbiologie aan de orde en hebben
dan betrekking op de processen vanaf waarneming tot en
met de uitvoering van gedrag. Daarnaast stelt men vragen
over de ontwikkeling van gedrag: de erfelijkheid en de
invloed van ervaring, waaronder leren. Een derde groep
vragen heeft betrekking op de functie van gedrag. Binnen
de natuurwetenschappen worden dergelijke vragen alleen
gesteld door biologen en gaan dan over de wisselwerking
tussen natuurlijke selectie en de eigenschappen van
individuen (waaronder gedrag). In de loop van generaties
kunnen door veranderingen in de erfelijke samenstelling
van een populatie eigenschappen van individuen steeds
geschikter worden voor bepaalde functies. De vierde groep
vragen, tenslotte, gaat over de evolutie van gedrag, waarbij
het accent ligt op het begrijpen van patronen door afstamming.
De cursus biedt een gedegen theoretisch kader voor
elk van deze vier benaderingswijzen én voor de onderwerpen
sociaal gedrag, toepassingen en gedragsbiologie van
mensen. Gedragsbiologie is echter niet alleen een manier
van denken, vastgelegd in een verzameling van theorieën
en inzichten, het is ook een manier van kijken naar ‘zich
gedragende’ organismen. Die manier van kijken kan alleen
worden geleerd door praktische oefening: observatie,
registratie, analyse en toetsing van hypothesen. In het
elektronische materiaal zijn daarom, behalve leerdoelen
en opgaven, ook een viertal studietaken opgenomen die
een praktische voorbereiding vormen voor het tentamen:
aanpak, statistiek, observaties en eindopdracht. Deze taken
bevatten veel extra illustratie en oefenmateriaal, zoals films,
clips, geluiden, wetenschappelijke artikelen en computerprogramma’s
voor waarneming en analyse.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit een tekstboek, een elektronisch cursusboek
op cd en de studentenversie van een professioneel
observatieprogramma op een tweede cd.
Tentamenvorm
Opdracht.
www.ou.nl/studieaanbod/N32221
24

Faculteit Natuurwetenschappen
Scheikunde voor
Milieuwetenschappen 1
Levenswetenschappen 1: evolutie
Cursuscode: N47111
Inhoud
Scheikunde ligt aan de basis van verschillende milieuwetenschappelijke
verschijnselen. Enerzijds zijn dat milieuproblemen
en oplossingen voor die problemen, zoals
luchtverontreiniging, verzuring, corrosie en het verwijderen
van verontreinigingen uit afvalwater. Anderzijds is dat de
wetenschappelijke input die scheikunde levert voor het
ontwikkelen van bijvoorbeeld batterijen om zonne- en
windenergie op te slaan. In deze cursus gaan we in op de
chemische achtergrond van deze verschijnselen.
We reiken basiskennis en vaardigheden aan op het gebied
van atoombouw, chemische binding, structuur en eigenschappen
van stoffen, reactiesnelheid en chemisch
evenwicht, zuren en basen, redoxreacties en elektrochemie,
chemische thermodynamica, reactiekinetiek en reactiemechanismen.
Via milieugerelateerde studietaken ervaar je
hoe belangrijk deze scheikundekennis is voor de milieuwetenschappen.
Daarbij komen fundamentele vragen aan
de orde zoals: hoe zijn stoffen opgebouwd, welke reacties
kunnen stoffen ondergaan in het milieu, hoe verlopen de
reacties en met welke snelheid gebeurt dat en hoe kunnen
we de reactiesnelheid en de richting van een reactie
beïnvloeden.
De cursus veronderstelt voorkennis van scheikunde op
vwo-niveau. Een goede beheersing van de basiskennis
wiskunde is een vereiste. Verder is passieve kennis van
het Engels noodzakelijk voor het lezen van Engelstalige
artikelen.
Tentamenvorm
Computergebaseerd groepstentamen met meerkeuzevragen
en open vragen.
www.ou.nl/studieaanbod/N47111
Cursuscode N13121
Inhoud
In Bryson’s boek liggen de accenten vooral op de geschiedenis
van de natuurwetenschappen, de deugden en ondeugden
van de onderzoekers en hun onderlinge rivaliteit.
Het is meer een avonturenboek dan een wetenschappelijk
boek. Natuurlijk is er ook aandacht voor de vragen die
deze onderzoekers probeerden op te lossen, de manieren
waarop ze dat aanpakten en de oplossingen die ze vonden.
De diepgang daarvan is beperkt. Het boek is immers
geschreven voor een breed publiek. Als introductie op een
natuurwetenschappelijke opleiding is het een inspirerend,
maar verre van compleet verhaal. De leeswijzer Bryson-plus
licht daar enkele onderwerpen uit en gaat in op natuurwetenschappelijke
(en soms wiskundige) details.
In de daarop volgende studietaken worden de evolutie en
evolutionaire verandering besproken. Dat gebeurt om twee
redenen: die invalshoek sluit naadloos aan bij het boek
van Bryson én biedt een raamwerk dat van grote betekenis
is voor álle biologische disciplines. Het gaat daarbij om
processen die invloed hebben op de samenstelling van
populaties van planten en dieren en uiteindelijk op de
eigenschappen van individuen. Deze invalshoek benadrukt
de verwantschap tussen alle organismen, de geleidelijkheid
waarmee erfelijke eigenschappen van populaties veranderen
en de doelmatigheid van eigenschappen van soorten.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit het boek Een kleine geschiedenis van
bijna alles van Bill Bryson, een cursusboek en een cd.
Tentamenvorm
Regulier schriftelijk tentamen bestaande uit open vragen
(ov).
www.ou.nl/studieaanbod/N13121
25

Faculteit Psychologie
Inleiding in de arbeids- en
organisatiepsychologie
CURSUS
Open Universiteit
www.ou.nl
Cursuscode: S11141
Inhoud
De cursus Inleiding in de Arbeids- en Organisatiepsychologie
is de kennismakingscursus voor de richting
Arbeids- en Organisatie (A&O) psychologie. Centraal staat
daarbij het verklaren en voorspellen van het gedrag van
mensen op het werk. De cursus is opgebouwd rond de
volgende vier thema’s:
- de werkplek en taken
- de werknemer op het individuele niveau
- de leidinggevende
- de organisatie
Deze cursus laat de student kennismaken met vier rollen
die psychologen binnen dit werkveld kunnen vervullen en
de bijbehorende praktijkgerichte tools (vb. meetinstrumenten,
interventietechnieken, evaluatie mogelijkheden) die
beschikbaar zijn. A&O-psychologen die de rol van arbeidsdeskundige
vervullen, worden ingezet om werkplekken/
taken te analyseren en medewerkers te begeleiden op het
gebied van gezondheid en welzijn op het werk. In deze rol
onderzoekt de A&O-psycholoog bijvoorbeeld oorzaken
van fysieke of mentale werkbelasting en stress en zoekt
naar oplossingen. De A&O-psycholoog die werkzaam is als
HRM professional begeeft zich op het terrein van selectie
en loopbaanbegeleiding. In deze rol is de A&O-psycholoog
bijvoorbeeld betrokken bij het aantrekken van nieuwe
medewerkers, het ontwikkelen van assessment procedures
en de ontwikkeling van de competenties van medewerkers.
Als trainer/coach worden A&O-psychologen vaak
ingeschakeld voor de begeleiding en ondersteuning van
leerprocessen. De trainer biedt werknemers vooral leerdoelgerichte
instructie en feedback. De coach opereert meer
op de achtergrond en is op gezette tijden een klankbord en
mentor voor de gecoachte. A&O-psychologen fungeren als
organisatie-adviseur/consultant bij interne organisatieveranderingen
zoals reorganisaties, overnames en aansturingsproblemen.
Daarnaast bestaan er ook interne veranderaars
of change agents die zorgdragen voor de interne procesbegeleiding
tijdens de daadwerkelijke implementatie van
veranderingen.
De cursus is voor een brede doelgroep interessant. Behalve
voor studenten van de opleiding Psychologie is deze cursus
ook geschikt voor studenten managementwetenschappen,
personeelsfunctionarissen, leidinggevenden, leden van
ondernemingsraden of andere mensen met belangstelling
voor gedrag binnen organisaties.
Leerdoelen
Na het bestuderen van deze cursus:
- heb je een indruk gekregen van het brede werkveld van
de arbeids- en organisatiepsychologie
- heb je inzicht in de verschillende rollen die psychologen
vervullen binnen het werkveld van de arbeids-,
organisatie- en personeelspsychologie
- ben je op de hoogte van theorieën en modellen die voor
het uitvoeren van de verschillende rollen van belang zijn
- kun je aangeven wat de belangrijkste vaardigheden zijn
die een psycholoog binnen het A&O-psychologisch werk
veld dient te ontwikkelen
- heb je kennis gemaakt met verschillende diagnoseinstrumenten
en interventie-methoden die psychologen
binnen het werkveld hanteren
- ben je in staat A&O psychologische theorieën en thema’s
toe te kunnen passen op de actualiteit
- heb je stapsgewijs en met behulp van overzichtelijke
casuïstiek de eerste ervaring opgedaan met diagnose en
interventie in het werkveld.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit een Engelstalig tekstboek en een digitaal
werkboek. Het tekstboek Industrial and organizational
psychology: Research and practice van P.E. Spector wordt
uitgegeven door Wiley, Hoboken (international student
edition, 2012).
Het digitale werkboek vormt de leeromgeving. Dit werkboek
bevat een overkoepelende case over een fictief
ziekenhuis, waardoor je kennis kunt maken met de verschillende
rollen van A&O-psychologen in een fictieve organisatie.
Om de case met rol-specifieke problematiek verder
tot leven te brengen, wordt deze aangevuld met videointerviews
met professionals die werkzaam zijn in één van
de vier rollen. Hierdoor kun je ervaren hoe een A&O psycholoog
met deze problematiek omgaat in zijn/haar specifieke
rol. Vervolgens wordt je gevraagd om de diagnose-instrumenten
toe te passen op een voor jou bekende situatie of
problematiek.
Tentamenvorm
Tentamenvorm is nog niet bekend.
www.ou.nl/studieaanbod/S11141
26

Faculteit Psychologie
Inleiding in de neuropsychologie en
psychofarmacologie
Cursuscode: S25221
Inhoud
De laatste twee decennia is de kennis over hersenen en
gedrag enorm toegenomen. Dat heeft gevolgen voor
de wijze waarop psychologen aankijken tegen menselijk
gedragingen en het ontstaan van psychopathologie.
Neuropsychologen bestuderen in het bijzonder de relatie
tussen enerzijds specifieke hersenstructuren en -processen,
neurotransmitters en hormonen, en anderzijds cognities,
emoties en gedragingen. Ook proberen ze steeds beter
inzicht te krijgen in de problemen die ontstaan bij een
hersenbeschadiging.
De focus van de klinische neuropsychologie ligt op bestudering
van intacte en gestoorde cognitieve functies en gedrag.
Haar inzichten dragen bij aan een betere diagnostiek,
behandeling en begeleiding van mensen met functiestoornissen.
Cognitieve vaardigheden van patiënten zijn hierbij
van belang, maar ook de wijze waarop patiënten met die
vaardigheden omgaan. Neuropsychologie is een multidisciplinaire
wetenschap geworden waarin kennis over psychologische
fenomenen wordt geïntegreerd met kennis over
biologische en medische factoren.
Bij veel psychopathologische aandoeningen, zoals depressie,
schizofrenie en ADHD spelen biologische mechanismen
een belangrijke rol. Voor onderzoek, interventie en diagnostiek
is inzicht in de biologische basis van psychopathologie
daarom onontbeerlijk, evenals inzicht in de therapeutische
effecten van psychofarmaca. ‘Psychofarmaca’ verwijst naar
een verzameling geneesmiddelen en stoffen die worden
gebruikt ter behandeling van psychopathologische beelden
dan wel op de een of andere manier ons gedrag, stemming,
cognitie en psychisch welzijn beïnvloeden.
belangrijke rol speelt, zoals dementie, epilepsie, bloedingen
in het brein, ADHD en schizofrenie. Tot slot komt de
psychofarmacologie aan bod. Het accent ligt binnen dit
laatste deel op psychofarmacologische middelen in engere
(farmaceutische) zin, maar ook op andere middelen die
gedragingen en stemmingen beïnvloeden. Denk hierbij
aan soft en hard drugs, nicotine, koffie, thee, alcohol en
koolhydraten.
Cursusmateriaal
Deze cursus is een revisie van de cursus S25211.
De inschrijving hiervoor wordt geopend op 1 januari 2014.
De cursus bestaat uit een tekstboek: klinische neuropsychologie
(Deelman, Eling, de Haan, Van Zomeren (2004).
Amsterdam: Boom), een reader en een dvd: Braintool.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/S25221
De cursus begint met een algemene inleiding in het
werkveld van de neuropsychologie en psychofarmacologie.
Daarna wordt ingegaan op cognitieve domeinen, zoals het
geheugen en de aandacht. Vervolgens richt de aandacht
zich op ziektebeelden waarbij neuropsychologie een
27

Faculteit Psychologie
Inleiding in de gezondheidspsychologie
Cursuscode: S60331
Inhoud
Vraag aan een willekeurige Nederlander wat het belangrijkste
is in het leven en de kans groot dat hij of zij zal zeggen:
gezondheid. Dat wij onze gezondheid serieus nemen, blijkt
ook uit het grote aantal publicaties over dit onderwerp. Met
de regelmaat van de klok verschijnen allerhande zelfhulpgidsen,
die ons moeten helpen te stoppen met roken, af
te vallen, een optimaal welzijn te bereiken, of in geestelijk
evenwicht te komen. Kortom, de gezondheid houdt ons
nogal bezig. Dat wil echter niet zeggen dat ons gedrag
erop gericht is om die gezondheid zo optimaal mogelijk
te houden. Deze inleidende cursus geeft een overzicht
van wetenschappelijke inzichten in relaties tussen gedrag
en gezondheid. Het is een verplicht onderdeel van de
bachelor opleiding psychologie maar is ook als losse cursus
interessant.
Cursusmateriaal
In de cursus wordt gebruik gemaakt van een Engelstalig
tekstboek Health psychology, biopsychosocial interactions
van E.P. Sarafino (2008, sixth edition), een reader en een
digitaal werkboek (via internet).
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/S60331
De volgende onderwerpen komen aan de orde: de werking
van het menselijk lichaam (o.a. de werking van het zenuwstelsel);
stressproblematiek (o.a. oorzaken, gevolgen, hoe
kunnen we omgaan met stress); theorieën die gezond en
ongezond gedrag kunnen verklaren; her- en erkenning en
acceptatie van ziekte; gebruik van medische en gezondheidsbevorderende
voorzieningen; pijnproblematiek en
chronische aandoeningen.
Bij deze cursus zijn geen begeleidingsbijeenkomsten.
De cursus is zodanig opgezet dat het digitale werkboek van
de cursus jouw leeractiviteiten aanstuurt. Als je het tekstboek,
het digitale werkboek en de reader helemaal hebt
doorgenomen, is de leerstof in grote lijnen aan de orde
geweest. Vanuit het digitale werkboek wordt verwezen
naar de hoofdstukken uit het tekstboek en de reader.
Je wordt aangeraden om je door middel van de opdrachten
in het digitaal werkboek door de stof te laten leiden.
Ook kun je in het digitaal werkboek testen of je voldoende
kennis hebt opgedaan door zelftoetsen en voorbeeldtentamens
te maken.
“Ik zag op tegen het Engels. Maar met
het aanleggen van een woordenlijst kom
ik heel ver. Ik hoef nu steeds minder op
te zoeken en merk dat mijn Engels ook
verbetert. Trouwens straks bij een vervolgopleiding
kom ik het sowieso tegen. Weet
ik dan tenminste hoe het is.”
28

Faculteit Psychologie
Sociale psychologie
Cursuscode: S09241
Inhoud
Buren, collega’s, vrienden, familieleden of je partner: in het
dagelijks leven heb je vrijwel altijd te maken met anderen.
De sociale psychologie biedt verklaringen voor veel
herkenbare gedachten, gevoelens en gedragingen van
mensen in relatie tot elkaar. Zo weten we door de sociale
psychologie bijvoorbeeld onder welke omstandigheden
mensen bereid zijn om hulp te bieden, welke factoren een
rol spelen bij het ontstaan van vriendschappen en relaties,
en hoe groepen beslissingen nemen.
In de cursus Sociale psychologie maak je kennis met de
belangrijkste theorieën en inzichten binnen de sociale
psychologie. Er zal worden ingegaan op thema’s zoals het
waarnemen van individuen, zelfbeeld en zelfwaardering,
stereotypen en discriminatie, sociale identiteit, attitudes
en attitudeverandering, agressie en conflict, en prosociaal
gedrag. Daarnaast krijg je inzicht in sociaal-psychologische
methoden van onderzoek en leer je hoe sociaal-psychologische
theorieën kunnen worden toegepast om gedrag te
veranderen.
De cursus Sociale psychologie is een basiscursus voor
psychologiestudenten. Je raakt vertrouwd met sociaalpsychologische
inzichten.
worden gebruikt bij het ontwikkelen van een interventie en
je maakt kennis met de verschillende stappen die doorlopen
moeten worden bij het veranderen van attitudes en
gedrag. Het tweede programma is een documentaire over
het laboratoriumexperiment in de sociale psychologie.
In dit programma maak je kennis met de manier waarop
een sociaal-psychologisch experiment wordt opgezet en
uitgevoerd.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/S09241
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit een tekstboek, een reader, een digitaal
werkboek en een dvd. Er wordt gebruikgemaakt van
een Engelstalig tekstboek, Social Psychology (3rd edition)
van E.R. Smith en D.M. Mackie. De reader bestaat uit teksten
en artikelen die je nodig hebt bij de opdrachten in het
digitaal werkboek. Het digitaal werkboek vormt de leeromgeving
van de studenten en de cursisten. Dit werkboek
bevat opdrachten, meerkeuzevragen, samenvattingen van
de hoofdstukken en verwijzingen naar andere interessante
literatuur. De dvd bestaat uit twee programma’s. Het ene
programma gaat over attitude- en gedragsverandering.
Je leert hoe sociaal-psychologische theorieën kunnen
29

Faculteit Rechtswetenschappen
Rechtsgeschiedenis 1
Cursuscode: R12221
Inhoud
De mededeling dat het recht niet uit de lucht komt vallen
mag je gerust als een cliché beschouwen. De zin ‘het recht
is een historisch verschijnsel’ klinkt heel anders en bedoelt
toch hetzelfde. Maar beide zinnen leiden wel tot de conclusie
dat recht zich voortdurend ontwikkelt.
Dit betekent in de eerste plaats dat er tussen het moderne
recht en dat van voorheen een onverbrekelijke band, een
ononderbroken continuïteit of samenhang bestaat. Hieruit
volgt dat alleen historisch onderzoek het recht van onze tijd
kan doen begrijpen. Of scherper gesteld: een wetenschappelijke
beoefening van het recht veronderstelt een inzicht
in de historische beoefening ervan. Grondbeginsel van elk
wetenschappelijk onderzoek is immers dat van begrip van
zaken geen sprake kan zijn zonder kennis van hun samenhang.
Op de tweede plaats leidt het onderkennen van recht
als een historisch fenomeen onvermijdelijk tot de conclusie
dat het recht verandert. Een bonte waaier van maatschappelijke
factoren bepaalt de opkomst, verandering en
ondergang van rechtsinstellingen. Economische, politieke,
kerkelijke en ethische kwesties spelen daarin een rol. Het is
de taak van de rechtshistoricus de historische samenhang
tussen het recht en andere maatschappelijke verschijnselen
zoveel mogelijk boven water te halen en daaruit de ontwikkeling
van het recht te verklaren.
De cursus beschrijft de belangrijkste gebeurtenissen uit de
(rechts-)geschiedenis van verschillende Westeuropese landen.
Uitgangspunt daarbij is het achttiende-eeuwse begrip
codificatie. Het programma beperkt zich tot het privaatrecht.
Het is geen uitputtende opsomming van alle rechtsgeleerden
die iets hebben betekend, maar een enigszins
verhalende beschrijving van gelukte en mislukte codificatiepogingen
tegen de achtergrond van de algemene maatschappelijke
en staatkundige ontwikkelingen. Daardoor is
de nadruk komen te liggen op de tijd waarin de nationale
codificaties zijn ontstaan: de recente rechtsgeschiedenis.
Het Romeinse recht en het natuurrecht passeren de revue.
Het Romeinse recht had (en het natuurrecht heeft dat nog)
een universele pretentie. Beide stelsels claimen kwaliteiten
die overal en altijd gelden, ongeacht tijd en plaats.
Daarna volgt de codificatiegeschiedenis van Italië, Frankrijk,
Duitsland, Zwitserland en Nederland. Verder is een hoofdstuk
gewijd aan enkele aspecten van de rechtsontwikkeling
in Engeland. Ten slotte een korte beschouwing over het
ontstaan van supra-nationale instellingen en het effect
daarvan op de nationale codificaties.
De cursus is van het tweede niveau en behoort tot de nietpositief
rechtelijke vakken van de programma’s van de
faculteit. Daarnaast is de cursus zo opgezet dat de stof tot
nut kan zijn voor een veel grotere groep belangstellenden
dan enkel de wo-studenten. Codificatiegeschiedenis behandelt
namelijk de zogeheten uitwendige rechtsgeschiedenis
in tegenstelling tot de cursus Rechtsgeschiedenis 2, waarin
de inwendige privaatrechtsgeschiedenis aan bod komt.
Bovendien zal eenieder die geïnteresseerd is in de Europese
geschiedenis de benadering vanuit de eigen gezichtshoek
van de uitwendige rechtsgeschiedenis kunnen waarderen.
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit het studieboek Hoofdstukken uit de
Europese Codificatiegeschiedenis door J.H.A. Lokin en W.J.
Zwalve, 3e geheel herziene druk (Kluwer, Deventer 2001) en
een werkboek.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met
meerkeuzevragen.
www.ou.nl/studieaanbod/R12221
30

Faculteit Rechtswetenschappen
Rechtsfilosofie
Cursuscode: R28231
Inhoud
Rechtsfilosofie is bedoeld om studenten te laten nadenken
over hun vak. Welke functies vervullen rechtsregels? In hoeverre
moet het gedrag van mensen door het recht worden
gereguleerd? Wat is de taak en rol van de overheid daarbij?
En moeten we ook onrechtvaardig recht toepassen?
Dergelijke vragen kunnen niet door het recht zelf worden
beantwoord. Een beroep op wet en jurisprudentie kan antwoord
geven op rechtsvragen: vragen naar hetgeen rechtens
geldt. Maar in deze rechtsbronnen is geen antwoord
te vinden op vragen over het recht. Als we ons afvragen
wat de reikwijdte van de overheid moet zijn, welke zaken
door het recht geregeld moeten worden, en hoe we met
onrechtvaardig recht moeten omgaan, dan kunnen we niet
te rade gaan bij het recht zelf, maar moeten we een stapje
buiten het recht doen. Kortom, in dit boek wordt het recht
niet zozeer gezien als een reservoir aan antwoorden, maar
wordt het juist benaderd als een raadsel dat tot veel vragen
en discussies aanleiding geeft.
Als we ons met die vragen en discussies gaan bezighouden,
bevinden we ons op het terrein van de rechtsfilosofie,
de poging om enigszins geordend en systematisch na te
denken over aard, functie, reikwijdte en legitimiteit van
het recht. Een poging, omdat filosofie niet bestaat uit een
verzameling weetjes en feiten, maar uit een verzameling
beargumenteerde visies en opvattingen. De auteur van
een filosofisch boek of artikel zegt niet wat belangrijk is,
maar wat hij of zij als belangrijk ziet. Daarbij wordt in het
oog gehouden welk soort argumenten men hanteert. In
menig televisiedebat of opiniërend artikel zien we vaak dat
een bepaalde oplossing (cameratoezicht, strenger straffen)
wordt bepleit omdat deze ‘nu eenmaal’ doelmatiger of
effectiever is. In zo’n geval zal de filosoof doorvragen. Hij
zal zich afvragen of een doelmatigheidsargument wel zaligmakend
is. Zijn er niet ook nog andere soorten argumenten
aan te voeren, bijvoorbeeld argumenten die betrekking
hebben op de rechtvaardigheid of de sociale acceptatie?
En zo ja, hoe wegen we die tegen elkaar af? En verder:
als we de doelmatigheid al hoger waarderen dan andere
criteria, op grond van welke redenen en veronderstellingen
doen we dat dan?
Cursusmateriaal
De cursus bestaat uit het studieboek van Pauline
Westerman, Recht als Raadsel, een inleiding in de rechtsfilosofie,
Uitgeverij Paris 2012; teksten en beelden op de
cursussite, waarin een leidraad tot de cursus, filmpjes met
extra uitleg door de auteur, en twee proeftentamens zijn
opgenomen.
Tentamenvorm
Computergebaseerd individueel tentamen met open
vragen.
www.ou.nl/studieaanbod/R28231
“Ik denk dat ik Rechten ga studeren
maar ik weet het nog niet zeker.
Nu maak ik echt kennis met het vak.
Het helpt me vooruit met mijn keuze.”
31

Contact
Vragen over het studieoriëntatie-programma Pre University College (PUC) van de Open Universiteit?
Stuur dan een e-mail naar:
Caroline.Visser@ou.nl
t.a.v. Caroline Visser

Vragen over het studie oriëntatie programma van het Pre University College (PUC)?
Mail dan naar een contactpersoon:
Agnes.Hempenius@ou.nl voor de regio Groningen.
Karin.deKruif@ou.nl voor de regio Drenthe en Friesland.
PUC Projectleider:
Caroline.Visser@ou.nl
T: 050-3138300.
Deze gids is een uitgave van de afdeling Studiecentra. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden
ontleend.
Augustus 2013

Cultuurwetenschappen
Informatica
Managementwetenschappen
Natuurwetenschappen
Psychologie
Rechtswetenschappen
5713243 _ juli 2013